t
Blix en el-Baradei geven
Bagdad een laatste kans
BUITENLAND
n(<
Gerhard Schroder zit op blaren wegens Irak
Beurs voor (2e) huis
Servië haalt auto's van Tito uit de etalage
Rumsfeld biedt zijn excuses aan
JMMO
Blair wil minder asielzoekers
--htenstein
huur
zaterdag 8 februari 2003
- Bedrijven die een con-
je of een presentatie een
ider tintje willen geven,
}n het Alpenstaatje Liech-
in zijn geheel huren,
concept 'Rent a State'
de klanten symbolisch
id met zijn 33.000 inwo-
,Het idee is dat een
ind in zijn geheel op-
als gastheer van een con-
met alle mogelijkheden
tot zijn beschikking
zei directeur Roland Bü-
het toeristenbureau
htenstein. Er is één uit-
w de regerend vorst,
[ans Adam, en leden van
ig zijn voor geen enkel
ient te strikken.
tt vier rechters
hof gekozen
•k-den haag - Na vier
fsf stemrondes zijn giste-
lew York weer drie rech-
het Internationaal
if (ICC) gekozen: Hans-
[aul (Duitsland), Adrian
(Verenigd Koninkrijk)
:a Usacka (Letland). En-
eil iemrondes later volgde
p-/j$lattmann (Bolivia). Na
DDn stemrondes zijn nu vijf-
^^chters gekozen. De stem-
gaan door om de reste-
^Hrie vacatures in te vul-
jonde militair
>ot op zichzelf
nfurt - Een Amerikaan-
ïair in Duitsland die deze
loor kogels gewond raak-
t bekend dat hij op zich-
Jpft geschoten. De Duitse
■maakte dat gisteren be
fje 26-jarige soldaat eer-
p raakte maandagoch-
wond aan zijn linker-
i linkerbeen toen hij op
s naar een kazerne in
infurt, 100 kilometer ten
Ivan Frankfurt. Volgens
Jtie klopte zijn verhaal
(t de sporen op de plaats
f vermeende misdrijf.
ker aan de
ld gelopen
magen - Een enkelwandi-
ter met 35.000 ton diesel-
n boord is gisteren in het
it aan de grond gelopen.
ige zou geen sprake
e Acushnet, eigendom
rederij in de Bahama s,
Ventspils in Letland
naar de VS toen hij
negen 's morgens vast
zitten. De tanker, die
is gebouwd, voer zon
door het Kattegat, de
it tussen het Deense ei
land en het zuiden van
at a
tkaj
cal Nord-Ost
in theater
- Gisteravond opende
ical-theater in Moskou,
oktober Tsjetsjeense
:en dagenlang zo'n 800
gijzelden, weer haar
Zo'n duizend toe-
ts keken weer naar de
Nord-Ost, die ook op
iste avond in oktober
'oerd. Als gevolg van
fcose-gas dat werd ge
tij de bevrijding van de
'formes door Russische elite-
steunti, zijn in totaal 129 do-
pallen. Onder de acteurs,
"en andere medewerkers
musical vielen zeker
slachtoffers.
itein Prestige
lorgtocht vrij
fcL - De Spaanse justitie
icherapitein Apostolos
R L K \iras van de verongeluk-
-anker Prestige gisteren
Kritiek op Duitsland niet zo bedoeld
bagdad-washington/anp-afp-rtr - Het
Iraakse regime lijkt dit weekeinde een werke
lijk laatste kans te krijgen om een oorlog te
voorkomen. De chef van het VN-inspectie-
team Unmovic, Hans Blix, en de baas van het
Internationaal Atoomenergie Agentschap
IAEA, Mohammed el-Baradei, brengen van
daag en morgen een bezoek aan Bagdad. Bei
den eisen dat president Saddam Hussein laat
zien dat hij nu volledig en zonder dralen gaat
meewerken aan de inspecties.
