BUITENLAND
EU wil einde aan verdeeldheid over Irak
Washington ziet liever een 'ander' Europa
Olie lekt uit wrak van Tricolor
Weinig hoop dat vier grote landen op één lijn komen
Vliegtuig met Kenyaanse
ministers neergestort
Spoedzitting van IAEA
over atoomcrisis Korea
Op de vlucht voor het vuur in Chili
Verkiezing president in
Tsjechië weer gestrand
Nederlandse rechter mag
blijven in Krajisnik-zaak
erstekelingen
aren Turken
INGhai - De twee mannen
donderdag boven de Chine-
stad Shanghai uit een vlieg-
g vielen, waren van Turkse
maf. Mogelijk waren het
erden. Dat is gisteren verno-
m uit Franse luchtvaartkrin-
i. Het ging om een toestel
Air France, afkomstig uit
8 n jjjs. Van beide mannen is het
mam gevonden, vlakbij het
jgveld van Shanghai. Hun
ntiteit staat nog niet vast. De
jinen vielen vlak voor de
iding in Shanghai uit het
igtuig. Al snel bleek dat ze uit
i compartiment voor de ba
re waren gekropen en daarna
er. jr onbekende oorzaak uit het
stel vielen.
erf
ecordvangst
ugs in Polen
31| jtscHAU - De Poolse politie
eft in de havenstad Gdynia
(kilo cocaïne met een ge-
latte waarde van 19,75 mil-
neuro inbeslaggenomen. De
igs bevonden zich op een
lip dat onder Nederlandse
5 vaart. Het transport kwam
Venezuela en was bestemd
een onderneming in War-
iau. De politie spreekt over
drugsvangst in Po-
*sinds 1992.
lël doodt
Palestijnen
ilus - Israëlische soldaten
3eri|)ben gisteren op de Westelij-
co ordaanoever twee Palestij-
I gedood. Volgens Israël ging
om gewapende extremisten
een legerpost bij Nablus
ivielen. Een legerwoordvoer-
zei dat er vier aanvallers
233 en, die wapens bij zich
09( egen en een gordel met ex-
irn, sieven. Twee werden ge
ld, een derde gewond. Het
ir is een zoektocht naar de
de aanvaller begonnen.
sei irlementslid
wdgeschoten
de Janeiro - Onbekenden
ben het Braziliaanse con-
aagklid Valdeci Paiva vrijdag in
de Janeiro midden op straat
'geschoten. De daders
len vanuit een rijdende
d elf kogels af op de 47-jari-
[eestelijke, die onderweg
naar een vergadering van
Sociaal-Liberale Partij,
iptjgens de politie ontbreekt
de daders ieder spoor.
itchop sterft
voorarrest
mm Rwandese bis-
jp Samuel Musabyimana is
ld'! eren op 46-jarige leeftijd
aeb leden in Tanzania, waar hij
SU Dorarrest zat in afwachting
>es het begin van zijn genoci-
310 roces voor het Rwanda-Tri-
laal. De Anglicaanse ex-bis-
11t ip was al geruime tijd ziek.
irmfens de volkerenmoord in
was hij werkzaam in Sh-
3 te we, 40 kilometer van de
ndese hoofdstad Kigali. De
dl9u icide, die 500.000 tot een
te f oen mensenlevens eiste,
zich voor een deel daar
)e man werd in 2001 gear-
eerd.
jnlai
zaterdag 25 januari 2003
-ju
"ten DNA-test
n 'kloon-baby'
®*-1ïnto - Er komt definitief
00" i bewijs voor de bewering
sef de firma Clonaid dat de ha
lve' is gekloond. Brigitte
talier, de directeur van Clo-
verklaarde gisteren dat de
rs van het kind de baby uit
■n|ubliciteit willen houden en
DNA-test willen toestaan
Clonaid zal geen contact
r met ze onderhouden. Eve
1! eind december zijn gebo-
met hulp van Clonaid. De
1{ ais opgericht door de sekte
de zogenoemde Realians
'^loofde eerder met bewij-
i komen voor de gekloon-
ïderen.
