REGIO
Koos van der Geest: dorpsjournalist en bakkj
Openbaar bestuur lijkt spoor volledig bijster
'Het gaat Wiegel alleen om
het geld, niet om de patiëntkosten voor
fr
Ja
el<
=vo
'Nu denk ik wel eens: hoe heb ik het kunnen opbrengen?'
Camera's hebtlVa'
in Noordwiji
nut al bewezep
ZATERDAG 8 FEBRUAI
NAVRAAG
De huisarts moet uit het ziekenfonds, vindt Hans Wiegel. Nederland
kan volgens de voorzitter van de Zorgverzekeraars Nederland ander
half miljard
euro bespa-
ren door de
de dokter
voor eigen
rekening te nemen. HAR MEIJER, die zo ongeveer zijn leven lang huis
arts in Leiden was, belicht Wiegels voorstel.
Wat is uw diagnose, dokter?
„Schandalig! Ik vind dit zo'n trieste
opmerking van Hans Wiegel. Het
gaat weer eens om het geld en niet
om de patiënt. Ik doe promotieon
derzoek naar cholera in Nederland.
Halverwege de negentiende eeuw
moesten patiënten met een briefje
van de armbestuurder naar de dok
ter. Die kant gaan we op als Wiegel
zijn zin krijgt. Dan zijn we straks
weer terug bij af."
Merkte u ooit wat van een drem
pel bij uw patiënten?
„Nee, nooit. En dat moet ook niet.
De drempel van de praktijk van
een huisarts moet laag zijn."
Weet u slimmere besparingen in
de gezondheidszorg?
„.Die kan ik als eenvoudige huis
dokter van weleer niet zo één twee
drie bedenken. Misschien dat er bij
sommige dure medicijnen wat valt te verdienen. Maar in geen ge
val Bij de huisarts. Eerst word je tot poortwachter gepromoveerd,
en nu willen ze weer een drempel opwerpen. Dat pakt zeer nega
tief uit voor eenvoudige mensen.
Voor ivelke medische handeling zou u extra geld oi>erhebben?"
„Ik kan zo gauw niets bedenken. Correctie van flaporen? Ben je
gek, dat kan ook van grote betekenis zijn voor de persoon in kwes
tie. Laat ik het omdraaien: ik weet nog wel wat belangrijke zaken
die juist in het ziekenfonds zouden moeten, zoals bepaalde voe
dingssupplementen. En doet u verder de groeten aan meneer Wie-
gel."
tekst: Tim Brouwer de Koning
foto: Hielco Kuipers
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1978, woensdag 8 februari
LEIDEN - "We hebben een voorlichtingsavond voor de toeristische
richting gehad. Daar zitten dan zo'n 35 man, meest meisjes. Ik begin
dan te zeggen dat meisjes die hostess willen worden of stewardess,
niet bij ons moeten zijn. Dan stappen er zo'n 20 op. Er wordt vaak
gedacht dat het bij die opleiding gaat om veel reizen en veel trekken.
Maar dat is niet waar. De mensen die deze opleiding hebben gevolgd,
zitten vaak op kantoor als andere mensen op hun rug in de zon lig
gen". Waarmee directeur C.E. van Oort van de Leidse meao-school
maar wil zeggen dat de toeristische richting, die bij wijze van experi
ment op het ogenblik als enige in Nederland aan zijn school verbon
den is, allesbehalve de glamour uitstraalt die er wellicht van ver
wacht wordt. Het is een vrij.zware richting, waarin net als bij de overi
ge richtingen van de meao-school bijv. veel aandacht wordt besteed
aan economie. Vrij veel leerlingen hebben zich daar het vorig school
jaar misschien een beetje in vergist. Want van de 21 leerlingen die
de 'differentiatie' toerisme volgden, gingen er slechts 12 over van de
tweede naar de derde klas. Gebleken is ook dat leerlingen met een
leao-vooropleiding het goed doen, terwijl sommige havo-leerlingen,
die bijvoorbeeld geen economie in hun eindexamenpakket hebben,
al snel dreigen te struikelen.
