keert politiek
de rug toe
v m
BINNENLAND
Opluchting overheerst bij gezicht van Groenlinks RoSClimÖllcr
'Pauls beslissing
kwam als een schok'
Nicolai: Dutchbat had
meer moeten schieten
Alleenstaande oudere jongeren
willen graag lang jong blijven
SREBRENICA
RUIM BAAN IÏÏ%
Handgeknoopte kleden uit Nepal
bij Van Til
'Balkenende en
Fortuyn sloten
niet-aanvalspact'
BE)
.dP
zaterdag l6 NOVEMBER 2002
iw record
nostenen
rden - Gisteravond is in
icentrum FEC in Leeu-
een nieuw record om-
dominostenen geves
totaal vielen 3.847.295
jm. Het oude record
3.540.562. Het drie
;nde spektakel was in
Dt aantal landen live op
sie te volgen, onder
Duitsland, Spanje,
je en België.
ede verdachte
weer vast
- Justitie heeft de
rdachte in de zaak
doodslaan van de 22-
Steegmans in Venlo
opgepakt. Dit gebeur-
uitspraak in hoger
het hof in Den
18-jarige verdachte
oktober op vrije voe-
Id door de raadkamer
htbank in Roermond,
egen was het open-
terie in beroep ge-
lgens het OM zou hij
oedigende en stimu-
tijdens het geweld
espeeld.
ogelbrieven
Balkenende
Ook CDA-premier
nde heeft het afgelopen
meerdere malen kogel-
intvangen. Ook werd
brief toegestuurd met
le afbeelding van een
Van bedreigingen is
irt een week of twee
rake meer, zo heeft hij
ind bekend gemaakt in
lisieprogramma Nova.
etra 50ste
Jachtoffer
- Bij een 9-jarige koe
bedrijf in Lunteren is de
jeienziekte BSE gecon-
De besmetting is de
[Nederland sinds 1997,
fste dit jaar. De besmet-
ei ontdekt bij een snelle
h de koe, Petra, voor de
Ferd aangeboden.
kiest voor
inuïteit
- Het CDA heeft met
jop de komende Kamer-
Jngen weinig behoefte
pieuwing en verjonging,
nier Balkenende als
ter, onderwijsminister
IjlHoeven op de tweede
ji fractieleider Verhagen
kiest de partij vooral
htinuïteit op de kandi-
|#t. De club die na 22 ja-
]l aantreden in de nieu-
:de Kamer zal groten-
Izelfde zijn, aldus partij-
jerVan Bijsterveldt.
jjwe
•it n
I* Beg
erectiepil
ruim 24 uur
J- Begin volgend jaar
deen nieuwe pil op de
ifgen erectiestoomissen.
Jpese registratie-autori-
ejebben het nieuwe mid-
|(ts goedgekeurd. „Met
,|\ve geneesmiddel kun-
t jl mannen hun erectie-
ghen even vergeten en
sjide één tot anderhalve
dntaan seksuele gemeen-
rjjeleven", zegt emeritus
,fear en seksuoloog Slob
jErasmus Medisch Cen-
iRotterdam. Nu moeten
Ji twee tot vier uur na
i*en van een erectiemid-
Ihebben.
door Hans van Soest
den haag - Met rode ogen hoorde Paul Rosenmöller de
dankbetuigingen aan van zijn opvolgster Femke Halse-
ma. Even leek hij het moeilijk te hebben met zijn beslis
sing. Na afloop van de persconferentie overheerste ech
ter vooral de opluchting. Het zit erop. Voor hem en zijn
gezin is een einde gekomen aan een maandenlange
nachtmerrie van kogelbrieven, bedreigingen en bewa
king voor zijn kinderen als die naar school moesten.
Tegelijkertijd is ook een einde gekomen aan een tijdperk
in de Nederlandse politiek. Rosenmöller was meer dan
dertien jaar het gezicht van Groenlinks en acht jaar het
gezicht van de oppositie. Door vriend en vijand gepre
zen om zijn politieke lef, zijn scherpe manier van debat
teren en zijn vermogen om aan de interruptiemicrofoon
toezeggingen los te peuteren van het kabinet. Onder de
twee paarse kabinetten stonden de leiders van de groot
ste oppositiepartij het CDA in zijn schaduw.
