VS willen meer actie tegen xtc
BUITENLAND
b
De goddelijke plicht van George Bush
Chaos op Europese wegen door winterweer
Irak in maart voorzitter
ontwapeningsoverleg
Corns stapt in strijd
tegen 'vuile' bommen
Vakantiegangers huiveren
van oorlogsdreiging Irak
Duitse artsen ontdekken oorzaak
van zwangerschapsvergiftiging
Franse ex-premier Jospin
stapt definitief uit politiek
mnesty bezoekt
INKung San Suu Kyi
^N|ncoon - Twee vertegenwoor-
Eers van Amnesty Internatio-
LEIDQ hebben gisteren in Rangoon
98 1 {sproken met de Birmaanse
ipositieleidster Aung San Suu
i. Het is voor het eerst dat ie-
9 Uand van de mensenrechten-
.-^anisatie het Aziatische land
bezoekt. Amnesty In-
heeft dikwijls kritiek
®^spuid op het regime in Bir-
,jp„i onder meer wegens het op-
liten van politieke tegenstan-
rs, slechte omstandigheden
gevangenissen, dwangarbeid
buitenrechtelijke executies.
t- errorist' zwaait
gpet grote salami
>ino - Gewapende arrestatie-
uns met speurhonden en een
litiehelikopter hebben giste-
i op de Duitse snelweg een
to aangehouden, nadat daar-
drie vermeende terroristen
iren gezien die met een ge
gier zwaaiden. Andere wegge -
likers hadden de auto op een
keerplaats aan de A8 bij de
istenrijkse grens gezien en
ïldden dat het drietal een ge-
lerloop richtte op automobi-
Bij Traunstein haalde de
itie de auto van de weg. De
veerloop bleek een grote sa-
li te zijn, die de chauffeur en
passagiers als lunch wilden
orberen.
ac 1 FEBRUARI 2003
one
-Jen
K^er z\
^■Likei
PE!
lt
:r
-i'S011 1984. Meer dan 750
'risen werden destijds ziek.
rnen jaar cel voor
ngel des doods'
TjsAiLLEs - Een rechtbank in
I B sailles heeft vrijdag een ver-
ïgster conform de eis ver-
deeld tot tien jaar gevange-
jtraf. De vrouw is schuldig
•onden aan het vermoorden
1 zeven patiënten in 1997 en
De 33-jarige Christine
lèvre zei te hebben gehan-
uit medeleven met haar
iënten, die ze uit hun lijden
-rie verlossen. Volgens de
doodde zij echter op
initiatief, zonder dat ie-
II pd om euthanasie had ge-
new york/ap - Irak wordt al op
17 maart voorzitter van de ont
wapeningsconferentie van de
Verenigde Naties, twee maan
den eerder dan was gepland.
Dat heeft een woordvoerster van
de VN gisteren bekendgemaakt.
Het voorzitterschap van de con
ferentie rouleert per maand. De
66 deelnemende landen komen
in alfabetische volgorde aan de
beurt. Irak was eigenlijk in mei
aan de beurt, maar zonder daar
voor een reden te noemen heeft
Iran laten weten van het voorzit
terschap af te zien, aldus Hua.
Het komt vaker voor dat een
land zijn beurt overslaat.
Momenteel is India voorzitter
van de conferentie, die jaarlijks
drie keer acht weken bijeenkomt
in Genève en die onder meer
het non-proliferatieverdrag en
het verbod op kemproeven tot
stand heeft gebracht. Momen
teel praat de conferentie blij
kens haar website onder meer
over „het opgeven van de nucle
aire wapenwedloop en nucleaire
ontwapening, het voorkomen
van een wapenwedloop in de
ruimte en nieuwe typen massa
vernietigingswapens
Woordvoerder Richard Grenell
van de Amerikaanse ambassa
deur bij de Verenigde Naties,
John Negroponte, zei eerder de
ze week dat het van 'een ver
pletterende ironie' is dat Irak het
overleg gaat voorzitten, terwijl
een oorlog dreigt omdat het
land niet serieus werk zou ma
ken van zijn ontwapening. Het
is heel wel denkbaar dat die oor
log bezig is, als Irak aantreedt
als voorzitter.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
washington/gpd - De Verenigde Staten
willen dat Nederland het komende jaar
'effectief en meetbaar' optreedt tegen de
productie en export van xtc. Nog dit voor
jaar zal overleg plaatsvinden over 'speci
fieke stappen' die Nederland en de VS sa
men kunnen nemen tegen de drugshan
del. Dat schrijft president Bush in zijn jaar
lijkse memorandum over de belangrijkste
productie- en distributielanden van drugs,
dat hij gisteren naar het Amerikaanse Con
gres heeft gestuurd.
