yAlice in Wonderland meets The Exorcist
KUNST CULTUUR
'Je moet rekening houden met de smaak van het publiek'
Stormloop op Britse musea na afschaffing van toegangsprijzen
R7
luters/Timothy White
topi leidt
iking Oscars
hills - Actrice Whoopi
g presenteert dit jaar de
ng van de Academy
,1 Goldberg heeft al drie
rder de uitreiking van de
ieuze Oscars gepresen-
torig jaar werd het jaar-
>11 stijn geleid door komiek
lartin. De Oscars wor-
24 maart in het nieuwe
Iheatre in Hollywood
74e keer uitgereikt. De
^en ities voor de filmprijzen
iop 12 maart bekendge-
anboom van
s Couperus
lc - Het Letterkundig
n heeft een stamboom
geslacht Couperus ver-
Dit unieke document,
amiliegeschiedenis van
1 temde Nederlandse
:r Louis Couperus in
rengt, is tot 7 april te
de huidige tentoonstel-
'en¥r Elisabeth Baud, de
tote van de schrijver,
wordt de met pen en
a I geschreven stamboom
°pmen in de permanente
wieling van het muse-
V011 de Prins Willem-
derhof 5 te Den Haag.
promoot cd
minitournee
•am Sita (voorheen K-
e8.e aakte gisteren een 'win-
jy1 nee' ter promotie van
i rste solo-album. De po-
zangeres (21) tracteerde
•tterdamse fans bij Free
Shop op twee nummers
eru en haar singlehit 'Hap-
tf is talloze handtekenin-
larna wachtte een heli
die haar naar Schiphol
ranwaar ze per limousi-
rok naar de Amsterdam
erstraat voor haar twee-
ioptreden. Tenslotte
t in vliegende vaart naar
t. Vanavond geeft Sita
rste eigen concert in
dam. Met het volledig
alige popalbum 'Happy'
op de internationale
in maart wordt de cd
gebracht in de rest van
i, Azië en Australië.
n
dinsdag 8 JANUARI 2002
londen/anp - Sinds de nationale musea en ga
leries in Groot-Brittannië in december de toe
gangsprijzen hebben afgeschaft, zijn de bezoe
kersaantallen spectaculair gestegen. Bij som
mige musea staan zelfs lange rijen voor de
deur, terwijl de Britten er tot voor kort met
geen stok naar binnen te krijgen waren.
Volgens cijfers die het Britse ministerie van
Cultuur gisteren bekendmaakte, is het aantal
museumbezoekers in de eerste maand sinds
de maatregel verdubbeld ten opzichte van de
zelfde periode vorig jaar.
Het Victoria and Albert Museum in Londen
kreeg zelfs vier keer zoveel bezoekers te ver
werken en was daarmee de grootste stijger.
Vooral jonge gezinnen weten sinds ze niet
meer hoeven te betalen de weg naar het muse
um beter te vinden. Minister van Cultuur Tes
sa Jowell sprak gisteren van 'een spectaculair
succes.' Volgens haar is het belangrijk, vooral
voor kinderen en studenten, dat de nationale
kunstschatten nu voor iedereen vrij toeganke
lijk zijn. De bewindsvrouw zei dat de toe
gangsprijzen mensen er klaarblijkelijk van
weerhielden naar een museum te gaan.
Het verlies aan inkomsten wordt gecompen
seerd met overheidssubsidies ter waarde van
29 miljoen pond (47 miljoen euro).
Veel Britse musea en andere bezienswaardig
heden kampten sinds de aanslagen in de VS
op 11 september juist met sterk teruglopende
b ezoekersaan tallen
Vooral Amerikaanse toeristen, normaal ge
sproken fervente museumbezoekers, bleven
massaal weg.
