SPORT
s
Duitsland-Engeland en de groet der schande7
Fugleskyt
LINKS
BUITEN
maandag 6 JANUARI I
Schalken haalt
ATP-statistiek
londen - Sjeng Schalken heeft
het afgelopen tennisseizoen het
één na hoogste percentage eer
ste services geproduceerd. In
totaal 63 wedstrijden op de
ATP-tour en de Grand Slanis
kwam hij tot een gemiddelde
van 67 procent. De Spanjaard
Tommy Robredo was het beste
met een percentage van 68 in
57 partijen. Schalken is de enige
Nederlander die voorkomt in
de eindejaarsstatistieken van de
ATP. Een tennisser moet mini
maal veertig partijen hebben
gespeeld. Schalken beleefde het
succesvolste jaar uit zijn loop
baan met de kwartfinales op
Wimbledon en de halve eind
strijd op de US Open.
Schumacher
dé kampioen
parijs - Autocoureur Michael
Schumacher is door de Franse
sportkrant 1'Equipe gekozen tot
kampioen der kampioenen van
2002. De Duitser werd dit jaar
voor de vijfde keer wereldkam
pioen Formule 1. De Kroatische
alpineskister Janica Kostelic
eindigde als tweede in de ver
kiezing. De derde prijs ging
naar de Braziliaanse voetballer
Roberto Carlos. De jury be
stond uit sportjournalisten. Zij
lieten Schumacher ook vorig
jaar winnen.
Bonuspot bij
schaatsploeg
ruswuk - De SBL-ploeg wil
voor haar schaatsers een bo
nuspot introduceren. De bo
nuspot is een variatie op het
premiestelsel dat concurrent
DSB al begin dit seizoen invoer
de. „Het wordt een eerlijk sys
teem, waarbij ook rijders wor
den beloond die in de trainin
gen hun steentje bijdragen", zei
adviseur Frank van de Wall Ba
ke. „Een goede sfeer is heel be
langrijk. Kampioenen worden
mede gemaakt door niet-kam-
pioenen." Het is de bedoeling
dat rijders gedurende het sei
zoen punten krijgen voor pres
taties en inzet Aan het einde
van het seizoen worden de
punten bij elkaar opgeteld en
zodoende bepaald welk percen
tage hij of zij krijgt uit de bo
nuspot.
Dartsbestuurder
moet opstappen
den haag - Het bestuur van de
Nederlandse Darts Federatie
(NDF) heeft bestuurslid Ron
van der Berg tot aftreden ge
dwongen. Van der Berg, onder
meer belast met pr-zaken, moet
de NDF verlaten, omdat hij
voor televisie commentaar gaf
bij het PDC-dartstoemooi om
de wereldtitel in het Britse Purf-
leet. Dat evenement wordt door
de werelddartsfederatie WDF
niet erkend. De NDF is aange
sloten bij de WDF. „Wanneer
iemand zich inlaat met een niet
door de WDF erkend toernooi,
is hij uit de gratie", aldus een
woordvoerster van de darts-
bond.
Aan 'sport en politiek' zijn
door de jaren heen tonnen
papier en duizenden liters druk
inkt besteed. Het blijft een
moeilijke, hachelijke combina
tie. (Top) sporters staan meestal
onverschillig jegens zaken bui
ten het strikt sportieve; politici
gebruiken of misbruiken de
sport nogal eens voor eigen
doeleinden. Je kunt er goeie sier
mee maken en boycots en der
gelijke kosten niks.
Hoe zonderling het kan lopen
als zowel politici als sporters er
een rommeltje van maken,
bleek bij de verwikkelingen rond
de voetbalinterland Duitsland -
Engeland in 1938 in Berlijn. De
nazi's heersten in Duitsland,
hadden de joden al vrijwel rech
teloos gemaakt en een paar
maanden eerder Oostenrijk ge
annexeerd. De oorlogssfeer in
Europa werd voelbaar.
De nazi's namen de wedstrijd
hoog op, er was hun alles aan
gelegen het trotse Albion een
nederlaag te bezorgen om de ei
gen superioriteit te onderstre
pen. Het nationale team ging er
enkele weken voor in trainings
kamp.
Tot het Engelse ministerie van
buitenlandse zaken (Whitehall)
schijnt het pas heel laat te zijn
doorgedrongen dat er een voet
balwedstrijd tussen Duitsland
en Engeland op stapel stond.
