LEIDE
over campagnestijl
-anssen valt Remkes af
5Ik was een baby en toch wilden ze mij al hebben
REGIO
Straatprijs postcodeloterij in Stevenshof KdlldiddtCn botSCll
Drugsoverlast in Pancras-Oost uitgebleven
'Lenferink gedraagt zich als extra wethouder'
Groen houdt
spreekuur als
hij het wordt
Emancipatieprijs
gekaapt door
groep Leidenaars
woensdag 5 maart 2003
Presentator Gaston Starreveld van de Nationale Postcode Loterij verrast
van Schuurmanlaan in Leiden met 12.500 euro. Foto: Henk Bouwman
naar buiten om te zien wie de
volgende gelukkigen zijn. Mo
biele telefoons worden tevoor
schijn getoverd om familie en
vrienden verslag uit te brengen.
„Waar zijn mijn bloemen nou?
Ik wil ook een cheque. Ik ben
een straatarme student", zegt
een jongen quasi-verontwaar-
digd. „Mijn moeder is volgens
mij ook lid van de Postcode Lo
terij, maar die woont in de straat
hierachter."
Gaston stapt het huis van iedere
winnaar even binnen voor een
gesprekje, dat ondanks zijn rou
tine niet altijd even vlekkeloos
verloopt. Zo kijkt de regiedame
verstoord als tijdens de opname
- de uitzending is zondag - een
hondje begint te blaffen en een
peuter in al zijn onschuld be
sluit belletje te trekken. De laat
ste winnaar reageert wat lauw
een bewoner van de Anna Maria
op zijn 37.500 euro. Gaston be
stempelt de man met 'Dagobert
Duck' en probeert hem enthou
siaster te laten reageren. Als
blijkt dat de man ook nog een
auto heeft gewonnen, een
gloednieuwe rode BMW, veran
dert hij van stemming. Terwijl
Gaston poseert voor fototoestel
len van bewoners, blijft de Lei-
denaar verdwaasd in de auto
achter. „Dat was schrikken."
door Wim Koevoet
leiden - De verwijdering tussen
de twee burgemeesterskandida
ten H. Groen (WD) en H. Lenfe-
rink (PvdA) lijkt compleet. Groen
verwijt Lenferink dat hij zich in
debatten gedraagt als 'een extra
wethouder*. Volgens de Amster
dammer doet Lenferink halve en
hele toezeggingen die hij niet
kan waarmaken als burgemees
ter. Ook maakt Arnhemmer Len
ferink van de strijd om de ambts
keten 'te veel een partijpolitiek
debat', vindt Groen.
„Het is toch echt een burge
meesterspost die vacant is", zegt
Groen. „Als hij als extra wethou
der wil worden gekozen, dan
moet hij dat weten. Ik wil burge
meester worden en dat is de
voorzitter van het college en de
gemeenteraad. Ik heb geen zin
om me nu als extra wethouder
te manifesteren en op allerlei
vragen in te gaan. Als mensen er
bij mij op aandringen een over
steekplaats van stoplichten te
voorzien, vertel ik ze eerlijk dat
ik daar niet over ga. Zou ik dat
niet doen en ik word gekozen -
en daar ga ik vanuit - dan tref ik
tijdens de eerste de beste colle
gevergadering allemaal ge
bruuskeerde wethouders aan in
de B&W-kamer omdat ik me
met hun taken heb bemoeid."
De verschillen in taakopvattin
gen waren al manifest tijdens
het debat bij Catena, eerder de
ze week. Dat Groens opstelling
hem blijkens peilingen van de
internetsite van het Leidsch
Dagblad én van www.sleutel-
stad.nl nog niet veel kiezers
gunst oplevert, doet hem niets.
„Die peilingen zeggen mij net zo
veel als die mensen die mij gis
teren beloofden op mij te zullen
gaan stemmen. Die mensen
moeten dat overigens wel doen,
stemmen op Groen moet je
doen."