u teistert
stkust VS
ehead - Extreme kou houdt
e Amerikaanse oostkust,
met de Florida Keys in
_iiterste zuiden, in zijn
r. In onder meer West
Beach en Fort Lauderdale
records gebroken; daar is
iinds 1960 niet zo koud ge-
t. In North Carolina zijn
auto-ongelukken gebeurd
sneeuw en gladheid.
igemannenclub
voor vrouwen
dehli - De Indiase club
Jange mannen heeft bijna
ïonderd leden die allemaal
•tens 1,82 meter groot zijn.
r de lange mannen zijn
aam. De vereniging uit de
elijke deelstaat Kerala stelt
•m het lidmaatschap ook
i voor vrouwen, zo meldt
industan Times. Lange
nen hebben het in India
ilijk. Ze zijn op het platte-
Ivaak het onderwerp van
in. De club was opgericht
aarin verandering te bren-
Amerikanen moeten
snel kunnen evacueren
De regering-Bush heeft Ameri
kanen in het buitenland laten
weten dat ze voorbereid moe
ten zijn op noodsituaties waar
door ze het land waarin ze ver
blijven, snel moeten verlaten.
Een woordvoerster van het
Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken stelde gis
teren dat dergelijke adviezen
vaker worden verstrekt, ze wil
de de boodschap niet om
schrijven als 'routine'. Ook
weigerde ze te bevestigen dat
het advies verband hield met
een naderende Amerikaanse
aanval tegen Irak. Ze stelde dat
Amerikaanse staatsburgers in
het buitenland er altijd vdor
moeten zorgen dat ze in ver
band met noodsituaties snel
naar de VS kunnen terugkeren.
brussel/anp-dpa-rtr - De mi
nisters van Buitenlandse Zaken
van de vier EU-landen die in de
Veiligheidsraad van de VN zit
ten, komen maandag bijeen om
over Irak te praten. De tot op
het bot verdeelde EU hoopt op
de vergadering tot een geza
menlijk standpunt over de
kwestie-lrak te komen.
Naast de Europese leden van
de Veiligheidsraad - Groot-Brit-
tannië, Duitsland, Frankrijk en
Spanje - zijn ook de huidige
EU-voorzitter Griekenland, ko
mend voorzitter Italië, EU-
commissaris Patten en de afge
vaardigde voor het buitenland
beleid van de Unie Solana van
de partij.
De grote Europese landen zijn
zeer verdeeld over het beleid
ten aanzien van het regime van
Saddam Hussein. Groot-Brit-
tannië steunt de harde Ameri
kaanse lijn, terwijl Duitsland en
Frankrijk geen noodzaak zien
om snel een oorlog tegen Irak
te beginnen.
EU-diplomaten maakten dui
delijk dat ze weinig heil ver
wachten van het overleg. Vol
gens hen zal een eventueel ge
meenschappelijk standpunt
hooguit inhouden dat de wa
peninspecteurs meer tijd krij
gen, zoals ze zelf willen.
Hoofd Hans Blix van de wa
peninspecteurs van de Ver
enigde Naties rapporteert
maandag aan de VN-Veilig-
heidsraad over het zoeken naar
massavernietigingswapens in
Irak. Blix en Mohammed el-Ba-
radei van het Internationaal
Atoomenergie Agentschap
IAEA hebben herhaaldelijk
kenbaar gemaakt dat ze meer
tijd nodig hebben om het werk
in Irak naar behoren te kunnen
uitvoeren.
Secretaris-generaal George Ro
bertson van de NAVO zei giste
ren dat de wapeninspecteurs
informatie in handen proberen
te krijgen, waaruit blijkt dat
Saddam Hussein liegt door te
ontkennen dat hij over masssa-
vemietigingswapens beschikt.
De Amerikaanse onderminister
van Buitenlandse Zaken John
Bolton zei dat de Amerikaanse
regering het rapport van de
VN-missie in Irak serieus zal
bestuderen. Maar de werkelijke
kwestie is volgens hem niet wat
de inspecteurs wel en niet heb
ben gevonden, maar of de re
gering in Bagdad zich aan de
resoluties van de Verenigde
Naties houdt. „Het is belangrijk
dat men begrijpt dat Irak, wat
de inspecteurs ook vinden, al
twaalf jaar systematisch ont
kent en bedriegt om zijn mas
savernietigingswapens voor de
inspecteurs verborgen te hou
den", aldus de onderminister.
