BUITENLAND
Bush presenteert visie voor Irak
A
h
t
t
Vlaams Blok kraait victorie na uitspraak NASA: Botsing nekte ruimteveer
Einde regering Berlusconi dreigt door omroepruzie
New York kiest Duitser
Seselj verdedigt zichzelf
Machtsvertoon in Zuid-Korea
'Degradatie' Netanyahu
verrast vriend en vijand
V
emisch wapen'
:;;|kt wasmiddel
donoerdac Y] februari 2003
n. C
en h
Onderzoek van che-
L^Siën die in beslag zijn ge-
ort jn bij zestien in Spanje ge-
Jam teerde al-Qaeda-verdach-
ïotï eeft aangetoond dat het
gew om onsc huldige stoffen,
20- onder wasmiddelen. Dat
~~T ft de krant El Pais. Pre-
Aznar verkondigde eerder
00 e zestien in het bezit wa-
!ttyn an explosieven, chemica-
n ander materiaal dat no-
voor het plegen van aan-
1. Het ministerie van de-
e, dat opdracht gaf voor
iderzoek, wilde geen
nentaar geven.
ïklachten in
nezaak Londen
in - Drie mannen die vorig
Groot-Brittannië werden
esteerd op verdenking van
kkenheid bij terrorisme,
isteren aangeklaagd om-
zouden hebben gepro-
een chemisch wapen te
De mannen zouden
r„ hebben met een groep
rd ms van Noord-Afrikaanse
nst, die in januari bij een
ES1 in Londen werd aange-
kad fn, en die in het bezit
loo te zijn van het dodelijke
het ine. Bij hun voorgeleiding
n geen details openbaar
;en; ikt over de concrete ver-
ïkei ^en te8en de mannen.
X t kort soldij
ld tke officieren
oets ld - Saddam Hussein hal-
het soldij voor dikke offi-
i en het salaris voor rege-
Linctionarissen met over-
igsb lit. De Iraakse president
st v; ;e zijn besluit gisteren per
ltoo| ;t bekend. Tijdens een
chte halfjaarlijkse fitness
ki het gewicht van iedere
je militair en functionaris
'ccstkn gemeten. Overschrijdt
jntal kilo's de toegestane
irmoj dan is de gedupeerde de
tan zijn salaris en bonus-
>>ed;Wjt. Verder mogen leden
Haa£ regerende Baathpartij
keer gokken met 'de be-
eme^g daar ëe'd mee te ver"
h', aldus het decreet.
tnselijk schild
,eiis niet veilig'
ncton - De Amerikaanse
rachten kunnen niet ga-
kse f ren dat burgers die bij
nge< irlog in Irak een 'mense-
iran tild' willen vormen veilig
n0n at zei de Amerikaanse ge-
lit bl Franks gisteren in een
nen za^ ^et ge-
oorlog militair leiding
ulaan de operatie. In Bag-
n n al groepjes buitenlan-
ingekomen die als men-
child willen fungeren als
I een aanval komt. Ook in
lid hebben activisten ge-
o - 4-f zullen afreizen.
tend doden bij
ise drugsstrijd
iok - De harde strijd te-
igs die de Thaise rege-
lert, heeft in ruim drie
i al bijna duizend mensen
|en gekost. Slechts zestien
ndelaren zouden door
jtie zijn gedood. Volgens
fcriteiten komen de overi-
litoffers op het conto van
èrende drugsbendes, die
uit angst voor verraad
p ombrengen. Premier
fratra noemt het harde
len 'gerechtvaardigd en
ligbaar'. Hij zei dat nadat
«rechtenorganisaties en
igrote ongerustheid had-
jtgesproken.
