Een netwerk voor vijftig euro
MULTIMEDIA
X
ortem
Webvertaler lachwekkend
3Com
Artistieke
thriller
Routeplanners weer actueel
u
Weer nieuw computerblad
Nieuwe zoekmachine Ilse
Computers koppelen is geen ruimtereis meer
Muis met blauw licht
Nieuwe modellen voor iMac
L_,
PlayStation in kleur
m
Spelen met Nokia
A
■fccül
DONDERDAG 2^ FEBRUARI
mi
pfcroWW*'
«ÜL
In een beetje tijdschriftenzaak staat een ruim gevuld schap met
computertijdschriften. Voor iedere gebruiker is er eigenlijk wel
iets te vinden; van heel simpel tot ingewikkeld. Maar er is kenne
lijk altijd ruimte voor meer. Sinds
een paar weken ligt het fraai uit
gevoerde magazine CHIP in de
winkel, een blad dat als vele an
dere een cd-rom meelevert met
nuttige zaken. Bijzonder is echter
de dvd met daarop de trailers,
'the making of en 'behind the
scenes' van de films, die de ko
mende maand te zien zijn in de
bioscoop. CHIP heeft daarmee
een Europese primeur en geeft
ook direct de richting op van het
blad, dat veel doet aan dvd-za-
ken. Voor filmliefhebbers na
tuurlijk een mooie service en
stukken beter dan de kleine
beeldjes, die van internet kun
nen worden gedownload.CHIP
verschijnt in zestien landen en is
een combinatie van internatio
nale inhoud en eigen producties. Daartoe beschikt uitgever F&L
in Nijmegen over een testlaboratorium, waar diverse multime
dia producten onder de loep worden genomen. De prijs van het
blad is 5,99 euro
Opgelicht
bij E-bay en CO
Branden en
kopiëren
a>CDrom
Weten waar je moei
zoeken op internet
Videomontage USB «ersus Firtwire
taRn» lol o< |4 nun wtcrtant
Steeds meer bedrijven zien er brood in: een vertaaldienst op in
ternet, waarmee je webpagina's in één keer in een taal kunt om
toveren, die je wél begrijpt. Nu is de voertaal op internet Engels
en is die taal tamelijk wijdverbreid, maar er zijn er in de wereld
nog genoeg die die taal niet machtig zijn. En bovendien, wat als
je op een Spaanstalige pagina een interessant onderwerp vindt
terwijl je die taal niet beheerst?
Kortom, het klinkt als het ei van Columbus. Maar hoe het wer
kelijk klinkt, kun je zien door naar de website van 'supervertaler'
InterTran te surfen en daar om het even welke buitenlandse pa
gina naar het Nederlands te laten vertalen. Het doet je onmid
dellijk denken aan de prachtige gebruiksaanwijzingen bij som
mige artikelen uit Verweggistan.
'Woud orde van de dag hits naar de weg' is de vertaling van
'Bush agenda hits the road' bij een eerste poging om CNN in het
Nederlands te krijgen. De vertaalmachine herkent namen niet
en als de door InteiTran gebruikte software het even niet meer
weet laat die een Engels woord staan.
InteiTran beweert software te hebben ontwikkeld v
websites in 27 talen, waaronder dus het Nederlands,1
kunnen worden. De software blijkt echt verre van intel
houdt totaal geen rekening met grammatica of de context^
een zin, zodat het eindresultaat slechts abracadabra is. T
naast zijn er volstrekt onbegrijpelijke vertalingen: het v
web wordt in het Nederlands consequent vertaald met 'z\
vlies' en de ruime vertaling van 'hello' in 'welkomstgroet' i
volstrekt onnodig. Echt dramatisch wordt het als je een Spjj
tekst wilt vertalen. Die wordt eerst omgezet in het Engels eq
volgens in het Nederlands.
Er zijn iets betere vertalers: Systran en Babelfish bijvoorbeej
Maar we gaan het liefst naar InterTran. Omdat we daar het]
hardst kunnen lachen.