Lenferink bestrijdt dat hij zich te
veel als wethouderskandidaat
zou gedragen. „Ik vind dat de
kiezers recht hebben op een
scherp profiel, dat ze méér moe
ten weten dan wat de verschil
len in bestuursstijlen zijn plus
hoe je denkt de gemeenteraad
voor te gaan zitten. Het is onver
mijdelijk dat de twee kandidaten
met inhoudelijke standpunten
komen. Een burgemeester kan
zich wel degelijk met allerlei za
ken bemoeien en die agende
ren. En voor gebruuskeerde
missaris steunt Leidse vertrouwenscommissie
Minkhorst
Minister J. Remkes
inlandse zaken) heeft zich
oppeerd bij de Leidse be-
ingsprocedure voor een
ie burgemeester. Commis-
van de koningin J. Frans-
ladrukkelijk betrokken bij
acedure, vindt dat Remkes
ïrtrouwenscommissie die
indidaten voordraagt, op
rkeerde been heeft gezet,
sen deelt de verontwaardi-
lie de Leidse fractievoorzit-
adden, toen WD'er Rem-
orig jaar bepaalde dat de
ante de benoemingsproce-
opnieuw moest doen. De
Mwenscommissie had al-
Sroen aanbevolen, waar-
het referendum aanvanke-
iet doorging. Volgens de
ivoorzitters zou Remkes
nmen met een enkelvoudi-
irdracht.
argumentatie om het bij
andidaat te laten, heb ik
kunnen billijken. De vertrou
wenscommissie is daarna sa
men met mij bij de minister ge
weest", zegt Franssen. „Hij had
op dat moment moeten zeggen
dat hij er geen genoegen mee
nam."
Franssen speelt een sleutelrol bij
burgemeestersbenoemingen.
Hij selecteert de kandidaten met
wie gesprekken worden ge
voerd. De voordracht van een
vertrouwenscommissie voorziet
hij van een advies, waarna die
op het bureau van de minister
belandt. Fransen en Remkes zijn
partijgenoten. Remkes haalde
destijds hard uit naar Leiden.
Franssen is het niet eens met
die kritiek. „Ik vind dat de Leid
se gemeenteraad meer krediet
verdient dan deze heeft gekre
gen", zegt hij.
Voorzitter C. Broeyer van de
vertrouwenscommissie reageert
verheugd op de uitlatingen van
Franssen. „Dat hij het dan toch
een keer heeft gezegd, is abso-
Buurtvereniging betreurt vertrek coördinatrice De Zaak
luut bemoedigend", zegt de
fractievoorzitter van de grootste
partij in Leiden, de PvdA. De
commissie voelde zich nogal in
haar hemd staan toen Remkes
de voordracht ongeldig ver
klaarde. Steun voor Leiden
kwam er eerder al van waarne
mend burgemeester en Eerste-
Kamerlid W. Lemstra, die zei de
ze regering 'niet meer te begrij
pen', en van de vereniging van
burgemeesters.
Het ministerie is het niet eens
met de kritiek van Franssen en
Broeyer, blijkt uit de reactie van
woordvoerder Th. Manten. „In
Leiden speelden twee dingen.
Ten eerste was een referendum
aangekondigd, dat vervolgens
werd ingetrokken. Leiden heeft
tijdens de wedstrijd de spelre
gels veranderd. Ten tweede
deed de gemeente ten onrechte
een beroep op overmacht. Maar
de vertrouwenscommissie heeft
zichzelf in die positie gema
noeuvreerd."
door Erna Straatsma
leiden - De zo gevreesde drugs
overlast in Pancras-Oost, door
de komst van daklozenopvang
De Zaak, is uitgebleven. Sinds
de opening in oktober 2002 on
dervinden buurtbewoners 'wei
nig tot geen last' van de voorzie
ning. Dat is volgens de buurt
vereniging en de buurtwerk
maatschappij een belangrijke
verdienste van coördinatrice S.
Regouw. Beide instanties zijn
bezorgd over het plotselinge
vertrek van Regouw, die door
Pamassia wegens 'disfunctione
ren' op non-actief is gezet.