;elijk aanslag
ber verijdeld
Rc - De politie heeft gis-
het Duitse Wirsberg
jk een aanslag op minis-
sident Stoiber van de
at Beieren voorkomen,
et hotel waar de CSU-lei-
bleef, arresteerde de po-
127-jarige man die be
ll was met een machete,
lisboog en twee messen,
s de politie maakte hij
warde indruk. De ver
wekte de achterdocht
hoteleigenaar, waarop
lie op hem af ging. De
irzette zich tegen zijn ar-
door met vuurwerk te
len met een knuppel om
len te slaan.
inleider Bové
laanden cel in
hier - De Franse boer
jlobalist José Bové moet
u anden de cel in van we -
ernietigen van gene-
d manipuleerde maïs. Dat
eren de uitkomst in het
dat de boerenleider had
lannen tegen het vonnis
'en maanden dat hem
verd opgelegd. Bové
esident Chirac om gra-
aagd, en hij gaat met
k naar het Europese Hof
Mensenrechten. De
eider zat eerder een
voor het verwoesten
filiaal van McDonald's
Sindsdien is hij de held
ise antiglobalisten.
»clui
/Vat
leachl
on u1(
elease
washington/anp-afp-rtr - De
val van de Iraakse dictator Sad
dam Hussein brengt stabiliteit in
het Midden-Oosten, en kan de
weg vrijmaken voor vrede tussen
Israël en een echt democratisch
Palestina. Die visie presenteerde
de Amerikaanse president Bush
gisteravond tijdens een rede tot
het conservatieve American En
terprise Institute in Washington.
„Van Marokko tot Bahrein zet
ten landen belangrijke stappen
naar politieke hervorming. Een
nieuw regime in Irak zou dienen
als spectaculair en inspirerend
voorbeeld van vrijheid voor an
dere landen in de regio", aldus
Bush in zijn bijzonder optimisti
sche rede.
Volgens regeringsmedewerkers
wil de president met zijn toe
spraak Arabische landen gerust
stellen, die vrezen dat een oor
log tegen Irak juist voor meer in
stabiliteit zal zorgen in het toch
al onrustige Midden-Oosten.
Die landen hebben de regering-
Bush steeds verweten te weinig
te doen om het conflict tussen
Israël en de Palestijnen op te
lossen.
Bush probeerde de Irakezen ge
rust te stellen en beloofde 'de
ene dictator niet te vervangen
door een andere'. Hij zei dat de
VS 'net zo lang als nodig is in
Irak blijven, maar geen dag lan
ger'. Volgens Bush is het geen
gemakkelijke opgave om stabili
teit en eenheid in een vrij Irak
tot stand te brengen.
De Amerikaanse president ver
geleek in zijn toespraak de inzet
van de VS voor een democra
tisch Irak met de inspanningen
voor de wederopbouw van Ja
pan en Duitsland na de Tweede
Wereldoorlog. „Nadat de vijand
was verslagen, lieten we geen
bezettingsleger achter, maar
grondwetten en parlementen",
zei hij. „In maatschappijen
waaruit ooit fascisme en milita
risme waren voortgekomen,
vond de vrijheid een permanent
thuis", aldus Bush.
Bush' trouwste bondgenoot, de
Britse premier Blair, had intus
sen te maken met wat de media
omschreven als de 'grootste re
volte' tegen hem in zijn bijna
zesjarige ambtstermijn. On
danks weerstand binnen zijn ei
gen Labour-partij wist Blair uit
eindelijk de steun te krijgen van
een forse meerderheid van het
Lagerhuis voor zijn Irak-beleid.
Met 434 tegen 124 stemmen
gingen de afgevaardigden ak
koord met een motie waarin de
regering steun vraagt voor de
ontwapening van Irak via de VN.
Deze motie sprak over een 'laat
ste kans' voor Irak om de ver
plichtingen van VN-resolutie
1441 te vervullen. Onder de te
genstemmers waren 59 leden
van Blairs eigen Labourpartij.
Een amendement op de motie
waarin stond dat er nog onvol
doende bewijzen zijn tegen Irak
om een militaire actie op dit
moment te rechtvaardigen,
kreeg de steun van 199 leden,
terwijl 393 parlementariërs te
gen stemden. Onder de voor
stemmers waren meer dan 120
Labourparlementariërs, meer
dan een kwart van de fractie.