ANNO 1978, woensdag 8 februari
LEIDEN - Leerlingen van de toeristische richting met reisfolders en -
brochures in de hand. Het zijn artikelen waar ze tijdens de opleiding
al veelvuldig mee in aanraking komen. Om nog maar niet te spreken
van reisdocumenten, verzekeringen, vervoersproblemen, deviezen,
accommodatieboekingen etc. Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 t.n.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d. (datum van plaatsing)
of door contante betaling aan de balie van net Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82
te Leiden. U nijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: 8.M. Essenberg, G.P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-maih directie@damiatehdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor. Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.Id@damiate hdcnl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIES
071-5 356 3 00
Sprinters jrubneksadv.). 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut. ine)
p/kw €55.00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aap portokosten per verschijndag
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr. 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Allq auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
c.q de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
i/OEG
jdige
m ee
ft de
wee I
ld te
„Schrijven heb ik altijd leuk gevon
den. Op school was opstellen maken
mijn liefhebberij. Voor de Leidse
Courant ben ik op een gegeven mo
ment verslagjes gaan maken van
wedstrijden van SJZ. Ik deed het
graag omdat het ook een beetje pro
motie was voor de club waar ik zo bij
betrokken was. Toen de Leidse Cou
rant zonder correspondent voor
Zoeterwoude zat, vroegen ze mij. De
directe aanleiding was een fout in de
krant, die nooit gemaakt was als er
nog een correspondent was geweest.
Het ging om een foto van molenaar
Willem Borst die een onderscheiding
had gekregen. Iemand had erbij ge
zet dat de vrouw van Borst naast
hem stond, maar zijn vrouw was al
overleden. Het was zijn zus!
Ik kon het goed volhouden, de com
binatie van het correspondentschap
met het werk in de bakkerij. Nadat
de koerier mijn kopij 's nachts had
opgehaald, sliep ik tot half vier.
's Middags, als het werk in de bakke
rij klaar was. ging ik weer een paar
uurtjes naar bed. Ik heb mijn hele le
ven in twee fases geslapen: een korte
nacht en 's middags weer. Maar na
elf jaar correspondentschap werd
het me te veel en ben ik ermee ge
stopt.
Door het correspondentschap kwam
ik in contact met het raadswerk en
dat trok me wel. Ik ben een echte
Zoeterwoudenaar en er speelden al
lerlei zaken waarover ik mijn zegje
wilde doen. Heb van 1978 tot '86
voor het CDA in de raad gezeten.
Een echt politiek dier was ik niet.
Wim van der Post van Progressief
Zoeterwoude zei later tegen mij:
„Koos, ik kon met jou zo lekker sa
menwerken!"
Schrijven ben ik nog lang blijven
doen. In het clubblad van SJZ heb ik
33 jaar lang een wekelijkse column
gehad. Het was mijn uitlaadklep
voor alle dingetjes die om de wed
strijden heen gebeurden. Twee jaar
geleden ben ik ermee gestopt.
Sinds mijn ogen zo achteruit zijn ge
gaan, is mijn wereld een stuk
kleiner geworden. Ik kan
ook geen auto meer rij
den. Maar zet u daar-
Koos van der Geest (69) is Zoeterwoudenaar in hart en nieren. Bij voetbalclub
SJZ, maar eigenlijk bij alles wat met het dorp te maken heeft, voelt de vroegere
bakker van 't Watertje zich nauw betrokken. De liefde voor Zoeterwoude ging
zelfs zo ver dat Van der Geest zich liet overhalen om correspondent
Zoeterwoude te worden voor de Leidse Courant. Elf jaar lang deed hij verslag
van plaatselijke gebeurtenissen. Als hij bij een vergadering van de
gemeenteraad had gezeten, schreef hij 's nachts zijn stuk. Even later, om half
vier, ging de wekker. „Nu denk ik wel eens: hoe heb ik het kunnen opbrengen?"
DE DINGEN DIE
VOORBIJ GAAN
over alstublieft zo weinig mogelijk in
de krant. Het moet geen klachten-
verhaal worden. Gejammer, daar
heb ik zo'n hekel aan. Mijn vrouw,
die slecht ter been is, en ik vullen el
kaar aan. Ze zegt altijd: ik ben jouw
ogen en jij bent mijn benen.
Sociale contacten zijn voor mij heel
belangrijk. Toen ik nog auto reed,
zocht ik regelmatig dienstvrienden
op. Zes jaar geleden heb ik nog een
reünie georganiseerd. We hadden op
de militaire koksschool een klas van
vierentwintig man. Er zijn er zeven
tien op de reünie geweest.
Ik ga nog elke dag naar de bakkerij.
Mijn oudste zoon Leo heeft de zaak
bijna zes jaar geleden overgenomen.