Blix zei gisteren al wel tekenen te zien die
wijzen in de goede richting. Hij reageerde in
Wenen op het nieuws dat inspecteurs voor
het eerst met een Iraakse wetenschapper
spraken zonder dat er een vertegenwoordi
ger van de Iraakse regering bij aanwezig
was. Bagdad zou zich ook inschikkelijker
opstellen bij het toelaten van spionageviieg-
tuigen, aldus de BBC.
De VN-wapeninspecteurs in Irak hebben
gisteren weer drie Iraakse wetenschappers
gehoord zonder de aanwezigheid van een
regeringsfunctionaris. Volgens een zegsman
van het Iraakse ministerie van buitenlandse
zaken duurde de ondervraging 2,5 tot 3,5
uur. Het VN-inspectieteam heeft de ont
moetingen niet bevestigd.
Blix en el-Baradei brengen 14 februari weer
verslag uit aan de VN-Veiligheidsraad. In
hun eerste rapportage zeiden ze dat Irak on
voldoende meewerkt. De Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken Powell hield
eerder deze week een presentatie voor de
Veiligheidsraad waarin hij op basis van on
der meer satellietopnames en afgetapte tele
foontjes wilde aantonen dat Bagdad niet al
leen niet meewerkt, maar ook nog steeds
gevaarlijke wapens heeft.
Veel westerse commentatoren denken ove
rigens dat de VS het besluit tot een aanval al
lang hebben genomen. President Bush zei
donderdagavond dat het 'spel uit is' voor
Saddam Hussein. Terwille van de interna
tionale eenheid wil hij zich wel scharen ach
ter een nieuwe resolutie van de Veiligheids
raad, die geweld tegen Irak mogelijk maakt.
Frankrijk en Rusland, die beide vetorecht
hebben in de Veiligheidsraad, voelen nog al
tijd niets voor zo'n oorlogsresolutie. Zij wil
len dat de inspecteurs meer tijd krijgen. Een
hoge Franse diplomaat repte gisteren zelfs
met een Franse blokkade bij de raad als er
nu een nieuwe uitspraak zou voorliggen.
Aan de Amerikaanse minister Rumsfeld
(defensie) lijkt het internationale gekissebis
in elk geval niet langer besteed. De diplo
matie rond Irak heeft gewoon gefaald, stel
de hij gisteren vast.
De Britse premier Blair schoot in de verde
diging, maar in een andere opmerkelijke
zaak. Het zogenaamde 'nieuwe' dossier
over Irak dat hij maandag publiceerde,
blijkt namelijk, met taalfouten en al, overge
nomen uit bestaande studies en artikelen,
die deels weer sterk zijn verouderd. Volgens
de BBC moest een woordvoerder van Blair
erkennen dat de bronvermelding ontbrak,
maar hij voegde er aan toe dat het rapport
'accuraat' is. Critici vinden dat de geloof
waardigheid van Blair is aangetast, nu hij
'op het internet verzamelde' oude artikelen
presenteert als een nieuw regeringsdocu
ment.
door onze correspondent Wierd Duk
Berlijn - Donald Rumsfeld, de uitgesproken Ame
rikaanse minister van defensie, heeft zich gisteren
in Rome verontschuldigd voor zijn onverbloemde
kritiek op Duitsland. ,,Ik wilde Duitsland niet
kwetsen", zei Rumsfeld.
De regering in Washington verwijt Duitsland
Amerika's strijd tegen het terrorisme niet te on
dersteunen. In Duitsland stak eerder een storm
van verontwaardiging op nadat Rumsfeld de
Bondsrepubliek voor het Amerikaanse Congres op
één lijn stelde met Libië en Cuba. Sprekend over
de internationale steun die Washington bij een
militaire actie tegen Irak kan verwachten zei Rum
sfeld: „Dan zijn er nog drie of vier landen die heb
ben gezegd dat ze helemaal niets doen. Libië, Cu
ba en Duitsland zijn, geloof ik, degenen die duide
lijk hebben gemaakt dat ze op geen enkele wijze
zullen helpen."
