Valiumverslaafden kunnen afkickl
REGIO
'Een Kamerzetel, daar had ik
voor geen meter op gerekend'
V
ia
r
Politici kunnen bij Weegink in de leer
Waarom de Verenigde Staten will
Turkije lid wordt van de Europee
Over opzet van Amstel Cup-toei l
wordt wel degelijk heel goed nage
NAVRAAG
Ze staat op nummer veertig van de PvdA-kandidatenlijst en als we de
peilingen moeten geloven is die positie woensdag goed voor een
plekje in de
Tweede Ka
mer. Een ge
dachte waar
THEA FIE-
RENS, voor
malige gemeentesecretaris van haar woonplaats Noordwijk en te
genwoordig algemeen directeur van ontwikkelingsorganisatie SNV,
nog steeds een beetje aan moet wennen.
Hier had u waarschijnlijk niet op gerekend toen u zich beschik
baar stelde?
„Voor geen meter. Bij de verkiezingen van mei vorig jaar stond ik
ook op de lijst, op plek 45. Toen ik daar aan begon, werd nog seri
eus ingeschat dat dat een verkiesbare
plaats was. Nou, we weten allemaal wat
er vervolgens is gebeurd: de PvdA werd
gehalveerd. Dit keer belandde ik op de
veertigste plek en ging ik er helemaal
vanuit dat dat een niet-verkiesbare plek
was. Maar nu moet ik er toch ernstig re
kening mee gaan houden dat ik in de Ka
mer kom. Het is allemaal heel bizar; je
wordt mentaal flink heen en weer geslin
gerd.''
U heeft er toch wel zin in?
„Jazeker. Als het ervan komt, doe ik het
graag. Maar ik houd nog een slag om de
arm, hoor. Voor hetzelfde geld wordt het
35 zetels en niet regeren en dan ben ik er
gewoon weer niet bij. Maar het is wel
fantastisch wat er nu met de PvdA ge
beurt. Met de keuze van Job Cohen als
onze premier-kandidaat ben ik ook zeer
in mijn nopjes. Job is heel erg geschikt. Hij is aimabel, maar ook
een zeer goed bestuurder. Ik hoopte vurig dat hij het zou worden.
Met zo'n kandidaat mogen we in onze handen knijpen."
Hoe bevalt het campagne voeren?
„Dat ligt een beetje moeilijk. Ik ben helemaal niet op campagne
geweest omdat ik in de lappenmand zit. Twee maanden geleden
ben ik in de Utrechtse binnenstad het slachtoffer geworden van
een straatroof, waarbij ik behoorlijk gewond ben geraakt; onder
andere een schouderfractuur. Op weg naar een politiek vergade
ring in de Lutherse kerk werd ik aangevallen door twee mannen op
een scooter. Ik heb gevochten voor wat ik waard ben, maar moest
uiteindelijk toch het onderspit delven tegen die twee. Ik ben zelfs
nog een heel eind met die scooter meegesleurd. Over veiligheid op
straat gesproken. Nu gaat het trouens wel weer, hoor. Ik mag voor
zichtig weer wat doen.
Nog wel eens heimwee naar de gemeente Noordwijk?
„Totaal niet. Ik zie trouwens wel parallellen tussen wat er in mijn
tijd in het Noordwijkse gemeentehuis gebeurde en de landspoli-
tiek nu. Kijk alleen maar hoe het vorige kabinet is gesneuveld door
ruzies, afsplitsingen en dergelijke. Maar ik verlang er bepaald niet
naar terug. Het is me erg goed gegaan na die tijd."
tekst: Paul de Vlieger
publiciteitsfoto
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1903, Dinsdag 20 Januari
LEIDEN - Naar aanleiding van het adres van den heer L. Waisfisch,
houdende verzoek om terugbetaling van schoolgeld, lager onderwijs,
deelen B. en Ws. mede, dat adressant zich den 6den November
1902 in déze gemeente heeft gevestigd en dat zijn beide kinderen in
den loop dier maand zijn geplaatst als leerlingen resp. op de school
2de klasse voor Jongens en Meisjes en de Meisjesschool 2de klasse,
zoodat zij in de maand October van het vorige jaar alhier geen onder
wijs hebben genoten. Derhalve wordt in overweging gegeven aan
adressant terugbetaling van schoolgeld te verleenen over de maand
October, tot een gezamenlijk bedrijf van ƒ2.