Buurtvereniging Pancras-Oost
voerde twee jaar lang felle oppo
sitie tegen de komst van een
dagbestedingscentrum aan de
Middelstegracht. De bewoners
waren enorm bang voor een
toename van het aantal junks in
hun buurt, omdat die al een
paar drugspanden telt. „Wonder
boven wonder valt het honderd
procent mee", zegt W. Pet na
mens de buurtvereniging. „Ik
heb de komst van de opvang
met argusogen gevolgd en twee
jaar lang geprocedeerd om het
tegen te houden. Maar nu het er
zit moet ik zeggen dat we weinig
overlast hebben. Ik kan wel zeg
gen: geen overlast." De buurt
vereniging stapte zelfs naar de
rechter in een poging de komst
van De Zaak tegen te houden.
Toen de rechter in een versnel
de procedure de bewoners in
het ongelijk stelde, staakte Pan
cras-Oost zijn verzet.
Pet betreurt het vertrek van Re
gouw, die sinds vorige week
thuis zit vanwege een arbeids
conflict. De buurtbewoonster
stelt dat de coördinatrice 'ver
schrikkelijk is tegengewerkt'
door haar werkgever Pamassia.
Gebrek aan middelen en perso
neel heeft Regouw volgens Pet
de das omgedaan. „Ze heeft
zich de afgelopen maanden met
hart en ziel ingezet voor De
Zaakr-Bingen die ze bij Pamas
sia aankaartte leverden niets op.
Er was gewoon onvoldoende
controle, ze stond er meestal al
leen voor en dat is niet makke
lijk met zo'n doelgroep. En op
een gegeven moment zeiden ze
van hogerhand dat Regouw 'niet
functioneerde'."
De buurtwerkmaatschappij Lei
den, gevestigd in hetzelfde ge
bouw als De Zaak, vindt de 'ri
goureuze maatregel' van Par-
nassia 'vreemd'. „Bij de opening
van De Zaak was de directeur
nog vol lof', zegt C. Lafeber. Hij
is daarnaast bezorgd over het
'gat' dat Regouw achterlaat. „Ze
heeft hier een jaar gewerkt en
heel veel energie gestoken in
overleg met de buurt, teneinde
overlast te voorkomen. Ze heeft
een enorme staat van dienst op
gebouwd. En een enorm net
werk, dat een ander niet zomaar
opbouwt. Het kan dus behoor
lijke consequenties hebben als
zo iemand verdwijnt. Daar ma
ken wij ons zorgen over en dat
hebben we Pamassia inmiddels
ook laten weten." De buurt
werkmaatschappij werkt samen
met De Zaak, onder meer in het
project om een Leidse straat
krant te beginnen. Lafeber
beaamt dat de wijk Pancras-
Oost geen hinder ondervindt
van De Zaak: „Inderdaad, de
verwachte overlast is uitgeble
ven."
Woordvoerders van Pamassia
willen niet ingaan op het ar
beidsconflict, dat het tweede op
rij is. Eerder vertrok coördinator
H. Oud na een arbeidsconflict
met Pamassia. Regouw volgde
Oud op. Regouw zelf doet er ook
het zwijgen toe. Ze heeft inmid
dels een advocaat ingeschakeld.
Pamassia richt zich met het
dagbestedingscentrum De Zaak
op een doelgroep van 'gemoti
veerde (ex-)drugsverslaafden'.
Het centrum biedt overdag on
derdak aan een groep van maxi
maal 25 daklozen die hun tijd
zinnig willen doorbrengen, on
der meer met computercursus
sen en kooklessen. De gemeente
Leiden bekostigt het project.
wethouders ben ik niet bang. Ik
sluit niet uit dat als ik eenmaal
burgemeester ben, ik van me
ning zal verschillen met de zit
tende Leidse wethouders. Daar
is toch niets mis mee?"
„Ik ben veel langer wethouder
geweest dan Groen. Groen heeft
al wat burgemeesterservaring
opgedaan in Brielle en Lands
meer en ik merk dat hij in deze
campagne moeite heeft met het
ventileren en formuleren van
standpunten, dat in zijn cam
pagne nu al de afstandelijkheid
is geslopen waarvan hij vindt
dat die past bij het burgemees
tersambt. Ik denk daar anders
over, ik wil ook als burgemeester
tussen de mensen staan en dat
is iets anders dan een extra wet
houder willen worden."
