LEIDE
Portaal zet plannen Oranje- en Waardgracht door
Over de lieve man die de Rijksdag in brand stak
Hirsi Ali houdt zich met moeite in
REGIO
'Leids hoger onderwijs profiteert van Haagse fusie'
Ie Oostvlietpolder is een
iardevol natuurgebied'
naars
IQ» in bar
■reeë
helpt
fkrtehuis
'jJief loopt
total de lamp
Honderd jaar
Oud-huisgenoot te gast bij Van der Lubbe-herdenking Eurodusnie
«liiging pleit tegen bedrijventerrein
2el
Te
ari,
lari
Kaa
lever een tent
t strand dan
Groningen
pe rooskleurig
flatting
«kersaantal?
van een hore-
Siheid aan de Nieuwe
narkt hebben vrijdag-
Leidenaars (19 en
ieesterd. Zij werden
plagen aan de politie
>ewis een 20"iari8e plaats-
oegen. Het duo werd
in, kreeg een boete en
lopig het café niet
)gisd
rijke»
tand
tu«
1 en
;le
ereli
jute
mi
IV
S Jjg
1
fna
:ties van brugklas
van het Bonaventura
ebben 4000 euro bij-
'it voor een kinderte-
Wit-Russische dorp
lje. De brugklassers
een dag les over de
van de Tsjemobyl-
d in te zamelen voor
en in een dorp in het
ed. Het geld werd ver-
>r een sponsorloop en
dingen en Russische
n te verkopen op een
4000 euro wordt be
de inrichting van het
ndertehuis en aan de
van het personeel.
maandag 13 januari 2003
door Wim Koevoet
leiden - De Leidse gemeenteraad
kan roepen wat hij wil, maar Por
taal is een zelfstandige corporatie
die nergens toe kan worden ge
dwongen en die haar eigen afwe
gingen maakt. Dat is de kern van
een brief van directeur A. de Boer
aan alle 39 raadsleden. De direc
teur reageert hiermee op de af
wijzende houding die verschillen
de fracties tot dusverre innemen
tegenover de plannen voor een
geheel nieuwe inrichting van het
Oranje- en Waardgrachtgebied.
Voor de verwezenlijking hiervan
moeten bijna alle 240 woningen
tegen de vlakte en dat is slecht
gevallen bij verschillende raads
leden. Later deze week bepalen
de fracties in de raadscommissie
ruimte en groen definitief hun
standpunten. Tijdens eerdere
beraadslagingen over de plan
nen ontlokte vooral CDA-raads
lid J. de Haan applaus bij de be
woners met stevige kritiek aan
het adres van Portaal. Ook de
vertegenwoordigers van Groen
links en de PvdA wilden niet
weten van sloop. Volgens Por
taal begrijpt wethouder R. Hille-
brand (PvdA) zo'n beetje als eni
ge wél hoe de verhoudingen lig
gen.
Hillebrand wordt in het schrij
ven van de corporatie dan ook
gretig geciteerd: „Hoogstens
kunnen we zand in de raderen
gooien, we hebben alleen hin
dermacht." De Boer „Keer op
keer blijkt dat de Leidse ge
meenteraad dit inzicht van de
wethouder in de moderne ver
houdingen tussen woningcor
poraties en de gemeentelijke
overheid niet deelt of niet wenst
te delen." De Boer wijst er ver
der op dat corporaties sinds de
jaren negentig afhankelijk zijn
van de resultaten van de eigen
bedrijfsvoering die wordt be
paald door de inkomsten uit
huur en de opbrengsten van
verkoop van het woningbezit.
Portaal erkent dat de gemeente
Leiden nodig is voor welk plan
dan ook. De gemeente kan Por
taal verbieden te slopen en ze
kan de corporatie ook met een
bepaalde grondpolitiek en met
bestemmingsplannen hinderen.
Maar het is Portaal dat de ver
houding tussen de aantallen
huur- en koopwoningen en de
prijzen bepaalt. Als Leiden Por
taal-initiatieven blokkeert ge
beurt er niets aan de Oranje- en
Waardgracht. En daarbij is nie
mand gebaat: de gemeente niet,
Portaal niet en de bewoners
niet. De gemeente kan Portaal
niet dwingen woningen te reno
veren, schrijft De Boer.
