Eb»
ECONOMIE
'Beursfraude sneller aanpakken'
NS iets punctueler in 2002
Weken wachten op
uitbetalen spaarloon
Gokkers laten hun geld
vaker rollen in casino
Duitsers klagen steen en been over statiegeld op blikjes
Directeur Möller van Euronext laakt traagheid van Justitie
Vechtmachine voor de goede zaak
In de rij met stapels geld
Belasting voelt niets voor
pardon zwartspaarders
Bush kondigt plan voor
stimulering economie aan
Gorilla presteert beter dan AEX
»d en groen
gcombineerd
ioven - Philips en de Uni-
iit van Amsterdam heb-
:n uitvinding gedaan op
nicagebied. Het gaat om
iperdun materiaal dat, af-
(lijk van de stroomrich-
•ood of groen licht produ-
1 Het is als een dunne laag
febracht op glas. Volgens
as-onderzoeker H. Hof-
YO1 's er sPrake van een grote
braak. „Voor kleurenscher-
zijn nu drie kleuren nodig:
groen en blauw. Daarvoor
H|ok drie materialen nodig,
^■sbben we ontdekt dat het
HHlijk is om rood en groen
combineren in één ma-
vrijdag 3 januari 2003
pvaccin laat
B-izich wachten
heid.
- Een nieuw griepvaccin
laat nog even op
swachten. Het biotechnolo-
io?drijf uit Leiden verwacht
12iwaar binnenkort een sa-
10werkingscontract te kun-
1gtekenen met een partner
II het 'revolutionaire' vaccin,
r daarna zal het nog jaren
9n voordat het op de markt
14t, aldus financieel-direc-
18L. Kruimer. Crucell sprak
18| jaar de verwachting uit
I8een samenwerking te slui-
27inaar dat wordt dit jaar.
beginnen dure klini-
waarna de partners
lopieer terugkunnen.
III
■»te order
'ers trucks
lle - Beers Bedrijfsauto's
g t een order van 560 trucks
99256* transporteur Vos Logistics
lengehaald. Scania in Zwol-
uert de vrachtwagens voor
tinde van het jaar. Dat is
indgemaakt door een
van Beers, distri-
Ay\ur van Scania in Neder-
Voor Beers is de order de
fens itste ooit. Het gaat om
M met een 12 hter-motor
nwagei420 pk. Beers wil niet zeg-
hoeveel geld met de op-
!ht is gemoeid.
fthansa snijdt
OFeerste klasse
51703:
ikfurt - De Duitse lucht-
jUnaatschappij schrapt op
imige lange vluchten de first
s. Met ingang van 6 januari
^*aat die dure klasse niet
ir op de routes Frankfurt-
adelphia en Frankfurt-Bos-
"T olor iai
amsterdam/gpd - Verdachten
van beursfraude of andere finan
ciële strafzaken moeten sneller
dan nu het geval is vervolgd en
berecht worden. Dat zei directeur
Möller van Euronext Amsterdam
gisteren in zijn nieuwjaarstoe
spraak. Het is de eerste keer dat
de beursdirecteur zich publieke
lijk over deze kwestie uitlaat.
Möller verwees bij zijn toe
spraak naar 'incidenten' in de fi
nanciële wereld uit het afgelo
pen jaar. „Een daarvan betrof
een persoon die een belangrijke
rol speelde in de wereld van
mid- en smallcaps." Möller
doelt op Willem Burgers, die op
17 december zijn functie als
fondsbeheerder van het beurs
genoteerde Orange Fund neer
legde omdat hij wordt verdacht
van handel met voorkennis.
Volgens Möller, die Burgers ove
rigens niet met name noemde,
heeft Burgers waarschijnlijk 'een
hele grote beoordelingsfout ge
maakt'. Möller vindt dat deze
kwestie een aantal nieuwe vra
gen opwerpt. „Het is de vraag of
er bij wetsovertreding sprake is
van een beoordelingsfout of van
een bewuste criminele hande
ling", aldus Möller.
