LEIDE
Groen denkt aan invoering
van preventief fouilleren
'Heb je die spruitjes met de hand V
Internet en e-mail kunnen Nooit meer te hard of te zacht
wereldwijd nog groeien Leidse wiskundigen bedenken methode om carillons beter te laten klinken
REGIO
Lenferink vindt enquête 'volstrekt overbodig'
Vakantiewerk
DuinreH
a
Attractiepark in
terhage voor
I Zoeterwoude
atroven
tiden
- Twee mannen zijn gis-
Leiden op straat be-
ian hun mobiele tele-
en 33-jarige Utrechter
"stermiddag op de Mo-
bestolen door twee nog
nde jongens op een
r. In het voorbijgaan gris-
ie mobiele telefoon uit
aden. Een 27-jarige man
len werd omstreeks half
iachts beroofd. Dat ge-
trouwens op een op-
ijke manier. Het slacht-
idelde over de Hooi-
toen hij door een jongen
ïvraagd te helpen bij het
id tillen van zijn brom-
e Leidenaar deed dat.
>en de bromfiets weer
stond, rukte de jongen
bieltje uit zijn handen,
met een tweede jongen,
seling tevoorschijn
:eed de rover op zijn
er weg.
markt
se Waag
- De Rotaryclubs uit Lei-
fcgstgeest en Leiderdorp
B zaterdag 12 april een
Wkt in de Leidse Waag.
B de markt is geld in te
p voor de internationale
ken polio, ook wel be
ls kinderverlamming.
"bedrag is 25.000 euro.
International, de inter-
pie organisatie van Rota-
5, ondersteunt sinds 1985
jeld Gezondheidsorgani-
pGO) in de strijd tegen
fijdens de markt worden
(neer etenswaren, siera-
ding en antiek verkocht,
lse veilingmeester
I den Heeten van veiling
der de Boompjes veilt
•op van de dag antieke
(ken. De Paasmarkt is
Kd van 10.00 uur tot 17.00
toegang is vrij.
trekkersdebat
irkt
De partijen die mee-
de statenverkiezingen
'incie Zuid-Holland,
op zaterdag 1 maart
trekkersdebat in Leiden,
hand van een aantal
en discussiëren de lei-
n CDA, D66, Groen-
VdA, SP en wellicht ook
3 11 ChristenUnie over the-
s milieu, ruimtelijke or
en openbaar vervoer,
op is er voor het publiek
iheid om de politici vra-
iféllen. Het debat vindt
de bovenzaal van res-
'Markt' aan de Boter-
3,01 !0 in Leiden. De zaal is.
d vanaf 15.45 uur, het
legint om 16.00 uur.
j eer informatie: Mark
^^lan, 071-5765429.
(6 li
9 enkomst voor
is-patiënten
- De Lupus Patiënten
98 de patiëntenvereniging
insen met de auto-im-
iekte lupus, houdt op
Ig 8 maart in Leiden een
■jdejomst voor patiënten,
esist G. Woerlee van het
ld Ziekenhuis geeft een
>ver lupus en anesthesie,
ïs kunnen ontstekingen
dvaten verschillende
hingen in gewrichten,
lige organen, de huid en
Itrale zenuwstelsel ver
en. Een vroegtijdige dia
fan schade aan nieren,
longen voorkomen. In
d zijn naar schatting
ifigduizend lupus-pa-
De bijeenkomst is in
len Tulip Hotel aan de
|plweg en begint om
woensdag 26 februari 2003
R1
Kandidaat-burgemeesters langs rector magnificus, daklozen en kroegen
door Robbert Minkhorst
vervolg van voorpagina
leiden - Spruitjeslucht vult de
oude bakkerij. Henri Lenferink
schiet de kokkin aan. Waar het
allemaal voor bedoeld is, wil hij
weten. Eten voor alleenstaan
den, luidt het antwoord. Voor
zo'n zestien personen is gedekt.
Lenferink vraagt: „Heb je die
spruitjes met de hand schoon
gemaakt? Ik heb er na een portie
voor vier personen meestal wel
genoeg van."
Harry Groen en Henri Lenfe
rink, beiden in de race om het
burgemeesterschap van Leiden,
zijn maandagmiddag in diaco
naal centrum De Bakkerij. Op
uitnodiging van het Leidsch
Dagblad maken zij een fiets
tocht door de stad, die hen be
halve bij De Bakkerij ook brengt
bij de universiteit, het Haagweg-
terrein van de Stichting Stads-
parkeerplan, de winkels in de
Haarlemmerstraat en de cafés
op de Nieuwe Beestenmarkt. Op
11 maart mogen de Leidenaars
in een referendum kiezen wie zij
als nieuwe burgemeester willen
hebben.