De directeur vindt dat Portaal
met zijn plannen wel degelijk
een sociale taak vervult. De wo
ningen, voor een deel koopwo-
)e politie heeft zater-
op de Lorentzkade
Jenaars (19 en 28),
j jsjes uit Leiden (17 en
n 18-jarige Leiderdor-
ïhouden. Zij zaten in
die met hoge snelheid
ammenschansweg
lerzoek wees uit dat
Vianen was gestolen,
ek dat de 28-jarige
bij meer autodiefstal
len was in Leiden en
Hij wordt er tevens
icht afgelopen vrijdag-
n auto in brand te
itoken op de Rust-
n Sassenheim. Die au-
I -I gestolen op het Es-
Li U eveneens in Sassen-
brandende auto rolde
andere auto aan die
hlai#dschade °PlicP-
s' v*
leiden - De Leidse M.MAP. Schmidt-Kienjet heeft zaterdag in zorg
centrum Roomburgh haar honderdste verjaardag gevierd. De familie
meldt dat de receptie druk werd bezocht. De traditionele komst van
de (loco-)burgemeester is niet doorgegaan. De gezondheid van
Schmidt-Kienjet liet dat niet toe. De nieuwe eeuweling werd op de
Zuidsingel geboren. Ze was de oudste in een gezin met zeven kinde
ren. Haar ouders hadden een kruidenierswinkel annex schoenmakerij.
Schmidt-Kienjet werkte als kindermeisje en trouwde in 1929 met Theo
Schmidt. Samen kregen ze drie kinderen. Foto: Eric Taal
ningen, die het wil terugbouwen
in de wijk, zullen ongetwijfeld
duurder zijn, maar de nieuwe
bewoners maken ruimte in de
goedkope voorraad voor hen
'die zich zelf moeilijker kunnen
redden op de vrije woning
markt'. De Portaal-brief maakt
indruk, zo valt af te leiden uit de
eerste reacties. WD-voorman L.
de Lange vindt het 'terecht', zegt
hij, dat Portaal 'de functieschei
ding' tussen gemeente en cor
poratie nog eens goed onder de
aandacht brengt. „Het stadsbe
stuur stelt weliswaar de kaders
maar het is zijn grote rol van
vroeger al enige tijd kwijt. Er zijn
fracties die dat nog niet besef
fen. Portaal is een commercieel
en zelfstandig verhuurbedrijf."
Ook M. van den Berg lijkt in te
binden. „Nee roepen is altijd ge
makkelijker dan meedenken
over een nieuwe inrichting van
een wijk. Een patstelling moet
worden voorkomen. Het doel
moet zijn dat de huizen in de
stad beter worden. Ik denk dat
veel van het negativisme met
ouwe koeien heeft te maken. We
zijn nu eenmaal niet te spreken
over de manier waarop Portaal
communiceert met zijn huur
ders. Die moeten in het Leidsch
Dagblad lezen dat hun wonin
gen worden gesloopt." De Lan
ge: „Het Leidse gemeentebe
stuur moet zijn partners niet de
maat nemen als het over com-
Portaal vindt dat het zijn eigen koers kan varen met de woningen aan de Waardgracht en Oranjegracht. Archieffoto: Hielco Kuipers
municatie gaat. We communi
ceren zelf ook slecht met onze
partners. Daarover zijn vele be-
hartenswaardige zaken te lezen
in de bestuurskrachtmonitor."
CDA'er J. de Haan en Groen
linkser G. van Hees waren niet
voor commentaar bereikbaar.
door Jos van Duinen
leiden - Afgelopen weekeinde was het 69
jaar geleden dat Leidenaar Marinus van
der Lubbe door de nazi's werd onthoofd
omdat hij de Rijksdag in brand had ge
stoken. Eurodusnie herdacht dit feit za
terdag met een speciale bijeenkomst
waarin lezingen werden gehouden en
een documentaire werd vertoond, maar
waarin vooral veel herinneringen aan
Van der Lubbe werden opgehaald.
„Mijn vader was woest. Heel erg woest.
Hij kon ze wel wat doen, die Duitsers." In
1931 was Wim Harteveld acht jaar. Mari
nus woonde toen bij het gezin Harteveld
in. Vader Simon was een van de kamera
den uit de Leidse communistische krin
gen waar Van der Lubbe deel van uit
maakte. Wim Harteveld haalde zaterdag
in Eurodusnie, in het bijzijn van een klei
ne honderd mensen die Van der Lubbe
herdachten, herinneringen op.
