nog diepf
in het roe:
ECONOMIE
Recessie stuwt werkdruk steeds verder omhoog Stork duf?
Justitie naar Hoge Raad in Clickfbndszag
V&D blijft zorgenC
Vendex KBB-conce
Rabobank trekt geld aan via beurs ABP overweegt soberder pensioenregeE
Dit jaar nog eens 900 banei
HSL-brug over Hollands Diep
Friese effectenbeurs uitgesteld
Werkloosheid
neemt snel toe
den haag- De werkloosheid is
de afgelopen maanden verder
gestegen. Het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS) telde in
de periode november 2002 tot
januari dit jaar 321.000 mensen
die zonder werk zaten. In ver
gelijking met dezelfde periode
een jaar eerder zijn dat er
73.000 meer. Vooral de werk
loosheid onder mannen tussen
de 25 en 44 jaar nam sterk toe,
aldus het CBS. Het aantal werk
lozen in deze bevolkingsgroep
steeg met bijna 40.000. Dit is
een verdubbeling in één jaar
tijd.
CAO-akkoord
bij TPG Post
zoetermeer - De vakbonden
hebben na maandenlang over
leg een voorlopig akkoord met
postbedrijf TPG bereikt over
een nieuwe CAO. In een raam-
CAO worden de belangrijkste
arbeidsvoorwaarden voor het
hele bedrijf geregeld. Daarnaast
gaan voor zes onderdelen van
het bedrijf aparte regelingen
gelden. Het bedrijf wilde aan
vankelijk zes verschillende
CAO 's afsluiten inclusief een
uitgeklede voor postbestellers
'nieuwe stijl'. De CAO geldt
voor 60.000 werknemers. TPG is
de grootste particuliere werkge
ver in Nederland
Ruim duizend
sms-klachten
den haag - De Consumenten
bond heeft in twee weken ruim
duizend klachten ontvangen
over sms. De tekstberichten
blijken soms niet aan te komen.
Ook moeten sommigen 1,10
euro betalen voor de ontvangst
van ongevraagde sms'jes. An
deren kunnen niet van onge
vraagde sms'jes afkomen. Half
maart wil de bond overleg met
de telefoonbedrijven.
Aegon verlaagt
hypotheekrente
den haag - De hypotheekrente
blijft dalen. Aegon rekent vanaf
vandaag voor alle leningen 0,2
procent minder. Eind januari
verlaagde Aegon de rente ook
al, net als diverse andere ban
ken. Aegon rekent voor een
doorsnee hypotheek met een
rentevaste periode van vijf jaar
4,2 procent rente. Bij 10 jaar is
dat 5,1 procent.
Miljoenengeschil
Tulip en Dell
Amersfoort - Het juridische ge
vecht tussen Tulip en Dell komt
in juni voor de rechter. De dis
trictsrechtbank in Delaware
heeft rechter Jordan benoemd
tot federaal rechter in de pa
tentzaak tussen de computer-
bouwers. De zaak zal negen da
gen duren. Inzet is een schade
vergoeding van honderden mil
joenen dollars. Tulip klaagde
Dell in december 2000 aan om
dat Dell sinds 1997 inbreuk zou
hebben gemaakt op een octrooi
voor het moederbord van pc's.
Vergoedingen voor het gebruik
van dergelijke octrooien bedra
gen gewoonlijk 1 tot 5 procent
van de gerelateerde omzet. In
dit geval meer dan 14 miljard
dollar.
Kirch heeft recht
op vergoeding
münchen - De vorige bestuurs
voorzitter van Deutsche Bank,
Rolf Breuer, moet mediamag
naat Leo Kirch een schadever
goeding betalen. Een rechtbank
in München heeft bepaald dat
Breuer bedrijfsgeheimen van
KirchGruppe naar buiten
bracht door openlijk te twijfe
len aan de kredietwaardigheid
van de onderneming. Volgens
Kirch leidden die uitspraken tot
de ondergang van zijn bedrijf.
De advocaat van KirchGruppe
verwacht een schadeclaim van
minstens 100 miljoen euro.
