LEIDEN REGIO
'Op
de helling verkeer je elke seconde in levensgevaar'
Jim-gekte slaat toe in Stevenshof
'h
t
Noordwijkse Reddingsbrigade vindt zieke zeehond
EM-test
r 50-plussers
lierenstaking
n de oorlog
ig over
gens later
dieren langs
isielzoekers
Leidse bergbeklimmer Yde de Jong gaat de strijd aan met Himalaya-reus Manaslu
Hessel spoelt voor de tweede keer in Nederland aan
Vrouwen, laten we onze
cursusboeken verbranden'
- - donderdag 6 MAART 2003
- Automobilisten die de
gepasseerd, kunnen op
lag 16 april meedoen
i rijvaardigheidstest voor
n. De meeste 50-plus-
bben meer dan dertig
eden rijexamen gedaan,
ijd zijn vele verkeersre-
anderd. Ook kan het ge-
n gezichtsvermogen
lit zijn gegaan,
redenen biedt de sub-
loep Breed overleg oude
mobiliteit (BROEM) een
ligheidstest aan. Het ver-
unt is de Bevrijdingskerk
en. Automobilisten uit
ide, Leiden, Leiderdorp,
eest, Voorschoten en
voude kunnen zich laten
>p hun rijstijl, kennis van
eersregels, het gehoor,
en het reactievermo-
resultaten hebben geen
uenties voor het rijbe-
ïïnteresseerden kunnen
imelden via tel. 071-
Een algehele scholie-
studentenstaking. Dat is
inkse jongerorganisatie
uit Leiden voor ogen
de eerste dag van een
ke oorlog tegen Irak.
dat gelieerd is aan
inks in Leiden, roept op
taking samen met een
ndere kleine Leidse vre-
nisaties zoals het Anti
comité.
Een lezing van neer-
Frans Blom in boek-
Kooijker aan de Leidse
aat 93 gaat niet door.
die onlangs promoveer-
le autobiografie van
ntijn Huygens, is ziek,
woordvoerster Willeke
Meer.
in is nu om de lezing als-
laten doorgaan op don-
27 maart, aanvang 19.30
Drie middelbare scho-
le Leidse regio verdiepen
naf deze week in de pro-
van vluchtelingen. Het
ci College, het Visser 't
Lyceum en het Bonaven-
lüege doen mee aan het
'Zuid-Holland Verras-
evolkt'.
Dep leerlingen krijgt een
iding in het opvangcen-
i Leiden. Een vluchteling
iertellen over de situatie
land.
anisatoren hopen dat het
I 'juist in deze tijd van
Ice onrust vooroordelen
Ivattingen over vluchte-
len asielzoekers kan
taien'.
Eric-Jan Berendsen
leiden - Yde de Jong uit Leiden
maakt deel uit van een twaalf
koppig expeditieteam dat in het
voorjaar naar Nepal reist om de
Himalaya-reus Manaslu van
8.163 meter te bedwingen. Geen
Nederlander is dat ooit gelukt
De 38-jarige Leidenaar treedt
daarmee in de voetsporen van
stadgenoot Charles Dufour die
in 1964 met een expeditie naar
de 7.000 meter hoge noordelijke
top van de Manaslu trok. Du
four is eigenaar van een klim an
tiquariaat aan de Langebrug.
De Jong, als bioloog verbonden
aan zowel de Universiteit van
Amsterdam als de Universiteit
Leiden, begon al als kind met
bergbeklimmen. „In de Franse
Alpen, met mijn moeder, want
mijn vader had hoogtevrees.
Vanaf mijn vijftiende volgde ik
bij de Koninklijke Nederlandse
Alpen Vereniging opleidingen.
Uiteindelijk werd ik kliminstruc-
teur. Ik maakte met vrienden
veel tochten en werkte als gids.
Ik zat elke zomer wel drie maan
den in de Alpen. Rond mijn
26ste werd dat minder vanwege
militaire dienst. Daarna ben ik
gaan promoveren in Leiden."
Maar in 1998 werd De Jong be
naderd voor zijn eerste Hima
laya-expeditie en kreeg hij de
smaak van het klimmen weer
snel te pakken. „Die succesvolle
expeditie naar de Cho Oyu
(8.201 meter) was een bijzonde
re ervaring. Ik voelde me daar in
mijn element, ik was fit, ik kon
de uitdaging aan en was be
stand tegen de grote hoogte en
ontberingen. Het zijn daar de
primerende omstandigheden.