Veel van de xtc die in Amerika te koop is,
komt uit Nederland. De Amerikaanse
justitie nam in 2001 9,5 miljoen pillen in
beslag, waarvan het merendeel volgens
de drugsopsporingsdienst DEA uit Ne-
Overleg met Nederland over effectievere aanpak
derland kwam. Bush signaleert in zijn
rapport een alarmerende toename van
het aantal xtc-tabletten dat Amerika bin
nenkomt.
De Nederlandse regering wordt al jaren
door de VS aangespoord om export van
de illegale drug naar de VS te verhinde
ren, door laboratoria te ontmantelen en
jacht te maken op smokkelorganisaties.
En er wordt in toenemende mate om ju
ridische medewerking gevraagd bij de
berechting van Nederlandse xtc-smokke-
laars in de VS. Onlangs gebeurde dat bij
de uitlevering van een Nederlandse disc-
jockey.
De nauwere samenwerking heeft vorig
jaar al geleid tot de aanstelling van een
speciale politie-attaché op de ambassade
in Washington en de stationering van
twee mensen van de Centrale Recherche
en Informatiedienst in de VS. „We zijn
slachtoffer van onze geografische ligging,
maar we doen er alles aan om xtc-smok-
kel tegen te gaan", aldus een woordvoer
der van de Nederlandse ambassade in
Washington gisteren.
Het is niet duidelijk wat de VS nu nog
meer voor ogen hebben. Er was gisteren
niemand bereikbaar bij het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken voor
een toelichting. Volgens de Nederlandse
ambassade is het de bedoeling dat er dit
voorjaar een overleg plaatsvindt tussen
ambtenaren van Buitenlandse Zaken en
Justitie van beide landen om te praten
over soepeler rechtshulpverzoeken en
justitiële samenwerking. Ook vorig jaar
heeft zo'n overleg plaatsgehad.
Nederland komt overigens niet voor op
de lijst van 'belangrijke' drugslanden,
waarop bijvoorbeeld Afghanistan, Brazi
lië, India, Mexico en Vietnam staan. In
totaal staan daarop 24 landen waar hard
drugs gemaakt of gedistribueerd worden.
Drie landen worden expliciet door presi
dent Bush gekapitteld omdat ze hun af
spraken met de VS over drugsbestrijding j
niet zijn nagekomen: Birma, Guatemala
en Haïti.
Behalve Nederland wordt ook Canada
apart genoemd, omdat het dient als
Amerikaanse bron van pseudo-efedrine
(grondstof voor amfetamines) en hoog
waardige marihuana. De president wil
ook met de Canadese regering 'nauw sa- j
menwerken' om hieraan een einde te
maken.
iel proces tegen
ietsjeen Zakakev
ouw
NBOfSKOU Proce"ure over de
uitlevering van de
Letsjeense rebellenleider Ach-
Uflpufd Zakajev door Groot-Brit-
I vnnië aan Rusland gaat bin-
van start. Op 14 febru-
nwfl moet Zakajev voor de rech-
•i J™. verschijnen. Die bepaalt dan
:LL waar0p het proces
gint. Zakajev zegt verheugd
hamburg-londen/dpa-belga
Sneeuw en gladheid hebben gis
teren opnieuw chaos veroor
zaakt op de wegen van Groot-
Brittannië, Duitsland en Frank
rijk. Op tal van plaatsen stonden
lange files en er deden zich dui
zenden aanrijdingen voor. Ook
het vliegverkeer liep vertragin
gen op.
