Ongebroken, ondanks tegenslagen
I
I
lien nare dingen kun je heel
§)ie momenten meemaken'
Bij Maurice de Hond
ratio het van emotie
'Ik ben geen Anneke Grönloh.
Ik ga niet zielig zitten doen.'
ZATERDAG
18 JANUARI
2002
ER
BIJ
i
Of het nou de ziekte van zijn zoon is of de
w dood van zijn vrouw, bij Maurice de Hond
(55) wint de ratio het van de emotie. Na
het fiasco met zijn bedrijf Newconomy
ioj ging hij er een jaartje tussenuit. In die tijd
overleden zijn ouders en keerde hij terug
naar zijn oude stiel, de opiniepeilingen. 'Ik
heb goede en verkeerde dingen gedaan.
Maar ik heb in elk geval gelééfd'.
door Dick Hofland
I
lllf
1111 eet je wat ik niet begrijp,
echt niet begrijp? Dat wij
Wl zeven miljard euro uitgeven
aan een goederenspoorlijn naar Duitsland.
Een technologie uit 1839 waarmee goederen
vanuit het buitenland via ons land naar weer
een ander buitenland worden vervoerd. Wat
verdien je daar nou mee? De Betuwelijn is
een investering in infrastructuur en laag
waardigheid, en daar schiet je economisch
niets mee op. Die lijn komt nota bene langs
een snelweg waar veruit de minste files staan
en er ligt ook nog een rivier naast. Het slaat
helemaal nergens op. Geloof me, in 2007 zal
er een parlementaire enquête komen, omdat
het weggegooid geld is.
Ie moet investeren in nieuwe technologie en
hoogwaardigheid. Zuid-Korea heeft alle in
woners een supersnelle breedbandverbin
ding gegeven. Dat is infrastructuur voor de
hele wereld, voor veel minder geld dan de
Betuwelijn. Daardoor heb je veel minder fy
sieke contacten tussen mensen nodig. Als ik
nu vanuit Amsterdam voor een zakelijke af
spraak de deur uit moet naar Rotterdam,
ben ik toch snel drie uur reistijd kwijt. Als je
een supersnelle internetverbinding hebt met
tv-kwaliteit, kan ik voor diezelfde afspraak
thuis blijven. Kijk, een koelkast kun je niet
via internet verplaatsen, dat soort vervoer,
dat soort fysieke contactverplaatsing zal blij
ven bestaan. Maar er is heel veel in het eco
nomische verkeer en ook wel in de privé-
sfeer waarbij je geen fysiek contact nodig
hebt voor hetzelfde resultaat.
Ik heb het niet over prettiger; ik zeg niet dat
het prettiger is om met elkaar te praten via
een scherm dan lijfelijk. Ik heb het over effi
ciënter. Als je de mogelijkheden hebt, kun je
een afweging maken; ga ik iemand fysiek
ontmoeten of via de computer? Denk niet
dat iedereen dan zegt: ik ga liever ter plekke
met iemand praten? Dan vergeet je dat de
telefoon er ook voor heeft gezorgd dat men
sen elkaar minder zijn gaan bezoeken.
Ik noem niet voor niets Korea als voorbeeld,
want daar komt Samsung vandaan. Dat is
één van de topbedrijven in de wereld gewor
den. In die sector hebben wij Philips. En dat
bedrijf heeft de slag volledig gemist op de
drie belangrijkste technologische ontwikke
lingen: mobiele telefoon, videocamera en
personal computer. Als je zo naar Philips in
Nederland kijkt, als je naar de Betuwelijn
kijkt, is het niet zo moeilijk te voorspellen
dat het steeds slechter zal gaan met onze
economie. Wij vernieuwen niet, wij investe
ren niet in de goede dingen. Schiphol: ook
zoiets. Schiphol heeft een financieel goed
jaar achter de rug, jawel, maar het is niet
veel meer dan dat mensen uit andere landen
overstappen op weg naar andere landen.
Dat stelt economisch niet zoveel voor als ve
len zeggen. Terwijl dat enorme Schiphol wel
heel vervelend is voor acht miljoen mensen
uit de Randstad die er omheen wonen.
Waarom hebben we Schiphol niet aangelegd
waar Lelystad nu ligt?