Möller vindt dat in de financiële
Banken beproeven geduld deelnemers
leul
Later wordt bekeken of op
ere routes de eerste klasse
wordt afgeschaft.
I294jitse werkgevers
or prestatieloon
u eajKFURT - De Duitse werkge-
idenj willen de salarissen van
nieiknemers sterker koppelen
geleverde individuele pres-
;s en behaalde rendemen-
De werkgevers willen een
lidelijk verandering van de
tot inzet maken
komende CAO-onderhan-
ingen. Dat meldt de Frank-
9 'er Allgemeine Zeitimg op
Is van een beleidsnotitie van
werkgeversvereniging.
den haag/gpd - Banken en ver
zekeraars zijn traag met het
overboeken van de vrijgeko
men tegoeden uit de spaar
loonregeling. Wie dacht op 2
januari direct te kunnen be
schikken over zijn geld komt
bedrogen uit. Op zijn vroegst
volgende week is het geld uit te
geven of naar eigen inzicht te
beleggen. Het kan in een enkel
geval zelfs tot eind maart du
ren.
Volgens de in november aan
gepaste wet moeten de spaar
ders hun tegoeden kunnen op
eisen. De banken en verzeke
raars wijzen echter op techni
sche en administratieve pro
blemen. Zo heeft SNS Bank de
automatisering nog niet aan
kunnen passen, moeten de
klanten van Centraal Beheer
wachten tot het geld overge
maakt is op een speciaal voor
deze gelegenheid gecreëerde
rekening en moeten spaarders
bij ING Bank en Nationale Ne
derlanden geduld hebben om
dat de verwerking van op
drachten van de klanten maxi
maal vier weken gaat duren.
Alles bij elkaar kunnen de
spaarders een flink bedrag op
eisen bij hun bank. Op nieuw
jaarsdag viel officieel in één
klap 6 miljard euro vrij voor
werknemers die deelnemen
aan spaarloonregeling dan wel
een premiespaarregeling of
winstdelingsregeling. Vanaf die
dag verviel de blokkade op de
premiespaarregeling tot en met
2001 en de spaarloonregeling
tot en met 2000.
De banken doen nu hun best
om de spaarders ertoe te bewe
gen om het geld zo lang moge
lijk op een spaarrekening te la
ten staan. Zo 'parkeert' Cen
traal Beheer de vrijkomende
bedragen in eerste instantie op
de zogenaamde "Vrijval Reke
ning'. Op deze rekening krijgt
de spaarder in ieder geval tot 1
april aanstaande 4,5 procent
rente. Dat is een hogere ver
goeding dan op een normale
spaarrekening. Volgens Cen
traal Beheer kunnen klanten
dan rustig nadenken over wat
ze met het geld willen doen.
Volgens een woordvoerder van
Nationale Nederlanden kun
nen de spaarders vanaf volgen
de week hun tegoeden op gaan
vragen. Maar het duurt even
voordat ze ook over het geld
kunnen beschikken. In eerste
instantie moeten de spaarders
een persoonlijk formulier op
vragen, dat moeten invullen en
opsturen. Daarna moet Natio
nale Nederlanden het gaan
verwerken. Omdat naai ver
wachting van ING Bank veel
mensen gebruik gaan maken
van deze formulieren kan de
administratieve verwerking op
zich laten wachten. Tot de uit
kering krijgen de spaarders
rente.
Bij SNS Bank kan het tot 1 april
duren voordat de spaarders
over hun vrijgevallen spaarloon
over 1999 en 2000 kunnen be
schikken. Het administratieve
systeem van SNS Bank is niet
groot genoeg om de vrijval
1998, 1999 en 2000 in een keer
te verwerken. Dat systeem is
ingericht op de verwerking van
slechts één jaar tegelijk. De tijd
tussen de aanpassing van de
wet eind november jongstle
den en ingangsdatum van de
veranderingen (1 januari) was
te kort om de software aan te
passen. De spaarders ontvan
gen in eerste instantie dezelfde
rente als ze kregen over het
spaarloon.