„Rinus was een fijn mens. Stellig. Sterk
en medelevend. Hij had een beschaafde
stem en was zeer vriendelijk. Zo noemde
hij mijn moeder 'juffrouw" Harteveld. Ik
weet nog goed dat ik een gebroken been
had. Hij droeg me toen als een veertje de
trap op en af. Mijn vader riep dan telkens
dat de ogen van Rinus steeds schoner
werden. Rinus had namelijk tijdens zijn
werk als metselaar tot twee keer toe on
geblust kalk in zijn ogen gekregen, en
kon daardoor zeer slecht zien. Hij werd
daarom ontslagen en werd afhankelijk
van steun van de Sociale Bank. Toen de
ze hem geen invalidenuitkering meer
wilde geven, gooide hij daar de ruiten in.
Drie man politie waren nodig om hem te
overmeesteren. Hij moest de gevangenis
in omdat hij de boete niet kon betalen.
Altijd streed hij tegen het proletariaat en
het kapitalisme. Regelmatig veroorzaakte
hij relletjes met de politie. Hij bracht vaak
fruit voor me mee wanneer hij thuis
kwam. Ik herinner me dat hij op een dag
bij me boven kwam, zonder het beloofde
fruit. Hij vertelde me dat hij onderweg ie
mand tegen was gekomen die het slech
ter had dan ik, en dat hij aan hem het
eten had gegeven. Ook gaf hij zijn over
hemd eens aan iemand, terwijl hij er
maar twee had. De kapotte hield hij zelf."
Volgens Harteveld ging Van der Lubbe
zich steeds meer verdiepen in het opko
mend fascisme. „Op een dag ging hij van
huis om zoals hij zei eens zelf in Berlijn
te gaan kijken wat er nou precies aan de
hand was. Berlijn was voor hem 'rood',
en wat daar gebeurde klopte niet. Hij
kwam nooit meer terug."
„Het is jammer dat de sociaal-democra
ten en de communisten toen niet als één
blok achter hem stonden. In dat geval
was er waarschijnlijk een kleine burger
oorlog ontstaan, en geen grote wereld
oorlog."
Harteveld noemde Van der Lubbe een
held. „Hij durfde in zijn eentje tegen het
fascisme op te treden. Mijn moeder was
intens verdrietig toen ze hoorde dat zé
hem vermoord hadden. Ik hoor het haar
nog de hele dag zeggen: 'Hij was zo lief.
Dat was hij zeker. Ik heb nooit kunnen
bevatten dat hij dood is."
door Wilfred Simons
leiden - De Hogeschool Leiden
en de Universiteit Leiden kun
nen profiteren van een fusie tus
sen de Haagse Hogeschool en
de Technische Hogeschool Rijs
wijk. Dat zegt bestuurder Els
van Doom. De twee scholen
maakten eind vorige week be
kend dat zij samengaan. „Nu de
fusie er is, willen wij de samen
werking met de Leidse instellin
gen intensiveren." Van Doom
denkt aan het uitbouwen van
een al bestaand gezamenlijk
curriculum voor hbo-v, de op
leiding voor verpleegkundigen.
Ook de opleidingen communi
catie en commerciële economie
geeft de Hogeschool Leiden al
samen met de nu gefuseerde
Haagse Hogeschool.
De fusie van de twee hbo-scho-
len in Haaglanden moet op den
duur voordelen opleveren voor
de Hogeschool Leiden. Er be
staat al een overkoepelende
stichting waarin de drie scholen
samenwerken. Zo werken ze
aan het opzetten van een hbo-
informatica in Zoetermeer, die
bedoeld is voor leerlingen die na
het voltooien van een informati
ca-opleiding aan het ROC aldaar
verder willen.
De gefuseerde hogescholen wil
len ook intensiever samenwer
ken met de Universiteit Leiden.
