Brussel betaalt 60 procent
BINNENLAND 1
Virus 'H7N7' afkomstig van
wilde ganzen en eenden
Kipindustrie wringt zich in allerlei bochten
Angst en onzekerheid bij pluimveehouders
Snuffelen naar kippenmest bij Barneveld
Kippensector verliest miljoenen door exportverbod
V op 6IE£a> Op£|SEKj"-y
ONS LSSSttl
amsterdam/gpd De Europese
Commissie betaalt mee aan de
vogelpest. Getroffen pluimvee-
boeren kunnen erop rekenen dat
het dagelijks bestuur van de Unie
zestig procent van de markt
waarde van de dode kippen voor
haar rekening neemt. De vergoe
ding van de rest van de schade
moet uit de Nederlandse schat
kist komen.
Den Haag kan na afloop van de
uitbarsting van vogelpest in
Brussel een rekening indienen,
gebaseerd op de schade die
door de kippenboeren wordt ge
declareerd. Na een controle van
de cijfers vergoedt Brussel een
vastgesteld deel van 60 procent
van de marktwaarde van de kip
pen. Andere kosten worden niet
vergoed. Het geld van de Euro
pese Commissie gaat naar de
Nederlandse overheid, die het
op haar beurt moet uitbetalen
aan de getroffen boeren.
De Commissie is tevreden over
de manier waarop Nederland de
uitbraak van vogelpest aanpakt.
Het ministerie van landbouw
Lege grijphaken in een slachterij. Alle pluimveeslachterijen in het
land zijn stilgelegd in verband met de uitbraak van vogelpest.
Foto: ANP/Toussaint Kluiters
vaardigde zaterdag meteen een
exporttransport en transportver
bod uit. Dat besluit werd giste
ren vanuit Brussel bevestigd met
een importverbod van levende
kippen en broedeieren uit Ne
derland, geldig voor alle EU-lan-
den. Het is een voorlopige
maatregel die zeker tot het einde
van de week van kracht blijft.
De Nederlandse pluimveesector
wordt ondanks de Europese
toezeggingen hard getroffen
door het exportverbod. Hoeveel
precies kan het Productschap
Vee, Vlees en Eieren nog niet
aangeven. Het grootste deel van
de eigen productie in Nederland
is bestemd voor de export. De
pluimvee- en eiersector neemt
ruim 30 procent van de uitvoer
van de hele vee- en vleessector
voor hun rekening. Vorig jaar
werd voor 419 miljoen euro aan
eierproducten uitgevoerd, waar
van voor 52 miljoen euro broed
eieren. De export van pluimvee
vlees bedroeg 1,1 miljard euro
(829 miljoen kilo).
Ook zonder vogelpest heeft de
sector het niet gemakkelijk. De
prijzen in de pluimveesector
staan onder druk als gevolg van
een stijgend aanbod op de Eu
ropese markt. In de eiersector is
de daling te wijten aan een lage
re productie. Vorig jaar werd al
14 procent minder geëxporteerd
dan in 2001, het jaar van de
BSE-crisis. Nederlanders gaan
overigens wel meer pluimvee
vlees en eieren eten. Vorig jaar
werd per hoofd van de bevol
king 22,4 kilo pluimveevlees en
184 eieren geconsumeerd.
betrapt truck
it 8400 kuikens
kAAG - Op de Al bij Barne-
|s vanochtend een vracht
met 8400 kuikens aange-
Dat meldt de Algeme-
iectiedienst (AID). De
feur handelde in strijd
e vervoersverboden. AID
sinds gisteren twintig
tredingen geconstateerd bij
jntroles. De meeste over-
;en betroffen hobbyisten
pluimvee niet binnen
•n. In het Brabantse Oir-
is een chauffeur van een
aangehouden. Aan de
de shovel kleefde kip-
lest.
rnevelder heeft
Is fanclub in VS
'eld - Zelfs in Australië is
ievelder bekend en in
is er een fanclub. Dit
Jdwijd bekende kippenras
lijn kenmerkende bruine
dankt zijn naam aan ja-
letzelfde Barneveld waar
isieke vogelpest dezer da-
id om zich heen slaat. De
ing van Barneveld was
ar de bakermat, maar
1923 erkende ras heeft de
ds uitgeslagen. Behalve
s, overal ter wereld, hou-
ik veel particulieren deze
ior de aardigheid en het
"lok al slaat de pest onge-
toe in de Gelderse Vallei,
itroductie van de Bar-
ler in zijn geboortestad is
r altijd mogelijk.
