Blix wil snel Iraaks bewijs
voor vernietiging wapens
BUITENLAND
Veel kritiek op Frans-Duits voorstel EU-'duobaan'
'Ik ben alleen bang voor Allah'
VS willen beperkingen
voor mullah Krekar
België past omstreden genocidewetgeving aan
VS vragen NAVO om hulp bij mogelijke oorlog
Oefening
Geen opvolger
Vaclav Havel
Leger in Manchester
5 jan||ï
jux dumpt
caat
donderdag l6 januari 2003
1 Mare Dutroux heeft
[caat Julien Pierre aan
[ezet. België's berucht-
tgene, die wordt ver-
k ontvoering en mis-
n zes meisjes en de
hvier van hen, heeft de
k strafpleiter Daniel
/ervanger aangetrok-
heeft justitie in Luik
oekendgemaakt. Pierre
jde Dutroux sinds diens
in augustus 1996, als
jadvocaat. Sinds enige
[Dutroux voor een deel
£aak ook een beroep
Eind vorige week
rre te horen dat
zijn hele dossier had
hïwd aan de Brusselse
Mraf jonge
Iter mogelijk
- De jongste van
loedelijke sluip-
die vorig najaar Was-
ln omgeving onveilig
wordt als volwassene
laardoor kan de 17-ja-
»n eventueel ter dood
reroordeeld. Dat heeft
bank in Fairfax in de
inia volgens de televi-
CNN bepaald. Hij
ran verdacht dat hij sa-
zijn 42-jarige pleegva-
ishington en omgeving
sen om het leven heeft
en er vier heeft ver
iers in de Verenigde
uden zij vier mensen
ermoord.
d-Korea
pt aanbod
Noord-Korea verwerpt
Dd van de Verenigde
i eventueel weer olie
te leveren onder
dat Pyongyang
icleair programma
£it maakte het Noord-
ministerie van bui
zaken gisteren be-
Igens een verklaring
ministerie misleidt
jon de publieke opinie
nchten' over hervat-
een dialoog te ver-
zijn met de bacterie,
ikte miltvuur kan ver-
Gisteren werd nog
va at op het centrum
r voor de Fed wordt
d, sporen van anthrax
onuigetroffen. Proeven
phter aangetoond dat
iet geval was.
door onze correspondent
Hetty van Rooij
brussel - Een Frans-Duits akkoord over de
toekomstige leiding van de Europese Unie
heeft gisteren binnen de Unie tot een storm
van kritiek geleid. „Dit is niet de goede rich
ting", reageerde staatssecretaris Nicolaï van
Europese Zaken. In de Europese Commis
sie, het dagelijks bestuur van de EU, is woe
dend gereageerd op het feit dat kanselier
Schroder en president Chirac de rest van de
EU weer eens voor een voldongen feit heb
ben geplaatst.
Na een etentje in Parijs kwamen Chirac en
Schroder dinsdagavond laat naar buiten
met het voorstel om van de leiding van de
EU een soort duobaan te maken. De discus
sie over de toekomst van de Unie wordt mo
menteel gevoerd in de zogenaamde 'Con
ventie', een praatgroep die een nieuwe EU-
verdrag voorbereidt. Frankrijk en Duitsland
stellen een dubbel voorzitterschap voor: een
'president' die door de lidstaten wordt geko
zen, plus een vooratter van de Europese
Commissie die gekozen wordt door het Eu
ropese Parlement. Het compromis moet een
brug slaan tussen de grote landen als Groot-
'Minder macht EU'
De voorzitter van de Europese Conven
tie, de Franse oud-president Valéry Gis-
card d'Estaing, wil dat de Europese
Unie een deel van haar bevoegdheden
teruggeeft aan de afzonderlijke lidsta
ten. 1-Iij wil dat bereiken door de EU te
verbieden wetgeving op tal van gebie
den - zoals onderwijs, cultuur, industrie
en werkgelegenheid - te harmoniseren.
