Kabinet geeft
geen mening
bij overleg EU
I
BINNENLAND 1
Triomfalisme van traditionele partijen ongepast
Het is tijd voor
een hypotheekrente
van 3,8%?
'Door één man is alles naar de knoppen'
Tikkende auto geen tijdbom
ft
■fc
ix rust met
:^in uit in Italië
Ug - Vrijwel direct na de
hg van prins Claus afge-
Hinsdag in Delft, is ko-
(jeatrix samen met haar
trokken naar Italië om
{trust te komen, zo heeft
lorlichtingsdienst be-
Het vertrek van de ko-
e familie is de reden dat
Bjonair minister-presi-
cenende pas maandag-
jd bij Beatrix op bezoek
in. Balkenende kon afge-
roensdag het ontslag
fo kabinet niet persoon-
Ibieden. Hij deed dat
felijk. Koningin Beatrix en
Jende hadden wel meer-
Jelefonisch contact.
hoff klaagt
4 bedreiging
|ag - Ex-minister Bom-
|PF) zegt bedreigd te zijn
jiensen uit het kamp van
•treden minister Heins-
jBomhoff heeft over deze
n brief gestuurd aan de
fadsdienst en het Korps
|jke Politie Diensten
'J. Minister Remkes van
indse zaken bevestigde
reigingen. De ruzie tus-
mhoff en Heinsbroek
tot grote hoogte de afge-
Iveek. Naar nu blijkt ging
Jrbij zo ver dat Bomhoff
•:|f en leden begon te vre-
bout keert niet
ig in Kamer
bam - Bijlhout, kortston-
É-staatssecretaris voor
■patie, keert niet terug in
per. Dat kon nadat Firous
Jl haar vertrek als LPF-ka-
laankondigde. De ex-
lliste van TV Rijnmond
■echter geen heil in. „Ik
I politiek in gegaan om
Ie bewerkstelligen. Na de
|het kabinet is dat niet
mogelijk. De Kamer
{ach slechts met lopende
rezig." Bijlhout trad en
ten na haar beëdiging af
eek dat ze verkeerde in-
ie had verstrekt over
Irleden in de volksmilitie
{erleider Bouterse in Su-
ie arresteert
erenbende
Jii
(jpfDAM - Dne jongens en
ja. eisjes van 15 tot 20 jaar
,r terdam zitten vast, om-
,gr worden verdacht van be
en, diefstallen en mis
tingen. Volgens de Rot-
se politie hebben zij on-
hg, er een zwerver mishan-
t g, eroofden zij onder be-
rïe gvan messen twee meis
hun mobiele telefoon,
in in geparkeerde auto's
en een wagen. De zaak
riJaan het rollen door een
l)' Vnn
vrijdag l8 OKTOBER 2002
Voorschoten.
en gedood op
itstrook Ai
gr'( in - De 12-jarige jongen
n de autosnelweg Al rits
je ssum en Blaricum bij
'jeval was betrokken, is
aan zijn verwondingen
len. Een motorrijder van
[e inklijke Marechaussee
jongen op de vlucht-
aan. Politie en mare-
.jjiee onderzoeken of de
n jder een reden had om
,t s rijden. De jongen uit
te, ïrg stond met zijn ou
de file op de Al en ging
issen in de berm. Toen
terug naar de auto wil-
d hij geschept door de
rijder, die ongedeerd
lachte na 16
ropgepakt
ïn - De politie heeft een
ge inwoner van Nijme-
ngehouden als verdachte
zestien jaar oude zaak.
J n zou destijds betrokken
weest bij de verdwijning
n toen 59-jarige vrouw.
ng il de politie dat niet wil
in gen zou de aangehou-
ze an de ex-echtgenoot van
ras hvenen vrouw zijn. Het
30 ar lag toen de vrouw ver
ts in scheiding. Om die re-
,gt >onde zij tijdelijk bij een
nd ar kinderen. Haar li-
at is nooit gevonden. Een
ie an tien rechercheurs
10 inde de zaak in septem-
v ndat met moderne tech-
A73 mogelijk meër bewijzen
w len konden worden.