Website: www.tranexp.com:2000/InterTran
<5.
f
Wat Google wereldwijd is, is Ilse voor Nederland: de populairste,
meest uitgebreide zoekmachine op het internet Maar 46 mil
joen pageviews per maand is kennelijk nog niet voldoende. In
een eerste stap van een proces, waarin continue verbeteringen
zullen worden aangebracht, is
een uitgebreid geteste nieuwe
versie onlangs gepresenteerd. In
de nieuwe database zijn meer
dan twintig miljoen Nederlandse
en Nederlandstalige websites op
genomen. De belangrijkste ver
nieuwing is de manier waarop de
resultaten worden samengesteld
en de manier waarop 'lokale in
formatiebronnen' kunnen worden ontsloten. Niels Rooijmans,
de architect van de vernieuwde zoekmachine: „We hebben heel
veel kennis over kwaliteit en populariteit van Nederlandse web
sites. We weten ook welke echt de moeite waard zijn. Die kennis
gebruiken we om de beste resultaten naar boven te halen."
www.ilse.nl
Veel fabrikanten hadden al optische muizen met rood licht De
stroom kwam uit de PS2-muispoort. De Creative Mouse Lite is
een optische muis die werkt op de usb-poort En hij geeft een
'cool' blauw licht Zonder muismat en zonder bewegende delen
werkt een optische muis vaak veel secuurder dan een muis met
een balletje. De nieuwste 'Creative muis' is geschikt voor zowel
links- als rechtshandigen en is uitgerust met zilverkleurige knop
pen en een wieltje voor scrolling, dat ook als derde knop fun
geert De adviesprijs bedraagt 24 euro.
Apple gaat onverdroten door met haar succesnummer, de iMac.
Het eerste nieuwe model, met een breedbeeldscherm van 17
inch, is uitgerust met een 1-
Ghz PowerPC G4-processor
en een 133-Mhz systeem
bus, 256 Mb DDR-geheu-
gen, een snellere SuperDrive
voor het afspelen en bran
den van cd's en dvd's en in
gebouwde ondersteuning
voor een draadloos netwerk
en Bluetooth. Deze breed-
beeld kost 2260 euro. Het
tweede nieuwe model, met
'j f een flat-panelbeeldscherm
van 15 inch, is voorzien van een 800-
Mhz processor en kost 1546 euro.
Dat is volgens Apple 300 euro min
der dan de prijs van het vorige
model met een 15-inch beeld-
scherm. Tegelijkertijd heeft Apple een prijsverlaging aangekon
digd voor de eMac, de productlijn voor zowel de consumenten
markt als het onderwijs.
Meer informatie: www.apple.nl
De bekende Playstation 2 van Sony is al jaren antracietgrijs. On
gezellig. Dus maakte het Japanse bedrijf nu acht frisse nieuwe
metallic kleurtjes: zilverwit,
blauw en paars, sneeuwwit, su
perrood, astraalblauw, lichtgeel
en metaalzilver. In een beperkte
oplage. En met een standaard
om het apparaat rechtop te kun
nen zetten. Ook de besturings
eenheid is in dezelfde kleur. Ter
gelegenheid van de vijftig mil
joenste PS2 die onlangs is ver
kocht Er is ook een quiz op de
website om te zien welke kleur het best bij je past
nLplaystation.com
Nog niet zo lang geleden kon je er als
gewone thuiscomputeraar beter niet
aan beginnen. Het aanleggen van com
puternetwerken was een kunst op zich
zelf, alleen geschikt voor vaklui en door
de wol geverfde hobbyisten. Het kostte
veel kennis en ook nogal wat geld, en
dan was het resultaat vaak nog pas be
reikbaar na uren tobben.
