'Pissen tegen de wind in'
GESPREK VAN DE DAG
Grenzen dj<
versleten t
spoor g»
bereikt
ProRail is somber over de toestand van het Nederlandse spoornet
KLM-steward begint hulpactie voor
Themapark Huis ten Bosch
in Japan is bijna bankroet
MENSELIJK
Een raadslid in Palm
Beach in de Amerikaanse
staat Florida proeft de laat
ste tijd een nare bijsmaak
als hij FRANSE FRIET eet.
Hij ergert zich zo aan de
Franse houding in het con
flict rond Irak, dat hij vindt
dat de naam 'french fries'
moet worden veranderd.
Raadslid Burt Aaronson
diende een resolutie in
waarin hij voorstelt de
naam Franse friet te veran
deren in Amerikaanse friet
of Vrijheidsfriet. Aaronson
weet vermoedelijk niet dat
frieten en Frankrijk on
danks het begrip 'Franse
friet' eigenlijk niets met el
kaar te maken hebben:
frieten zouden zo worden
genoemd omdat 'to french'
in het Engels 'in reepjes
snijden' betekent. Een an
dere verklaring voor de
term is dat Engelse solda
ten tijdens de Eerste We
reldoorlog in België voor
het eerst frieten aten en ze
vervolgens 'french fries'
noemden omdat de taal die
ze hoorden spreken Frans
was.
MTT-
De voor zover
bekend OUD
STE Aziatische
OLIFANT ter
wereld, Lin
Wang, is giste
ren op 86-jarige
leeftijd overle
den in de die
rentuin van Ta-
pei. Lin Wang
werd in 1943 in
Birma op de Ja
panners buitge
maakt door de
nationalistisch-
Chinese troepen
van Tsjang Kai-
sjek. In 1947
werd het dier
naar Taiwan
overgebracht. De olifant woonde in de dierentuin Mucha
in Taipei, waar het personeel gisteren een minuut stilte
in acht nam ter nagedachtenis aan Lin Wang.
Foto: Reuters
De 30-jarige Joseff Cal
houn uit Los Angeles is ter
nauwernood aan een
MOORDAANSLAG ontko
men. Hij slaagde daarin
door snel de doos dicht te
doen die hij bij de post had
ontvangen. In de doos had
de onbekende afzender
een SPUUGCOBRA ge
stopt, een zeer giftige
slang. Calhoun deed het
postpakket open, zag de
zeventig centimeter lange
slang en slaagde er nog net
in de doos dicht te doen
voor het dier hem kon bij
ten. De politie behandelt
de zaak als een poging tot
moord. Mogelijk wordt de
zaak niet opgelost omdat er
geen enkele aanwijzing is
wie het pakket heeft ver
zonden. De cobra heeft het
avontuur niet overleefd.
Een deskundige consta
teerde dat het dier ziek was
en liet het afmaken. De do
de slang wordt bewaard als
bewijsmateriaal.
GEORGE MICHAEL is tegen
een plan van de Britse jon
gensband Blue om samen
met onder meer Justin Tim-
berlake, Pink en Kylie
Minogue een anti-oorlogs
lied op te nemen. De sterre
tjes van nu hebben veel te
weinig gewicht om iets zin
nigs over oorlog en vrede te
melden te hebben, vindt
Michael, een verklaard te
genstander van een oorlog
in Irak. Michael zelf werkte
in 1984 - op 21-jarige leef
tijd - mee aan het nummer
'Do they know it's Christ
mas?' van Band Aid. De op
brengst werd besteed aan
voedselhulp voor hongerend
Ethiopië. Ik hoop van gan
ser harte dat er geen Band
Aid 2 komt", zei Michael gisteren in het BBC-program-
ma Hardtalk. ,,Het is namelijk zo dat maar heel weinig
mensen in de muziekindustrie van nu hun geld verdie
nen met wat hun hart hun ingeeft. Ze verdienen hun
geld door andermans teksten te zingen. Daardoor zou
iets als Band Aid 2 flinterdun zijn." Foto:AP
Een zwarte man wiens
sperma per ongeluk is ge
bruikt tijdens een
VRUCHTBAARHEIDSBE
HANDELING bijeen blank
echtpaar is de juridische
ouder van de tweeling die
na de verwisseling ter we
reld kwam. Dat heeft een
Britse rechtbank gisteren
bepaald. De donkere twee
ling is door het echtpaar
dat een vruchtbaarheids
behandeling onderging in
een IVF-kliniek gewoon op
genomen in de familie. Het
paar zal zijn rol als 'sociale
en psychologische' ouders
dan ook niet verliezen,
maar in juridische zin is de
man wiens sperma bij de
bevruchting is gebruikt een
van de ouders, aldus de
rechter. Over de voogdij
over de kinderen heeft de
rechter geen uitspraak ge
daan, maar die zal waar
schijnlijk bij het blanke
echtpaar blijven. Het paar
maakte gisteren bekend
dat het zal proberen om de
gekleurde tweeling te
adopteren, om eventuele
toekomstige juridische pro
blemen over de voogdij van
de kinderen te voorkomen.