IN MEMORIAM
er één staking is die de vori-
week donderdag overleden
p van de Scheur (76) landelij-
Dekendheid zou geven, is het
die van 1983. Tien weken
ef het vuil op straat staan,
ven bussen in de garages en
(d de post niet bezorgd. Aan-
ling was het voorstel de amb-
jarensalarissen met 3,5 pro-
It te verlagen. De achterban
I de Abvakabo was woedend,
het aan de boze beambten
had de wekenlange werksta-
g zelfs nog langer geduurd,
iar de rechter stak daar een
kje voor. Van de Scheurs be-
jmdste staking mislukte. Nu
de lonen gingen 3 procent
llaag, in plaats van de aange-
adigde 3,5 procent,
iar Van de Scheurs' achterban
schouwde de staking niet als
|i mislukking. Dankzij de ac-
5 van 1983 waren de ambte
ten in de algemene beeldvor-
tig immers niet langer grijze
ïctionarissen, maar zwoegen-
vuilnismannen en overwerk-
postbodes. De ambtenaren
dden bovendien geleerd wat
ken is.
toemd en berucht was Van de
(leur in de jaren tachtig. Sa-
in met Arie Groenevelt van de
iustriebond en Herman
de, vice-voorzitter van de
(V, vormde hij jarenlang het
fcgbeeld van de radicale vak-
Weging.
oud-voorzitter was niet al-
In voor de werkgevers streng,
tmen zijn eigen Abvakabo
)nd hij bekend als een autori-
jre man. „Ik vond dat iedereen
aar net zo hard moest lopen
Iik. Geen flauwekul: werken,
t heeft wel eens tot frustraties
eid", erkende hij in 1990 bij
(h afscheid als bondsvoorzit-
Foto: ANP/Raymond Rutting
Jaap van de Scheur
1926-2002
ter. Bestuurders van collega
bonden meldden dat hij geen
tegenspraak duldde. „Hij ope
reerde als een vechtmachine -
maar altijd in het belang van de
goede zaak."
Emoties wegsteken om een be
tere onderhandelingspositie te
creëren lag niet in zijn aard. Zijn
boze gezicht sprak boekdelen.
Krasse uitspraken waren zijn
handelsmerk. Toen FNV-voor
zitter Hans Pont in 1988 de
overstap maakte naar het minis
terie van binnenlandse zaken,
waar hij - namens het werkge
verskamp! - onderhandelde over
de ambtenaren-CAO, riep Van
de Scheur: „Het toppunt van
dwaasheid. Hij mag nu als loop
jongen van de minister de amb
tenaren bezuinigingen door de
strot duwen."
De beroemde stakingsleider
werd op 24 november 1926 ge
boren in Heerlen als zoon van
een timmerman in de mijnen.
Hij is in een protestants gezin
wereld, net als bij voetbalwed
strijden, snel duidelijk moet
worden of de 'overtreder' een
gele of rode kaart krijgt. In het
geval van de gele kaart, heeft ie
mand recht op een tweede kans
en moet hij kunnen terugkeren
in zijn oude beroep. „In een
markt die bijna even transpa
rant en real-time is als een voet
balwedstrijd, hebben we proce
dures nodig om een snel oor
deel te vellen over de mogelijke
misdragingen van mensen. Het
recht moet zijn loop hebben,
maar laat dit gebeuren binnen
een redelijke termijn." Bestuur
der J. Kaptein van de financiële
toezichthouder Autoriteit Fi
nanciële Markten is het met
Möller eens. „Het is frustrerend
dat onze aangiften bij Justitie
op de plank blijven liggen," zei
hij gisteren.