Alles is kaal, naakt, elementair.
Maar ik kon daar goed tegen en
ontdekte er de waarde van."
De Manaslu is de op zeven na
hoogste berg ter wereld en één
van de minst beklommen reu
zen van boven de 8.000 meter.
De reden waarom de Manaslu
niet vaak wordt beklommen, is
naast de afgelegen ligging met
name de uitgestrektheid en de
extreme condities op het enor
me hoogteplateau vlak onder de
top. „Dat is de bottleneck", zegt
De Jong. „Je krijgt daar last van
de extreme strafing van de zon,
de kou, de ijle lucht, orkaanwin
den, heupdiepe sneeuw en je
raakt gemakkelijk sneeuwblind
vanwege de lichtreflecties. De
Twee Leidse generaties expeditiektimmers op dezelfde Himalayareus, de Manaslu. Yde de Jong (links) bespreekt met Charles Dufour de details van de beklimming zoals opge
schreven in het boek dat destijds over de expeditie van 1964 verscheen. Foto: Mark Lamers
beroemde Himalaya-klimmer
Reinhold Messner beleefde op
dit plateau zijn inferno, hij ver
dwaalde en twee van zijn klim-
maten vonden de dood. Ook de
Nederlandse klimmer Bart Vos
strandde bij zijn solopogingen
in 1999 en 2000 op dit plateau.
Dat gebied boven de 7.000 me
ter wordt ook wel de zone des
doods genoemd. Het lichaam
kan zich niet meer aan deze ex
treme omstandigheden aanpas
sen en stort uiteindelijk volledig
in. Alleen de snelheid waarmee
dat gebeurt, is verschillend tus
sen klimmers."
Op 30 maart reist De Jong met
de andere geselecteerde klim
mers naar Nepal. Daarna volgt
een voettocht van twee weken
naar de Manaslu, waar op 5.300
meter het basiskamp wordt in
gericht. „Daar leef je twee
maanden. Vanuit dat kamp pre
pareren we langzaam de route
op de berg en leggen we drie,
misschien vier tussenkampen
aan. Daar woon je niet, maar je
gebruikt het slechts als uitvals
basis. Beneden eten we de kost
van het land: rijst en groente.
Boven is het droogvoer opgelost
en opgewarmd in water."
„De trek van Kathmandu naar
het basiskamp heeft ook als doel
om te acclimatiseren. Voor de
opbouw van de kampen, de be
voorrading, de beklimming en
de afdaling zijn vijf tot zes we
ken gereserveerd. De beklim
ming naar de top staat gepland
voor de eerste twee weken van
mei en gebeurt zonder gebruik
van flessenzuurstof."
Het grootste gedeelte van de
klim gaat over sneeuw en ijs.
„De maximale steilte is onge
veer 40 graden. Dit heeft conse
quenties voor de logistiek, zeker
als je er rekening mee houdt dat
de klimmers uitgeput kunnen
raken. Bovendien is er tussen
kamp 1 en kamp 2 een wand-
deel met vallend ijs dat klim
mers kan meesleuren. We moe
ten dus op alle steile en gevaar
lijke stukken vaste touwen aan
leggen, waaraan klimmers zich
kunnen zekeren. We hebben
hiervoor zo'n 2.000 meter touw
nodig. Op de helling verkeer je
elke seconde in levensgevaar."
De Jong becijfert dat klimmers
per 1.000 meter stijging 1 liter
extra water moeten drinken.
„Dat betekent op 6.000 meter 6
liter. Dat is niet realistisch, je
droogt dus uit en verliest ge
wicht omdat je op een gegeven
moment fysiek aan je grens zit.
Je herstelt niet, haalt zwaar
adem, bent extra vatbaar voor
infecties en zowel het koken als
het eten zelf is een probleem.
Bereik je eenmaal die zone des
doods dan ben je al uitgemer
geld. Dan moet het moeilijkste
traject nog komen. Tijdens een
eerdere expeditie ben ik eens 16
kilo afgevallen."
Als hij de top haalt, voelt dat zel
den aan als een geluksmoment.
„Wel ben ik steeds meer gaan
genieten van dat topmoment.
