Nieuwbouw
voor eigen
bewoners
BINNENLAND 2
'Strikt vertrouwelijk' en 'zeer geheim' nu openbaar
"1rs: Grote
in groter
«ntenprotest
^Hofvijver
||jden wellicht
-afrekening
ende start
rlandse AEL
Musserts revolutionaireidee nieuw ucht °p nieuw-guinea
Hongerend Afrika niet in
Voorkeursbeleid gemeenten
Apparatuur
kijkoperaties
deugt niet altijd
[Straf voor
racht' meisje
iND - Het 13-jarige
//\lt Hoogezand dat vorig
groepsverkrachting
brand stichtte in haar
is veroordeeld tot een
f van vijftig uur en vier
on$orwaardelijke jeugd-
De kinderrechter ver-
Ie haar wegens brand
en het doen van valse
Het meisje verzon de
ting om de brand in
lerlijke woning te ver-
l. Het kind verklaarde
aangifte te hebben ge-
angst voor haar agres-
ler.
E - De Raad voor het
ir Bestuur (ROB) pleit
Vormen van zogeheten
leenten in de Rand
steden Rotterdam, Den
Amsterdam zouden
fra^groter worden, maar
•bu\ gepaard te gaan met
Mjien van deelgemeenten
54'wettelijk minimum-
in taken en bevoegd-
■L^oorzitter Van Keme-
v»pt dat de informateurs
n Donner het advies
iaRn in de besprekingen
31 ^beleid van het nieuwe
ng*
tor i
iftes van
isfraude
D^em - Tientallen men
en aangifte gedaan
asfraude bij een betra
ge aan de Keppelseweg
öfu»chem. De gedupeer-
)en allemaal op 5 en 6
rbij het pompstation
in met hun pinpas be
ter kwamen zij erach-
grote bedragen van
ning was afgeschre-
)taal gaat het om meer
}00 euro. Er zijn in-
72 aangiften binnen.
)c-ci.iS - Een groepje protes-
s^tudenten heeft gister-
»5pen duik' in de Hofvij-
5^n Haag genomen. Zij
«-Teerden daarmee te-
V gevoerde en mogelijke
sa^ige bezuinigingen in
tof onderwijs. De actie
«J^oorbode voor een
nonstratie 13 maart.
- In de woning aan de
in in Helmond, waar
ewll*ek woensdag een drie-
f gemoord plaatsvond, zijn
enmfo's amfetamine ge-
al txAmfetamine is grond-
^xtc-pillen. Door de
«ca het vermoeden ver-
het gaat om een afre-
"ominnen het drugscircuit.
lan v<
elaar' vast
^•oplichting
igelijl
- De politie heeft
-éen 23-jarige man uit
laiut aangehouden op
gljig van oplichting van
Jflekenden. De Braban-
"Tteerde frequent in lan-
■I regionale dagbladen.
Hzowel appartementen
n Blenten als bungalows
17 upeerden deden aan-
|n tot 3300 euro. Daar-
len ze niets meer.
irdammer
onken
im - Een 51-jarige man
rdam is gisteravond
len achter het Mari-
g^eum in die stad. Het
de)er op een bankje vlak-
54 Jkter. Door nog onbe-
irzaak viel hij in het
^dn getuige die een
fllprde, sloeg alarm. Het
pr werd gereanimeerd
i1ebracht naar een zie-
>n dwaar hij kort na aan-
3e terleed.
art
6 - De Nederlandse tak
jabisch-Europese Liga
3e1eeft een vliegende
'd tens woordvoerder Ja-
l03d hebben zich al vier
mensen zich aange-
lid. „De leden stromen
Jawad gisteren na af
ingeen discussiemiddag
»n #gse Hogeschool.
rsrt
bewaking
Asterdam
- In Amsterdam
ategische objecten
gaten gehouden in
et de dreiger.de oor-
Volgens de gemeen-
om 'tientallen' plaat-
i hoofdstad. Cher welke
het gaat en over de
de beveiligingsmaatre-
len gemeente en poli-
r niets kwijt. In Den
Jden eerder al extra
dsmaatregelen geno-
dinsdag 4taaart 2003
door Mick Salet
den haag - Het is een goudmijn
voor de schatzoekers van de
politieke geschiedenis: drie
honderd meter archief van
voormalige premiers als Willem
Drees, Jan de Quay en Joop den
Uyl. Vol stukken waar 'strikt
vertrouwelijk' en 'zeer geheim'
op staat. Sinds gisteren is het
bijna allemaal openbaar: het
archief van het kabinet van de
minister-president, van 1942
tot en met 1979.
De papierwinkel van de pre
miers werd tot nu toe bewaard
op het ministerie van algemene
zaken. Deskundigen hebben de
stukken gesorteerd en geïnven
tariseerd, en gisteren werd de
hele handel officieel overgedra
gen aan het Nationaal Archief.