DAGELIJKS LEVEN
w wiIXEA/ tra. ALIEAAAAL EEN HrtfUE. meê- nr&Aj
m
peke
in t
liers
Het aantal treinvertr «rij;
gen stijgt dit jaar flir mdi
een nieuw kabinet g dwe
tra geld stopt in ven wei
wing van het verslet ten
spoorwegnet. Er is t lord
ste honderd miljoen ten
extra nodig, alleen a inn<
het spoor niet verde Klat
ten verslechteren. Dfp?F
ProRail, de beheerde lat t
het Nederlandse spc dijk
net. Volgens de orga elijl
zijn alle financiële ki
grepen om achterst; g|
derhoud aan rails, se
wissels en bovenleid 0|
op te lossen inmidde
bruikt. Er resteert no^Ac
één oplossing: meertBru
„We hebben een tijd >dei
geld voor onderhoudngt
zet dat daar eigenlijk tn v
voor was bedoeld", #d ii
een ProRail-woordvc voe
„Zo hebben we mint ini:
schilderwerk besteednoc
de grens is op een g^gri
moment bereikt. Da
je op de essentie var
probleem: er moet g£n
nieuw spoor in."
Achterstallig onderhR
aan het Nederlandse!
manifesteert zich sirfM -
1996. Het aantal seiifeeft
wisselstoringen nar#vo
toe en daarmee ook der
treinvertragingen. Ti K01
trok het ministerie nE-ci
lijks extra geld uit vt htb
Rail. Alleen door het we
ten van 'lapmiddele dni
door het creatief orrfl dt
met het budget kon d 2
trend worden gesto 'g e
resultaten werden d £ts
geleden zichtbaar. I &Ki
tal storingen aan sei,n e
wissels - en dus de t Jde
tragingen - vermindfank
fors. do
Inmiddels blijken dit
middelen al lang uitjtt
werkt. In 2001 steeg
aantal treinvertragii rf
weer. Door versletelf
structuur deden ziel
storingen extra stor aar
voor. Dit keer is de tw P
niet meer creatief 0# bi
met het eigen budg
ProRail. Om de boel sr
verder te laten a
honderd miljoen eu
nodig. Daarmee daaftai
aantal treinvertragii rot
nog niet. Als het spdkg
een slag wil slaan, h nt
ProRail de komende va
jaar 1,3 miljard euro
nodig. Dan kunnen
lijk slechte stukken :m
worden vernieuwd
terieel worden verb^
Een nieuw kabinet
die knoop doorhakk
Rail heeft de Nederl
Spoorwegen en het
terie al voorbereid 0 DA
teleurstelling. Het h da
koord met hen - datfer
40 procent mindervo
gen in 2005 - is zee^c
schijnlijk geen haalt
kaart. Gelukkig voor
Rail: er staat geen s$>01
op. :v
(Uit!
fft)
Jl
Tl
Drie noodreparaties heeft het
versleten stuk rails voor Utrecht
Centraal inmiddels achter de rug.
De bouten op de rottende dwars
ligger werden al eens verplaatst
Toen ze weer los rammelden zijn
ze verlijmd, daarna moest een
metalen plaat enige versteviging
brengen. Maar er is geen redden
'meer aan. Langsdenderende trei
nen hebben de duimdikke bou
ten al weer los getrild. „Het spoor
is gewoon op", verzucht Han
Goeree van spooraannemer Vol-
ker Stevin. „Dit kan echt niet
meer. Met plakbandjes en elas
tiekjes krijgen we dit stuk niet
meer goed. Hier moeten we echt
vernieuwen."
En dat zit er voorlopig niet in.
ProRail, de organisatie die in
opdracht van de overheid het
spoor beheert, heeft de grondige
opknapbeurt voor het stuk
spoor weer op de lange baan ge
schoven. Het staat voor volgend
jaar op de planning, terwijl de
rails technisch bezien zeven jaar
geleden moest worden vervan
gen.
De situatie bij Utrecht Centraal
staat model voor veel plaatsen
in het land. ProRail - het oude
Railinfrabeheer - onderhoudt
Europa's drukst bereden spoor
wegnet met een budget dat
sinds 1995 gelijk is gebleven.
Gevolg: grote delen versleten
spoor dat alleen met veel crea
tief lapwerk draaiende wordt ge
houden.
