Washington:
Noord-Korea
hulp bieden
BUITENLAND
Verenigde Staten sturen meer militairen naar Irak
Nederlaag voor doodstraf in VS
Moslimleider afgetuigd
in Italiaanse tv-studio
Troepenopbouw in en rond Midden-Oosten
V eetransportsyndroom'
bij Britse spoorwegen
'Regeringspartij Zimbabwe
wil vertrek van Mugabe'
maandag 13 januari 2003
/ersc
dut! i
•s -De voormalige
- me e dictator Leopoldo
PEf gisteren in een zie-
3501 Buenos Aires overle-
e gevolgen van al-
an 10 canker. Galtieri is 76
;-den rden. Tijdens de mili-
tuur in Argentinië,
02C 0t 1983 had generaal
'en9' 1981 en 1982 de
n handen. Hij begon
Falklandoorlog tegen
lannië, die zijn land
i de capitulatie van
U A Jeleger op de Falk-
moest hij aftre-
eri werd in 1985 tot 12
roordeeld omdat hij
niet goed had geleid.
Me ir kwam hij dankzij
n,ie- (weer vrij.
rei
ch toestel
vlucht af
Atoomagentschap: Wapeninspecteurs hebben zeker nog een jaar nodig
washington/rtr-afp-dpa - De Ameri
kaanse regering kan vanaf medio volgen
de maand waarschijnlijk beschikken over
meer dan 150.000 militairen in de Golfre
gio. Zij kunnen in geval van een oorlog
tegen Irak worden ingezet.
Minder dan de helft van dat aantal is mo
menteel al in de regio. De overigen vol
gen snel, nu de Amerikaanse minister
van de defensie Rumsfeld de afgelopen
dagen in totaal 62.000 extra manschap
pen opdracht gaf te vertrekken naar de
Golf.
Volgens een militaire bron van The New
York Times wil het Pentagon dat alle mi
litairen halverwege de volgende maand
volledig operationeel zijn. Tegen die tijd
moeten ook alle marinevaartuigen, vlieg
tuigen en ander oorlogsmaterieel gereed
zijn voor oorlogshandelingen.
Gisteren gingen voor het eerst ook in Eu
ropa gelegerde Amerikaanse militairen
naar de Golf. Het betrof tweehonderd
militairen van een basis in de Eiffel. Het
Pentagon heeft voorbereidingen getrof
fen voor militaire transporten via de ha
ven van Antwerpen.
De kans dat er op korte termijn ook
daadwerkelijk een oorlog tegen Irak
komt, is overigens juist kleiner geworden,
zo zeiden commentatoren en Ameri
kaanse regeringsfunctionarissen afgelo
pen weekeinde. Verscheidene bondgeno
ten van de VS, Groot-Brittannië voorop,
hebben de regering-Bush de afgelopen
week duidelijk gemaakt dat zij de wapen
inspecteurs van de Verenigde Naties in
Irak meer tijd willen geven om hun werk
af te maken. Zelfs als dat betekent dat
een eventuele oorlog uitgesteld moet
worden.
De VN-wapeninspecteurs hebben vol
gens een woordvoerder van het Interna
tionaal Atoomenergie Agentschap (IAEA)
ongeveer een jaar nodig voor een 'be
trouwbaar' onderzoek.
Mark Gwozdecky zei gisteravond voor de
BBC dat de inspecteurs veel installaties
meer dan eens moeten bezoeken om vast
te stellen of die voor de productie van il
legale wapens zijn gebruikt. Irak is een
groot land en er zijn veel gebouwen die
de wapeninspecteurs moeten bezoeken,
zei hij.
De inspecteurs brengen 27 januari ver
slag uit aan de VN-Veiligheidsraad. Veel
bondgenoten van de Verenigde Staten
hebben de regering-Bush de afgelopen
weken duidelijk gemaakt dat zij de wa
peninspecteurs meer tijd willen geven
om hun werk af te maken. Daarmee wil
len zij een overhaaste oorlog tegen het
bewind in Bagdad voorkomen.
De Britse premier Blair zal op korte ter
mijn overleggen met de Amerikaanse
president Bush en de chef van de VN-
wapeninspecteurs Blix over het voorko
men van een mogelijke oorlog in Irak.
Volgens The Times van zaterdag wil de
Britse eerste minister zeker stellen dat de
inspecteurs in Irak voldoende tijd krijgen
om hun werk af te ronden.
