Verlangen om te ontsnappen
GESPREK VAN DE DAG
Wereldsucces voor
een virtuele band
Alois van Liechtenstein, onbesproken
'Lawine' in bruidsboeket
Het Witte Plein
gaat verhuizen
C1
V
Steeds meer jonge tieners
maken een eind aan hun leven
Artikel 1
ZATERDAG 26 JANUARI 2002
MENSELIJK
De rechtbank in Los Angeles
heeft popmuzikant STEVIE
WONDER en zijn ex-verloofde
verwezen naar een bemiddelaar.
De twee zijn sinds zij uit elkaar
gingen verwikkeld in een financi
ële conflict. Angela McAfee eist
34 miljoen euro van de 51-jarige
popster, omdat die zijn belofte
zou hebben gebroken haar hele
leven voor haar te zorgen. Boven
dien wil ze geld omdat ze van
Wonder een geslachtsziekte
heeft opgelopen, zo meldt The
Los Angeles Times. Stevie Won
ders advocaten wijzen de be
schuldigingen van de hand. De
rechtbank hoopt dat het tweetal
er uit komt voor de volgende zit
ting op 25 april.
De Canadese politie is er eindelijk in geslaagd een roemruch
te SERIEKUSSER in de kraag te vatten. Er werd al maanden
jacht op gemaakt. De 56-jarige man kon worden gepakt toen
een nieuw slachtoffer de politie wist te waarschuwen voordat
de verdachte de omgeving kon verlaten. Een woordvoerder
van de politie zei dat tegen de dader minstens negen aan
klachten van seksuele intimidatie zullen worden ingediend,
maar mogelijk veel meer. De man had het vooral voorzien op
vrouwen en jonge jongens. Hij begon steevast een praatje
met zijn aanstaande slachtoffer, deelde complimentjes uit,
stak zijn hand toe en trok vervolgens de persoon naar zich toe
om die te onhelzen en een ongewenste kus op de lippen te
drukken. Een politieman zei nog geen idee te hebben waar
om de man, die inmiddels door de pers 'de gekke kusser' was
gedoopt, het deed.
Eenderde van de Nederland
se TOPMANAGERS is in zijn
of haar hart republikein.
Toch vindt maar 13 procent
dat Nederland daadwerkelijk
een republiek moet worden;
87 procent is voor handha
ving van de huidige monar
chie. De topbestuurders vin
den wel dat het koninklijk
huis het Nederlandse be
drijfsleven actiever moet pro
moten in het buitenland. Dit
blijkt uit een enquête van
werkgeversvereniging VNO-
NCW onder 122 topmana
gers van de 500 grootste Ne
derlandse ondernemingen
(op basis van personeelsom
vang wereldwijd). Het onder
zoek werd begin december
2001 gehouden. Voor het
handhaven van 'de Oranjes'
voeren de topmanagers rede
nen op als 'het is altijd al zo
geweest, het is altijd goed
gegaan, dus laat het nu maar
zo'. Van de topmanagers is
84 procent tevreden over het
functioneren van koningin
Beatrix. Slechts 6 procent is
ontevreden over haar. Bijna
de helft vindt dat de vorstin
het beter doet dan indertijd
haar moeder Juliana.
Willem-Alexander heeft negen
collega's in Europa. Wie zijn zij en
wat doen ze? Een serie portretten
van de troonopvolgers. Vandaag
de zesde aflevering; Alois van
Liechtenstein.
De keurigste en minst bespro
ken troonopvolger van Europa
is ongetwijfeld Alois, 'Prinz von
und zu Liechtenstein'. Van hem
geen foto's met schaars of ge
heel ontklede jonge dames,
geen berichten over wilde fees
ten in het voorvaderlijke sprook
jeskasteel in het hartje van Va
duz, of slemppartijen in een
exotisch oord. Alois (11 juni
1968) is reeds vader van vier
kinderen, en de weinige foto's
die van hem de ronde doen, to
nen een voorbeeldige pappa
met zijn kroost, tijdens de natio
nale feestdag of bij een kerk
dienst. Alois, getrouwd met her
togin Sophie, een afstammeling
uit het illustere Beierse vorsten
huis, is kortom een nachtmerrie
voor iedere roddeljournalist.
