*ndische mensen zijn veel te bescheiden!H,et Aalmarktplan
Tussen kunst en wetenschap
LEIDEN REGIO
J is laat en weinig
"ONDERZOEK
0I3OZH3CJNO
HORA EST
Wijzigingen lijst Groenlinks
MB El
woensdag S DECEMBER 2001
R3
i plii
te d
iitvo
Kramp
ken.
n°d eduizend gulden kun-
itrianten van het rijk
}p c genoegdoening voor
il v^angst die hen des-
s zij erland te wachten
P'eHwaarde is wel dat de
en
n u ussen 8 maart 1942 en
pai}>1945 'n Nederlands-
de tof of in een Jappen-
s in Azië. Leidenaar J.
ian] een van c'e ve'en ^'e
ij hé'ng komen voor dit
1 nyie 'Indische gebaar'
twee weken voor in-
'an kan worden. Maar
gbgpdoenirïg wil hij de
eto<n niet noemen. Daar-
ïlijk bedrag veel te laag.
laag zelf. En dus blijft
voor een hogere uit-
de oorlogsslachtof-
(ierlands-lndië.
Leidenaar blijft strijden voor grotere tegemoetkoming
0
mag dan al vaststaan
nschrijvingen mogen
1^1, een verloren zaak is
*laproth niet. Hij geeft
t)or een rechtvaardiger
ïoming niet op. Zo
ige week nog een ge-
het CDA-kamerlid
ie-van der Hoeven
en ij bijna dagelijks stad
or$Lf om lotgenoten te
üebor zijn standpunt. Hij
eerfvan overtuigen dat zij
In moeten laten horen.
Ie fijke opgave, meent hij.
ielijlndische mensen stel-
jaajtijd veel te bescheiden
ninik ben fanatiek. Ik ga
anal uit hun tent lokken,
veifiiet alleen in mijn op-
ter zijn meer mensen die
iet p veel te laag vinden.''
1 dtspraak wat kracht bij
Jlaflraait hij snel een tele-
i bner. Een goede beken-
et (laproth, Hagenaar R.
meldt desgevraagd dat
hij het met hem eens is. „Ik zet
me daar niet zo voor in als Clap-
roth hoor, maar ik volg zijn ge
dachten daarover wel. Uit het
verleden is gebleken dat de Indi
sche mensen er altijd bekaaid
vanaf komen als het aankomt
op financiële regelingen en te
gemoetkomingen.'
De zwerftocht van Claproth, die
zal eindigen in Nederland, be
gint in 1945. In oktober van dat
jaar - een paar maanden na de
Japanse capitulatie en de afkon
diging van de Indonesische Re
publiek door de onafhankelijk
heidsstrijders - belandt hij als
14-jarige jongen in de gevange
nis vanwege een sympathiebe
tuiging aan de voormalige kolo
nisator. Claproth was daar
hoogstwaarschijnlijk gestorven
als de gevangenen niet op het
nippertje waren bevrijd door
een Nederlandse medewerker
van een oliemaatschappij en
tien gurkha's van het Britse le
ger. De jonge Claproth is niet de
enige in zijn gezin die een tijd in
het gevang zit. Twee broers en
een zwager verblijven drieënhalf
jaar in een Japans kamp in Bir
ma. Zijn vader, die in de koloni
ale tijd hoofd van 's lands kas
was op Soerabaja, sterft in 1944
aan de galg omdat hij tijdens de
Japanse bezetting naar buiten
landse zenders luisterde en ver-
zetsblaadjes verhandelde.
Na zijn bevrijding begint Clap
roth te zwerven door de Indone
sische archipel, omdat er thuis
geen toekomst voor hem is.
Maar als het hem op de andere
eilanden ook niet lukt een be
staan op te bouwen, scheept hij
zich samen met zijn moeder in
op een boot naar Nederland. Zij
komen, zoals veel andere Indi
sche mensen, nagenoeg berooid
aan in Nederland. De huizen,
grond en andere bezittingen van
Oranjegezinde Indonesiërs wa
ren veelal geconfisqueerd door
de republikeinen. De overtocht
hebben de meesten uit eigen
zak moeten betalen. En eenmaal
aangekomen in Nederland
wacht hen een kille ontvangst.
Claproth herinnert het zich nog
als de dag van gisteren. De da
tum, 19 juni 1951, staat in zijn
geheugen gebrand: „Niemand
zat op die 'pindapoep-Chine-
zen' te wachten. Want zo noem
den ze ons soms, hè. We waren
ev^_
DOOR PETER GROENENDIJK
Taco Stolk en de schoonheid van wiskunde
gierigheid is de belang-
Irijfveer voor de weten-
f)e rubriek In Onder-
et een greep uit de vele
aalerpen waar Leidse on-
e jers zich in hebben ver-
3Uandaag: kunstenaar en
igffaco Stolk.