Kennelijk werd dat departement
louter bevolkt door oud-cric
keters die geen kranten lazen. In
de pers werd inmiddels een hele
polemiek gevoerd over de vraag
of de Engelse spelers bij het spe
len van de volksliederen de na
zi-groet behoorden te brengen.
In het verleden hadden de Brit
ten op het continent altijd de
gewoonten gevolgd van hun
gastheren. Maar ja, een nazi-
groet, heil Hitier, dat was andere
koek.
Het Britse ministerie werd nu
wakker. De heren daar wensten
de nazi's per se niet voor het
hoofd te stoten, zij poogden met
een politiek van verzoening (de
beruchte appeasement-policy
die zes maanden later tot het
debacle van München zou lei
den) Hitier af te houden van
verdere oorlogszuchtige daden.
Whitehall gaf daarom zijn am
bassadeur in Berlijn, sir Neville
Henderson, opdracht de Engel
se FA-officials (onder wie de la
tere FIFA-voorzitter Stanley
Rous) te benaderen met het
dringende verzoek de spelers de
nazi-groet te laten brengen.Als
ik Hitier ontmoet, breng ik altijd
de nazi-groet", aldus Hender
son. „Dat is een kwestie van be
leefdheid en heeft niets met
goed- of afkeuring van het regi
me te maken."
Op de dag van de wedstrijd
kregen de spelers van de offi
cials te horen wat er van hen
werd verwacht. Over wat er
daarna gebeurde bestaan ver
schillende lezingen. Volgens
aanvoerder Hapgood werd er
danig gemopperd over de aan
wijzing. We were pretty misera
ble about it'. Maar de FA-offi-
cials kwamen later met een heel
andere lezing. Volgens Rous liet
hij de keus aan de spelers. Hij
wees er wel op dat een weige
ring de nazi-groet te brengen de
sfeer rond de toch al beladen
wedstrijden danig zou kunnen
vertroebelen. „Daarop zeiden
alle spelers dat ze geen bezwa
ren hadden. Sommigen zagen in
de groet ook meer een grap dan
een politiek signaal.
En zo brachten de elf Britten
voor 100.000 Duitsers wat daar
na zou voortleven als 'de groet
der schande'.
Vele jaren later kwamen er an
dere versies van de gebeurtenis
sen. Volgens de befaamde Stan
ley Matthews hoorden de spe
lers pas in de kleedkamer dat ze
de nazi-groet moesten brengen
en dat dat bijna tot oproer had
geleid. Aanvoerder Hapgood
zou hebben gezegd dat ze 'de
nazi-groet in hun konden ste
ken'. Daarop gelastten Hender
son en Rous de spelers de order
op te volgen: de politieke situa
tie vereiste dat. Gezag telde toen
nog. De spelers gingen daarop
akkoord. Maar toen Matthews
dit in zijn memoires prijsgaf wa
ren Rous en Henderson al lang
dood.
Wat is waarheid? Niet uit te slui
ten is dat spelers zoals Mat-
UIT
G ESPROI
Het Engelse elftal met 'de groet der schande'. Archieffoto
thews - geschrokken van de na
oorlogse kritiek en zich scha
mend voor wat ze hadden ge
daan - hun verzet later hebben
aangedikt. Vaststaat dat de Brit
se regering zware druk heeft uit
geoefend op de officials van de
Engelse Voetbalbond en dat die
op hun beurt niet bereid waren
de rug recht te houden en hun
spelers buiten dit politieke ge
hannes te laten.
En de wedstrijd zelf? De Britten
speelden schitterend en won
nen met 6-3. Al voor het eind
signaal stroomden de loges met
nazi-kopstukken leeg. Potenta
ten kunnen nu eenmaal niet te
gen hun verlies.
Ruud Paauw
DU is de 46ste aflevering van een serie
over de geschiedenis van de sport
Claudia Pechstein na haar vijfduizend meter op het EK schaatsen. Heerenveen. Januari 2003.
Foto: AP/Bas Czerwinski
Ard-en-Keessie: naam van een tijdperk dat het
begin van het schaatsen als televisiesport in
Nederland markeert en dat samenviel met het
Europees kampioenschap van 1966gehouden in
Deventer.
Ard Schenk: winnaar van bovengenoemd EK en
daarmee tredend in de voetsporen van Kees
Broekman die hem in 1953 in Hamarals eerste
Europees kampioen van 'Dietschen bloed' vooraf
ging.
Blokje: het toernooi in Deventer had een primeur.