Duitse media, commentatoren en politici waren
eensgezind in hun afwijzing van Rumsfelds uit
spraken. Maar minister van binnenlandse zaken
Otto Schily (SPD) vond een verklaring voor de
scherpe toon in Rumsfelds Noord-Duitse wortels.
„Bij Bremen zijn ze allemaal een beetje grof in de
mond." Ook de directeur van het Aspen-instituut
in Berlijn Jefrey Gedmin adviseerde Rumsfelds
uitspraken met een korrel zou te nemen. „Wie
Rumsfeld kent, weet hoe dat gaat: elke dag een
andere belediging.
De regering Schroder heeft zich de afgelopen
maanden met haar categorische afwijzing van mi
litaire steun aan een interventie in Irak in Was
hington bijzonder ongeliefd gemaakt. Volgens in
gewijden is de persoonlijke verhouding tussen
president Bush en Schroder op het ogenblik bene
den alle peil. Overigens heeft met name de verge
lijking die Schröders voormalige minister van jus
titie maakte tussen Bush en Hitier, afgelopen
herfst, de verhoudingen verstoord.
De conservatieve Rumsfeld noemde Duitsland
eerder al een 'probleem' en deelde het land in bij
het 'oude Europa', dat zich zou onderscheiden
door getwijfel als het erop aankomt het internatio
nale terrorisme te bestrijden.
De Amerikaanse kritiek op Berlijn stemt niet ge
heel overeen met de werkelijkheid. Weliswaar zal
Duitsland niet actief deelnemen aan een veldtocht
tegen Saddam Hussein, Schroder heeft wel het
Duitse luchtruim voor de Amerikanen openge
steld en toegestemd in het gebruik van de Ameri
kaanse legerbases op Duits grondgebied. Ook zul
len Duitse piloten meevliegen op AWACS-verken-
ningsvliegtuigen en blijven de Fuchs-pantservoer-
tuigen, waarmee chemische en biologische wa
pens kunnen worden opgespoord, gestationeerd
in Koeweit. Berlijn heeft daarentegen, in tegen
stelling tot Nederland, tot nog toe geweigerd om
Patriot-raketten aan Turkije te leveren.
door onze correspondent
Wierd Duk
Berlijn - Op een 'beats poetry"
avond in een club in de hippe
Berlijnse wijk Prenzlauer Berg
loopt een jongen in trainingsjack
het podium op en grijpt naar de
microfoon. De zaal is propvol;
studenten, krakers, kunstenaars
en werklozen luisteren hier op
het wekelijkse 'open podium'
naar eikaars teksten en gedich
ten, die worden ondersteund
door stevige ritmes. Als de jon
gen enkele minuten op weg is,
verandert z'n tekst in een
mantra. 'Kein Krieg, kein Krieg,
geen oorlog in Irak', schalt het
door de ruimte. De menigte joelt
en applaudisseert. De Berlijnse
subcultuur, zoveel wordt duide
lijk, deelt de mening van bonds
kanselier Gerhard Schroder (SPD):
een oorlog om Irak is fout.
In de zuidelijke universiteitswijk
Dahlem kijkt de politicoloog,
professor dr. Thomas Risse, van
het Center for Transatlantic
Foreign and Security Policy, met
enige verbazing naar de pacifis
tische opwinding die zich van
Duitsland heeft meester ge
maakt. Hij begrijpt dat een
meerderheid van de Duitsers
zich zorgen maakt en dat dui
zenden mensen, daartoe opge
roepen door kerken en vakbon
den, de straat opgaan om te de
monstreren tegen een oorlog te
gen Irak. Oorlog is in Duitsland,
met dat belaste verleden, altijd
een beladen onderwerp. „Maar
het is aan politici om de publie
ke opinie om te zetten in intelli
gente politiek, die ruimte laat
om diplomatiek te manoeuvre
ren." Dat nu, meent Risse, heeft
Gerhard Schroder verzuimd.