VEREENIGDE STATEN - Een verschrikkelijke vergissing beging de
zer dagen een woedende volksmenigte te Pittsburg, V.S. Men had
een man uit de gevangenis gesleept, die beschuldigd was van moord
op een politie-agent. Een galg werd opgeslagen en de ongelukkige
opgehangen. Het vonnis was nauwelijks voltrokken toen het touw
brak; de verblinde menigte
greep haar slachtoffer weer
beet en hieuw hem het hoofd
af. Kort daarop bleek, dat de
ongelukkige onschuldig was
geweest: zijn broer had den
moord gepleegd.
ANNO 1978,
vrijdag 20 januari
NOORDWUK - Asiel-secreta
ris Arno Bos bij het nieuwe
bad van het Noordwijkse vo
gelasiel met twee 'kostgan
gers'. Om te voorkomen dat
van in behandeling zijnde
zeevogels de zwemvliezen
verdrogen en gaan kloven, is
een grote betonnen bak ge
vuld met twaalf kubieke me
ter zeewater. De bak is an
derhalve meter diep om ook
de 'duikers' onder de zeevo
gels aan hun trekken te la
ten komen.
Foto: archief
Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 Ln.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d. (datum van plaatsing)
of door contante betaling aan de balie van net Leidsch Dagblad, Rooseveltstraat 82
te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, C.P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@damiate.hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@damiate.hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5 15° 567
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut. ine)
p/kw €55.00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
c.q. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 503,2003 PA Haarlem.
MAANDAG 20j^_
Tw
pm
ter<
akt
leL
De|
Valiumverslaafden kunnen afkicken,
ontdekte psycholoog Jaap Couvée. Zijn
aanpak: eerst de onderliggende de
pressie behandelen. Dan afbouw van
het valiumgebruik. Twee op de drie
verslaafden kickten af. Eventjes al
thans. Een minderheid is na driejaar
nog steeds vrij. Veel ex-verslaafden
slikken weer, maar minder dan eerst.
Couvées aanpak werkt. Maar als het
onderzoek over moest, zou hij het toch
anders doen.
Eén op de tien Nederlanders gebruikt
kalmerende of slaapmiddelen zoals
valium. Maar als het volgens de re
gels gaat, krijgt een patiënt slechts
één keer per jaar een receptje voor
hoogstens twee weken mee. Als hij of
zij dan nog steeds slecht slaapt of
angstig of nerveus is, moet de dokter
wat anders bedenken. Bij langdurig
slikken van deze tranquillizers ofwel
benzodiazepinen kan verslaving op
treden. Toch zijn er 650.000 Neder
landers die chronisch valium slikken.
Veertig procent daarvan, 260.000 pa
tiënten, is echt verslaafd.
„Zij kunnen niet zonder", zegt Cou
vée, die onlangs op zijn onderzoek
aan de Universiteit Leiden promo
veerde. Als ze zonder zitten, raken
ze in paniek en ontwikkelen ze het
bekende verslavingsgedrag. Craving
heet dat. Ze moeten voldoende voor
raad hebben om maar het ontspan
nende gevoel te houden en geen last
te krijgen van ontwenningsverschijn
selen. Dat kan van alles zijn: toename
van angst-, slaap- en depressieve
klachten, dufheid, vërgeetachtigheid,
trillen, verminderde eetlust of een ra
re smaak in de mond."
Elke verslaving is slecht, zegt Couvée,
zo ook afhankelijkheid van benzodia
zepinen. „Valiumverslaafden kunnen
minder goed nadenken, zijn suffig en
hebben een slechter reactievermo
gen. Vooral bij ouderen kan dat grote
gevolgen hebben voor het dagelijks
functioneren. Zij lopen grotere kans
op vallen met bot- en heupbreuken
als gevolg. Verder hebben valiumver
slaafden meer kans op een auto-on
geluk. Dat lees je over veel genees
middelen in de bijsluiter, maar van
deze groep verslaafden is dat ook
echt aangetoond. Veel chronische ge
bruikers hebben psychische proble
men waarvoor valium niet het ge
schikte middel is."
