Wim van Zwam laat
een kansen meer liggen
Trainer werkt bij KNVB met toptalent
zaterdag l8 januari 2003
SPORT
n Spierdijk
idem van de eerste divisie naar de
[an het topvoetbal. Wim van Zwam
rainer die in deze regio ARC, UVS en
jnder zijn hoede had, stapte vorig
jrvan TOP Oss naar de KNVB. Bij de
lond is hij trainer en coach van de na-
jelectie onder 19 en onder 15 jaar en
I hij opleidingen. „Het is eigenlijk een
laai, bij TOP Oss werk je aan de on-
Jvan het betaalde voetbal en nu ben ik
jen bij de opleiding van de toptalenten
ferland."
Oss hebben we een goed eerste
gedraaid. Het tweede jaar was het
1 minder. Dat laatste jaar had eigen
met betaald voetbal te maken. Er
jngens die toch al van plan waren te
we hebben er spelers bij moeten
e zich niet zo ontwikkeld hebben
jfe hoopten. Die hadden in een goed
juinen groeien, nu lukte dat niet. Ik
kh bij TOP Oss blijven, ik dacht dat
dat ook wilde. Dat is op een gegeven
It omgeslagen, het bestuur vond dat
jdoende had uitgesproken dat ik heel
'n contract wilde verlengen. Ik had
wat het toekomstbeeld van de club
Ie wel doorgaan, maar onder
:den."
>r geen spijt van dat ik die kans bij
epen heb. Als voetballer heb ik
iten liggen, ik ben gewoon gestopt
jen een paar dingen me niet bevie-
[ist dat er niet veel mogelijkheden
zouden komen om als trainer in
Ide voetbal aan de slag te gaan.
jing Hans Westerhof als trainer van
FC Groningen, maar zoiets ge
it meer; behalve als je een grote
voetballer hebt."
ren wist ik wel dat de clubs niet in
len staan na zo'n slecht tweede
ter niet voor een functie als hoofd-
had me eigenlijk nog niet bedacht
bu gaan doen, toen er een telefoon-
jn van de KNVB. Ik wilde in elk geval
feld blijven staan, de overstap was
wel heel erg groot geweest. Ik heb
el mooie teams gekregen. Het Ne-
S elftal onder 15 jaar en onder 19
It het elftal onder 15 jaar hebben we
jnber twee interlands gespeeld tegen
iHet is voor die kinderen van 13,14
ter
jaar natuurlijk een geweldige ervaring; ze
mogen voor de eerste keer het shirt van het
Nederlands elftal aantrekken."
„In het elftal onder 19 jaar spelen jongens
die nog niet zo bekend zijn bij het grote pu
bliek, maar het zijn wel de toptalenten van
Nederland. Veel van hen hebben inmiddels
ook gedebuteerd in het eerste elftal van hun
club, Nigel de Jong van Ajax bijvoorbeeld,
Michael Jansen van Vitesse, Collin John van
FC Twente. Of die jongens doorbreken is
van veel dingen afhankelijk; van hun menta
le weerbaarheid en ook van geluk. Heeft het
eerste iemand nodig op jouw positie, blijft
die speler net even wat langer geblesseerd
en krijg je langer de kans. Wordt je concur
rent verkocht of net niet, en kom je nooit
aan de bak. En kan je het opbrengen om -
als je zaterdag net in een vol stadion heb ge
speeld - op maandagavond weer alles te ge
ven in het tweede elftal waar honderd man
staan te kijken."
Topjeugd
„In deze baan sprak mij aan dat ik de kans
kreeg om met de topjeugd van Nederland te
werken, dat ik in een team zou werken. Bij
TOP kwam het niet voor dat je de kans kreeg
om met een groep trainers over de ontwik
kelingen in het voetbal te praten. Een aantal
dingen die ik al gedaan had als trainer of op
de academie voor lichamelijke opvoeding
komen in deze baan samen."
„Mijn functie bij de KNVB is redelijk gecom
pliceerd. Behalve de coaching van de jeugd-
teams ben ik docent bij de cursus trainer-
/coach jeugdvoetbal, daar worden trainers
opgeleid om in de top van het jeugdvoetbal
te werken. Jongens als Sonny Silooy en Wim
Jonk zitten daar op. Daarbij leid ik docenten
op die bij de districten van de KNVB wer
ken, verzorg ik bijscholingen. In grote lijnen
houd ik me bezig met drie zaken: voetbal
ontwikkeling, kaderontwikkeling en talen
tontwikkeling. Dat betekent dat ik bij veel
zaken die op het gebied van het jeugdvoet
bal in Nederland gebeuren, een vinger in de
pap heb, in elk geval van op de hoogte ben."