De vaak jarenlange procedures
van financiële strafzaken zijn
xle financiële wereld al lang een
doom in het oog. De grote
beursfraudezaak uit 1997 bij
voorbeeld is nog steeds niet af
gewikkeld voor de rechter.
Möller benadrukt dat hij niet
wil oordelen over personen, of
over Burgers zelf. „Maar als ie
mand uitglijdt, met of zonder
verkeerde intenties, moet je
mensen niet eeuwig laten han
gen. Dan heb je de morele ver
plichting een zaak snel af te
wikkelen."
Möller vindt ook dat beter dui
delijk moet worden wat de fi
nanciële toezichthouder wel en
niet toestaat om te voorkomen
dat mensen uitglijden.
„Je moet zekerheden creëren
over datgene waar mensen
nerveus over kunnen worden,
bijvoorbeeld over contacten
met analisten. Ik merk in de
wandelgangen dat de kleinere
beursgenoteerde bedrijven
daarmee zitten. Zij dreigen zich
terug te trekken van de beurs."
kabul - Een oude man staat met zijn armen vol
bankbiljetten te wachten voor de centrale bank van
Afghanistan. Cisteren konden de Afghanen voor
het laatst oude bankbiljetten ruilen voor nieuwe.
De Afghaanse regering heeft de afgelopen drie
maanden het financiële stelsel gereorganiseerd,
hetgeen ook heeft geleid tot het herzien van de
waarde van de munt en de introductie van nieuwe
bankbiljetten. De regering hoopt zo een einde te
maken aan de financiële chaos in het land.
Foto: AP-Xinhua/Wang Lei
grootgebracht: het waren socia
listische ooms die het gezin en
ook Japie in contact brachten
met de Sociaal-Democratische
Arbeiderspartij en met de vak
beweging.
Op zijn zesde verhuisde hij naar
de Haagse Schilderswijk, waar
zijn moeder een kruideniers
winkeltje dreef. In 1941, toen hij
zijn mulo-diploma op zak had,
ging hij werken als jongste be
diende in een drukkerij. Later
werd hij opgepikt voor de Ar-
beitseinsatz om in Drenthe te
werken. Na de oorlog ging hij als
dienstplichtige naar Indië. Daar
na had hij diverse baantjes
waarbij hij zich met cursussen
verder schoolde tot hij in 1959
in dienst trad van de Abva.
In welke hoedanigheid ook, Van
de Scheur was nooit de man die
de gedetailleerde beleidslijnen
voor de komende vijfjaar uitzet
te. Liever koos hij voor de direc
te emotionele betrokkenheid
met de kleine man. Naaste me
dewerkers stellen dat zijn boos
heid over de ambtenarensalaris
sen altijd gemeend was: de een
voudige beambte werd onrecht
aangedaan.
Zijn betrokkenheid met de mis-
deelden is nooit verdwenen. Na
zijn vertrek bij de Abvakabo
werd hij lid van de Rotterdamse
gemeenteraad. Aanvankelijk
voor de PvdA-fractie, maar later,
uit onmin met het PvdA-stand
punt rond de bezuinigingen op
de WAO, voor zijn eigen partij
Solidair '93.
De laatste jaren kwam hij af en
toe in het nieuws als huurders
van volkstuintjes het slachtoffer
dreigden te worden van megalo
mane bouwplannen van de ge
meente Rotterdam. Hij ging
voorop in het protest, als altijd.
utrecht/anp - De Nederlandse
Spoorwegen (NS) hebben vorig
jaar iets meer treinen op tijd la
ten rijden. In 2002 reed 81,2
procent van de treinen die ver
trokken op tijd. Een jaar eerder
was dat percentage nog 79,9.
Dat was destijds reden voor de
toenmalige topman H. Huisinga
en de gehele raad van commis
sarissen om op te stappen.