Ook elders roerden de tegen
standers zich. De Russische pre
sident Poetin herhaalde nog
maar eens tegen een oorlog te
zijn, en ontfrachtte daarmee
verhalen dat Moskou en Was
hington aan een vergelijk zou
den werken. De Maleisische
premier Mahathir, fel tegen mi-
nitair ingrijpen, zinspeelde op
een islamitische olieboycot in
het geval van een oorlog. Daar
lijkt overigens weinig steun voor
te bestaan.
In de VS zelf werd een 'virtuele
mars' op Washington gehou
den. De overheid en politici kre
gen een bombardement aan e-
mails, faxen en telefoontjs van
tegenstanders te verwerken.
Naar schatting een miljoen
mailtjes bereikten hun doel, en
sommige politici kregen 800 te
lefoontjes in een uur.
In het winnende ontwerp steekt de nieuwbouw (midden) ver boven
de rest van Manhattan uit. Foto: Reuters
new york/anp-ap - Op de plek
waar tot de aanslagen van 11
september 2001 de torens van
het World Trade Center ston
den, komt een complex van het
architectenbureau van Daniel
Libeskind uit Berlijn. Dat heb
ben autoriteiten van de stad gis
teravond besloten, zo meldt The
New York Times.
In het ontwerp van Libeskind
staat de plaats waar na de aan
slagen wekenlang brand woed
de centraal als een open plek. Er
omheen komen nieuwe, futuris
tische gebouwen. Eén daarvan
is een wolkenkrabber van 530
meter hoog, met doorzichtige
wanden en groenvoorzieningen.
Het wordt het hoogste gebouw
ter wereld. De 445 meter hoge
Petronas Twin Towers in Malei
sië zijn dat nu nog.
Na maanden van discussies
over de toekomst van de plek
die 'Ground Zero' is gaan heten,
waren er twee finalisten over.
De concurrent van Libeskind'
was het Amerikaanse architec
tenconsortium Think. De auto
riteiten kozen uiteindelijk voor
'Gardens of the World', zoals Li
beskind het ontwerp heeft ge
noemd.
Vooral de respectvolle benade
ring van de rampplek in combi
natie met een levendig straat
beeld in de commerciële gedeel
ten van het complex spraken
aan. Het Duitse plan had ook de
voorkeur van inwoners van de
stad die bij de keuze waren be
trokken.
De architect maakte eerder
naam met zijn ontwerp van het
Joods Museum in Berlijn. De in
1946 in Polen geboren Libeskind
heeft zijn architectenbureau in
de Duitse hoofdstad, maar is al
sinds 1965 Amerikaans staats
burger. Hij genoot zijn opleiding
tot architect ook in de VS.
paju - Temidden van oplopende spanningen op het Koreaanse schiereiland, zijn de in
Zuid-Korea gelegerde Amerikaanse troepen vandaag begonnen aan een grote, reguliere
oefening. De relatie tussen Zuid-Korea en het stalinistische Noord-Korea is ernstig ver
ziekt, doordat het noorden zijn omstreden nucleaire programma de afgelopen maanden
tegen alle afspraken in heeft hervat. Het regime in Pyongyang maakte vanmorgen be
kend dat een omstreden kernreactor vanaf vandaag weer in gebruik is. Noord-Korea be
weert dat er alleen energie wordt opgewekt, maar de VS vrezen dat er kernwapens zul
len worden gemaakt. De Amerikaanse oefening is in Pyongyang slecht gevallen, en
wordt 'een provocatie' genoemd.
Foto: AFP/Kim Jae-hwan
door Merle Tip
den haag - Net als Slobodan
Milosevic zal ook de Servische
nationalist Vojislav Seselj zich
zelf voor het Joegoslavië-tribu-
naal verdedigen. Dat liet hij gis
teren tijdens de eerste dag van
zijn proces weten. „Het kan zijn
dat ik me door een raadsman
laat adviseren, maar deze zal
nooit in deze rechtszaal ver
schijnen." Seselj is door het tri
bunaal aangeklaagd wegens
oorlogsmisdaden.
Seselj, jurist en parlementslid
voor de ultranationalistische
Servische Radicale Partij, kreeg
gisteren een uren durende aan
klacht te horen. Klaarblijkelijk
ontspannen liet hij die over zich
heen gaan.
