*ndische mensen zijn veel te bescheiden!H,et Aalmarktplan Tussen kunst en wetenschap LEIDEN REGIO J is laat en weinig "ONDERZOEK 0I3OZH3CJNO HORA EST Wijzigingen lijst Groenlinks MB El woensdag S DECEMBER 2001 R3 i plii te d iitvo Kramp ken. n°d eduizend gulden kun- itrianten van het rijk }p c genoegdoening voor il v^angst die hen des- s zij erland te wachten P'eHwaarde is wel dat de en n u ussen 8 maart 1942 en pai}>1945 'n Nederlands- de tof of in een Jappen- s in Azië. Leidenaar J. ian] een van c'e ve'en ^'e ij hé'ng komen voor dit 1 nyie 'Indische gebaar' twee weken voor in- 'an kan worden. Maar gbgpdoenirïg wil hij de eto<n niet noemen. Daar- ïlijk bedrag veel te laag. laag zelf. En dus blijft voor een hogere uit- de oorlogsslachtof- (ierlands-lndië. Leidenaar blijft strijden voor grotere tegemoetkoming 0 mag dan al vaststaan nschrijvingen mogen 1^1, een verloren zaak is *laproth niet. Hij geeft t)or een rechtvaardiger ïoming niet op. Zo ige week nog een ge- het CDA-kamerlid ie-van der Hoeven en ij bijna dagelijks stad or$Lf om lotgenoten te üebor zijn standpunt. Hij eerfvan overtuigen dat zij In moeten laten horen. Ie fijke opgave, meent hij. ielijlndische mensen stel- jaajtijd veel te bescheiden ninik ben fanatiek. Ik ga anal uit hun tent lokken, veifiiet alleen in mijn op- ter zijn meer mensen die iet p veel te laag vinden.'' 1 dtspraak wat kracht bij Jlaflraait hij snel een tele- i bner. Een goede beken- et (laproth, Hagenaar R. meldt desgevraagd dat hij het met hem eens is. „Ik zet me daar niet zo voor in als Clap- roth hoor, maar ik volg zijn ge dachten daarover wel. Uit het verleden is gebleken dat de Indi sche mensen er altijd bekaaid vanaf komen als het aankomt op financiële regelingen en te gemoetkomingen.' De zwerftocht van Claproth, die zal eindigen in Nederland, be gint in 1945. In oktober van dat jaar - een paar maanden na de Japanse capitulatie en de afkon diging van de Indonesische Re publiek door de onafhankelijk heidsstrijders - belandt hij als 14-jarige jongen in de gevange nis vanwege een sympathiebe tuiging aan de voormalige kolo nisator. Claproth was daar hoogstwaarschijnlijk gestorven als de gevangenen niet op het nippertje waren bevrijd door een Nederlandse medewerker van een oliemaatschappij en tien gurkha's van het Britse le ger. De jonge Claproth is niet de enige in zijn gezin die een tijd in het gevang zit. Twee broers en een zwager verblijven drieënhalf jaar in een Japans kamp in Bir ma. Zijn vader, die in de koloni ale tijd hoofd van 's lands kas was op Soerabaja, sterft in 1944 aan de galg omdat hij tijdens de Japanse bezetting naar buiten landse zenders luisterde en ver- zetsblaadjes verhandelde. Na zijn bevrijding begint Clap roth te zwerven door de Indone sische archipel, omdat er thuis geen toekomst voor hem is. Maar als het hem op de andere eilanden ook niet lukt een be staan op te bouwen, scheept hij zich samen met zijn moeder in op een boot naar Nederland. Zij komen, zoals veel andere Indi sche mensen, nagenoeg berooid aan in Nederland. De huizen, grond en andere bezittingen van Oranjegezinde Indonesiërs wa ren veelal geconfisqueerd door de republikeinen. De overtocht hebben de meesten uit eigen zak moeten betalen. En eenmaal aangekomen in Nederland wacht hen een kille ontvangst. Claproth herinnert het zich nog als de dag van gisteren. De da tum, 19 juni 1951, staat in zijn geheugen gebrand: „Niemand zat op die 'pindapoep-Chine- zen' te wachten. Want zo noem den ze ons soms, hè. We waren ev^_ DOOR PETER GROENENDIJK Taco Stolk en de schoonheid van wiskunde