Zorgvuldig en zuurvrij bewaard
in bruine dozen.
In het archief zitten niet alleen
maar sensationele stukken die
het nodig maken de geschiede
nisboekjes te herschrijven. Zo
zit er een 'zeer geheim' tele
gram bij, van 13 september
1942, aan Pieter Sjoerd Ger-
brandy in Londen: „Vriendelijk
dank voor Uw telegram: gaarne
bereid portefeuille aanvaarden.
Sein U nader zoodra gezond
heidstoestand mij toelaat naar
Londen te reizen. Loudon." En
een vergeelde krant, van 10 mei
1954, met een artikel over een
regeringsplan om documenten
over Japanse terreur in Neder-
lands-lndië te vernietigen. In
de kantlijn heeft Willem Drees
een vraag voor zijn ambtenaren
gekrabbeld: „Is er iets waar van
dit verhaal?" En een memo van
de minister van justitie, van 5
april 1948, waarin hij de minis
ter-president verzoekt om de
gratieverlening naar aanleiding
van het regeringsjubileum van
koningin Wilheunina op de
agenda van de ministerraad te
zetten. In een begeleidend
briefje schrijft hij dat prinses
Juliana „de voorgestelde rege
ling voor de zwaarder gestraf
ten wel erg schriel vond. Zij zou
het zeer op prijs stellen, indien
alsnog voor de zwaarder ge
straften het maximum der ver
mindering zou worden ver
hoogd'.
De meeste archiefstukken zijn
nu voor iedereen in te zien.
Niet alleen voor wetenschappe
lijke onderzoekers. „Het groot
ste deel, 92,5 procent, is open
baar", zegt Hein Jongbloed die
alles inventariseerde. „De rest,
7,5 procent, is nog niet open
baar, omdat het over de per
soonlijke levenssfeer gaat van
mensen die nog leven óf omdat
het staatsbelang is om het ge
heim te houden."
Het archief van de minister
president heeft wel wat witte
vlekken. De notulen van de ka
binetsvergaderingen zitten er
niet in. Die zijn terug te vinden
in het archief van de minister
raad. Hier en daar ontbreken
ook stukken die volgens voor
schrift van de NAVO vernietigd
moesten worden. Daarbij gaat
het meestal om militaire infor
matie. Het kan ook zijn dat een
minister-president zelf iets mee
naar huis heeft genomen, om
dat het te persoonlijk of politiek
te pijnlijk was. Die stukken zijn
misschien terug te vinden in
het privé-archief van een pre
mier. Het Nationaal Archief
heeft wel wat van die privé-ar-
chieven, maar niet allemaal. De
directeur, Maarten van Boven,
zou daar graag iets aan doen.
„Eigenlijk zou je iedere minis
ter-president moeten verplich
ten het privé-archief na afloop
van zijn ambtstermijn hier te
deponeren. Dan staat alles bij
elkaar. Dat is handig voor on
derzoekers."
Het archief van de premiers is
een papieren archief. Het zou
misschien wel handig zijn om
het allemaal op cd-rom te zet
ten, maar dat is volgens Hein
Jongbloed onbetaalbaar. „Dan
hebben we een paar jaar de he
le rijksbegroting nodig." Papier
hoort ook echt bij het tijdperk
van Beel en Drees. Maar hoe
moet dat in het tijdperk van
Balkenende en zijn opvolgers?
Wat gebeurt er straks met de e-
mailtjes die de minister-presi
dent ontvangt en verstuurt?
„Eigenlijk heb je nu met een e-
mailtje hetzelfde als je met een
telefoontje hebt", zegt Maarten
van Boven, „Er blijft voor een
archivaris niets van over, tenzij
iemand iets over dat telefoontje
opschrijft of een printje van die
e-mail maakt. Daarom ben ik
er ook voor dat e-mails die ter
zake doen voortaan geprint
worden. Het zou handig zijn
om computers zo te program
meren dat belangrijke e-mails
met één druk op de toets be
waard blijven. Voor de toe
komst van het archief is dat van
wezenlijk belang."
Het archief van de premiers werd gisteren officieel overgedragen aan het Nationaal Archief in Den Haag. Dit gebeurde in het bijzijn van
onder andere premier Balkenende en oud-premier Van Agt. Beide heren kijken toe als Sjoerd Cerbrandy (links), zoon van oud-premier
Cerbrandy, de ioi-jarige oud-secretaris van zijn vader, Kasteel ontmoet. Foto: ANP/Koen Suyk
den haag - „Hooggeachte Professor Schermer
hom, hoewel ik volkomen begrijp dat Uw zor
gen in dezen chaotischen tijd overstelpend zijn,
meen ik U van het onderstaande in kennis te
moeten stellen.Op 20 november 1945, een
half jaar voor zijn doodvonnis wordt voltrokken,
schrijft NSB-leider Anton Mussert vanuit de ge
vangenis in Scheveningen een brief aan minis
ter-president Willem Schermerhom. Een bij
zondere brief die wordt bewaard in het archief
van het kabinet van de minister-president.