Dat staat volgens de Britse krant Finan
cial Times van vandaag in een ontwerp
tekst van Giscard voor artikelen in de
toekomstige grondwet van de unie. Het
is de bedoeling dat de Conventie, een
denktank van (oud-)politici, in juni een
ontwerptekst voorlegt aan de lidstaten
van de Europese Unie.
Brittannië, Frankrijk en Italië, die een vaste
'president' willen om de macht van Brussel
te beperken, en de kleine landen, die veel
belang hechten aan een sterk dagelijks be
stuur van de Unie in Brussel.
Een woordvoerder van de Commissie baga
telliseerde het Frans-Duitse initiatief giste
ren als 'een interessante bijdrage aan het
debat'. Maar in Brussel heerst grote irritatie
over het feit dat Schroder en Chirac de rest
van de EU weer eens voor het blok hebben
gezet. Dat deden ze ook in oktober vorig
jaar, toen ze voorafgaand aan een ontmoe
ting met hun collega's een akkoord sloten
over de kosten van de EU-uitbreiding waar
vervolgens niemand meer omheen kon. „De
toekomst van Europa kan niet meer worden
bepaald tijdens gezellige etentjes in het Ely-
sée in Parijs", mopperde Graham Watson,
de liberale aanvoerder in het Europarle
ment.
Ook inhoudelijk is er veel kritiek op het idee
van de 'duobaan'. Nederland wil vasthou
den aan het bestaande systeem waarbij elke
lidstaat bij toerbeurt zes maanden voorzitter
is. In Brussel bestaat de vrees dat een 'dub
bele leiding' de daadkracht van de Unie ver
zwakt en dat de ruzies zullen toenemen.
„Twee kapiteins op één schip betekent ge
duvel", analyseert Hanja Maij-Weggen,
CDA-europarlementariër. Haar PvdA-colle-
ga Max van den Berg spreekt van 'een staal
tje powerplay waarin Frankrijk zijn zin heeft
gekregen.'
al kou
rië stijgt
- Het aantal doden als
Ei de aanhoudende
d-Azië is opgelopen
1.140. Dat blijkt uit
ïkendgemaakte cij-
regeringen van In-
adesh en Nepal. Door
ld uit het Himalaya-
n dëgijn de temperaturen
voldaan deze drie landen
at tussen de 1 en 5 en
elsius. In dit gebied
bonlijk zachte winters
'iljoenen mensen in
[mder elektriciteit of
ig. Hulporganisaties
feidsinstellingen zijn
i met hulpacties.
own: Druk
iradzic
ka - Lord Paddy Ash-
Hoge Vertegenwoor-
jde internationale ge-
p in Bosnië, heeft gis-
reigd met nieuwe
:gen het netwerk dat
iradzic beschermt,
ilige president van
b Srpska weet al zeven
inden van de intema-
ktitie te blijven. Vol-
Josnische pers wordt
Ij beschermd door een
a honderden hand-
ishdowns woordvoer-
liet over niet nader
ven 'pressies' en wei-
dere details te geven,
liet meer, zoals in het
gaan om sancties
er de hele Bosnisch-
bevolking te lijden
adzic is sinds 1995
agd door het Joegosla-
ïaal.
tenvaccin
alle Duitsers'
De Duitse minister
gezondheid Ulla
il eind dit jaar vol-
lokkenvaccins hebben
|val van een terroristi-
il alle Duitsers te
Inenten. De bondsre-
leeft 82 miljoen inwo-
tiidt wil evenwel 100
jaccins paraat hebben,
ftte de Duitse omroep
I anthrax
ststuk Fed
■ton - De angst dat
Ion zich opnieuw te-
"8 :t stellen tegen sporen
0Tax in brieven, is voor-
Pgegrond. Een post-
de vice-voorzitter van
et Amerikaanse stelsel
ale banken, blijkt niet
londen/anp - afp- DPA - Irak
moet met meer informatie ko
men om beweringen te onder
steunen dat het verboden wa
pens heeft vernietigd, anders
krijgt het te maken met een oor
log onder leiding van de Verenig
de Staten. Dat heeft de directeur
van de VN-wapeninspecteurs, de
Zweed Hans Blix, vanochtend te
gen de BBC gezegd op weg naar
Brussel.