Daarmee moet een overhaaste oorlog te
gen het regime in Bagdad worden voor
komen. Verschillende Britse zondagkran
ten meldden dat Blair wordt geconfron
teerd met een verschil van opvatting over
het Irak-beleid binnen zijn eigen rege
ring.
Het Britse vliegdekschip Ark Royal is za
terdag uit de haven van Portsmouth naar
de Golfregio vertrokken. De Ark Royal
leidt het grootste Britse vlootverband
sinds de Falklandoorlog, twintig jaar ge
leden.
In totaal maken er zestien schepen deel
van uit, waaronder een helikopterdek-
schip, drie torpedobootjagers, een on
derzeeër en twee mijnenjagers. Aan
boord van die schepen zijn 5000 marine
mensen en 3000 mariniers.
Een toestel van de
vliegmaatschappij SN
j'o irlines heeft zaterdag
anding gemaakt op
at bij de luchthaven
el een dreigement
"Jngekomen dat een
islag zou worden ge-
~"de het vliegtuig. Het toe-
9' in Brussel op weg was
""pnyaanse hoofdstad
220 passagiers en
aan
i Malta werd het toe-
Ta^ocht. De passagiers
;t een ander vliegtuig
17ÉDbi gebracht.
i na lawine
prd-ltalië
n lawine op de Monte
Noord-Italië heeft gis-
mensenlevens geëist,
[en raakten gewond,
p de reddingsdiensten
|ld. De lawine ont-
het eind van de och-
D meter hoogte.
,t0«en vervolgd
oord Prats
:oopl
Vijf vroegere mede-
de Chileense ge-
ist zullen zich voor
moeten verantwoor
moord op de vroe-
bevelhebber Carlos
vrouw in septem-
heeft een rechter
-iglo gisteren bepaald.
*ijn vrouw vluchtten
itinië, kort nadat ge-
isto Pinochet in
ie macht kwam. Zij
1974 om toen hun
lenos Aires werd op-
Tot de vijf behoort
van de geheime
ier Pinochet, generaal
iel Contreras.
1 sigaretten
noslimgroep
De grootste moslim
van Indonesië, Nah-
(NU), heeft een
:ettenmerk op de
iracht. Ze hoopt met
p de kas te spekken,
Straits Times (Singa-
jongste editie. NU,
ook de grootste mos-
itie ter wereld, telt
tig miljoen leden. De
werd lange tijd ge-
aanjde Indonesische ex-
Wahid. Ze is al actief
ïeer de bankensector
ilproductie. Siga-
toorden tot dusver
'islamitische activi-
-j
ïftuik in bijna
lisdommen'
aar
n - Het schandaal over
s nisbruik in de Rooms-
I °n" e Kerk in de'VS strekt
en' )t in bijna alle bisdom-
ier dan 1200 geestelij-
m enoemd in aanklach-
Coij meer dan 4000 kin-
nieüren betrokken. Dit
e Amerikaanse krant
York Times gisteren op
°r een onderzoek van
lië' ^gegevens, publicaties
tia en kerkelijke docu-
aarin namen werden
19
°4n bij Gaza
_jeraties Israël
l Opnieuw een bloedig
^le in het Midden-Oos-
en Palestijnen kwamen
reeks acties van het
he leger in de Gaza-
op de Westelijke Jor-
Palestijnse infiltran-
len twee Israëliërs.
■t en een soldaat, in
/allen.
55l
Turki j e Incirlik luchtmachtbasis - 3.000 man.
Verenigde Staten: Rond 50 F-15 en F-16 aanvals-
jagers, 3 E-3 AWACS-verkenningsvliegtuigen, EA-6B
Prowlers, KC-135 Stratotankers, Black Hawk helikopters.
Groot-Brittannië: 10 Tornado GR-1 en Jaguar
aanvalsvliegtuigen
F-15 Eagle
Diego Garcia Britse,
kolonie in Indische Oceaan,
5345 km verwijderd van E
Ver. Staten: Zes B-2 Stealth
bommenwerpers en squadrons
B-52's uitgerust met satellietge-
stuurde 'slimme'
bommen.
Onder Deense vlag varende vloot met
maandvoorraad voor 17.000 mariniers.