Toch is het leven van de voor
malige tweede luitenant van de
Britse Coldstream Guards niet
zo saai als het voor buitenstaan
ders op het eerste gezicht mag
lijken. De vorst van het minis-
Foto: PR
taatje Liechtenstein heeft daad
werkelijk nog wat te regeren. En
'Zijne Doorluchtige Hoogheid'
Hans Adam II, de vader van
Alois, wordt niet moe om zijn
soms wat ongehoorzame parle
ment daar steeds weer aan te
herinneren. Hij wil al meer dan
tien jaar dat de grondwet wordt
aangepast om hem nog wat
meer zeggenschap te geven. Het
parlement wil het tegenoverge
stelde.
Het tegenstribbelen van de
Landtag begint hem inmiddels
de keel uit te hangen en de laat
ste jaren heeft Hans Adam her
haaldelijk gedreigd af te treden.
De zakenman-vorst zou zich
dan alleen nog met zijn eigen -
omvangrijke - zaken bemoeien
en Alois, als veertiende vorst,
aan het bewind laten. De familie
Von und zu Liechtenstein is
puissant rijk, beheert een enor
me kunstcollectie en heeft veel
belangen in het naburige Oos
tenrijk. De grootvader van Alois
was de eerste vorst die zich ook
daadwerkelijk in het land vestig
de. Tot die tijd bestuurde de fa
milie het grondgebied met de
grootte van Texel vanuit Wenen.
Hans Adam (56) heeft echter
nog een belangrijke klus te kla
ren. Liechtenstein staat steeds
vaker in een kwade reuk vanwe
ge de soepele wijze waarop cri
minelen en andere duistere lie
den er hun financiële zaken
kunnen regelen. Hans Adam
vindt dat onterecht en boven
dien hypocriet - het geld is vol
gens hem al geschoond voordat
het in een van de Liechtenstein
se postbusfirma's of banken
verdwijnt. De beschuldigingen
zijn nog niet alle weerlegd, Alois
kan dus nog wel even in de ano
nimiteit blijven.
Hans Jacobs
Actiecomité Het Witte Plein
heeft het Spui in Amsterdam
opgegeven als demonstratie-
plek tijdens het huwelijk.
Burgemeester Cohen heeft de
actie op het Spui verboden.
„We willen geen problemen.
Daarom hebben we onder
protest toch maar voor het
Koningsplein gekozen", al
dus een woordvoerder. Het
comité heeft duizenden gul
dens uitgegeven voor het
drukken van flyers en affi
ches. De gemeente kan daar
voor een rekening verwach
ten. Ook dient het comité een
klacht in bij de Nationale
Ombudsman omdat het
maanden duurde voor Cohen
reageerde op de aanvraag.
Ze is wit en oer-Hollands. Rijk bedeeld met bloemblaadjes en
zeer lang houdbaar. De koninklijke roos Avalanche (wat zovee
betekent als lawine) zal door hoofdarrangeur Johan Weisz uit
Zaandam gebruikt worden in de boeketten en bloemstukken
voor het huwelijk van Willem-Alexander en Maxima. 'Lawine'
groeit in een kas in Obdam. Een prachtroos, aldus kweekster
Bemadette Bijman. Er zijn maar vier rozenkwekers in Nederl
die deze roos in het assortiment hebben en Bijman hoort bij
top als het gaat om de kwaliteit. „Onze rozen bleven laatst bij e< >lj
test van de veiling 22 dagen goed tegen andere maar vier daget
Dat zegt iets over de kwaliteit. Het is een echte Hollandse roos
van een Hollandse veredelaar. Past prima bij de Argentijnse
ducten die de arrangeur wil gebruiken", aldus de rozen
"I*
Gi
tijnse pro
nkweek-
Kweekster Bernadette Bijman met een bos Avalanche-rozen.