De Bakkerij biedt onderdak aan
een paraplu van organisaties en
kleine instellingen, zegt Jacque
line Schoonwater van het kerke
lijk centrum, zoals Vluchtelin
genwerk, de Stichting Uitgepro
cedeerde Vluchtelingen, het
Meldpunt Discriminatie en het
dienstencentrum voor dak- en
thuislozen van Stichting De Bin
nenvest. „Maar we hebben ook
onze eigen taken: hulp bieden
aan degenen die nergens meer
terechtkunnen."
De dak- en thuislozenopvang
begon bij De Bakkerij. „Mensen
kwamen aan de deun 'Ik heb
niet gegeten'. Toen smeerden
we een boterham met pinda
kaas voor ze. Daarna werden het
er steeds meer. Zo zijn we be
gonnen", vertelt Schoonwater.
Het is een moeilijke groep die
het dienstencentrum aan de
Oude Rijn bezoekt, vervolgt ze,
met verslaafden en psychiatri
sche patiënten. Een groep ook
waar een burgemeester best
eens mee te maken krijgt, als
baas van de politie. „We mogen
tot vier uur 's middags open
blijven, maar meestal gaan we
om drie uur dicht. Aan het eind
van de dag worden ze nogal
eens lastig."
„We willen niet de grootste wor
den, maar wel een van de beste
blijven", verkondigt Douwe
Breimer, rector magnificus van
de Universiteit Leiden. Een van
de taken van de burgemeester
van Leiden is het onderhouden
van een goede relatie met de
universiteit. „Het is belangrijk
als we elkaar heel serieus ne
men", zegt de rector daarover.
.Absoluut", zegt Groen. „Dat is
duidelijk", zegt Lenferink.
Groen:Als ik 11 maart goed
doorkom, wil ik iets met de tri
angel universiteit, stad en be
drijfsleven. Zodat de lokale eco
nomie, los van de kroegen, daar
een stempel in krijgt." Lenferink
vraagt naar de kamemood. Er is
een tekort van tweeduizend
'eenheden', zegt Breimer. Lenfe
rink: „Dat is dnngend." Groen:
„Dat is stevig."
Even komen de dreigende nieu
we bezuinigingen op het hoger
onderwijs ter sprake. „De Leidse
universiteit is financieel op orde.
Dat wil ik graag zo houden",
zegt de rector. „Wij zijn geen
kostenpost, maar een investe
ring in de toekomst. Dat is geen
Burgemeesterskandidaten Groen (links) en Lenferink (rechts) in gesprek met voorzitter Wijgers van de Haarlemmerstraat-winkeliers.
Foto: Mark Lamers
oratio pro domo, preken voor ei
gen parochie, nee, het is inves
teren in de kwaliteit van de sa
menleving."
Directeur Chris Verplancke van
Stadsparkeerplan kent Groen al.
Sinds hij in de race is voor het
burgemeestersambt, parkeert de
WD'er zijn auto op het Haag-
wegterrein. „Ik heb hem meteen
een jaarabonnement aangebo
den. Dat vond hij nog wat
vroeg", zegt Verplancke. Er volgt
een ronkend verhaal over de
fantastische prestatie die drie
ondernemers sinds 1995 leve
ren: omdat de gemeente maar
wat 'aanklooide' met parkeren,
besloten zij het zelf te doen.
Dat hebben ze geweten, aldus
Verplancke. „We zijn sindsdien
alleen maar gegroeid. Mijn am
bities zijn te groot voor Leiden.
De gemeente is onmachtig, niet
daadkrachtig genoeg. Wij den
ken niet aan een garagetje van
tweehonderd plaatsen. Wij den
ken in duizendtallen." Hij wil
transferia aan de randen van de
stad. Lenferink luistert aandach
tig. „Dit is zo ontzettend goed",
zegt Groen. „Geen nota's, geen
plannen. Gewoon doen."
Op de Haarlemmerstraat zijn
Hans Wijgers, voorzitter van de
winkeliersvereniging, en Lenfe
rink al gauw dikke maatjes. De
PvdA'er windt zich op over lelij
ke winkelpuien, de vele filiaalve
stigingen en de dichte rolluiken.
