14i
KUNST CULTUUR
'V,
- J
Werfpop houdt
naam ook in
de Leidse Hout
Tweede voorronde cabaretfestival valt tege
Verjongingskuur voor
Barok Ensemble
V
Lakenhal verwerft glas-in-loodramen van Theo van Doesburg
Machtsspelletjes bij volle maan
Prinsenhof blijkt bezitter Rubr
Grateful Dead
wordt The Dead
Ook Dali-jaar
in Nederland
Actie tegen einde
glasopleiding
lflK
X>»
Feest
Sc h wesp
Klivijg
Recordbezoek Dino Argentino
woensdag 12 FEBRUARij
The Dead.
Foto: AP/Darren Hauck
san francisco - De nog levende
leden van de band Grateful
Dead noemen zich voortaan
The Dead. Sinds de dood van
zanger Jerry Garcia in 1995 tra
den de vier overgebleven leden
op onder de naam The Other
Ones. Sinds vorig jaar treden de
vier steeds vaker op. „Ter ere
aan Jerry Garcias nagedachte
nis" vinden zij het nu nodig om
die naam te veranderen in The
Dead. Fans van de Grateful
Dead refereren overigens al ja
ren aan hun favoriete band als
The Dead.
Rotterdam - Ook Nederland
viert straks mee dat Salvador
Dali volgend jaar een eeuw ge
leden werd geboren. Wereld
wijd zijn er activiteiten. In Mu
seum Boijmans Van Beuningen
in Rotterdam komt de expositie
'Dali en de massacultuur'.
Dat zal volgens de museumdi
rectie overigens pas begin 2005
worden. De expositie is in janu
ari 2004 voor het eerst te zien in
Barcelona, dan verhuist de ex
positie naar Madrid, vervolgens
naar St. Petersburg in Florida
en ten slotte naar Rotterdam.
Amsterdam - Studenten en
oud-studenten van de glasop
leiding van de Rietveld Acade
mie in Amsterdam protesteren
tegen sluiting van die opleiding.
Ze hebben scherven glas naar
binnen gegooid waardoor leden
van de medezeggenschapsraad
gisteren over gebroken glas
moesten lopen. Verder delen de
actievoerders stukjes gebroken
glas uit, onder het motto
'scherven brengen geluk'. De
vermaarde opleiding bestaat
sinds 1969, maar ontkomt vol
gens de directie van de Rietveld
Academie niet aan sluiting we
gens een groot financieel te
kort
door Rody van der Pols
vervolg van voorpagina
leiden - Stedelijk Museum De Lakenhal
heeft vijf glas-in-loodramen van Theo
van Doesburg (1883-1931) verworven.
De glazen uit 1917 zijn bijzonder, om
dat het de vroegste glasontwerpen van
de oprichter van De Stijl betreffen. Het
glas-in-lood komt uit de burgemees
terswoning van Broek in Waterland.
De ramen dateren uit hetzelfde jaar als
waarin de kunstenaar, dichter, archi
tect en theoreticus Van Doesburg sa
men met onder meer schilder Piet
Mondriaan en architect Jacob Johan
nes Pieter Oud De Stijl oprichtte, een
kunstbeweging die al snel een interna
tionale aanhang kreeg. Van Doesburg
woonde indertijd in Leiden aan het
Kort Galgewater.
Ook architect Oud speelde een rol bij
ontstaan van de ramen. „Hij was na
melijk de ontwerper van het burge
meestershuis en hielp Van Doesburg
aan deze opdracht", zegt Rob Wolt-
hoom, conservator moderne kunst van
het museum. „De Stijl streefde onder
meer naar een samengaan van beel
dende kunst en architectuur. Deze ra
men zijn daarvan een goed voorbeeld."
Dankzij de verlichting van achter stra
len de gerestaureerde ramen als nieuw.
Het grootste bestaat uit een compositie
van abstracte motieven met in het mid
den een zwaan met een bundel pijlen,
een verwijzing naar het wapen van
Broek in Waterland. „De motieven
rond de zwaan zijn waarschijnlijk geïn
spireerd door een doek van de schilder
Vilmos Huszar", zegt Wolthoorn. „Dat
doek is verloren gegaan, maar er is een
foto van de werkkamer van Van Does
burgwaarop het te zien is."
De andere vier ramen (Compositie 2)
zijn de zogenaamde 'bovenlichten'.
