pe basketbal als
enige houvast
Stars en Stripes in vrouwen eredivisie
SPORT
zaterdag l6 november 2002
Bestrijding van
matennaaierij op
het voetbalveld
is een heikele
onderneming
:io|
en Kees van der Paauw
Naast het rood wit blauw wappert dit seizoen
Jlijk de Amerikaanse stars and stripes boven
ren basketbaleredivisie. De Canadese maple
fc Britse union jack completeren de vlaggen-
Xortom, er is flink geïmporteerd. Maar de
k die Nederland kent, zijn daarbij nauwelijks
jeerd.
zoek naar een baan als basketbalster, al die
overzee. Zeventien zijn er dit seizoen in
land in de eredivisie. Op wedstrijddagen
it in de schijnwerpers. Doordeweeks ver-
ilderkamertjes, zusterflats of in studenten
iet veel te kleine glazen cola en de telefoon
ijkste meubelstuk. Ze weten nauwelijks
an zijn begonnen, maar één ding weten ze
derland is slechts een tussenlanding op weg
r ,p"
f ona McKenzie, vedette bij Jolly Jumpers in
P in. Ze is geboren en getogen in Calgary, Ca-
>ral bekend van de Olympic Oval. Schaatsen
.1 enzie niet, basketballen des te beter. Neder-
we voor haar geen bewuste keus.Als ik te ho-
I ekregen dat het Sydney, Australië was ge-
)1viad ik net zo hard great geroepen." Ze was al
lat ze na haar studie in de States een kans
- ergens ter wereld aan het avontuur te rui-
het niveau van de eredivisie in dat kleine,
pi onbekende land in West-Europa, had ze
wbenul. ,,Ik kende alleen de tulpen en de
En verhalen over drugs. Voor mij is dit een
nk. Een jaar in Nederland m'n uiterste best
esteren in mijn carrière en daarna proberen
hoger niveau over te stappen."
3 maakte een happy landing in Twente.
heb al begrepen dat ik in vergelijking met
toch wel heb geboft." Zo kwam zij, volgens
te wonen in een rijtjeshuis in Enschede,
elt met twee andere speelsters. Daarnaast
ok een autootje voor de deur. En dat alles te-
;n< redelijke vergoeding', vindt ze zelf. „Maar ik
ra nood, als het om geld gaat. Ik ga niet veel
ini «inig nodig."
i h iet wel verontrustend dat maar zo weinig
)n ners uit Amerika dit kunnen nazeggen. „Een
1leel ontevreden over de huisvesting. Ik heb
81 ran een speelster die 150 euro per maand
!t. Anderen moeten het met 250 euro doen.
je toch niet van leven? Misschien springen
O0 irs bij. Ik zou nooit op zulke voorwaarden
ïaar ja, ik ben een 'mellow-person', wat ou-
li]
der en rijper. Ik ben geen groentje meer."
Van het ingevlogen stel uit de Amerikaanse zone is
McKenzie met haar 26 jaar een van de oudsten. De
rest is jonger, stelde mogelijk minder eisen en vond
een verblijf in de 'oude wereld' al heel wat. Vooral in
de VS staan talloze speelsters te trappelen om geld
met hun sport te verdienen. De meesten verzilveren
hun kwaliteiten het liefst in eigen land. Maar in de
profliga, de WNBA, ligt het niveau zo hoog dat dit
maar een enkeling lukt.
Het aanbod aan talent is veel groter dan de vraag, ook
de clubs in Nederland hebben het voor het kiezen.
Makelaars sturen graag videobanden van hun clientè
le op. Of ze nemen een stel meiden mee op tour. Zo
als Monique Maye in augustus weer deed. Zij zet al
twee jaar speelsters bij het White Diamonds Toernooi
in Almelo in de etalage. Daar doet Maye zaken met
Nederlandse contactpersonen. Zelf ticket betalen, in
vesteren in je sollicitatie, is haar huisregel. Wie die
dollars niet zelfheeft, moet ze lenen. Wie dat niet
kan, kan niet mee. En wie tijdens zo'n trip niet wordt
'gezien', wat voor het gros geldt, gaat een illusie ar
mer weer naar huis. Ander werk zoeken, of nog een
vervolgstudie beginnen.
Krista Ellis en Bur gun die Porter kwamen via e-mail-
contact bij BV Leiderdorp terecht. Het duo uit Los
Angeles wilde het avontuur graag aangaan. Ellis, 23
jaar en net een jaar afgestudeerd, legde een aanbod
om als marketing manager aan de slag te gaan naast
zich neer. „Ik kon een hoop geld verdienen, maar ik
wilde de kans grijpen om naar Europa te komen. Het
valt niet mee om weg te zijn van mijn familie en
vrienden en daarbovenop ook nog eens weinig be
taald te krijgen, maar ik wilde deze ervaring op
doen", zegt Ellis.