Onveilig is een treinreis in Ne
derland niet, benadrukt ProRail
keer op keer. Toch, reizigers zijn
de dupe. Sein- en wisselstorin
gen, kapotte rails en defecte bo
venleidingen: ze zorgen ervoor
dat steeds minder trein op tijd
kunnen rijden. Technische pro
blemen veroorzaken ruwweg
een kwart van alle vertragingen.
De toekomst geeft een nog som
berder beeld. In een brandbrief
aan de kabinetsinformateurs
schetsten ProRail en de Neder
landse Spoorwegen deze week
een inktzwart doemscenario.
Zonder extra geld voor grondige
renovatie kan het treinverkeer
onmogelijk de reizigersgroei
aan. Sterker nog, de treinen die
dan nog wél rijden, moeten
vaart minderen op slechte stuk
ken spoor.
Om die ellende te voorkomen is
alleen dit jaar al 200 miljoen eu
ro extra nodig, staat in de
brandbrief. Dat is overigens nog
maar een schijntje vergeleken
bij de investering die nodig is
om de verwachte reizigersgroei
van zo'n 70 procent tot 2020 op
te vangen. Dat kost zeker 2,4
miljard.
„We moeten het nu doen met
lapmiddelen", erkent André
Duinmeijer, ingenieur bij Pro-
Rail. „Om toch sommige delen
te kunnen vernieuwen, schuiven
we al met ons budget. Door
minder schilderwerk te doen
bijvoorbeeld. Maar aan die
werkwijze zit een grens en daar
lopen we nu tegenaan."
Het spoor, zegt Duinmeijer, zit
nu in een vrije val. Uitstel van
renovaties zorgt ervoor dat
steeds meer provisorische
noodreparaties nodig zijn. Die
lappen de boel maar tijdelijk op
waardoor binnen mum van tijd
nieuwe reparaties volgen. Ge
volg: torenhoge onderhouds
kosten. Duinmeijer: „En de kos
ten voor vernieuwing worden
uiteindelijk ook extra hoog."
Op het spoorwegemplacement
voor Utrecht Centraal kijkt Goe
ree mismoedig naar het trein
verkeer. Verderop maakt een
passerende trein een hels ka
baal. 'Het klapperen van de
rails' voorspelt volgens hem
weinig goeds. Dat wordt weer
een noodreparatie met lijm,
ijzeren plaatjes of andere crea
tieve ingrepen. „Dit soort maat
regelen hoort echt niet", zegt
Goeree. Maar hij moet wel. Het
is de enige manier op de boel
nog draaiende te houden. „Kijk,
onveilig is het echt niet. Anders
leggen we het treinverkeer direct
stil. Maar het spoor is wel ont
zettend storingsgevoelig. We
hebben hier elke dag ten minste
een storing"
Een kapotte wissel of storend
sein en in mum van tijd loopt de
ene na de andere trein vertra
ging op. En dan heeft Goeree
het nog niet eens over de belab
berde bedding van grind. Die is
zo vol geslibd met modderige
troep dat het water de houten
dwarsliggers van de rails weg
vreet
Een stoptrein rijdt voorbij. De
wielen laten de wankele rails
vrolijk op en neer deinen. Goe
ree sombert. „In april volgt weer
een houwtje-touwtje-actie.
Daarmee moet het spoor weer
een halfjaartje vooruit kunnen.
Maar je schiet er eigenlijk niets
mee op. Voor ons is dit ook niet
leuk werken. Het is pissen tegen
de wind in."
Dylan de Gruijl
Een grote tas vol pakken brinta, cornflakes
en crackers staat al klaar. KLM-steward Jan
van Dasier vertrekt binnenkort opnieuw
voor een vlucht naar Bangkok, waar de Ne
derlander Rien Parlevliet wegkwijnt in de
gevangenis. Van Dasier heeft zich zijn lot
aangetrokken. Al twee maal bezocht hij tij
dens een tussenstop in Thailand de zieke
49-jarige Hagenaar, die volgens Van Dasier
ten onrechte is veroordeeld wegens drugs
smokkel. Hij roept zijn KLM-collega's via
posters op om Parlevliet te bezoeken zodra
ze in Bangkok zijn. „Drie hebben dat inmid
dels gedaan. Het is fijn om te horen dat an
dere KLM-ers zich betrokken voelen bij dit
probleem. Voor Rien is het een echte men
tale opkikker."
De in Hilversum wonende KLM-steward
maakt zich grote zorgen. Parlevliet heeft
zwerende wonden door de zware voetboei
en die hij lang moest dragen. Ook is hij sterk
vermagerd. „Hij heeft problemen met zijn
nieren, lever en darmen." Zijn Thaise vrouw
mag twee keer per week maaltijden langs-
brengen, maar dat is niet voldoende. Met
behulp van brinta en andere etenswaar
hoopt hij de Hagenaar op de been te hou
den. „Hij krijgt slechts een keer per dag een
maaltijd, die bestaat uit vieze soep met vis-
senkoppen. Het water komt uit een vervuil
de rivier."