In de dertig pagina's tellende
tekst werd gesproken over
moord, mishandeling en ver
drijving van niet-Serviërs in het
voormalig Joegoslavië in de pe
riode tussen 1991 en 1994.
Ook werden de namen van 341
slachtoffers opgenoemd van
specifieke oorlogsmisdrijven,
zoals de deportatie en massa
executie van mensen uit het
Kroatische Vukovar in 1991. Vol
gens de aanklager is Seselj, lan
ge tijd de rechterhand van Milo
sevic, persoonlijk verantwoorde
lijk voor deze misdaden tegen
de mensheid en oorlogsmisda
den. De verdrijvingen, martelin
gen en moorden hadden vol
gens de aanklager slechts tot
doel niet-Serviërs te verdrijven,
en waren niet militair noodza
kelijk.
Seselj zei problemen te hebben
met de tekst. Hij zei dat 'onbe
grijpelijke woorden' werden ge
noemd en plaatsnamen 'die niet
in de atlas voorkomen'. Hij vond
dat deze uit de aanklacht moes
ten worden verwijderd.
Ook zei hij niet tevreden te zijn-
met de kleding - toga's - van de
medewerkers van het hof. Ook
op zijn behandeling door de Ne
derlandse politie had hij com
mentaar, met name over het ko
gelvrije vest dat hij heeft moeten
dragen. „Dat is marteling.
door onze correspondent
Pascale Thewissen
brussel - Het extreemrechtse
Vlaams Blok kan opgelucht
ademhalen. Een tweede poging
om de partij door de rechter te
laten verbieden, is mislukt. Het
Brusselse Hof van Beroep ver
klaarde zich gisteren onbevoegd
om te oordelen over het racisti
sche karakter van het Blok.
Het vonnis werd door de Blok-
top op gejuich onthaald. „Een
zege voor de democratie", zei
voorzitter Frank Vanhecke. „Het
moet nu uit zijn met de behan
deling van het Vlaams Blok en
zijn kiezers als pestlijders en pa
ria's. Dit is een kaakslag voor
onze tegenstanders."
Volgens Vanhecke bewijst de
uitspraak eens te meer dat de
strijd op het politieke toneel
moet worden gevoerd, en niet in
de rechtszaal. Ook politici van
andere partijen staan niet achter
de aanklacht, die twee jaar gele
den werd ingediend door de Li
ga voor de Mensenrechten en
het Centrum voor Gelijke Kan
sen en Racismebestrijding.
Drie stichtingen, die samen de
ruggengraat vormen van het
Blok, waren aangeklaagd we
gens discriminatie en het aan
zetten tot rassenhaat. Het Blok
zelf kan niet voor de rechter
worden gesleept, omdat het
geen rechtspersoon is. Bij verlies
zou het doek echter zijn geval
len voor de partij.
De drie stichtingen zouden wor
den verboden, met als gevolg
dat de partijfinanciering zou
worden stopgezet. Vanhecke
had al aangekondigd dan een
nieuwe partij te zullen oprichten
met een gelijkluidende naam,
zoals Vlaams Belang, om toch
aan de verkiezingen op 18 mei
mee te kunnen doen.
In juni vorig jaar verklaarde de
rechtbank in eerste aanleg zich
al onbevoegd om over het racis
tische karakter van het Blok te
oordelen. Volgens de voorzitter
betrof het een politiek proces,
dat voor het Hof van Assisen ge
voerd moest worden. Dat maakt
zich er nu op dezelfde manier
vanaf, en geeft geen antwoord
op de vraag of het Blok schuldig
is aan discriminatie.
washington/afp - De theorie
dat het Amerikaanse ruimteveer
Columbia is ontploft als gevolg
van een botsing, lijkt aan geloof
waardigheid te winnen. Onder
zoekers hebben op een hittewe-
rende tegel van het ruimteveer
mysterieuze oranje sporen ge
vonden.
Die zouden er op kunnen wij
zen dat de Columbia tijdens de
vlucht in botsing is gekomen
met een voorwerp dat in de
ruimte zweefde, of met een los
geraakt onderdeel van de shuttle
zelf. „Dit is beslist geen schade
die is aangericht door de hitte-
ontwikkeling bij terugkeer in de
dampkring", aldus een NASA-
onderzoeker.