Het is in die markt van vraag en aanbod dat Neder
landse clubs een lot uit de loterij hopen te trekken.
Met het wettelijk minimumloon als salaris. Afhanke
lijk van wat er aan (sponsor) geld beschikbaar is,
wordt onderdak geboden en voor vervoer een rege
ling getroffen. Maar veelal gaan diverse vaste lasten,
inclusief de kosten voor de ziekenfondspremie, daar
nog van af. Dus is de veronderstelde weelde zeer be
trekkelijk. In ieder geval vormt die een schril contrast
met de prestatie die van deze 'toppers' wordt ver
langd. Want zij komen tenslotte uit een basketbalcu-
luur en zijn gehaald om de kar te trekken. Ellis en
Porter zijn ondergebracht in de zusterflat van het
Rijnland ziekenhuis en krijgen 150 euro 'zakgeld' per
maand. Ellis: „Ik had er niet voor gespaard om hier
heen te komen. Mijn ouders ondersteunen me wel en
de familie van mijn oom neemt me af en toe mee uit
eten."
Tien van de elf clubs hebben nu minstens één bui
tenlandse speelster in dienst. Ze leven in Nederland
De selectie van Grasshoppers uit Katwijk traint. Bij deze club speelt de Amerikaanse 'basketbaltoeriste' Lauren Metaj. Archieffoto: Taco van der Eb
feitelijk als prof en worden geacht een meerwaarde te
geven aan een team in een amateurcompetitie. Op
basis van onder meer dit criterium kan de club, lees
de werkgever, voor deze speelsters een verblijfs- en
een werkvergunning aanvragen. Gecontroleerd wordt
het niet, tenminste niet door de Nederlandse basket-
balbond, de NBB. Die verlangt van alle eredivisie
clubs alleen een teamopgave met, voor zo ver van
toepassing, de paspoortnummers van niet-Neder-
landse speelsters.
Raar? „Verblijfsvergunningen en dat soort zaken
meer", benadrukt Hans Gootjes namens de NBB,
„vinden we een verantwoordelijkheid van de clubs
waarvoor men speelt.' Bij Jolly Jumpers heeft men
ontdekt dat er regels zijn voor het inlijven van een
speelster uit een land van buiten de Europese Unie.
In Tubbergen is wat dat betreft leergeld betaald. Petra
Olsen, de eerste Amerikaanse die Jumpers in huis
haalde, claimde bij gebrek aan neveninkomsten na
enkele maanden een aanvulling op haar inkomen. Er
wordt daarom sinds enkele jaren netjes een verblijfs
vergunning en een tewerkstellingsvergunning bij het
Centrum Werk en Inkomen (CWI) in Zoetermeer aan
gevraagd. Om te voorkomen dat hun topper de
vreemdelingenpolitie aan de deur krijgt. Ellis maakt
zich niet zo veel zorgen. „Ik ga binnenkort langs het
Amerikaanse consulaat om het zeker te weten, maar
er is ons verteld dat we drie maanden in Nederland
mogen blijven zonder visum. Met kerst gaan we naar
huis en daarna komen we weer voor drie maanden."
Hoewel het CWI de sportbonden nadrukkelijk er op
wijst dat zonder werkvergunning deze speelsters geen
dag mogen werken, zijn er slechts vier aanvragen in
behandeling. De NBB houdt zich echter afzijdig van
deze problematiek. Tot voorlichting aan clubs is naar
aanleiding van de stroom buitenlanders niet het initi
atief genomen. „We hebben geen signaal gekregen,
ook niet in de wandelgangen, dat er massaal behoefte
aan is", houdt Gootjes staande. „Problemen zijn mij
niet bekend. Er komt binnenkort weer een eredivisie-
beraad. Mogelijk is het daar een onderwerp."
Dat lijkt netjes, maar verzwakt de positie van de bui
tenlandse sporter. Meindert van Veen, de man achter
het succes van Den Helder, maakt er geen geheim
van dat zijn buitenlandse speelsters in feite alleen wat
'zakgeld' overhouden, 'hoogstens een paar honderd
euro per maand'. Maar, is zijn zonzijde: „Ze doen er
varing in Nederland op en kunnen hier in him carri
ère investeren." Hij wijst op Jen Surlas, afgelopen sei
zoen zijn Amerikaanse ster, die nu voor heel veel dol
lars in Turkije speelt. Nederland trekt. Van Veen: „Ik
ken een speelster die helemaal niets krijgt De ouders
betalen, omdat ze hun dochter die kans in het bui
tenland gunnen." Dat is Lauren Metaj, bij Grasshop
pers in Katwijk basketbaltoeriste bij een gastgezin.