gierigheid is de belang- Irijfveer voor de weten- f)e rubriek In Onder- et een greep uit de vele aalerpen waar Leidse on- e jers zich in hebben ver- 3Uandaag: kunstenaar en igffaco Stolk. .Ie Tj in het hectische cen- jn Den Haag staat de je Koninklijke Academie r jldende Kunsten. In de 'an het statige gebouw luter hip geklede jonge- piercings, veel haar, wordt gerookt. De ars in opleiding passe- lelachtige teksten, die Ier op de muur zijn ge- 'loves me/loves me 'oorbeeld, en 'I used to ind'. De keurige Univer- fiden lijkt hier heel, heel zijn hier wel degelijk jnderdeel van de Leidse 1( ie. Vanaf deze maand enkele Haagse onder- ituten zich onderdeel Dudste universiteit van j ind noemen. En de 1 één van die instituten. F* olk doceert er en werkt ijn eigen kunst. Het is I it anders dan het Acade- ouw, geeft hij toe. Maar aktijk raakt zijn werk elijk aan dat van onder- i die aan de Leidse j n werken. „Ik ben dol- t de samenwerking. De z ontacten zijn er al." erkt momenteel hard 1 project PARR, dat staat irticle Aesthetics Rela- esearch. Wie verder j gewaarschuwd: het er niet om een proef- met een onderzoeksdoel, Uingen en een samen- in het Engels. PARR be- ich op het snijvlak van n wetenschap. De eerste 1 die het project heeft op- d, hebben zelfs geen >ord: ze zijn slechts ge- et honderden maffe fi- Op elke pagina één: stippen op een wit vel, taar verbonden door lij- samenhang heb ik al ontdekt: als je werkt met priemgetallen, dus bijvoorbeeld drie stippen met zeven verbindingen, ko men er opvallend organische vormen uit. Heel onregelmatig, heel apart. Dat mag je best een onderzoeksresultaat noemen." De grijze, geleerde Leidse pro fessor zal er zijn neus voor op halen. „Klopt. Ik kan me ook best voorstellen dat mensen dit zien en zeggen: dit slaat echt nergens op. Vind ik wel een leu ke reactie, eigenlijk. Maar ver volgens wil ik wel uitleggen dat het wel degelijk ergens op slaat." De samenwerking met de Uni versiteit Leiden stemt hem te vreden. Al was het alleen maar om te doorbreken dat kunste naarsopleidingen altijd HBO's zijn, wat inhoudt dat kunste naars per definitie worden ge zien als beroepsuitoefenaars en niet als onderzoekers. PARR is een goed voorbeeld van een project dat die stelling onder uithaalt." Stolk hoopt te gaan profiteren van de kennis van onderzoekers. „Ik ga zeker con tacten leggen met wiskundigen in Leiden. Zij weten veel meer van getallenleer en de samen hang van verschillende reeksen. Met hun kennis kan ik wellicht stappen in mijn onderzoeks project overslaan." En kunnen de Leidse onderzoe kers ook iets hebben aan die vage figuren van de KABK? „Ze ker weten. Om op die wiskundi gen terug te komen: ik kan me heel goed voorstellen dat kun stenaars hun kunnen helpen om hun fascinaties meer na voelbaar duidelijk te maken. Kunstenaars zijn goed in het communiceren van fascinaties - sterker nog, het is een onmis bare eigenschap van iedere kunstenaar. Ik denk dat veel wiskundigen daar veel minder goed in zijn. Ik stel mij voor dat kunstenaars en wiskundigen met een dergelijk doel de han den ineenslaan." Meer voorbeelden van het werk van Taco Stollc www.wlfr.nl. Opmerkelijke stollingen toegelicht Taco Stolk. Foto: Henk Bouwman nen. Het lijken wel voorstellin gen van ingewikkelde molecu len. Wetenschap? Kunst? De maker zelf noemt het na enig aarzelen wel kunst. „Ik laat de computer eenvoudige patro nen maken, van een bepaald aantal stippen met een bepaald aantal verbindingen. Ik hou van zakelijke, georganiseerde vor men. Ik vind ze ook heel mooi, ja." En hij gelukkig niet alleen, want de eerste