'Met een grasmaaier red je het milieu niet'
BINNENLAND 2
je geen
sociaal
te zijn'
geld meer om
'Straks heb
HOC 156
zaterdag l8 januari 2003
ongepast! Misplaatst! Dat er in
de Derde Wereld geen kiezers
van ons zitten heeft er niets mee
te maken!"
lk 1^in (links) en Agnes Kant.
Het is laat en Agnes Kant ram
melt van de honger. Dus komt
er een biefstuk op tafel. CDA-
staatssecretaris Joop Wijn moet
die avond nog koken voor vrien
den, en kijkt toe hoe de vork in
het sappige vlees verdwijnt.
„Nou, eet smakelijk. En niet de
groenten overslaan!"
Enkele minuten later heeft de
hartelijkheid al plaats gemaakt
voor fel debat. De SP zou het
land met een catastrofaal eco
nomisch beleid naar de rand
van de afgrond voeren, luidt
zo'n beetje het verwijt van Wijn.
Kant bijt van zich af. „Ho, ho!
Het is onjuist dat de economie
met onze plannen in het slop
raakt. Dat is gewoon niet waar!"
De vraag was, hoe slecht het er
eigenlijk voor staat in Neder
land. Joop Wijn, handzaam dos
sier bij de hand, kent de cijfers
uit zijn hoofd. „Wat moet ik zeg
gen? Volgend jaar 100.000 werk
lozen meer. De investeringen
van het bedrijfsleven lopen acht
procent terug. De export is zes
procent ingezakt."
Kant: „Die cijfers kan ik niet be
strijden. Maar we moeten ook
niet overdrijven. We boeren
economisch nog niet achteruit.
Ons verschil van mening zit veel
meer in de vraag hoe je met de
problemen omgaat. De SP kiest
voor overheidsinvesteringen,
juist in economisch slechte tij
den. En daarvoor halen we een
deel van de 14 miljard terug die
Paars aan lastenverlichting heeft
uitgekeerd."
Wijn: „Dat beleid van lastenver
lichting was onverstandig, dat
zijn wij met elkaar wel eens.
Maar nu de lasten met vijf mil
jard euro verhogen is echt on
verstandig. Een verkeerd sig
naal."
Kant: „Kom kom. De vennoot
schapsbelasting een half pro
cent hoger heeft echt geen dra
matische gevolgen. Met dat geld
verbeteren wij het onderwijs, de
zorg en het openbaar vervoer en
daar profiteert het bedrijfsleven
óók van."
Investeren in de publieke sector
is prima, maar er moet wel geld
voor zijn, betoogt Wijn. „Het
moet solide gebeuren. Het CDA
investeert ook, maar verliest de
overheidsfinanciën niet uit het
oog. Als je daar niet op let, heb
je over 25 jaar geen geld meer
om sociaal te zijn. De SP schiet
te ver door en de prijs die je be
taalt is dat het ondernemerskli
maat verslechtert. En dóór
wordt het geld verdiend, niet in
'Nederland boert
economisch nog
niet achteruit'
Den Haag."
Kant reageert: „Volgens het
Centraal Planbureau groeit de
economie met ons beleid 2,5
procent per jaar. Nederland
heeft nog steeds een heel gun
stig vestigingsklimaat voor het
bedrijfsleven. Maar ik laat me
niet aanleunen dat wij geld uit
geven dat er niet is. Op de lan
gere termijn willen wij de staats
schuld wel degelijk aflossen."
Wijn, bijterig: „Maar de komen
de jaren laten jullie de tekorten
oplopen. Dat deed Den Uyl
eveneens, in de jaren zeventig,
en we weten hoeveel schade dat
heeft veroorzaakt."
De SP, meent Kant, doet iets wat
veel partijen niet aandurven: ba
kens verzetten en keuzes ma
ken. Zo moet het inkomen in
Nederland worden herverdeeld:
hogere lasten voor topinkomens
en beperking van de hypotheek-
rente-aftrek. De uitkeringen
kunnen dan acht procent om
hoog. Kant: „Het CDA vindt dat
iedereen moet inleveren, óók de
minima. Ik zeg het maar rond
uit: dat vind ik asociaal. Die
mensen kunnen het niet mis
sen. Sterker: ze verdienen
meer."
