Eerste inspectie in Irak
begint op 27 november
BUITENLAND
Jiang Zemins vertrek bewijst China slechte dienst
EU: Dag van de Arbeid
datum van uitbreiding
Definitief akkoord over
beperkte verkoop ivoor
VN gaan op zeker 700 plaatsen controleren
Geen cel voor Belg na
neerschieten inbreker
Trabelsi kreeg toestemming
van justitie voor telefoontje
Britse kindermoordenares
Myra Hindley overleden
Magnesiumontploffing
Jaat opnieuw
(alarm
^ton - De FBI heeft gis-
Ten bulletin opnieuw
klagen over de moge-
tan 'een spectaculaire
jin de VS. Aanleiding
Alarmerende waarschu-
jjolgens de FBI een
jiap van de wegens ter-
jezochte Saudiër Osa-
aden. Een bandopna-
;eer waarschijnlijk Bin
tem werd eerder deze
jezonden door het te-
tion al-Jazeera in Qa-
aden dreigde met
anslagen. Al verschil
den dit jaar gaven de
lsdiensten waarschu-
roor nieuwe terreur-
in.
ireisverbod
isjenko
President Loekasjen-
fit-Rusland dreigt een
bod voor de Europese
nijgen. De EU-minis-
juitenlandse zaken,
ïdag en dinsdag bij-
in in Brussel, bespre-
voorstel. Volgens di-
is het 'zeer waar-
dat zij zullen beslis-
asjenko voorlopig de
te weigeren tot de
EU en mensenrech-
isaties verwijten het
Minsk al lang schen-
de mensenrechten en
:ratische praktijken.
leeënstam
verdwenen
- De pygmeeënstam
Uganda wordt met
n bedreigd. Volgens
itelling telt deze stam
r 75 leden in plaats van
aar geleden. Het Bat
dat in heuvels in het
en van het land leeft, is
te stam in Uganda. Het
amleden is de afgelo-
snel gedaald als ge-
armoede en vernieling
natuurlijke woonom-
»or oorlogen en falend
ibeleid. Bovendien
le stamleden, die een
bben van 120 tot 150
er, kwetsbaar zijn voor
n kwalen die ze niet
lehandelen met hun
ele medicijnen.
ie premier
aag benoemd
l - De Turkse president
Jt vandaag een nieuwe
[President Ahmet Nec-
f heeft dit gisteren in
[gezegd. De grote win-
t de verkiezingen van 3
ier, Recep Tayyip Erdo-
de Partij voor Recht-
ieid en Ontwikkeling,
rer gisteren zijn keuzes
I nieuwe regering over-
(heeft geen namen
Ir gemaakt. Erdogan
|>een bestuursfuncties
6, omdat hij in 1998 is
£eld. Verwacht wordt
igan tijdelijk zijn plaats-
Abdullah GUI naar
e pubs 24
ter dag open
De Britse regering
eren een wetsvoorstel
d dat het vanaf 2004
maakt dat pubs en
lur per dag open kun-
en. De nieuwe maatre
eën einde maken aan
lie dateert uit de Eerste
orlog, die gebiedt dat
alen om 11 uur 's
iun deuren moeten
let gevolg is dat bezoe-
voor sluitingstijd nog
k innemen om vervol-
lerzat de straat weer
n. Dit leidde tot veel
op straat.
ontmoet
n vrijdag
- De Amerikaanse pre-
ïsh heeft vrijdag 22 no-
:en ontmoeting met
ische ambtgenoot Po
int Petersburg. Bush
r Sint Petersburg, na-
21 en 22 november
-top in Praag heeft bij-
1. Bush gaat maandag
sjechië. Hij zal deze
ok een bezoek brengen
nenië en Litouwen,
ijn ontmoeting met
>mt ook de kwestie
iië aan de orde, waar
ische leger in gevecht is
tsjenen.
ian deed mee
ianslag Bali'
en Italiaan die vier da-
e aanslag op Bali vori-
d werd opgepakt,
rdacht van betrokken-
Ie terreurdaad. Dit
1 Indonesische recher-
rmover het Italiaanse
Panorama gezegd,
iet blad heeft de 38-ja-
laar van een nachtclub
land bekend dat hij
laakt van al-Qaeda.
lanse ministerie van
idse zaken zegt echter
opgepakt omdat zijn
ergunning niet klopte.
new york/afp-ap - De eerste in
spectie in Irak van massavernieti
gingswapens door wapeninspec
teurs van de Verenigde Naties is
op 27 november. Dat heeft Hans
Blix, de chef van het VN-inspec-
tieteam, gisteren in New York ge
zegd.