Als baanmarkering was de traditionele sneeuw -
rand vervangen door blokjes. De regerend wereld
kampioen Per Ivar Moe moest
daar duidelijk aan wennen en
liet zich op zijn 5 kilometerrit
(die hij nog wel voltooide in
8.48.9) tweemaal doorzon
blokje vloeren, waarna de Noor
besloot er nooit aan te willen
wennen, aan die blokjes. Nog
die zaterdagavond smeet hij
zijn schaatsen in de IJssel en
beëindigde hij zijn carrière.
Bob Spaak: coryfee van Sport in
Beeld, die het EK van Deventer
van televisiecommentaar voor
zag. Spaak op zijn beurt moest
erg wennen aan de eerste her
haling in de Nederlandse (live)
tv-geschiedenis. Voor deze pri
meur was een voor Spaak on
gelukkig moment gekozen: de
val van Kees Verkerk op de 10
kilometer. De val werd niet ver
traagd herhaald (de slow-motion deed pas later
zijn intrede) maar 'gewoon' herhaald - wat anno
1966 dus helemaal niet gewoon was. Spaaks
commentaar: „Och Keessie, m'n jongen, daar val
je alweer!" Nu nóg zijn er tientallen generatiege
noten die met mij de kansloze weddenschap aan
willen gaan dat Verkerk in Deventer tweemaal
viel. Hij werd overigens op de 10 kilometer toch
nog knap tweede, achter de Zweed Nilsson, in de
tijd van 16.01.0.
Fugleskyt: 'klassieker' uit het Noorse schaatsvoca-
bulaire. Heeft alles te maken met Hilbert van der
Duim. Die op 25 januari 1981 ten val kwam op
zijn 10 kilometer, óók in Deventer. Dat verschafte
de Noor Amund Sjobrend de Europese titel en op
de vraag van Mart Smeets wat hem tot vallen
had gedrei>en, antwoordde Van der Duim: „Vo
gelpoep". Fugleskyt dus, in het Noors.
Gomez Fernandez, Antonio: leeft hij nog? Geen
idee. In de geschiedenisboeken althans nog wel.
Hij is nog altijd Spaans recordhouder, op alle af
standen. Hier, om meteen weer te vergeten, de
Spaanse records: 49.9 (500); 2.32.16 (1500);
9.06.55 (5000) en 21.47.60 (10 kilometer).
Hamburg, het eerste Europees kampioenschap in
1891 eindigde zonder winnaar. Er was de af
spraak gemaakt dat je twee (van de drie) afstan
den moest winnen om recht te hebben op de titel
Dat lukte geen der deelnemers.
Jaap Eden: drievoudig Neder
lands wereldkampioen (1893
Amsterdam; 1895 Hamaren
1896 St. Petersburg) die in Ha-
mar eens zijn titelkansen ver
speelde door een uit de hand
gelopen liefdesnacht met een
onbekend gebleven Noorse
schoonheid, waardoor hij op
de tweede dag van het toernooi
te laat aan de start verscheen
voor zijn rit.
Kherevene: de Russische schrijf
wijze van Heeren veen.
Rondje te veel; dat Jan Bols een
keer een rondje te veel reed in
de buitenbaan, weet iedereen,
maar wanneer beging hij die
stommiteit? In 1971, op de
5000 meter in Heeren veen. Een
jaar later haalde Bols in Davos
wél het podium. Derde, na Schenk en Roar Gron-
vold. Maar ddt weet, uitgezonderd Jan Bols zelf,
geen mens meer.
Rondje te weinig: ddt overkwam Hilbert van der
Duim op het ijs van Bislett. Op de 5000 meter,
maar tijdens een WK
Zes: het aantal Europese titels van Rintje Ritsma.
Een unieke prestatie! 1994 (Hamar), 1995 (Hee
renveen), 1996 (Heeren veen), 1998 (Helsinki),
1999 (Heerenveen), 2000 (Hamar). Als het maar
met een 'H' begint dus; al denken de Russen daar
anders oi>er.
Frank Snoeks
UIT HET OOG
noordwijk - Jolanda Duiven
voorden was als Jolanda Grim
bergen een succesvol schaats
ster. In 1991 won ze het NK all
round, en toen ze van het lange
baanschaatsen was overgestapt
naar het marathonschaatsen
won ze tweemaal de KNSB-Cup.
Het moederschap maakte een
einde aan haar schaatsloopbaan.
De geboren Rijnsburgse heeft in
middels drie kinderen, van 5,3
en 2 jaar oud. Ze woont in
Noordwijk en werkt twee dagen
in de week bij haar voormalige
sponsor, Klerks Flexible Packa
ging in Noordwijkerhout.