In Beieren, waar 30 centimeter
sneeuw viel, en in Hessen gin
gen snelwegen op slot. Er waren
duizenden aanrijdingen, 's
Nachts hadden al honderden
automobilisten uren in de file
gestaan door spiegelgladde au
tosnelwegen. Bij Ulm stond 's
nachts een file van 20 kilometer.
In de buurt van het Noord-Duit
se Elmhom botsten vijftig auto's
op elkaar. De komende dagen
wordt weer sneeuw verwacht. In
Oostenrijk wordt gewaarschuwd
voor lawines.
In Groot-Brittannië kwamen
duizenden mensen vast te zitten
in files, bij de spoorwegen en op
luchthavens. De Londense
luchthaven Stansted is tot nader
order gesloten. Op de vliegvel
den van Heathrow en Gatwick
vielen veel vluchten uit. Onge
veer 10.000 Britten zitten zonder
verwarming en elektriciteit.
Scholen zijn vervroegd gesloten.
Ook in Frankrijk werden stuk
ken snelweg afgesloten. In de
Pyreneeën deden zich de groot
ste lawines in jaren voor. Door
de zware sneeuwval moesten
verschillende grensovergangen
voor vrachtverkeer en soms ook
voor autoverkeer dicht, waar
door vrijdagavond lange files
van vrachtwagens ontstonden.
In Noord-Spanje zijn ruim 200
dorpen door de hevige sneeuw
val van de buitenwereld afgeslo
ten. Op veel plekken lag ander
halve meter sneeuw.
Terwijl grote delen van Europa
met sneeuw, ijzel en kou kam
pen, kregen de bewoners van
Groenland te maken met een
hittegolfje. Het kwik van de
thermometer steeg tot boven de
15 graden. Een zo hoge tempe
ratuur is daar in januari nog
nooit gemeten.
tijn, omdat een rechtszaak
51 m de kans geeft om te tonen
e de zaken er werkelijk voor
an. Rusland ziet Zakajev als
terrorist die betrokken is
M veest bij de dood van zeker
HOEN1' nfihtairen. Zakajev ontkent.
:0RT wercl °P 5 december op de
ÊNUfjhthaven Heathrow aange-
jden.
EBRU
ichtvaart wil
46 eun bij oorlog
jssel - Europese luchtvaart-
atschappijen en luchthavens
jben de Europese Unie ge-
igd om te betalen aan dee
a veiligheidsmaatregelen en
:ekeringspremies die een
log in Irak met zich mee-
ngt. Volgens Philippe Ha-
|n, Europees voorzitter van
Internationale Raad van
ihthavens (ACI), is het 'de
Irele plicht van de regeringen
op te draaien voor de kos-
ppositieleider
aagt executie
H|eran - Een Iraanse progres-
we oppositieleider, Ezzatol-
Sahabi, heeft het bewind in
open brief gevraagd hem te
icuteren. De 77-jarige Saha-
die vorig jaar na vijftien
liyiljjanden uit de gevangenis
am, is het zat dat de veilig
hem telkens
?r voor verhoor ophalen. „Ik
klaar om naar de gevange-
j te gaan, maar ik weet zeker
ik zelfs daar niet aan die
kan ontsnappen. Ik
ag om geëxecuteerd te wor-
schrijft Sahabi. „Als u
ïkt dat ik zo schadelijk ben
ir het land, het volk, de islam
de revolutie, executeer me
ïedselterrorisme
euwe dreiging
iève - De Wereldvoedselor-
lisatie (WHO) heeft gisteren
g^aarschuwd voor besmetting
i voedsel door terroristische
islagen. In een rapport roept
W-organisatie landen op
atregelen te nemen om te
irkomen dat voedselvoorra-
t worden besmet met che-
iche, biologische of radioac-
'e middelen. Volgens de
ke10 zijn er tot nu toe nog wei-
gevallen van voedselterro-
bekend, maar dienen ze
c rr| als waarschuwing. Als voor
bid noemt het rapport de be-
1 ptting met salmonella ver-
zaakt door een religieuze
1 !te in de Amerikaanse staat
Beelden bij het paleis van Versailles, even buiten Parijs, waren gisteren bedekt met sneeuw. Foto: AP/Remy de la Mauviniere
Theologisch taalgebruik president springt steeds meer in het oog
door onze correspondent
Ans Bouwmans
washington/gpd - George Bush
wordt in woord en daad steeds
evangelischer. De Amerikaanse
president heeft op binnenlands
terrein een neoconservatieve
agenda geadopteerd die in goede
aarde valt bij zijn christelijke ach
terban. En hoewel Bush ervoor
waakt de oorlog tegen terrorisme
neer te zetten als een strijd tus
sen christendom en islam, valt
zijn theologisch taalgebruik
steeds meer op.