Hierbij gaat het vooral om het
onderling afstemmen van de
nieuwe bachelors/masters stu
diestructuur. „Er zijn studenten
die een bachelorsopleiding op
het hbo hebben gevolgd en die
dan een universitaire masters-
opleiding willen doen" licht Van
Doom toe. „Wij willen met de
Universiteit Leiden onderzoe
ken onder welke voorwaarden
zoiets mogelijk kan zijn. Ook
onderzoeken de hogescholen en
de universiteit de mogelijkheid
om rechtenstudenten die in hun
eerste jaar dreigen af te haken,
een 'vangnet' te bieden. Van
Doom oppert de mogelijkheid
dat zij overstappen naar de op
leiding sociaal-juridische dienst
verlening van het HBO.
t Minkhorst
:t tQi De Oostvlietpolder in
jgjp een natuurgebied. Dat
jgjhet natuurwaardenon-
eejVan de gemeente in de
zegt de Vereniging
Oostvlietpolder. De
tie doet dan ook - en
t r het eerst - een klem-
Üpoep op Leiden en op
incie Zuid-Holland. In
:r mag geen bedrijven-
omen.
tig hectare grote bedrij
en an, waar de regio en de
ikeiimers al jaren naar snak-
nd de ogen van de Vrien-
tvlietpolder 'ongewenst
Een odig'.
id n vrijdag presenteerde
1 uitente een nieuw bestem-
ruifin. Het bedrijvenpark
dneer op richting de Eu-
de ecologische verbin-
an tie verhuist naar het
le p van de polder. Zo blijft
hed aan Vlietlanden een
ht ineengesloten agrarisch
of iver.
'Gd vorige bestemmings-
hdigde maar weinig, vond
Ro van State, die het in
efdfttietigde. De meerwaar-
illete ecologische zone (een
iseltos) was niet aange-
nor
de sM ook niet als natuur
compensatie voor de weidevo
gels die door de bebouwing
worden verjaagd. Verder had
Leiden verzuimd fatsoenlijk on
derzoek naar de natuurwaarden
te laten doen. De gemeente liet
- in de woorden van de Vrien
den Oostvlietpolder - alleen
twee biologen vanaf de Europa-
weg de polder in kijken.
En dat is nou net voor de belan
gengroep het enige pluspunt
aan het nieuwe bestemmings
plan; er is onderzoek gedaan
naar het groen van de polder.
„Waar wij destijds al op aan
hebben gedrongen en waar een
uitspraak van de Raad van State
voor nodig bleek, is dan nu toch
eindelijk gebeurd", merkt de
Vereniging Vrienden Oostvliet
polder op.
Ze vervolgt: „De uitslagen van
dit onderzoek liegen er niet om:
in de polder zijn ruim 75 dier
soorten, waaronder 35 broedvo-
gels, aangetroffen die een be
schermde status genieten. Een
opvallend en zeer positief detail
is de vestiging van twee paar zo-
mertaling in het gebied; een
sterk bedreigde soort van de
'Rode Lijst', een soort die juist
landelijk en regionaal in aantal
fors is afgenomen." Andere bij
zondere diersoorten die in de
polder leven zijn bijvoorbeeld
de grutto, de tureluur, de
Vlaamse gaai, de tjiftjaf, ver
schillende vleermuizen, de we
zel, de bunzing en de kleine
modderkruiper.
„Het is onbegrijpelijk en volgens
dit natuuronderzoek volstrekt
onterecht dat de provincie in
haar ontwerp-streekplan nu
juist deze polder binnen de rode
contour plaatst om de ontwik
keling van stedelijke functies
mogelijk te maken", schrijft de
vereniging. In plaats van een
dergelijk natuurgebied te koes
teren wordt zo de Oostvlietpol
der aan alle kanten bedreigd: zo
wil Leidschendam-Voorburg er
vlakbij een golfbaan aanleggen,
dreigt de aanleg van rijksweg 11
of een verlengde Churchilllaan
en ontwikkelt een industrieter
rein tot bij mensen in hun ach
tertuin."
Het bedrijvenpark is overbodig
omdat de economie niet meer
groeit, het aanbod aan bedrijfs
ruimten fors is gestegen en de
vraag ernaar nog sterker is ge
daald, aldus de belangengroep.
Volgens de provincie is er in de
Leidse regio en in de Bollen
streek een tekort aan 100 hecta
re, het aanbod is 'echter al 127
hectare', meldt de vereniging.
„Het aanbod is zelfs zo groot dat
Oegstgeest af wil zien van het
plan om het bedrijventerrein
Rijnfront te ontwikkelen."
door Roelf Relnders
vervolg van voorpagina
leiden - De veiligheidsmaatre
gelen tijdens het bezoek van de
WD-verkiezingskaravaan aan
Leiden, afgelopen zaterdag, wa
ren groot. Een man met lange
jas week geen moment van de
zijde van Ayaan Hirsi Ali, die de
afgelopen maanden de onder
drukking van moslimvrouwen
aan de kaak stelde en tijdelijk in
Engeland onderdook na met
dood te zijn bedreigd. Op enige
afstand hielden nog meer veilig
heidsmannen en -vrouwen het
publiek rond Hirsi Ali in de ga
ten.