Risse ergert zich aan de radicaal
afwijzende positie die de kanse
lier inneemt in de debatten rond
militair ingrijpen in Irak. Zelfs al
is er een VN-mandaat, zegt
Schroder keer op keer, dan nog
doet Duitsland niet mee. Risse:
Duitse demonstranten houden een Amerikaanse vlag omhoog. Veel Duitsers zijn tegen de Amerikaanse houding en de oorlog in Irak. Foto: Reuters/Kai Pfaffenbach
„Hierdoor kan Duitsland niet
meer voor een militaire inter
ventie stemmen, ook niet als er
nieuwe, belastende feiten op ta
fel komen. Dat is nieuw. De bui
tenlandse politieke schade van
Schröders optreden is desa
streus. Zijn persoonlijke verhou
ding met George Bush is sowie
so naar de knoppen.
Critici vragen zich af in hoeverre
Schröders 'unilateralisme', zoals
Risse de 'Duitse weg' omschrijft,
berust op diens principes of is
ingegeven door de druk der om
standigheden. Immers, dankzij
zijn anti-oorlogsretoriek, ver
mengd met een vleugje anti-
Amerikanisme, won Schroder in
september nipt de Bondsdag
verkiezingen. Risse is overtuigd:
„Er zit helemaal geen doordacht
plan achter. Tijdens de verkie
zingscampagnes is 'Irak' bewust
als thema ingezet en vervolgens
is Schroder in zijn eigen retoriek
verstrikt geraakt."
Vijf maanden nadat Gerhard
Schroder de verkiezingen won
en kort voordat Irak een nieuw
slagveld lijkt te worden, wordt
Duitsland door de Amerikaanse
defensieminister, Donald Rums
feld, op een hoop gegooid met
'schurkenstaten' als Libië en
Cuba. Landen die 'net als Duits
land' geen enkele bijdrage wil
len leveren aan de strijd tegen
Saddam Hussein. Horst Telt-
schik, voormalig adviseur van
de kanselier en organisator van
een belangrijke, met uitgebreide
maatregelen omgeven Veilig
heidsconferentie, die dit week
einde in München plaatsheeft,
betreurt het dat Schroder niet
naar Beieren komt om er Rum
sfeld te ontmoeten. .Amerika
nen stellen het op prijs als ie
mand hard en open voor zijn
positie strijdt", weet Teltschik.
Maar Schroder ging niet op zijn
uitnodiging in.
Hoe nu verder? Berlijn kan
geen invloed meer uitoefenen
op de Amerikanen, meent Tho
mas Risse. „Dus die optie moe
ten we maar vergeten." Terug
krabbelen kan Schroder al hele
maal niet 'want dan kan hij wel
eens ten val worden gebracht
als zijn eigen partij en de kie
zers in opstand komen'. Uitzit
ten dus, en maar hopen dat de
gevolgen, ook economisch,
voor Duitsland niet te ernstig
zullen zijn.
Dat onder de Duitse politieke
en intellectuele elite anti-Ame
rikaanse sentimenten latent
zijn, wil er bij Risse overigens
niet in. .Afgezien van een klein
groepje notoire Amerika-haters
richt de kritiek zich toch speci
fiek op het beleid van George
Bush. Die is in allerlei belangrij
ke politieke thema's, zoals het
Kyoto-protocol en de discussie
rond het Internationale Straf-
hof, op een conflictkoers met
Europa afgestevend. Dat heeft
veel kwaad bloed gezet."
Toch kan in het geval Irak niet
worden gezegd dat Washington
niet omzichtig opereert. Voor
alsnog gebeurt er niets buiten
de Verenigde Naties om. Risse:
„Ja, dankzij Frankrijk dat veel
verstandiger heeft gehandeld
dan Duitsland. Het zijn ook
niet zozeer de Amerikaanse da
den, maar het is de retoriek die
de mensen afschrikt"
Maar Risse vindt het onverstan
dig van Europese vredesactivis
ten om Bush en zijn team af te
schilderen als onverantwoorde
lijke cowboys die alleen op de
Iraakse olievoorraden uit zijn.