Ver. Staten: Vliegdekschipgevechtsgroep USS
Harry S. Truman met 11.000 man, 75 vlieg
tuigen, zeven kruisers, jagers en duikboten
uitgerust met langeafstands Tomahawk
kruisraketten. Smaldeel 58 o.l.v USS
Nassau plus 5 bevoorraadingsschepen.
Harrier
Groot-Brittannië: Task Force
van 16 schepen met 3.000 mariniers
en 5.000 man marineper
soneel rond het
vliegdekschip Ark Royal.
Inclusief negen Harrier
jump-jets - fregatten
en onderzeebootjagers,
twee duikboten,
londen/anp - Miljoenen Britse
treinpassagiers kampen met
chronische gezondheidsproble
men omdat zij vaak in stamp
volle treinen moeten zitten. Een
grootscheeps onderzoek moet
de schadelijke effecten van het
treinreizen in Groot-Brittannië
in kaart brengen.
Wetenschappers gaan onder
meer hartslag en bloeddruk van
passagiers meten, meldde de
Britse krant The Observer giste
ren. Deskundigen vrezen dat re
gelmatig reizen in drukke trei
nen kan leiden tot hoge bloed
druk, chronische angststoornis
sen en zeifis tot fatale hartkwa
len.
De stress die door het reizen in
overvolle wagons en door een
onbetrouwbare dienstregeling
wordt veroorzaakt, kan al voor
de reis beginnen.
Volgens de wetenschappers
kunnen de spanningen nog
vaak tot lang na de terugkeer
thuis aanhouden.
Het onderzoek naar de mense
lijke variant van het zogenoem
de veetransportsyndroom is een
initiatief van de Raad van Trein
passagiers, een belangenorgani
satie die overheidssteun geniet.
Enkele dagen geleden waar
schuwde de officiële spoorweg
waakhond van de Britse over
heid, de Strategie Rail Authority,
al dat duizenden passagiers ge
dwongen zijn als sardientjes in
een blikje te reizen. Spoorweg
maatschappijen zouden om
kosten te besparen liever een
goedkope boete willen betalen
dan dat zij langere treinen inzet
ten.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - De gouverneur
van de Amerikaanse staat Illi
nois, George Ryan, heeft net
voor zijn vertrek een streep ge
zet door de executie van alle 167
terdoodveroordeelden in zijn
staat. In plaats daarvan krijgen
de 163 mannen en vier vrouwen
levenslange gevangenisstraf
zonder recht op vervroegde vrij
lating. Het besluit van Ryan
wordt gezien als de grootste ne
derlaag voor de doodstraf in de
VS in de afgelopen decennia.
Voorstanders van afschaffing
van de doodstraf hebben andere
Amerikaanse staten opgeroepen
het voorbeeld van Illinois te vol
gen. Aanklagers zijn boos en na
bestaanden van slachtoffers in
Illinois hebben teleurgesteld ge
reageerd. Het is alsof onze fami
lieleden opnieuw werden ver
moord, zei een van hen.
,,Ik moest handelen", zei Ryan
zaterdag bij de aankondiging
van zijn beslissing. Er schort
volgens hem te veel aan het
doodstrafsysteem in zijn staat,
waardoor er fouten zijn gemaakt
bij de beoordeling wie de dood
straf werkelijk verdient. Critici
menen dat de gouverneur per
individu een beslissing had
moeten nemen, maar Ryan koos
voor een algehele omzetting,
omdat het hele systeem 'wille
keurig, grillig, en daarom immo
reel is'. Wie arm is, zwart of uit
een andere minderheidsgroep
komt, maakt meer kans op een
executie, zo concludeerde eer
der dit jaar een commissie .die
door de gouverneur was inge
steld.
Drie jaar geleden schortte Ryan
alle executies in zijn staat op, en
gelastte een groot onderzoek
naar de uitvoering van de dood
straf. Het was aan het licht ge
komen dat dertien mensen in de
dodencellen van Illinois zaten
voor misdaden die ze niet had
den begaan. Het was het begin
van een ommekeer in het den
ken van de Republikeinse gou
verneur, die tot dan toe voor
stander van de doodstraf was.
Experts in de VS menen dat de
beslissing in Illinois een keer
punt in het Amerikaanse den
ken over de doodstraf kan zijn.