Die zijn in Arnhem, waar hij
wethouder is, allang verboden.
„De dood in de pot in een win
kelstraat." Wijgers spreekt over
'de terreur' van de filiaalbedrij
ven, waar het moederkantoor
altijd weigert mee te betalen aan
iets als fraaie straatlantaarns.
Helemaal mee eens, geeft Lenfe
rink aan. „Wat een ontzettend
aardige man", zegt hij later.
„Zo'n ondernemer is goud
waard voor je stad. Met hem
kun je iets bereiken."
De tocht eindigt in Malle Babbe,
bij Ben Luykx. „Kunnen we ein
delijk aan het bier", constateert
Groen. Zoals gewoonlijk neemt
de horecaondernemer geen
blad voor de mond. De discus
sie in de politiek over camera's
kwam te laat. Het is alweer rus
tig, zegt hij, en de tijdelijke slui
ting van de coffeeshop Coffee
Dreams heeft geholpen. „Het
gajes is weg. We hadden veel
last van dealen op straat."
Lenferink en Groen zijn be
nieuwd hoe het gaat met slui
tingstijden, overlast voor de
buurt, de relatie met de ge
meente en of de horecaonder
nemers zich hebben gebundeld
in een belangenclub. Wat dat
laatste betreft: nee. Klachten
over overlast zijn er weinig, de
gemeente is te laks. Om de boel
een beetje veilig en netjes te
houden hebben de cafés op de
Nieuwe Beestenmarkt maar zelf
portiers aangesteld, een aantal
jaren geleden. Groen gebaart
naar de verslaggever opschrij
ven! en zegt: „De gemeente
moet consequenter en alerter
zijn." Lenferink lacht.
door Silvan Schoonhoven
leiden - Harry Groen wil, mocht
hij burgemeester worden, pre
ventief fouilleren en cameratoe
zicht overwegen om het gevoel
van veiligheid bij de burger op te
krikken. Dat zei hij vanmorgen bij
de presentatie van een onder
zoek dat hij heeft laten uitvoeren
onder 70 Leidenaars. Zijn tegen
stander Henri Lenferink vindt een
dergelijke enquête 'volstrekt
overbodig'.
Vorige maand stemde de ge
meenteraad in met cameratoe
zicht en preventief fouilleren in
het 'veiligheidsrisicogebied'
Nieuwe Beestenmarkt. De maat
regelen mogen wat Groen be
treft op elke plaats in Leiden
worden toegepast als dat daar
bijdraagt aan de veiligheid. „Ik
laat me graag leiden door nut en
noodzaak", zei Groen. „Ik heb
absoluut geen ideologische be
zwaren tegen deze middelen.
Het is bewezen dat die maatre
gelen in de grote steden veel bij
dragen aan de veiligheid. De
overheid moet weer grenzen
trekken."
Uit de Stadsenquête 2002 bleek
dat een meerderheid van de Lei
denaars het met Groen eens is.
Ruim drie kwart van de inwo
ners ziet camera's als een oplos
sing voor bestrijding van crimi
naliteit en vernielingen.
Het thema 'veiligheid' blijkt nog
steeds belangrijk voor Leide
naars, zo was gebleken uit
Groens telefonische rondje
langs zeventig bewoners. Behal
ve 'veiligheid' bleken ook the
ma's als parkeerbeleid en een
groenere en schonere stad te le
ven onder de geënquêteerden.
Het bureau dat de enquête uit
voerde, legde de Leidenaars
twee vragen voor. Wat moet de
nieuwe burgemeester vooral
voor Leiden doen? Wat voor
persoon moet de nieuwe burge
meester van leiden zijn?
Groen wil met het belrondje la
ten zien dat hij als burgemeester
'systematisch naar burgers wil
gaan luisteren'. „Dat betekent
niet dat je slaaf of gevangene
van de burgers bent, maar wel
dat je als gemeente dienstbaar
heid moet uitstralen."
Tegenkandidaat Lenferink vindt
Groens onderzoek 'curieus' en
'volstrekt overbodig'. „Neem
nou die eerste vraag. Er bestaat
al een profielschets voor de aan
staande burgemeester. De ge
meente houdt regelmatig en
quêtes onder duizenden bewo
ners. De uitkomsten van dat on
derzoekje van Groen zijn daar
om ook niet zo verwonderlijk.
Het is een curieuze methode.