„Dat het de VS om olie zou
gaan is flauwekul. Nee, dit zijn
zeer ideologisch gedreven con
servatieven die er werkelijk van
overtuigd zijn dat ze de wereld
moeten democratiseren. Des
noods unilateraal, en gebruik
makend van geweld.
(advertentie)
[ten, nadat de verzeke-
aatschappij van het
en borgsom van 3 mil-
iro had betaald. De
i 68-jarige kapitein heeft
an tachtig dagen in
(est gezeten. De Griekse
id an het schip had gewei-
:n borgsom te betalen.
Stige liep 13 november
lar voor de kust van Gali-
iet noordwesten van
averij op en zonk enkele
later. De olie uit het en-
idige schip vervuilde gro-
n van de Spaanse en Por-
JIJP*cust
groter risico
pai)ansla8en
Jgton - De Amerikaanse
n9e'|r van justitie Ashcroft
Isteren de 'alarmfase',
dreiging van aanslagen
494 ft, verhoogd naar het op
hoogste niveau. De
5Ü4 alert' staat nu op oranje,
ft liet weten dat Ameri-
towel in de VS als in het
and een groot risico lo-
eiwit te worden van een
T deltische aanslag. De mi-
vees op het toenemende
rapporten van inlichtin-
1 yj/l veiligheidsdiensten die
^nuwen voor aanslagen.
midden februari zou ter-
r/S inetwerk al-Qaeda aan-
hebben gepland op ver-
ine doelen, waaronder
sn woonhuizen.
7,8 en 9 februari Euretco Expo Center Houten
met 40.000 woningen uit 15 landen
Lezingen gratis toegankelijk voor beursbezoekers
Lezingen zaterdag en zondag
Grote zaal: lepenzaal:
10.15 -12.00 u. Frankrijk 10.15 -11.15 u. Italië
12.15 -14.00 u. Spanje 11.30 -12.30 u. Hongarije
14.15 -15.15 u. Portugal 13.00-14.00u. Turkije
14.15 -15.15 u. Tsjechië
www.imino-intemational.nl
Euretco Expo Center
MetdoornVade 24 Houten
A27; afrit 29; volg borden.
Gratis parkeren
Open vr 13-18 u. za/2010-17 u.
Toegangsprijs 7,50.
Kinderen tot 12 gratis.
INTER NATIONAL
londen/anp - De Britse premier
Blair wil het aantal asielverzoe
ken in september met de helft
hebben verminderd. In een in
terview met het BBC-program-
ma Newsnight zei hij dat hij het
aantal asielzoekers 'de komende
maanden' met 30 tot 40 procent
wil terugdringen door strengere
regels.
De roep om maatregelen jegens
asielzoekers is de laatste tijd toe
genomen nadat bekend werd
dat een aantal verdachten van
terroristische activiteiten een
asielverzoek had ingediend. „Ik
denk dat de publieke opvatting
totaal is veranderd."
Blair erkende in het interview
dat er problemen zijn met het
terugsturen van personen wier
asielverzoek is afgewezen. „De
enige manier om hier iets aan te
doen is de instroom te stoppen.
Als ze eenmaal binnen zijn, is
het erg moeilijk hen terug te stu
ren, tenzij je erachter kunt ko
men uit welk land ze komen en
dat land kunt bewegen hen terug
te nemen." Het plan van de Con
servatieven om asielzoekers met
een na binnenkomst op te slui
ten in kampen ziet hij niet zitten.
„Wij zouden heel veel centra en
heel veel kampen nodig heb
ben."
Later deze maand wordt bekend
hoeveel asielzoekers vorig jaar
het land zijn binnengekomen.
Volgens geruchten zijn dat er
100.000, een recordaantal. In
2001 waren het er 92.000. On
langs zijn maatregelen bekend
gemaakt om de asielzoekerspro-
blematiek te verminderen, zoals
beperkingen op uitkeringen, re
gistratie door middel van vinger
afdrukken en het vastzetten van
personen die verdacht worden
van terroristische activiteiten.
door onze correspondent
Cees van Zweeden
Boedapest - De Servische rege
ring heeft gisteren een veiling
van Tito's limousines afgelast.