GPD/Marcel Rob
Ivo (rechts) en Pim van de Horst.
Foto: United Photos de Boer/Michel Schnater
Ze bestaan eigenlijk alleen maar
virtueel. Op het internet. Ze
kunnen niet zingen, vinden ze
zelf. Ze zijn geen grote muzikale
talenten en hun liedjes gaan he
lemaal nergens over. Toch ma
ken de tweelingbroers Ivo en
Pim van de Horst (26) uit
Hoofddorp met hun band Irish
Whip deze maand hun debuut
op de radio. De Australische ra
dio wel te verstaan.
De twee mannen danken hun
succes geheel aan het internet.
Op hun zelfgemaakte site ww-
w.irishwhip.com creëren ze een
ware hype rond de popgroep
die maar uit twee mensen be
staat: Pivo en lm ('beetje flauw,
Ivo leende de P van Pim'). Be
zoekers van de site krijgen de in
druk met een serieuze band te
maken te hebben en kunnen
cd's en t-shirts bestellen. De
teksten van alle liedjes zijn er te
vinden. En men kan zich abon
neren op een nieuwsbrief waar
mee 'fans' op de hoogte worden
gehouden van het wel en wee
van Irish Whip.
Moeilijk voor te stellen dat hier
geen echte band maar twee
hobby-ende broers achter zit
ten. „Jaren geleden zijn we wel
begonnen als echt bandje met
een drummer en een bassist en
zanger", vertelt Pim. „Maar het
was moeilijk om allemaal tijd te
vinden om te oefenen en toen
uiteindelijk de drummer ver
huisde en de bassist vertrok, zijn
we er maar mee opgehouden.
Omdat we wel wat met muziek
wilden blijven doen, zijn we zelf
op onze slaapkamer wat gaan
spelen. Ik schrijf de teksten en
Ivo speelt gitaar en zoekt de
drum erbij in de drumcompu
ter. Ik niet kan zingen, dus alle
zang is een soort zwaar ge
grom."
„De internetsite is eigenlijk ook
voor de lol ontstaan. Een vriend
maakte zelf sites en daar heb ik
wat van afgekeken. Het is van
zelf steeds groter geworden", al
dus Ivo. In 1998 maakten de
twee hun eerste cd. Gewoon op
een overschrijfbaar cd-tje. De
muziek wordt opgenomen door
een microfoon in de stereo te
pluggen en spelen maar. „We
maakten die eerste in anderhal
ve maand. En dat is te horen
ook. De apparatuur die we toen
hadden was slecht, dus er klin
ken ook piepen tussendoor", al
dus Ivo. Inmiddels zijn er nog
vier cd's gemaakt. Vooral voor
henzelf. „Wij hebben alletwee
een exemplaar, maar als iemand
een cd van onze website bestelt,
moeten we hem snel nog kopië
ren."
De site trekt bezoekers uit de
hele wereld. Het was de naam
van de band die de interesse van
de Australische radio opwekte.
Pim: „We kregen een e-mail van
een groot radiostation uit de Au
stralische hoofdstad Canberra
dat vooral veel Ierse muziek
draait Zoekend op het internet
waren ze onze site tegengeko
men. Op onze vijfde cd hebben
we wat oude Ierse teksten op
muziek gezet. Alleen maar om
dat we geen zin hadden om zelf
teksten te schrijven. Maar door
onze naam en die teksten dacht
het station dat wij een Ierse mu
ziekgroep waren." De naam
Irish Whip is echter afkomstig
uit het worstelen dat midden ja
ren '80 veel op televisie was.
„Wij keken daar altijd graag
naar. Als een worstelaar iemand
in de hoek gooide, heette dat
een 'irishwhip'."
Toch hebben Ivo en Pim het
station een cd opgestuurd. „Ik
denk dat ze wel geschrokken
zijn toen ze het hoorden, maar
de presentator stuurde toch een
berichtje terug dat hij ons in ja
nuari op de radio zou draaien."