Deze zijn al helemaal opgebouwd uit
abstracte motieven. Hierin komt een
ander streven van De Stijl tot uiting: het
tot een minimum beperken van de ex
pressiemiddelen. In zijn uiterste conse
quentie betekende dit slechts het ge
bruik van horizontale en verticale lij
nen, de rechte hoek en de kleuren
rood, geel en blauw, wit, grijs en zwart.
Wie na Compositie 1 en 2, zoals de
nieuwe aanwinsten officieel heten, ook
Compositie 3, 8 en 9, die De Lakenhal
al in zijn collectie had, in ogenschouw
neemt, kan deze ontwikkeling duidelijk
zien. Met ieder ontwerp neemt de mate
van abstractie alleen maar toe. „Ook in
dat opzicht zijn we heel blij met deze
aanwinst: ze horen hier helemaal
thuis", zegt Wolthoorn.
Foto rechts: Het eerste glas-in-loodont-
werp van de hand van Theo van Does
burg, simpelweg 'Compositie i' getiteld.
Publiciteitsfoto
rr<0>;
IB
door Herman Joustra
vervolg van voorpagina
leiden - De naam Werfpop blijft
gehandhaafd, ook al verhuist het
popfestival deze zomer naar de
Leidse Hout. De stichting Werf
pop wijst op de lange geschiede
nis die onlosmakelijk is verbon
den met het Van der Werfpark.
„Onze reputatie hebben we aan
dat park te danken", zegt Petra
van Rossum van de stichting.
„We houden ook van dat park.
Onze doelstelling is altijd ge
weest een festival te organiseren
waar de mensen lekker op hun
kont in het gras konden zitten en
naar een bandje kijken, met een
glas bier erbij."
Omdat de bodem van het Van
der Werfpark in een slechte con
ditie verkeert, kan het festival
niet meer in dit park worden ge
houden. Eerder onderzoek had
uitgewezen dat de komst van
wederom duizenden bezoekers
een aantal bomen in het park
wel eens de nekslag zou kunnen
geven. Van Rossum: „Op grond
van dat onderzoek kunnen we
alleen maar zeggen dat het be
sluit daar geen festival meer te
houden, rechtvaardig is. Het zou
zonde zijn als zo'n mooi park
kapot gaat, als er allemaal bo
men zouden afsterven."
Vorig jaar besloot de gemeente
vanwege de slechte bodemge
steldheid van het park het festi
val te verhuizen naar de nabij
gelegen Garenmarkt, maar dat
vond de organisatie geen suc
ces. „Geen gras om op te zitten,
alleen maar stenen, slecht ge-
luid...Nee, dat was niet een goe
de plek Als de gemeente aan die
plek had vastgehouden, dan
hadden we Werfpop afgeblazen.
We zijn zelf gaan kijken naar alle
parken in de buurt. Maar in de
binnenstad was niks geschikts te
vinden. We zijn uiteindelijk zelf
met de Leidse Hout op de prop
pen gekomen."
De stichting kreeg gisteren te
horen dat de gemeente na een
aanvankelijk 'nee' dat voorstel
honoreert Voorlopig voor één
jaar. Een evaluatie zal eerst
moeten uitwijzen of de Leidse
Hout een goede plek is om pop
festivals te houden.
„Maar voorlopig zijn we ontzet
tend blij", zegt Petra van Ros
sum. „We weten dat het Van der
Werfpark niet meer kan. Dit is
dan de next best thing. We kun
nen nu ook gewoon doorgaan
met plannen, met het zoeken en
contracteren van artiesten voor
het festival."
Eén grote naam heeft de organi
satie al weten te strikken:
„Brainpower. Geweldig toch?"
Ttrai
Berlijn - Actrice Loes
en regisseur Pieter Ki
den gisteren hun ei^
het 53ste Filmfestival vj
De vlaggen hingen hal
wege de dood van een
filmpromotor tijdens di
ning van een film. Ook
alle frivoliteiten voor 2
schrapt.
De Nederlandse film
nee zuster* van Krai
van het eerste slad
makers hadden de gal
ling van 'Ja Schwester,£rjg
wester' willen opvrolijk
maffe danseressen.
door. Tijdens de pei
probeerde hoofdrols|
Luca de boel op te
haar 'Rudi Carrel
De film dingt in Berlijn]
een Gouden Beer.