ïnd bij boerderij
tenswoude
v°u de - Door een uit-
jde brand bij een boerderij
jpswoude die is getroffen
jde vogelpest, zijn gister-
15.000 kippen omgeko-
Het bedrijf van boer
timel zou 's avonds rond
juur worden geruimd.
;de Rijksdienst voor de
ing van Vee en Vlees (RW)
3 dat vanwege de brand uit-
id. De boerderij telde in
j 30.000 stuks pluimvee,
jaren verdeeld in twee
ten met elk 15.000 dieren,
(schuur waar mogelijk vo
lst heerst, was al 70 pro
lvan de dieren overleden,
land woedde in de andere
ür, waar alle dieren de
vonden. Technisch on-
bek moet uitwijzen hoe de
Ifl is ontstaan.
liloft zonder
iksduiven
idaal - Twee kersverse
iparen uit Veenendaal
in door de uitbraak van de
mest niet het huwelijk ge
in waarop ze gehoopt had-
i£e wilden na de plechtig-
ïjop de trappen van het
èuis duiven laten wegvlie-
De Algemene Inspectie
fct (AID) verbood dat, aldus
meentewoordvoerder.
echte, zo bleek gister-
ig: duiven kunnen geen
|pest krijgen.
fiderden bellen
ormatielijn
haag - Het informatienum-
|>ver de vogelpest is maan-
iDt 14 uur bijna 800 maal
ad. „Het is flink druk", al
ien woordvoerster van het
tterie van landbouw. Het
Jeksnummer 0800-2233322
in het weekend door veel
Igstellenden gebeld met
bn over de risico's van vo
lt en de verboden die het
iterie heeft afgekondigd,
lummer is zaterdag inge-
toen vogelpest werd ver
bij enkele bedrijven rond
reld. Indien het aantal
toeneemt, wil het minis-
1de bezetting uitbreiden.
itsers vrezen
«nst vogelpest
(EN - Uit vrees voor vogel-
fcijn in Duitsland zeker der-
pluimveebedrijven onder
«toezicht gesteld. Het gaat
iedrijven in de deelstaat
td-Rijn-Westfalen. De be
ien vleeskippenbedrijven
ingen de afgelopen dertig
<n ongeveer 480.000 kui-
Ivan broederijen uit de
vogelpest getroffen Gel-
j regio. In totaal loopt bij
bedrijven een onderzoek
nogelijke besmetting. Bel-
:ft eveneens maatregelen,
logen voorlopig geen vo-
farkten worden gehouden.
(tduiven mogen
idstrijd vliegen
indaal - De Nederlandse
■uivenhouders Organisatie
P) is zeer verheugd dat hun
Is zijn vrijgesteld van de
pden wegens vogelpest,
[is mooi en zeer terecht",
Jb directeur A. Ebben giste-
perder ontstond verwar-
hissen de postduivenhou-
!n het ministerie van land-
Het departement stelt
Idels dat de dieren toch
'horen tot het pluimvee
'gelpest kan krijgen of
•rengen. Daardoor kunnen
rijden binnenkort ge-
doorgaan.
Onder toeziend oog van de Rijksdienst voor de keuring van Vee en Vlees belanden in Laren dode kippen
in containers. Foto: ANP/Vincent Jannink
den haag/gpd - Het vogelpestvirus waarmee kip
pen in de Gelderse Vallei zijn besmet, is verwant
aan het menselijke griepvirus. Het is een van de
vele zogeheten influenzavirussen waardoor kip
pen getroffen kunnen worden. Er zijn enkele hon
derden soorten. Daarvan zijn er achttien dodelijk
voor kippen. „Het virus in de Gelderse Vallei is
nooit dodelijk geweest voor mensen", benadrukt
hoogleraar Arjen Stegeman van de afdeling pluim
veegezondheidszorg van de Universiteit Utrecht.