Hij redt zichzelf prima en
heeft uitstekend perso
neel, maar je wilt wat
te doen hebben, hè.
Ik zie het niet als
werk. Het is ge
woon een hob
by. Mijn eerste
klus is 's och-
in heb. Ik zou wel veel meer willen
.doen, maar dat gaat helaas niet.
Mijn vader Leen was ook bakker. Hij
kwam uit Oud Ade, maar werkte in
Zoetermeer. Op een dag zag hij een
advertentie staan voor een baas-
knecht' - mooi woord vind ik dat -
bij een bakkerij aan 't Watertje in
Zoeterwoude. Tegenwoordig zouden
we dat een bedrijfsleider noemen.
Dat is mijn vader drie jaar geweest.
In '32 kon hij de bakkerij overne
men. Zijn broer die aannemer was,
raadde hem aan om een nieuw pand
neer te zetten, omdat het oude niet
best meer was. Het waren de crisis
jaren, dus dat was een moeilijke be
slissing. Achteraf was mijn vader
heel bÜj dat hij het advies toch had
opgevolgd.
Het is nu niet meer voor te
M stellen maar er zijn tot ver
na de oorlog zes bakkers
geweest, alleen al in Zoe-
terwoude-Dorp. Daar re
ken ik dan ook Van der
Hoeven bij op de Vrou-
wenweg. Dat was toen
nog Zoeterwoude.
Rijndijk had ook
nog eens twee
bakkers. Bij Van
der Hoeven
heb ik trou
wens ook nog
een tijdje ge
werkt. Dat was omdat die man op
een bepaald moment zonder perso
neel zat. Mijn vader had met 'm te
doen en zei: ga jij daar maar helpen.
Ik was de oudste van twaalf kinde
ren. Mijn vader keek ernaar uit dat ik
hem zou opvolgen. Ik heb er geen
spijt van, al heb ik me ook wel een
tijdje tot de horeca aangetrokken ge
voeld. Dat werd aangewakkerd toen
ik in mijn diensttijd acht maanden
op de militaire koksschool zat.
Van de andere kinderen is niemand
in de bakkerij terecht gekomen.
Toen mijn vader stopte heb ik de
zaak voortgezet met mijn zwager
Piet van der Salm. Hij was de ban
ketbakker, ik de broodbakker.
Ik vond het prettig dat mijn zoon mij
wilde opvolgen. Zeker nu je ziet dat
het zo goed gaat. Het zat er wel in
dat hij ook bakker zou worden. Als
kind hielp-ie al graag mee. We heb
ben hem eerst de havo laten doen.
Dat was op advies van zijn hoofdon
derwijzer. Die
man zei: dat is
een betere basis,
want zijn vak
leert hij toch
wel.
In de bakkerij
liggen sinds vo
rige week een
paar plakboe
ken met kran
ten-
brei
ad. D
fciewe
adde
jarige
St W(
knipsels van mijn hand en v^n
opvolger onder het motto: 'l
welkom voor vers brood en van
nieuws'. Hebben de klanten en l
lezen als ze even moeten wa .5,
Veel mensen vinden dat hee
heb in de loop der jaren een nc.
chief opgebouwd met foto's 511 11
seis over Zoeterwoude. Omd,em€
niet goed meer zie, knip ik teieJ?
woordig niet veel meer uit. L
heb ik wel weer de verkiezinjc
in Zoeterwoude uit de krant on
Er komen wel eens mensen Iün
over de vloer van vereniging ie,
een jubileum vieren, en die
meer willen weten over het
van de club. Dat kan nog we
laat worden, want dan kome a
veel stukken over het dorp te
ze ook interessant vinden. Dpn N
nen ze niet meer stoppen m<
n Vc
Voormalig bakker Koos van der Geest: „Door het correspondentschap voor de krant kwam ik in contact met het raadswerk en dat trok me wel. Ik ben een echte Zoeterwoudenaar en er speelden aL
zaken waarover ik mijn zegje wilde doen." Foto: Hielco Kuipers
SCHRIJVENDE LEZERS
Begin januari 2003 verscheen een studie van de
Grontmij, waarin een zevental tracé's voor snel
trams in de Leidse regio werd verkend. Drie van
deze nieuwe lijnen zullen door de binnenstad van
Leiden gaan rijden. De nieuwe lijnen zijn geba
seerd op de aanleg van de Rijn Gouwe Lijn (RGL)
door de Leidse binnenstad.