„We verwachten dat de eerste
inspecties 27 november plaats
vinden", aldus Blix. Hij voegde
eraan toe dat de Veiligheidsraad
geen kat-en-muisspel van Irak
zal accepteren. Blix gaat naar
verwachting maandag naar Bag
dad om voorbereidingen te tref
fen.
Blix noemde verder 8 december
als een belangrijke datum, om
dat dan de termijn afloopt waar
binnen Irak een volledige lijst
moet overhandigen van alle
massavernietigingswapens.
„Iraks verklaring is een heel be
langrijk document en we hopen
dat de Irakezen het serieus ne
men", aldus Blix. Hij voegde er
aan toe dat het veel werk zal zijn
de Iraakse opgaven te analyse
ren.
In een gisteren gepubliceerd in
terview met de Franse krant Le
Monde zei Blix dat de wapenin
specteurs een lijst hebben opge
steld van zo'n 700 plaatsen die
moeten worden gecontroleerd.
Over de methodologie van het
onderzoek zei Blix dat de VN-in-
specteurs geen kat-en-muis-
spelletjes zuUen accepteren. Als
de inspecteurs een half uur
moet wachten, kan de VN-Vei-
ligheidsraad dat al opvatten als
een ernstige schending van re
solutie 1441, zegt Blix. „In een
half uur kun je geen groot wa
pen of apparaat verbergen,
maar wel documenten of rea
geerbuisjes."
Als een inspectie vertraging op
loopt of wordt verhinderd, ge
ven de inspecteurs dat altijd
door aan de Veiligheidsraad.
„We zeggen: hier deed zich een
obstakel voor, daar was sprake
van bemoeienis met ons werk.
De Veiligheidsraad velt dan een
oordeel", aldus Blix.
De Arabische Liga en de zoon
van president Saddam Hussein,
Uday, hadden de VN gevraagd
ook Arabische experts op te ne
men in het team van wapenin
specteurs. Blix zei gisteren dat
ondanks herhaaldelijk aandrin
gen bij de lidstaten alleen Jorda
nië kandidaten naar voren heeft
geschoven. Volgens onbevestig
de bronnen zouden zeven Jor-
daniërs nu deel uitmaken van
het team.
Blix heeft tot dusver geen over
zicht verstrekt van de nationali
teiten van de meer dan twee
honderd deskundigen waarop
het team kan terugvallen. VN-
diplomaten meldden evenwel
dat 44 nationaliteiten zijn verte
genwoordigd. Circa dertig ex
perts komen uit de VS, ongeveer
25 uit Frankrijk, negentien uit
Australië en achttien uit Rus
land.
Een Irakees jongentje wacht bij een moskee in Bagdad op zijn vader aan het einde van de vrijdaggebeden
tijdens de Ramadan. Irakese kranten schreven gisteren dat de instemming van Saddam Hussein met de
wapeninspecties de geloofwaardigheid van de VN ten opzichte van Amerika op de proef zal stellen. Bag
dad blijft ontkennen over massavernietigingswapens te beschikken. Foto: Reuters/Coran Tomasevic
kortrijk/belga-anp - Een Bel
gische juwelier die drie jaar ge
leden een inbreker heeft dood
geschoten, is gisteren door de
rechtbank in Kortrijk schuldig
verklaard zonder oplegging
van straf.
België was lange tijd in rep en
roer over deze zaak. Sommi
gen beschouwden de 28-jarige
juwelier uit Harelbeke als een
held. Daarmee lijkt de zaak
sterk op een Nederlandse
kwestie: de vervolging van de
medewerkers van Albert Heijn
in Amsterdam die een overval
ler zouden hebben mishan
deld.
De rechtbank verwierp 'zelf
verdediging' als excuus voor
de doodslag, want het leven
van de juwelier werd niet be
dreigd. Wel was sprake van
'uitlokking', aldus de recht
bank. Daarom hoeft de man
niet de cel in. In de nacht van
22 september roofden vier
mannen de juwelierszaak leeg.
De juwelier, die een half jaar
eerder ook al het slachtoffer
werd van een ramkraak, pakte
zijn jachtwapen en loste min
stens dertien schoten. Een van
de inbrekers kwam om het le
ven. De rechter hield er in zijn
vonnis rekening mee dat de
dieven met zijn vieren waren
en dat ze het rolluik van de
winkel hadden ingebeukt.
De juwelier toonde zich ont
goocheld door het vonnis. Hij
had op volledige vrijspraak ge
rekend. Hij moet de proces
kosten betalen. De broer van
de gedode dief, die meedeed
aan de ramkraak, is eerder al
veroordeeld tot vier jaar cel.