„Na de geboorte van de oudste
heb ik gezegd: ik stop ermee.
Maar ik ben toch overgehaald
om door te gaan. Toen heb ik
nog een seizoen geschaatst,
maar ik vond het niet te doen.
Ik trainde minder en ik was er
met mijn gedachten niet hele
maal bij. En je moet toch veel
reizen. Ik was wel blij dat ik het
nog een jaar had geprobeerd,
want daardoor wist ik zeker dat
het niet te combineren was.
Het was een ontzettend leuke
tijd, waar ik mooie herinnerin
gen aan heb. Maar het was ook
wel hectisch, je wordt een beet
je geleefd. Je gaat van training
naar training en dan weer naar
een wedstrijd. Tegenwoordig
loop ik hard, en als het me even
niet uitkomt, dan loop ik niet,
en dan heb ik daar geen last
van. Maar toen moest je ge
woon trainen, anders ging je
slechter presteren en dan kwa
men de frustraties. Je ging maar
door, en op een gegeven mo
ment was het genoeg. Steeds
dezelfde ijshallen, steeds de
zelfde mensen, steeds dezelfde
wedstrijden, steeds reizen.
Het hoogtepunt was de Elfste
dentocht van 1997 die ik als
wedstrijdrijder heb gereden. Ik
werd vijfde, een behoorlijke uit
slag. Het was zo gigantisch
mooi. Je weet van tevoren niet
of het doorgaat en je kunt er
ook niet voor oefenen en trai
nen.
Het minst leuke was een perio
de van blessures. Tijdens een
training scheurde ik mijn enkel
banden, net in een seizoen dat
het goed ging. Ik was toen nog
langebaanschaatsster, maar de
marathontijd vond ik veel leu
ker, veel gezelliger. Als ik het
had geweten, dan was ik tien
jaar eerder begonnen met het
marathonschaatsen. Je rijdt
vijftig rondjes, en je bent klaar.
En als je een slechte wedstrijd
rijdt, is er de volgende week
weer een nieuwe kans. Bij het
langebaanschaatsen kon het
seizoen al snel voorbij zijn als je
je ergens niet voor plaatste.
Dan had je de hele zomer en de
hele winter voor niets getraind.
De vrouwen kregen bij het lan
gebaanschaatsen ook niet meer
aandacht, hoor, alleen de he
ren. Dus daar had ik dan ook
niets aan gemist.
Ik weet niet hoe het zou zijn ge
weest als ik tien jaar later was
geboren en in een profploeg
had kunnen rijden. Ik kan het
niet vergelijken. Wij hadden
goede begeleiding en we train
den ook goed. Maar ik werkte
erbij, en als dat niet hoeft, dan
heb je misschien wel meer rust.
Maar wij wisten niet beter, en ik
heb niet te klagen.
Ik volg het schaatsen nu een
klein beetje, als ik het toevallig
op tv zie. En ik ben dit seizoen
een of twee keer naar mijn zus
Petra gaan kijken, die nog ma
rathons rijdt. Maar ik ken bijna
niemand meer, dan gaat het
enthousiasme snel weg. Bij de
ijsclub in Rijnsburg heb ik nog
wel een tijdje training gegeven,
maar dat kostte te veel tijd met
die kleintjes.
Deze winter ben ik een keer in
Haarlem wezen schaatsen,
maar ik ga nu veel liever hard
lopen. Dan ga ik de deur uit en
een uur later kom ik lekker moe
terug. Als ik een avondje ga
schaatsen dan ga ik om zeven
uur weg en ben ik om elf uur
pas terug. Ik rijd ook niet meer
zoals vroeger en dat is wel irri
tant. Met lopen ga ik juist nog
vooruit.
Na de geboorte van de derde
ben ik bij de hardloopvereni
ging NSL in Noordwijkerhout
begonnen met een beginners
cursus, eerst een minuut drib
belen en dan wandelen. Maar
na een half jaar kon ik drie
kwartier hardlopen. En afgelo-
Jolanda Dui
venvoorden
(toen nog
Grimbergen)
in 1987.
Archieffoto:
Wim
Dijkman
pen winter ben ik clubkampi
oen geworden, van een compe
titie met vier onderdelen: een
crossloop, een baanwedstrijd,
een wegwedstrijd en een duin
en strandloop. Nu wil ik langere
afstanden gaan lopen. Ik vind
het leuk, en gezellig. Maar ik
zoek toch een beetje de compe
titie op, ik moet wel een stok
achter de deur hebben, een
doel om te lopen. Ik probeer
drie keer in de week te gaan,
ongeveer anderhalf uur.
