BUITENLAND Crisis in NAVO woekert voort Veertien pelgrims in gedrang hadj gedood Gokkende Schroder gaat voor alles of niets Poetin schippert tussen VS en 'Oud Europa' Grimmige sfeer op Londense luchthaven Solana: EU gaat met missie naar Noord-Korea De Villepin heeft mogelijk nog Franse verrassing in de mouw lal is 13,7 =trd jaar oud ICTON - Nieuw weten- elijk onderzoek van de J«Vft het mogelijk ge- I He leeftijd van het heelal L Vuriger dan ooit te bepa- 7 miljard jaar, met een ;e van slechts één pro- onderzoek is gedaan pulp van een satelliet die Kjsche achtergrondstra- f liwkeuriger dan ooit in jft gebracht. Die ach- Istraling is volgens de theorieën het 'nagal- de Big Bang, de oer- door het heelal ont- de hand van tempe- jchillen in de straling ijd te berekenen. Sllsche Progress ISS duwtje - Een onbemand Rus- ntevrachtschip heeft lationale ruimtesta- B.iteren in een hogere jracht. De maatregel is van de beslissing van „aanse ruimtevaartor- NASA om haar ruim- an jaan de grond te hou- 1 hijiat het veer Columbia ferpngelukt. Het vracht- chip Progress haakte artyeek al aan bij het ISS. ijfsijirde het ruimteschip 10 «urir omhoog. De omloop- de fnoet regelmatig wor- baifgepast, omdat ook het tstelelig is voor de zwaarte- ardp langzaam daalt, in ij Je undigen: Olie inker pompen het Een groep weten- rs heeft geadviseerd de e aide olie uit de gezonken e restige te pompen. Het t op 3.500 meter diepte end^stvan de Spaanse de 11 Galicië, en veroor- toc*ar al maanden milieu- )eft ig- De deskundigen ikeli31 het oppompen van eutfen schip dat zo diep later ligt in technisch een zeer moeilijke klus ^ns de krant El Pais kost atie zeker 200 miljoen ^"llde Prestige zit nog on- ""TO.OOO ton olie. Uit het de afgelopen maanden >n weggelekt. ners ziek na s ingst brief 0111 Twee stafmedewerkers uBerlijnse universiteit }e geworden en in een lis opgenomen, nadat res ief met een verdachte n handen hadden ge- ltmf Dat heeft een woord- °Pf van de Duitse politie 111 gezegd. De mannen (9 misselijk nadat ze in a v' ig waren gekomen met 'e- Het epistel wordt in 1 ratorium onderzocht r"al :n van antrax of een an- Wee gebouwen van het ^O0 eitscomplex zijn uit ^es^oten" zieken door woensdag 12 februari 2oo3 _proeven VS iralli lttD An londen - Reizigers met hun bagagekarretje vallen in het niet bij de pantserwagens van het Britse leger die sinds gisteren patrouilleren op de Londense luchthaven Heathrow. De Britse regering zet tijdelijk 450 militairen in bij de beveiliging van het vliegveld, omdat er tijdens of na het islamitische offerfeest mogelijk aanslagen zouden kunnen wor den gepleegd. Ook de VS houden er rekening mee dat al-Qaeda bin nen enkele dagen weer van zich kan laten horen, in de vorm van aan slagen op Amerikaans grondgebied of op Amerikaanse doelen op het Arabisch schiereiland. Er zou zelfs gebruik kunnen worden gemaakt van een 'vuile bom', een conventioneel explosief dat radioactief mate riaal verspreidt. CIA-chef George Tenet sprak gisteren van 'de meest specifieke inlichtingen tot nu toe'. Tenet en zijn collega Mueller van de FBI gaven het Amerikaanse Congres een overzicht van de bedreigin gen waarmee de VS te maken hebben. De dreiging van aanslagen op korte termijn was de reden dat het terreuralarm vorige week van geel (verhoogd) naar oranje (hoog) ging. De Amerikaanse regering geeft bovendien advies aan burgers om zich te beschermen tegen terroristi sche aanvallen. Het drie weken oude ministerie van binnenlandse vei ligheid heeft dat volgens de Washington Post gedaan op basis van be staande noodplannen en tips van het Amerikaanse Rode