Vrij snel nadat de oud-vakbondsman in 1989 in de
Tweede Kamer kwam voor de toen kersverse fusiepartij
Groenlinks ontpopte hij zich als de natuurlijk leider van
de fractie. Geholpen door zijn ervaring als vakbondsbe
stuurder in de Rotterdamse haven, was zijn goed gebek
te inbreng in de wat intellectuele fractie verfrissend.
Desondanks koos de achterban vijf jaar later niet hem
(in combinatie met Leonie Sipkes) maar het duo Brou-
wer-Rabbae voor de verkiezingen van 1994. In de peilin
gen stond de partij op tien zetels, het werden er maar
vijf (één minder dan in 1989). Een dag na de verkiezin
gen werd Rosenmöller alsnog fractievoorzitter en daar
mee politiek leider van de partij.
Hij groeide in zijn rol en wist in 1998 wel de voorspellin
gen van de opiniepeilingen te verzilveren: 11 zetels. De
overwinning was grotendeels aan hemzelf toe te schrij
ven. Hij had weliswaar het politieke klimaat mee, maar
had bovenal een integer imago.
Als fractievoorzitter probeerde hij Groenlinks op de
kaart te zetten als een partij die kwaliteitsoppositie voer
de: idealisme werd gekoppeld aan haalbaarheid. Met
deze opstelling oogstte hij veel lof, maar aan het eind
van de tweede paarse regeerperiode begon dit zich te
gen hem keren. Een deel van de linkse achterban vond
dat hij te veel koketteerde met de macht, zeker na de
steun die de Kamerfractie gaf aan de bombardementen
op Afghanistan.
Tegelijkertijd keerde ook het veranderde politieke kli
maat zich tegen hem. Zijn revolutionaire achtergrond
was ineens geen pré meer voor veel mensen. Zijn ver
huizing uit de arbeiderswijken van Rotterdam naar het
sjieke Driebergen werd hem met terugwerkende plotse
ling nagedragen. Hij stond samen met PvdA-leider Mel-
kert symbool voor de politici die de burgers in de oude
wijken hadden laten stikken en voor de 'linkse kerk' die
verantwoordelijk werd gehouden voor de moord op
Pim Fortuyn. Na de verkiezingen van 15 mei had hij het
moeilijk. De partij verloor weliswaar slechts één zetel,
maar in de peilingen zakte Groenlinks steeds verder te
rug ten faveure van de SP. Toen het partijbestuur hem
vorige maand vroeg de strijd nog één keer aan te gaan,
zei hij 'ja'. Al daags daarna kreeg hij echter spijt. Na vele
gesprekken met zijn vrouw kwam hij tot de conclusie
dat het tijd was te gaan.
Groenlinks onthutst over vertrek
- -
Rosenmöller glimlacht tijdens de persconferentie waar hij zijn vertrek aankondigt, naar zijn beoogd opvolger Halsema. Foto: ANP/Robert Vos
den haag/gpd - Fractievoorzitter
Paul Rosenmöller van Groenlinks
heeft onverwacht zijn vertrek uit
politiek Den Haag aangekondigd.
Hij wil dat Femke Halsema, de
nummer twee op de lijst, het lei
derschap overneemt. De bedrei
gingen en het besef dat zijn partij
een nieuw gezicht nodig heeft,
hebben Rosenmöller na dertien
jaar Kamerlidmaatschap tot dit
besluit gebracht, zei hij gisteren.
'Amper een maand geleden
maakte Rosenmöller nog be
kend dat hij 'veel zin had' in een
vierde verkiezingscampagne op
rij. Maar gisteren maakte hij be
kend dat hij het niet meer kan
opbrengen. De gebeurtenissen
van het afgelopen halfjaar zou
den een te hoge tol hebben ge-
eist. Ook klonk de laatste dagen
in eigen kring voorzichtige kri
tiek op zijn leiderschap. Zo werd
de aanvi die Rosenmöller on
langs lanceerde op de SP niet zo
gewaardeerd. Maar de schei
dende voorman van Groenlinks
bestrijdt dat dit gemor een rol
heeft gespeeld bij zijn besluit.