Hij is voortvluchtig.
brussel/belga - De Tunesische
ex-voetballer Nizar Trabelsi, die
in een gevangenis in Brussel
vastzit, had toestemming van
justitie voor het telefoontje don
derdag met een Belgische jour
naliste. In dat telefoontje beken
de hij dat hij voor het al-Qaeda-
netwerk van Osama bin Laden
afgelopen voorjaar een aanslag
had beraamd op een militaire
basis niet ver van de grens met
Nederland.
De onderzoeksrechter had een
lijst verstrekt met nummers die
de gevangene mocht bellen. Hij
dacht dat die van advocaten van
Trabelsi waren.
Maar het nummer dat op een
van de gebruikte visitekaartjes
stond, was van de journaliste.
Zij kreeg Trabelsi vijf keer aan
de telefoon. Verwilghen heeft
een disciplinair onderzoek ge
last. Een gevangene in België
mag alleen met uitdrukkelijke
toestemming van het ministerie
van justitie interviews geven.
Verwilghen klaagde over het ge
brek aan professionalisme. „Dit
zijn geen kerstkinderen, maar
terroristen", zei hij voor de ra
dio.
Trabelsi, die ook de Belgische
nationaliteit heeft, werd twee
dagen na de aanslagen van 11
september in de Verenigde Sta
ten opgepakt. Hij wordt gezien
als de spilfiguur in een Belgische
terroristische cel, met vertakkin
gen naar Nederland, Frankrijk
en Italië. In het interview zei hij
dat hij Bin Laden persoonlijk
kende uit Kandahar (Afghanis
tan) en daar veel met hem had
gesproken.
londen/anp-ap - De beruchte
Britse kindermoordenares Myra
Hindley is gisteren in een zie
kenhuis op 60-jarige leeftijd
overleden aan een infectie aan
de longen.
Hindley en haar vriend Ian Bra
dy werden schuldig bevonden
aan een serie kindermoorden
tussen juli 1963 en oktober
1965. Sommige slachtoffers
werden geslagen, gemarteld en
seksueel misbruikt. De twee kre
gen bekendheid onder de naam
de Moors Murderers, omdat ze
hun slachtoffers begroeven in
het verlaten moeraslandschap
van Sattleworth Moor, nabij
Manchester.
De twee kregen levenslang voor
de moord op de 10-jarige Lesley
Ann Downey en de 17-jarige
Edward Evans. Brady werd
daarnaast veroordeeld voor de
moord op een jongen van 12. In
1987 bekende het paar nog de
moord op twee kinderen, een
16-jarig meisje en een 12-jarige
jongen.
De moord op Lesley Ann Dow
ney was misschien wel de be
ruchtste van het paar. Hindley
lokte het meisje op de dag na
Kerst mee. Het meisje werd sek
sueel misbruikt, gemarteld en
gedwongen te poseren voor
pornografische foto's. Hindley
nam de mishandeling op op een
geluidsband, die werd afge
speeld in de rechtbank.
Hindley en Brady werden in
1965 gearresteerd nadat ze
Hindley's zwager hadden ge
dwongen de moord op Edward
Evans bij te wonen. De zwager
v~ f
Myra Hindley Archieffoto
vluchtte en belde de politie.
Hindley was de langst gedeti
neerde vrouw in Groot-Brittan-
nië. Gedurende de 36 jaar dat ze
achter de tralies zat, probeerde
ze herhaaldelijk gratie te krijgen.
Hindley heeft altijd volgehou
den dat ze niet heeft deelgeno
men aan de moorden en het
seksueel misbruik. Het hoogste
Britse gerechtshof bepaalde in
2000 echter dat Hindley haar le
ven lang in de gevangenis moest
blijven.
Toch stierf ze uiteindelijk in een
ziekenhuis, waar ze twee weken
geleden was opgenomen na een
vermoedelijke hartaanval. Ze
was in haar cel gevonden, nadat
ze was ingestort. Ze leed onder
meer aan angina en botontkal-
king en stond bekend als een
zware roker.
door onze correspondent
Gert-Jan Broere
Peking - Hu Jintao volgde gisteren Jiang
Zemin op als secretaris van de Chinese
communistische partij. Jiang bleef echter
aan als opperbevelhebber van het leger en
benoemde veel van zijn volgelingen in Chi
na's hoogste bestuursorgaan. Daarmee
bewijst hij China geen goede dienst.