Er is veel veranderd. On
langs besteedde zelfs het -
maandblad van de Vereni
ging Eigen Huis aandacht
aan pc-netwerken. Net zo
als het timmeren van een
zolderkamertje dankzij
handige gipsplaten van
daag voor een beetje doe-
het-zelver geen ruimtereis
meer is, kost een Ethernet-
verbinding tussen twee of
drie pc's ook niet meer zo
veel hoofdbrekens. Waar
nog bij komt, dat je met
zo'n netwerk tegenwoordig
meer leuke dingen kunt
doen. Behalve het delen
van mappen en printers
(waar thuis misschien niet
zo gauw behoefte aan be
staat) is nu ook het spelen van
multiplayer-games en het delen van
de (breedband)intemetverbinding
mogelijk. En juist die laatste twee za
ken maken de vraag naar simpele
thuisnetwerken groot.
Wat kan er, wat kost het zo ongeveer
en waar moet je op letten? En moet je
er als niet-technicus wel aan begin
nen? Er zijn immers mensen die van
zo'n gipswandje beter kunnen afblij
ven - ook op computergebied past
enige voorzichtigheid en is de 'buur
jongen' (waar die ook woont) in zo'n
geval misschien toch een beter idee.
Maar wie niet meteen gaat transpire
ren bij het openschroeven van de pc,
kan het gerust proberen.
Veel geld hoeft het niet te kosten. Om
twee pc's met elkaar te verbinden zo
dat je bestanden kunt uitwisselen en
spelletjes spelen, heb je voor niet
meer dan een euro of vijftig aan spul
len nodig. Dan hebben we het over
twee Ethemet-insteekkaartjes (Ether
net is de aanduiding voor het soort
netwerk, niet een merk) voor bureau-
pc's. Met kaartjes voor laptops wordt
het iets duurder. In dat bedrag zitten
ook twee kabels van enkele meters
lengte en een hub - zeg maar de cen-
-"wsutuv-
'AUI/COA*.
"««•Wtuuu,,
trale - waar maximaal vier pc's op
kunnen. We hebben het niet over al
ternatieve oplossingen met speciale
usb-kabels of een 'kruiskabel' - die
werken wel maar hebben het nadeel
dat je ze niet verder kunt uitbreiden.
In de praktijk is het namelijk zo dat
waar twee pc's in een netwerk staan,
er op den duur altijd wel eentje bij
komt. Ook de wel uitbreidbare coax-
verbinding zonder hub laten we bui
ten beschouwing; voor zover nog te
koop is het geen techniek waar je in
de toekomst mee verder kunt en echt
veel geld scheelt het ook niet
De hardware voor zo'n Ethernet-net
werkje wordt vaak als setje aangebo
den. Let wel op: vaak is dit niet goed
koper dan losse onderdelen, zeker niet
waar doorgaans de kabels niet zijn in
begrepen. Een setje is alleen aan te ra
den als er een goede stap-voor-stap-
handleiding bij zit, als onmisbare
meerwaarde voor de beginnende pc-
sleutelaar. Het installeren van de kaar
ten is dan een kwestie van de schroe
vendraaier hanteren volgens de aan
wijzingen, de kabels vastklikken in de
kaarten en in de hub, de netvoeding
van de hub in het stopcontact steken
en de pc's aanzetten.
Dan volgt nog de installatie van de
software, allereerst de noodzakelijke
stuurprogramma's van de netwerk-
kaartjes. Hoe makkelijk of moeilijk dat
wordt, hangt af van de Windows-ver
sie. De nieuwste, XP, is wat behulpza
mer dan zijn voorgangers en doet de
klus in sommige gevallen geheel ge
ruisloos. In andere gevallen moeten er
wat aanwijzingen worden opgevolgd,
waarbij het soms mis gaat als de
stuurprogramma's in aparte mappen
op het bijgeleverde schijfje zijn ver
stopt Slordig van de fabrikant, maar
het gebeurt vaak en wie dan de weg
niet weet te vinden in de mappen
structuur van het schijfje, zit langer te
knoeien dan nodig is.
