LEIDEN REGIO
revet van
tvermoeen
'Logisch dat het goed ging we doen hier veel aan drama'
peurbakkentocht: hoe rooskleurig kun je schatten?
Oud-musicus wil lawaaiwaarschuwing op instrumenten
Groenlinks ergert zich
in Leiden aan kabinet
Plannen
maken voor
jongeren
in Warmond
;tejeest gaat heel Oegstgeest aan
(Z77i
en man
voor politie
.j-Een 29-jarige au-
uit Leiderdorp is
|ht voor de politie ge-
i hij aangehouden
it hij te veel gedron-
ie politie had de man
kjivond al verboden te
jat er een alcohol-
tm heen hing. Later
fem toch rijden op de
y. De Leiderdorper
;auto en rende weg.
in snel worden aan-
Op het bureau bleek
astest dat de man
jrie keer meer had
jdan is toegestaan,
ringtjjjs werd ingenomen,
t enj
;eld en
gestolen
Bij een inbraak
ig aan de Prins Ber-
Voorschoten zijn
dag wijn, geld en
;omputer gestolen.
n Zuffl
lanvi i
Hef
polit
ovei
jen.
/at
iksst
in£'v rs kwamen de wo-
n door de tuindeu
ren.
maandag 13 JANUARI 2003
door Roelf Reinders
leiden/soest - Op muziekinstrumenten
moeten, net als op sigarettenpakjes,
ernstige waarschuwingen komen te
staan. Niet dat je ook van viool- of pia
nospelen ziek of impotent kunt wor
den, maar wel doof. Dus moet er op
trompetten, piano's en violen staan:
'Absoluut niet langer dan één uur per
dag op spelen'.
Dat vindt Hans Troost, ooit beroeps
musicus maar nu noodgedwongen vi
oolrestaurateur en pianostemmer. Zijn
jarenlange leven in de orkestbak heeft
zijn gehoor zo verpest dat hij niet meer
functioneerde als musicus. Niet dat
klassieke muziek spelen compleet doof
maakt, maar spelen in een orkest leidt
vaker wel dan niet tot ernstige gehoor-
schade.
Kno-arts Jan de Laat van het Audiolo-
gisch Centrum van het Leids Universi
tair Medisch Centrum (LUMC) kent de
Driekwart van de orkestleden heeft gehoorproblemen
resultaten van een nog niet gepubli
ceerd onderzoek dat binnenkort in een
Scandinavisch wetenschappelijk tijd
schrift wereldkundig wordt gemaakt.
Daaruit blijkt dat driekwart van de le
den van een klassiek orkest gehoorpro
blemen heeft. Schrikbarend, aldus De
Laat. Veel muzikanten hebben meerde
re vormen van gehoorproblemen, zoals
gehoorverlies, oorsuizen en vervor
ming. Ook de kno-artsen van het
LUMC zien veel musici met gehoorpro
blemen. „Ik zie er minstens één of twee
per week met problemen die er niet om
liegen", aldus De Laat. „Soms kunnen
ze niet verder met de muziek en raken
ze overspannen."
Opvallend is dat gehoorproblemen on
der popmuzikanten minder vaak voor
komen dan onder uitvoerders van klas
sieke muziek. In de concertzaal is het
normaal dat de geluidssterkte op 110
decibel ligt, zegt oud-musicus Troost.
Dat is even hard als een ronkende cir
kelzaag. Tachtig decibel is al schadelijk
voor het gehoor. „Muziek in concertza
len is zo oorverdovend geworden dat
musici en zelfs luisteraars erover kla
gen. En toch stellen de geluidstechnici
het geluid zo af. Luidheid is de trend."
Volgens Mark Stotijn van de Neder
landse Toonkunstenaarsbond is de cd-
uitvoering de maatstaf van wat je in de
concertzaal kunt verwachten. Het zijn
vooral de strijkers, die in het orkest vlak
achter de koperblazers zitten, die lijden
onder de 'teringherrie' in de orkestbak,
aldus Stotijn. Het gevolg: musici haken
af en belanden in de WAO.
Dirigenten zijn hier medeschuldig aan,
vindt de vakbondsman. „De dirigent
heeft de absolute macht. Die wil poten
te uitvoeringen, zoals de macho die een
sportwagen huurt om lekker snel te
scheuren. Vervolgens vertrekt hij naar
het volgende orkest, de orkestleden
amechtig achterlatend."
Vroeger ging het er in de muziek een
stuk rustiger aan toe. In de zeventiende
eeuw klaagden musici al steen en been
over het schelle geluid van nieuwkomer
viool die de gamba verdrong. Troost:
„De viool was twintig decibel luider.