Een burgemeester kan beter ter
plekke kennis nemen van wat er
onder bewoners leeft." Groens
plan om een vast panel aan te
stellen van vijftig Leidenaars die
hem adviseren, vindt Lenferink
ook maar niets. „Je creëert dan
een schijngemeenteraadje. Je
plaatst die mensen in een rare
positie."
Lenferink wijst het inzetten van
camera's en fouilleren niet bij
voorbaat af, maar maant wel tot
voorzichtigheid. „Leiden scoort
qua veiligheid opvallend goed in
vergelijking met andere steden.
Ik ben er voorstander van dat de
politie een goedgevulde gereed
schapskist heeft; is er op een
plek sprake van een langdurige
bedreiging, dan kun je deze
middelen inzetten. Maar ik vind
niet dat je er zomaar boude uit
spraken over dit thema moet
doen. Je moet ervoor waken dat
de samenleving een kant op
gaat die we niet willen."
leiden - Ingespannen werd er gistermiddag geknutseld in het Leidse Volkshuis. De middag is onderdeel van
de kinderactiviteiten die de Leidse Welzijns Organisatie in de voorjaarsvakantie organiseert. Tot en met
aanstaande vrijdag vinden nog tal van bezigheden plaats. Zo kunnen avonturiers in de leeftijd van 7 tot 12
jaar donderdagmiddag van 14.00 tot 16.00 uur proberen te ontsnappen uit de tempel van ellende tijdens
de avontuurlijke spelmiddag in Buurthuis Matilo aan de Zaanstraat 126. Kosten 1 euro. 's Avonds van 18.00
tot 20.00 uur kunnen de wat oudere vakantievierders in de leeftijd van 12 tot 18, break- en streetdancen in
buurthuis 't Spoortje aan de Bernhardkade 40. Foto: Henk Bouwman
AT&T steunt Leids onderzoek naar milieubelasting ICT do°' Ju<mh Kloppenburg
door Wilfred Simons
leiden - De wereld kan de ko
mende jaren nog onbeperkt in
ternetten, e-mailen en gebruik
maken van mobiele telefoons.
De computertechnologie die dat
mogelijk maakt, is nog lang niet
aan de grens van haar mogelijk
heden. Maar ooit komt er een
moment dat de wal het schip
keert, zoals nu lijkt te gebeuren
met automobiliteit. Dat zeggen
de Leidse milieukundigen Sang-
won Suh en René Kleijn, die de
milieubelasting van de informa
tietechnologie willen meten. Het
Amerikaanse telecombedrijf AT
&T heeft besloten het onderzoek
met 25.000 euro te subsidiëren.
De twee onderzoekers van het
Centrum voor Milieukunde van
de Universiteit Leiden willen be
palen in hoeverre de opkomen
de ICT-bedrijvigheid het milieu
belast. Het gaat vooral om het
gebruik van natuurlijke hulp
bronnen en energie. Zo kost het
in de lucht houden van internet
enorm veel elektriciteit. „Over
de hele wereld staan miljoenen
servers vierentwintig uur per
dag te draaien", zegt Kleijn.
„Het opwekken van de energie
daarvoor veroorzaakt milieuver
vuiling. Je kunt dan vergelijken
wat beter voor het milieu is: het
versturen van een brief of is het
verzenden van een e-mailtje. Je
zou nog wel eens op verrassen
de uitkomsten kunnen stuiten."
De twee milieukundigen nemen
de hele levenscyclus van com
puters en mobiele telefoons in
ogenschouw. Alle milieukosten
worden opgeteld, vanaf de win
ning van de olie waarvan plastic
behuizingen worden gemaakt
tot de kosten van het vernieti
gen van kapotte apparaten. Een
hele klus, waarbij - dat erkent
Kleijn - soms aanvechtbare keu
zes worden gemaakt.