resultaten van PARR werden al met succes tentoongesteld in een Haagse galerie. „Ik voel niet dat ik deze vormen zelf maak. Ze bestaan al. Er is alleen een programma voor nodig dat ze uit de printer doet ratelen. Ik zie dit als een eerbetoon aan al die vormen die bestaan maar waar nie mand aandacht aan schenkt. Niet dat ik ze allemaal kan laten zien, hoor. Met het eenvoudige model dat ik nu gebruik zijn al miljarden maal miljarden ver schillende vormen mogelijk." Kunst, dus - maar er zit ook ze ker wetenschap in zijn project. „Ik wil onderzoeken of er sa menhang is tussen de getallen die ik invoer en de soorten vor men die er uit komen. Eén zo'n Een overheid die oprecht ver betering van de verkeersvei ligheid van haar burgers tot doelstelling heeft, verbiedt niet het bezit van radardetec toren, maar het bezit van voertuigen die in staat zijn de maximumsnelheid van 120 kilometer per uur te over schrijden. Stelling 14 bij het proefschrift Quality of Trauma Care waar Michael J.R. Edward 29 novem ber op promoveerde in de me dicijnen. „Het is hetzelfde principe als die tolpoortjes. Die zijn dan bedoeld om het autorijden te rug te dringen, maar in feite probeert de regering daar ge woon geld aan te verdienen. De regering is tegen het ge bruik van radardetectoren om dat ze daardoor ook een hoop boetes en dus geld misloopt. Als het je echt menens is.de maximumsnelheid te handha ven, waarom zet je dan geen snelheidsbegrenzer op perso nenauto's? Ik vrees echter dat niet alleen de overheid onwillig zou zijn, maar ook de machtige autofabrikantenlobby én de automobilisten zelf. Een BMW is toch leuker dan een Skoda, simpelweg omdat hij harder kan? Ikzelf? Ik heb een Porsche én een radardetector. Ja, ja, een aantal collega's heeft me al advocaat van de duivel ge noemd." hier te veel, dat maakten ze ons wel duidelijk. Nederland kon niks missen na de oorlog. Ze waren bang dat wij de huizen en de baantjes zouden inpikken, dat we ze leeg zouden vreten." Claproth kwam met zijn moeder terecht in hotel Het Witte Huis in Oegstgeest dat destijds dienst deed als contractpension. „Het was zwaar voor ons hier. Wij werden niet zo in de watten ge legd als de oorlogsslachtoffers en asielzoekers tegenwoordig. Wij wprden nauwelijks opgevan gen. Onze schooldiploma's, be roepsopleidingen en ons rijbe wijs: het was allemaal niet geldig in Nederland. We moesten weer helemaal opnieuw beginnen en niemand die ons daarbij hielp. Het enige dat we kregen was een voorschot om kleding en meubels aan 'te schaffen. En dat voorschot hebben we tot op de laatste cent moeten terugbeta len." Om dan als gezagsgetrouw va derlander, vijftig jaar na dato, alsnog 3000 gulden te krijgen voor die kille aankomst, komt een beetje als mosterd na de maaltijd. Maar niet alleen de hoogte van het bedrag drukt de stemming in huize Claproth, vertelt zijn vrouw. Het zijn ook de oude wonden die weer wor den opengereten döor deze dis cussie. „Ik geef mijn man wel gelijk, want er zitten veel rare kronkels in de regelgeving voor Indische mensen. Waarom bij voorbeeld krijgen mensen die in een kamp zaten, de zogenoem de binnenkampers, wel een pensioen en de 'buitenkampers' niet? Alsof de mensen buiten het kamp het in die jaren goed hadden! Het is zo oneerlijk dat de regering dat onderscheid maakt. Wij zijn allemaal oor logsslachtoffers. We hebben al lemaal een trauma opgelopen in die jaren. En dat komt nu van wege het Indisch Gebaar weer allemaal naar boven, hè? Dat is heel moeilijk." door Herman Joustra leiden - Centrum Management Leiden maakt zich zorgen over zowel de omvang als de invul ling van het Aalmarktproject. Er komen weinig winkels bij en veel banen levert het ook al niet op. 