Blix zei dat 'de Irakezen nog tijd
hebben om zichzelf uit een zeer
gevaarlijke situatie te redden".
Hij zei dat Irak tot dusver heeft
gezorgd voor ongestoorde toe
gang van de inspecteurs tot al
lerlei plaatsen en dat het zeer
coöperatief is geweest op logis
tiek gebied. „Maar zij moeten
heel wat meer doen om bewijs
te leveren als we een ontwikke
ling ten slechte willen vermij
den."
Blix, die in Brussel praat EU-
buitenlandcoördinator Javier
Solana en de ambassadeurs van
de vijftien EU-lidstaten, reist via
Parijs en Londen door naar Bag
dad vertrekt, waar hij zondag ar
riveert.
De Amerikaanse regering heeft
de VN-wapeninspecteurs spio-
nagevliegtuigen aangeboden om
hen te helpen bij het uitvoeren
van hun taak in Irak. Dat heeft
het Amerikaanse ministerie van
defensie gisteren gezegd. De in
specteurs hebben het aanbod
aanvaard, maar er zijn nog pro
blemen met de Iraakse luchtver
dediging.
Voor het eerst sinds de hervat
ting van de wapeninspecties
hebben inspecteurs van het In
ternationaal Atoomenergie-
agentschap (IAEA) vandaag een
privé-woning doorzocht. Vol
gens berichten in de Arabische
media gingen zij in de Bagdadse
wijk El Ghasaliya naar de wo
ning van Saleh Hussein, een we
tenschapper die directeur is van
een fabriek die tot het ministerie
van defensie behoort.
De Amerikaanse regering heeft
gisteren de NAVO formeel ge
vraagd om bijstand in geval van
een oorlog tegen Irak. Het ver
zoek voorziet volgens een
woordvoerder van de NAVO in
Brussel nadrukkelijk niet in di
recte militaire betrokkenheid
van het Atlantisch bondgenoot
schap bij de strijd tegen het
Iraakse regime. De NAVO heeft
nog geen besluit genomen over
de aanvraag.
Volgens bronnen bij de NAVO
gaat het om openstelling van
het luchtruim, havens en mili
taire vliegvelden. Bovendien zou
het bondgenootschap een taak
moeten krijgen bij de bescher
ming van lidstaat Turkije. Hier
voor zouden Patriot-luchtverde
digingsraketten en AWACS-ra-
darvliegtuigen beschikbaar
moeten worden gesteld. Turkije
zal mogelijk als belangrijke uit
valsbasis dienen voor aanvallen
op Irak.
krusevo - Een Duitse soldaat kijkt hoe Amerikaanse parachutisten worden gedropt voor een oefening nabij
het dorpje Krusevo in Kosovo. Het Europese Commando van de VS test hiermee de inzetbaarheid van troe
pen in de regio. De parachutisten behoren tot twee brigades die in Italië zijn gelegerd.
Foto: EPA/Valdrin Xhema
door onze correspondent
Windy Kester
oslo - De VS beschuldigen hem van terro
risme, Jordanië verdenkt hem van drugs
smokkel en de Noren vinden dat hij zijn
vluchtelingenstatus in dat land heeft mis
bruikt. Mullah Krekar zelf noemt zich 'een
gewone, onschuldige man'.
De kapper van de begane grond van het
appartementenblok in Oslo waar mullah
Krekar woont wijst omhoog. „Hij woont
op de derde etage. Maar hij is niet in
Noorwegen hoor. Wel? Oh, ik heb hem
nog helemaal niet gezien." Achter de
smalle hoge ramen op de derde verdie
ping zijn de gordijnen inderdaad dicht.
De bellen op de poort naar de binnen
plaats vermelden vele Arabische en Turk
se naambordjes, maar niet die van Na-
jmudin Faraj Ahmad, zoals de mullah ei
genlijk heet.