AT&T vindt het belangrijk dat
ook de informatietechnologie
duurzaam is, waarmee wordt
bedoeld dat zij natuurlijke hulp
bronnen niet uitput. Daartoe
stimuleert het bedrijf acade
misch onderzoek naar 'manie
ren die zowel het milieu als de
economie ten goede komen',
zoals woordvoerster M. Brons
het formuleert. Het Centrum
voor Milieukunde is de enige
Europese organisatie die een
subsidie heeft gekregen. Vijf an
dere projecten die AT&T ook
subsidieert, zijn allemaal van
Amerikaanse universiteiten.
leiden - De kwaliteit van de Ne
derlandse carillons laat te wen
sen over. Dit stellen de mede
werkers van het Nationaal Caril
lon Museum in Asten. Sommige
klokken klinken te hard, andere
te zacht. Acht wiskundigen van
de Universiteit Leiden onder
zochten een week lang hoe de
kwaliteit van het geluid kan ver
beteren. Binnenkort krijgt het
museum de resultaten overhan
digd. Of ze er blij mee zullen
(advertentie)
TROPISCHE WARMTE IN HET TIKIBAD
Kom deze vakantie voor een spetterend dagje uit naar het
tropische Tïkibad op Duinrell Heerlijk warm en gegaran
deerd een hele dag plezier voor jong en oud' Stap in de
spectaculaire glijbanen met licht- en geluidseffecten, dobber
op de rustige Lazy River en geniet van de vele andere water
attracties! Het hele jaar door 7 dagen per week geopend!
Duinrell 1
2242 JP Wassenaar
Tel. (070) 51 55 258
www.duinrell.nl
zijn, is een tweede: er blijken
maar liefst 40.000 mogelijkhe
den te zijn om carillons beter te
doen klinken.
De vraag hoe een carillon beter
kan klinken, was één van de on
derzoeksvragen van de 45ste
werkgroep "Wiskunde met de
Industrie'. Vijftig wiskundigen
uit binnen- en buitenland ana
lyseren daarin een vraagstuk
waar een bedrijf of een indu
striële sector niet uitkomt Zij
formuleerden bijvoorbeeld ook
oplossingen voor de wildgroei
van Japanse oesters in de Oos-
terschelde, voor het ideale
viuchtschema voor de KLM en
voor de bewijskracht van micro
scopische dadersporen op bij
voorbeeld breekijzers en
schoenzolen.
Volgens wiskundige D. Pik van
Universiteit Leiden was het on
derzoek eigenlijk dubbel werk.
„In de 14de eeuw bestonden al
technieken om een carillon be
ter te laten klinken. Na de 17de
eeuw ging deze informatie ech
ter verloren en raakte de kwali
teit van het klokkenspel in de
vergetelheid. Vandaag de dag
staan ze bij het Carillon Muse
um in Asten te trappelen om
nieuwe methodes te kunnen ge
bruiken."
Het klokkenspel bestaat al ruim
4000 jaar. In China maakte men
rond 2000 voor Christus al de
eerste simpele klokjes die in pa
leizen en tempels werden opge
hangen. Rond het jaar 1400 van
onze jaartelling werden de eer
ste 'bimbamklokken' in Neder
land geïntroduceerd. De spelen
werden steeds groter en uitge
breider en groeiden uit tot het
huidige carillon, ook wel bekend
als beiaard, dat tot op de dag
van vandaag sfeer brengt in de
Nederlandse binnensteden.
Als onderzoeksobject kozen de
acht Nederlandse en Engelse
wiskundigen voor het klokken
spel in de uit 1614 daterende
Zuiderkerk in Amsterdam. Dit
carillon bestaat uit ruim veertig
klokken. „Wij hebben het voor
ons onderzoek bij acht klokken
gehouden", zegt Pik. „Dan kom
je uit op zeker 40.000 wiskundi
ge manieren om de bellen op te
hangen. Als je alle veertig klok
ken pnderzoekt, ben je oneindig
lang bezig. Alle tijd van de we
reld zou nog niet genoeg zijn. Er
zijn dan minstens tien tot de
macht 47 mogelijkheden."
Het systeem dat de acht wiskun
digen onderzochten, is het zo
genaamde broeksysteem. Hier
bij maakt een st^sel van draden
het mogelijk de bel vanuit een
klavier aan te slaan. Het viel de
onderzoekers op dat niet alle
toetsen van het klavier even
makkelijk zijn in te drukken.
Ook blijkt dat de draden die de
bellen met het toetsenbord ver
binden, elkaar raken. „Dit ver
oorzaakt veel vibratie, wat het
geluid van het carillon niet ten
goede komt", aldus Pik.
De acht wiskundigen formule
ren hun bevindingen in een rap
port dat zij aan de directie van
het Carillon Museum in Asten
presenteren.
Over een half jaar moet er een
computerprogramma genaamd
Matlab klaar zijn. Met behulp
van dit programma kan per ca
rillon worden uitgerekend op
welke plek in de toren de klok
ken het beste kunnen worden
opgehangen.
RSTIEi