Net als bij mensen komen er bij vogels veel soor
ten 'griep' voor. De influenzatypes met laboratori
umnamen H5 en H7 (H staat voor haemagglutine
zijn het meest gevreesd. Deze agressieve varianten
worden daarom niet vogelgriep, maar vogelpest
genoemd. Vogels die besmet raken worden door
gaans na enkele dagen ziek. Zij sterven door ver
stikking, omdat het virus de luchtwegen aantast.
Alle vogels kunnen de vogelpest krijgen. Vooral
kippen, eenden en ganzen zijn er bevattelijk voor.
Maar alleen pluimvee wordt er ziek van.
Besmette vogels scheiden virus uit via luchtwe
gen, oogvocht en mest. Verspreiding van de ziekte
kan plaatsvinden door direct contact tussen vo
gels of indirect via de lucht of door blootstelling
aan besmet materiaal (mest, voer, kratten en an
dere transportmiddelen).
De nu heersende vogelpest is 'zo goed als zeker'
overgebracht door watervogels, zoals eenden of
ganzen, en niet vanuit Italië. Dit concludeert het
Instituut voor Dierhouderij en Diergezondheid in
Lelystad na bestudering van dode kippen. Het vi
rus dat bij kippen in de Gelderse vallei is vastge
steld, is H7N7. Dit is al jaren geleden geconsta
teerd bij wilde watervogels. Deze vorm verspreidt
zich via uitwerpselen. De watervogels zijn zelf im
muun voor het virus. Dat het virus nu voor een
uitbraak zorgt, heeft volgens het Instituut te ma
ken met de toename van het aantal bedrijven met
scharrelkippen. De dieren lopen vrij rond op het
erf en zijn dus kwetsbaarder voor besmetting via
de lucht en uitwerpselen van overvliegende vo-
gels.
De geregistreerde gevallen van vogelpest in Euro
pa zijn niet besmettelijk voor de mens. Wel waren
de afgelopen jaren in Hongkong enkele gevallen
van besmetting van dier op mens. In 1997 raakten
achttien mensen via kippen geïnfecteerd met vo
gelgriep. van wie er zes bezweken. Onlangs be
zweek een 33-jarige man in Hong Kong. Zijn ne
genjarige zoon ligt in het ziekenhuis.
Pluimveedeskundige Stegeman benadrukt dat het
in Hong Kong gaat om een ander virustype dan is
aangetroffen in de Gelderse Vallei. Daar zou bij
komen dat beide slachtoffers rechtstreeks contact
hadden met de besmette kippen of met de kip
penmest. Volgens Stegeman komt het zelden voor
dat vogelgriep 'overspringt' van een vogel op een
mens. Het is in Hong Kong nog niet aangetoond
dat mensen elkaar hebben besmet Wel staat vast
dat een milde virusvorm kan veranderen in een
ernstigere variant
STEVENHAGEN
den haag/gpd - Vanaf donder
dag zijn minder kipproducten in
de winkels te krijgen. De winke
lier en de kipverwerkende indu
strie worden dan afhankelijk van
buitenlandse aanvoer. Eieren
zijn tot ver volgende week voor
handen. Dit zijn voorlopig de
gevolgen van het vervoersver-
bod van levend pluimvee door
vogelpest.
De consument laat zich niet het
hoofd op hol brengen. In de su
permarkt wordt geen kip ge
hamsterd, maar ook niet minder
verkocht, zeggen woordvoerders
van Albert Heijn en C1000. De
Consumentenbond heeft nog
nauwelijks vragen gekregen.
Het Centraal Bureau Levens
middelenhandel (CBL) heeft
verwachte problemen in de
winkels in kaart gebracht. Uit
een rondgang bij de aangesloten
supermarkten bleek dat er in ie
der geval tot en met morgen ge
noeg kip in de winkels ligt.