„Een enkele keer word ik ingeschakeld voor
andere werkzaamheden. Ik heb voor de
bondscoach Tjechië gescout toen ze tegen
Slovenië speelden. Dan zitje ineens naast
Eriksson, de bondscoach van Engeland, dat
in een poule zit met Slovenië. Ik heb ook
Seedorfeen keer bekeken bij AC Milan."
„Bij de KNVB is het Nederlands A-elftal het
belangrijkst. Daar zit met Advocaat en Van
Hanegem een behoorlijk zware staf op. Dat
betekent dat er bij de KNVB bij de coaching
van de lagere elftallen dingen gecombineerd
moeten worden. De bond kan zich niet per
mitteren om een aparte coach voor de jeugd
tot 19 jaar aan te stellen."
„Natuurlijk hoor ik ook die geluiden dat
juist oud-topspelers de coaching van de
jonge talenten bij de KNVB zouden moeten
doen. Als je praat over uitstraling dan zit
daar zeker iets in. Ik heb profvoetbal ge
speeld bij FC Wageningen; dus die achter
stand haal ik nooit meer in. Maar het vak
van voetbaltrainer is vele malen ingewikkel
der geworden de laatste jaren. Vraag het
eens aan Marco van Basten. Die jongen be
seft dat hij nog heel wat moet leren voordat
hij zelfstandig als trainer aan de slag kan. En
je moet ook niet overschatten wat een
KNVB-coach voor invloed op die jongens
heeft. Het grootste deel van de tijd zitten die
jongens bij hun club. In de twee, drie dagen
dat ze bij de KNVB zijn, probeer je ze zo
goed mogelijk op de wedstrijd voor te berei
den."
„Het elftal onder 15 speelt met drie spitsen,
die jongens zijn gewend om bij hun eigen
club ook zo te spelen. Bij de jongere jeugd
dient de opstelling om spelers de bedoelin
gen van het voetbalspel duidelijk te maken,
om de spelers individueel beter te maken.
Bij oudere spelers heeft een opstelling een
heel ander doel. Bij de A-jeugd zet je de spe
lers zo neer dat je die wedstrijd gaat win-
Winnen
„Dan heb je meteen een van de belangrijk
ste actuele items in het jeugdvoetbal bij de
horens. Wanneer maak je nou je jeugdspe
lers duidelijk dat er ook iets anders is? Ik
heb wedstrijden gezien in de Beloftencom-
petitie waarin spelers binnen het systeem
dat ze gewend waren, prima functioneer
den. Maar toen er wat onverwachts gebeur
de, wisten ze het ineens niet meer. In de op
leiding van spelers is iets mis gegaan, ze
hebben niet geleerd zich aan te passen, niet
geleerd keuzes te maken. Dat is nu een be
langrijk item in het jeugdvoetbal. Hoe train
je nou de jeugd op dat onderdeel, hoe leer je
ze een wedstrijd te winnen?"
„In het verlengde daarvan ligt de discussie
of het goed is om je hele vereniging in één
spelsysteem te laten spelen. De opvatting
van de KNVB is dat de speelwijze van het
eerste nooit leidend mag zijn voor je jeugd
opleiding. Kijk naar Ajax, alle elftallen speel
den in de jaren '90 3-4-3. Je ziet nu dat het
bij Ajax anders is. Ronald Koeman past z'n
elftal op alle mogelijke manieren aan om die
wedstrijd maar te winnen. Dat zijn interna
tionale wetten. Wat biedt mij de meeste
kansen op resultaat?"
„Het opleiden van jeugd is duur, de jeugd
opleidingen van de profclubs kosten han
denvol geld. Tegelijkertijd zie je dat clubs
naar hartelust vissen uit de vijver met trans
fervrije spelers, daar zijn er zat van. Ik kan
me voorstellen dat degene die bij een club
over de centjes gaat, zich afvraagt of zo'n
jeugdopleiding het geld wel waard is. Maar
over een paar jaar zijn er veel minder trans
fervrije spelers, is die voorraad opgedroogd.
Dan zal je als club toch wat aan opleiding
moeten hebben gedaan. Ik voorzie hier in
Nederland een ontwikkeling als in Frankrijk,
waar er in het hele land zeven opleidingsin
stituten zijn. Clubs zouden kunnen gaan sa
menwerken en gezamenlijk een jeugdoplei
ding opzetten. Hoe die talenten dan weer
verdeeld worden? Je zou kunnen denken
aan een soort 'draft-'systeem zoals in de VS,
waar clubs om beurten mogen kiezen. De
verenigingen moeten daar zelf afspraken
overmaken."