De NS maakten de vervoercijfers
gisteren bekend. Het spoorbe
drijf heeft op al zijn hoofddoel
stellingen beter gepresteerd. Het
bedrijf kreeg 10.000 extra zit
plaatsen. Het aantal meldingen
van agressie daalde door maat
regelen op een aantal stations
en de beruchte lijnen, zoals het
station Lelylaan, de Flevolijn en
de Zoetermeerstadslijn. Verder
verschafte de NS naar eigen zeg
gen meer informatie en werden
stations en treinen schoner.
Toch ervaren de reizigers de
vorderingen anders, weet het
spoorbedrijf. Dat komt vooral
door de grote problemen met
het spoor en de extreme uitval
en vertragingen van treinen tij
dens de herfst. De top-20 van
dagen met de grootste vertra
gingen is volgens NS hier geheel
op terug te voeren.
President-directeur A. Veenman
betreurde in een verklaring dat
reizigers nog onvoldoende van
de verbeteringen merken. Hij zei
dat de NS blijven investeren om
de dienstverlening te verbete
ren, maar haastte zich te zeggen
dat ook de overheid haar ver
antwoordelijkheid moet nemen.
Niet de NS, maar het Rijk heeft
het spoorwegnet in handen.
Volgens Veenman moet minis
ter De Boer (verkeer) erkennen
dat er een grote achterstand is
in het onderhoud van het spoor:
„De overheid zal deze achter
standen versneld weg moeten
werken. Als zij dit niet doet, zal
het de NS nooit lukken om meer
dan 85 procent van de treinen
op tijd te laten rijden."
Volgens een woordvoerster van
de NS is 50 procent van de ver
tragingen te wijten aan sein-,
wissel- en andere storingen op
het spoor. De andere helft komt
op het conto van het bedrijf zelf,
zoals defecte treinen.
hoofddorp/anp - Holland Casi
no heeft de netto-omzet in 2002
zien stijgen met 10 procent tot
660 miljoen euro. Belangrijkste
oorzaak is dat gokkers vaker te
rugkomen en meer geld uitge
ven, nu gemiddeld 110 euro.
Bovendien is een vestiging ge
opend in Enschede. Het bedrijf
vermoedt dat de omzet is geste
gen door verbeterde marketing.
De netto-omzet is het bedrag
voor belasting en na betaling
van het uitgekeerde prijzengeld.
De casino's hebben in 2002 drie
grote prijzen uitgekeerd: in ja
nuari 1,1 miljoen euro in Gro
ningen, in augustus 1,3 miljoen
in Eindhoven en in september
1,1 miljoen in Valkenburg a/d
Geul.
Holland Casino heeft nu twaalf
vestigingen, sinds 25 jaar gele
den de eerste zaak open ging in
Zandvoort. Het enige legale ca
sino van Nederland valt onder
toezicht van de overheid. De
winst van Holland Casino wordt
afgedragen aan de staat. Hoe
veel de winst afgelopen jaar be
droeg, is nog niet bekend.
Directeur R. Berting van de ves
tiging in Groningen, waar de
omzet met 5,8 miljoen euro
steeg tot 38,8 miljoen euro,
schrijft de omzetstijging vooral
toe aan de invoering van de eu
ro. „Vooral in het eerste halfjaar
van 2002 zag je bezoekers euro's
uitgeven alsof het om guldens
ging." De omzet in Groningen
steeg bij een dalend aantal be
zoekers. Het waren er 345.000,
10.000 minder dan in 2001.
den haag/gpd - De belasting
dienst voelt niets voor een 'ge
neraal pardon' voor mensen die
zwart spaargeld hebben gestald
op rekeningen in het buiten
land. Dat zou kunnen worden
uitgelegd als 'het belonen van
boeven'. De fiscus zegt het afge
lopen jaar juist succes te hebben
geboekt bij het opsporen van
zwart geld in het buitenland.
In het nieuwste nummer van
het Nederlands Juristenblad
pleiten hoogleraar H. van Mens
en fiscaal expert R. Steenman
voor zo'n generaal pardon voor
alle zwartspaarders. Iedereen
met zwart geld in het buitenland
zou zich moeten kunnen mel
den zonder de volle mep aan
naheffing en boete te betalen.