Griezelen met een sausje van schuine humor in het 'Circus of Horrors'
door Marjolijn de Cocq
Brighton - Lijkbleek geschminkt
gezicht, het haar in steile grijze
pieken, lange zilveren jas, hoge
hoed. Hij ontvangt in vol ornaat:
Dr. Haze, onsterfelijk ringmeester
van het Circus of Horrors. Circus
kind. vuurvreter en would-be
rockster. Hij is presentator van
de freaks die hij om zich heen
heeft verzameld in 'waarschijn
lijk het enige circus voor volwas
senen ter wereld'. Griezelen met
een saus van schuine humor en
gitaarbombast. Alice in Wonder
land meets The Exorcist.
In de bar van het wat verlopen
jaren zeventig theater van Brigh
ton rukt Dr. Haze (voornaam
John, maar die is al lang in on
bruik) een dienblaadje aan. Gary
Stretch, een van de acts van het
Circus of Horrors, trekt het vel
van zijn buik bijna een halve
meter uit. Drie pints kunnen er
op, Stretch deelt gedienstig
rond. Eerder had hij het vel van
zijn nek over zijn gezicht getrok
ken, zijn bovenarmen met ijze
ren klemmen uitgerekt tot Bat-
manvleugels. Eigenlijk is het een
huidziekte, maar Gary Stretch
heeft er zijn vak van gemaakt
zoals de Elephant Man zich in
de freakshows van weleer liet
tentoonstellen.
„Maar dit zijn mensen die het
zelf willen, dit is de carrière die
ze gekozen hebben", benadrukt
Haze. „Veel van de acts zijn ei
genlijk eeuwenoud, maar wij
presenteren ze in een modem
jasje." Zoals Wasp Boy, de wes
penjongen, 'half mens, half in
sect', cüe zich onderwerpt aan
'huzarenstukjes van menselijke
mutilatie' en degens, stroomsto
ten en tl-buizen wegslikt. „Me
vrouw, ik denk dat u wel ergere
dingen heeft geslikt", voegt Ha-
ze 's avonds een gillende dame
in het publiek toe. Hoe shoc
kerend ook, het moet wel ton
gue in cheek blijven.
Het is een beetje goochelen met
psychologie, ontvouwt Haze zijn
werkwijze. Mensen moeten een
beetje huiveren, maar er vooral
geen nachtmerries aan over
houden. „Er gebeuren zoveel
echt verschrikkelijke dingen op
de wereld, het is de bedoeling
dat je het Circus of Horrors met
een positieve 'vibe' uitkomt. Je
ziet wel vrij expliciete, gruwelij
ke dingen, maar omdat we het
op een grappige manier doen, is
de show toch in veel opzichten
licht amusement. Humor is het
belangrijkste ingrediënt." De
leeftijdscategorie houdt hij op
twaalf plus. „Kinderen vinden
het geweldig, maar hun ouders
willen liever niet dat ze dit zien.
We zijn waarschijnlijk het enige
circus voor volwassenen ter we
reld."
Het Circus of Horrors maakte
als 'fusie van theater, horror en
rock 'n' roll' zijn debuut in 1995
op het Festival van Glastonbury
nadat Haze, uitgekeken op het
clubcircuit waar de oerversie
van de show vorm kreeg, voor
het grotere werk een grote pro
ducent en een regisseur had
aangetrokken. Een tour van 3,5
jaar bracht 'Groot-Brittannië's
grootste exportcircus' in Europa
van festival naar festival en van
de grote arena's van Zuid-Ame-
rika tot het vijftigste verjaardags
feestje van prins Charles. Maar
vorig jaar deed Haze met een
show nieuwe stijl bewust een
stapje terug. „We wilden meer
een theatersetting. Eerst moes
ten we als een echt circus op
reis met een immense set. Ten
ten, stoelen, generatoren. We
hadden veertien trailers, het leek
Pink Floyd wel. Maar de zaal, de
bar, de toiletten - in een theater
wordt dat allemaal voor je ge
daan."
De verhaallijn van het Circus of
Horrors - jonge maagd wordt
vermoord nadat ze door Dr. Ha-
ze een wereld van wellust en
verderf is binnengelokt, maar
keert 120 jaar later als vampier
terug om wraak te nemen - is
'doelbewust vaag'. „Het gaat om
de acts." De bombastische rock
in de show, live gespeeld en ge
zongen, is grotendeels door Ha-
ze geschreven. De combinatie
van rock-'n-roll en zijn eigen
larmoyante circusverleden bleek
voor hem de ideale.