Op dit moment bestaat de
doodstraf in 38 van de vijftig sta
ten. Sinds de herinvoering van
de doodstraf in 1976 zijn er in
de VS 820 mensen geëxecuteerd,
meer dan 3500 wachten nog op
hun executie. Nadat de intro
ductie van DNA-bewijsmateriaal
aan het licht bracht dat ook on-
schuldigen in de dodencel za
ten, is de twijfel over een eerlijke
uitvoering van de 'ultieme straf
gegroeid.
seoul-tokyo/rtr-dpa-afp - De
Amerikaanse regering is wellicht
bereid iets te doen aan het
brandstoftekort in Noord-Korea,
als het geschil met het commu
nistische land over zijn kernwa
penprogramma is opgelost. Dat
zei de Amerikaanse onderminis
ter van buitenlandse zaken, Ja
mes Kelly, vanochtend.
Noord-Korea daagde Amerika
ook dit weekeinde weer van alle
kanten uit.
Kelly benadrukte dat de Ameri
kanen bereid blijven met Py
ongyang te overleggen. Ook de
Amerikaanse president Bush
heeft steeds gezegd dat het con
flict met Noord-Korea op diplo
matieke manier is op te lossen.
Kelly is in Zuid-Korea voor over
leg met Roh Moo-hyun die op
25 februari het huidige staats
hoofd Kim Dae-jung opvolgt.
Noord-Korea zegde enkele da
gen geleden het verdrag tegen
de verspreiding van kernwapens
op. Eerder waren al twee wa
peninspecteurs het land uitge
zet en is de kerncentrale bij
Yongbyon weer opgestart. Daar
op staakten de VS de olieleve
ranties aan het arme en honge
rige land. Bovendien wil Noord-
Korea weer proeven met raket
ten uitvoeren. Dit weekeinde
begon het land zelfs aartsvijand
Zuid-Korea (bondgenoot van de
VS) op te roepen om gezamen
lijk in een 'vuurzee' tegen Was
hington ten strijde te trekken. Al
deze maatregelen zorgden voor
veel commotie in de westerse
wereld en angst bij Noord-Kore-
a's buurlanden.
Vanochtend zeiden de Zuid-Ko-
reaanse president Kim Dae-jung
en de vroegere Japanse premier
Yoshiro Mori dat hun landen sa
men met de VS moeten blijven
praten met Noord-Korea. Mori
is in Zuid-Korea met een groep
Japanse parlementsleden, aldus
het Japanse persbureau Kyodo.
Zaterdag zei de Noord-Koreaan-
se ambassadeur in China dat
zijn land zich het recht voorbe
houdt weer rakettesten uit te
voeren. Pyongyang morrelde
hiermee aan een in 1999 onder
Amerikaanse druk ingesteld mo
ratorium op rakettesten. Gezant
Choe Jin-Su benadrukte even
wel dat zijn land alleen vrede
wil. „Maar wat er in de toekomst
gebeurt, hangt van de VS af', zei
hij dreigend. De Noord-Kore-
aanse dreigementen en toene
mende retoriek zijn er volgens
waarnemers op gericht de VS te
dwingen tot onderhandelingen
en concessies. „Een nogal ge
vaarlijk spel op deze toon", al
dus een hoge Japanse regerings
functionaris gisteren. Noord-
Korea zegt tot alle maatregelen
gedwongen te zijn omdat de VS
geen olie meer leveren en het
land militair blijft bedreigen.
De ogenschijnlijk tegenstrijdige
en mogelijk contraproductieve
opstelling van Noord-Korea lijkt
in elk geval te hebben geleid tot
discussie in Washington. De re
gering-Bush is volgens Ameri
kaanse media ernstig verdeeld
over de koers in de omgang met
Noord-Korea.
De voormalige Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken
Madeleine Albright noemde in
een interview Noord-Korea ge
vaarlijker dan Irak. „Wij weten
dat Noord-Korea een meedo
genloze dictator, nucleair po
tentieel en een leger van een
miljoen man heeft. Aan de an
dere kant weten wij niet wat
Saddam heeft."
door onze correspondent
Hans Geleijnse
rome - Ze hebben zichzelf uitge
roepen tot 'helden', een groep
van in totaal 25 Noord-Italiaan
se fascistische jongeren. Hun
'heldendaad' was het aftuigen
van een radicale islam-leider en
diens assistent, zaterdag tijdens
een live-talkshow van een lokaal
tv-station in Verona.