Daarom is het volgens hem al
lerminst verrassend dat de in
specteurs geen bewijzen van
schendingen van de resoluties
kunnen vinden.
Bolton zei dat zijn regering be
schikt over materiaal waaruit
zeer duidelijk blijkt dat Irak wel
degelijk massavernietigingswa
pens heeft.
De Britse omroep BBC bericht
te gisteren dat Irak zijn elite
troepen heeft uitgerust met be
schermingsmiddelen tegen
chemische wapens. De militai
ren hebben beschermende
pakken en een dosis atropine
(een medicijn tegen de effecten
van zenuwgas) gekregen, aldus
de BBC. De omroep heeft de
informatie uit Iraakse handge
schreven documenten die het
land zijn uitgesmokkeld door
de oppositie.
Volgens de BBC blijkt er duide
lijk uit dat Saddam er niet voor
terugschrikt chemische wa
pens in te zetten als de Ameri
kanen Irak aanvallen.
nairobi/dpa-rtr-ap - De Keny-
aanse minister van Arbeid, Ah
mad Mohammed Khalif, is om
het leven gekomen bij een vlieg
tuigongeluk gisteren in het wes
ten van Kenya. De bewindsman
zat samen met enkele collega's
in een klein toestel dat kort na
het opstijgen neerstortte.
Ook de piloot stierf bij het onge
luk. Lokale media berichtten
overigens dat twee piloten het
ongeval niet hebben overleefd.
Drie ministers die ook in het
toestel zaken, raakten zwaarge
wond. Zij verkeren in kritieke
toestand, zo hebben de autori
teiten gemeld. Ook enkele parle
mentsleden zouden gewond
zijn geraakt.
Het vliegtuig stortte neer, kort
nadat het was opgestegen van
het vliegveld van Busia, 340 kilo
meter ten noordwesten van
hoofdstad Nairobi. Het sloeg
over de kop en kwam terecht op
een aantal gebouwen in de
buurt van de startbaan.
De bewindslieden waren vanuit
Nairobi op weg naar Kisumu,
een havenstad aan het Victoria
Meer waar een herdenkingsce
remonie plaats zou vinden ter
ere van een negen jaar geleden
overleden prominent lid van de
oppositie. Drie ministers waren
bij de tussenlanding in Busia
van boord gegaan.
De regering onder president
Mwai Kibeki is nog maar enkele
weken aan het bewind. Begin ja
nuari loste Kibeki Daniel Arap
Moi af. Met de verkiezingsne
derlaag kwam op 27 december
na 39 jaar een einde aan de al
leenheerschappij van de Afri
kaanse Nationale Unie van Ke
nya (KANU).
pyongyang-wenen/anp-rtr-afp
- Het bestuur van het Internatio
naal Atoomenergie Agentschap
IAEA belegt op 3 februari een
spoedzitting in Wenen over het
nucleaire programma van
Noord-Korea. Het IAEA stuurt
zijn bevindingen door naar de
Veiligheidsraad van de Verenig
de Naties, die op basis van de
rapportage sancties tegen het
bewind in Pyongyang kan uit
vaardigen.
Het is niet waarschijnlijk dat er
daadwerkelijk strafmaatregelen
komen, omdat China en Rus
land daarvoor een stokje kun
nen steken. Deze twee perma
nente leden van de Veiligheids
raad zijn traditionele bondgeno
ten van Noord-Korea.
Ook de Verenigde Staten zijn
geen groot voorstander van
sancties. De Amerikaanse on
derminister van Buitenlandse
Zaken John Bolton zei vrijdag
tegen de Britse omroep BBC dat
Washington naar andere, vreed
zame middelen zoekt om tot
een oplossing voor het conflict
met Noord-Korea te komen.
Het bewind in Pyongyang zei
begin januari dat het sancties
zou opvatten als een oorlogsver
klaring. Noord-Korea zegde
toen het verdrag over het niet-
verspreiden en verwerven van
kernwapens op en zette de
waarnemers van het IAEA het
land uit.