Harry Groen wil inloopspreek
uren houden als hij burgemees
ter van Leiden wordt. Inwoners
hebben daar bij het campagne
team van de WD'er op aange
drongen.
Groen hield deze week een
tweede telefonische peiling on
der 64 Leidenaars. Hij wilde we
ten hoe een nieuwe burgemees
ter voeling houdt met de bevol
king, en hoe inwoners het ima
go van hun stad zien.
De uitkomsten waren niet al te
verrassend; Leidenaars zien hun
burgervader graag in de stad. Hij
moet opgaan in het gewone le
ven, zich laten zien op 3 okto
ber, met sinterklaas en in het
café en het buurthuis. Omdat
het een burgemeester niet is ge
geven altijd de mensen op te
zoeken, kan hij ook inloops
preekuren houden, enquêtes or
ganiseren en contact houden via
e-mail, opperen inwoners.
Volgens Groen houden Leide
naars van hun stad, die ze om
schrijven als 'schitterend oud' of
'gezellig'. Het stempel studen
tenstad leggen mensen zowel
negatief als positief uit. Verder
klagen de ondervraagden over
parkeerproblemen. Groen
noemt Leiden een 'grote kleine
stad': het heeft de voorzieningen
en problemen van een grote
stad, en toch het knusse en
overzichtelijke van een kleine
stad.
door Marijn Kramp
leiden - De Pietemei Rolprijs
voor emancipatie wordt dit jaar
toch uitgereikt. Een groep Leid
se vrouwen en mannen heeft de
gemeentelijke prijs uit protest
gekaapt en herstelt de uitreiking
in ere op de internationale vrou
wendag.
Het beeldje zou dit jaar niet
worden uitgereikt op 8 maart,
de internationale vrouwendag,
omdat de jury haar taken eind
vorig jaar neerlegde. Al enige tijd
probeerde zij tevergeefs in ge
sprek te komen met de gemeen
te over de toekomst van de prijs.
De gemeente gaf echter niet
thuis en gelastte de uitreiking af.
De anonieme club kapers is
daar verontwaardigd over. Zij
geven de gemeente er in een
persbericht stevig van langs. Die
heeft het er flink bij laten zitten
op het gebied van emancipatie,
schrijven zij. 'De viering van In
ternationale Vrouwendag dreig
de niet door te gaan vanwege
laksheid. De nota emancipatie
beleid was gespeend van durf,
visie en daadkracht. En als sym
bool van deze niksigheid wordt
de Leidse Pietemei Rolprijs niet
uitgereikt'. Krijg je dat van een
college van louter mannen, vra
gen de kapers zich af.
Omdat zij vinden dat emancipa
tie en feminisme nog steeds op
de politieke en maatschappelij
ke agenda horen te staan en de
Pietemei Rolprijs daar bij hoort,
hebben de kapers besloten zelf
de prijs uit te reiken. Bij gebrek
aan jury is besloten om er een
doorgeefprijs van te maken. De
winnaar van vorig jaar heeft een
nieuwe winnaar gekozen. Die
krijgt aanstaande zaterdag om
19.30 uur in het Leidse Volks
huis het beeldje overhandigd.
Oorkonde voor
toonde moed
or Jeroen en Iris
Hospice
oria mist
g halve ton
ing tot
trachting
1 Een 37-jarige Leidenaar
lopen weekeinde aange-
n op verdenking van po-
lt verkrachting van een
vrouw (24) in zijn wo-
1 de Professorenwijk. Zij
nachts in de woning van
n, een kennis van haar,
eze haar probeerde te
chten. Er ontstond een
ling waarbij de vrouw in
zicht werd geslagen. Zij
vluchten en sprak een
traten verderop mensen
e haar met de auto naar
litiebureau brachten,
aar na werd de man thuis
steerd.