De rechtse bende is onderdeel
van Fuorza Nuova, een splinter
partijtje dat Mussolini vereert.
Hun doelwit was Adel Smith,
een in Egypte geboren Italiaan
die zich eind jaren tachtig tot de
islam bekeerde en de Unie van
Italiaanse Islamieten oprichtte.
Smith haalt regelmatig het Itali
aanse nieuws met provocerende
uitspraken. Zo wilde hij een
middeleeuwse fresco in de ka
thedraal van Bologna laten ver
wijderen omdat het de profeet
Mohammed beledigend zou af
beelden. Al-Qaeda en Osama
bin Laden zijn volgens hem be
denksels van de Amerikaanse
inlichtingendienst CIA.
Smith kwam met de schrik en
wat kneuzingen vrij. Zijn hulpje
Massimo Zucchi - die in zijn
jonge jaren tot de sympathisan
ten van de links-extremistische
Rode Brigades behoorde - liep
een blauw oog en een gebroken
kaak op in de twéé minuten du
rende vechtpartij.
Een week eerder raakte Smith
ook al in een tv-studio verwik
keld in een knokpartij. Hij be
streed toen het bestaansrecht
van Israël en moest zich verde
digen in een vuistgevecht met
een conservatieve discussiege-
noot, de rechtse uitgever Carlo
Pelanda. Volgens Smith heeft
het agressieve gedrag van Pe
landa de fascistische jongeren
op een idee gebracht.
Sommige parlementsleden van
het centrum-rechtse blok heb
ben het optreden van de rechtse
jongeren vergoelijkt. Zo legde
Igfhazio La Russa, de fractie
voorzitter van de post-fascisti-
sche regeringspartij Alleanza
Nazionale de verantwoordelijk
heid voor het geweld vooral bij
'provocateur Smith'. Hij sprak
zich ook uit tegen een verbod
van Fuorza Nuova. Een parle
mentslid van de fel nationalisti
sche Lega Nord bracht zaterdag
een demonstratief solidariteits-
bezoek aan het politiebureau
waar zich de zes fascisten be
vonden die de politie had weten
te arresteren.
Links Verona vermoedt echter
een komplot. Het optreden van
Smith was niet vooraf aange
kondigd in de media. De tien
man sterke politie-eenheid was
nergens te zien toen de groep de
tv-studio binnenstormde. En de
presentator van het tv-program-
ma zou het incident hebben be
ëindigd met de woorden: 'Nu
weggaan jongens, de politie kan
ieder moment binnenkomen'.
harare/dpa - ZANU-PF, de re
geringpartij van Zimbabwe, zou
bereid zijn de omstreden presi
dent van het land, Robert Muga
be, te wippen. Dat heeft de Zim
babwaanse oppositieleider Mor
gan Tsvangirai gezegd. Hij zou
het opmerkelijke aanbod om
over het vertrek van Mugabe te
onderhandelen hebben gekre
gen van twee hooggeplaatste le
den van ZANU-PF, de partij van
Mugabe.
Volgens Tsvangirai hebben par
lementsvoorzitter Mnangagwa
en opperbevelhebber Zvinava-
she hem voor de kerst al laten
weten bereid te zijn onderhan
delingen te voeren over de
komst van een overgangsrege
ring. Na twee jaar moeten er
dan verkiezingen komen. On
derdeel van de onderhandelin
gen is nadrukkelijk het vertrek
van Mugabe naar het buiten
land.
Mnangagwa staat op de derde
plaats in de partijhiërarchie. Hij
geldt ook als een mogelijk op
volger van de president.
Mugabe (78) is al sinds 1980
president van het Zuid-Afri
kaanse land. Hij is omstreden
door onder meer zijn hardhan
dige onderdrukking van de op
positie. Hij raakte internationaal
steeds verder geïsoleerd door de
onteigening van boerderijen die
in handen waren van blanke
boeren. Dat beleid ondermijnde
de toch al beroerde voedsel
voorziening in het land. In grote
delen van Zimbabwe heerst re
gelrechte hongersnood.
Volgens bronnen binnen de
Zimbabwaanse regering zou
voormalig kolonisator Groot-
Brittannië een voorlopig ak
koord hebben gesloten met Ma
leisië over de komst van Muga
be en zijn familie. Mugabe en de
Maleisische president Mahathir
Mohamad staan op goede voet
met elkaar.