Naast de stuurprogramma's van de
netwerkkaarten moet er ook nog iets
anders worden geïnstalleerd, namelijk
een soort taal waarin de pc's met el
kaar kunnen praten. Dat heet een net-
werkprotocoL Het bekendste, belang
rijkste en onmisbaarste is TCP/IP en
maakt deel uit van Windows. Dat
betekent dat de Windows-installatie-
schijf nodig is (tenzij de installatiebe
standen ergens op de harde schijf
staan). Hoe het moet, staat doorgaans
in de handleidingen bij de netwerk
kaartjes. Bij veel nieuwere pc's is TC
P/IP al van huis uit geïnstalleerd en
kan deze fase worden overgeslagen.
Bij de aanschaf is nog een keuze te
maken, die wat belangrijker is dan ze
in de winkel vaak vertellen. Behalve
heel dure, professionele versies is
Ethernet er in twee snelheden: 10 en
100 megabit per seconde (Mbps).
Kaartjes voor alleen de lage snelheid
zijn vrijwel niet meer te krijgen, maar
dat zit anders met de hubs. Er bestaan
zelfs sets met kaarten voor 10/100
Mbps en een hubje voor alleen 10 -
daarmee wordt het hele netwerk ver
oordeeld tot de lagere snelheid. Voor
internetgebruik maakt het allemaal
niet zo veel uit, maar wie op den duur
flinke bestanden (digitale foto's bij
voorbeeld) van de ene pc naar de an
dere wil gaan sturen, moet zorgen dat
alles geschikt is voor 100 Mbps. Ook
de kabels, die de aanduiding 'Cat 5'
moeten hebben, wat tegenwoordig
standaard is.
Als alles aangesloten en geïnstalleerd
is, werkt het niet Dat is geen grapje,
maar gewoon de werkelijkheid van
Windows: standaard staat namelijk de
voornaamste netwerktoepassing 'be
stands- en printerdeling1 uitgescha
keld. Pas als die functie in het net-
werk-configiuatiescherm bij beide be
trokken pc's is aangezet, wordt het
mogelijk om een of meer mappen aan
te duiden als 'gedeeld'. Die kun je dan
zien op de andere computer, je kunt
er via de Verkenner of met toepas
singsprogramma's bestanden in ope
nen, saven, kopiëren en verwijderen.
Ook een printer kan g
worden, zodat je hem vanaf aile|
in het netwerk kunt gebruiken. 1
computer waar hij aan vast zit, n|
dan natuurlijk wel aan staan.
Datzelfde geldt wanneer de inte
aansluiting wordt gedeeld, iets d
meer werk kost. Bij de nieuwe
Wmdows-versies (vanaf Millei
Edition) is die functie ingeboir
maar moet wel apart worden g
veerd. Voor Windows95 en 98 is]
ook mogelijk, maar moet je 1<
ware zoals Wingate installeren. 1
mee kan ook een modem of
adapter op afstand worden t
zodat de verbinding gemaakt e
broken kan worden naar behoi
het moment.
Bij een vaste intemetaansluitini
adsl of kabel is het een stuk con
beier om het intemet-delen mei
router te doen. Dat is een kastje]
plaats van de hub inneemt en vi
ook het adsl- of kabelmodem op
wordt aangesloten. Het grootste
deel van een router is datje niet
stant een van de pc's hoeft aan l
ten staan: elke pc kan op elk mo 4
het internet op; de verbinding v»
door de router zelfstandig in sta:
houden en doorgegeven aan hetk.
werk. M
Routers kosten niet zo veel meef
een paar jaar geleden; ze zijn eri
voor onder de honderd euro. F
is de Vïgor-serie van-Draytek, n
zijn tegenwoordig veel andere n
ken. Pas wel op: ze zijn niet a"
zonder meer geschikt om met ai
gebruiken.