Deutsche Bank overweegt in
beroep te gaan.
Staalmanagers
zijn weer vrij
brussel - Ongeveer 50 Belgi
sche vakbondsleden hebben
gisteren zes topmanagers van
staalbedrijf Cockerill Sambre
weer vrijgelaten na een gijze
lingsactie. De managers, onder
wie de algemeen directeur,
werden dag en een nacht in
Luik gegijzeld uit protest tegen
de plannen om investeringen in
de fabriek te bevriezen, waar
door 2.000 banen op de tocht
staan. „Wij wilden een daad
stellen, maar dit niet te ver
doordrijven", zei Nico Cuwé
van de vakbond FGTB. „Maar
als ze nu nog niet met ons rond
de tafel willen zitten, zullen er
volgende week nieuwe acties
komen."
woensdag
19 FEBRu#^
el<
jd
;t al
Eei
fen
N-
door Jan Ruesink
Groningen - De tijd dat bedrijven tot over
hun oren in het werk zaten en werkne
mers zich over de kop joegen, is voorbij.
Maar dat betekent niet dat de werkdruk is
teruggebracht. Integendeel, de kans op
stress en burn-out neemt juist toe doordat
de achterblijvers harder moeten werken
en niet durven te klagen bij de baas. De
opening van een landelijk infocentrum
over werkdruk, stress en burn-out komt
daarom zeer gelegen.
Twee veelzeggende uitkomsten van een
enquête die het Kenniscentrum Werkbe
leving onlangs hield: 58 procent van de
werknemers vindt het moeilijk of onmo
gelijk om 'nee' te zeggen tegen zijn baas
en 63 procent vindt dat de slechtere eco
nomie de kans op burn-out vergroot.
Directeur Berends van het vorige week
geopende kenniscentrum vindt die uit
komsten zeer herkenbaar. „Dat de werk
druk weer toeneemt, merken we duide
lijk aan de vijftig e-mail die we dagelijks
binnenkrijgen en de ruim duizend tele
foontjes die we vorig jaar al te verwerken
kregen van werknemers met klachten of
vragen over stress. En dat terwijl er nau
welijks ruchtbaarheid was gegeven aan
onze diensten.
Voor de duidelijkheid: het kenniscen
trum in Groningen is de officiële opvol
ger van het vorig jaar opgezette FNV-ini
tiatief waarbij mensen onder meer kon
den bellen naar een bum-out informatie
lijn. Die vaak gebelde helpdesk bevestig
de de indruk dat een landelijk informa
tie- en adviescentrum over werkdruk,
stress en bum-out hard nodig was.
De woorden werkdruk, stress en bum-
out staan niet toevallig in die volgorde.
„Het is namelijk een glijdende schaal",
zegt Berends, afgestudeerd als bedrijfs
kundig psycholoog. „Hard werken, de
schouders eronder zetten, is op zichzelf
niet verkeerd. Wel als er structureel te
hard moet worden gewerkt en er onvol
doende rustmomenten zijn. Van de fases
en signalen die daarbij horen, moeten
werkgevers en werknemers zich meer be
wust worden. Pas dan kun je er wat aan
doen."
Aan die herkenning schort zeker nu het
nodige. Berends: „Door de economische
teruggang moet er door minder werkne
mers harder aan getrokken worden om
orders binnen te halen. Dat is alleszins te
rechtvaardigen. Maar werknemers dur
ven in de huidige omstandigheden niet
zo gauw te piepen, uit angst de volgende
te zijn die emit vliegt. Ze houden zich
dus gedeisd en melden zich minder
gauw ziek, omdat ze niet in negatieve zin
willen opvallen. Dus wat denkt de baas?
Er wordt niet geklaagd, het ziekteverzuim
daalt, dus er kan nog wel een schepje bo
venop. Tot de druk op de ketel ineens te
groot wordt."
Berends vindt niet dat de baas de grote
boeman is. „Managers zijn eerder onwe
tend dan kwaadwillend. Ze horen geen
klachten en herkennen daarom de signa
len niet. Dus beseffen ze ook niet wat ze
hun mensen aandoen."