Binnen Groenlinks is onthutst
reageert op het vertrek. Partij
voorzitter Miriam de Rijk is 'ge
schokt'. „Paul heeft Groenlinks
groot gemaakt. Maar ik vind het
wel een moedig besluit van
hem." Femke Halsema is ook
aangedaan. „Mijn entree bete
kent wel zijn afscheid. Ik verlies
niet alleen een goed voorbeeld
in de politiek, maar ook een
goede vriend." De overige frac
tieleiders in de Tweede Kamer
reageren met verbazing en te
leurstelling. Demissionair pre
mier Balkenende kenschetste
Rosenmöller als iemand met
'groot gezag' en 'plezierig in
omgang'. PvdA-leider Bos prees
Rosenmöllers vermogen 'om ten
strijde te trekken tegen populai
re meningen'. Volgens hem is
het triest hoe de verharding van
het politieke klimaat Rosenmöl
lers privé-leven is binnenge
drongen. Alleen LPF-fractielei-
der Herben vindt het flauw dat
Rosenmöller de bedreigingen
mede opgeeft als reden voor zijn
vertrek. Er zijn, zo betoogde
Herben, wel meer mensen die er
een zwaar jaar op hebben zitten.
„Ik zelf bijvoorbeeld."
den haag/anp-gpd - De Neder
landse militairen hadden in de
week voor de val van de mos
limenclave Srebrenica in juli
1995 daadwerkelijke agressie
moeten tonen. Dan was de
hoogste VN-generaal, de Frans
man Janvier, bereid geweest ge
vechtsvliegtuigen te gebruiken
om het Nederlands bataljon uit
de problemen te helpen.
„Ze hadden vaker moeten
schieten. Dat was geen voor
waarde, maar het is wql ge
zegd", zei brigade-generaal Ni
colai gisteren tegen de parle
mentaire enquêtecommissie
Srebrenica. In 1995 was hij chef
staf van de VN-vredesmacht.
Nicolai zei het niet eens te zijn
geweest met de beslissing van
Janvier. Volgens hem was aan
alle voorwaarden voor het ver
strekken van luchtsteun vol
daan. Hij meent dat de hoogste
VN-militair niet heeft gedaan
wat hij heeft beloofd.
Nicolai zei dat de richtlijnen
voor de inzet van gevechtsvlieg
tuigen eind mei waren ver
scherpt. Het luchtwapen mocht
alleen als laatste middel worden
gebruikt en niet om een positie
te handhaven. Aanleiding tot de
veranderde richtlijn was een
luchtaanval van de NAVO, waar
na de Bosnische Serviërs een
groot aantal VN-militairen en -
waarnemers hadden gegijzeld.
Onder hen waren drie Neder
landers.
De Nederlandse legerleiding
schonk na de val van Srebrenica
geen aandacht aan de instructie
van defensieminister Voorhoeve
niet te helpen bij het scheiden
van weerbare moslimmannen
van de rest van de vluchtelin
gen. Dit nadat Dutchbat-com-
mandant Karremans liet weten
dat er amper weerbare mannen
waren. „Karremans zei me dat
er zich onder hen alleen oude
mannen of jonge jongens be
vonden. Dus dat probleem ver
dween toen als sneeuw voor de
zon", zo stelde Nicolai. Later
werd bekend dat toch enkele
honderden mannen uit de
vluchtelingenmenigte zijn ge
plukt.
TJSino I iLLLIff (JJiiff
ontmoeten studerend en werkzoekend Noord-Holland
op vrijdag 17, zaterdag IS en zondag 19 januari
in het Kennemer Sportcentre
NOORD
HOLLAND
Informatie over de beurs en het presenteren van
uw bedrijf of onderwijsinstelling tijdens deze
beurs: O.G.Z.b.v.
door Jaco van Lambalgen
den haag - Wat onwennig
schuift ze achter de tafel naast
Paul Rosenmöller. Nipt van een
glaasje water en ziet op het oog
wat verlegen hoe Rosenmöller
de massaal uitgerukte pers uit
legt waarom hij opstapt. Femke
Halsema (36) is zijn gedroomde
opvolger, zegt hij. Dat is geen
geheim, want Halsema loopt
zich al een tijdje in de coulissen
warm. Ook het partijbestuur
staat pal achter haar. Maar de
wisseling van de wacht komt nu
wel heel erg snel.