ositie over
iersnoodramp
Burgemeester M. Zon-
t van Leiderdorp heeft
niddag in de Hooglandse
e expositie over de Wa-
odramp van 1953 ge-
Zonnevylle, afkomstig
iland, deed dat op ver-
an de samensteller van
toonstelling Henny Kwik.
tentoonstelling staat de
ihulp aan de getroffen
ien centraal. De expositie
bij voldoende belangstel-
it en met 14 maart en is
jks, behalve op zondag,
nd van 11.00 tot 16.00
e toegang is gratis.
ng over
liversiteit
- De conservator micro-
itologie van het nationaal
historisch museum Na-
dr. Willem Renema, ver-
linsdag 11 maart een le
ver biodiversiteit en geo-
ïe geschiedenis. Zijn pro-
underzoek vond plaats in
ën van het Indo-Pacifisch
I, waar hij zocht naar fo-
iferen, eencellige beestjes
en kalkskeletje. De lezing
14.00 tot 15.00 uur in de
a van Naturalis en is, met
egangskaartje voor het
im, gratis toegankelijk.
igerman op
liefestival
h - Gastschrijver Joost
irman van de Universiteit
1 interviewt zaterdag vier
1 geleerden tijdens het
studiefestival. Tussen
en 16.00 uur biedt de uni-
eit vwo-leerlingen uit heel
land in de Leidse Pieters-
e gelegenheid om van al-
weten te komen over stu-
tuderen en het studen-
en in Leiden. De universi-
rwacht meer dan 2000
gstellende leerlingen,
erman interviewt tussen
en 14.15 uur strafrecht-
ndige Theo de Roos, pe-
;e Ina van Berckelaer-On-
eneeskundige George
en natuurkundige Carlo
ikker.
door Marjolein Hendriks
leiden - „Welkom bij Man Bijt
Hond", grapt presentator Gas
ton Starreveld van de Nationale
Postcode Loterij buiten de ca
mera om. De werkelijke reden
van zijn bezoek aan Leiden gis
termiddag is een straatprijs ter
waarde van 150.000 euro die in
de Anna Maria van Schuurman
straat in de Stevenshof is geval
len. Het geld wordt verdeeld
over zeven gezinnen.
Hardop herhaalt Gaston de
postcode en met een bos bloe
men en een gouden envelop in
de aanslag drukt hij op de deur
bel van de familie Kokkedee.
Hellen Kokkedee doet open en
zegt 'goedendag', maar Gaston
vindt het niet enthousiast ge
noeg. „Zeg maar holladiejee!
roept hij. „Holladiejee", klinkt
het verbaasd. Maar de verbazing
blijkt schijn. De winnaars krij
gen een dag van tevoren bericht
dat ze in de prijzen zijn gevallen.
„Maar hoeveel of wat zeggen ze
niet, dus het blijft een verras
sing", vindt Hellen, die even la
ter 37.500 euro rijker is. Op de
vraag van Gaston wat ze met het
geld gaat doen, stamelt Hellen
dat ze een fiets nodig heeft.
„Een fiets?!", roept de presenta
tor ontzet uit. „Van dit geld kunt
u op z'n minst lekker op vakan
tie!" De situatie werkt op de
lachspieren van Hellen en haar
vriendinnen. Van opwinding
vraagt Hellen voor de tweede
keer of ze Gaston mag zoenen.
Inmiddels heeft de rest van de
straat lucht gekregen van het
nieuws. De bewoners stromen
Joodse oud-Leidenaars komen vanuit Israël naar expositie in De Lakenhal
door Eric-Jan Berendsen
leiden - Menachem Philipson
werd op 13 oktober 1942 in de
Van der Waalsstraat in de Leidse
Professorenwijk geboren. Na de
Tweede Wereldoorlog is hij in
1947 met zijn moeder, 2 broers
en 2 zusters naar Israël geëmi
greerd. Hij woont in Petach Ti-
kwah, 15 kilometer ten oosten
van Tel Aviv. Onlangs las hij
daar informatie over de ten
toonstelling joden in Leiden en
omgeving 1933-1945 in stedelijk
museum De Lakenhal. Gisteren
bezocht hij samen met zijn zus
Rika (67) en broer Elias (66) de
expositie.