Een mooi succes, maar de
broers zien het niet gebeuren
dat Irish Whip 'in het echt' gaat
doorbreken. „We hebben wel
eens gespeeld op een feestje van
onze eigen atletiekclub maar dat
werkt niet echt, met z'n tweeën
optreden zonder zangkwalitei
ten. Bovendien waren er meer
mensen die het niets vonden
dan die enthousiast waren.
Vooralsnog blijven we op inter
net actief en nemen we nog cd's
op, zelfs al zou niemand er meer
naar luisteren. Gewoon voor de
lol."
Maaike Oppenkamp
Wat zijn de meest i>oorkomende
redenen tot suïcide?
„We kunnen dat natuurlijk al
leen vragen aan jongeren die
een poging hebben gedaan. Het
blijkt dat vijftig procent eigenlijk
helemaal niet dood wil. Het lijkt
een cliché maar het is wel waar:
een suïcidepoging is vaak een
enorme schreeuw om hulp. Of
een diep verlangen om te ont
snappen aan een ondraaglijke
situatie. Een zelfmoordpoging
geeft dan een opening om eens
serieus wat te doen aan de ach
terliggende problematiek.
Als we naar de geslaagde suïci-
depogingen kijken dan blijkt dat
>e
i it
ek
)e
lei
lie
dan ook, is niet toegestaan.
Ik gun ieder zieke liet allerbeste. Maan
gehandicapten een expliciete plek in ar i
1 krijgen, waarom niet topsporters? Of )J
deren, kunstenaars, pedofielen, daklou
Hoe voller dat artikel wordt, hoe legert
strekking. Het woord allen (Allen died
in Nederland bevinden) is duidelijk gt
noeg. Hoe meer je dat woord omschrift
hoe vager de betekenis ervan wordt.
En dan nog dit: Artikel I legt de rechtsff m
lijkheid van alle mensen vast. Maar cm m
op datzelfde artikel kunt gaan beroeps Z(
een abortusdiscussie of, trivialer nog. u
neer er een geliandicaptenlift moet wor 0
aangelegd, dan hol je een moreel hoog-
staand artikel uit tot een centenregeltje.
Ik weet niet of die motie Rouvoet al aa
nomen is. Zo niet, dan ontraad ik de 71
mer deze motie.
ar
n,
ig,
Onlangs sprongen in België twee
meisjes samen van een flat, een
wisse dood tegemoet. Nog geen
week later pleegde een jongen op
dezelfde wijze zelfmoord. Wan
hoop drijft jaarlijks in Nederland
gemiddeld 45 tieners de dood in.
En die tieners worden steeds jon
ger.
Sommigen hebben een talent
voor geluk, anderen een aanleg
voor wanhoop. Maar als een tie
ner zich van het leven beneemt,
is er altijd meer aan de hand
dan een genetische aanleg. Zo
als ook vrijwel nooit een slecht
cijfer of een voorbije liefde de
oorzaak is van een suïcide of
een poging daartoe. Meestal is
er sprake van een combinatie
van vele factoren.
Dat stelt Dr. Ella Arensman van
de Universiteit Leiden. Het ver
baast Arensman zeer dat we -
met alle communicatiemidde
len voorhanden - vandaag de
dag nog steeds niet goed in staat
zijn adequate hulp te bieden om
suïcides bij jonge mensen te
voorkomen. „Vooral de uitbrei
ding naar de groep van jonge
tieners is verontrustend. We
spreken dan over meisjes en
jongens van elf, twaalf en der
tien jaar."
Hoe depressiefis de puber?
„Juist in de puberteit is er nogal
eens sprake van langdurige
sombere periodes. Als de omge
ving dat gedrag niet serieus
neemt, kan het fout aflopen.
Want in die periode is alles de
eerste keer en die gevoelens zijn
vaak heel intens. Het eerste fa
len op schooL De eerste afwij
zing in de liefde. Als je ouder
wordt weet je dat ook het vallen
in de bodemloze put van ver
driet weer over gaat."