5 jaar voor
#rd echtgenote
re idam - Tegen een 54-jari-
oner van Huizen is giste-
e ijor de Amsterdamse
je ank 15 jaar gevangenis-
v Bëist voor de moord op
0 htgenote. De officier van
achtte bewezen dat hij
<j 'tijds 51-jarige slachtoffer
rl nelektriciteitssnoer
1 en ingekapseld in beton
achtertuin begroef. De
laar, wiens vrouw van
ilde scheiden, wilde niet
e alimentatie aan haar
Politicologen verwachten opkomst nieuwe populistische partij
door Wessel Penning
Rotterdam - Geïnteresseerd, hoopvol, grinni
kend en uiteindelijk vooral vol afgrijzen volgden
miljoenen Nederlanders de opkomst en onder
gang van de Lijst Pim Fortuyn. Het begon als
een sprookje, kwam op gang als een soap en is
nu ook geschikt als scenario voor een korte ko
mische thriller. Het boek is nog niet uit. Als we
de Binnen hof u/archers onder de politicologen
moeten geloven, heeft het land weldra een
nieuwe populistische partij.
Bij de verkiezingen van januari al? Nee, zegt de
Groningse politicoloog dr. Lucardie. Zo snel
gaat het nu ook weer niet. Maar bij de parle
mentsverkiezingen in pakweg 2006 heeft Ne
derland er weer een populistische partij bij.
De tijd is er rijp voor. Volgens de politicoloog
moet iedere westerse, moderne samenleving
van tegenwoordig leren leven met de opkomst
van partijen die zich keren tegen de gevestigde
orde. „Politiek is losgeraakt van de maatschap
pij. Politiek is een vak geworden. Een politieke
partij bestaat steeds meer uit een clubje men
sen dat uit idealistische of opportunistische
overwegingen in de politiek is gegaan en niet
of nauwelijks is geworteld in de samenleving."
Als vanzelf zullen mensen zich verenigen té
gen dat soort clubjes, gelooft Lucardie.
De Nijmeegse hoogleraar Van Kersbergen ziet
in zo'n politiek klimaat zelfs een extreme vorm
van de LPF ontstaan. „Fortuyn heeft een onte
vreden groep van anderhalf miljoen kiezers
een stem gegeven. Die mensen voelen zich nu
verraden, want de nieuwelingen maken er net
zo'n potje van als de oude politieke kaste. Mo
gelijk gaan die mensen nooit meer naar de
stembus.
Maar het is ook niet onwaarschijnlijk dat het
cynisme gepolitiseerd wordt, waardoor er
door gevoelens van xenofobie, die neigen naar
vreemdelingenhaat, een fenomeen ontstaat
dat wat weg heeft van het Vlaams Blok. Een
extreem-rechtse partij dus, in tegenstelling tot
wat Fortuyn voor ogen stond: die wilde van
zijn partij toch vooral een soort gematigde
Forza Italia maken. Zo groot als de huidige
LPF wordt die extreem-rechtse partij waar
schijnlijk niet. Maar er is potentieeL"
Het wordt in ieder geval niet meer zoals het
was, zegt Lucardie. Triomfalisme van aanhan
gers van de grote, traditionele partijen CDA,
WD en PvdA, die altijd onbedreigd konden
graaien naar een stuk of honderd van de be
schikbare honderdvijftig zetels, is nu ongepast
Nog jarenlang zijn er kapers op de kust die
graag de gevestigde orde onder vuur willen ne
men. Nederland moet zich voorbereiden op
instabiele politieke tijden.
Dat is geen grote ramp, zeggen Lucardie en
Van Kersbergen. Als politici verzaken zijn er al
tijd nog de topambtenaren die de boel tijdelijk
draaiende kunnen houden. Aan de andere
kant: grote beslissingen worden hierdoor uit
gesteld. Problemen blijven onaangeroerd en
belangrijke besluiten worden op de lange baan
geschoven.
Lucardie had graag het experiment LPF wat
langer willen volgen. Had graag willen zien
hoe zo'n nieuwe partij de ruzies zou overwin
nen. „Politiek is ruzie maken. Gevestigde par
tijen hebben de middelen om ruzies op te los
sen. De LPF heeft de tijd nooit gekregen die te
ontwikkelen. Jammer, want het Nederlandse
democratische bestel, dat worstelt met zoveel
wantrouwen, zou best zo'n populistische par
tij kunnen gebruiken."
Lucardie kijkt daarom al uit naar de opkomst
van een nieuwe populistische partij in het Ne
derlandse bestel. „Die partij kén slagen, al is er
één voorwaarde: zij moet geleid worden door
een charismaticus."