Het diep bevredigende gevoel
komt meestal pas in het basis
kamp. Je bent te geconcentreerd
omdat je weer naar beneden
moet. De meeste ongelukken bij
het bergbeklimmen gebeuren in
de afdaling. Het is als met een
voetbalelftal dat zojuist een we
reldgoal heeft gescoord. In de
euforie krijgen ze dan vaak met
een een doelpunt tegen."
Waarvoor hij het allemaal doet?
„Voor de sportieve uitdaging en
de natuurervaring kan ik ook in
de Alpen blijven. Het is de band
met de andere klimmers die je
opbouwt. Vergelijk het maar
met frontsoldaten; die hebben
ook een aparte relatie met el
kaar. Daarnaast doet zo'n be
klimming iets met je. Het maakt
een overdonderende indruk op
me. Ik heb dat wel eens het be
woonbaar maken van een in
nerlijke leegte genoemd."
De Jong wü daarmee niet zeg
gen dat hij depressief van aard
is. „Het is een proces van verin
nerlijking, veroorzaakt door de
onbeschrijfelijke grootsheid,
dorheid en desolaatheid van het
landschap. Het wegvallen van
bijna elke vorm van afleiding,
het elementaire niveau van be
staan, het afzien, de onbarm
hartige en vijandige omgeving
en de stilte. Je voelt je klein en
de pantsers vallen af. De zintui
gen krijgen een ongewone
scherpte en de geest wordt hel
der, leeg en alert Je balanceert
op de rand van de afgrond,
maar krijgt ook een diepe
sereniteit, intensiteit en transpa
rantie. Het is dus niet zozeer een
spannend verhaal met sappige
details en stoere gebeurtenissen,
maar een serieus relaas over
mijn drijfveren."
De Nederlandse Manaslu Expe
ditie 2003 is gekoppeld aan het
PoIioPlus programma van
Rotary InternationaL Het doel
daarvan is om de wereld in
2005 poliovrij te maken. Voor
elke gesponsorde meter op de
Manaslu gaat de helft van de fi
nanciële bijdrage naar het Po
IioPlus programma. Informatie
over de expeditie staat op de
website www.manaslu2003.net
noordwuk - Vrijwilligers van de Noordwijkse Reddings
brigade (NRB) hebben gisteren een zieke zeehond ge
vangen op het strand. Het dier lag ten noorden van de
Langevelderslag, bij paal 69, langs de waterlijn. De zee
hond bleek zo verzwakt, dat hij niet eens meer de zee in
kon vluchten.
Door hem aan één kant wat af te leiden, kon zeehon
denexpert Kees Kooimans van de NRB hem van de an
dere kant besluipen en pakken. Bij nadere inspectie
bleek de zeehond gewond en wellicht ook ziek. Het dier
kreeg ter plekke vloeibaar voedsel. In een zeehonden-
mand werd de onfortuinlijke zeehond vervoerd naar de
crèche in Pieterburen. Ook waren nog medewerkers van
de dierenambulance uit Haarlem en Oegstgeest op de
melding van de vondst van de zeehond afgekomen. Die
keerden echter onverrichter zake terug.
De NRB vervoerde het zieke zeehondje naar Wieringer-
werf, waar medewerkers uit Pieterburen de zorg overna
men. Het bijna twee jaar oude dier, met de naam Hes- door Floor Ligtvoet
sel, was al eens in de zeehondencrèche opgevangen ge
weest Dit bleek na controle van het nummer 123 dat hij
op zijn staartvin droeg. Hij was zoals de NRB vernam
eerder al eens uitgezet in de Dollard. Het zieke dier mag
opnieuw enige tijd aansterken in Pieterburen.
Annie Romein-Verschoor-lezing in Leiden
-gekte slaat ook in Lei-
rftig toe. De zusjes Sabine
Charlotte Bruens (11) uit
enshof kijken graag naar
maar vooral naar de 15-ja-
i, die zaterdag met de an-
ol Jam ai (16) in de finale
iven voor de lezers die de
•en maanden van de we-
a geweest: Idols is een ta-
acht die elke zaterdag-
wordt uitgezonden op
longe zangers en zange-
in spe vertolken liedjes,
1 de jury haar alles behal-
tiele oordeel geeft. Geluk-
de fans heeft de jury het
niet voor het zeggen en kunnen
zij zelf stemmen op hun favorie
te Idol, per sms. Vooral bij jonge
kijkers is Idols mateloos popu
lair.