De tegel is gevonden bij de stad
Powell in het noordoosten van
Texas. Wanneer de botsing tus
sen de Columbia en het nog on
bekende voorwerp zou hebben
plaatsgevonden, is niet duide
lijk.
Tijdens de start op 16 januari
raakten een of meer stukken
isolatiemateriaal los. Die zouden
tegen het hittewerende schild
hebben kunnen botsen, maar
het kan ook ruimte-afval zijn ge
weest.
Meer dan drie weken na de
ramp hebben bergingswerkers
een door een bemanningslid
opgenomen video gevonden,
met daarop beelden van de te
rugkeer naar aarde. De opname
toont volgens Amerikaanse me
dia een ontspannen crew, en
geeft geen uitsluitsel geeft over
de oorzaak van het ongeluk. Het
toont alleen dat de astronauten
zich van geen gevaar bewust
waren. De band eindigt vijftien
minuten voor de explosie.
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - De Israëlische premier
Sharon heeft gisteren vriend en
vijand verrast door minister van
financiën Shalom naar buiten
landse zaken over te plaatsen.
Hij bood financiën vervolgens
aan aan de huidige minister van
buitenlandse zaken Netanyahu.
Voor het blok geplaatst weigerde
die aanvankelijk, maar gister
avond hapte hij alsnog toe.
Netanyahu heeft echter een
aantal voorwaarden gesteld,
waaronder een benoeming tot
plaatsvervangend premier. In de
loop van de dag zou hij verder
overleggen met medewerkers
van Sharon. Financiën wordt in
Israël gezien als de zwarte piet
onder de ministersposten.
Het staat al vast dat de nieuwe
bewindsman zich niet populair
zal maken, nu er harde maatre
gelen nodig zijn om de diepe
economische crisis aan te pak
ken. Netanyahu consulteerde
daarom eerst een aantal getrou
wen, en schreef Sharon na zijn
aanvankelijke weigering een
brief, waarin hij aanvaarding
C
van de post afhankelijk stelt van
zijn benoeming tot plaatsver
vangend premier.
Hij wil ook het overleg van de
sociaal-economische ministe
ries gaan leiden en algemeen
toezichthouder voor de over
heidsbedrijven worden. Ne
tanyahu, die zich graag om
schrijft als een kapitalist pur
sang, wil zoveel mogelijk over
heidsbedrijven privatiseren.
Sharon wil zijn nieuwe regering
vandaag nog aan de Knesset
presenteren. Behalve de wisse
ling van Netanyahu en Shalom
zijn er geen grote verrassingen.
Binnenlandse zaken en justitie
gaan naar de centrumpartij Shi-
nui. Grote verliezer is Iikud-
prominent Olmert, die in af
wachting van een belangrijke
ministerspost het burgemees
terschap van Jeruzalem had op
gegeven. Als Netanyahu Sha-
rons aanbod definitief van de
hand had gewezen, zou Olmert
minster van financiën zijn ge
worden. De oud-burgemeester
wil geen mindere ministerspost,
en denkt er nu zelfs over zijn
lidmaatschap van de Knesset op
te geven.
door onze correspondent
Hans Geleijnse
rome - Wat de Italiaanse oppositie niet
lukt, gaat de regeringspartijen wél goed af:
premier Silvio Berlusconi en zijn kabinet in
grote problemen brengen. Twee rechtse
partijen uit zijn coalitie kunnen eikaars
bloed wel drinken. Aanleiding zijn de plan
nen om één van de drie publieke tv-zen-
ders van Rome naar Milaan te verhuizen.
Parlementsvoorzitter Casini wordt er be
droefd van. Het gekrakeel over de ver
huisplannen met RAI Due deed hem ver
zuchten dat de Italiaanse blik op de we
reld wel héél erg klein is geworden. Poli
tiek en media besteden meer aandacht
aan de ruzie om de RAI dan aan een drei
gende oorlog om Irak.
De oppositie vermoedt kwade opzet.