Foto: DPA/Michael Har
itel
leiden - De tentoonstelling 'Dino Argentino' in Museum Na-
turalis heeft in vier maanden tijd bijna 150.000 bezoekers ge
trokken. Daarmee is de expositie de best bezochte tijdelijke
tentoonstelling van Naturalis sinds dé opening in 1998. 'Dino
Argentino' is verlengd tot en met 1*7 augustus. Tijdens de
voorjaarsvakantie, van 22 februari tot en met 9 maart, zijn er
extra activiteiten: verhalenvertellers vertellen over hoe dino
sauriërs worden opgegraven en opgezet. In de cinema draait
een BBC-documentaire over de Argentijnse dinosauriërs.
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Tweede voorronde van het 25ste Leids
Cabaret Festival Gezien: 11/2. Leidse
Schouwburg.
Na 25 jaar Leids Cabaret Festival
kan er blijkbaar toch nog iets
unieks gebeuren. Zelden was
het kwaliteitsverschil tussen de
eerste en de tweede voonronde
zo opvallend groot. Dat heeft
geleid tot een opmerkelijke con
sequentie die nog niet eerder in
de geschiedenis van het jubile
rende festival is voorgekomen.
Morgenavond doen we de eer
ste voorronde gewoon nog een
keer over. Op één kandidaat
(Wietske Loebis) na, zijn name
lijk alle kandidaten van de
maandag voor de halve finale
geselecteerd. Van de tweede
voorronde behoort alleen het
Belgische duo ManManMan tot
de gelukkigen die morgen we
derom hun kunsten mogen ver
tonen.
De clowneske Walter Janssens
en Bart Schollaert van Man
ManMan zijn inderdaad de red
ders van de tweede voorronde
die aanmerkelijk minder sterk
was dan het veelbelovende be
gin van het festival. Misschien
toch te vroeg gejuicht. De beide
Vlamingen brengen kostelijke
en aanstekelijke flauwekul, wat
overigens keurig past in de rijke
traditie van het Leids Cabaret
Festival: een gekke Belg hoort er
standaard bij. Natuurlijk kun je
je afvragen, of dit optreden niet
eerder tot kindertheater dan tot
cabaret gerekend dient te wor
den. Maar eerlijk is eerlijk, er
valt gewoon veel te lachen. We
horen bijvoorbeeld een luid ge
tik. Er volgt een speurtocht naar
de oorzaak hiervan. En wat
blijkt: het is getik van tonijn in
blik. Grotere nonsens is niet
denkbaar, maar de beide heren
hebben wel bereikt dat de hele
schouwburg moet schaterla
chen.
Bij de andere deelnemers van de
tweede voorronde viel aanzien
lijk minder te lachen. Het duo
Krikke Ikke (Torre Krikke en
Thijs Mensink) zingt üeve liedjes
over hunkerende mannen. Het
is in opzet en uitvoering ver
dienstelijk amateurwerk dat te
recht een kans krijgt om zich tij
dens een festival te presenteren.
Maar meer zit er niet in. Dat
laatste kun je niet zeggen van
Timo Septer. Zijn optreden ram
melt nog aan alle kanten bij ge
brek aan podiumervaring. Zoals
de jury echter terecht opmerkt,
hij kan wel teksten schrijven. Ie
mand die biologische wapens
omschrijft als wapens met een
eco-keurmerk heeft in elk geval
fantasie. Bovendien doet hij met
zijn geëngageerde betoog recht
aan de maatschappijkritische
oorsprong van het festival.
De twee overige voorrondekan
didaten gaan aan zelfoverschat
ting ten onder. Gunter Lamoot
probeert een graantje mee te
pikken van de faam c
gen nu eenmaal op I rv|
van het absurdistisd
hebben. Zijn relaas u8
grootmoeder, een te;r
en een lintworm is e at
woordenbrij. Het blijft
met een risico. Als n'
niet aanslaat, ga je vi la'!
deruit. En helaas is b
overkomen. Zo mogel m
ger is de afgang vooi
rijn van Bohemën. E
nog wel het onderwei 3®!
optreden. Zij stelt d v
van prijzencircussen 'at.
caruitreiking en van
ten als 'Idols' aan di
kiest daarbij het stijli lel
de overdrijving. Ma eL
wie een kuil graaft vo ,e*
der...
In Leiden en de regio bestaat grote belangstelling voor
professionele en amateuristische kunstbeoefening. Heilig Vuur
volgt stad- en regiogenoten die musiceren, zingen, dansen,
toneelspelen, fotograferen of op andere wijze actief zijn.
Vandaag: toneelvereniging Onder Ons uit Hazerswoude.