Sabine en Charlotte vinden Jim
vooral een mooie, blonde jon
gen. En zij niet alleen - op zijn
jonge leeftijd kan hij al rekenen
op een grote groep fans. Hoewel
de jury kritiek had op zijn 'mo
notone stem' en Albert Verlinde
in RTL Boulevard de stem van
Jim vergeleek met het geluid van
een kraai ('maar dan wel een
mooie kraai'), wordt Jim nog al
tijd gezien als de gedoodverfde
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in de
Breestraat ligt. is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Tlmoteus Waarsenburg en Eric-Jan Berendsen
TELEFOON 0 71 - 53 56 424
winnaar. „Hij ziet er goed uit",
zo verklaart Charlotte Jims suc
ces. „En hij kan zingen", voegt
Sabine, een Jim-fan van het eer
ste uur, eraan toe. „Hij zingt
soms wel een beetje door zijn
neus, maar dat vind ik niet erg",
zegt Charlotte.
De meiden kijken altijd naar
Idols. Ze blijven er voor thuis.
De uitzending is verdeeld in
drieën: de optredens, Idols
backstage en de uitslag. Sabine
en Charlotte mogen opblijven
voor de optredens, maar ze ne
men Idols backstage en de uit
slag meestal op om de volgende
dag te kijken. „Ik móet het zien!
roept Charlotte uit. Ze is van
wege carnaval verkleed als De-
wi, de Idol die twee weken terug
de show al moest verlaten. Net
als Dewi heeft Charlotte bijgete
kende wenkbrauwen, gekleurde
vlechtjes en zilveren piercing. Ze
is werkelijk niets vergeten. De
piercing is opgeplakt en laat
moeilijk los. Boven Charlottes
lip blijft een pijnlijk, rood plekje
achter als ze hem eraf haalt. In
haar nek zitten resten roze verf
uit de spuitbus. „De vlechtjes
knippen we gewoon uit je haar",
grapt haar moeder. Tja, je moet
er wat voor óver hebben.
Sabine heeft haar kamer omge
toverd tot een waar Jimpaleis.
Jim kijkt op vier grote posters uit
De Telegraaf de Margaret Staal-
straat in. „Als je die ophangt,
kun je een auto winnen, maar ik
heb liever dat Jim wint", merkt
Charlotte op. „We zijn toch te
jong om in een auto te rijden",
zegt Sabine. Naast de vele pos-
Jim (rechts) moet het zaterdag opnemen tegen Jamai. Sabine en Charlotte kiezen voor Jim, ook al zingt
hij wel wat door zijn neus. Foto: ANP/Rick Nederstigt
ters heeft Sabine verlichting en
ballonnen opgehangen. Jims
naam staat in grote, witte letters
op haar raam.Alle voorbijgan
gers kijken omhoog", zegt Sabi
ne trots. „Nietes!", roept Katha-
lijne (4), het jongste zusje dat al
die tijd zwijgzaam op een lolly
heeft gesabbeld. „Twee auto's
niet."
De zusjes willen graag zaterdag
naar de finale of naar één van de
vier concerten in Ahoy" Rotter
dam. „Maar alles is uitver
kocht", verzucht Sabine. „Mis
schien moeten we het radiopro
gramma 'Gijs en Wout' bellen",
oppert hun moeder. „Die geven
kaartjes weg aan mensen die 'de
slijmlijn' bellen." Sabine doet
vast een poging: „Oooh, ik vind
Jim zooo gewéldig!"
Sabine is er vrijwel zeker van dat
Jim gaat winnen. Hij kan het
beste wat oudere nummers zin
gen, vindt ze. „Laatst deed hij
een nummer van Elvis Presley,
dat kan hij goed." Zaterdag gaat
ze een smsje sturen naar haar
favoriet. Maar hoe moet het met
alle versieringen als Jim toch
verliest? „Dan", lacht ze, „ver
ander ik gauw zijn naam in Ja
mai!"