Volgens de psychologe zouden managers
er om die reden goed aan doen de werk
druk bespreekbaar te maken. „Ga ge
woon eens rustig met je mensen praten,
zonder dat het al te fomieel wordt. Schep
een klimaat waarin mensen eerlijk dur
ven praten zonder dat ze bang hoeven te
zijn voor sancties", is haar advies. „Daar
naast is het belangrijk ook de communi
catie naar bijvoorbeeld arbodienst en on
dernemingsraad open te breken".
Berends beseft dat veel werkgevers de
geest niet uit de fles willen halen, maar
als je de problemen verstopt of negeert,
krijg je vroeg of laat toch de rekening ge
presenteerd.
Het kenniscentrum wil de komende ja
ren werkgevers en werknemers helpen in
de strijd tegen stress. Met onderzoek, in
formatieverstrekking en voorlichting op
de arbeidsplek. Vanuit Groningen ge
beurt dat telefonisch en via de website.
Maar Berends en haar drie medewerkers
gaan ook het land in om voorlichting en
advies te geven. Het is een onafhankelijke
organisatie zonder winstoogmerk en
wordt bestuurd door werkgevers en vak
bonden.
De komende tijd wil het centrum per
sector een plan van aanpak maken voor
preventie en behandeling van stress en
bum-out.
Berends is er zeker van dat bedrijven
daar om staan te springen. „Door de Wet
Verbetering Poortwachter moeten werk
gevers meer doen aan het voorkomen
van ziekteverzuim en WAO. Het is een
wettelijke verplichting en op verzaking
van die plicht staan financiële sancties.
De arbodiensten zouden dat werk moe
ten uitvoeren, maar die zijn duur en veel
werkgevers hebben er ook geen hoge pet
van op. Er heerst namelijk een grote on
tevredenheid over de prestaties van de
arbodiensten op preventiegebied. Veel
bedrijven sluiten daarom een minimaal
contract met een arbodienst af en nemen
de preventie zelf ter hand. Daar willen ze
graag ondersteuning bij en die kunnen
wij ze geven."
Amsterdam/anp - Stork is vorig
jaar dieper in de rode cijfers ge
raakt. Het industrieconglomeraat
(machine- en systeembouw, tech
nische dienstverlening en lucht
vaart) kwam in 2002 uit op een
verlies van 42 miljoen euro. Het
jaar eerder was dat nog 8 miljoen
euro. De stijging kwam vooral
door reorganisaties en de afwik
keling van het faillissement van
vliegtuigbouwer Fairchild Dor-
nier. Dat kostte het bedrijf 78
miljoen euro.
Stork, dat onder meer meedoet
aan de ontwikkeling van de
nieuwe JSF-straaljager, publi
ceerde de jaarcijfers vanochtend
voorbeurs. Het concern geeft
nog geen vooruitzichten over
2003 wegens de onzekere poli
tieke en economische situatie.
Stork is bezig met een grote re
organisatie die veel arbeids
plaatsen kost. Vorig jaar liep het
aantal werknemers al met bijna
800 terug tot ruim 16.000. Dit
jaar moeten nog eens 900 men
sen afvloeien, vooral uit de tak
die zich met luchtvaart bezig
houdt.
cht,
Iktc
Stork heeft zowel vt
nadelen van de luBrit!
overgenomen boed en.1
ker wordt voor een >rtui
ganiseerd wegens nre<
derhoudsopdrachte 00.C
in die divisie aanw stie
levert tegelijk veel
op.
Vandaag maakte S had
een opdracht van
kaanse vliegtuigbo 11 ni
heed Martin te hebtad g<
voor het ontwerp
productie van de
kabeling van de
dracht heeft een ujyGI
miljoen dollar.