Het brute vioolgeluid deed pijn aan de
oren." Ook de piano's werden steeds
luider. Oorzaak: de commercie. De
concertzalen moesten groter voor meer
publiek, dus de muziek moest harder.
Niet alleen de klassieke muziek wordt
harder, de hele samenleving wordt la-
waaiiger, klaagt Troost. „Met mijn oma
ben ik naar het kerstcircus in Ahoy' ge
weest en het was oorverdovend." Hoe
lang duurt het nog voordat onze kinde
ren doof zijn, vraagt de pianostemmer
zich vertwijfeld af. „In het uitgaanscir
cuit moeten op korte termijn de hoge
tonen worden aangepakt", vindt hij.
„En op lange termijn is preventie van
gehoorproblemen van groot belang.
Belangrijk is bewustwording van het
gevaar van lawaai. Daar moet je al
vroeg op de basisschool mee beginnen.
Wacht niet tot kinderen tien jaar zijn,
want dan is het al te laat." Dat preven
tie en bewustwording een zaak van lan
ge adem is, illustreert Troost met een
voorbeeld uit Zweden. In de kantine
van een school stond een stoplicht dat
de kinderen duidelijk maakte of het ge
luid dat ze maakten schadelijk was voor
hun oren. Rood was te lawaaiig, groen
was goed. „Het licht stond altijd op
rood."
warmond - Jongeren die
ideeën hebben om War
mond leuker te maken
kunnen maandag 20 janu
ari terecht in Waus, het
jongerencentrum in het
Trefpunt in Warmond.
Medewerkers van de ge
meente Warmond geven
tussen 19.00 en 21.30 uur
een presentatie over inter
netcafé B@ckspace. Tege
lijkertijd willen zij met jon
geren tussen twaalf en ne
gentien jaar praten over
wat er in het dorp voor
hun georganiseerd kan
worden.
nezi
is
riepT
riseé
andii voorpagina
rand
voo|- Fractievoorzitter
I oppositiepartij WD
te giet schandalig dat het
eenfOegstgeest er meer
or bit over heeft gedaan
we#te komen hoe groot
n. Eifentekort Poelgeest'
stuur verdient een bre-
,k w#ermogen", zegt hij.
:r ini
ïaar september werd het
chtiekort nog op tien
niddfeschm- Wethouder
üngjpn ruimtelijke orde-
n joijar medewerkers pre-
)g m in 2002 werden tel-
aart^e rekensommetjes
e gepresenteerd. Vari-
ieen tekort van twee
:>arafcoen euro. Een half-
et h#n bekende Meester
Ha/® rekenfouten waren
ot g# dat Oegstgeest reke
houden met een
strop. Nu blijkt hoe
wotflijk slecht Oegstgeest
estul voor staat. Voor de
lwei de wijk Poelgeest
meente 15,8 miljoen
In 2005 loopt dat op
redi miljoen.
n on uizing is door dit
kan loorlijk 'gefrustreerd'
eldt hij. Huizing is
o0n nieuwelingen in de
zijn eerste dag heeft
kan lamerd dat de tekor-
e va dan werd inge-
oelt zich nu een Cas-
dat telt hij. Dit mytholo-
eeifur deed voorspellin-
ge[ imand wilde geloven
jdei uitkwamen. Huizing
mpP goed woord over
n-op llege. „Het bestuur is
en of11- Veertien maanden
die college nodig gehad
stai er te komen dat we
defi ljoen rood staan."
i nancieel gat gedicht
is onduidelijk. B
m b )ben weliswaar een
te v zuinigingsvoorstellen
uitgebroed, maar daarover is het
laatste woord nog niet gespro
ken. Huizing: „Als we dit geld
gaan lenen bij de bank, zadelen
we de volgende generatie met
een onnoemelijke schuld op.
We moeten dan zoveel rente be
talen dat we tot in lengte van
dagen aan die lening vastzitten.
Dat kan geen optie zijn." In de
gemeentelijke begroting is reke
ning gehouden met een tekort
van zeven miljoen euro voor
Poelgeest. Daarnaast is een risi
co berekend van een paar mil
joen. Maar die twee reserverin
gen zijn niet toereikend om het
gapende financiële gat te vullen.
CDA'er De Kok: Het klinkt best
sympathiek, 15 miljoen euro en
nog wat. Maar voor wie bij de
nieuwe valuta nog geen echt ge
voel heeft: we hebben het over
35 miljoen gulden. Dit is een
drama. De gemeenteraad telt
een flink aantal nieuwe volks
vertegenwoordigers. Die zitten
met een afschuwelijke erfenis."