Maijolein Hendriks
leiden - „Laten we vandaag de
dag onze cursusboeken ver
branden en ons losmaken van
het gevoel dat een vrouw pas
kan slagen als ze er nóg een cur
sus bij doet." Deze oproep deed
Lilian Gon^alves-Ho Kang You
gisteravond tijdens de jaarlijkse
Annie Romein-Verschoor-lezing
in het Groot Auditorium van het
Leidse Academiegebouw. De
volle zaal met overwegend vrou
wen moet even slikken. Meent
de voorzitter van Amnesty Inter
national Nederland dit? Onge
makkelijk draaien de dames op
de oude collegebankjes. Dan
vervolgt Gongalves haar betoog..
„Begrijpt u mij niet verkeerd, ik
draag de permanente educatie
een warm hart toe, maar niet
vanuit het idee dat vrouwen nog
altijd ontoereikend zijn." Een
gevoel van opluchting vult de
ruimte.
De spreekster legt uit voor het
eerst van het belang van men
senrechten doordrongen te zijn
toen haar man met veertien an
deren op 8 december 1982 in
Suriname door het militaire re
gime werd vermoord. „Voor die
tijd was ik ervan overtuigd dat
de overheid er was om burgers
te beschermen", zegt ze open
hartig. „Dat gevoel is op de
achtste december in één klap
vernietigd."
Gon^alves vluchtte naar Neder
land en werd hier geconfron
teerd met wat ze een min of
meer sluipende bedreiging van
de mensenrechten noemt, de
achterstelling van vrouwen.
„Die discriminatie heb ik van
dichtbij meegemaakt. Het be
ginsel van gelijke behandeling,
zo duidelijk vastgelegd in het
eerste artikel van de Nederland
se grondwet, is allerminst ge
meengoed", oordeelt de juriste.
Als voorbeeld noemt ze het gla
zen plafond binnen het hoger
onderwijs. „Vierenvijftig procent
van de Elfgestudeerden is vrouw,
maar vrouwen maken slechts
zeven procent van de hooglera
ren uit."
Buiten de universiteit lopen
vrouwen te hoop tegen plafonds
vars plastic, aldus Gongalves,
„Dé meest achtergestelde groep
in Nederland is ongetwijfeld die
van de vrouwen uit etnische
minderheden, met name die
van Marokkaanse en Turkse af
komst." Ze waagt echter te be
twijfelen of dit onderwerp is van
brede maatschappelijke discus
sies. „Waar blijft de solidariteit
van autochtone vrouwen, van
de vrouwenbeweging die zelf zo
veel jaren streed voor de inte
gratie met behoud van eigen
identiteit", vraagt de juriste zich
geërgerd af. Ze wil zich graag
hardmaken voor sociale recht
vaardigheid, emancipatie en de
mocratie. Net zoals haar voor
gangers die ze zo bewondert,
politica Eleonor Roosevelt, acti
viste Angela Davis en weten
schapper Martha Nussbaum,
dat deden.
Volgens Gongalves is het verbie
den van discriminatie in de wet
niet de lastigste opdracht. „Veel
moeilijker is wat te doen met
dat ene Marokkaanse meisje in
de buurtsuper dat steeds de rot
ste klusjes krijgt. Of met de Suri
naamse receptioniste die over
spannen raakt van de dagelijkse
flauwe grapjes, terwijl haar
werkgever zweert dat hij streng
waakt tegen discriminatie."
Feministen moeten zich ook
meer richten op de problemen
van vrouwen in ontwikkelings
landen. „In het rapport van de
UNDP (United Nations Deve
lopment Program) is te zien dft
hoe armer en onontwikkelder
het land is, hoe groter de onge
lijkheid is tussen man en vrouw.
De wrede ironie is dat we in de
westerse landen moeten pleiten
voor meer werk voor vrouwen,
en in ontwikkelingslanden juist
voor minder. Want daar bete
kent werk voor vrouwen veelal:
geen onderwijs."
Volgens de voorzitter van Am
nesty International kan de vrou
wenbeweging in samenwerking
met de mensenrechtenbewe
ging pas haar volle sterkte berei
ken. „De emancipatie is allang
niet meer het verlengde van het
eigenbelang van vrouwen die
zich binnen democratische sa
menlevingen gesteund weten
door de wet", constateert ze.
„De emancipatie is een zaak die
de hele wereld aangaat, en dan
vooral de minst rechtvaardige
en minst met welvaart'begun
stigde plekken van de aarde!"