„Het zijn hectische dagen", zucht broer
Khalid Faraj Ahmad, die sinds Krekars
vliegtuig maandagavond in Noorwegen
landde, optreedt als manager en tolk.
Persconferenties, fotosessies en televisie
interviews. En dan de onzekerheid over
wat er eigenlijk gaat gebeuren. Om Kre
kars vrouw en vier kinderen ook wat rust
te gunnen, wordt niemand meer uitgeno
digd in de woning. Maar de mullah wil
graag nog een keer vertellen dat hij niet
de terrorist is waar de autoriteiten hem
voor houden.
„Ik voel me veilig in Noorwegen", zegt
Krekar. Niet dat hij bang is voor de aan
klachten die er van alle kanten over hem
heen gestort worden: „Ik ben onschuldig
en ik ben alleen bang voor Allah."
De Noorse radio meldt dat de Verenigde
Staten met een uitleveringsverzoek gaan
komen. De VS verdenken Krekar banden
te hebben met al-Qaïda. Noch de Ameri
kaanse ambassade, noch het ministerie
van buitenlandse zaken bevestigen dat
het verzoek daadwerkelijk komt. Krekar:
„Het is een geheime afspraak. Ze zijn
boos dat ik hier niet gearresteerd ben en
als het niet via Jordanië lukt, dan zullen
ze het op deze manier proberen."
De Noorse autoriteiten hebben Jordanië
gevraagd meer inlichtingen te geven over
de drugszaak waarvan de mullah wordt
verdacht. Zonder die informatie wordt er
niet uitgeleverd.
Krekar is in de gevangenis in Vught een
aantal keren verhoord door de FBI. De
Amerikanen zouden hem vragen hebben
gesteld over Osama bin Laden en Sad
dam Hoessein. Krekar zegt deze mannen
niet te kennen en bovendien, zo zegt hij:
„Ik voelde me niet vrij te spreken. Het
was een ongelijke situatie tussen mij en
de ondervragers omdat ik gevangene was.
Ik heb voorgesteld dat ik later een keer
langs zou komen op de ambassade of in
de VS." Een afspraak met de Amerikaanse
ambassade in Oslo heeft hij echter nog
niet gemaakt. „Maar misschien moet ik
dat snel doen, want ik wil niet dat de Ver
enigde Staten en Noorwegen een conflict
krijgen door mij. Ik wil mijn rechten hier
kunnen behouden."
Maar ook in Noorwegen ligt er een aan
klacht tegen de mullah. Hij wordt ervan
verdacht een militaire islamitische orga
nisatie te hebben opgericht in zijn vader
land. Gisteren bleek dat dit volgens Noor
se wet niet noodzakelijk strafbaar is. Ook
is niet zeker dat de Koerd de Noorse bin
nenlandse veiligheid in gevaar brengt. De
openbaar aanklager zou hem daarom
niet hebben laten arresteren op het vlieg
veld. Het onderzoek hiernaar loopt nog,
maar de aanklacht moet worden inge
trokken als blijkt dat deze formeel niet
klopt.
Daarnaast onderzoekt Noorwegen nog of
Krekar zijn vluchtelingenstatus misschien
wordt afgenomen, omdat hij klaarblijke
lijk zonder gevaar naar Irak kan reizen,
het land van waar hij in 1991 vluchtte.
Volgens Krekar wist de Noorse politie dat
hij regelmatig in Irak verbleef.
Mocht het tot een uitwijzing komen, dan
wil hij deze aanvechten tot aan het Euro
pees Hof in Straatsburg, iets wat enkele
jaren kan duren.
Vooralsnog ziet het naar uit dat de van
terrorisme verdachte mullah een vrij man
is die zich niet onopgemerkt door de stra
ten van Oslo kan bewegen. „Dat is hem
van tv", wordt er achter zijn rug gefluis
terd. „Eigenlijk wil ik gewoon weer graag
naar huis, eten met vrouw en kinderen",
zegt hij. Want hij is blij weer thuis te zijn.