90 procent van de jongeren
voorafgaand aan de suïcide gro
te psychiatrische problemen
had. Hetzij in een depressie zat,
hetzij kampte met extreme ang
sten of overmatig alcohol en
drugsgebruik. Ook ervaringen
met lichamelijke mishandeling
en seksueel misbruik zijn nogal
eens aan de orde."
Is suïcide cultureel bepaald?
„In Europa zie je grote verschil
len. In Finland en Hongarije
hebben bijvoorbeeld veel meer
suïcides plaats dan in Italië. Ne
derland en Engeland zitten on
der het gemiddelde. België zit
weer iets boven het gemiddelde.
In de regio Haaglanden is pas
bekend geworden dat autochto
nen minder zelfmoordpogingen
doen dan allochtonen. En dat
Hindoestaanse meisjes en jonge
vrouwen weer relatief vaker een
poging doen dan andere etni
sche groepen."
Heeft de moderne tijd invloed op
suïcides?
„Daar ben ik van overtuigd,
maar nogmaals: het is altijd een
combinatie van factoren. De ei
sen die worden gesteld, zijn
steeds hoger en dwingender.
Het leven kan vaak hard zijn
voor jongens en meisjes van
dertien. Als je dan als puber al
een negatief zelfbeeld hebt en je
bent niet in staat die gevoelens
te relativeren en om te buigen,
dan kan een slecht rapportcijfer
nogal eens de aanleiding zijn tot
zelfmoord."
Is zelfmoord een veel voorko
mende doodsoorzaak bij jonge
ren?
„Statistisch gezien is het de
tweede doodsoorzaak. Maar dat
wil ik nuanceren. Bij deze leef
tijdsgroep zijn de fatale ziekten
nog niet zo vaak in beeld. Daar
naast denk ik dat de cijfers van
het CBS ietwat geflatteerd zijn.
Jongens benemen zich nogal
eens het leven door hard te rij
den. Voor ouders is het natuur
lijk heel pijnlijk om zich neer te
leggen bij het feit dat hun kind
zelfmoord heeft gepleegd. Een
verkeersongeval als doodsoor
zaak is voor ouders dan 'meer
acceptabel'."
Suïcideren jongens zich vaker
dan meisjes?
„Ja, volgens de cijfers van het
CBS bijna 2,5 maal zoveel. Maar
dan praten we dus over de ge
slaagde suïcides. Meisjes doen
weer vaker een poging. De afge
lopen tien jaar blijft het aantal
van de ongeveer 45 geslaagde
suïcides in Nederland stabiel.
Dit komt neer op 7 per 100.000
van de bevolking in deze leef
tijdgroep. Het aantal pogingen
is zeker vele malen hoger.
Wat zijn de methoden?
„Verhanging, geneesmiddelen,
voor de trein springen, opzette
lijk verkeersongeluk, verwon
ding met een scherp voorwerp,
verdrinking en sprong van grote
hoogte. Het blijkt dat de be
schikbaarheid van middelen
heeL belangrijk kan zijn. In En
geland bijvoorbeeld namen suï
cides en pogingen daartoe
drastisch af toen paracetamol
niet meer in grote ouderwet
se potten te koop was.
Waarmee ik niet zeg dat die
grote potten de oorzaak
waren, maar als na een lan
ge periode van somberheid
er ineens een impulsieve drang
komt en er dan ook nog vol
doende middelen zijn, kan dat
net de druppel zijn die iemand
doet besluiten daadwerkelijk
zelfmoord te gaan plegen."
Kun je een zelfmoord zien aan
komen?
„Niet altijd, maar als een tiener
langere tijd serieuze depressieve
klachten heeft, zichzelf terug
trekt en geen interesse meer
vertoont in zijn omgeving, moet
de ouder of de leerkracht alert
worden. Tieners die van plan
zijn zichzelf van het leven te be
nemen, zeggen dat overigens
vrijwel nooit tegen hun ouders
of andere volwassenen. Meestal
nemen ze een leeftijdgenoot in
vertrouwen."
Hoe kun je helpeti?