Eieren kunnen tot ver in de vol
gende week aangevoerd worden
bij de winkels. Dat komt omdat
er nog heel veel eieren liggen te
wachten op verpakking in de
pakstations. Eieren mogen niet
vervoerd worden van pluimvee
houder naar pakstation, maar
wel van pakstation naar distri
butiecentrum en vervolgens
naar de winkel.
Door de gezondheidscrisis raakt
de hele pluimveeketen in de
war. De sector is namelijk in
sterke mate 'gerationaliseerd':
op het moment dat een ei ge
legd wordt, staat al vast wanneer
het uitgebroede kuiken naar de
slachterij gaat' en het vlees ver
werkt wordt. Dat schema is nu
niet meer aan te houden.
De beursgenoteerde voedings
producent Nutreco voert mo
menteel geslachte kippen aan
vanuit België. Mocht Nutreco in
België aan haar maximum
slachtcapaciteit komen, dan kan
het bedrijf nog altijd producten
vanuit Spanje invoeren.
In de transportsector hebben
vijftig bedrijven last van de
maatregelen. In welke mate de
ze bedrijven hinder ondervin
den ligt aan de mate waarin ze
zich gespecialiseerd hebben in
kip en ei. „Eén transporteur die
alleen kippen kan vervoeren
heeft zijn bedrijf stil moeten leg
gen", zegt een woordvoerder.
„Maar een bedrijf dat mest ver
voert met kiepwagens kan ook
koeienmest of zand gaan ver
voeren."
En door de temperatuur in de
koelwagens hoger of lager te
zetten kunnen andere transpor
teurs varkensfricandeau of os
senstaart naar het buitenland te
vervoeren.
Larense kippen schrokken zich al letterlijk dood van straaljager
laren/gpd - Het lijkt wel of het Gelderse La
ren slechts wordt bevolkt door politie en
journalisten. Allemaal geconcentreerd rond
dat ene kippenbedrijf van de familie Schutte
aan de Bieldersteeg, waar de ruiming in vol
le gang is. Verder is het gebied leeg, angst
wekkend leeg.
De onderhuidse spanning is haast voelbaar.
Onder de pluimveehouders (naast enkele
grote bedrijven zijn er tal van hobby-kip-
penhouders), maar ook onder de andere
boeren. Een angst die in dat laatste geval
misschien niet helemaal terecht is, maar wel
verklaarbaar. De aanblik van de politieafeet-
tingen, de rood-witte linten en ontsmet-
tingsbakken bij de pluimveehouders, het
brengt de mkz-crisis van twee jaar geleden
opeens weer dichtbij.
„Het is natuurlijkniet te vergelijken", zegt
een buurman van de familie Schutte. „Het is
wel iets anders om al je koeien kwijt te ra
ken, dan een schuur vol kippen die je waar
schijnlijk zonder al teveel problemen weer
kunt vullen. Maar ja, voor deze mensen is
het natuurlijk wel heel beroerd. Zo'n rui
ming raakt je diep."
Bovendien is het niet de eerste keer dat de
familie Schutte door een dergelijke ramp
wordt getroffen, vertelt hij. „Een aantal ja
ren geleden kwam er een straaljager heel
laag over. De kippen zijn zich toen letterlijk
doodgeschrokken. En een paar jaar eerder is
precies zoiets ook al gebeurd door een
luchtballon."
Zijn blik dwaalt af naar het bedrijf van de
buurman. Een paar honderd meter verder
op, dus naar wat er precies gebeurt kun je
slechts gissen. „Ik zal blij zijn als ze weg zijn.
Maar ja, over een paar dagen staat de hele
kermis er natuurlijk opnieuw. Dan is de
buurman aan de beurt."
Ook pluimveehouders buiten het gebied
van één kilometer rond het besmette bedrijf
houden hun hart vast. Hoe nerveus ze zijn,
blijkt als een van hen een belangstellende
verslaggever met fotograaf in zijn keuken
aantreft. „Of de heren helemaal gek zijn ge
worden?", roept hij. En even lijkt het er op,
alsof hij ze eigenhandig het erf af zal mep
pen. Even later, enigszins gekalmeerd, legt
hij uit waarom hij zich zo agressief opstelde.