Waarom lanceert het van vijf tot twee
man teruggebrachte RAI-bestuur het
plan om RAI Due uit Rome weg te halen?
En nog wel naar grote concurrent Mi
laan, toevallig ook nog eens zetel van
Berlusconi's commerciële tv-imperium
Mediaset. „Dat de RAI in Rome zetelt is
nu juist een zichtbaar verschil met Me
diaset", klaagde het Romeinse dagblad II
Messagero.
De ruzie is uitgelokt door Umberto Bossi,
de schreeuwerige leider van het kleinste
HH
s M
Silvio Berlusconi. Foto: AP/Sandro Pace
partijtje in de regeringscoalitie, de Lega
Nord. Bossi dreigde met zijn partij uit de
regering te stappen als de verhuisplan
nen van RAI-voorzitter Baldassarre wor
den geschrapt. Maar Gianfranco Fini, vi
ce-premier en leider van de post-fascisti-
sche Nationale Alliantie (AN), voelt daar
niets voor. Hij wil dat Bossi wordt terug
gefloten door Berlusconi, de plannen
worden teruggedraaid en Baldassarre en
bestuurslid Albertoni, een sympathisant
van de Lega, hun ontslag krijgen.
Baldassarre had nog een rationeel argu
ment. Veel RAI-programma's worden al
in studio's in Milaan gemaakt. Waarom
dan een van de zenders niet in z'n geheel
verhuizen? Dat viel ook mooi samen met
het streven van Bossi om het rijke noor
den een eigen publieke omroep te geven.
„Dan betalen we alleen kijkgeld voor die
noordelijke tv-zender", zei hij, om nog
maar eens aan te geven dat het zuiden,
volgens hem een vergaarbak van profi
teurs en bureaucraten, de eigen tv-pro
blemen maar moet oplossen.
Het gevolg was dat iedereen met ieder
een ruzie kreeg. Een klein christen-de
mocratisch partijtje sloot zich bij Fini
aan. Provinciale bestuurders van AN,
Berlusconi's Forza Italia en de Lega Nord
maakten elkaar uit voor rotte vis. Berlus
coni hield zich op de vlakte, want bij elke
discussie over de RAI loopt hij het risico
kritiek over zich heen te krijgen vanwege
belangenverstrengeling. Maar met een
dreigende regeringscrisis moest hij wel
ingrijpen.
Gisteren riep hij de politieke leiders bij
zich in zijn villa in Milaan, vandaag is dat
crisisberaad voortgezet, nu ook met Bossi
erbij. Intussen vergaderde de parlemen-
taire commissie van toezicht op de RAI
gisteren over twee moties van afkeuring,
één van AN en één van de oppositie. Om
de druk op de ketel te vergroten, dienden
Baldassarre en Albertoni vast hun ontslag
in.
Volgens critici is het allemaal boze opzet
van Berlusconi. Die ziet de RAI als een
communistisch bolwerlc bevolkt door
linkse lieden die hem infiieuws- en
showprogramma's een hak willen zetten.
Daar ingrijpen betekent niet alleen poli
tiek voordeel Onrust bij de RAI (10.000
werknemers, waarvan 4.000 in Rome),
een geldverslindende verhuisoperatie;
het gaat allemaal ten koste van de pro
gramma's en leidt tot verdere ontmante
ling van de publieke omroep. Kortom, al
les speelt zijn Mediaset in de kaart.
Na het zoveelste crisisoverleg gisteren
kraaide Bossi victorie. „We zijn eruit, en
de verhuisplannen naar Milaan gaan ge
woon door." Maar Fini hield zich stil.
Vandaag zou er een parlementair debat
over de kwestie komen. Berlusconi heeft
alles te vrezen. Drie leden van het be
stuur waren al eerder afgetreden uit pro
test tegen zijn bemoeienis met de publie
ke omroep. De voortdurende crisis bij de
RAI is niet alleen slecht voor zijn imago,
maar roept ook herinneringen op aan het
vroegtijdige einde van zijn eerste kabinet
in 1994. De man die dat veroorzaakte leg
de ook de RAI-bom onder dit kabinet:
Umberto Bossi.