Voor drie maanden. Van Veen ziet sportieve winst.
„De vrouwencompetitie is er een stuk aantrekkelijker
op geworden, mede doordat wij en ook Jumpers wat
aan kracht hebben ingeboet. Voordeel is dat talenten
zich beter ontwikkelen."
Het neemt de schaduwzijde niet weg: de wildgroei.
Maar de instanties die kunnen ingrijpen, hebben wel
wat beters te doen en komen alleen in actie bij klach
ten. Trouwens, de basketbalsters worden er zelf zeker
niet gelukkiger van. Als bijvoorbeeld de arbeidsin
spectie de club aanpakt als nalatige werkgever, dan
loijgt uiteindelijk de speelster de rekening gepresen
teerd. Dan is het al snel: einde carrière in Nederland
en einde avontuur.
RANDJE BUITENSPEL
genover de krant zou Van der
Laan hebben toegegeven zijn te
genstander te hebben aangetikt.
Tja, in dat geval staat De Lima
Schepens natuurlijk danig voor
schut en wordt zijn stoere optre
den opeens een blamage.
Ik ben hartstikke voor de bestrij
ding van matennaaierij op het
voetbalveld, maar het is wel een
heikele onderneming. Maar al
te vaak is een vertraagde herha
ling op tv nodig om te kunnen
beoordelen of er sprake is ge
weest van een schop tegen de
schenen, een trap op de hielen
of een beuk met de elleboog. Bo
vendien hebben scheidsrechters
tegenwoordig wel erg veel last
van geldingsdrang. Sinds de
voetbalautoriteiten 'de operatie
stervende zwaan' hebben afge
kondigd, zie je van die parman
tige baasjes over het veld dribbe
len meteen houding van: mij
naaien ze geen oor aan. Maar
ondertussen.
Was die tweede gele kaart voor
Kalkeina nou wel of niet te
recht? Geen idee. Nummer één
verdiende hij in elk geval wel.
'Een kinderachtige beslissing
van De Lima Schepens', las ik
maandag in de krant. Hoezo?
Kalkema belette Noordwijk een
vrije trap te nemen door voor de
bal te gaan staan. Je reinste
spelbederf. Ik weet ook wel dat
dit soort overtredingen lopende-
bandwerk is, maar moeten we
ze daarom maar laten passeren?
Omdat we anders wel bezig
kunnen blijven? Ben je besode
mieterd. Het is net als met dat
vrij worstelentjfi het strafschop
gebied. Bij eenhoekschop of een
vrije trap staan Jan en Alleman
daar om het hardst aan elkaar
te sjorren. Ik schat dat er bij de
gemiddelde corner tien overtre
dingen tegelijk worden ge
maakt. Niet om aan te zien dat
gedonderjaag in 'de zestienLa
ten we daar eens een offensief
tegen ontketenen. Gewoon elke
keer als de bal onderweg naar
de doelmond is, fluiten. De ene
keer voor een strafschop, de an
dere keer voor een vrije trap
voor de verdedigende partij.
Wedden dat al die vechtersba
zen binnen de kortste keren hun
handen thuishouden?
Jaap Visser
Reageren?
sportredactie.ld
@d ami at e. hdcnl
Schwalbe of niet? Dat was de
kwestie zaterdag bij Ter
Leede - Noordwijk. Werd Pa
trick Kalkema nou geveld door
aanstelleritis of kreeg hij een
schop van Michael van der
Laan? Met andere woorden:
ging hij vrijwillig of onvrijwillig
liggen? Scheidsrechter De Lima
Schepens oordeelde dat Kalke
ma toneel speelde en gaf hem
zijn tweede gele kaart. Opzou
ten dus. De grote jongen van Ter
Leede schreeuwde daarop
moord en brand. Na afloop kon
Kalkema er nog niet over uit.
Nog nooit zo'n oelewapper van
een scheidsrechter meegemaakt.
Kreeg hij eerst al een gele kaart
voor niets, die tweede was voor
helemdal niets. Wat een on
recht. Nog een geluk dat Ter
Leede de pot had gewonnen, an
ders waren de rapen gaar ge
weest in Sassenheim.
Ik zat in de auto en hoorde De
Lima Schepens op Radio West
zijn verhaal doen. Volgens de
scheids zat er zeker een halve
meter tussen Kalkema en zijn
achtervolger Van der Laan toen
de eerste ter aarde stortte en om
een blessurebehandeling vroeg.
Of meneer zich missch ien had
verstapt, wilde de scheids weten.
'Ik ben geen dokter en kan niet
vaststellen of iemand pijn heeft
of doet alsof, zei hij op de radio.