Buurland Zuid-Korea maakte
gisteren bekend dat het maan
dag een speciale gezant naar de
noorderburen stuurt. Het gaat
om Lim Dong-won, veiligheids
adviseur van president Kim
Dae-jung. Hij krijgt een brief
mee van de president. Ook een
naaste medewerker van de nieu
we president, Roh Moo-hyun,
reist mee.
Vertegenwoordigers van de twee
Korea's hebben de afgelopen
dagen ook al over de crisis over
legd, maar die gesprekken lever
den weinig op. De leider van de
Zuid-Koreaanse delegatie, mi
nister Jeong Se-Hyun gaf giste
ren toe dat er niet veel vooruit
gang was geboekt. Bronnen in
Brussel meldden gisteren dat de
regeringen in Seoul en Pyongy
ang de Europese Unie als be
middelaar in het conflict willen.
Ook Rusland probeert via diplo
matiek overleg bij te dragen aan
het beëindigen van de crisis. De
Russische president Poetin
stuurde deze week onderminis
ter Aleksandr Losjoekov van
Buitenlandse Zaken naar
Noord-Korea.
Valparaiso - Een inwoner van de Chileense stad Valaparaiso vlucht voor het vuur dat
gisteren een ware verwoesting aanrichtte in de buitenwijken van de stad. Het vuur ont
stond donderdag in de bossen rond Valparaiso en Vina del Mar en sloeg daarna over
naar de woonwijken, waar 57 huizen werden verwoest. Honderden mensen werden dak
loos. De oorzaak van de branden is onbekend.
Foto: AFP
duinkerken/afp - Uit het wrak
van het gezonken autotrans
portschip Tricolor is olie gelekt.
Dat hebben de Franse maritie
me autoriteiten bekendgemaakt.
Plakkerige olievlekken strekken
zich uit tot 9 kilometer van het
wrak. Volgens bergingsbedrijf
Smit is een van hun schepen op
het wrak gebotst, waarna een
kleine hoeveelheid stookolie is
vrijgekomen.
Op verzoek van Smit is het vaar
tuig Zirfaea van Rijkswaterstaat
inmiddels op weg naar Het Ka
naal om 150 ton stookolie op te
vegen.
Het Noorse schip ligt sinds 14
december bij Duinkerken na
een aanvaring met het contai
nerschip Kariba. Het Neder
landse bedrijf Smit is sinds eind
december bezig de 2000 ton
stookolie uit het Noorse vracht
schip over te pompen. Donder
dagmiddag kreeg een van de
voorraadboten een flinke zet
van een hoge golf en botste te
gen de Tricolor aan, zo vertelt
een Smit-woordvoerder. Hier
door onstond een scheur in de
wand van het wrak en kon er
stookolie ontsnappen.
Smit heeft intussen iets meer
dan de helft van de 2000 ton
stookolie overgepompt. Een
woordvoerder van Smit denkt
dat de bergers met mooi weer
nog zo'n vijf zes dagen nodig
hebben, maar met slecht weer
kan het nog wel twee weken du
ren.
De Tricolor, die ruim 2000 luxe
auto's vervoerde, wordt achter
volgd door ongeluk. Nadat het
schip gezonken was, botste de
Duitse bulkcarrier Nicola op 16
december op het wrak. Op 1 ja
nuari sloeg het noodlot opnieuw
toe: de Turkse tanker Vicky voer
op het vrachtschip.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - Hij zegt het prik
kelend en het valt verkeerd, zoals
wel eens vaker is gebeurd. Do
nald Rumsfelds opmerking dat
Frankrijk en Duitsland 'Oud Euro
pa', zijn en dat men in het oosten
van Navo-Europa meer op de
hand van de VS is, heeft voor op
hef gezorgd in Parijs en Berlijn.
De Amerikaanse minister van de
fensie bedoelde maarte zeggen:
Europa is geen eensgezind
machtsblok waar iedereen het
zelfde - lees: als Duitsland en
Frankrijk - denkt. Daar is geen
woord van gelogen.