Mijn zoon werkt bij de NCRV-radio en
schrijft daar al een half jaar een web-log
boek. Dat lazen zo'n honderd mensen. Hij is
ernstig ziek geworden. In het ziekenhuis wil
de hij doorgaan en heeft dagelijks in dat log
boek geschreven over zijn wel en wee. Hij
had een tumor in het ruggenmerg. Hij heeft
beschreven hoe hij daarmee is omgegaan,
hoe het was om tijdelijk aan zijn benen ver
lamd te raken, in een rolstoel te zitten. Nu
lezen per dag ongeveer duizend mensen zijn
dagboek en krijgt hij honderd, honderdvijftig
Maurice de Hond: „Ik kon het me na het mislukken van Newconomy veroorloven om een tijd ongebonden te zijn, al is het niet echt een rustig jaar geworden, omdat mijn oudste zoon ziek is ge
worden en mijn ouders zijn overleden." Foto: GPD/Harmen de Jong
verdriet gehad om hun overlijden. Bij alle
narigheid en verdriet die mij overkomen,
houd ik ook steeds voor ogen wat mijn ou
ders hebben meegemaakt en dan realiseer ik
me dat ik niet zoveel te klagen heb.
Ik ga dus ook niet zitten zeuren dat Newco
nomy is mislukt. Het is jammer. Ik heb een
denkfout gemaakt. Ik dacht dat Europa en
dus ook Nederland de ontwikkelingen in de
Verenigde Staten zouden volgen, maar dan
een paar jaar later. Daarom dacht ik ook te
kunnen starten met het bedrijf op een mo
ment dat internetbedrijven in de VS al enke
le jaren draaiden. Ik voorzag wel dat het na
een tijdje minder zou gaan, dat de groei er
uit zou raken, maar ik dacht dat het even
eens een proces van jaren zou zijn. Dat het
in de rest van de wereld met een vertraging
zou gebeuren ten opzichte van de VS, net
zoals het in de aanloop naar de top was ge
gaan. Nee dus, het was in de rest van de we
reld en dus ook in Nederland op hetzelfde
moment als in de VS afgelopen en ook nog
eens in één keer. Dat kun je niet meer op
vangen.
Dan zie je dat Nederland heel knap is in
leedvermaak. Nee, ik zeur niet, want zo zit ik
zelf ook in elkaar. Ik lach ook over anderen
als ze eens worden afgezeken of te kijk gezet,
dus ik vind dat je dan niet flauw moet doen
als je zelf een keer het onderwerp bent. Ik
ben geen Anneke Grönloh. Ik ga niet zielig
zitten doen, ik duik niet onder, ik laat me
niet mijn leven afnemen. Na het mislukken
van Newconomy ben ik er wel een jaartje
tussenuit gegaan. Ik kon het me veroorloven
om een tijd ongebonden te zijn, al is het niet
echt een rustig jaar geworden, omdat mijn
oudste zoon ziek is geworden en mijn ou
ders zijn overleden. Toch is het goed voor
me geweest, ik merkte dat ik ongebroken
was ondanks het vele persoonlijke verdriet
en de zakelijke tegenslagen.
Ik weet niet of ik ooit weer aan zo'n avon
tuur als Newconomy begin. Voorlopig zit ik
weer in mijn ouwe stiel, de opiniepeilingen
en ik moet toegeven dat ik dat toch wel heel
erg leuk vind. Ik ben een nieuwsjunk, ik
houd van actualiteit en we zitten in een heel
interessante politieke periode. Ook nu pro
beer ik te vernieuwen. Niet alleen door elke
dag te peilen, maar de afgelopen week heb ik
voor een wereldprimeur gezorgd tijdens het
programma 'Ben je mijn stem waard?!' op
SBS. Voor het eerst kon je in beeld zien hoe
de diverse lijsttrekkers tijdens hun debat
werden beoordeeld door de kijkers. Ik vind
niet dat die manier tot nog meer 'oneliners'
en simplisme uitnodigt, maar dat politici er
juist door worden gedwongen helder te zijn.