„Ik wil gewoon niemand op of dichtbij het
bedrijf hebben in verband met het besmet
tingsgevaar. Zelfben ik sinds zondagmor
gen daarom niet meer buiten geweest. Stel
je voor dat jullie het virus hier binnen sle
pen!"
J.P. Tukker, eigenaar van twee pluimveebe-
drijven in Laren, spreekt over de emoties
waarmee je te maken krijgt en vooral ook
over de praktische problemen, waar je te
genaan loopt als je bedrijf 'op slot' zit. „De
eierproductie gaat gewoon door en de kip
pen houden ook niet op met poepen. Maar
waar moet je heen met de eieren en de
mest?"
AID'ers Co en Nico controleren trucks op lading
waar ze onderzoek doen naar
hormoonschandalen en mest
fraude. Nu zijn ze samen met
208 andere collega's in touw om
rondom de klok te controleren.
Nico: „We hebben nooit woor
den. Als je uitlegt wat je doet,
heeft iedereen begrip. Maar we
weten ook dat dat begrip af
neemt naarmate de crisis langer
duurt."
Later op de avond gaan ze nog
een ronde maken om te contro
leren of de kippen op stok zijn,
nu staan ze startklaar op een
parkeerplaats langs de Al om
achter een vrachtwagen aan te
rijden als een verboden lading
wordt vermoed. Bloemen, plan
ten, en paling denderen voorbij.
Plotseling spoort Nico Co aan
om achter een vrachtwagen aan
te gaan. Zijn getrainde ogen
meenden op de vrachtwagen
een ei te zien staan.
De chauffeur wordt naar de vol
gende parkeerplaats gedirigeerd.
Nico en Co leggen uit waarom
ze gaan controleren en de
chauffeur vindt alles best. Nico
blijkt het goed gezien te hebben:
op de zijkant in het logo prijken
twee grote eieren. Maar de
chauffeur doet niets verkeerd.
Hij heeft bloemen en aardappe
len bij zich. Dat had anders
kunnen zijn. Tijdens de var
kenspest, weet Nico nog, wer
den varkens vervoerd in cara
vans om het vervoersverbod te
omzeilen. Maar nu is het meest
al vals alarm. Gistermiddag hiel
den Co en Nico een auto aan
waarop in koeienletters 'Grasei
eren' stond. „Drie keer raden
wat erin zat", zegt Nico. „Cho
comel!"
barneveld/gpd - AID'er Co doet
zijn werk met zijn neus. Ruikend
loopt hij langs een vrachtwagen
op de donkere parkeerplaats
Jool-Hul langs de snelweg Al.
Kippenmest ruik je zo en als de
vrachtwagenchauffeur Jürgen -
die naam staat althans op een
'nummerbord' voor de voor
ruit - die verboden lading ver
voert, wordt hij wel even wakker
gemaakt. Co ruikt niks, Jürgen
mag doorsnurken. „We gaan
niet controleren om het contro
leren", zegt Co.
Samen met collega-AID'er Nico
- geen achternamen - is Co de
zer dagen te vinden rondom
Barneveld. Het koppel contro
leert of er geen verboden waar -
kippen, kippenmest, eieren -
wordt vervoerd én of kippen en
andere hoenders netjes in hun
hok zitten.
Normaal werken Nico en Co bij
de Dienst Opsporing van de Al
gemene Inspectiedienst (AID),
Een kip op een scharrelboerderij in Scherpenzeel wacht gelaten haar lot af. Naast haar ligt een reeds
overleden collega. Foto: ANP/Ed Oudenaarden
CPM
/^MOÖ ei&UJK. PAT 6P <q£6K\
yqASSie^e PAASHAASpesr Hecpsr,
ASIP&RS lyioÊsxEw m ow ewPEie.
v V^êPéM op HOöjE ToM ÖMS IZËCHf
WE&ötS K msm
VOéfeipESr rufaijy. I
IP H WIJ 6/SÊM
JWltP JR6NPMËWT
7£s,arj6S I