In 'Studio Ins Blau' klinkt wa
pengekletter. Een degen klieft
de lucht en wordt razendsnel
door een ander blikkerend wa
pen opgevangen. Tegenover el
kaar staan Ben van Leeuwen
en Maarten Belt, de gezworen
rivalen Le Vicomte de Valmont
en Le Chevalier Danceny in het
stuk 'Les Liaisons Dange-
reuses'. „We hebben een paar
schermlessen gevolgd", zegt
Van Leeuwen. „Wantje moet
wel een beetje feeling voor die
degens krijgen. Anders kan het
nog knap gevaarlijk zijn, zo'n
schermscène."
Dat een dergelijk duel niet mag
ontbreken in een stuk dat bol
staat van haat, liefde, verraad,
intriges en rivaliteit spreekt
vanzelf. „Scrupules zijn totaal
afwezig. Etiquette is slechts
een dekmantel. Moraal bestaat
niet, slechts de verovering
telt", valt in de aankondiging te
lezen. En dat is een accurate
omschrijving van het stuk dat
toneelvereniging Onder Ons
uit Hazerswoude later deze
maand opvoert.
In het stuk, gebaseerd op de
achttiende-eeuwse brievenro
man van de Fransman Choder-
los de Laclos, spelen allerlei
verhaallijnen dwars door el
kaar, vertelt Van Leeuwen, ge
zeten in het repetitielokaal van
kunstcentrum Haagweg 4 in
Leiden. „Centraal staat een
'weddenschap' tussen Valmont
en zijn vroegere minnares de
markiezin van Merteuil. Zij
daagt hem uit om een jonge,
onschuldige vrouw te verlei
den, waarmee ze wraak wil ne
men op een voormalige gelief
de die op het punt staat met dit
meisje te trouwen. Maar zodra
er bij Valmont echte gevoelens
opspelen, wordt het allemaal
een stuk gecompliceerder."
Hoewel het oorspronkelijke
verhaal zich in de pruikentijd
afspeelt, heeft Onder Ons be
wust voor een sobere, 'tijdlo
ze', aanpak gekozen. „Het is
zeker geen kostuumstuk ge
worden. Want intriges,
machtsspelletjes en seksuele
chantage zijn niet typisch voor
de achttiende eeuw, maar van
Le Vicomte de Valmont (Ben van Leeuwen) tijdens een amoureus samenzijn met courtisane Emilie
(Floor van Leeuwen). Foto: Taco van der Eb
alle tijden", verklaart Van
Leeuwen.
Tussen de twaalf acteurs die
aan het stuk meedoen, neemt
Jacques Verkley een bijzondere
plaats in. Deze gepensioneerde
boer uit Leiderdorp is namelijk
een nazaat van Jan Verkley, de
man die in 1854 Onder Ons
oprichtte. „Over die man doen
nog mooie verhalen de ronde",
weet Van Leeuwen.
„Omdat het in die tijd erg
moeilijk was om aan stukken te
komen, reisde Verkley geregeld
naar Amsterdam. Hij spande
dan zijn paard voor de kar en
reed in zijn boerenkloffie naar
Leiden. Dit om de 'anti-toneel-
boeren' niet voor het hoofd te
stoten. Vervolgens verwisselde
hij dat voor zijn zondagse pak,
waarmee hij dan als een heer
in de Amsterdamse schouw
burg arriveerde. Vond hij een
stuk interessant, dan verdween
hij in de pauze achter het to
neel om een boerenkaasje te
ruilen voor een tekstboekje.
Dat werd door de ijverige leden
van Onder Ons dan weer over-
gepend."
Uit die begindagen, bijna an
derhalve eeuw geleden, date
ren ook nog de regels voor het
moment van de opvoering: in
januari of februari, het liefst tij
dens volle maan. Zo staat het
in het reglement van de oudste
amateurtoneelvereniging van
Nederland geschreven. „Voor
de boeren was dat een van de
weinige momenten dat ze tijd
hadden voor een verzetje", legt
Van Leeuwen uit. „De winter-
werkzaamheden waren afge
rond en het drukke voorjaar
stond voor de deur. En omdat
er geen straatverlichting was,
hadden de boeren het licht van
de maan nodig om de weg
naar huis weer te vinden."
'Les Liaisons Dangereuses',
vrijdag 28 februari in Pleyn
'68, Rijndijk 92 in Hazerswou-
de-Rijndijk. Vrijdag 7 en za
terdag 8 maart, Kunstcen
trum Haagweg 4, Leiden. Aan
vang 20.30. Reserveren: tel.