Kruis. On danks de oorlog in Afghanistan is al-Oaeda daar nog altijd actief, al dus Tenet en Mueller. Het netwerk van Osama bin Laden zou ook in Iran, Irak en de VS zitten. De FBI zegt dat er in de VS enkele honderden terroristen actief zijn, die zich voornamelijk bezighouden met fond senwerving, rekrutering en opleiding. Een andere bron van dreiging vormt volgens Tenet Libië, dat honderd ton aan chemicaliën voor ge bruik in wapens zou hebben geproduceerd. In zijn overzicht noemde Tenet nog diverse brandhaarden, zoals Kashmir, Zimbabwe, Venezu ela en de Balkan. Foto: Reuters/Peter Mcdiarmad seoul-pyongyang/rtr - Een EU- delegatie 'van hoog niveau' zal waarschijnlijk binnenkört Noord-Korea bezoeken om te bemiddelen in de nucleaire cri sis rond het Aziatische land. Óit heeft EU-buitenlandcoördinator Solana vanmorgen in Seoul ge zegd na gesprekken met Zuid- Koreaanse leiders. Noord-Korea heeft de inspec teurs van het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) het land uitgezet, en >vil zijn nucleaire programma her vatten. De VS zijn daar woest over. Ondanks de al enkele maanden durende crisis vindt Solana het nog geen tijd voor sancties. Volgens de Spanjaard zouden die contraproductief kunnen zijn. De EU-missie zou proberen de dialoog tussen Noord-Korea en de VS weer op gang te krijgen, aldus Solana.1 De regering in Pyongyang vroeg Groot-Brittannië vandaag te be middelen tussen de VS ten Noord-Korea. De Noord-Korea- nen zeggen niet van plan te zijn nucleaire wapens te verwerven. Zij zijn bereid met de Amerika nen te onderhandelen over con- trolemechanismes. Als het wordt aangevallen, zal Noord- Korea terugslaan. door onze correspondent Hetty van Rooij brussel - De crisis in de NAVO is geen stap dichter bij een oplossing gekomen. Frankrijk, Duitsland en België hand haven ook na intensief overleg hun veto tegen het Ameri kaanse verzoek om voorbereidingen te treffen voor de be scherming van Turkije. Het beraad is vandaag voortgezet, maar de kans lijkt klein dat het bondgenootschap er in zal slagen om de rijen te sluiten vóór vrijdag. Dan brengen de wapeninspecteurs rapport uit aan de Veiligheidsraad. In de 53 jaar van haar bestaan was de NAVO nooit eer der zo verdeeld. „Hoe langer deze impasse duurt, hoe slechter het is voor het bondgenootschap", gaf een ver moeide secretaris-generaal Robertson gisteren toe. Vol gens diplomaten in Brussel komt het bestaansrecht van het militaire bondgenootschap in gevaar, nu het er aan de vooravond van een oorlog niet in slaagt overeen stemming te bereiken over de bescherming van een lid staat. De VS beschouwen de halsstarrigheid waarmee drie landen de besluitvorming lamleggen als 'plichtsver zuim'. Frankrijk en België houden vol dat de NAVO geen besluit kan nemen vóór vrijdag, omdat militaire voorbereidingen een oorlog onnodig dichterbij brengen terwijl de diplomatieke molen nog draait. Het overleg in de NAVO-raad werd gisteren tot drie maal toe geschorst. Uiteindelijk hebben de ambassa deurs van de negentien lidstaten nog geen half uur aan tafel gezeten. „Er was gewoon geen basis om samen over een oplossing te praten", aldus woordvoerder Bro- deur. Robertson putte hoop uit het feit dat er langer dan een etmaal 'voortdurend en op alle niveaus' gepraat is. De afgelopen nacht vond opnieuw intensief overleg plaats tussen de lidstaten, in een uiterste poging om tot een oplossing te komen. Volgens diplomaten stelt de Franse NAVO-ambassadeur d'Aboville zich het meest onbuigzaam op, en menen de Amerikanen dat er met België en Duitsland nog wel zaken te doen zijn. Een Amerikaanse poging om Frankrijk