De leefomstandigheden in de gevangenis
zijn zeer slecht, zegt Van Dasier. „Hij ver
blijft in een cel met twintig anderen en
slaapt naast een open riool. Er zijn ratten en
kakkerlakken." Parlevliet, een ex-rijschool
houder die al enige tijd in Thailand woonde
en werkte als leraar, werd volgens Van Das-
Ier bijna anderhalf jaar geleden aangehou
den toen hij met enkele collega's een Brit
naar de luchthaven bracht. Daar werd de
hele groep gearresteerd omdat de Engels
man vier kilo heroïne in zijn bagage bleek te
hebben.
Na verhoren en martelingen ondertekende
Parlevliet een in het Thais gestelde verkla
ring waarin hij zijn schuld toegaf terwijl hij
niets met de zaak te maken had, vertelt de
KLM-er. „Hij kon het niet eens lezen." Hij
Het gaat slecht met het themapark Huis ten Bosch.
Foto: AP/Toshiyuki Kuwana
Het themapark Huis ten Bosch
in Japan heeft gisteren uitstel
van betaling aangevraagd. Het
park is er sinds de oprichting elf
jaar geleden nooit in geslaagd
winst te maken. De directie
houdt Huis ten Bosch voorals
nog open, terwijl het op zoek is
naar een sponsor.
Huis ten Bosch kampt met een
schuld van 228,9 miljard yen
(1,8 miljard euro). Twee jaar ge
leden diende Huis ten Bosch
een saneringsplan in dat het be
drijf binnen vijf jaar weer ge
zond moest maken. Maar giste
ren gooide de directie de hand
doek in de ring. Aangenomen
wordt dat het bestuur nu zal op
stappen.
Huis ten Bosch is 1,5 miljoen
vierkante meter grote imitatie
van een middeleeuwse Neder
landse stad. Het bevat naast va
kantiehuisjes en hotels een re
plica van het paleis van konin
gin Beatrix. In 1996 bezochten
ongeveer vier miljoen mensen
het park. Maar dat cijfer valt in
het niet bij de bezoekersaantal
len van Tokyo Disneyland en
DisneySea, waar in 2001 22 mil
joen mensen kwamen.
De Japanse economie gaat ge
bukt onder de problematiek
rond zogeheten slechte lenin
gen. Dat zijn leningen die ver
moedelijk nooit worden terug-
betaald: De regering doet ver
woede pogingen om de banken-
sector weer gezond te maken.
Onder dat gesternte is het geen
eenvoudige opgave om bij ban
ken nieuwe leningen los te krij
gen, zo verklaarde de directie
van Huis ten Bosch.
Huis ten Bosch ligt 950 kilome
ter ten zuiden van Tokyo. Het
park opende zijn poorten in
1992. Het was de opvolger van
Nagasaki Holland Village, dat in
1983 van start ging.
Op de website www.4me.nl wordt actie gevoerd voor Rien Parleviet.
kreeg de doodstraf, die later werd omgezet
in levenslang. Zijn advocaat bereidt nu een
hoger beroep voor, maar Van Dasier vreest
dat het vele jaren duurt voordat de zaak op
nieuw voorkomt. „Ik weet niet of Parlevliet
nog zoveel tijd heeft. Een westerling over
leeft gemiddeld niet langer dan tien jaar in
een Thaise gevangenis."
Zijn zus meldde onlangs dat Parlevliet drin
gend in een ziekenhuis moet worden opge
nomen. „Maar dat gebeurt gewoon niet. We
hebben aan de ambassade gevraagd om er
wat aan te doen. Ik ga het nu maar ter plek
ke proberen te regelen. Hij heeft snel hulp
nodig." Van Dasier wil ook gaan proberen
om aUe gedetineerde Nederlanders in één
cel te krijgen, zodat ze elkaar
nen.
De steward werd attent gemaakt
van Parlevliet door een posferactk
uitgaansgebied van Bangkok. Het be| an e
een 'soort kerstgedachte' om eensJ A
gaan, maar inmiddels heeft Van
in de zaak vastgebeten. „Ik heb 2
heerlijk leven. Dankzij de KLM kan
le wereld over. Daardoor ben ik in
genheid om iets voor Rien te1u'
Dan schiet hem nog iets te binnen. „r-
moet nog koffie meenemen. Hij
derhalfjaar geen koffie meer gedronl iet c
Richard Mooyman
Het onderhoud van het spoor bestaat vooral uit lapmiddelen. Foto's: Archief