Op de volgende Multimedia-p
meer over een draadloos r
Rob Vermeulen
Goede adventures lijken tegenwoordig hoofdza
kelijk in Frans-Canada te worden gemaakt Na
het uitstekende Syberia komt softwarehuis Mi-
croïds met alweer een topper: de bloederige
thriller Post Mortem, ondertitel The Whyte Case.
Post Mortem (Engelstalig) speelt zich af in het
Parijs van de jaren twintig uit de vorige eeuw.
De straten van Parijs zijn donker en mysterieus
en occultisme viert hoogtij. Het adventure
heeft de wat wrange maar ook sfeervolle vorm
gekregen van de 'film noir', de Franse nood
lotsfilms uit de vijftiger jaren. Het gegeven is
vertrouwd: een privé-detective wordt bezocht
door een mooie vrouw en krijgt de opdracht
een moordmysterie op te lossen. De vrouw
heet Sophia Blake. Haar zus en zwager zijn gru
welijk vermoord en ritueel onthoofd terugge
vonden in een kamer van een luxe hoteL De
detective, Gus McPherson, is een Amerikaan
die eigenlijk geen zaken meer wil oplossen. Hij
heeft zijn vaderland verlaten en zich als kun
stenaar in Parijs gevestigd. McPherson is para
normaal begaafd en kreeg als detective steeds
gruwelijke visioenen, die hem dichter bij de
oplossing van een zaak brachten maar hem
ook tot waanzin dreven. Sophia Blake intrigeert
hem echter zozeer dat McPherson bereid is zijn
oude beroep nog een keer op te pakken.
Vanuit het eerste persoons perpectief stapt de
speler in de voetsporen van de detective en kan
de zwerftocht door het antieke, donkere Parijs
beginnen. Dat gaat aan de hand van een kaart,
waarop geleidelijk aan steeds meer locaties ver
schijnen die kunnen worden bezocht Door te
praten met mensen wordt het mysterie steeds
verder ontsluierd. Dit is op zich een tamelijk
traditionele manier van werken in een adven
ture, maar in Post Mortem is het bijzonder
goed uitgevoerd. Naast het praten met de vele
kleurrijke figuren in de levendige wereldstad
moeten ook puzzels worden opgelost en verder
heeft McPherson natuurlijk zijn paranormale
gaven, die zich manifesteren in de vorm van
enkele gruwelijke flash-backs.
Post Mortem is een grafisch juweeltje. Het an
tieke Parijs bij nacht is prachtig in beeld ge
bracht en de gebouwen, zoals hotels en metro
stations, hebben ook echt bestaan of bestaan
nog steeds.
De lipsynchronisatie had beter gekund, maar
de ingesproken stemmen zijn goed en dat is ei
genlijk belangrijker. De minpuntjes doen niet
veel af aan een fascinerend spel met een goed
verhaal, moeilijk genoeg om ook de ervaren
speler weken bezig te houden. Waarbij nog wel
moet worden opgemerkt dat je van dit soort
denkwerk moet houden. Niettemin laat Micro-
ids wederom zien dat het klassieke adventure
verre van dood is, mits een softwarebedrijf de
moeite neemt om er echt iets goed van te ma
ken.
Min. systeemeisen: Pentium UI, 64 Mb Ram,
3D-kaart, Windows 95/98/Me/XP. Prijs: 40
euro. Beschikbaar gesteld door Mindscape.
Frank Buurr Jtn
Ondanks de aan
wezigheid op inter
net van prachtige
routeplanners als
Map24 verschijnen
er ook nog steeds
routeplanners op
cd-rom. Dat heeft
natuurlijk alleen zin
als ze niet te duur
zijn en extra's her
bergen. And Pro
ducts bv heeft liefst
drie routeplanners
tegelijk op de markt
gebracht, waarvan de simpelste, Nederland, ei
genlijk een beetje weggegooid geld is. De ande
re twee, Benelux Deluxe en Europa, zijn ietsje
aantrekkelijker.