te isoleren is echter niet gelukt. De tweedeling in de NAVO kan fatale gevolgen hebben voor de Amerikaanse wens om steun te krijgen in de VN-Veiligheidsraad voor een aanval op Irak De Ameri kaanse minister van buitenlandse zaken Powell be schuldigde de drie dwarsliggers er gisteren van dat zij hun verzet binnen de NAVO gebruiken als een politiek drukmiddel om bij de VN hun zin te krijgen. Drie van de vijf permanente leden van de Veiligheids raad, die over een vetorecht beschikken, willen de wa peninspecteurs meer tijd geven. De Russische president Poetin en de Chinese president Jang Zemin hebben zich achter het Frans-Duitse vredesplan geschaard. De Britse premier Blair, die zichzelf graag als bruggenbouwer ziet tussen Europa en de VS, is door de openlijke transatlan tische ruzie in een moeilijke positie geraakt. mina-ankara/afp-ap - zeker veertien pelgrims zijn gisteren tijdens de hadj, de islamitische bedevaart naar Mekka, omgeko men tijdens gedrang in het dal van Mina. De pelgrims namen deel aan de laatste etappe van de hadj. Het gedrang ontstond toen pelgrims op de terugweg de weg kruisten van gelovigen die nog richting Mina liepen. Aan de bedevaart nemen meer dan twee miljoen moslims deel. Twee jaar geleden stierven 35 pelgrims tijdens gedrang op on geveer dezelfde plaats. In 1998 kwamen 118 pelgrims om het leven, eveneens in Mina. De hadj valt deels samen met het islamitische offerfeest. In Turkije vielen bij de Mering daarvan meer dan zeshonderd 600 gewonden, vooral bij pogin gen een dier te slachten. Het gaat vooral om snijwonden .en botbreuken. Ontsnapte stieren stichtten cha os in de straten van Istanbul. Thuis slachten is in Turkije vér- boden. Veel mensen trekken zich daar echter niets van aén, en offeren in de achtertuin een koe, stier, schaap of geit. Het of ferfeest begon gisteren, en duurt vier dagen. Moslims vieren dat God ingreep toen Abraham op het punt stond zijn zoon te offe ren, en hem een geit liet offeren. cton - De Amerikaanse even in de atmosfeer, :951 tot 1962 werden in, hebben zeker 11.000 en van kanker ver- Dit stelt een aantal Amerikaanse Congres ezen deskundigen. De ieve neerslag als gevolg roeven heeft vrijwel el- ik van de VS bereikt, doordat radioactieve loog opstegen in de at- en vervolgens werden b^oerd door de wind. gallen doden Jipijns eiland de x> - Op het eiland Mind- let zuiden van de Fili- jn sinds gisteren al ze- jden gevallen door ge- lk°f!tussen het regeringsle- lamitische separatisten. iet leger zijn zestig re- het Moro Islamitisch 3n- iigsffont en drie militai- jekomen. De gevechten en toen rebellen het dénden op militairen die ld Pilöt zaten te onbij- br op de dag kondigde bt Arroyo een staakt- ïn af, maar de gevech ten door. door onze correspondent Wierd Duk berliin - Wordt het de Nobelprijs voor de Vrede of de totale politieke ondergang? De Duitse bonds kanselier Gerhard Schroder (SPD) lijkt zijn politie ke overleven te hebben verbonden aan een oorlog in Irak, en is bereid daarvoorf veel op het spel te zetten. Slaagt de internationale gemeenschap erin om de 'haviken' in Washington in te tomen, en wordt on der aanvoering van Duitsland, Frankrijk en Rus land een vreedzame oplossing gevonden voor de ontwapening van Saddam Hussein, dan kan Schroder zich als vredesduif laten toejuichen. Blijkt het hardnekkige verzet van de kanselier te gen militair ingrijpen krachteloos en triomferen de Amerikaanse bommen, dan zal Gerhard Schroder keihard worden afgerekend omdat hij Berlijn met zijn blufpoker internationaal heeft geïsoleerd. Dat suggereren de Duitse media althans. Zoals wel