De drie nieuwe lijnen die ook door Leiden moeten
gaan rijden, zijn de volgende:
1. Leiderdorp via Leiden-Noord, naar Leiden CS,
door de Breestraat, over de Lammenschansweg,
Koninginnelaan, Herenstraat, Vijf Meilaan, naar
Voorschoten NS-station.
2. Een variant op 1, met dien verstande dat deze
variant doorrijdt naar Leidschendam (om daar aan
te takken op het Haagse tramnetwerk).
3. Een directe verbinding tussen Noordwijk en
Zoetermeer, dwars door de Leidse binnenstad.
Zoals duidelijk moge zijn, zal dit uitgebreide tram
netwerk grote gevolgen hebben voor de belasting
van de Leidse binnenstad. Ten eerste voor de ver
keersveiligheid. Niet alleen de verkeersveiligheid
op de Lammenschansweg is met de huidige plan
nen omtrent de RGL in het geding, maar ook die in
Leiden-Noord, en Leiden Zuid-West, Koninginne
laan, Vijf Meilaan, de Herenstraat.
Daarnaast voorziet het huidige plan, waarover de
gemeenteraad op 29 oktober 2002 heeft besloten,
erin om de RGL vier tot acht maal per uur per rij
richting door de binnenstad te laten rijden, maar
ook twaalf maal per rijrichting is al eens geopperd
als frequentie in de spitsuren.
Uitgangspunt voor de nieuwe lijnen is dat deze ex
tra trams de frequentie niet ophogen (aldus het
rapport van de Grontmij), maar de passagiers zou
den moeten gaan overstappen op de beide sta
tions Leiden-CS en Lammenschans-NS/RGL.
Hiermee wordt echter voorbijgegaan aan een gou
den regel uit de OV-wereld, namelijk dat wanneer
OV-passagiers moeten overstappen gedurende de
reis, het OV qua aantrekkingskracht sterk afneemt.
Het te verwachten gevolg zal dus zijn dat al gauw
zal blijken dat de beoogde frequentie op de Bree
straat nooit voldoende is om al deze trams af te
wikkelen, en dus zal óf de frequentie worden op
gehoogd, óf zal het nu voorziene spoor met uit
wijkplaatsen (strengelspoor) aan het begin van de
Breestraat verdwijnen. Om plaats te maken voor
volledig dubbelspoor op dat deel van de Bree
straat. Dit alles heeft natuurlijk ook consequenties
voor de veiligheid van fietsers en voetgangers in de
Breestraat.
Verder zijn de knelpunten in de voorgenomen tra
cé's zeer groot (constateert ook het rapport van de
Grontmij), en in sommige gevallen zelfs onoplos
baar. Bovendien zal de aanleg van nieuwe tramlij
nen naast de RGL grote gevolgen hebben voor het
stadsbeeld (kappen van bomen, etc).
Dan zijn er de kosten. Terwijl de totale begroting
voor de Grontmijstudie praat over 800 miljoen eu
ro, zijn de drie lijnen die door Leiden moeten gaan
rijden nu begroot op ongeveer 425 miljoen euro,
maar dit zal zeker nog verder oplopen. (Om een
voorbeeld te geven: tussen november 2001 en ja
nuari 2003 zijn de geraamde kosten voor de aanleg
van de RGL al met 150 miljoen euro opgelopen tot
435 miljoen euro).
Het voorgenomen netwerk zal gedeeltelijk middels
private investeringen tot stand moeten komen.
Waar dit toe kan leiden, ondervindt een ieder die
weieens met de NS reist. Daarnaast loopt de reizi
ger het risico om met Karlsruhe-prijzen gecon
fronteerd te worden: een basistarief van 1,90 euro
per rit, ook voor korte binnenstadsritjes, terwijl
voor de regio zal worden gewerkt met het zonesys
teem van de strippenkaart.
Tenslotte. Deze plannen lijken, net als de eerdere
plannen om de RGL door de Leidse binnenstad te
laten rijden, volledig wereldvreemd. Het regionale
openbaar bestuur lijkt wel volkomen het spoor
bijster.