„Vaak meer dan je denkt. 'f
Door heel serieus te
heen draait, wordt de afstan es
steeds groter en ben je als 0 lei
of hulpverlener op de verkee ui
weg. Zo'n gesprek kun je na- ze
tuurlijk alleen voeren ais ere vri
vertrouwensband is. Ook da 1
nog is het balanceren. Maar ot
is overduidelijk aangetoond ie
het bespreekbaar maken leid i\
tot het voorkomen van suïci
of een poging daartoe. J
Irene Nieuwenhuijse ;f
De Stichting Korrelatie heefl
ciaal voor jongeren die kamp
met depressieve gevoelens ei
website. Via www.zwaarwee
kunnen tieners alle informati
krijgen over ondermeer het v
schil tussen een dipje en eerv
pressie. Ook is er een speciaal
iefoonnummer: 0900-
1450 (22 cent per
minuut).
Nog één affaire uit 2001 afhandelen. En
dan kan dat jaar wat mij betreft defini
tief opgeborgen worden. Het gaat over
aanpassingen van Artikel 1 van onze
grondwet. Dat artikel luidt zo: Allen
die zich in Nederland bevinden wor
den in gelijke gevallen gelijk behan
deld. Discriminatie wegens godsdienst,
levensovertuiging, politieke gezindheid,
ras, geslacht of op welke grond dan
ook, is niet toegestaan'.
Die discriminatietoevoeging - hij staat
trouwens pas sinds 1983 in de wet - is ei
genlijk vreemd. Want als je zegt dat allen
gelijk behandeld moeten worden, dan
hoiidt dat toch al in dat discriminatie ver
boden is. Het lijkt mij een soort 'beter mee
verlegen dan om verlegen'-regeltje. Ook de
uitdrukking 'op welke grond dan ook'
maakt op mij geen sterke indruk. Net of de
wetgever bang is iets vergeten te zijn.
Dat was hij kennelijk ook, getuige een wet
die in 1994 van kracht werd: de Wet Gelijke
Behandeling. Hoofdstuk 1: Gelijke behan
deling van persotien ongeacht hun gods
dienst, levensovertuiging, politieke ge
zindheid, ras, geslacht, nationaliteit, he
tero- of homoseksuele gerichtheid of bur
gerlijke staat
De gelijkenis met Artikel 1 valt op. Alleen
'welke grond dan ook' wordt nu omschre
ven als 'nationaliteit, hetero- of homoseksu
ele gerichtheid en burgerlijke staat'. Er was
indertijd om die omschrijving nogal wat te
doen. Zwarte kousenscholen klaagden dat
zij op die manier gedwongen korfden wor
den om homoseksuele leerkrachten aan te
nemen. Anderen, waaronder ik, vonden dat
de wet overbodig was, omdat het allemaal
toch al in Artikel 1 van de grondwet stond.
En hoe meer je gaat omschrijven wie er niet
gediscrimineerd mogen worden c.q. gelijk
behandeld moeten worden, hoe meer de
nadruk valt op bevolkingsgroepen die er
niet bij staan. Dat bleek ook wel. In 1993 al
protesteerden gehandicapten dat ze niet
met name genoemd werden in de Wet Gelij
ke Behandeling. Nu de wetgeving op het ge
bied van abortus en euthanasie verruimd
is, vreesde de Gehandicaptenraad dat het
leven van (ongeboren) gehandicapten wet
telijk niet voldoende beschermd is. Opname
in Artikel 1 van de grondwet zou een juridi
sche steun in de rug zijn. Ook meer alle
daagse discriminatie - zoals 20% van ge
handicapte sollicitanten kan de werkplek
niet in - zou op die manier grondwettelijk
kunnen worden aangepakt.
Eind vorig jaar kreeg de Gehandicapten
raad zijn zin. Het Tweede Kamerlid Rou
voet (ChristenUnie) diende een motie in die
tot gevolg heeft dat de tweede zin van Arti
kel 1 er zo uit komt te zien: Discriminatie
wegens godsdienst, levensovertuiging po
litieke gezindheid, ras, geslacht, handi
cap, chronische ziekte, of op welke grond