In Navo-Europa - dat groter is
dan de Europese Unie - zitten
niet alle landen op een lijn. Zelfs
binnen de Europese Unie be
staat geen eensluidende visie op
de noodzaak van een mogelijk
snelle oorlog in Irak. Het gaat te
ver om de as Frankrijk/Duits
land te zien als dé spreekbuis
voor Europa, ook al hebben die
twee het samen graag voor het
zeggen in de EU. Ook al ver
woorden Chirac en Schroder
heel aardig de anti-Amerikaanse
stemming onder Europeanen en
de achterdocht over de 'ware'
bedoelingen van de VS.
Minister Rumsfeld. Foto: AP/Rick Bowmer
De 'meeste' landen in Europa
steunen Bush, zei de presidenti
ele woordvoerder Ari Fleischer
gisteren fier tijdens een pers
briefing. De regeringen van
Groot-Brittannië, Italië en Span
je - overigens ook 'Oud Euro
pa' - zijn op de hand van presi
dent George Bush. Net als het
'nieuwe' Europese land Polen,
en andere niet met naam ge
noemde landen. Dat is het 'an
dere' Europa, waarmee de VS
zich meer verbonden voelt.
Maar in de Veiligheidsraad doet
dat er nu niet zo veel toe, daarin
spelen Frankrijk en Groot-Brit-
tannië door hun positie als per
manente leden met vetorecht
een cruciale rol. De weinig di
plomatieke woorden van 'ijzer
vreter' Rumsfeld - hij joeg in de
VS onlangs alle veteranen tegen
zich in het harnas met een dom
me opmerking dat dienstplichti
gen niets toevoegen aan het le
ger - werden ingegeven door
frustratie over de 'overval' door
Duitsland en Frankrijk deze
week.
Een week voor het rapport van
de VN-inspecteurs wordt gepre
senteerd, zei Duitsland al 'nee'
tegen een militaire oplossing
van het conflict en kwam Frank
rijk met de 'preventieve' bood
schap dat het vindt dat de in
specteurs meer tijd moeten krij
gen. Daarmee doorkruiste het
de strategie van de VS, om na
maandag de 27ste januari de
andere landen in de Veiligheids
raad te overtuigen van de nood
zaak Irak met militaire middelen
te ontwapenen.
Dat de Duitse bondskanselier
Schroder - aan wie president
Bush toch al een hekel heeft
vanwege zijn anti-Amerikaanse
verkiezingscampagne - Amerika
weer een hak zette, viel bijzon
der slecht. En van Frankrijk
werd deze premature opstelling
niet verwacht. Het Duits-Franse
optreden ondergraaft de pressie
op Irak, vindt Washington.
Rumsfelds woorden waren be
doeld om het beeld van een ge-
isoleerd Amerika te bestrijden.
We staan niet alleen, en zullen
ook straks niet alleen staan, is
de boodschap die werd uitge
dragen. De regering van de VS
voert een publiciteitscampagne
om de wereldopinie inzake Irak
aan zijn zijde te krijgen.
Het is niet de eerste keer dat de
emoties hoog oplaaien aan bei
de zijden van de Atlantische
Oceaan. Wederzijds onbegrip en
verschillen van meningen zijn al
sinds de verkiezing van George
Bush aan de orde van de dag.
De rol van Duitsland is ineens
van belang geworden, omdat
het sinds 1 januari tijdelijk lid is
van de Veiligheidsraad, en vanaf
1 februari zelfs een maand lang
voorzitter.
Maar de Verenigde Naties is een
instituut gericht op consensus,
en zo zal het spel de komende
weken ook worden gespeeld. Ie
der land heeft het recht op zijn
eigen mening, zei woordvoerder
Ari Fleischer gisteren. Duitsland
is afgeschreven maar dat geldt
niet voor Frankrijk, dat heeft ge
zinspeeld op een veto. Het is
niet onlogisch dat een land als
Frankrijk de indruk wil vermij
den dat de VS als een stoomwals
over 'Oud Europa' heen kan rij
den. Ook is het 'vetorecht' een
machtig wapen om toezeggin
gen af te dwingen, bijvoorbeeld
over de exploitatie van Iraakse
olie. Zolang Frankrijk, Rusland
en China 'op dit moment' geen
reden zien voor militaire actie, is
er nog alle ruimte voor een di
plomatieke draai.
praag/rtr-afp-dpa - De tweede
poging van het Tsjechische par
lement een nieuwe president te
kiezen is mislukt. Ook in de drie
stemmingsronden die gisteren
zijn gehouden, kreeg geen van
de kandidaten de benodigde
meerderheid.