Om te beginnen, er kan niet automatisch worden
uitgegaan van het overstappen van automobilisten
naar de tram. Daarvoor is de tram niet concurre
rend genoeg, qua reistijd en waarschijnlijk ook niet
qua reiskosten. De reistijden van dit nieuwe net
werk zijn namelijk niet concurrerend met de reis
tijd per auto (bijvoorbeeld een enkele reis van Lei
derdorp naar Den Haag CS met de tram zal onge
veer 1,5 uur gaan duren, een reistijd die aanmer
kelijk langer is dan een reis per auto (inclusief files)
Verder, bij overstappen verlies je reizigers (dit
wordt bevestigd op de website van het provinciale
bureau voor de RGL). De verbinding naar Voor
schoten (en verder) stuit op een aantal forse knel
punten. Zo zal bijvoorbeeld de kruising met het
NS-spoor bij de Herenstraat via een tunnel wor
den afgewikkeld (en dit terwijl bij de eerdere dis
cussie over de RGL via bestaand spoor, deze situa
tie afgewezen werd als zijnde te duur).
Een ander knelpunt bestaat uit de kruising met de
Churchilllaan. Terwijl de directe omgeving aan
drong op een Groene Golf (ter verhoging van de
verkeersveiligheid op de Churchilllaan), heeft de
gemeente niet aan deze wens willen voldoen. Net
als op de Lammenschansweg is gebeurd (waar de
omgeving aandrong op een rotonde bij de kruising
Koninginnelaan-Zeemanlaan)krijgt de buurt niet
waar het om heeft gevraagd, en dit allemaal in af
wachting van de eventuele komst van de sneltram.
Zo wordt verkeersveiligheid weer eens opgeofferd'
ten gunste van toekomstige plannen.
Het heeft er alle schijn van dat deze plannenmake
rij weer voorgekookt is in politieke achterkamertjes
en ambtelijk overleg. Immers, het rapport van de
Grontmij is het vijfde concept, gedateerd op 13 au
gustus 2002. Binnen de gemeente Leiden zijn er
mensen die dus al vroegtijdig inzicht gehad heb
ben in deze plannen, en het wekt wederom geen
verbazing dat dit niet eerder bekend is geworden.
Zouden alle raadsleden hebben geweten dat dit de
vervolgplannen waren, en als dit het geval is ge
weest, hadden ze dan ook ingestemd met het
voornemen om de RGL door de Leidse binnenstad
te laten rijden?
Een laatste opmerking betreft de winkeliers op de
Breestraat. Begin 2002 hebben de winkeliers dui
delijk te kennen gegeven dat de gemeente zou
moeten kiezen: werd de Breestraat een winkel
straat, of een doorgaand verkeer route? In de hui
dige RGL-plannen zijn de winkeliers ervan uitge
gaan dat de keus van de gemeente op het eerste is
gevallen, de nu naar buiten gekomen plannen lij
ken echter sterk op het tweede te duiden.
Thed van Leeuwen,
Leiden.
!n aa
De gemeente Noordwijk vinnig
mera's te duur. De ondemei^ a
worden inmiddels wel gedw
deze camera's aan te schaffdsoal
door een alsmaar brutaler whs ir
dende maatschappij. Is. Vc
Het Palace Hotel Noordwijk|
rondom en in het pand cam
De beelden worden digitaal
slagen en kunnen eenvoui"
het internet worden vercon<
Hoewel duur hebben deze
ra's hun nut inmiddels bi
Bij het doodsteken van een
ganger kon het Palace HotelP'*51
beelden afstaan aan de politpte'
daarop de steekpartij. at n
Zaterdag 1 februari vonden c
gangers het erg leuk om ijsbJ"at
te gooien, waarbij zij de aut<£at-1
de chef-kok vernielden. Toed11116
daar wat van zei, werd hij di#ens
elkaar geslagen en met bloei1 de
en twee gekneusde ribben af151
gelaten op de openbare weg.^vve
dit voorval stond volledig op9eS
en de aanhoudingen zijn eeif J110
dig. Wij willen de camera's
meer kwijt. Nu de gemeente'er c
En natuurlijk snel komen alsP11-
burger de politie om hulp vré
Want als de burgers dit ook i°P^
moeten regelen, dan blijven Feld
maar weinig discogangers oP m'
dat kan natuurlijk niet de bette
ling zijn. Je zou het niet zeggW*e
maar discogangers zijn ook Ij1®1
sen, waarvan sommigen me#1 dc
beestachtig gedrag. 'd11
.Du
P. Br#ov<
Noo nn<
een
ïiaa]