vaker in tijden van crises, gooit de kan selier zich vol overgave in de strijd. Op een bijeen komst van de SPD-fractie, afgelopen maandag avond, toonde Schroder zich in het geheel niet aangeslagen wegens de hoogopgelopen ruzie met zijn minister van buitenlandse zaken, Joschka Fi scher. Een woedende Fischer, leider van de kleine coalitiepartner De Groenen, zou hebben gedreigd met aftreden omdat hij niet was gekend in de vre desinitiatieven die Schröders medewerkers had den laten uitlekken naar het weekblad Der Spiegel. De staf bij buitenlandse zaken is al maanden geïr- Gerhard Schroder. Foto: Reuters/Fabrizio Bensch riteerd over het eigenmachtige optreden van het Kanzleramt. Zo waren Fischers ambtenaren bij zonder ongelukkig met Schröders besluit om ac tieve Duitse steun aan een interventie in Irak bij voorbaat categorisch af te wijzen, zelfs in het geval van een tweede VN-resolutie. De media meten het vermeende conflict tussen de leiders van de rood-groene coalitie breed uit. Maar Schroder werpt zich liever op als optimistisch voortrekker van een internationale vredesbewe ging. Die zou aan invloed winnen, en Washington zelfs kunnen dwingen van zijn oorlogskoers af te wijken. Onder groot enthousiasme van zijn partij genoten wees Schroder erop dat de wereld voor een 'historisch besluit' staat Hij wees een toekomst af waarin slechts één macht - de Verenigde Staten, het voor het zeggen zal hebben, constateerde voldaan dat de Amerika nen in de Veiligheidsraad in de verste verte geen meerderheid hebben voor militair ingrijpen, en verdedigde nogmaals het door Duitsland gesteun de veto in de NAVO tegen defensieve steun aan Turkije. Voordat hij gisteren naar het Canarische eiland Lanzarote vertrok, voor twee dagen van gesprek ken met de uitermate pro-Amerikaanse Spaanse premier Aznar, rekende Schroder nog voor dat de vijftien leden tellende Veiligheidsraad het Duitse standpunt steunt, op de VS, Groot-Brittannië, Spanje en Bulgarije na. Kortom: Schroder wilde maar even duidelijk maken dat niet Berlijn, maar Washington is geïsoleerd. Verbijsterde commentatoren en woordvoerders van de oppositie schudden in ongeloof hun hoof den, en hekelen de 'ongeëvenaarde schade' die Schröders optreden aan de Duits-Amerikaanse betrekkingen toebrengt. Maar voor de Duitse kan selier is er allang geen weg meer terug. Schröders partijgenoten, kort geleden nog aangeslagen door dramatische regionale verkiezingsnederlagen en door het gerommel binnen de coalitie, dragen hün 'Gerd' weer op handen, en zien in Schroder zelfs een nieuwe Nobelprijswinnaar a la Willy Brandt opdoemen. Der Spiegel sluit het niet bij voorbaat helemaal uit. „Maar mislukt hij, dan zal Schroder diep vallen", concludeert het gezaghebbende blad. Dominique de Villepin. Foto: Reuters/Francois Lenoir ugpn huiien terroristen istvaHE - De Duitse politie ntigjndaag een inval gedaan iij veoningen en kantoren ans Sonen die betrokken zijn bij een tot dusver aarrtekende islamitische Altyroep. Dat heeft het mstar ministerie in Karls- 1 medegedeeld. Het onder- melht zich op drie perso- van de groep zou- espaii en op een aantal sym- nu voten. Aan de huiszoe- oetbn de Zuid-Duitse ste- t tectonheim, Ludwigshafen, iin-ajlen en Worms namen ijn vipten deel. Er zijn aan ban dat de groep deel uit- ssieian een internationaal ^van terroristen. door onze correspondent Frank Hendrickx moskou - De Russische president Vladimir Poetin slingert op onnavolgbare wijze door het diploma tieke mijnenveld rond de Irak-crisis. In Parijs en Berlijn neigt hij naar een vreedzame oplossing, in Washington en Londen laat hij de