071-3416186.
Rody van der Pols
delft/anp - Het Stedelijk Muse
um het Prinsenhof in Delft blijkt
al drie eeuwen de onwetende
bezitter te zijn van een schilderij
van de Vlaamse meester Peter
Paul Rubens (1577-1640).
Na een onderzoek van een jaar
en drie maanden is „voor 98
procent zeker" vastgesteld dat
'Het Salomonsoordeel' van de
hand van Rubens afkomstig is,
aldus directeur D. Lokin van het
Prinsenhof. Hij spreekt van een
„aangename verrassing".
Op het kunstwerk staat het gru
welijke oudtestamentische tafe
reel afgebeeld van koning Salo
mo en de twee vrouwen die
strijden om een baby. Salomo
achterhaalt wie de echte moe
der is door te dreigen het kind te
laten doden. De echte moeder
wijst het kind namelijk toe aan
de andere vrouw om het leven
van de baby te sparen.
Het doek is vervaardigd op het
Antwerpse atelier van Rubens,
tussen 1618 en 1620. Tot nu toe
nam men aan dat het rond 1660
was gemaakt door een anonie
me navolger van Rubens.
De restaurateur van het Prin
senhof, Marcel de Man, kreeg
tijdens zijn vijftien maanden du
rende werkzaamheden aan het
schilderij steeds meer het ver
moeden dat het doek was ge
maakt door Rubens. Hij legde
zijn bevindingen
voor aan de deskundi
Rubenianum in An tv
instelling geldt als
op het gebied van I
gens Lokin onders
Belgische deskund
vindingen van de
van het Prinsenhof.
Nader onderzoek i
volgt nog, maar de d
het Prinsenhof ven
er ooit 100 procent dif
zal zijn over de.n
wijst erop dat Rubed
heeft geschilderd. Ma*
het werk niet gesigned
krijg je nooit absolf
heid", aldus Lokin.
muziek recensie
Lidy van der Spek
Concert: Leids Barok Ensemble,
concertmeester Roelof Balk, m m.v.
Nicola Wemyss, sopraan. Gehoord: 11/2,
Lokhorstkerk, Leiden.
Het Leids Barok Ensemble lijkt
een verjongingskuur te hebben
ondergaan. Wellicht heeft dat te
maken met de nieuwe profes
sionele coach die het zich heeft
veroorloofd, de altviolist Tjitte
de Vries. Onder leiding van con
certmeester Roelof Balk spettert
het orkest meer dan ooit, en
heeft daarbij nog meer oog voor
detail.
Ook het originele programma
geeft onverwachte kansen. Zoals
muziek bij een Comedy van
Gottfried Finger, een verras
send, galant Concerto Grosso
van Pieter Hellendaal, en delen
uit de prachtige opera 'Dido and
Aeneas' en 'Fairy Queen' van
Purcell. Drie componisten die
iets hebben met Londen. De
Tsjech Finger deed daar mee
aan wedstrijden 'muziek com
poneren bij theaterstukken', de
Rotterdammer Hellendaal ves
tigde zich daar in 1752 als musi
cus/componist, en de autoch
toon Purcell zong er als koor
knaap en schreef er zijn opera
'Dido and Aeneas'.
Na de pauze valt vooral de Itali
aan Giovanni Lorenzo Gregori
in de prijzen met twee van zijn
zes kleine concerten waar - zo
ver we weten - voor het eerst de
naam Concerto Grosso boven
staat; een concertje dus met een
groepje solo-instrumenten die
boven het concert uitschitteren.
Nu waren die solopartijen nog
heel prematuur bij Gregori.
Niettemin was er al behoorlijk
het wedijverprincipe in te ho
ren. Op een kort perfect getimed
Adagio knalt het Prest
tegenaan. Iets langer L—
is het tweede Adagio,
dit wordt abrupt wef
door een robuust ges
gro. Vooral in de snel
ge delen is het 1
kei. Balk stimuleert i
dan tot het uiterste. F UI
supervitaal bruisen d
en dansen als Jigs en 9
De verrassing van
de mezzosopraan!
Wemyss in Purcell.
kelend begeleid dooi
nuo van klavecimbi
dan weer door
sfeervol orkest. Haar
me wendbare stem
overeenkomsten mf
gladde Engelse b;
als een Emma
stem is veel fluwelig
uitbundiger lief en 1<
zeer melancholisch
ondeugend lachen
zwelgen in 'If love':
sion'.