Wijn, nu in het defensief: „De
lage inkomens worden door het
CDA wel degelijk ontzien. Maar
de uitkeringen in deze tijd acht
procent verhogen, zoals jij wil,
dat vind ik echt Agnes in Won
derland."
Over de hypotheekrente heeft
Wijn nog een vraag. Geldt de
beperking van de aftrek boven
220.000 euro ook voor bestaan
de gevallen?
Kant: „Ja, want anders krijg je
rechtsongelijkheid. Wij beseffen
wel dat we daarmee mensen in
de problemen kunnen brengen,
dus beginnen we geleidelijk met
de hoogste inkomens. Mensen
die een hypotheek van een mil
joen hebben zullen het meteen
gaan merken."
Wijn valt bijna van zijn stoel.
„Dus dan tast je bestaande
rechten aan! Mensen hebben
hypotheekcontracten van soms
25,30 jaar afgesloten. Ik vind dat
onverantwoord!
Kant: „We zullen het zodanig in
voeren dalfnen zich kan aan
passen aan de hogere hypo-
theeklast."
Inmiddels is anderhalf uur ver
streken. In het stampvolle res
taurant-café worden de tafels af
geruimd. De kloof tussen CDA
en SP op sociaal-economisch
terrein is voorlopig niet te over
bruggen, concluderen Kant en
Wijn eenstemmig. Kant: „Het
CDA zoekt zijn heil bij de WD.
Met Balkenende kunnen wij
geen akkoord sluiten." Wijn
zegt, zuinigjes: „De SP is wel iets
minder radicaal dan vroeger.
Maar als je het mij vraagt: nog
steeds te radicaal."
je haalt geld weg bij mensen die
creperen om de kiezer in Neder
land een nieuwe boot te laten
kopen." Eerdmans: „Dat vind ik
door Paul Koopman
en Peet Vogels
Amsterdam - Kunnen de uitke
ringen wel omhoog of moet ie
dereen de buikriem aanhalen?
Agnes Kant (SP) en CDA-staatsse-
cretaris Joop Wijn (economische
zaken) betwisten eikaars recep
ten tegen de malaise. Een twee
gesprek over één van de belang
rijkste thema's van de campagne:
de economische neergang. Wijn:
Jullie schieten zo dóór!"
ders: „Per dag staan we gemid
deld twintig minuten stil en dat
is niet alleen slecht voor de eco
nomie, maar ook voor het mi
lieu. Door de wegen snel te ver
breden geef je lucht aan het we
genpark! Dat helpt wel degelijk
Met het oplossen van knelpun
ten wordt echt heel Nederland
niet geasfalteerd, wat je weieens
hoort."
Rouvoet werpt tegen: „Wat je in
elk geval wèl krijgt is dat het
landschap verder versnippert.
Wat mij stoort is dat wij in Ne
derland denken dat we een
soort grondrecht op mobiliteit
hebben. Ik zeg: in het belang
van het milieu en de leefbaar
heid zou je onnodig vervoer
moeten afremmen. De LPF doet
precies het tegenovergestelde.
Jullie willen be
vorderen dat de
mensen méér
reizen, des
noods in een
derde boot of
vierde vakantievlucht. Maar dan
schrijf je het milieu af!"
Het gesprek komt op de span
ning tussen economie en het
milieu: hoe meer groei, hoe
meer vervuiling. Rouvoet zet
uiteen dat Nederland de inter
nationaal afgesproken vermin
dering van broeikasgas niet
haalt en daarom het beleid moet
verscherpen. Eerdmans tilt daar
wat minder zwaar aan. „De eco
nomie moet nu bevorderd wor
den. De LPF is de enige partij
die dat via lastenverlichting
doet: drie miljard euro. We wil
len dat de mensen weer gaan
uitgeven. Overigens, als de eco
nomie lekker draait is dat ook
een motor voor het milieu, want
dan heb je meer geld om daar
wat aan te doen."
De lijsttrekker van de Christen-
Unie reageert geschokt. „De
economische crisis is toch niet
zo diep dat we nu geen aan
dacht meer hoeven te besteden
aan mondiale vraagstukken? Het
broeikasprobleem verdwijnt niet
als je er niet meer over praat."