Ze stellen een eenmalige heffing
van twintig procent voor. Dat
zou een eenmalig belasting
voordeel opleveren van tussen
de dertig tot veertig procent.
„In Italië heeft zo'n regeling 50
miljard euro opgeleverd", zegt
Van Mens. „Wij hebben becij
ferd dat er voor 60 miljard euro
aan Nederlands zwart spaargeld
uitstaat in het buitenland. Al
maakt maar tien procent ge
bruik van een generaal pardon,
dan wordt de schatkist toch ge
spekt met 1,2 miljard euro. Bo
vendien worden die vermogens
vanaf het eerstvolgende jaar ge
woon weer normaal belast, dus
dat zijn structureel extra inkom
sten voor de staat."
Van Mens wijst erop dat het
steeds moeilijker wordt zwart
geld verborgen te houden. Inter
nationaal wordt er serieus werk
van gemaakt om gegevens uit te
wisselen. Zwitserland staat on
der flinke druk van Europese
Unie om het bankgeheim op te
heffen.Als je dan gepakt wordt,
kun je zomaar de cel in draaien.
Die dreiging kan mensen er toe
bewegen hun geld onder een
generaal pardon terug te halen."
Woordvoerder Lamers van Fi
nanciën stelt dat een generaal
pardon niet aan de orde is. „De
politiek en de belastingdienst
hebben, naast de 'inkeerrege-
ling' juist gekozen voor opspo
ring en vervolging. Een generaal
pardon kun je uitleggen als het
belonen van boeven en dat sig
naal willen we niet afgeven."
Volgens Financiën is die aanpak
succesvol. Het afgelopen jaar
zouden enkele duizenden bui
tenlandse bankrekeningen met
zwart geld zijn opgespoord,
waarna boetes zijn opgelegd.
Daarnaast hebben enkele hon
derden belastingplichtigen zich
zelf aangemeld waardoor ze een
naheffing ontvingen. Daarmee
werden 'tientallen miljoenen'
extra binnengehaald. Exacte cij
fers worden echter niet gegeven.
De belastingdienst begon vorig
jaar met het 'rekeningen-pro
ject' waarmee jacht wordt ge
maakt op belastingplichtigen
die hun vermogen op buiten
landse rekeningen parkeren om
belastingheffing te ontlopen.
Het succes van dat project heeft
volgens woordvoerder Lamers
te maken met de bundeling van
informatie. „Voorheen ging elk
belastingkantoor zelf op onder
zoek uit bij het vermoeden dat
een belastingplichtige geld naar
het buitenland sluisde. Nu ligt
die opsporing in handen van het
Team Internationaal van de
Fiod en de ECD (Economische
Controle Dienst). Hierdoor krij
gen we veel sneller een beeld
van een verdachte; in het verle
den liepen er soms verschillen
de onderzoeken vanuit verschil
lende kantoren naar een en de
zelfde persoon."
zeggen dat hij nog geen concre
te voorstellen heeft goedge
keurd. Maar zij zeiden wel dat
het pakket waarschijnlijk enkele
belastingverlagingen en -maat
regelen zal bevatten. Om een
sterke politieke reactie te voor
komen zal hij waarschijnlijk af
zien van plannen om belastin
gen voor de allerrijksten te ver
lagen. Bush zei dat hij speciale
aandacht zal besteden aan het
scheppen van arbeidsplaatsen.
crawford/ap - De Amerikaanse
president Bush heeft voor vol
gende week maatregelen aange
kondigd die de economie een
stimulans moeten geven. Bush
benadrukte dat hij een president
voor alle Amerikanen wil zijn en
verwierp kritiek dat zijn beleid
vooral ten goede komt aan de
rijken.