'Het plan heeft de neiging eerder een stadsvernieuwings project te worden dan een eco nomische investering', stelt de organisatie, waarin belangenor ganisaties uit handel en bedrijfs leven samenwerken om de eco- jiomie in de binnenstad te ver sterken, in een reactie aan bur gemeester en wethouders. Juist een omvangrijke investe ring is belangrijk 'om de bin nenstad te behouden als vitaal woonwerk-, woon- en winkelge bied', stelt Centrum Manage ment Leiden. De afgelopen ja ren is de situatie wel verbeterd ten opzichte van vijfentwintig jaar geleden, toen grote delen van de Leidse binnenstad ver pauperd en verkrot waren. 'Een gecombineerd proces van stads vernieuwing, monumentenbe leid en commerciële investerin gen heeft dat beeld gekanteld'. Bovendien heeft de bouw van grote middenklassewijken als de Stevenshof en de Merenwijk de extra koopkracht geleverd die nodig was om weer nieuw leven te blazen in de stedelijke detail handel. Alleen: 'De operatie is nog niet voltooid. Er zijn nog steeds zwakke plekken in de stad en het Aalmarktgebied is daarvan het grootste en meest centraal gelegen deel'. Daar komt nog bij dat in de ogen van Centrum Management plaatsen als Leiderdorp, Alphen. Amstel veen, Leidschendam en Hoofd dorp, 'mede dankzij flinke in vesteringen gedurende de laat ste jaren, nu veel economische vitaliteit bij Leiden weghalen. In jaren van onbestemd praten heeft Leiden het nodige geld en talent aan zich voorbij zien gaan. Het is de hoogste tijd voor een inhaalslag'. Maar dat moet dan wel een om vangrijke inhaalslag zijn. 'Een te kleinschalig verbeteringsplan voegt na het jarenlange wachten geen trekkracht toe'. Om meer consumenten naar die binnen stad te trekken, zijn nog meer investeringen nodig, zoals op en rond de Lammermarkt, het van Gend Loosterrein en het voor malige weeshuis aan de Hoog- landsekerkgracht, stelt Centrum Management. 'Om ons voor de verandering negatief uit te druk ken: het Aalmarktplan is laat en weinig. Verder uitstel en verdere schaalverkleining zullen er te laat en te weinig van maken'. leiden - De kans dat oud-politi cus Herman Amptmeijer terug keert in de Leidse gemeenteraad is een stuk kleiner geworden. Het bestuur van Groenlinks had hem op een verkiesbare, zesde plaats van de kandidaten lijst gezet, maar de leden heb ben anders besloten. Amptmeij er staat op de definitieve lijst niet bij de eerste tien. Leden hebben ervoor gezorgd dat Ge- raldine Pieterse, maar met name Rianne Becht en Mark Evers op een hogere plaats terecht kwa men. Pieterse, voorzitter van het wijkcomité Oranjegracht/Waardgracht, is de nieuwe nummer zes. Na haar volgen Anton Dronkers, Rianne Becht en partijvoorzitter Mark Evers. Evers komt van buiten de top tien. Voornaamste slachtof fer van die wisselingen is Ampt meijer. Verder zakte Jos Posthu- ma van de negende naar de tiende plek; en Nourdin Tchiche van tien naar elf. Tchiche is de broer van het kandidaat-raads lid Jamal Tchiche bij de PvdA. uit de Leidsch Dagblad lllCIIü El X ANNO 1901 Donderdag 5 December SINTERKLAAS - Onlangs werd ergens nog een ern stige discussie gevoerd over de vraag of het niet in strijd was met het respect voor de waarheid, dat wij bij jonge kinderen, rechtstreeks door het zelf te doen, indirect door toe te laten, dat het door ande ren gedaan wordt, de Sinterklaasverhalen van den rijjool over de dakpannen en de nederdaling door schoorsteenpijpen aan den man brengen. Hebben die menschen, die daarover aan 't