Is er een nieuwe Fortuyn voorhanden? Van
Kersbergen: „Haha. Als u mij een jaar geleden
gevraagd had een aansprekende politicus te
noemen, was ik niet met Pim Fortuyn op de
proppen gekomen. Maar wat dacht u van Her
man Heinsbroek? Hij heeft de populariteit ge
roken. En hij heeft wel wat charisma. Hij is de
enige die ik nu kan bedenken."
den haag/gpd-anp - De regering
zal komende maandag bij de ver
gadering van de Europese Unie
geen standpunt innemen over de
uitbreiding van het aantal lidsta
ten. Minister De Hoop Scheffer en
staatssecretaris Nicolaï hebben
zichzelf de mond gesnoerd. Bo
vendien zullen de bewindslieden
geen vragen stellen.
Premier Balkenende heeft giste
ren geprobeerd de zorgen in Eu
ropa weg te nemen over de de
missionaire status van zijn kabi
net. Balkenende belde daarover
met de Deense premier Ras
mussen, die op dit moment
voorzitter is van de Europese
Unie.
Balkenende zei hem dat het ka
binet bevoegd is om, mits ge
steund door de Tweede Kamer,
op de komende Europese top
pen besluiten te nemen over de
uitbreiding van de EU. Maar te
gelijkertijd moest minister De
Hoop Scheffer van buitenlandse
zaken de Kamer melden dat hij
komende maandag op een ver
gadering met Europese collega's
geen Nederlands standpunt kan
uitdragen. Het kabinet was het
immers nog niet eens en als het
het vandaag al eens zou wor
den, is er geen tijd meer om er
nog met de Kamer over te pra
ten.
„Ik vind het geen porem, werke
lijk beschamend, dat Nederland
de mond dicht houdt," reageer
de Kamerlid Timmermans
(PvdA). „Het kabinet heeft eerst
een hele grote broek aangetrok
ken en gaat maandag met de
mond dicht zitten."
Het kabinet had afgelopen dins
dag een standpunt moeten be
palen, maar omdat de ruziënde
LPF-ministers Heinsbroek en
Bomhoff de agenda bepaalden,
kwam de uitbreiding van de EU
niet aan de orde. De WD is zeer
sceptisch over uitbreiding, het
CDA is voor en de LPF is intern
verdeeld.
Eerder gisteren was eurocom
missaris Verheugen op bezoek
bij de Tweede Kamer om uitleg
te geven over de plannen van de
Europese Commissie om in
2004 de EU uit te breiden met
tien landen uit Oost- en Mid
den-Europa. Hij waarschuwde
dat Nederland geen koppeling
moet maken tussen de wens om
het landbouwbeleid te hervor
men en het afronden van de on
derhandelingen. „Ook Neder
land is die verplichting aange
gaan om hier geen koppeling te
leggen."
Hij zei verder dat de Commissie
heel grondig en gedetailleerd
kijkt naar de hervormingen in
de Oost-Europese landen. „We
vertrouwen de Polen en de Slo-
waken niet op hun mooie blau
we ogen. Maar de methode is
heel anders dan bij eerdere uit
breidingen. We weten nu veel
meer over de kandidaten dan
vorige keren. Alle vermijdbare
risico's zijn uitgesloten." Een
half jaar voor de geplande toe
treding, dus in het najaar van
2003, komt de Commissie nog
met een afsluitend rapport voor
elk van de tien landen.
De bijeenkomst maandag van
de Europese ministers van bui
tenlandse zaken vindt plaats ter
voorbereiding van de Europese
top in Brussel, die volgende
week donderdag begint. Daar
praten de Europese leiders voor
het eerst formeel over het voor
stel van de Europese Commissie
in 2004 tien kandidaatlanden tot
de EU toe te laten. Het definitie
ve besluit over de toelating van
de landen en de financiering die
dat met zich meebrengt, vindt
overigens pas medio december
plaats, op de Europese top van
Kopenhagen.
Hilversum - Een medewerker van de Explosieven Oprui
mingsdienst onderzoekt een auto bij het Mediapark in
Hilversum. Het terrein was gistermiddag urenlang afge
sloten omdat beveiligingsmensen meldden dat de auto
een tikkend geluid maakte. Ook werd een school in de
buurt ontruimd en het treinverkeer in de omgeving stilge
legd. Het bleek loos alarm. Een actievoerder uit Den Haag
zegt de auto met de leus Geluk In Geweldloosheid bij het
Mediapark te hebben geparkeerd. Hij wilde op een ge
weldloze manier aandacht vragen voor de verloedering
van de maatschappij, als protest tegen 'onveiligheid en
politiek zonder daadkracht'. De man beweert nog zestig
van dergelijke auto's met spreuken te hebben.