Het christelijk geloof leeft in de
VS veel meer dan in Europa. Re
ligie wordt actiever beleefd en
veel meer mensen zijn lid van
een kerkgemeenschap. Bijna de
helft van de Amerikanen gaat el
ke week naar de kerk en van de
285 miljoen inwoners noemen
171 miljoen zich christelijk. Er is
weliswaar strikte scheiding van
kerk en staat, maar in alle uiter
lijkheden beleven Amerikanen
hun land als een christelijke na
tie, van de eed van trouw ('één
natie onder God') tot het offici
euze volkslied 'God bless Ameri
ca'.
Bush is de meest openlijk religi
euze president sinds de Demo
craat Jimmy Carter (1977-1981),
maar zijn visie en opvattingen
vertonen vooral veel gelijkenis
met die van Ronald Reagan
(1981-1989). Extreem conserva
tief en ideologisch, aldus The
New York Times onlangs. Bei
den „schamen zich niet voor
hun geloof, en geven daar echt
uiting aan, meer dan alleen in
de kerkgang." Hun retoriek
maakt gebruik van evangelische
thema's en de suggestie dat
Amerika een goddelijke plicht
heeft in de wereld om het heili
ge vuur van de menselijke vrij
heid te verspreiden, aldus de
krant.
De christelijke toon van Bush
valt goed in de VS, maar het is
de vraag of het 'grote midden'
van het electoraat veel op heeft
met zijn religieuze gedreven
heid. Het tekent de zelfverze
kerdheid van de president dat
hij desondanks op binnenlands
terrein een stuk verder gaat dan
Reagan. Op het gebied van
abortus en klonen neemt Bush
ferme standpunten in: een ban
op late abortussen en op al het
klonen.
Bush heeft voor Amerikanen de
allure van een 'wedergeborene'.
Hij dronk te veel, maar zag na
zijn veertigste het licht. In het
onlangs uitgekomen boek van
David Frum (ex-speechschrijver
van de president) staat een ci
taat van Bush 'dat hij nog steeds
een kroegloper zou zijn als hij
het geloof niet had gehad'. Dat
zijn persoonlijke geloof ook van
invloed is op zijn denkbeelden
over de wereld werd na 11 sep
tember 2001 duidelijk.
„Onze historische verantwoor
delijkheid is al duidelijk: een
antwoord geven op deze aanval
len en de wereld bevrijden van
het Kwaad", zei hij kort na de
aanvallen in een herdenkings
dienst in de kathedraal van
Washington. Uit een recon
structie van de eerste maanden
na 11 september - door gere
nommeerd journalist Bob
Woodward van The Washington
Post in het boek 'Bush at War' -
komt ook het beeld van een mo
reel en religieus gedreven leider
naar voren.
Het door God gegeven stelsel
van normen en waarden moest
overeind blijven. Zijn afkeer van
de Noord-Koreaanse leider ('Ik
walg van Kim Jong-il') was inge
geven door diens uithongering
van zijn volk. „Het is instinctief.
Misschien is het mijn religie,
misschien is het mijnmaar ik
Vredesoffensief van kerk president
De Verenigde Methodistenkerk in de Verenigde Staten, waarvan
president Bush belijdend lid is, iaat een reclamespot uitzenden
tegen een Amerikaanse aanval op Irak. „Geen enkele natie heeft
het recht een preventieve oorlog te beginnen", zegt de methodis
tenbisschop Meivin Talbeit in het spotje.