Hoe kan een patiënt verslaafd raken
als hij maar één keer per jaar voor
slechts een korte tijd tranquillizers
van de huisarts krijgt? Couvée: „De
praktijk is dat artsen en assistentes de
recepten vaak klakkeloos verlengen
en zo verslaving in de hand werken
en in stand houden. Dat klinkt ern
stig, maar het is mij iets te gemakke
lijk de huisarts de schuld te geven
van valiumverslavingen. Het zou wel
goed zijn om bij het uitschrijven van
Jaap Couvée: „De praktijk is dat artsen en assistentes de recepten vaak klakkeloos verlengen en zo verslaving in de hand
Foto Marnix Schmidt
een recept voor verslavende medicij
nen even te controleren of het al de
zoveelste keer is. Huisartsen die mee
werkten aan mijn onderzoek waren
soms stomverbaasd over het feit dat
ze niet in de gaten hadden dat ze al
heel lang patiënten benzodiapinen
voorschreven. Maar huisartsen heb
ben het ook zo ongelofelijk druk."
En als artsen al weten van het chro
nisch gebruik, dan schrijven ze nog
vaak een nieuw recept uit, weet Cou
vée. .Artsen horen van hun patiënt:
'Ach, dokter, het gaat toch goed, toe
nou maar'. Om geen bonje te maken,
geven huisartsen dan vaak toe." Ter
relativering: „Wat moet je met een
vrouw van 85 in een verzorgingshuis,
die geen familie meer heeft en jaar in
jaar uit valium slikt om 's middags
lekker in kunnen te suffen? Dan is af
bouwen echt niet meer nodig en zelfs
onverstandig."
Veel chronische patiënten willen van
hun afhankelijkheid af. Zestien pro
cent van de chronische valiumslik-
kers heeft een depressie. Couvée
vroeg uit deze groep patiënten mee
te doen met het afkickonderzoek.
„Depressieve patiënten zijn de moei
lijkste groep. Als mijn methode bij
hen zou werken, werkt het voor alle
veelgebruikers." De helft zei ja. De
mensen die weigerden, vonden het
teveel gedoe of waren tevreden met
de behandeling. „Wellicht was de on
derliggende reden de afhankelijkheid
van benzodiapinen", zegt Couvée.
Zijn idee was om eerst de depressie
te behandelen met een antidepressi
vum en daarna valium af te bouwen.
Om de depressie te bestrijden, deelde
hij de patiënten in twee groepen. De
ene groep kreeg een medicijn, de an
dere een nepmiddel (placebo). Op
vallend was dat het nepmiddel bijna
even goed werkte als het echte anti
depressivum. „Dat verbaasde mij
enorm", zegt Couvée. „Het is nor
maal dat er een placebo-effect is,
maar een bijna even groot effect als
het echte medicijn is ongekend. Het
komt waarschijnlijk door de lange ge
sprekken met patiënten tijdens het
onderzoek. En we weten: praten
helpt bij depressies."
Na de depressie was de verslaving
aan de beurt Tweederde van de pati
ënten slaagde erin om met het af-
bouwprogramma van de verslaving
af te komen. Dat was een mooi resul
taat. Maar blijven ze ervan af? De
meesten niet, ontdekte Couvée nadat
hij de ex-gebruikers na twee of drie
jaar opnieuw onderzocht Dertien
procent had nooit meer valium ge
slikt. Van de rest had een derde wel
valium gebruikt, maar op een gezon
de manier. „Dat mag." Een derde
slikte nog wel langdurig, maar min
der dan daarvoor. En eenderde was
volledig teruggevallen en gebruikte
ouderwets veel.
Het kan dus wel, concludeert Cou
vée. Hij hoopt op een groter bewust
zijn rond medicijnverslaving. „Dat
betekent dat huisartsen beter moeten
opletten. Maar ook dat patiënten zelf
actie moeten ondernemen om van
hun verslaving af te komen. Mijn
stelling is: mensen zijn verantwoor
delijk voor hun eigen gezondheid."
Maar stop niet zomaar, waarschuwt
hij. „Stop altijd in overleg met je
huisarts."