Opvallend is dat de eerste die we uitproberen,
Route 2003 Nederland, ook België en Luxem
burg in zich herbergt, ondanks de komst van
Route 2003 Benelux. Opvallend is verder dat
het programma vooral door z'n eenvoud en lo
gische schermen zeer gebruikersvriendelijk
overkomt. Het programma geeft de optimale
route en vervolgens twee alternatieven.
Alle programma's zijn uitgeprobeerd op de
route Meppel-Enschede, een afstand die ik een
paar keer per jaar rij en die door z'n gebrek aan
goede aansluitende wegen niet echt een logi
sche route kent In de praktijk levert dat op on
line routeplanners wel eens vermakelijke resul
taten op: zo stuurde Shell Geostar me ooit over
fietspaden en volstrekt onvindbare B-wegen
om de kortst mogelijke route naar Twente op te
geven. Omdat ik ook wel eens wil pionieren
ben ik werkelijk aan die route begonnen om er
halverwege achter te komen dat het twee keer
zo lang ging duren als normaal... en als Shell
beweerde. Maar ja, verkopen ze daar ook niet
brandstof voor mijn auto?
And doet het wat dat betreft beter. Hoewel het
de route helemaal over autowegen (van Mep-
pel via Zwolle naar Apeldoorn en daar de Al
naar Enschede op) wellicht vanwege z'n lengte
niet aangeeft komt
binnen tien seconi
tot drie aanvaardb^ü
tes.
n. E
Er zijn weliswaar k< bal
én snellere routes, dl
voor je zo'n vijf kw
nodig hebt, maar cb"1
gen meer bekend!# 10
de streek en dus oo^6"
bochten. In die vijfÊ1®11
tier lukt het trouw#".e
om de route via louP"ei
towegen (zoals Ma n
online wel aangeefr 01
voltooien. fcer
Het Benelux-programma geeft exact des
routes voor Meppel - Enschede, maar ^e'
apart is dat de Europa-versie (die niet iw
straatnamen maar met postcodes werl
enige de kortste route vindt, althans in
ters: 92.
Beide programma's hebben iets meer
en bellen, waaronder een zeker voor
leven heel belangrijke: je kunt tot ma™,
twaalf adressen invoeren, waarna het pi,d 11
ma uitrekent wat de snelste route is
adressen langs te rijden. Verder zijn er
den speciale locaties ingevoerd, van bovtëd£
centra tot vliegvelden. Ook is er een mofd
heid de route op te slaan op uw PDA.
De vraag blijft echter of je zo'n 25 euro 1
uitgeven voor een in aanleg simpele roi/ c'&
ner, als je de gratis planners op internet da
het uitzoeken hebt. Wie geen breedbanl °PI
net heeft en wel met een zekere regelmi ero'
tes uitzet kan met de beide duurste uitv# F
gen goed uit de voeten. De Nederland-#en
wat mij betreft volstrekt overbodig.
Min. systeemeisen: Pentium, 32 Mb Ri "®n
Windows 95. Prijs: Nederland 24,99 e#e^
de beide andere 29,99 euro. e
Web: www.and.com 1
Geit Meijer
De populaire Finse telefoonfabrikant Nokia, niet vermaard om
de rijkdom aan spelletjes waarmee zijn mobieltjes zijn uitgerust,
gaat dit verzuim goed maken. Eind dit jaar komt het bedrijf met
de N-Gage, een telefoon die geen telefoon meer heet maar een
'gamedeck'. Je kunt er wel mee bellen, maar het apparaatje is
vooral bedoeld voor het spelen van spelletjes die op MultiMe-
dia-Cards zullen worden geleverd. De grote kracht van de N-Ga-
ge wordt de mogelijkheid om met meer spelers tegen elkaar te
spelen, wat natuurlijk goed is voor de omzet van de telefoonbe
drijven. Daarnaast zitten er een
mp3-speler en een
FM-radio
in. Over de
prijs zijn
nog geen
medede
lingen ge
daan.