Inmiddels is bel
dat de man die
heeft binnengesli
stapt bij Stork,
tingdirecteur bij
space, noemt
len en verschillen
als reden voor zijn het
Ook Stork heeft erl
jaar last van gel
dure aankopen
derportefeuille
kwam uit op 1,7 rrijiorti
gen 1,9 miljard in adat
te
ïuro
an c
Dordrecht - Over het Hollands Diep ten zuiden van Dor
drecht begint het nieuwe silhouet voor de HSL-spoorbrug
zich steeds duidelijker af te tekenen. Alle pijlers, vier ha
merstukken en drie liggers zijn inmiddels gereed. Ook is
een deel van het brugdek al gestort. De nieuwe brug is
een belangrijk kunstwerk in de nieuwe treinverbinding
tussen Schiphol en Brussel via Rotterdam en Breda. Het
HSL-project, waarvan de kosten in 2000 op 5,3 miljard eu
ro werden geraamd, heeft een lengte van ongeveer 100
kilometer en moet in 2007 klaar zijn.
Foto: Fotobureau Dijkstra/Fred Steenman
amsterdam/anp - Vendex KBB
heeft zonder rekening te hou
den met verkochte onderdelen
en nieuwe aanwinsten de netto-
jaaromzet met 2,3 procent zien
stijgen tot ruim 4 miljard euro.
In het boekjaar 2002/2003 (tot
31 januari) kwam er bruto 4,7
miljard euro binnen (4,96 mil
jard een jaar eerder) bij de win
kels van onder meer V&D, He-
ma en de Bijenkorf.
Kijkend naar voortgezette activi
teiten (zonder omzet van ver
kochte bedrijven) kwam de om
zet uit op 4,36 miljard tegen 4
miljard het voorgaande boek
jaar. Dat is een stijging van 8,4
procent. In de loop van het jaar
voelde Vendex de zwakke con-
juctuur steeds iets sterker. In
Nederland nam het consumen
tenvertrouwen verder af. In Bel
gië was de trend ook negatief en
in Duitsland stevende de detail
handel af op het slechtste na
oorlogse jaar.
V&D is nog altijd een zorgen
kindje. De jaaromzet liep met
2,6 procent terug (op basis van
een vergelijkbare periode) tot
856 miljoen euro. De achteruit
gang is vooral veroorzaakt door
het wegwerken van voorraden
tegen hoge kortingen. Bij Hema
groeide de omzet 2,9 procent tot
933 miljoen euro. Alleen in het
vierde kwartaal bleef de omzet
gelijk.
twe
aarc
Bijenkorf zag de c sn zi
procent toenemen taai
joen euro. Deze (ash
vooral uit de verdinpli
Zo kwam er een dnog
ging in Enschede, al-;
het-zelfzaken klom vori;
procent tot meer d der
euro. Zonder de oiSrok*
co (310 miljoen) t Ier. 1
ging uit op 4 procei den
In de mode (M&S, ïkse
en Claudia Strata
omzet 9,4 procentfp|
joen euro.
In de consument
nam de jaaromzet
toe tot 589 miljoen He
vierde kwartaal gdmen
lijk, vooral bij wit-èverc
en computers. Dt I eet
spelcomputers, teaaj
ware en digitale fcoiet 1
op peil. Vendex ht De
Dixons, Dynabite, tg a
dem Electronics. It. R
Vendex nam vorig ne
sche doe-het-zelfek. D
over. Het Ameri dell
Schwarz werd vera-Koi
dochterbedrijven mei
naar de investerinj t de
pij CVC Capital (Prjen tt
no, Hans Anders
Juweliers, Kijkshcig||
t
Sport). Telecomv
werd gesloten en
day werd verkocht
nagement.
ca;
amsterdam/anp - Rabobank
Nederland gaat via de beurs
geld aantrekken. De bank intro
duceert zogeheten geldmarktpa
pier bij Euronext. Rabo heeft
daarmee een primeur, want het
is voor het eerst dat dergelijke
certificaten aan de beurs in Am
sterdam worden genoteerd.
Euronext en Rabobank tekenen
morgen de definitieve overeen
komst over de notering tekenen.
Geldmarktpapier is de verza
melnaam voor verhandelbare
schuldbewijzen met een korte
looptijd van maximaal enkele
maanden. Ze worden uitgege
ven door bedrijven en zijn voor
al voor grote, professionele be
leggers bestemd omdat het om
grote bedragen gaat.