Couvée maakt zich inmiddels sterk
voor een andere aanpak van valium-
werken en in stand houd<
Rl
im
verslaving dan hij in zijbski
heeft toegepast. In plaa Sin
van de onderliggende n I
komen, pleit hij eerst v ïgi
afbouwen van valium tot
angst of de depressie t( l vi
„In het onderzoek dedi lt si
ten die niet van hun dei mi
men niet meer mee. Eolet
mer. Ik denk dat je juis E<
taten krijgt als je eerstDe
na kun je aan de slag n vas
nis." tui
Couvée heeft een soort A
gemaakt dat de huisart >ge
sen. „Begin met een sii rei
aan je patiënt waarin j< ee:
de gevaren. Dat blijkt a tee
zijn bij één op de vijf pjr,
dat niet lukt, stelt hij oi daj
praatgroepen voor. „Nitegi
de Anonieme Alcoholis frel
mensen helpt praten. 1 tpa
me is natuurlijk veel enivori
het ergste geval is altijd het
in een kliniek mogelijk offi
maar een hele kleine gil Ka
vlo
Roelf Reinders in c
PREEKTIJGERS
SCHRIJVENDE LEZERS
preek recensie
Onno van 't Klooster
Dominee B.H. Weegink., zondag 19
januari, 18,30 uur. Hervormde gemeente
Valkenburg.
In het gebed tussen de momen
ten van samenzang blijkt al dat
de Katwijkse dominee Weegink
op de kansel van de hervormde
kerk in Valkenburg, waar hij de
zondagavonddienst verzorgt,
zich als een vis in het water
voelt. Welbespraakt en schijn
baar zonder zijn woorden van
tevoren in te studeren, wenst hij
de gemeenteleden in deze ver-
kiezingsweek veel kracht, wijs
heid en inzicht toe.
En passant refereert hij daarbij
ook aan het nieuws van de dag:
„Wouter Bos heeft de naam van
de mogelijk nieuwe minister
president bekend gemaakt",
zegt hij met gesloten ogen. Dat
het Job Cohen is, zegt hij er niet
bij. Misschien wil de dominee
neutraal blijven.
Tijdens de preek kan hij het
evenwel niet laten toch nog een
politieke linkse directe uit te de
len. Wanneer hij de rijkdom van
de legeroverste Naaman (uit 2
koningen 5:1-15a) beschrijft:
„Een man die alles heeft, een
kast vol onderscheidingen, een
machtige villa, bedienden, geld,
land zo groot dat het hele vlieg
kamp Valkenburg er een klein
stukje grond bij is", voegt
Weegink eraan toe dat wanneer
deze bijbelse figuur nu had ge
leefd hij vast VYT) had gestemd,
„want hij is toch al binnen."
Die Naaman was legeroverste
voor de Syrische koning Aram
(circa 850 v. Chr.). Tijdens één
van zijn rooftochten maakt hij
een arm meisje uit Israël buit.
Haar naam wordt niet ge
noemd, maar wel dat ze werkt
voor Naamans vrouw. Daar
hoort ze over het probleem van
de legeroverste. Hij heeft lepra.
Beeldend beschrijft Weegink
haar rol in het bijbelverhaal: „In
plaats van met half dichtgekne
pen ogen van wraakzucht te
genover de man, die haar van
huis en haard wegrukte om als
slavin in zijn huishouding te
dienen, te zeggen: barst maar
vuile vieze rijke stinkerd, rot
maar weg, wijst dat simpele
grietje, die keukenprinses, haar
baas de weg naar de profeet Eli-
sa in Samaria die hem van zijn
ziekte kan genezen."
Het bijbelverhaal vertelt vervol
gens dat Naaman, na een paar
omtrekkende bewegingen, op
advies van Elisa zichzelf zeven
maal onderdompelt in de Jor-
daan, én inderdaad geneest. Een
criticaster zou kunnen denken:
God schijt net als de duivel op
de grote hoop. Waarom zo'n rij
ke buitenlandse legeroverste ge
nezen die arme meisjes schaakt
en tot slavernij veroordeelt?
Maar dat nut blijkt uit het eind
van het verhaaL Naaman zegt
namelijk ten overstaan van zijn
hele gevolg: 'Zie, nu weet ik, dat
er op de hele aarde geen God is
behalve in Israël.' Zo'n loyali
teitsverklaring maakt veel goed.
Weegink rept jammer genoeg
niet over dit vreemde goddelijke
voorkeursbeleid. Hij prijst alleen
het geloof van het meisje in de
krachten van God die via Elisa
Zijn wonderdaden verricht. De
les van dit verhaal is volgens
hem dat ieder mens, hoe een
voudig van geest ook, in aanra
king gebracht moet worden met
Het Woord van de Heer. „Zelfs
mensen die nog geen tien woor
den bij elkaar kunnen rapen, zo
als een eenvoudig keukenhulp
je, kunnen zo het christendom
verspreiden."