„Ik werd op Schiphol door allerlei gangen
gevoerd. Toen ik het kleine vliegtuigje zag
waarmee ik uitgezet werd, wist ik: die
haalt Jordanië niet, het wordt Noorwe
gen!"
washington/rtr-gpd - De Ver
enigde Staten willen dat de acti
viteiten en bewegingen van de
radicale Koerdische leider mul
lah Krekar in Noorwegen wor
den beperkt. Dat zei een func
tionaris van het ministerie van
buitenlandse zaken in Washing
ton gisteren. Minister Powell
van buitenlandse zaken heeft
over de kwestie contact gezocht
met zijn Noorse ambtgenoot
Jan Petersen.
Krekar zou de islamitische orga
nisatie Ansar al-Islam in Noord-
Irak leiden. Die organisatie on
derhoudt volgens de VS nauwe
banden met al-Qaeda.
De Koerd is volgens minister
Donner van justitie op terechte
gronden uitgewezen naar Noor
wegen waar hij nu vervolgd
wordt. Hij was vier maanden
geleden bij zijn aanhouding aan
de Nederlandse grens op door
reis naar Noorwegen. Die reis is
nu voortgezet, Krekar is niet uit
geleverd aan Noorwegen, aldus
Donner.
Hij reageert hiermee op kritiek
van Krekars advocaten die vin
den dat de afwijzing van het
asielverzoek van Krekar onte
recht was. Krekar is maandag
avond uitgewezen naar Noor
wegen. Hij werd in september
aangehouden op Schiphol.
„Nederland heeft het dossier
Krekar nu gesloten. Hij kan niet
meer terugkomen," aldus Don
ner. Een woordvoerder van
Donner wijst er verder op dat
Krekar een geldig vluchtelin-
genpaspoort voor Noorwegen
op zak had, en dus nooit van
plan was in Nederland te blij
ven.
De minister beaamde gisteren
dat bij Justitie in Nederland
vooraf het idee bestond dat
Krekar zou worden vastgezet na
aankomst in Noorwegen. Dat
gebeurde echter niet. De Koerd
is gewoon naar zijn familie ge
gaan, tot ontsteltenis van diver
se Tweede-Kamerfracties die de
gang van zaken 'klunzig" vin
den.
De minister geeft toe dat er iets
is misgegaan in de communica
tie tussen Noorwegen en Justi
tie. Maar Noorwegen heeft wel
verzekerd dat men bezig is hem
te vervolgen, weet Donner.
„De Noren zeggen dat daar
geen hechtenis voor nodig is,
het afnemen van de pas is vol
doende. Geografisch gezien is
de kans klein dat Krekar dan zo
maar het land kan verlaten."
boedapest/gpd - Het Tsjechi
sche parlement is er gisteren
niet in geslaagd een opvolger te
kiezen voor president Vaclav
Havel, die op 3 februari af
treedt. In drie stemrondes haal
de geen van de kandidaten uit
eindelijk de benodigde meer
derheid van vijftig procent plus
een extra stem. De conservatie
ve oppositieleider Vaclav Klaus
haalde, tegen de verwachtingen
in, de meeste stemmen, maar
niet genoeg voor de overwin
ning. In de eerste ronde vielen
zowel de socialistische als de
communistische kandidaat af.
Klaus moest het daarna opne
men tegen de voormalige dissi
dent en christen-democraat Pe-
tr Pithart, die geldt als een com
promisfiguur en daarom alge
meen werd getipt als de meest
waarschijnlijke kandidaat deze
verkiezingen te winnen. Omdat
de stemmen zeer verdeeld wa
ren, gingen de meeste com
mentatoren er echter al van uit
dat het parlement er niet uit
zou komen. Dat betekent dat
ergens in de komende weken of
maanden een nieuwe verkie
zingsronde moet worden ge
houden, met zeer waarschijn
lijk nieuwe kandidaten. Naar
verwachting zal dan ook de
voormalige socialistische pre
mier Zeman zich als kandidaat
opwerpen.