Nog voor zijn eerste verjaardag
bleef hij alleen met zijn moeder
in een caravan in Schotland
achter, nadat zijn vader, een
vermaard vuurvreter, er van
door was gegaan. Tijdens een
korte, door de rechter afge
dwongen gezinshereniging op
zijn twaalfde keek hij de kunsten
van zijn vader af, voor die nog
geen twee jaar later opnieuw
verdween. „Nooit meer terugge
zien." Haze at vuur, liep op glas,
trainde paarden en werd ring
meester in een traditioneel cir
cus. „Maar ik ben altijd al een
horrorfan geweest. Mijn favorie
te film is 'The Exorcist', als kind
was ik daar echt doodsbang
van." De naam Circus of Hor
rors komt van een film uit 1960
en is volgens Haze 'cool' omdat
je er meteen het juiste beeld bij
krijgt.
„Welcome to the carnival",
galmt Haze 's avonds de uitver
kochte zaal toe. „Welcome to
the freakshow." Al klinkt het live
in de hoge regionen allemaal
wat vals, en ogen de 'unieke
topacts' mottiger dan de super
latieven van Haze doen vermoe
den, ook Brighton gaat plat voor
Dr. Haze en zijn politiek incor
recte entourage. „Onder geen
enkel beding de vampiers voe
den", maant een hostess. „Ver
boden de zaal te verlaten."
Monsterlijke wezens op stelten
dansen door het publiek; acro
baten in skeletpakken doen in
het duister van blacklight een
wat knullig dansje annex paal-
klimact; een 'afgehakte' voet
wordt onder de fluittonen van
Bright Side of Life' blijmoedig
doorgegeven; een acrobate be
vrijdt zich uit haar benarde po
sitie in een fles om zich aan het
haar over het podium te laten
slingeren. Het is Circus, het is
Show, maar Horror wordt het
nergens.
Voor het publiek in Brighton
kan het ondertussen niet plat
genoeg. Als Haze de zaal ingaat
met een als spuitende penis ver
momd waterpistool, stijgt de hi
lariteit ten top. 'Een beetje bloot
en veel schuine grappen', had
de vampier-ringmeester de hu
morfactor van het Circus of
Horrors al gekenschetst. „Seks is
goed. Seksistisch is niet goed,
maar sexy is goed." Een Britse
feministe had zich kwaad ge
maakt, aldus Haze, maar be
rucht maakt beroemd. „En het
is wel een beetje vreemd dat
sommige mensen het 'too
much' vinden, terwijl prins
Charles ons op zijn verjaardag
wil."
Circus of Horrors: Rijnhal Arn
hem 12 januari 2002; Heineken
Music Hall Amsterdam 17 ja
nuari 2002. Informatie en re
serveringen: 026-3637833
Jaarlijks duizenden
optredens, van
uiskamerformaat tot
concert. Miljoenen
ïzoekers, van jong tot
id. Honderden bands,
dance tot hardrock. De
eerlijkste vorm van
ipmuziek, live, op het
idium, is big business.
p_ ok in de Leidse regio,
rob lar verschillende zalen
'tdi n graantje meepikken
Uui "an ^eze onSe'<enc'e
I bi pulariteit. Wat zijn dat
noe voor poppodia? Hoe
rek idruipen ze zich? Met
ad ke
muziek proberen ze
g Iq ubliek te lokken? Een
t p dje langs de podia in de
ien Ise regio. In aflevering i:
n De Boerderij in
Zoetermeer.
De Boerderij heeft de wind weer mee
door Herman Joustra
zoetermeer - Ooit beklommen
tal van grote bands het podium
van De Boerderij in Zoetermeer.