Het gezicht van Zhu Rongji stond eigen
lijk gedurende het gehele partijcongres
constant op onweer. Terwijl de andere
leden van de oude garde gezellig met el
kaar keuvelden, met Jiang Zemin als stra
lend middelpunt, hield de premier zich
opvallend afzijdig. Viel het nakende af
scheid de nummer drie van de partij zo
zwaar? Of voelde hij zich niet thuis op
wat zou uitpakken als het feestje van
Jiang Zemin?
De eerste reden is onwaarschijnlijk, want
als enige maakte Zhu vroegtijdig duide
lijk dat zijn tijd er op zat en dat hij daar
best blij mee was. Duidelijkheid over zijn
toekomst die Jiang Zemin op geen enkel
moment wenste te verschaffen. Gisteren
werd duidelijk waarom. Jiang blijft on
danks zijn 76 jaar gewoon aan als voor
zitter van het Centraal Militaire Comité
(CMC), het hoogste militaire orgaan in
China.
Daarmee kopieert Jiang zijn mentor
Deng Xiaoping die de post van opperbe
velhebber van het leger ook nog een paar
jaar na zijn officiële pensionering be
kleedde. Maar het is nog maar de vraag
of Deng, die in 1997 overleed, nu zo ge
charmeerd zou zijn geweest van het op
treden van zijn pupil. Juist Deng hechtte
veel waarde aan verjonging van de partij
top en aan het reguleren van de interne
partijpolitiek.
Daarom werd in 1997 ook vastgelegd dat
partijfunctionarissen na hun zeventigste
met pensioen moeten. Het was een ma
nier voor Jiang om zich van zijn belang
rijkste opponent Qiao Shi te ontdoen,
maar zelfwas hij toen ook al 71. Er werd
besloten om voor Jiang een eenmalige
uitzondering te maken. Om zijn geloof
waardigheid niet helemaal op het spel te
zetten, durfde Jiang het daarom waar
schijnlijk niet aan om nog langer als se
cretaris aan te blijven. Maar voor de post
van opperbevelhebber geldt de pensio-
neringsregel niet en dat bood Jiang een
uitgelezen mogelijkheid om zich aan de
macht vast te klampen.
Het aanblijven van Jiang wordt door zijn
aanhangers verkocht als het behouden
van de ervaring van een belangrijk staats
man. Ervaring die de nieuwe top ont
beert. Er wordt zelfs beweerd dat de
nieuwe partijleider Hu Jintao, die zelf als
vice-voorzitter van de CMC is herkozen,
Jiang zou hebben gevraagd aan te blij
ven. Maar Jiang heeft er wel voor gezorgd
dat zijn grootste criticaster in het net af
getreden dagelijkse bestuur, de ervaren
én populaire Li Ruihuan, met pensioen is
gegaan, hoewel hij 'pas' 68 is.
Jiang stelt zich dus boven de partijwet
op. Dat is juist een van de grootste klach
ten van het volk aan het adres van de
partij. Regelmatig wordt corruptie aan de
kaak gesteld, maar het valt op dat de ho
gere partijleden altijd buiten schot blij
ven. Maar ook op andere manieren
knaagt Jiang aan het toch al fragiele aan
zien van de partij. Zoals de coup die zijn
Shanghai-kliek pleegde in het nieuwe da
gelijkse bestuur van het politburo. Zes
van de negen leden hebben banden met
Jiang, een bewijs dat bestuurlijke kwali
teiten nog steeds ondergeschikt zijn aan
persoonlijke relaties.
Jiang heeft met zijn onvermogen de
macht los te laten, de communistische
partij en China geen goede dienst bewe
zen. Hoewel 'de eerste ordelijke machts
overdracht in de geschiedenis van de
partij' is voltooid, komt de partij er niet
sterker uit naar voren. De partij blijkt nog
steeds het speelterrein van machtswel
lustelingen, al komt de tijd van Mao Ze-
dong (gelukkig) niet meer terug. Maar
het verklaart wel waarom Zhu Rongji zo
veel moeite had om een lach op zijn ge
zicht te toveren.
door onze correspondent
Mare Peeperkorn
brussel - De tien nieuwe lidsta
ten van de Europese Unie kun
nen vanaf 1 mei 2004 toetreden.
De huidige EU-landen zijn het
over deze datum eens, zegt tij
delijk EU-voorzitter Denemar
ken. Door te kiezen voor de 'Dag
van de Arbeid' in plaats van de
jaarwisseling hebben de natio
nale parlementen vier maanden
extra om het zesduizend pagi
na's tellende toetredingsverdrag
te lezen en goed te keuren.