Omdat fondsbeheerders vaak
alleen in aandelen en daarvan
afgeleide beursgenoteerde pro
ducten mogen beleggen, stelde
Euronext op verzoek van Rabo
bank Nederland haar deuren
open voor het geldmarktpapier.
Zo krijgen beleggers meer zeker
heid omdat het 'commercial pa
per' of 'certificate of deposit'
aan de strenge regels van de
beurs voldoet.
Voor de coöperatieve Rabobank
is de gang naar het Damrak op
merkelijk. De bank heeft geen
notering op de beurs en haalt
veel kapitaal binnen buiten de
beurs om via zogeheten leden
certificaten. Dat zijn langlopen
de schuldbewijzen waarbij ieder
kwartaal de rente wordt uitbe
taald.
Bij de laatste uitgifte haalde Ra
bobank 1,75 miljard euro bin
nen van in totaal 65.000 klanten
en bedrijven.
Hoeveel geld Rabobank op de
beurs wil ophalen, is niet be
kend. Nadere details maakt de
bank morgen pas bekend.
heerlen/anp - ABP, het grootste pensioen
fonds van Nederland, bespreekt voorstellen
voor de versobering van de oudedagsvoor
ziening. Vervanging van de huidige eind
loonregeling door een middelloonpensioen
is een van de opties. Het zijn de overheid en
werknemers die uiteindelijk bepalen wat de
inhoud van de pensioenen wordt.
Een ABP-woordvoerder onderstreepte giste
ren dat niet alleen het bestuur het advies
van de directieraad bespreekt, maar ook de
pensioenkamer. „Dit zal niet in een half
uurtje besproken zijn. De materie is com
plex.".
Het pensioen bij ABP bedraagt nu 70 pro
cent van het laatstverdiende loon. Dat zou
straks wellicht 70 procent van het gemiddel
de salaris kunnen worden. De voorstellen
zijn ingegeven door de gestage daling van
de beurskoersen, die ook de buffers van het
ABP heeft aangetast. Het beheerd vermogen
bedroeg eind vorig jaar 135 miljard euro, te
gen 147 miljard eind 2001.
Tegelijkertijd daalde de dekkingsgraad van
122 procent naar 103 procent. De dekkings
graad geeft aan waarin het fonds in staat is
aan zijn verplichtingen te voldoen. ABP
waakt over het vermogen voor 1 miljoen
ambtenaren, 650.000 oud-ambtenaren en
eenzelfde aantal gepensioneerden.
Uit gegevens van toezichthouder Pensioen
en Verzekeringskamer blijkt dat de laatste
ner
vijf jaar steeds meer pensioen Vis
stappen naar het middellooirest
dit jaar deed PME, het pensio 1SU;
145.000 werknemers in de mi wijz
trotechnische industrie, dat alh°ff(
Een discussie over eenzelfdi3tss!
gaande bij PGGM, het pensio sten
de werknemers in de zorgsecl
zijn nog niet in de fase dat we
crete voorstellen doen aan hel
dus een woordvoerder. PGG1
na grootste pensioenfonds,
vermogen was eind vorig jaar'
ro, 3,5 miljard minder dan
De dekkingsgraad lag eind
procent tegen 124 procent ei
leeuwarden/gpd - De start van
de Frisian Stock Exchange is tot
nader order uitgesteld. Het initi
atief van docenten en studenten
van'de Noordelijke Hogeschool
Leeuwarden krijgt geen goed
keuring van de Autoriteit Finan
ciële Markten(AFM).
De beurs was bedoeld als leer
project. Er zou via internet ge
handeld worden in echte aande
len van bestaande bedrijfjes die
door de studenten zijn opgezet.
De beurswaakhond AFM vindt
dat er sprake is van een echte ef
fectenbeurs in het kader van de
Wet Toezicht Effectenverkeer.
De minister van financiën hoort
een erkenning te verlenen.