debatteeren slaan, den heelemaal vergeten, dat zij ook kinderen zijn geweest, en herinneren zij zich gansch niet meer, dat die zelfde verhalen tot het verrukkelijkste behooren, dat zij ooit mochten vernemen? Vooral ook, omdat er zulke mooie illustraties mee verbon den waren? En is er onder de millioenen bij millioenen Neder- landsche mannen en vrouwen, - want vergeet niet, Sint-Nicolaas is in de eerste plaats onze eigen, na tionale heiligman - ooit één geweest, van wien bewe zen kan worden, dat hij door het kinderlijk geloof aan de werkelijke bestaanbaarheid van den weldoe ner der jeugd, een enkel greintje bijgeloof meer in zijn brein heeft opgezameld dan hem zonder dat ten deel gevallen zou zijn? ANNO 1976 LEIDEN - De Ton Menken IJsbaan aan de Vondellaan floreert. Nadat begin vorige maand de 25.000ste bezoeker zich op het ijs had gewaagd, kon gisteren alweer de 100.000ste worden verwelkomd. Het was Tineke Mieremet van de Rijn- en Schiekade, die niet alleen door Ton Menken werd opge^Kht maar ook door Sint Nicolaas en een vrij bejaarde zwarte piet. Foto: Archief Leidsch Dagblad Zaterdag 4 december LEIDEN - Leiden krijgt voorlopig nog geen daklozen- centrum. De plannen voor een dergelijke voorziening kunnen ditmaal niet doorgaan, omdat de exploitatie de gemeente te veel geld zou gaan kosten. Dat heeft een onderzoek dat de afgelopen maanden door B. en W. is gehouden uitgewezen. Zelfs een bedrag van een ton is te weinig om een daklozencentrum van de grond te krijgen. De gemeenteraad sprak zich vier jaar geleden, in de zomer van 1972, al uit voor de stichting van een cpvangmogelijkheid voor daklo zen. Aan dit besluit werd echter wel de eis verbon den, dat de exploitatie van het centrum kostendek kend moest zijn Een ambtelijke werkgroep hield zich daarna met de mogelijkheden bezig. De plan nen raakten toen in een ver gevorderd stadium van uitvoering. Als mogelijke huisvesting voor het cen trum werd aanvankelijk gedacht aan de voormalige Witte Poortkazerne aan het Noordeinde. Later echter achtte men het voormalige Minnehuis aan de Kaar- senmakerssteeg een betere oplossing. Voor dit pand werd een plan gemaakt, in samenwer king met het Leger des Heils, dat ook in andere plaatsen in het land daklozencentra exploiteert. Het Minnehuis zou worden gehuurd van de Diakonie. Zo ver is het echter nooit gekomen, want de traag verlo pende onderhandelingen met de gemeente, deden de Diakonie besluiten het Minnehuis te verkopen aan het Leidse aannemingsbedrijf van de Gebr De Bolster De oprichting van een daklozencentrum leek toen voorlopig van de baan, hoewel men in veel kringen overtuigd bleef van de noodzaak. LEIDERDORP - „Openheid stimuleert de activiteit van de bestuurder. Zij voorkomt dat je zou indutten. Je zit - juist door die openheid - in zo'n glazen huis datje je niet kunt permitteren om niet op de hoogte te zijn van wat er onder de bevolking leeft." Burge meester Van der Have van Leiderdorp ervaart open heid en voorlichting als een goed functionerend middel om de Leiderdorper bij het gebeuren m het dorp te betrekken. i In deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing ovx-rsthriJvingskaartter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) op tësturen Dagblad. t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, postbus 54, 2300 AB leiden of door contante betaling aar igblad .i.in de Rooseveltstruat 82. U ontvangt de foto binnen drie weken. Ingevulde cheque (geen te sturen naar het Lefctsch aan de balie van liet I ridsch

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2001 | | pagina 15