Voor een opiniepeiler zijn dit mooie tijden. A
Tot 1960 was elke verkiezingsuitslag tot op
procent hetzelfde. Nu heb je verschuivingen
van tientallen procenten. Ik weet niet of ik
dit werk de rest van mijn leven blijf doen, al
ligt het wel dicht bij mijn hart. Ik vind het al
heel wat dat ik op mijn 55e nog net zo inten
sief bezig ben, nog net zo'n vernieuwings
drang heb als dertig jaar geleden. Ik had op
safe kunnen gaan door bij mijn bureau In
terview te blijven. Er werkten honderd men
sen, we hadden een omzet van 25 miljoen
per jaar en dat had ik mijn hele leven kun
nen volhouden. Maar je leeft slechts één
keer. Ik heb beslissingen genomen die goed
zijn uitgepakt en beslissingen die later fout
bleken. Ik heb geluk gehad en pech gehad. Ik
heb goede en verkeerde dingen gedaan.
Maar ik heb in elk geval gelééfd."
reacties per dag. Er is een soort community
ontstaan rond zijn genezingsproces. Zonder
internet was dit onmogelijk geweest. Men
sen leven mee, er komen wederzijds emoties
los en dat allemaal bij elkaar is een enorme
positieve energie voor zijn genezingsproces.
Twee uur na zijn operatie, vorige week, lag
hij op zijn buik in de verkoeverkamer zijn
stuk aan mij te dicteren. De tumor is verwij
derd, het ziet er volgens de artsen goed uit.
Het was een soort déja vu toen ik hoorde dat
hij een tumor had. Mijn eerste reactie was:
Nee, niet weer! Mijn eerste vrouw is op haar
tweeëndertigste overleden aan kanker. Ik
was toen net 33 en mijn leven was tot dat
moment gladjes verlopen.
Ik wist even niet wat er gebeurde, maar reali
seerde me toch al heel snel dat ik slechts
twee keuzes had: de rest van mijn leven ver
pesten door me te laten overspoelen door
emoties en verdriet, door in zak en as te zit
ten of door er zo goed en zo mooi mogelijk
mee om te gaan en verder te kunnen met
onze twee jonge zoons.
Ik heb vrij genomen en we hebben samen de
mooiste tijd uit ons leven gehad. Dat klinkt
misschien raar, maar ik had het niet willen
missen. Binnen nare dingen kun je hele
mooie momenten meemaken. Mijn vrouw
en ik hebben toen vijf maanden heel close,
heel intiem met elkaar geleefd. Door die
prachtige tijd samen kon ik verder. Drie, vier
weken na haar dood ben ik weer gaan wer
ken en ik had relatief snel ook weer een
nieuwe relatie. Mijn vrienden en collega's
begrepen er niets van.
Ik ben een probleemoplosser. Zakelijk en
privé. Dat merk ik nu met mijn zoon ook
weer heel goed. Ik ben me rot geschrokken,
natuurlijk, ik heb gehuild, natuurlijk. Ik heb
emoties, ik ben geen machine, maar op de
juiste momenten en op de juiste manier. Ik
heb vrijwel meteen tegen mezelf gezegd:
Hoe kan ik hier het beste mee omgaan? In
paniek raken en totaal geen leven meer heb
ben of rationeel blijven en kijken hoe ik mijn
kennis en ervaring maximaal kan aanwen
den om mijn zoon zo goed mogelijk te steu
nen? Hij heeft er niets aan als ik word over
spoeld door emoties, want dan kan ik nrets
voor hem betekenen. Ik denk zes stappen
vooruit. Uit het verleden weet ik dat zelfs als
artsen negatieve prognoses geven, je samen
prachtige momenten kunt hebben. Ik weet
wat er van mij wordt gevraagd en ik weet dat
het voor hem altijd erger is dan voor mij.
Gezondheid is voor negentig procent iets dat
je zelf onder controle hebt. Mijn vrouw kreeg
chemotherapieën, maar zat 's ochtends om
tien uur weer op haar werk. Ik heb er ontzet
tend veel over gelezen en ik krijg steeds meer
Bij de eerste beursnotitie van Newconomy waren de verwachtingen hooggespannen.
Archieffoto: ANP/Toussaint Kluiters
het gevoel dat genezen in jezelf zit. Medici
en medicijnen zijn ondersteunend. Of je ge
neest, ligt voor een groot deel aan jezelf, aan
de manier waarmee je omgaat met je ziekte.