Ook Progressief Oegstgeest - de
partij van wethouder Meester,
die verantwoordelijk is voor de
aanleg van de nieuwbouwwijk -
is behoorlijk geschrokken van
de cijfers, meldt fractievoorzitter
Klaver. „Maar laten we de pijn
verdelen en niet één man of
vrouw als schuldige aanwijzen.
Dit is een combinatie van facto
ren. De gestegen bouwkosten,
de torenhoge bedragen die
neergeteld moesten voor de
grond en ga zo maar door."
De vier politieke partijen zijn
unaniem van mening dat de
burgers van Oegstgeest zo snel
mogelijk betrokken moeten
worden bij het financieel drama.
Fractievoorzitter Eegdeman van
Leefbaar Oegstgeest: „De grote
vraag is natuurlijk: wie gaat dat
betalen. Van alle kanten hoor ik
dat bewoners van andere wijken
vinden dat zij niet de dupe mo
gen zijn. Maar dit probleem gaat
heel Oegstgeest aan."
door Floor Ligtvoet
leiden - WD-fijsttrekker Zalm is
een krent die wil bezuinigen op
de allerarmsten ter wereld voor
meer law order in Nederland.
Dat beeld schetste M. Vos, de
nummer 2 op de lijst van van
GroenLinks zaterdagmiddag tij
dens een verkiezingsbijeen
komst van haar partij in Leiden.
Vos vindt de houding van Zalm
kortzichtig. „Want achter de dij
ken wordt het niet veilig als mil
joenen het elders slecht heb
ben." Ook de eerste man van
het CDA werd niet gespaard.
Balkenende maakt zich volgens
het kamerlid schuldig aan ver
vuiling van het ontwikkelings
geld door het budget te beste
den aan asielzoekers en vredes
missies: „Wij knokken voor wat
kwetsbaar is en leggen de reke
ning voor onze tegenvallers niet
neer bij ontwikkelingslanden.
Wij willen het budget verhogen
tot één procent van het bruto
nationaal product."
Vos droeg de speech voor van
lijsttrekker Halsema, die niet op
tijd aanwezig kon zijn, in de
bomvolle zaal van sociëteit de
Burcht. In de toespraak kregen
de regeringspartijen er van langs
over de internationale samen
werking. In haar visie heeft de
oppositie Nederland behoed
voor verder gezichtsverlies
rondom de uitbreiding van de
Europese unie. Onder Balke
nende was Nederland 'een rom
melig land, met weinig visie'.
Gelukkig kon de uitbreiding
doorgaan, legt Vos uit, maar
'pijnlijk' was het gestuntel van
het kabinet wel. „Bij de meeste
politieke partijen houdt de we
reld op bij de grens. 'Wij hebben
ons partijtje meegeblazen', zegt
Balkenende over de Nederland
se inbreng." Vos is er niet van
overtuigd: „Hoe hard heeft hij
eigenlijk geblazen", vraagt zij
zich af. „Heeft hij er ook iets
mee voor elkaar gekregen?"
Ondanks dat GroenLinks ook
nog niet enthousiast is over het
functioneren van de EU - „Te
weinig democratie, te veel bu
reaucratie, te veel markt en
munt, te weinü» mens en mi
lieu" - ziet zij met de uitbreiding
van de EU een historische twee
deling tussen het welvarende
westen en het achtergestelde
oosten ongedaan gemaakt. Een
sterk Europa kan ook een krach
tig tegenwicht bieden tegen 'de
Amerikaanse dominantie in de
wereld', legt Vos uit. „En dat is
nodig, nu de VS volop bezig zijn
met hun voorbereidingen voor
een oorlog." Als het aan Groen
Links ligt, trekt Nederland niet
ten strijde tegen Irak. Niet mili
tair gezien althans. „Wij zijn
voor slimme sancties die niet de
bevolking, maar de elite uithon
geren. En voor steun aan de op
positie en isolatie van het regi
me."
Rijnlands Lyceum Wassenaar decor voor film van oud-leerling
R
door Nancy Ubert
wassenaar - Het Rijnlands Ly
ceum Wassenaar heeft aardig
wat BN'ers afgeleverd. Thom
Hoffman, Theo van Gogh en
wijlen Boudewijn Büch, bijvoor
beeld. Wellicht wordt dit rijtje
straks aangevuld met de naam
Saskia van der Ende. Deze scho
liere maakt onverwacht een
piepklein filmdebuut. Dankzij
aankomend regisseur Martijn
Winkler, oud-leerling van het
Rijnlands, die deze zaterdag met
een voltallige crew zijn vroegere
middelbare school in beslag
neemt. De ploeg maakt opna
men voor de korte speelfilm
Stand-up.