Proces tegen Israëlische premier Sharon gaat door
manchester - Britse militairen betreden de straat in Manchester waar dinsdagavond een agent werd ge
dood tijdens een actie tegen terrorisme. De verdachte van de moord zou volgens Britse media vandaag de
hoofdspeler zijn in de planning van aanvallen met het gif ricine. De politie gaat de 'reeks blunders' onder
zoeken die leidde tot de dood van de agent, aldus de krant The Independe nt. Foto: EPA/John Giles.
Van onze correspondent
Pascale Thewissen
brussel - De omstreden Belgi
sche genocidewet wordt aange
past. In de toekomst kan niet
langer iedereen waar ook ter
wereld worden aangeklaagd,
maar moeten dader en/of
slachtoffer een band met België
hebben. Hij/zij moet voorts de
Belgische nationaliteit hebben
of er minstens een jaar gewoond
hebben. De wetswijziging geldt
niet voor lopende zaken, zoals
de geruchtmakende aanklacht
tegen de Israëlische premier
Ariel Sharon.
Sharon werd in 2001 in België
aangeklaagd door 23 Palestijnen
voor zijn aandeel in het bloed
bad dat in 1982 werd aangericht
in de Palestijnse vluchtelingen
kampen Sabra en Sjatila in Bei
roet. Sharon was destijds minis
ter van defensie maar verzuim
de in te grijpen. Dat de nabe
staanden van de slachtoffers uit
gerekend België uitkozen, had te
maken met de unieke genocide-
wet die in 1993 door het Belgi
sche parlement werd aangeno
men. Die maakt het mogelijk
om misdaden tegen de mense
lijkheid waar ook ter wereld be
gaan, te vervolgen.
Vorig jaar besliste de Brusselse
Kamer van Inbeschuldigingstel
ling (KI) echter dat de universele
bevoegdheid die de overheid de
Belgische rechter toebedeelt, in
strijd is met artikel 12 van het
Belgische wetboek van straf
recht. Dat wetsartikel stelt dat
Belgische rechters alleen -be
voegd zijn als de verdachte zich
op Belgisch grondgebied be
vindt. Door die uitspraak dreig
de de genocidewet al haar slag
kracht te verliezen. Tot grote op
luchting van een groot deel van
de rechtelijke macht in België,
die er weinig voor voelde om
politie-agentje te spelen in de
hele wereld.
Ook de Belgische minister van
buitenlandse zaken Louis Mi
chel vond de wet veel te ver
gaan en pleitte voor inkrimping
van de bevoegdheden van de
rechter. Mensenrechtenorgani
saties op hun beurt zien de wet
als een belangrijk wapen in de
strijd tegen de straffeloosheid.
Zo werden in 2001 vier Hutu's,
die Rwanda waren ontvlucht,
door een Brusselse rechtbank
veroordeeld tot zware gevange
nisstraffen voor hun aandeel in
de genocide van 1994.
Premier Guy Verhofstadt, zelf
groot voorstander van de wet,
werkte een compromis uit. Door
in de wettekst op te nemen dat
artikel 12 van het strafwetboek
niet opgaat voor de genocidewet
omzeilt hij de uitspraak van de
KI in de zaak Sharon. Wel wil de
Belgische regering dat er in toe
komstige zaken een duidelijk
r'srband met België is. De wets
wijziging wordt volgende week
besproken in de senaatscom
missie voor justitie, en zou nog
voor de verkiezingen van mei dit
jaar door de Kamer van Volks
vertegenwoordigers moeten
worden goedgekeurd.
Overigens ontkent minister van
justitie Mare Verwilghen dat de
wet onder druk van de Verenig
de Staten wordt aangepast. De
krant La Libre Belgique berichtte
zaterdag dat de Amerikaanse
justitieminister John Ashcfoft
tijdens een onderhoud met Ver
wilghen zijn bezorgdheid had
geuit over de genocidewet.
De VS hebben problemen met
de wet omdat ze vrezen dat ook
Amerikaanse militairen of politi
ci in België voor de rechter ge
daagd kunnen worden. Om de
zelfde redenen zag het land ook
de oprichting van het Interna
tionale Strafhof in Den Haag
niet zitten.