Bands van naam zoals de Tubes
(jawel, 'White punks on dope'). In
de jaren tachtig was dat Een glo
rietijd, met regelmatig een bom
volle zaal. Maar stukje bij beetje
kwam daar de klad in en brokkel
de de goede naam die het poppo
dium had opgebouwd weer af.
Geen bands van naam meer en
steeds minder publiek. Dus ook
minder inkomsten. De Boerderij
bevond zich in een neerwaartse
spiraal.
Sinds een jaar of twee, drie is
daarin verandering aan het ko
men. Het poppodium, destijds
inderdaad gehuisvest in een ou
de boerderij, is verhuisd naar
een spiksplinternieuw onderko
men. En met het huidige pro
gramma stroomt ook de zaal
weer geregeld vol. Van oude
sterren als Mother's Finest en
Nina Hagen tot Manfred Mann
en Thin Lizzy. Van meestergita-
rist A1 Dimeola tot meester-
drummer Dave Weckl. Tegen
woordig stéét er weer wat in
Zoetermeer.
Deels verantwoordelijk voor de
ze ommezwaai is programmeur
Arie Verstegen, krap twee jaar
werkzaam in Zoetermeer. „Het
liep van geen kanten toen ik hier
kwam. Waarom niet? Interne
conflicten. Steeds weer wisselin
gen. De ene programmeur
kwam en de andere ging. En
datzelfde gold voor de directeu
ren. De programmering was ook
niet bijzonder. Veel coverband
jes. Daar trek je natuurlijk geen
publiek mee. Geen wonder dat
de financiële situatie ook be
roerd was. Er was een gat van
anderhalf miljoen."
De gemeente, die De Boerderij
subsidieert, wierp de reddings
boei uit en dichtte in één keer
het financiële gat. Zoetermeer
bepaalde ook dat het zittende
bestuur zijn biezen moest pak
ken en dat een interim-bestuur
orde op zaken moest stellen.
Dat bestuur haalde een nieuwe
directeur. En die nieuwe direc
teur ging op zoek naar een nieu
we programmeur. Dat werd dus
Arie Verstegen. „Ik had zestien
jaar als programmeur in Uden
gewerkt. Bij een vergelijkbare
zaal, De Pul. Verder had ik ge
werkt bij een Duitse platen
maatschappij, Inside Out. Met
veel symfonische en progressie
ve rock. En ik had tournees ge
organiseerd voor bands uit die
hoek."
„Ik heb, toen ik kwam, gekeken
naar twee dingen: wat gebeurt
er bij De Boerderij en wat ge
beurt er bij andere zalen in de
regio? Het heeft geen enkele zin
eikaars programmering te kopi
ëren. Ik zag bekendere Neder
landse bands bijvoorbeeld eerst
in Gouda optreden, dan in een
andere zaal in de buurt, dan het
LVC en tenslotte hier. Ja, dan
trek je geen publiek meer. De
loop was er ook uit in De Boer
derij, door de eerdere program
mering. Wat je dan krijgt is dat
mensen eerder naar een andere
zaal gaan. Ook al programmeert
De Boerderij dezelfde band."
Verstegen wilde daarom een
programmering die afweek van
de zalen in de wijde regio. „We
hebben hier nu veel fusion,
symfonische rock, progressieve
metal en oudere namen. Nou,
die andere programmering
werkt. De bezoekersaantallen
zijn de afgelopen twee jaar ver
dubbeld. Ik ben zelf redelijk te
vreden. Wat wel moeilijker is:
het neerzetten van Nederlandse
bands. Dat heeft alles te maken
met de prijzen. Bij een gemid
deld Nederlands bandje dat het
regionale niveau is ontgroeid,
praten we al snel over bedragen
Arie Verstegen: „De bezoekers van poppodia willen tegenwoordig meer zekerheid. Jezelf laten verrassen, zoals vroeger, is er niet meer bij."
Foto: Mark Lamers
die tegen de 5000 gulden lopen.
Dat haal je er dus niet uit. Met
Blof en De Dijk wel. Maar er zijn
misschien maar tien bands van
dat kaliber in Nederland."