Stand-up is de afstudeerfilm van
Martijn Winkler (24), die met
zijn laatste jaar aan de Neder
landse Film en Televisie Acade
mie bezig is. De film gaat over
een beginnende stand-up co
median, Lennart genaamd. Len-
nart Stigter, gespeeld door Mark
Ram, ziet zijn pogingen om op
open podia mensen aan het la
chen te maken, hopeloos mis
lukken. Het verhaal krijgt een
dramatische wending als blijkt
dat zijn vriendin Elise (een rol
van Sytske van der Ster) wél suc
ces boekt met haar gevoelige
liedjes. De twee hoofdpersonen
in deze film kennen elkaar van
culturele avonden op de mid
delbare school. De (flashback)
scènes die hierover gaan, wor
den gefilmd in het Rijnlands Ly
ceum Wassenaar.
Zo'n 34 leerlingen van de school
treden deze draaidag op als fi
gurant. Er wordt 'geschoten' in
de aula van de school, die is
omgebouwd tot een echte set.
De crew telt zo'n twintig men
sen, allemaal laatstejaarsstuden
ten. Aanvankelijk vinden de
scholieren het behoorlijk span
nend wat er allemaal gebeurt,
maar al vrij snel ontdekken ze
dat filmen vooral veel wachten
is en is de spanning er vanaf.
Daar hebben de docenten van
de school rekening mee gehou
den. Er is een studielokaal inge
Vanaf het podium vertelt regisseur Martijn Winkler de leerlingen van het Rijnlands Lyceum hoe zij zich bij de volgende filmopnamen moeten
gedragen. Foto: Hielco Kuipers
richt, een eetklas en een ver-
maakplek, waar onder meer vi
deo's worden gedraaid.
Rond twaalf uur hebben de leer
lingen zich over de drie ruimtes
verspreid. Ook in de studiezaal
is een behoorlijk aantal leerlin
gen te vinden. „De proefwerk
week komt eraan", verklaart een
meisje haar ijver. Zojuist is een
scène opgenomen waarbij Elise
optreedt tijdens een culturele
avond van de school. Dat gaat
helemaal mis. De zaal jouwt
haar uit. In de coulissen staat
Lennart meewarig toe te kijken.
Tevoren is de leerlingen verteld
hoe ze zich het best als toe
schouwers kunnen gedragen en
tot verbazing van de crew toon
den de scholieren zich uiterst
gedisciplineerd.
Over het succes van zo-even
wordt in de ontspanningsruimte
nagepraat. „Logisch dat het
goed ging, we doen ook veel aan
drama", verklaart Saskia van der
Ende.
Dramadocente Cinderella van
Dijke heeft gecast voor Stand-
up. „We kwamen daardoor in
een gespreid bedje", zegt pro
ductieleider Marlous van Wens-
veen. „Zij en andere docenten
hebben ons veel werk uit han
den genomen. Ideaal."
Saskia is als enige leerling meer
dan een figurant. Zij mag een
klein rolletje spelen als presen
tatrice van de culturele avond
waarop de hoofdrolspelers op
treden. „Ik vind het vreselijk
spannend", bekent de debutan
te. Acteren vindt ze geweldig om
te doen, vertelt ze, en als ze kans
zou zien van spelen haar beroep
te maken, zou ze beslist niet
aarzelen. „Maar ik ben realis
tisch. De mogelijkheden zijn be
perkt, de spoeling is dun."
„Nou, het begin is er", klinkt om
haar heen. „Je komt in de
krant."
Een kwartier later verzamelen
de bijspelers zich weer in de au
la. Opnieuw wordt de scène met
het optreden van Elise gefilmd,
maar dit keer vanuit een ander
perspectief. „Doodmoe word je
hier van. Wat maakt het nou
voor verschil?", zucht een jon
gen.
„Martijn Winkler is een oud
leerling met goede naam", zegt
Gerrit-Jan Heeringa, medewer
ker van het Rijnlands een half
uur later, als de set weer wordt
opgebouwd voor de volgende
shots. „Hij kan hier wel een pot
je breken. Vandaar dat we graag
meewerken aan zijn film."
Die film is vooral een zoektocht
naar authenticiteit, vindt Wink
ler zelf. „Eerlijk blijven tegen
over het publiek en tegenover
jezelf. Daarbij gaat het niet al
leen om wat je kan, maar vooral
om wat je wilt. Ik haalde goede
cijfers op school. Leraren raad
den me aan in Delft te studeren.
Maar mijn hart lag en ligt bij
films maken."