Eerdmans: „We moeten er wel
aan werken, dat vinden wij óók
Maar jij zegt: ik roei tegen de
stroom in. Ik zeg: ga met de
stroom mee, want dat is precies
wat de mensen willen. De kiezer
hoor je niet meer over milieu.
Overigens zijn wij er niet tegen
dat de vervuiler betaalt. Wie in
zijn tuin twee uur lang onnodig
zijn grasmaaier laat razen mag
van mij een boete krijgen."
Rouvoet grijnst: „Met een gras
maaier red je het milieu niet. En
ook niet door kerncentrales
open te houden, zoals de LPF
wil." Eerdmans: „Kernenergie is
veilig." Rouvoet: „Met het kern
afval creëer je de milieuproble
men van onze kinderen.
Het interview eindigt stekelig.
Rouvoet wil nog even kwijt dat
de LPF de Nederlandse groei wil
bevorderen ten koste van ont
wikkelingshulp. „Daarop bezui
nigen jullie 400 miljoen. Is dat
omdat daar geen kiezers van jul
lie zitten? Dat zit
me echt hoog."
Eerdmans: „Nee,
wij verdelen de
budgetten anders.
Laten we wel zijn:
dat geld is wel van ons, opge
bracht door de Nèderlandse be
lastingbetalers. Wij leggen ande
re prioriteiten." Rouvoet: „Maar
Slechte service tegen hogere
prijzen. Het is een schande."
Een beter openbaar vervoer
staat hoog op het wensenlijstje
van alle partijen. De vraag is na
tuurlijk: wat hebben zij daarvoor
over? Of moet misschien de au
to toch voorrang krijgen? De
LPF trekt een miljard euro uit
voor het spoor, de Christenunie
blijft daar met een extra investe
ring van 100 miljoen bij achter.
Maar daar staat tegenover dat
de ChristenUnie minder bezui
nigt op andere begrotingspos
ten.
Waar moet het geld voor wor
den gebruikt? „Met name veilig
heid!", benadrukt Eerdmans.
„Zelfs de conducteurs durven
de trein niet meer in tegenwoor
dig." Rouvoet zegt: „Ben ik het
mee eens. Als conducteur moet
je zo langzamerhand een zwarte
band karate hebben. Net als de
LPF zijn wij tegen de extra ta
riefverhoging van treinkaartjes,
maar ook de kwaliteit moet ver
beterd."
De wegen van LPF en Christen-
Unie scheiden zich echter zodra
het autoverkeer ter sprake komt.
Eerdmans vraagt begrip voor de
'automobilist die eenzaam in
zijn wagentje in de file staat'. De
wegen moeten snel verbreed, de
maximumsnelheid mag 's
avonds naar 130 kilometer en
het accijnskwartje van Kok moet
onverwijld worden teruggege
ven, vindt hij. Eerdmans: „Dat
laatste is een harde garantie. Wij
gaan alleen in een kabinet zitten
als dat kwartje wordt teruggege
ven. Het is voor ons een breek
punt."
Rouvoet: „Wij zeggen: probeer
voor dat kwartje goede dingen
te doen voor het openbaar ver
voer. Dat zou onze keuze zijn.
Knelpunten in de wegen moet je
overigens wel aanpakken, maar
je bent er niet door de wegen te
verbreden. Dan krijg je bredere
files in plaats van kortere files."
Eerdmans ziet dat volstrekt an
lul Koopman
B van Soest
- Nu het economisch
at, moet het milieu
1 pas op de plaats ma
lt de LPF. Dat is nu ty-
n bewijs van kortzichtig
ie, meent André Rou-
t Eerdmans (nummer 2
F-lijst) en de lijsttrekker
(Christenunie in debat
!t spoor, de files en het mi-
5 wat verlaat, want de
weer eens niet op tijd.
maak ik het ook nog re-
mee dat ik moet staan
le klas roken, terwijl
kaart eerste klas heb",
it hij. LPF-Kamerlid Joost
jans, op de fiets naar de
k gekomen, beaamt:
(oor dondert in elkaar.