Van het gezin Philipson - vader,
moeder en vijf kinderen - over
leefde vader Jacob de oorlog
niet. De administrateur van het
Joods Weeshuis aan de Rooden-
burgerstraat werd in juli 1943
vergast in het concentratiekamp
Sobibor. Een foto van hem
hangt op de expositie, als stille
getuige van deze zinloze moord.
De kinderen Philipson werden
in maart 1943 ondergebracht op
onderduikadressen in het hele
land. Menachem kwam uitein
delijk in het Drentse Holland-
sche Veld terecht, Elias eindigde
na 17 adressen in Limburg en
Rika in Friesland. „Onze moeder
is na de oorlog maanden bezig
geweest ons te vinden."
Van de ellende van de Tweede
Wereldoorlog weet het drietal
niet veel meer. „Onze moeder
wilde er na de oorlog nooit over
praten", aldus Menachem. „Ik
woonde thuis dus kreeg eigen
lijk nooit informatie." Elias: „Ik
kan me nog herinneren dat de
joden een Davidsster moesten
dragen maar dat ik daar te klein
voor was. Toch wilde ik er per se
een om het gevoel te hebben er
bij te horen. Ik wilde zelfs een
ster op mijn pyjama." Rika: „Ik
weet nog dat ik op een gegeven
moment niet meer naar school
kon. Verder heb ik nog gedach
ten over de blauwe tram naar
Den Haag op de Lammen-
schansweg en het zwemmen in
het Rijn-Schiekanaal langs de
Kanaalweg."
Lang staat het drietal stil bij een
doek aan de muur van De La
kenhal met daarop een lijst van
270 namen. Joden uit Leiden of
omgeving die uiteindelijk in een
van de concentratiekampen tra
gisch aan hun einde zijn geko
men. De namen van hun groot
ouders, een tante en vrienden
en bekenden roepen veel herin
neringen op. Groot is ook de
verbazing als de broers en zus
lijsten zien uit maart 1943 van
de Leidse politie met daarop
hun namen. De commissaris
van politie verzoekt hun opspo
ring aanhouding en voorgelei
ding wegens het als jood veran
deren van woonplaats.
„Bizar", vindt Menachem. „Ik
was een baby van vijf maanden
en toch wilden ze mij al hebben.
Daar schrik ik nog steeds van."
„Niemand was te vertrouwen",
vult Elias aan. „Als jongetje was
ik ondergedoken in de buurt
van Leiden. Ik weet niet meer
waar. Elke dag mocht ik een
uurtje naar buiten. Omdat ik
een vreemde was, werd ik door
andere kinderen met stenen be
kogeld. Na een dag of drie zei ik:
'als jullie dat nog een keer doen,
laat ik zien dat joodse kinderen
teruggooien'. Toen ik dat op
mijn onderduikadres vertelde,
moest ik meteen weg naar een
ander adres. Een half uur later
was er een razzia."
Menachem (achter), Rika en Elias Philipson bekijken foto's van omgekomen joden in De Lakenhal. De meest
neel is van hun vader die in juli 1943 omkwam in het concentratiekamp Sobibor. Foto: Hielco Kuipers
Toch waren er ook goede Ne
derlanders, weet Menachem.
„Zo was er een familielid op
Amsterdam Centraal klaar om
op transport te worden gezet.
Het was een vrouw met een ba
by die moest worden gevoed. Ie
mand van de Spoorwegen haal
de haar uit de massa en bracht
haar naar een aparte ruimte.
Maar in plaats van haar baby te
voeden, werd zij naar buiten ge
leid, naar de vrijheid. Het zijn de
kleine dingen die groot zijn."
„Daarom is het ook zo belang
rijk dat deze expositie wordt ge
houden", vervolgt Menachem.
„Het is voor mij buitengewoon
rechtse foto van het linker pa-
interessant maar ook voor de
jeugd leerzaam. Want over enige
tijd is er niemand meer van on
ze generatie die nog iets over de
jodenvervolging kan vertellen.
Daarom moet dit voortleven."