Bent u al een beetje gewend aan
het idee lijsttrekker te worden?
„Een paar dagen geleden zei ik
nog tegen een journalist die
vroeg of ik Paul wilde opvolgen:
het is niet aan de orde. Ik heb
zijn opstappen ook niet willen
plannen, omdat dat onvermij
delijk zijn afscheid zou beteke
nen. Ik was een van degenen die
hem vorige maand nadrukkelijk
vroeg of hij de kar nog een keer
wilde trekken. Pauls beslissing
deze week kwam als een schok."
Wat wilt 11 bereiken als lijsttrek
ker van GroenLinks?
„Groenlinks is de enige groene
partij in Nederland. Wij blijven
van het milieu een hoofdpunt
maken. En wij willen de sociale
verhoudingen in Nederland be
schermen. Ik wil mij verzetten
tegen de verharding in de sa
menleving. Ik pleit voor minder
stress, egoïsme en onverdraag
zaamheid. Ik ben voor zachtaar
dige omgangsvormen en ele
mentair fatsoen in de politiek."
(advertentie)
(advertentie)
Zoveel stude
Zoveel studenten
zoveel talenten
pen Dagen 29 en 30 november
'dek de vele gezichten van
niversileit Leiden op de gn |j
-n Dagen op locatie.
diep je in de opleiding van
v keiKc en proef de sfeer. www.studereninleiden.nl
door Mare Brink
den haag - Dertigers en veerti
gers zonder partner gedragen
zich vaak als jongeren. Ze gaan
geregeld naar een café of disco,
pakken vaak een filmpje en ko
men ook vaak in (muziek) thea
ters. Dat concludeert Jan Latten
van het Centraal Bureau voor de
Statistiek (CBS) uit een onder
zoek dat hij onlangs voltooide.
Brengen alleenstaande dertigers
en veertigers hun vrije tijd an
ders door dan leeftijdgenoten
met een gezin? Het CBS vindt
het antwoord belangrijk omdat
het aantal alleenstaanden in de
ze leeftijdscategorie flink toe
neemt.
Binnen achttien jaar zal bijvoor
beeld het aantal alleenstaande
veertigers onder de mannen
groeien van 15 procent naar 19
procent Ook het aantal derti
gers zal toenemen. Een belang
rijke oorzaak daarvan is de ster
ke toeneming van het aantal
verbroken relaties.
Het CBS verwacht dat veel 'ex
en' op zoek zullen gaan naar
een nieuwe partner. Voor een
deel zal dat gebeuren in de vrije
tijd. En hoe ziet die tijdsbeste
ding eruit? Die vraag kregen
vierduizend personen vanaf 18
jaar voorgelegd. Het gaat om
mensen die regelmatig een be
zoek brengen aan bioscoop,
filmhuis, café, restaurant, to
neelvoorstelling, concert of mu
ziekuitvoering. Ze zijn ook min
stens vier keer per jaar te vinden
in een grote speeltuin, attractie
park en dierentuin. Regelmatige
cafébezoekers komen minstens
maandelijks in een horecabe
drijf. 'Regelmatige' doe-het-zel-
vers zijn daar wekelijks min
stens een uur mee bezig
Volgens het CBS is de cfisco-
(advertentie)
WOON FACTORY OUTLET
■afiliaflfel
theek 'bij uitstek het territorium
voor alleenstaanden'. Ongeveer
tweederde van de twintigers
gaat daar minstens vier maal per
jaar heen. Dat geldt ook voor al
leenstaande dertigers en veerti
gers. Van de dertigers en veerti
gers met kinderen danst een op
de twaalf regelmatig.
Cafébezoek is vooral een activi
teit van alleenstaanden tot der
tig jaar (80 procent) en alleen
staande dertigers en veertigers
(55 procent). Dertigers en veerti
gers met een gezin kom je daar
heel wat minder vaak tegen (nog
geen 20 procent).
Ook culturele zaken zoals to
neelvoorstellingen, concerten of
andere muziekuitvoeringen zijn
populairder onder 'singles' dan
onder degenen met een gezin,
die vaker naar de speeltuin,
pretpark of dierentuin gaan.