Rare vraag, vonden Kalkema en
Radio West. Ik vond het een
schitterende vraag. Wat een
vondst En passant kreeg de ac
teur de kans zijn toneelstukje
een sportieve wending te geven.
Maar Kalkema hield voet bij
stuk. 'Ik ben geschopt', kermde
hij. Daarop werd hij door De Li
ma Schepens met een tweede ge
le kaart uitgezwaaid en kon hij
zijn al of niet gekwetste ledema
ten in de kleedkamer laten ver
zorgen.
Sterk verhaal van de scheids,
tenminste, mits hij de scène juist
heeft beoordeeld. Verslaggever
Willem van Zuijlen van Radio
West vond van niet. Die hield
het er op dat de man met de
fluit volledig miskleunde. Nou
zegt mij dat niet zo veel, want ik
heb deze lawaaipapegaai er ge
regeld op betrapt dat hij zaken
ziet die er niet zijn of andersom.
Hoe dan ook, mijn nieuwsgie
righeid was gewekt en ik ben er
even goed voorgaan zitten toen
in de regionale sportuitzending
van TV West de samenvatting
van Ter Leede - Noordwijk be
gon. Ik heb het akkefietje ver
schillende keren voorbij zien ko
men en zelfs met de neus op de
buis kon ik, niet vaststellen of
Kalkema pootje werd gelicht of
een vrije val maakte. Wel zag ik
dat Van der Laan nog even het
woord tot hem richtte toen hij
in het gras lag te spartelen en
om zijn moeder gilde. Aan de
kwaaie kop van de Noordwijker
kon je zien dat deze nu niet be
paald bezig was zijn veront
schuldigingen aan te bieden.
Dus toch een Schwalbe?
Als ik het verslag in de maan
dagkrant mag geloven niet. Ook
de ooggetuige van hetLeidsch
Dagblad had een overtreding op
Kalkema gezien. Sterker nog te-
leiden - Docos loopt als een rode draad door drie generaties van de familie Henzing.
Tommy (18), oom Wilfred (35), grootvader Co (66) en vader Rob (41) (van links naar
rechts) speelden alle vier in het eerste elftal van de Leidse voetbalvereniging. Van
Tommy wordt door de andere drie - die om verschillende redenen maar kortstondig
deel uitmaakten van de hoofdmacht - veel verwacht in de komende seizoenen. In het
ouderlijk huis aan de Heemskerkstraat is de jongste telg onderwerp van discussie.
nooit samengespeeld, maar wel jaren
lang in de zaal."
Co: „Ik was een verdediger en ik ben na
tuurlijk van een heel andere generatie.
Sam den Os, Jan van Marwijk, Koos van
Weerlee en Hans van der Starp, dat wa
ren de toppers uit mijn tijd. Ik heb bij
Lugdunum, Docos, VWS en Leiden ge
speeld. Daarna ben ik wedstrijdsecreta
ris bij Leiden en jeugdcoördinator bij
Docos geweest. Ik train nu samen met
Van Weerlee de F-jeugd van Docos. Ge
woon lekker laten ballen die jochies. Ik
denk dat het met Tommy wel goed
kemt."
Tommy: „Vorig jaar maakte ik mijn de
buut in het eerste. Doordat ik voor mijn
werk regelmatig naar Engeland moet,
speel ik dit seizoen weer in bij de A-juni-
oren in plaats van de selectie. Toch wil
ik echt wat bereiken bij Docos. Ik heb
niet voor niets in de Leidse jeugdselectie
gezeten en de landelijke A-jeugd van
UVS. Voetballen deed ik tot nu toe altijd
voor de lol en ik besef dat ik mijn instel
ling moet veranderen. Dat ga ik ook
doen."
Wilfred: „Nou, nou, realiseer je je dat de
trainer van Docos dit ook leest."
Rob: „Stop eerst maar eens met roken.
Tommy kan een uitblinker zijn, maar hij
moet nog een stuk volwassener worden.
Net als zijn vader kan hij aardig aanval
len, maar is hij slecht in het ontwijken.
En dus is hij net als ik blessuregevoelig."
Tommy: „Ik ben nog in ontwikkeling."
van der Eb
is de meeste getalenteer
de, maar hij heeft zijn va-
iet geëvenaard. Hij heeft
ïntaliteit. Ik voetbalde in
dcos en heb in het eerste
van Roodenburg, Docos
Een knieblessure waar ik
ivenop ben gekomen,
1 einde aan gemaakt, al in
heb ik nog jaren in de zaal
daarbij onlangs nog mijn
afgescheurd."
otaal zat ik hooguit drie
Docos 1. Als keeper, dus
at zich moeilijk vergelijken
fommy. Ik kwam er al snel
beter keepte in de zaal dan
-let Rob heb ik bij Docos