mogelijkheid voor militair ingrijpen open. Een spotprent in het dagblad Izvestia laat er echter geen twijfel over bestaan: Rusland zit klem. Op de plaat probeert de Russische beer met de lin kerklauw te verhinderen dat het Vrijheidsbeeld bovenop hem valt, en met de rechterklauw houdt hij de vervaarlijk hellende Eiffeltoren overeind. „Er is ruzie tussen Amerika en 'Oud Europa', en Rus land zit er midden in", meent de krant. Over aandacht heeft het Kremlin in elk geval niet te klagen. Vorige week waren het de haviken die Poetin wilden spreken. Eerst belde de Britse pre mier Blair langdurig, daarna reisde de Italiaan Ber lusconi naar Moskou. Erg succesvol was die trip niet. Poetin nodigde zijn gast bij min tien graden uit voor een curieuze 'winterlunch' in de tuin van zijn buitenverblijf, en zei later slechts dat oorlog de 'uiterste consequentie' is. Deze weekwaren de duiven aan de beurt. Eerst reisde de Rus af naar Berlijn, waar hij langdurig met kanselier Schroder overlegde. Daarna haalde president Chirac in Parijs alles uit de kast. Hij stond met een bos rozen in zijn hand op Poetin en zijn vrouw Loedmila te wachten op het vliegveld. De Russische delegatie was verrast, omdat Chirac Vladimir Poetin. Foto: AP/Charles Platiau daar volgens het protocol niet had moeten zijn. De twee leiders vlogen vervolgens gezamenlijk in een helikopter naar het centrum van de stad, waarbij Chirac de piloot joviaal opdracht gaf een extra rondje te vliegen voor het mooie uitzicht op Parijs. „Het was wel duidelijk dat Frankrijk onze steun hard nodig had", schamperde Kommersant gisteren. Tot dusver kreeg Moskou namelijk vooral kritiek uit Parijs vanwege de schendingen van mensenrechten in Tsjetsjenië. Het charme-offensief van Chirac had wel effect. Poetin sloot zich aan bij een gemeenschappelijke verklaring van Duitsland en Frankrijk voor voort zetting en uitbreiding van de wapeninspecties. Een sensatie, oordeelden enkele kranten in Rus land, want Poetin schaart zich daarmee wel erg nadrukkelijk bij de tegenstanders van de VS. Het was volgens andere waarnemers echter vooral een voortzetting van Poetins pogingen niemand voor het hoofd te stoten. Rusland kan niet zonder Europa. Terloops merkte de Russische leider in Frankrijk op dat de EU verantwoordelijk is voor negentig procent van de Russische handel. Frank rijk en Parijs zijn daarbij de dominante krachten. Dergelijke partners laat niemand in de kou staan. Aan de andere kant wil Poetin de relatie met Ame rika niet op het spel zetten. De steun van Was hington is doorslaggevend bij de toetreding tot de Wereld Handelsorganisatie, voor Poetin een abso lute prioriteit. Het is dan ook geen toeval dat Poe tin in Berlijn waarschuwde voor een anti-Ameri kaanse stemming, want daar wil het Kremlin niets van weten. Eerder verklaarde Poetin in het bijzijn president Bush immers nog dat Irak 'met ernstige conse quenties' moet rekenen als het niet ontwapent. In Washington bestaat dan ook de indruk dat Mos kou van mening kan veranderen. Door te schippe ren kan Rusland zowel van Europa als van Ameri ka economische concessies lospeuteren. Consequent is Poetin alleen in zijn pleidooi voor de Verenigde Naties. Poetin vindt dat een eventue le oorlog in Irak alleen met instemming van de VN mag plaatsvinden. Ook hier speelt eigenbelang. Het zwakke Rusland speelt dankzij het vetorecht in de veiligheidsraad nog een belangrijke rol op het wereldtoneel. Als de VN irrelevant worden, is ook de positie van Rusland ondermijnd. door onze correspondent Henk Glimmerveen parus - Colin Powell, de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, wist