Foto: ANP/Evert Bruinekool
Blokkeren begroting van de baan Qevaar asielzoekerscentra Overschat
den haag/gpd - Hoewel LPF-Ka
merlid Van As gisterochtend be
weerde dat zijn partij de rijksbe
groting voor volgend jaar 'con
troversieel' wilde verklaren, liet
LPF-fractievoorzitter Herben
enkele uren later weten een
blokkade niet verstandig te vin
den. Ook de door de LPF ge
wenste plannen zouden dan
niet doorgaan. Minister Hooger-
vorst van financiën waarschuw
de dat hierdoor een gat van
meer dan 5 miljard euro zou
ontstaan.
Herben wil per departement be
kijken welke plannen controver
sieel verklaard moeten worden.
Maandag krijgen de fracties een
brief van demissionair premier
Balkenende met de consequen
ties voor elk voorstel als het niet
behandeld wordt. Woensdag
neemt de Kamer de beslissing.
LPF-Kamerleden nog in shock na val kabinet
door Koos van Wees
den haag - Verbaasd zijn ze, en
een beetje in shock. Hoe kon het
zo snel ten einde zijn? LPF-Kamer
leden likken hun wonden na de
val van het kabinet. En hebben
een zondebok gevonden. Harry
Wijnschenk, de kwade genius
achter de crisis.
„Zelfs ik heb het nu helemaal
gehad", verzucht Joao Varela, de
tweede man van de Lijst Pim
Fortuyn bij de afgelopen verkie
zingen. Vijf maanden lang hield
Varela zijn mond, zo ongeveer
als enige in de LPF-fractie. Maar
de kabinetscrisis haalt het slot
van zijn mond. „Door één man
is alles naar de knoppen. Ik kan
er nog steeds niet bij", stelt hij
verbaasd vast.
Die ene man is Harry Wijn
schenk, tot afgelopen woensdag
fractievoorzitter van de LPF.
„Wat een Judas!", constateert
Varela. Wijnschenk was volgens
hem de man die de brand in de
partij stak toen hij minister van
economische zaken Herman
Heinsbroek aanzocht als poli
tiek leider. Eigenmachtig en op
een verkeerd moment. Het was
de aanleiding voor een voort
woekerende ruzie tussen twee
mannen die karakterologisch
toch al niet bij elkaar passen en
legde daarmee de kiem voor de
kabinetscrisis.
„Als fractievoorzitter had hij dat
nooit mogen doen. Hij had geen
Mat Herben steekt nog maar eens een sigaartje op in zijn werkkamer
op het Binnenhof. „Ik weet nog niet eens zeker of ik wel weer Ka
merlid wil worden." Foto: ANP/Vincent Jannink
partij mogen kiezen. Zoals hij
ook nooit had mogen zeggen
dat Bomhoff autistisch is. Zo ga
je toch niet om met iemand als
meneer Bomhoff?", zegt Varela.
Maar erger nog was Wijn-
schenks directe rol bij de val van
het kabinet. Het jonge kamerlid
Olaf Stuger, die binnen de frac
tie geldt als veelbelovend,
spreekt van 'een dolkstoot in de
rug'. „We hadden met alles re
kening gehouden", aldus Stu
ger. „Dat de WD uit frustratie
over de verkiezingsuitslag loerde
op een mogelijkheid het kabinet
te laten vallen, was ingecalcu
leerd. Maar dat onze eigen frac
tievoorzitter op het moment dat
we de gelederen sloten bij de
fractieleider van het CDA zit en
daar zegt: 'haal de stekker er
maar uit, het is toch allemaal
gajes', hadden we niet kunnen
bedenken. Hij deed dat dus op
het moment dat we Mat Herben
tot fractievoorzitter kozen!"
Varela en Stuger waren stomver
baasd dat het kabinet viel. „We
hebben aan alle voorwaarden
voldaan. De fractie was weer
een eenheid en we offerden
twee bewindslieden op. Maar
blijkbaar nét te laat. Minder dan
een dag. Zo zonde. Dan denk je:
is Pim dan helemaal voor niets
vermoord?"
Wijnschenk handelde uit rancu
ne, denken ze. Varela: „Hij wist
dat hij afgezet zou worden. We
hebben hem allemaal verkeerd
ingeschat. Met Herben hadden
we nooit problemen. Er was wel
kritiek, maar de hele fractie
stond achter hem. Wijnschenk
heeft vanaf de eerste dag pro
blemen veroorzaakt. We gaan
het meteen heel anders doen',
zei hij. 'Jij doet dit, jij dat en jij
gaat er uit'. Dat betekende pro
blemen."