Mussert schrijft dat hij een revolutionair idee
heeft dat de scheepvaart volkomen zal verande
ren. Hij noemt zijn idee 'het antwoord van den
scheepsbouw op het snelle transatlantische ver
keersvliegtuig' en schrijft: „In den strijd van
Duitschland tegen Engeland had dit in Duitsch-
lands handen tot een groot maritiem wapen ge
maakt kunnen zijn." Mussert durft zelfs te stel
len dat het Duitse leger al 'in den winter 1941-
1942' op Engelse bodem had gestaan als hij zijn
revolutionaire idee aan Hitier zou hebben gege
ven.
Wat dat idee is? Waarmee Hitier Engeland dan
zou hebben verslagen? Dat wil Mussert alleen
aan de president van de Verenigde Staten ver
tellen. „Hij zal daarvan meer plezier en minder
narigheid beleven dan van de atoombom. Hij is
de eenige man ter wereld die, wegens de mili
taire beteekenis, het recht heeft te beslissen of
hij hiervan gebruik zal maken. De groote waar
de ligt mede in het feit, dat ik hem, na de uit
eenzetting aan de hand van schetsen, de verze
kering zal kunnen geven, dat hij de eenige is, die
het geheim kent."
Had Mussert werkelijk een wereldprimeur of
probeerde hij zijn hachje te redden? Het eerste
lijkt niet waarschijnlijk, het tweede is niet ge
lukt, want in mei 1946 werd Mussert geëxecu
teerd.
den haag/anp - De archieven
die het ministerie van algeme
ne zaken gisteren officieel
heeft overgedragen aan het
voor iedereen toegankelijke
Nationaal Archief, werpen
nieuw licht op de kwestie
Nieuw-Guinea.
Uit een tot dusver geheime no
titie aan minister-president
Drees blijkt dat de Amerikaan
se president Eisenhower op 3
oktober 1958 de Nederlandse
VN-ambassadeur Schürmann
steun heeft toegezegd aan Ne
derland. Eisenhower was „ge
heel gekant tegen een vaste
voet van Indonesië op dit ei
land". Ook meldde Schür
mann over dit gesprek: „Ne
derland behoefde zich geen
zorgen te maken voor wat be
treft de Amerikaanse houding,
mocht het territoir onverhoopt
worden aangevallen."
Het is de voormalige minister
van buitenlandse zaken Luns
vaak kwalijk genomen dat hij
het ten onrechte deed voorko
men dat de Amerikanen zo'n
belofte hadden gedaan.
Op 2 april 1962 schreef de
Amerikaanse president Kenne
dy aan premier De Quay, dat
Nederland moest toegeven aan
Indonesië.
Hij vreesde voor een oorlog die
niet door Nederland en niet
door het westen gewonnen
zou kunnen worden.
Alleen de communisten zou
den er voordeel van hebben.
Kennedy drong aan op een
overdracht van Nieuw-Guinea
den haag/anp - De actie Hon
gerend Afrika van de Samenwer
kende Hulporganisaties (SHO)
heeft tot nu toe 4,7 miljoen euro
opgeleverd op giro 555. Dat be
drag valt nog mee, want de SHO
hebben, cru gezegd, een fond
senwervingsprobleem, aldus
woordvoerder J. de Voogd giste
ren.
De SHO hebben moeite de kri
tieke situatie in Afrika in hun
wervingscampagne in beeld te
brengen. „Het is moeilijk zicht
baar te maken wat er op dit mo
ment in Afrika gebeurt. Bij een
watersnoodramp of aardbeving
is het meteen duidelijk. Camera
mensen willen net als tijdens de
hongersnood in 1984 uitgemer
gelde kinderen zien. Maar er is
nu geen sprake van een groot
sterven. Nog niet, omdat wef er
nu op tijd bij zijn", legt De
Voogd uit. Vorig jaar werd de si
tuatie in zuidelijk Afrika kritiek,
vooral in de landen Malawi,
Zambia en Angola. De dreigen
de ramp heeft zich nu verplaatst
naar de Hoom van Afrika, Ethi
opië en Eritrea. De SHO zijn de
actie voor hongerend Afrika half
september begonnen. De teller
van giro 555 stond vrijdag op 4,7
miljoen euro. Daarbij komt nog
een bedrag van 5 miljoen euro
dat beschikbaar is gesteld door
Ontwikkelingssamenwerking.