„En dan nog. Dat soort bands
wijkt nu ook al steeds vaker uit
naar grotere gelegenheden, De
Boerderij heeft een capaciteit
van 800 man. Dat is trouwens
een beetje de tendens in de
popmuziek vandaag de dag.
Bands die bijna van de ene dag
op de andere groot worden.
Daar zit niets tussen. Ook niet
qua publiek. Of er komt nie
mand op af, of het concert is
meteen uitverkocht. De bezoe
kers willen tegenwoordig steeds
meer zekerheid. Jezelf laten ver
rassen, zoals vroeger, is er niet
meer bij. Vroeger was er ook
meer sprake van vaste bezoe
kers, mensen die steeds terug
kwamen."
Oude namen lopen hier goed.
Volle zalen. Met dat publiek dat
van oudsher altijd naar concer
ten ging. Dat gaat nu misschien
wat minder vaak de deur uit.
Maar voor een naam komen ze
nog wel. Dat geluk heb ik dan,
door mijn vroegere werk. Bij de
programmering draait het voor
een groot deel om de contacten.
Dankzij die Duitse platenmaat
schappij konden we David
Crosby en John Waite boeken.
Maai" het gaat niet alleen om
contacten. Je moet ook rekening
houden met de smaak van het
publiek. Je moet niet denken: dit
bandje vind ik niks aan, dus dat
programmeer ik maar niet."
De Boerderij heeft nu in elk ge
val de wind mee. Al betekent dat
nog niet dat het popodium een
rimpelloos bestaan leidt. „We
kunnen niet doen waar we zin
in hebben en denken dat Zoe
termeer wel weer voor de kosten
opdraait, mochten we weer met
een tekort zitten. Zoetermeer
kijkt heus wel naar de cijfertjes.
De subsidie bedraagt jaarlijks
ongeveer 660.000 gulden. Een
dikke zes ton betalen we terug
als huur. Dan blijft er dus niet
veel over. Het geld voor de pro
grammering en het personeel
moeten we voor het grootste
deel bekostigen uit entreegelden
en baromzet. Je kunt dus stellen
dat we elk jaar weer op nul be
ginnen. Dat betekent dat er wei
nig ruimte is om te experimen
teren. Dus geen tijd en geld om
andere muziekstromingen op te
bouwen."
„Bovendien, we werken met
veel vrijwilligers. Onze staf be
staat uit zes man, maar we heb
ben een kleine zeventig vrijwilli
gers, van wie het grootste deel
barwerk doet. En een klein deel
de techniek, geluid en licht. Ter
vergelijking: Paradiso heeft drie,
vier keer zoveel vast personeel.
Met meer professionele mensen
kun je meer doen. De eisen die
de bands stellen worden steeds
hoger. Met bekende namen
moet je ook professionele licht
en geluidsmensen hebben. Die
omslag zullen we op een gege
ven moment moeten maken.
Geleidelijk, niet van de ene dag
op de andere, maar tochlk denk
ook dat die investing zich te
rugverdient."
„Aan onze spullen ligt het in elk
geval niet. Het geluid is goed,
het licht is goed. Het mooie van
de zaal is ook dat het publiek
vrij dicht tegen de artiest aan
staat. Fouten zijn er ook ge
maakt hoor, bij de bouw. Als je
bijvoorbeeld op het balkon op
de derde rij staat, zie je niks
meer. In de zaal zelf heb je ach
terin goed zicht. En het geluid
gaat nog beter worden. Nu zit
ten er nog een paar minpunten
aan de akoestiek, maar er ko
men stroken, doeken bovenin te
hangen. Dat dempt. Kijk, als er
veel publiek in de zaal is, dan
dempt dat zelf het geluid. Maar
als er minder mensen zijn, heb
ben de technici meer moeite het
geluid in orde te krijgen. Bin
nenkort dus niet meer."
Dr. Haze, onsterfelijk ringmeester van het Circus of Horrors, bevrijdt een acrobate uit haar benarde posi
tie in een fles. Foto: GPD