Maar op geen moment tijdens
de Leidse campagne overdag
gaat het over integratie of de is
lam. Als de horeca in café Markt
klaagt over de 'schandalige
puinhoop' aan regels waar de
horeca aan moet voldoen ('Zelf
gebakken appeltaarten moeten
na twee uur worden wegge
gooid'), zit Hirsi Ali in een hoek
je tegen de verwarming. Ze eet
met een koekje de slagroom van
de chocolademelk en hoort niet
dat WD-europarlementariër El-
ly Plooij ageert tegen plannen
om restaurants te verplichten
op menukaarten te vermelden
als er genetisch gemanipuleerde
producten op staan. „Belache
lijk, er staat toch ook niet op of
er dingen in zitten waar mensen
allergisch voor zijn?" Als in stu
dentencomplex de Pelikaanhof
Hirsi Ali en Melanie Schultz
meehelpen de afwas van rech
Melanie Schultz (rechts) en Ayaan Hirsi Ali helpen Pelikaanhofbewoner Edwin Gijsman met de afwas.
Foto: Taco van der Eb
tenstudent Edwin Gijsman weg
te werken, is vooral de Leidse
oud-wethouder aan het woord.
In de minikeuken, waar een gro
te poster van Groenlinks een
muur vult, vertelt Gijsman dat
de situatie in de Pelikaanhof er
op vooruit is gegaan nadat het
'uit de klauwen was gelopen'.
Zijn studentenkamertje - z'n
sloffen liggen naast de halters
onder het tafeltje - is bijna te
klein voor alle WD'ers. Hirsi Ali
nestelt zich op het bed tegen het
kussen. Ze mengt zich nauwe
lijks in het gesprek over de vei
ligheidsmaatregelen in het stu
dentencomplex na de drugs
overlast en de overval op een
studente.
In de Pelibar - het gaat dan over
hospiteren om ongewenste lie
den uit studentenhuizen te we
ren - laat vooral Pelikaanbewo
ner Mohammed Sala zich ho
ren. Als je niet ballerig bent en
niet bekakt praat, kom je er niet
tussen. Iedereen wil een Bart-
Jan, maar ik heet Mohammed."
Hirsi Ali erkent dat hospiteren
een oneerlijk systeem is dat kan
discrimineren op 'een andere
kleur haar'.
's Avonds, op de traag begon
nen campagneavond in de
Hooglandse Kerk ('Nu doen we
een gesprek in de vorm van een
debat'), is het weer Sala uit de
Pelikaanhof die de show steelt.
Nu gaat het wél over de islam.
Hirsi Ai had tijdens 'een gezellig
Nederlands voorleesmoment'
voorgedragen uit haar recente
boek 'De zoontjesfabriek' om
haar ideeën over de onderdruk
kende islam samen te vatten
('Uithuwelijking is meestal gear
rangeerde verkrachting, goedge
keurd door de familie'). Mo
hammed zegt met de mond vol
tanden te staan. „Wat jij zegt, is
gevaarlijk en zit vol leugens. Jij
zaait haat in de samenleving en
schept afstand, terwijl we naar
elkaar toe moeten."
Hoe kun je ontkennen dat er
een verband bestaat tussen de
koran en onderdrukking, vraagt
Hirsi Ali zich af. „Moet ik mijn
man gehoorzamen als hij mij
blauw het ziekenhuis in slaat
omdat ik niet weet waar de af
standsbediening ligt?" Moham
med blijft erbij dat dit volgens
de islam niet mag. „Wil jij de is
lam afschaffen? We hebben de
dialoog nodig, niet de beschul
diging."
Na afloop verklapt Hirsi Ali dat
ze zich met moeite heeft inge
houden. Enige dagen eerder had
ze zich voor de radio ook al
'schreeuwend en gillend" laten
gaan. Ingehouden? Dat klinkt al
aardig als een echte politicus.
„Wees maar niet bang, een ge
wone politicus word ik nooit."
Een zwarte, licht geblindeerde
auto wacht met (kaaiende mo
tor voor de uitgang van de kerk.