„Ik doe nu kennis op over een aantal zaken,
waarvan ik zeker weet dat ik ze ook elders in
de voetballerij nog wel eens kan toepassen.
De KNVB is op m'n pad gekomen en wat is
de volgende stap? Je kan binnen het trai
nersvak niet aan werkplanning doen. Dan
had ik al een aantal stappen verder moeten
zijn, had ik al meer dingen in het betaalde
voetbal achter m'n naam moeten hebben.
Misschien dat ik ooit nog een keer naar het
buitenland kan. Ik doe nu weer hele andere
ervaringen op, ik zit bij een bond, daar doe
je ook weer internationale contacten op. De
route die ik volg is misschien niet de meest
gebruikelijke in het betaalde voetbal. Maar
blijkbaar is dit mijn weg."
van der Eb
jn vader heeft vroeger gekorf
de crèche zei de leidster dat
1 goed met ballen was. Zij korf-
ook. Toen is eerst onze oudste
korfbal gegaan. Hij is in de A
at zit je te lachen, dan?
kon er niets van. Hij is niet zo
dat kan gebeuren,
af de C spelen we bij elkaar in
de jeugd was het af en toe een
g eerder door, omdat ik een
ben.
hebben af en toe wel woor-
gt sneller iets tegen je zus dan
tegen iemand anders. Meestal komt het
van mij, ik kan heel fel reageren.
Inge: Ik weet wie het zegt, dus heb ik er
geen problemen mee. Ik slik wel meer.
Frans houdt ervan om te vertellen hoe
het moet gaan.
Frans: Ik ben een beetje eigenwijs, dat is
algemeen bekend.
Inge: Onze karakters zijn heel verschil
lend.
Frans: Ik ben veel drukker, ik praat
meer, en ik ben makkelijker. Ik lijk meer
op mijn vader, zij lijkt meer op mijn
moeder.
Inge: Hij is vooral een aanvallende heer,
maar hij kan ook sterk verdedigen. In de
Inge: We staan bovenaan, we hopen
kampioen te worden.
Frans: We móeten kampioen worden.
Maar het is moeilijk als je moet. Als je
niks te verliezen hebt, ben je vaak beter.
leiden - Bij Pernix staat Inge van Belen-Treur (22) in hetzelfde vak als haar broer Frans
(21). Zij is ziekenverzorgende in het Sint Elizabeth Gasthuishof, hij werkt als
administratief medewerker bij het Zilveren Kruis. Vanmiddag nemen ze het samen op
tegen een concurrent voor de titel, Fiks uit Oegstgeest. In dat team speelt de vriendin
van Frans. Het ouderlijk huis staat in Leiden, maar hun ouders wonen nu in Florida. De
foto is gemaakt bij Inge.
rebound is hij ook sterk.
Frans: Ze kan heel goed lopen. Ze is heel
snel, en kan heel goed verdedigen.
Inge: Ik ben minder blessuregevoelig
dan Frans.
Frans: We zien elkaar verder alleen op
verjaardagen. Ik zie haar al drie keer in
de week met korfbal. Dus ga ik eerder
naar mijn oudere broer als ik even wat
wil gaan drinken of zo.
RANDJE BUITENSPEL
T'opsport hebben we niet in
1 Leiden, maar wel een hele
boel breedtesport en van breed
tesporten krijgen wij dorst. Dus
wat doen wij? Eerst een fris
drankje met isotonen, geen idee
wat dat zijn, maar ik kikker er
altijd enorm van op, dan dou
chen en daarna een paar nog
frissere drankjes: koud bier. Mag
niet meer van de plaatselijke
PvdA. Mevrouw Jansen van de
Leidse salonsocialisten vindt dat
ik verkeerd bezig ben. Daarom
moet er een betuttelingsnota
over gezondheid komen waarin
niet alleen zal staan dat ik na
een potje voetbal geen shaggie
meer mag opsteken, maar ook
dat ik van de pils moet afblij
ven. Waar bemoeit dat mens
zich mee? Laat ze zich druk
gaan maken over het gymnas
tiekonderwijs. Zodat kinderen
van tien later ook kunnen wat
ik op mijn 43ste nog kan: twee,
soms zelfs drie keer in de week
voetballen.