niet goed waar hij moest kijken. Werd hij geacht te lachen om een goede grap of moest hij ach ernstig zorgen maken? In september vorig jaar, in de marge van de Algemene Vergadering van de VN, had hij een gesprek met zijn Franse ambtge noot Dominique de Villepin. Het ging natuurlijk over de dreigende Irak-crisis. De Villepin, een diplomaat zonder'al te veel militaire ervaring, keek de viersterrengeneraal, Vietnam-vete raan en stafchef van het Amerikaanse le ger ten tijde van de Golfoorlog diep in de ogen: „Weet u, twee oorlogen tegelijk voeren, één in Afghanistan en één in Irak, dat is niks. Het is hetzelfde als twee vrouwen hebben: volstrekt niet in de hand te houden." De Villepin (49) was tot zijn benoeming door president Chirac tot minister van buitenlandse zaken een grote onbeken de. Maar al snel zou de goegemeente kennis met hem maken, al was het eerst vooral door binnenlandse uitglijers. Als gevolg van het eigenzinnige Franse standpunt in de Irak-crisis wordt hij nu echter dag in, dag uit over de hele wereld geciteerd. Dominique de Villepin is een hoofdrolspeler geworden, iemand om mee rekening te houden. Wie hem aan het werk ziet, ontkomt er niet aan af en toe hard te lachen. Met brede armgebaren en luide stem verkon digt De Villepin zijn opvattingen. Hij heeft gevoel voor dramatiek, en schroomt niet om daar uitbundig ge bruik van te maken. Fransen houden daar wel van, een beetje theater in de tent. En als een minister dan ook nog blijk geeftaf en toe een dichtbundel te pakken; Tiet» je het in dit land al snel ge maakt. Je moet alleen niet overdrijven, zoals De Villepin in december vorig jaar deed tij dens een spreekbeurt over Europa. Doorspekt met citaten van Villon, Byron, Rimbaud, Hölderlin, Dante, Hamlet, Faust, Primo Levi, Semprun, Celan, Gar cia Lorca en Bonhöffer ging de minister zijn gehoor te lijf. En hij vond het nog vreemd dat na afloop werd geklaagd over het hoge gaapgehalte. Veel tegenspel wordt hem ook in het parlement niet geboden. Althans, waar het over Irak gaat, hoewel het onderwerp de gesprekken ook in Frankrijk beheerst. Een grote meerderheid van de bevolking steunt het eigen Franse beleid dat de Amerikanen zo stoort. De denkers begin nen zich evenwel te roeren. De directeur van het prestigieuze 'Institut Diplomatie et Défense', Frangois Géré, pleit zelfs openlijk voor een ommezwaai van Parijs in het conflict met Washington. En di recteur Frangois Heisbourg van de Stich ting voor Strategisch Onderzoek vindt dat Frankrijk met zijn opstelling 'enorme risico's' neemt. De Villepin is evenwel zeter van zijn goe de zaak, en heeft mogelijk nog een ver rassing in de mouw. Wie op het ministe rie van buitenlandse zaken zijn oor te luisteren legt, krijgt na lang doorvragen langzaam maar zeker een genuanceerder beeld van de soms wat ijdele en veel va ker arrogant overkomende bewindsman. „Lees zijn speech van vorige week in dte Veiligheidsraad er nog maar eens op na", adviseert een nauw bij de beleidsplan ning betrokken functionaris. De Villepin pleit daarin voor opvoering van het aantal inspecteurs en uitbreiding van de middelen om die inspecties uit te voeren, zoals spionagevliegtuigen. Ge-' combineerd met de dit weekeind door- de Duitsers - waarschijnlijk te vroeg - ge lanceerde gedachte over het sturen van VN-blauwhelmen, lijkt het deksel ineens goed op het potje te passen. Want als die verkenningsvliegtuigen wel Amerikaanse U2's mogen zijn, waarom zouden de VN- blauwhelmen dan geen Amerikaanse mariniers en commando's kunnen zijn?

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 7