De Amerikaanse kerken zijn verdeeld over een eventuele oorlog
tegen Irak. De grote kerken, waaronder de Rooms-Katholieke
Kerk en de Methodisten, zijn zonder meer tegen een preventieve
aanval. „Dat is tegen het internationale recht en tegen Gods wil",
aldus Talbert in het spotje, dat via de kabelzenders CNN en Fox
wordt uitgezonden. De Verenigde Methodistenkerk telt 8 miljoen
leden in Amerika en nog eens 11 miljoen buiten Amerika.
ben hier gepassioneerd over."
Dat gold overigens ook voor
Saddam Hoessein, voegde hij er
aan toe.
Deze week kleurde Bush zijn
zaak tegen Irak in de State of the
Union ruimhartig met religieuze
woorden en termen. Hij be
schreef marteltaferelen in Irak
en concludeerde:Als dit niet
het Kwaad is, dan heeft het
Kwaad geen betekenis." Vrijheid
noemde hij 'niet Amerika's ge
schenk aan de wereld, maar
God's geschenk aan de mens
heid'.
Hij ging verder dan ooit door te
eindigen met een geloofsgetui
genis: „We menen niet alle we
gen van de Voorzienigheid te
kennen, maar we geloven er in,
vertrouwen op de liefhebbende
God achter al het leven, achter
de hele geschiedenis. Dat Hij
ons nu mag leiden."
Kenmerkend is dat zijn morele
overtuiging gekoppeld is aan het
'nieuwe' conservatieve denken
dat de suprematie van de VS ge
bruikt moet worden om 'door
God gegeven' vrijheden in de
wereld te verspreiden. Een
boodschap die in Europa stuit
op een culturele kloof, al was
het maar om de openhartige ei
gendunk waarmee George Bush
haar verkondigt.
door Pieter van Hove
londen - Staalconcern Corus
werpt zich in de strijd tegen ter
roristische nucleaire aanslagen.
De Britse tak van het bedrijf
brengt als eerste in Europa een
detectieapparaat op de markt
dat alarm slaat wanneer er bin
nen een straal van vier meter ra
dioactief materiaal aanwezig is.
Radioactief materiaal kan door
terroristen worden gebruikt in
een 'vuile' bom.
Wanneer een dergelijke bom tot
ontploffing wordt gebracht, kan
de wijde omgeving worden be
smet. Het detectiesysteem 'Re-
deern' bestaat uit een klein kast
je dat bij de ingang van over
heidsgebouwen of andere mo
gelijke doelwitten voor aansla
gen wordt geplaatst. Het bevat
sensoren die in staat zijn lage
stralingniveau's te meten.
De sensoren in het detectiekast-
je staan weer in verbinding met
een controlepaneel, dat kan
worden aangesloten op een
computer. Bij constatering van
radioactiviteit kan direct de be
veiligingsdienst worden gewaar
schuwd.
Corus gebruikt al geruime tijd
een soortgelijk apparaat (afme
tingen: 54x12x12 cm) bij het op
sporen van radioactief materiaal
tussen schrot dat wordt gebruikt
voor de staalproductie. In ver
band met de toegenomen drei-
ging van terroristische acties
met 'vuile bommen' heeft het
bedrijf besloten het detectie-
kastje commercieel te exploite
ren. Met name in het Verenigd
Koninkrijk is de angst groot dat
het terreurnetwerk al-Qaeda i
aanslagen wil plegen met explo
sieven die radioactief materiaal
verspreiden.
Het detectieapparaat, dat overi
gens ook gebruikt kan worden
voor het opsporen van illegaal
nucleair transport, komt in twee
uitvoeringen op de markt. De
kleine versie komt op een be
drag rond de 14.000 euro, inclu
sief installatie en onderhoud.