Nog een geluk dat die heropvoe-
ders van de PvdA behoorlijk zijn
weggehoond toen ze me van de
week mijn biertje wilden afpak
ken. Eigenlijk vond alleen het
CDA het een goed plan. Ge
meenteraadsveteraan Bleijie wil
een tijdslot op de tap in de kan
tine. Meneer ziet liever niet, zo
las ik donderdagavond in de
krant, dat vaders in de ochtend
uren met een pilsje in de hand
langs de lijn zoon- of dochterlief
aanmoedigen. Waar heeft deze
pijprokende politicus (als ik nou
ergens van ga hoesten, is het wel
van een pijprokende politicus)
het over? Hockey, vermoed ik.
Maar wat dacht je van die hoc-
keymoeders? Dié kunnen tette
ren. Nu ik er nog eens over na
denk, zo'n beroerd idee is het
niet. Geen getap voor, laten we
zeggen, twee uur 's middags.
Om de aanmoedigingen met
dubbele tong aan banden te leg
gen. Onder het motto: geen ge
bral van de hockeybal.
Weet u waar het erg is, dat
drankmisbruik? Bij het golfen,.
Niet normaal meer wat er in een
golfkantine, sorry, clubhuis,
wordt omgezet. En dan gaan die
geruite broeken ook nog eens
met een stuk in hun kraag 's
nachts de baan op. Het kan niet
anders of daar komen ongeluk
ken van. Van de zomer liep het
Geen getap
voor twee
uur 's middags
onder het
motto: geen
gebral van
de hockeybal
op de Voscuyl in Oegstgeest vol
ledig uit de klauwen toen een
benevelde bende met lichtgeven
de ballen aan de slagging. De
Voscuyl, maar daar spelen toch
alleen voetbalclubs? Zult u zich
afvragen. In die veronderstelling
vekeerde ik ook, maar een van
die voetbalclubs, UDO, schijnt
ook een golfsectie te hebben. Die
is voor mannen en vrouwen die
niet zo nodig achttien holes hoe
ven. Omdat ze zo'n eind niet
kunnen lopen of omdat ze geen
modaal jaarsalaris kunnen be
talen om lid te worden van een
eliteclub in lommerrijke dreven.
Deze haljslachtige golfers hiel
den van de zomer een nacht-
toemooi en dat werd matten.
Bij de tweede hole werd er al
wat gemopperd, bij de zevende
was het schelden en bij de acht
ste sloegen ze elkaar op de bek.
Is een rechtszaak geworden.
Echt waar. Een van de golfers
met losse handjes pikte het niet
dat hij door de club werd ge
schorst en zocht het hogerop.
Vorige week stond het hele zooi
tje te kibbelen in het Paleis van
Justitie te 's Gravenhage. Daar
slaakte rechter Dozy een zucht
van het kaliber Beenhakker. Ei
genlijk had ze geen idee wat ze
met dit kinderachtige gedoe aan
moesten zei, meteen omhaal
van woorden uiteraard, dat
UDO en de verbolgen golfer het
maar lekker zelf moesten uitzoe
ken. Mijn idee. Een tapverbod
voor tweeën lijkt me hier trou
wens ook op zijn plaats. Plus
een speelverbod na tienen ('s
avonds).
Dat je sport buiten de politiek
kan houden, is een illusie die in
1936 ruw werd verstoord. Sinds
de nazi's in 1936 met de Winter
en Zomerspelen aan de haal
gingen, heeft de sport de politiek
maar te dienen als het de politi
ci zo uitkomt. Sommige sporten
hebben de laatste jaren niet te
klagen over financiële steun van
de overheid, maar de tol die dat
kost, is zwaar als lood. Ambte
naren en politici die zich tegen
je aan komen bemoeien en zo
dra er wat te vieren valt met het
hele gezin op de eretribune ko
men zitten. Voor nop natuur
lijk.
In verkiezingstijd willen partij
en zich nog wel eens van een
sportieve kant laten zien. Maar
wij sporters prikken daar door
heen, want het verschil tussen
gemeende en geveinsde belang
stelling constateren wij feilloos.
Die anti-afwholcampagne van
de Leidse FÏ'dA mag dan te zot
voor woorden zijn, ze is wel ge
durfd. Zoiets kost toch meer
stemmen dan het oplevert, want
wij breedtesporters zijn in Lei
den met z'n heel velen. Ook al
zijn hetgeen gemeenteraadsver
kiezingen zijn die voor de deur
staan, dat alcoholverbod dat
mij boven het hoofd hangt,
neem ik als zwevende kiezer
toch mooi mee in mijn ovenve-
gingen.
Jaap Visser
Reageren?
Sportredactie.ld@damiate.hdc.nl