Staatssecretaris Van Ardenne
maakte gisteren bij de start van
de radio- en tv-actieweek voor
hongerend Afrika bekend nog
eens 9 miljoen beschikbaar te
stellen voor de hulpprogram
ma's van de Verenigde Naties in
Afrika.
den haag/gpd - Gemeenten mo
gen in de toekomst nieuwbouw
reserveren voor hun 'eigen' be
woners. D'rt zijn CDA en PvdA gis
teren met elkaar overeen geko
men in de onderhandelingen
over een nieuw regeerakkoord.
De partijen zullen daartoe de wet
versoepelen.
Met de wetswijziging willen
CDA en PvdA vooral platte
landsgemeenten tegemoet ko
men. Deze kampen met vergrij
zing doordat jongeren uit het
dorp er geen huis meer kunnen
vinden. Vorig jaar besloot minis
ter Kamp (volkshuisvesting) al
dat plattelandsgemeenten wo
ningen mogen bouwen om ten
minste de groei van hun eigen
bevolking op te kunnen vangen.
Nu mag er echter op veel plaat
sen niet meer gebouwd worden
omdat nogal wat dorpen in be
schermde gebieden liggen.
CDA en PvdA willen nog een
stapje verder gaan. Om te voor
komen dat de nieuwbouw
wordt opgekocht door mensen
van buiten het dorp, mogen ge
meenten een voorkeursbeleid
voor de eigen bevolking voeren.
Het zelfde mag volgens beide
partijen gelden voor oudbouw.
Op het gebied van volkshuisves
ting werden de twee onderhan
delingspartners het niet op alle
punten eens. Zo ziet het CDA
weinig in het PvdA-plan voor de
invoering van een heffing voor
het bouwen in open ruimte. Met
de opbrengst van die heffing
wilde de PvdA onder meer ste
delijke vernieuwing en investe
ringen in natuurparken finan
cieren. „Wij zijn daar niet zo
voor", zei premier Balkenende
gisteren na afloop van een och
tend onderhandelen met PvdA-
leider Bos. De heffing betekent
volgens het CDA een verkapte
lastenverzwaring voor burgers
en bedrijven.
Ondanks deze controverse
toonden Bos en Balkenende
zich tevreden over de 'goede
vooruitgang' in de discussie
over het ruimtelijk beleid in Ne
derland. WD-leider Zalm was
gisteren minder enthousiast
over de vordering van de kabi
netsformatie. „Het lijkt erop dat
het CDA zich laat inpakken",
sneerde hij tijdens een werkbe
zoek aan Overijssel. Volgens
Zalm is bij de onderhandelingen
tot nu toe alleen nog maar over
eenstemming bereikt over wen
sen die geld kosten en is nog
geen begin gemaakt met het
vinden van de benodigde 14,5
miljard euro aan bezuinigingen.
„Je komt nooit tot een degelijke
begroting als je eerst de leuke
dingen afspreekt en daarna nog
moet beginnen aan afspraken
over pijnlijke zaken."
den haag/gpd - Patiënten die
kijkoperaties ondergaan, lo
pen risico op ernstige com
plicaties. De medische in
strumenten die worden ge
bruikt zijn in een kwart van
de gevallen ondeugdelijk.
Dat blijkt uit een onderzoek
in achttien ziekenhuizen dat
is verricht door de Neder
landse Vereniging voor En-
doscopische Chirurgie
(NVEC).
Bij een kwart van het onder
zochte elektrotechnische in
strumentarium dat manke
menten vertoont, is de isola
tie beschadigd. Daardoor
kan stroom lekken in het li
chaam van de patiënt waar
door een gat in de darm kan
worden gebrand. „Maar dan
moet het instrument wel se
conden lang op dezelfde
plaats worden gehouden en
dat is zeer ongebruikelijk",
aldus professor dr. Jaap Bon-
jer, hoogleraar endoscopi-
sche chirurgie van het Eras
mus Medische Centrum Rot
terdam.
Bonjer zegt 'verrast' te zijn
door de resultaten. „Ik ben
niet geschrokken. Mensen
hoeven niet bang te zijn.
Want de kans dat er werkelijk
iets misgaat is niet groot."
Volgens hem zijn de meeste
instrumenten zo'n tien jaar
oud en werd de controle tot
nu toe slechts met het blote
oog uitgevoerd.
Naar aanleiding van de re
sultaten van het onderzoek
heeft de NVEC richtlijnen
opgesteld voor de eisen
waaraan de apparatuur moet
voldoen. Deze aanbevelin
gen worden morgen aange
boden aan de Inspectie voor
de Volksgezondheid. Onder
meer wordt aanbevolen om
een zogenoemde 'testkit' te
gebruiken die speciaal voor
het onderzoek is ontwikkeld.
Deze kit kost een paar hon
derd euro.