Het industriële - grotere -
exemplaar (kosten: 40.000 euro)
kan worden ingezet bij het be
veiligen van grote terreinen en
installaties als weegbruggen,
stations en sloperijen. Boven
dien kan het systeem worden
uitgebreid met een snelheids
meter en een teller voor het
aantal gepasseerde voertuigen.
amsterdam/anp - Ruim een
kwart van de toeristen laat de
dreigende oorlog in Irak duide
lijk meewegen in de keuze van
een vakantiebestemming. De
Nederlander is vooral terughou
dend geworden met reizen naar
de Verenigde Staten, Grieken
land, Turkije en Groot-Brittan
nië. De vakantieganger die jaar
lijks op dezelfde camping in
Frankrijk staat, trekt zich echter
nergens wat van aan.
Dat blijkt uit een gisteren gepu
bliceerd onderzoek van NFO
Trendbox, waarvoor de afgelo
pen drie weken telkens duizend
personen zijn ondervraagd.
Toeristen terughoudender om
in het vliegtuig te stappen dan
in auto of bus.NFO Trendbox
wijst erop dit beeld zich ook af
tekende na de aanslagen op 11
september 2001. Onderzoeksdi
recteur G. Eilander noemt de
vrees om in Turkije en de VS va
kantie te vieren opmerkelijk
„De boekingen naar deze lan
den vertonen momenteel juist
flinke plussen vergeleken met
vorig jaar." Zo noteerde de reis
brancheorganisatie ANVR gele
den een toename van 161 pro-
cent aan zomerreizen naar Tur
kije. De VS liet een plus van 69
procent zien.
De twee grootste reisorganisa
ties van Nederland, TUI en Tho
mas Cook, reageren relativerend
op een mogelijke oorlog in Irak.
De reisorganisatoren maken
zich meer zorgen over de gevol
gen van de onzekere economi
sche situatie voor de reislust.
berlijn/dpa - Berlijnse artsen
hebben de oorzaak van zwan
gerschapsvergiftiging gevonden.
Ongeveer 3 tot 5 procent van de
vrouwen krijgt tijdens de zesde
of zevende maand van de zwan
gerschap plotseling een hoge
bloeddruk In combinatie met
andere verschijnselen kan de
aandoening leiden tot de dood
van moeder of kind.
De Duitse arts Friedrich Luft
van het Max-Delbrück-Centrum
voor Moleculaire Geneeskunde
ontdekte dat antilichaampjes de
bloeddruk beïnvloeden. De anti
lichaampjes activeren een en
zym dat de bloedvaten kan be
schadigen. „Dat kan een aanwij
zing zijn van de oorzaak van de
aandoening", verklaarde Luft.
In samenwerking met het Ber
lijnse universiteitsziekenhuis
Charité zoekt Luft nu naar een
behandelmethode. De artsen
proberen bij proefpersonen de
antilichaampjes uit het bloed te
spoelen.
Wanneer de bloedvaten van de
moederkoek worden bescha
digd, kan dat tot gevolg hebben
dat de ongeboren baby onvol
doende zuurstof en voedings
stoffen krijgt. Tot nu toe is er
geen afdoende behandeling te
gen zwangerschajfcvergfftiging.
In extreme gevallen wordt de
baby met een keizersnede voor
tijdig geboren.
parijs/anp - De Franse oud-pre
mier Lionel Jospin heeft negen
maanden na zijn nederlaag in
de presidentsverkiezingen de
hoop van veel socialisten de
grond ingeboord. In een lange
ingezonden brief in het dagblad
Le Monde heeft hij gisteren laten
weten dat hij niet in de politiek
zal terugkeren.
De nu 65-jarige Jospin trok zich
terug nadat hij in de eerste ron
de van de presidentsverkiezin
gen op 21 april verrassend was
verslagen door de extreemrecht
se kandidaat Jean-Marie Le Pen.
Die legde het in de tweede ron
de af tegen Jacques Chirac.
„Ik heb het politieke leven verla
ten en keer er niet in terug.
Maar als ik met mijn ideeën de
socialisten van dienst kan zijn,
links kan helpen en nuttig kan
zijn voor mijn land, dan zal ik
daar blij om zijn", schrijft de
voormalige leider van de Socia
listische Partij. Hij was premier
van een linkse coalitieregering
met groenen en communisten
van 1997 tot 2002.