De veiling was op verzet gestuit
van historici. Zij hadden de re
gering verweten Tito's erfgoed te
verkwanselen, uitgerekend in de
maand waarin de staat Joegosla
vië met een pennenstreek van
het federale parlement was op
geheven.
Een associatie van auto-historici
omschreef de voertuigen als 'de
mooiste ter wereld'. De auto's,
zo stelde de vereniging, behoor
den tot het culturele erfgoed van
het land en hoorden in een mu
seum thuis. Kroatië verkocht
toch ook niet het jacht van Tito
of diens geboortehuis in Kum-
rovec?
Dat Tito nooit wat tekort was
gekomen tijdens zijn 35-jarige
bewind over het toenmalige Joe
goslavië, was bekend. „Ik ben
blij dat ik je geboortehuis heb
gezien", noteerde een vrouw vo
rig jaar in het gastenboek, na
een bezoek aan Tito's geboorte
huis in Kumrovec. „Het is wat
bescheidener dan het huis waar
je later in woonde. Het is fijn dat
je ervoor zorgde dat ik naar
school kon. Maar ik had ook
graag mijn hand in je porte
monnee gestoken."
Tito had een mooie vrouw, een
rank jacht, een luxe trein, glan
zende limousines, hagelwitte
maatkostuums en sigaren bij de
vleet. Zelfs beschikte hij over
een weelderig privé-eiland,
Brioni, compleet met dieren
tuin en openluchtbioscoop.
Maar uiteindelijk waren al deze
kleinoden, met uitzondering
van de fraaie Jovanka, bezittin
gen van de staat Anders dan de
latere leider Milosevic, die met
zijn vingers voortdurend in de
jampot zat, was Tito een - goed
gehonoreerde - loonslaaf geble
ven.
Miljarden euro's bleken weg na
de val van Milosevic. De jacht
daarop door de Servische auto
riteiten leverde niets op. omdat
de jagers niet aan de buiten
landse rekeningen van de fami
lie kunnen komen. Daarom
maakten zij deze week maar
bekend, enigszins schlemielig,
de limousines van Tito te willen
verkopen.
De auto's die eind deze maand
in Belgrado onder de hamer
hadden moeten komen, waren
voorwaar geen gemotoriseerde
koektrommels. Tito, die ge
schiedenis schreef door de na
zi's eigenhandig uit te roken,
had een voorkeur voor het
merk van Hitier. Twaalf Merce-
dessen zouden in Belgrado bij
opbod worden verkocht. De
duurste ervan, twee kogelvrije
en verlengde exemplaren uit
1967 en '78, moesten elk een
half miljoen euro opbrengen.
Een Rolls-Royce uit 1960, ruim
600 reserve-onderdelen inbe-
Een van Tito's auto's. De veiling is stopgezet. Foto: Reuters/Petar Kujundzic
grepen, stond voor twee ton in
de etalage.
De controverse over de limousi
nes moet pijnlijke gevoelens van
nostalgie hebben opgeroepen
bij Jovanka, de inmiddels 78-ja-
rige weduwe. Zij verplaatste zich
aan de zijde van haar man in
deze limo's door een land dat
tot de mooiste in Europa werd
gerekend. Dat land bestaat niet
meer, en deze week besloten de
twee resterende brokstukken
(Servië en Montenegro) ook de
naam Joegoslavië te begraven.
Jovanka werd kort na de dood
van haar man uit haar villa in
Belgrado gezet. Ze kwam terecht
in een bescheidener huis, waar
ze nu al ruim twintig jaar haar
dagen slijt. Slechts één keer ver
brak ze haar stilzwijgen, vorig
jaar, toen ze een interview gaf
aan het dagblad Blic. Jovanka
onthulde dat haar huis al twee
jaar niet meer was verwarmd en
vaak zonder elektriciteit was,
omdat ze van haar karig staats
pensioen de rekeningen niet
kon betalen.