Ik zeg niet dat je een gebroken been niet
moet behandelen, maar wel dat het na de
behandeling sneller en beter geneest als je
wilskrachtig aan je genezing werkt. Bijvoor
beeld door zelf veel oefeningen te doen in
plaats van de hele dag met je been omhoog
te blijven zitten.
Gert-Jan Theunisse, de wielrenner die door
keihard werken en doorzetten is genezen
van zijn dwarslaesie, is het grote voorbeeld
voor mijn zoon. Als Theunisse naar zijn art
sen had geluisterd, was het waarschijnlijk
nooit meer goed met hem gekomen.
Ik heb reden genoeg om mezelf in een de
pressie te storten, maar dat geeft geen pas.
Na de dood van mijn eerste vrouw ben ik
hertrouwd en met die vrouw heb ik drie kin
deren gekregen van wie de tweede, Lionel,
na elf maanden is overleden. Ik begreep bin
nen 24 uur van de arts dat het kansloos was,
dat dit kind niet lang zou leven. Hij had een
In 2001 kwam de ondergang van het ICT-bedrijf
fout gemaakt. Maar ik ga niet zitten zeuren dat
Archieffoto: GPD/Sieko Kloosterhuis
van De Hond. „Het is jammer. Ik heb een denk-
Newconomy is mislukt."
ernstige hartafwijking en zijn longen func
tioneerden heel slecht. Ik heb er toen bewust
voor gezorgd dat ik geen emotionele band
met hem kon opbouwen. Ik heb afstand ge
nomen, ik kon zijn lijden niet aanzien. Al het
verdriet over het lijden van mijn eerste
vrouw kwam toen ook weer boven. Lionel
heeft geleden en gestreden, zijn dood was
een opluchting. Natuurlijk is dat voor de
moeder een heel ander verhaal. Ik vond het
voor mijn moeder ook veel erger dan voor
mezelf.
De relatie met mijn derde vrouw, mijn laat
ste partner, is vervelend geëindigd. Tegelijk
met het einde van Newconomy eindigde
mijn relatie met haar. Ik had steun nodig en
die kon ze mij niet geven. Nu ben ik een tijd
je alleen. Vorig jaar zijn mijn ouders kort na
elkaar overleden. Mijn vader in januari en
mijn moeder vier maanden later. Ze zijn 87
en 86 geworden en zijn, als je dat zo kunt
zeggen, gelukkig overleden. Mijn vader is
thuis overleden, met de kleinkinderen rond
zijn bed. Mijn oudste zoon en ik zijn blij dat
mijn ouders zijn huidige ziekte niet hoeven
mee te maken. Ze hebben geen aftakelings
proces hoeven meemaken, ze zijn niet de
ment geworden, ze zijn aan ouderdom over
leden.
Van hen heb ik de kracht geërfd om te over
leven. Ze hebben in Auschwitz en Mauthau
sen gezeten, waar ze ook alle twee hun eer
ste relatie zijn verloren. De vrouw van mijn
vader werd bij aankomst in het kamp direct
vergast, op zijn verjaardag. De man van mijn
moeder is na enkele maanden in het kamp
overleden. Mijn moeder zat in het kamp van
Mengele. Hij verplichtte ook joodse artsën
om experimenten uit te voeren. Eén van hen
heeft de baarmoeder van mijn moeder dicht
genaaid. Later heeft hij tegen haar gezegd
dat als ze de oorlog zou overleven-er een
herstel-operatie mogelijk was en ze mis
schien nog één kind zou kunnen krijgen. Dat
ben ik geworden.
Mijn ouders hebben mij nooit belast met
hun verleden. Ik besefte wel al heel snel dat
ze iets vreselijks hadden meegemaakt, ook al
werd er zelden of nooit over gesproken. Ik
heb me toen voorgenomen dat ik ze zoveel
mogelijk pijn zou besparen. Toen mijn eer
ste vrouw overleed, was mijn eerste gedach
te niet: 'Wat moet ik nu?', maar: 'Wat erg dat
mijn ouders dit moeten meemaken'. Ze heb
ben wel eens gezegd dat elke dag na 1945
dat ze nog leefden een geschenk voor ze
was. Zo bezien kan ik ook vrede hebben met
hun dood, na een huwelijk van ruim vijftig
jaar. Hun leven is mooi afgerond volgens
een natuurlijk proces. Daarom heb ik geen