Dat ik heb geschaatst, levert nu
nog best voordelen op. Op mijn
werk merk ik dat ik stressbe
stendig ben, en ik heb ook aar
dig wat mensenkennis opge
daan. Bovendien ben ik licha
melijk sterker dan de gemiddel
de mens."
Feyenooru
Bosvelt in
week over
analisten:
„Wat me
de trieste
waarop presentatoren]
han Cruijff omgaan,
ie het over een defensU
lek is als geitenkaas, ei
durft niemand hem te I
Wim den Eisen, coacq
schaatser Ralf van dei
Trouw:
„Schaatsen is biomecli
beweging is natuurkun
chaamsbouw van de s,
bepaalt de eigen stijl.
Tennisser Martin Vcrl
Alphen aan den Rijn i
Handelsblad:
Vroeger wilde ik per s
winnen. Twee keer 7-6
goed genoeg. Nu kan h
geen reet sclielen hoe iï
ik maar win.
Idem:
„Een plaats in de toph
wordt in Nederland nr/l|b€
kor
gewaardeerd. Sjeng Scl
heeft het afgelopen jaa
zinnig gepresteerd. Hij
niet eens bij de beste dr gn
verkiezing 'Sportman 1
jaar'. Ik wil mezelf 1 K
hemelen en hoef zeker
een voetstuk, maar het
zeggend dat ik bijvoorl
nooit sportman van All
geworden."
Oud-voetbalbes tuurdi
ton Sporre in Voetbal
tional:
„Ik heb ze nu alweer ge
de bestuurders van ch
nood die hopen in de u
nog een paar spelers te
verkopen. Ik wens ze ve
want dat is blaffen naa
maan."
Ft I
Wf
k zi
Idem, over de internal
ambities van de Nedei
topclubs:
„Je denkt toch niet dat
en Kaiserslautern zom
ticket voor de Bundesli
staan aan PSV en Ajax?
komt 34 keer een herh,
de Tweede Wereldoorli
Ajacied Cristian Chivu -2
Sportweek:
„Toen ik net bij Ajax kw
ik aan de onderhandeld
en heb ik gezegd: om bij |gk
spelen, neem ik geld varavö
mee.GLJ
De Russische schaatsei
tri Sjepel in de VolkskrUt
„Echt, dat beeld van eerr
land waar over elke weg
lopen en alleen wodka b
ontbijt wordt gedronker
nodig worden bijgesteldmd
10u(
itidc
Horst Tielmann, coördsym
van de Nederlandse skin c
gers, in VARA TV Magamis
.Als je een goede sprongnj i
lijkt het even alsof je doi dec
hijskraan wordt opgetilèmy
voelt het. Beneden je strfilei
wereld zich vier, vijf eeue za
rende seconden eindeloa en
estij
Ajacied Nigel de Jong (kma
de Volkskrant: and
„Ik zal niet zeggen dat /Wen
van droom om ooit een iods
snelle sportwagen te kopten
maar dat keurt mijn ma Mi
echt nog niet goed. Hoe £no<
dat ook zou willen.part
ede
Idem: astij
„Ik was altijd op straat mat
den, urenlang banjeren Jaar
jongens. Met een bal of éraë
kie. Op straat valt alles u m
kun je helemaal jezelf zi}ijk
ine
Oud-doelman Jean-Man 1
over de reality-soap Dei n
in VARA TV Magazine: Cor
„Nu laat die grote sportriHB
zijn huis kijken. Mij ma&za
niet uit, wat ik verdienden
dat heb ik eerlijk verdienbei
ntei
Schaatser Gianni Romitht
Nieuwe Revu: ie
„De afgelopen jaren hebiijs
ker geboerd. Als het dan en
wat minder gaat met de Odi;
mie, moet ik accepteren <fcnt
ook voor mij consequential
heeft. Dan ga ik niet lopewt
len.n 2
nan
Idem: iag
„Sport bepaalt nog steedxtw
een groot deel mijn levermdï
het komt niet meer op dénst
allereerste plaats. Mijn utst
zou niet instorten zonden ui
schaatsen." na;
m
Atleet Kamiel Maase, eemte
maand op trainingsst<
Kenia, in de Tele^
„Hier huppelen bijvoorbi
ook twee kinderen rond dj
voordat ze hier kwamen, p
waren begraven, met I1
alleen hun hoofd nog L
boven het zand. Ach- m
tergelaten door hun f
ouders. Zo verschrik-
kelijk is het leven dus