Het disco- en cafébezoek van al
leenstaande dertigers en veerti
gers wijst er volgens Latten op
dat mannen en vrouwen in deze
categorie zich steeds meer ge
dragen als jongeren.
„Zij houden zich heel wat min
der bezig met het bouwen van
een eigen nestje Daarom tref je
hen eerder aan op andere plaat
sen."
De Van Tikolleclie is verkrijgbaar i
en kleurstelling naar keuze.
Vaardige vingers knopen in Nepal
schitterende vloerkleden naar
exclusief Van Til-ontwerp. 128.000
knopen zuivere scheerwol per vier
kante meter in de nieuwste kleur
stellingen en motieven. Een unieke
collectie traditioneel vakwerk op de
speciale afdeling Woningtextiel bij
Van Til. Door de hechte samenwer
king en rechtstreekse import bij
zonder scherp geprijsd.
1823 CJ Alkmaar
Telefoon (072) 5112760
Volg de borden
Q Eigen parkoerterreln
Openingstijden:
Ma-Oi-Wo 9.30-17.30
Oo-Vr 9.30-21 00 uur
Za: 9 30-17 30 uur
Zondags gesloten
DESIGNCENTRUM
Wat gaat u anders doen dan
Paul Rosenmöller?
(lachend) „Ik probeer nu één
dag aan het idee van het lijst
trekkerschap te wennen. Ik heb
nog geen uitgewerkte strategie.
Inhoudelijk houd ik mij aan het
verkiezingsmanifest, dat volgen
de week door het congres wordt
besproken. Ik heb vooral een
andere stijl, en daar zal ik u mee
verrassen!"
U zult het bij de verkiezingen
waarschijnlijk als enige vrouw
op moeten nemen tegen alle
maal mannelijke lijsttrekkers.
„Dat maakt van mij een rolmo
del, en die verantwoordelijkheid
zal ik nemen! Overigens heeft
Groenlinks bij hoge uitzonde
ringjaren een man als lijsttrek
ker gehad." (Doelend op Ina
Brouwer (CPN), Ria Beckers
(PPR) en Andrée van Es (PSP)
red.) Wij hebben een lange tra
ditie van vrouwelijke lijsttrek
kers, en daar pas ik prima in.
Mijn voorbeelden in de politiek
zijn Andrée van Es, vanwege
haar politieke stijl en haar ge
voel voor de rechtsstaat, Hillary
Clinton, die ik op indrukwek
kende wijze een zaal vol zwarte
vrouwen heb zien toespreken en
Madeline Albright."
Kiest u, als u pleit voor zachtaar
dige omgangsvormen, niet een te
lief profiel?
„Ik een lief profiel? Dan kent u
mij slecht! Als ik mijzelf niet ge
schikt had geacht, had ik mij
niet beschikbaar gesteld. Ik
denk dat ik herkenbaar ben voor
de GroenLinks-kiezers. En ik zal
mijn stinkende best doen kie
zers te winnen!"
den haag/anp - Fortuyn en
CDA-leider Balkenende hebben
in november vorig jaar afge
sproken elkaar tijdens de cam
pagne voor de verkiezingen van
de Tweede Kamer niet het leven
zuur te maken, maar de pijlen te
richten op Paars.
In het giste^n gepresenteerde
boek 'In de^oan van Fortuyn'
maken de journalisten Jutta
Chorus en Menno de Galan
melding van die bijeenkomst.
Aanleiding was een bericht in
De Telegraaf, waarin Balkenen
de zegt dat Fortuyn geen hoog
leraar meer is. 'Professor Pim' is
ontdaan en Balkenende nodigt
hem uit om een borrel te drin
ken. CDA'er Hillen, die de ont
moeting arrangeerde, zegt in het
boek:
„Ze hadden ongeveer dezelfde
agenda. Ze konden veel bij el
kaar halen. Dat deden ze liever
dan tegenstanders zijn." De
campagneleider van Leefbaar
Nederland, Kay van de Linde,
spreekt over een 'non-agressie-
pact'.
„Ze spraken af dat Balkenende
Paars zou aanvallen en niet
Pim." Fortuyn heeft volgens
hem gezegd niet met Balkenen
de een coalitie aan te gaan, als
die zijn belofte zou breken.