De studenten proberen toch
toestemming te krijgen, aldus
docent Sytse van der Werf. Een
normale aanvraag duurt 13 we
ken, maar de Noordelijke Hoge
school Leeuwarden hoopt op
een versnelde procedure. „Maar
we hebben de minister niet aan
een touwtje", aldus Van der
Werf. Aan het project doen zo'n
110 studenten commerciële
economie en financial services
management mee.
(advertentie)
Wij hebben DE reis voor uw bedrijf, club of vereniging...
073-5 999 795/96
KRAS
m.leijnse@kras.nl
amsterdam/anp - Justitie legt zich niet
neer bij de uitspraak van het hof tegen
drie ex-werknemers van Strating Effecten.
De openbaar aanklager stapt naar De Ho
ge Raad, het hoogste rechtscollege in Ne
derland, nadat het hof vrijdag justitie niet-
ontvankelijk verklaarde door een procedu
rele blunder.
Volgens een woordvoerder van het open
baar ministerie gaat de advocaat-gene
raal in cassatie bij de Hoge Raad omdat
het arrest gevolgen zou kunnen hebben
voor andere zaken in de Clickfondsaffai
re, de grootste beursfraudezaak in de Ne
derlandse geschiedenis.
Justitie erkent dat bij het rechtshulpver
zoek aan de Zwitserse autoriteiten fouten
zijn gemaakt. Om vervolgens de open
baar aanklager niet-ontvankelijk te ver
klaren, gaat Justitie echter te ver. In de
Duitse vertaling van het verzoek is ten
onrechte een verbinding gelegd met
hasjbaron De Hakkelaar. Die passage
ontbrak in de Nederlandse tekst.
Inmiddels gaat het hof wel verder met de
behandeling van de andere zaken. Justi
tie eiste gisteren tegen vermogensbe
heerder E. Swaab drie jaar gevangenis
straf. Bovendien vroeg de advocaat-gene
raal een boete van 3 miljoen euro, even
tueel te vervangen voor een jaar celstraf.
Tegen Swaab werd vorig jaar juni bij de
rechtbank 4 jaar cel en 3 miljoen euro
boete geëist. De rechters veroordeelden
hem uiteindelijk tot 15 maanden plus
een boete van 225.000 euro voor malafi
de effectentransacties, omkoping, vals
heid in geschrifte en belastingontduiking.
Het lidmaatschap van een criminele or
ganisatie achtte de echter rechtbank niet
bewezen.
De advocaat-generaal voerde de crimine
le organisatie gisteren in hoger beroep
wel weer op. Hij gaf toe dat de leden el
kaar niet allemaal kenden, maar volgens
hem overzag Swaab alles. Hij was de spin
in het web, dat de vermogensbeheerder
in de loop van de jaren rond zijn Britse
bedrijf FTC spon. Hij was ook degene die
de winsten verdeelde. Dat geld kwam
voort uit malafide effectentransacties en
bedroeg over de periode 1992-1997 naar
schatting 53 miljoen euro.
De advocaat-generaal bij de strafmaat re
kening gehouden met de lange duur van
de procedure, de financiële en persoon
lijke schade die Swaab al heeft geleden
en het feit dat verdachte geen strafblad
heeft.
Verdediger Fibbe meent dat het hof op
grond van de foute rechtshulpverzoeken
het OM ook in de zaak Swaab ten minste
niet-ontvankelijk moet verklaren. Juist
het
ook door de affaire rond delLegi
toriteiten is de redelijke tenj
procesvoering verder oversJg^
raadsheer vroeg zich zelfs af~
gewraakte verzoek aan Zwira j
valsheid in geschrifte in hetj
Het meest stak het hem eelt Bij e
tie de gemaakte fout nooit ok zi
door bijvoorbeeld de Zwitslnen
weten dat de verbinding mlen 1
del ten onrechte was gelegdpza-
gens de raadsman wel fatscfg va
weest. jn p:
Swaab was op de zitting niAelil
Hij houdt zich nog steeds sin vt
seriand. Volgens zijn raadsttet b
onder de scheiding van zijrttaël
daarvan het gevolg is en helen c
slechte gezondheid. Hij karfde
waarvan hij staatsburger isJe Pa
omdat er tegen hem een int kok
opsporingsbevel van krach®raël