Bij de vorige poging, vorige
week woensdag, deed zich het
zelfde probleem voor. Om direct
te worden gekozen, moet een
kandidaat een absolute meer
derheid krijgen in de beide ka
mers van het parlement afzon
derlijk. Gebeurt dat niet, dan
volgt op dezelfde dag een twee
de stemmingsronde. Heeft dan
nog steeds geen van de kandi
daten gewonnen, dan volgt een
derde ronde. Daarin is alleen
een ^meerderheid nodig van de
stemmen van beide kamers sa
men.
Dat is ook gisteren niet gelukt.
In de eerste stemmingsronde
was de sociaal-democratische
ex-premier Milos Zeman afge
vallen. De tweede en derde gin
gen tussen de 61-jarige ex-pre
mier Vaclav Klaus van de con
servatieve Burgerpartij, en
Jaroslava Moserova, de gematig
de 73-jarige senator en voorma
lige ambassadrice in Australië
en Nieuw-Zeeland. Van 1999 tot
2001 zat zij de algemene verga
dering van de Unesco voor, de
VN-organisatie voor onderwijs,
wetenschap en cultuur.
Nu noch Klaus, noch Moserova
de absolute meerderheid van
stemmen heeft behaald, wordt
volgende week een derde ver
kiezingsronde gehouden, waar
aan andere kandidaten mogen
meedoen. Mocht die ook geen
nieuwe president opleveren,
dan wordt waarschijnlijk de wet
veranderd, zodat de president
rechtstreeks door het volk kan
worden gekozen. Dat betekent
dan wel dat Tsjechië het maan
den zonder staatshoofd moet
stellen.
De huidige president Vaclav Ha-
vel treedt definitief op 2 februari
af. De 66-jarige voormalige dis
sident en toneelschrijver mag
volgens de wet na twee ambts
termijnen niet worden herko
zen. Voor de deling van Tsje-
choslowakije in 1993 was Havel
al drie jaar president van het
toen 75-jarige land.
den haag/anp - De Nederlandse
VN-rechter Alphons Orie mag
deel blijven uitmaken van de
strafkamer in de zaak-Krajisnik.
Een wrakmgsverzoek van de
verdediging is afgewezen.
Dit heeft de griffie van het Joe-
goslavië-Tribunaal gisteren la
ten weten. Het genocideproces
tegen Momcilo Krajisnik begint
later dit jaar, op een nog te be
palen datum. Krajisnik was tij
dens de oorlog in Bosnië
(1992/95) rechterhand van de
Bosnisch-Servische leider Rado
van Karadzic.
De advocaten van Krajinik had
den bezwaar gemaakt tegen
Orie als rechter omdat hij tij
dens het proces een 'oude be
kende' zou tegenkomen: Dusko
Tadic, de eerste verdachte die
ooit terechtstond voor het VN-
tribuna^n Den Haag. Orie was
van 1995tot 1997, toen hij rech
ter bij de Hoge Raad werd, een
van de advocaten van de Bosni
sche Serviër Tadic, samen met
collega Wladimiroff. De verdedi
ging van Krajisnik wil Tadic nu
oproepen als getuige.
De Chinese VN-rechter Liu
Daqun, die het wrakingsverzoek
heeft afgewezen, schrijft in zijn
motivering dat enig verband
tussen een rechter en een getui
ge niet automatisch tot de con
clusie leidt dat de rechter partij
dig is. De partij die het wra
kingsverzoek indient, moet ook
aantonen dat de rechter enig
belang zou hebben bij een be
paalde afloop van de rechtszaak,
hetgeen bij Orie niet het geval is.