De president liet weinig door
schemeren van zijn plannen en
medewerkers van de president
utrecht/anp - Een aandelen
pakket dat ooit door een gorilla
is gekozen, heeft over 2002 ruim
15 procent beter gepresteerd
dan de AEX-index. Het is voor
het derde jaar op rij dat de
beursgorilla het beter deed.
„We zijn echt verrast", aldus J.
Bertrams van de website beurs-
gorilla.nl. Het aandelenpakket is
enkele jaren geleden door de
Berlijnse gorilla Jacko samenge
steld aan de hand van bananen,
waaraan labeltjes met beurs-
fondsen hingen. Sindsdien past
een softwareprogramma het
pakket elke twee weken aan,
door het aapgedrag na te boot
sen.
Vooral in de eerste maanden
van 2002 wist Jacko de AEX ver
achter zich te laten. Aandelen
als Numico, Getronics en Ae-
gon, die aan het begin van het
jaar nog in de portefeuille zaten,
verkocht Jacko vlak voordat ze
volledig inzakten. Zo deed hij
Numico voor bijna 30 euro van
de hand, terwijl dat fonds nu
rond de 12 euro noteert.
door onze correspondent
Wierd Duk
Berlijn - De winkeliers vinden het maar
niets en ook de consumenten klagen steen
en been, maar iedereen moet er toch aan
geloven: sinds 1 januari moet in Duitsland
statiegeld worden betaald op wegwerp
verpakkingen voor drank, zoals blikjes en
plastic flessen. Om precies te zijn: vijfen
twintig eurocent per blikje bier, mineraal
water of andere koolzuurhoudende drank.
Bij een inhoud van meer dan 1,5 liter moet
er vijftig eurocent worden betaald.
De omstreden maatregel van milieumi
nister Trittin (Groenen), waarover in het
parlement lang is geruzied, moet het her
gebruik van verpakkingen stimuleren en
de hoeveelheid zwerfafval verminderen.
Maar vooralsnog zorgde de invoering van
het statiegeld vooral voor chaotische ta
ferelen en ontevreden gezichten. Dat ligt,
weten de media die veldonderzoek ver
richtten, aan het slecht functionerende
systeem, zoals wel vaker in het bureau- -
cratische Duitsland.
Punt van kritiek is vooral de omslachtige
procedure. Wie namelijk zijn statiegeld
terug wil hebben, kan zijn gebruikte blik
jes en flessen alleen inruilen bij de win
kel, de kiosk of het benzinestation waar
het drankje is gekocht. Wie onderweg
met de auto van Berlijn naar München
bij een benzinestation wat te drinken
koopt, moet op de terugweg dus zijn sta
tiegeldbonnetje bij hetzelfde station weer
inleveren. Elders vangt men bot. Veel
Duitsers zeggen geen zin meer te hebben
om de betreffende blikjes en flessen te
kopen en stappen over op producten als
wijn en melk waar geen statiegeld op
wordt geheven. Ook toeristen die door
Duitsland rijden, letten sinds woensdag
beter op wat ze aanschaffen.
Volgens winkeliers, die hun klanten moe
ten uitleggen wat ze nou precies met het
statiegeldbonnetje moeten doen, verliep
de introductie van de euro vorig jaar een
voudiger. Massabladen als Bild geven de
lezers tips: koop zoveel mogelijk drank in
grote hoeveelheden, houd precies bij
waar je wat gekocht hebt, houd ook de
dranksoorten en de aantallen bij en ver
lies de bonnetjes niet. Het lijkt het scena
rio voor een geheel nieuwe Duitse huis-
houd-boekhouding.
Later dit jaar, per 1 oktober, wordt het
systeem vereenvoudigd. Dan kunnen de
oude blikjes en flessen overal worden in
geleverd. Duitsland is, onder invloed van
de milieupartij De Groenen die deel
neemt aan de bondsregering, zeer mi
lieubewust. Ook de stringente afvalschei
ding, waar veel Duitsers dagelijks veel tijd
mee kwijt zijn, is berucht.