Na zijn opleiding bij het Rijn
lands vertrok Winkler naar Ame
rika om film en filosofie te stu
deren. De Amerikaanse manier
van films maken beviel hem
niet. „Het eerste dat ik leerde
was hoe je moet 'pitchen', hoe
je een film aan geldschieters
moet verkopen. Op inhoud
werd totaal niet gelet, terwijl dat
juist het allerbelangrijkste is.
Jouw film kan de kijk van men
sen op de wereld veranderen."
Stand-up wordt in juli van dit
jaar op de televisie uitgezon
den door de NPS en is in sep
tember 2003 te zien op het
Filmfestival Utrecht Website:
www.standupdefilm.nl
langs de hele route. Wat ik wél
zie, is dat de toeschouwers tus
sen het Kort Rapenburg en het
Gangetje meer dan tien rijen
dik staan om naar de boten te
kijken. Daarnaast komen niet
alleen alle Leidenaars op het
evenement af, maar heeft de
Peurbakkentocht ook steeds
meer regionale aantrekkings
kracht."
Van der Luit is niet verbaasd
dat in de Top 100 zijn Peurbak
kentocht meer bezoekers trekt
dan de Gay Pride in Amster
dam. „Die tocht is namelijk vrij
ongeorganiseerd, het is als het
ware een wilde tocht waar de
deelnemers uit alle hoeken en
gaten komen. Op sommige
plekken langs die route is hei
vol, op andere plekken niet.
Daarnaast worden er rond die
tocht allerlei feesten georgani
seerd waar het afgeladen vol is.
En die mensen staan niet langs
het water."
Bladerend door die Top 100 le
ren wij verder dat het Bloe
mencorso van de Bollenstreek
850.000 bezoekers trok, de Lei
den Marathon 85.000, het
Rijnsburgs Bloemencorso
100,000 en de Jaarmarkt inAl-
phen aan den Rijn 150.000. Lei-
dens Ontzet op 2 en 3 oktober
was vorig jaar goed voor
200.000 feestvierders.
En alleen dat laatste aantal zou
de waarheid wel eens kunnen
benaderen.
Eric-Jan Berendsen
in jaarboek voor de or-
lOpn van festivals, con-
Jortevenementen,
ijnen, bloemencorso's,
'n y in en culinaire gele
nd1 n. Kortom, Festivak
1 m e is een onmisbaar na-
In het boekje is ook
eP 100 van publiekseve-
ien in 2002. Compleet
lum, locatie en het aan-
aai :kers van de laatste
aarbij valt op dat de
nis kentocht volgens het
magazine 165.000 bezoekers
heeft getrokken. En dat vinden
wij toch wel een beetje veel.
Temeer daar er vorig jaar op de
Amsterdam Gay Pride, u weet
wel de grachtentocht voor ho
mo's, volgens het boekje
150.000 kijklustigen afkwamen.
Hoe komen die schattingen tot
stand? Wordt er in het geval
van de Peurbakkentocht geke
ken naar het publiek tussen het
Kort Rapenburg en het Gange
tje en dat aantal met 20 verme-
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in de
Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Timoteus Waarsenburg en Enc-Jan Berendsen
TELEFOON 0 71 - 53 56 424
De Peurbakkentocht trekt jaarlijkse vele, vele bezoekers. Maar of dat er 165.000 zijn?
Archieffoto: Taco van der Eb
nigvuldigd? Dat lijkt een logi
sche verklaring, want dat deel
van de vaarroute is, in tegen
stelling tot andere stukken,
drukbezocht. Op de Nieuwe
Rijn voorbij de Hooigracht,
langs de Herengracht en op het
deel van de Oude Rijn tot aan
de Kerkbrug bij de Hooglandse
Kerkgracht staan traditioneel
weinig mensen.
We leggen de vraag voor aan
Harald Roelofs, hoofdredacteur
van Festivak Magazine. Hij ver
wijst echter meteen door naar
Respons Evenementen Moni
tor in Amstelveen. Dit onder
zoeksbureau levert de cijfers
voor de Top 100. Joyce Dullaart
van het bureau laat weten dat
de bezoekersaantallen van de
evenementen van de organisa
toren zelf komen. „En in geval
van twijfel bellen we de politie
en de betreffende gemeente.
Lopen de opgegeven aantallen
bezoekers uit elkaar dan mid
delen we dat"
Volgens Aad van der Luit, de
organisator van de Peurbak
kentocht die jaarlijks bij Annies
Verjaardag het evenement aan
elkaar praat, komen de cijfers
van de politie. „Want ik sta al
leen maar op het waterpodium
en zie dus niet de mensen