De kandidaatlidstaten reageren
verdeeld op de datum van 1
mei. Sommige geven de voor
keur aan 1 januari en beschou
wen 1 mei als 'uitstel'. De Euro
pese Commissie, het dagelijks
bestuur van de EU, ontkent ten
stelligste dat sprake zou zijn van
vertraging. Zij wijst erop dat tot
nog toe alleen is vastgelegd dat
de nieuwkomers aan de komen
de Europese verkiezingen (juni
2004) moeten kunnen deelne
men.
De EU-ministers van buiten
landse zaken zullen de datum
van 1 mei maandag goedkeuren,
stelt voorzitter Denemarken.
Een Poolse regeringsvertegen
woordiger toonde zich gisteren
verheugd. „Liever de dag van de
arbeid dan op 1 april met al zijn
flauwe grappen."
Diplomaten wijzen erop dat het
voor de kandidaatlidstaten fi
nancieel voordelig is wat later in
het jaar lid te worden. De beta
lingen aan de EU wordt immers
maandelijks geïnd. Vier maan
den later toetreden scheelt Po
len circa achthonderd miljoen
euro aan 'EU-contributie'.
Wat de ontvangsten betreft valt
het verlies mee, want de toetre
dingshulp voor de kandidaten
gaat gewoon door.
De tien nieuwkomers (Polen,
Hongarije, Tsjechië, Slowakije,
Slovenië, Estland, Letland, Li
touwen, Malta, Cyprus) krijgen
naast 23 miljard euro inkomens
steun voor boeren, ook 23 mil
jard euro subsidie voor de aan
leg van wegen en bruggen voor
de periode 2004-2006.
Ook overweegt de Commissie
twee miljard extra beschikbaar
te stellen voor regionale steun in
de tien Midden- en Oost-Euro-
pese landen.
santiago/afp - Zuid-Afrika,
Botswana en Namibië mogen
definitief zestig ton van hun
voorraad ivoor verkopen. Deze
streng gereguleerde en kortston
dige hervatting van de ivoorhan-
del is overeengekomen op een
bijeenkomst van de conventie
over de internationale handel in
bedreigde uitheemse dieren en
planten (CITES) in de Chileense
hoofdstad Santiago.
De verkoop mag overigens pas
beginnen na mei 2004. Boven
dien moeten de landen kunnen
bewijzen dat de olifanten waar
van de slagtanden afkomstig
zijn een natuurlijke dood zijn
gestorven of zijn gedood in een
door de overheid geregeld be-
heerprogramma in wildparken.
Botswana mag onder deze voor
waarden twintig ton verhande
len, Namibië tien ton en Zuid-
Afrika dertig.
De conventie heeft soortgelijke
regelingen voor Zambia en Zim
babwe afgewezen. Deze landen
zouden onvoldoende garanties
kunnen bieden dat het ivoor
niet afkomstig is van stropers.
Olifanten genieten sinds 1989
een beschermde status, maar in
1997 stonden de 160 lidstaten
van CITES Botswana, Namibië
en Zimbabwe al toe een deel
van hun ivoorvoorraad te ver
handelen.
De secretaris-generaal van CI
TES, de Nederlander Willem
Wijnstekers, benadrukte giste
ren dat deze voorwaardelijke re
gelingen niet betekenen dat de
commerciële handel in ivoor
uiteindelijk volledig zal worden
hervat. Verscheidene natuurbe
schermingsorganisaties vrezen
evenwel dat de beperkte han
delshervatting stropers zal aan
moedigen hun slag te slaan.
Behalve het besluit over ivoor,
bepaalde de conferentie ook dat
onder meer de walvishaai, de
reuzenhaai en zeepaardjes een
betere bescherming krijgen. Ook
de handel in mahoniehout
wordt strenger gereguleerd. Ja
pan slaagde er op zijn beurt we
derom niet in het jachtverbod
op bepaalde soorten walvissen
op te heffen. Het Aziatische land
zal overigens wel profiteren van
het ivoorbesluit. In Japan is een
grote vraag naar het waardevolle
materiaal.
walton hills - Een enorme vuur- en rookkolom
stijgt op boven een recycle- en verwerkingsbedrijf
in de Amerikaanse stad Walton Hills in de staat
Ohio. Er vielen geen gewonden, maar wel moesten
omringende gebouwen en een benzinestation in al
le haast worden ontruimd. Het vuur ontstond toen
magnesium dat in de fabriek wordt verwerkt door
een onbekende oorzaak tot ontploffing kwam.
Foto: AP/David I. Andersen