Maar waarom heeft de fractie
hem dan niet eerder aan de kant
geschoven? Stuger: „Dat hebben
we geprobeerd. We hebben hem
vorige week wel honderd keer
gebeld: 'Kom hier, we moeten
vergaderen'. Maar hij had geen
tijd. Achterafhadden we hem
gewoon bij verstek af moeten
zetten."
Hoe nu verder, met zo'n ver
splinterde partij? Varela: „We
zijn niet zo versplinterd. Het is
een beetje als de dag na de
moord op Pim. Er is een enorme
eensgezindheid. En politiek ge
zien moeten we de tijd nemen
om te herstellen. Geen rege
ringspartij meer, maar vanuit de
kamerbankjes ons beleid reali
seren. Want het is wel ónze poli
tiek waarop CDA en WD nu
steunen."
Een geschikte lijsttrekker heb
ben Varela en Stuger ook al in
gedachten: Herman Heins
broek. „Het is een man met uit
straling, met goede ideeën ook.
Maar dan moet hij Wijnschenk
laten vallen. Dat doet hij wel."
Mat Herben, fractieleider, zit op
zijn kamer de e-mails te bekij
ken. Steunbetuigingen vormen
de hoofdmoot. „Ik heb er zo'n
vijfentwintig gekregen die mij
vragen lijsttrekker te worden, en
ze blijven met het uur binnen
komen", zegt hij. Het is een ver
geefs verzoek, benadrukt hij. „Ik
weet nog niet eens zeker of ik
wel weer Kamerlid wil worden.
Maar lijsttrekker zeker niet, dat
ben ik niet."
groningen/anp - Het gevaar van een asielzoekers
centrum (azc) voor zijn omgeving wordt vaak
overschat. Dat blijkt uit een verkennend onder
zoek naar Groningse azc's van de Rijksuniversiteit
Groningen, onder leiding van hoogleraar crimino
logie De Haan.
Het onderzoek is ingesteld naar aanleiding van
het rapport 'Asielzoekers crimineler?' van de Gro
ningse politie. Hierin stond dat asielzoekers in
Groningen vijfmaal vaker betrokken zijn bij crimi
nele activiteiten dan de gemiddelde Groninger.
Het beeld dat asielzoekers de omgeving van de
opvangcentra belasten met ernstige en geweldda
dige criminaliteit moet worden bijgesteld, vinden
de onderzoekers. Criminaliteit binnen de centra
beperkt zich meestal tot (bedreiging met) geweld
en vernieling. Buiten de centra gaat het in drie
kwart van de gevallen om winkeldiefstal. Van ge
organiseerde misdaad is volgens de onderzoekers
geen sprake.
Tussen maart 2001 en maart 2002 hield de politie
in de provincie Groningen 297 asielzoekers aan.
In die periode telden de Groningse centra onge
veer 5700 bewoners. Circa 20 procent van de inci
denten vond binnen de azc's plaats. Buiten de
centra (80 procent) ging het voornamelijk om
winkeldiefstal (driekwart van de gevallen) en
zwartrijden in het openbaar vervoer. Slachtoffers
van asielzoekers in overtreding deden in 75 pro
cent van de gevallen aangifte, bij slachtoffers van
daders die niet in een azc wonen is dat 'slechts' 54
procent.
De onderzoekers verklaren delicten waarbij ge
weld is gebruikt voor een deel door spanningen
tussen asielzoekers en de lokale bevolking. Gevoe
lens van discriminatie en vooroordelen veroorza
ken bij beide partijen overreacties. Geweld dat
zich voordoet binnen de centra is vaak het gevolg
van ruzies over het delen van ruimtes en het ge
bruik van voorzieningen.
Het onderzoek van De Haan geeft geen antwoord
op de vraag of asielzoekers crimineler zijn dan
niet-asielzoekers. Volgens de onderzoekers was
een vergelijking in aanhoudingspercentages tus
sen beide groepen 'niet zinvol' omdat er binnen
de Nederlandse samenleving geen vergelijkbare
groep te vinden is. De onderzoekers pleiten voor
een landelijk vervolgonderzoek om te achterhalen
of de resultaten representatief zijn voor de rest
van het land.
(advertentie)
Hypotheekrente 1 jaar vast, effectieve rente 3,9°o,
vraag naar de voorwaarden. Rentewijzigingen voorbehouden.
Het is tijd voor de Rabobank.
Rabobank