Langzaam maar zeker komt de
dominee zo bij het zendings
werk waar deze dienst aan is ge
wijd. Het moet gezegd, wat kan
die Weegink preken. Politici
kunnen zo bij hem in de leer.
Soms losjes met de ellebogen op
de kansel. Of heen en weer lo
pend in de ongeveer één meter
twintig brede kansel, schuwt hij
niet zijn theologische bood
schap in populaire taal van de
straat te verpakken en te larde
ren met voorbeelden uit de be
levingswereld van de Valken-
burgse gemeente.
Instinctief zwakt hij zijn stem af
wanneer dat past en zet de volu
meknop op voluit wanneer hij
zijn woorden wil benadrukken.
Bijna voortdurend kijkt hij zijn
gehoor aan. Afgezien van die ke
ren dat hij theatraal zijn blik
richt op de hemel. Beter gezegd:
richting het houten dak van de
kansel, waar pal boven hem,
door een vierkant paneel van
ondoorzichtig glas, een ronde tl-
buis schijnt. Een kunstmatig au
reool dat perfect lijkt te passen
boven het hoofd van deze Pim
Fortuyn onder de dominees.
Sinds de traumatische ge
beurtenissen van 11 septem
ber 2001 bieden geopolitieke
en militaire overwegingen
een veel belangrijker verkla
ringsgrond voor de voortdu
rende afhoudende opstelling
van de Europese Unie, dan
religie en/of mensenrechten.
En van de als ongepast erva
ren druk die de Verenigde
Staten recent op de Europe
se leiders hebben uitgeoe
fend öm Turkije een con
creet perspectief te verstrek
ken om te mogen toetreden.
Wij hebben de overtuiging
dat er iets heel anders speelt.
Een feit dat ongetwijfeld ten
grondslag ligt aan de omstre
den 'bemoeizucht' van pre
sident George Bush. Vanaf
het moment dat Turkije toe
treedt tot de Europese Unie,
grenst die Europese Unie
(dat zijn wij) aan maar liefst
zeven roerige, onstabiele,
niet democratisch bestuurde
gebieden: Georgië, Armenië,
Iran, Irak, Koerdische regio's,
Syrië en Libanon.
Het lijkt duidelijk dat de Eu
ropese Unie daarmee in een
enorm politiek en militair
wespennest terecht komt.
Het zou immers het defini
tieve einde betekenen van de
betrekkelijke 'splendid isola
tion' van de Ei
die Amerika ee
oog is bij haar
Irak en het ten
Bij toetreding) [ufc
hoeven de VS %en
geen zorgen
de Europese U
opeens grensla s p
dankzij onzen en
met overheden 21
ven, zijn wij
geraakt dat vee
Nederlanders 1
tariërs zich van he|
matiek bewust
Jit
ot
in(
he
iet
43
Goed nieuws voor FC Lisse-
trainer Ruud Bröring. Het
Leidsch Dagblad wordt niet
alleen bezorgd in Zeikt, de
krant wordt ook nog gelezen.
Vandaar dat wij Bröring in
zijn column van vorige week
maandag op enkele onwaar
heden konden betrappen.
De opzet voor de Amstel
Cup is niet het resultaat van
de arbeid van 'iemand in het
Zeister Bos die er niet van
te overtuigen is dat het an
ders moet', maar van de in
breng van prominente club
vertegenwoordigers en trai
ners (het zgn. technisch plat
form) die een duidelijke kijk
op de materie hebben. Net
als Bröring dus, maar dan
anders.
De clubs die Europees voet
bal spelen, worden tot de
winterstop vrijgehouden van
Amstel Cupverplichtingen,
zodat zij - in het belang van
het totale Nederlandse voet
bal - in staat worden gesteld
Europees goed te presteren
ten behoeve van de UEFA-
ranking, die de basis vormt
voor het aantaldeelnemers
aan UEFA clubcompetities
dat een land mag inschrij
ven.
Het toernooi om de Amstel
Cup heeft elk jaar verrassin
gen in petto en blijft daar
mee populair bij spelers en
publiek. Dat bewijzen de
toeschouwersal
amateurclubs a
geldt dat het to
Amstel Cup de
naar Europees
Bröring nu kan
wat de finale oj
heeft hij heel v
van voetbal, of
zonder veel gel
zien.
(voorlichter I