.Ie
Tj in het hectische cen-
jn Den Haag staat de
je Koninklijke Academie
r jldende Kunsten. In de
'an het statige gebouw
luter hip geklede jonge-
piercings, veel haar,
wordt gerookt. De
ars in opleiding passe-
lelachtige teksten, die
Ier op de muur zijn ge-
'loves me/loves me
'oorbeeld, en 'I used to
ind'. De keurige Univer-
fiden lijkt hier heel, heel
zijn hier wel degelijk
jnderdeel van de Leidse
1( ie. Vanaf deze maand
enkele Haagse onder-
ituten zich onderdeel
Dudste universiteit van
j ind noemen. En de
1 één van die instituten.
F* olk doceert er en werkt
ijn eigen kunst. Het is
I it anders dan het Acade-
ouw, geeft hij toe. Maar
aktijk raakt zijn werk
elijk aan dat van onder-
i die aan de Leidse
j n werken. „Ik ben dol-
t de samenwerking. De
z ontacten zijn er al."
erkt momenteel hard
1 project PARR, dat staat
irticle Aesthetics Rela-
esearch. Wie verder
j gewaarschuwd: het
er niet om een proef-
met een onderzoeksdoel,
Uingen en een samen-
in het Engels. PARR be-
ich op het snijvlak van
n wetenschap. De eerste
1 die het project heeft op-
d, hebben zelfs geen
>ord: ze zijn slechts ge-
et honderden maffe fi-
Op elke pagina één:
stippen op een wit vel,
taar verbonden door lij-
samenhang heb ik al ontdekt:
als je werkt met priemgetallen,
dus bijvoorbeeld drie stippen
met zeven verbindingen, ko
men er opvallend organische
vormen uit. Heel onregelmatig,
heel apart. Dat mag je best een
onderzoeksresultaat noemen."
De grijze, geleerde Leidse pro
fessor zal er zijn neus voor op
halen. „Klopt. Ik kan me ook
best voorstellen dat mensen dit
zien en zeggen: dit slaat echt
nergens op. Vind ik wel een leu
ke reactie, eigenlijk. Maar ver
volgens wil ik wel uitleggen dat
het wel degelijk ergens op
slaat."
De samenwerking met de Uni
versiteit Leiden stemt hem te
vreden. Al was het alleen maar
om te doorbreken dat kunste
naarsopleidingen altijd HBO's
zijn, wat inhoudt dat kunste
naars per definitie worden ge
zien als beroepsuitoefenaars en
niet als onderzoekers. PARR is
een goed voorbeeld van een
project dat die stelling onder
uithaalt." Stolk hoopt te gaan
profiteren van de kennis van
onderzoekers. „Ik ga zeker con
tacten leggen met wiskundigen
in Leiden. Zij weten veel meer
van getallenleer en de samen
hang van verschillende reeksen.
Met hun kennis kan ik wellicht
stappen in mijn onderzoeks
project overslaan."
En kunnen de Leidse onderzoe
kers ook iets hebben aan die
vage figuren van de KABK? „Ze
ker weten. Om op die wiskundi
gen terug te komen: ik kan me
heel goed voorstellen dat kun
stenaars hun kunnen helpen
om hun fascinaties meer na
voelbaar duidelijk te maken.
Kunstenaars zijn goed in het
communiceren van fascinaties
- sterker nog, het is een onmis
bare eigenschap van iedere
kunstenaar. Ik denk dat veel
wiskundigen daar veel minder
goed in zijn. Ik stel mij voor dat
kunstenaars en wiskundigen
met een dergelijk doel de han
den ineenslaan."
Meer voorbeelden van het werk
van Taco Stollc www.wlfr.nl.
Opmerkelijke stollingen toegelicht
Taco Stolk. Foto: Henk Bouwman
nen. Het lijken wel voorstellin
gen van ingewikkelde molecu
len. Wetenschap? Kunst?
De maker zelf noemt het na
enig aarzelen wel kunst. „Ik laat
de computer eenvoudige patro
nen maken, van een bepaald
aantal stippen met een bepaald
aantal verbindingen. Ik hou van
zakelijke, georganiseerde vor
men. Ik vind ze ook heel mooi,
ja." En hij gelukkig niet alleen,
want de eerste resultaten van
PARR werden al met succes
tentoongesteld in een Haagse
galerie. „Ik voel niet dat ik deze
vormen zelf maak. Ze bestaan
al. Er is alleen een programma
voor nodig dat ze uit de printer
doet ratelen. Ik zie dit als een
eerbetoon aan al die vormen
die bestaan maar waar nie
mand aandacht aan schenkt.
Niet dat ik ze allemaal kan laten
zien, hoor. Met het eenvoudige
model dat ik nu gebruik zijn al
miljarden maal miljarden ver
schillende vormen mogelijk."
Kunst, dus - maar er zit ook ze
ker wetenschap in zijn project.
„Ik wil onderzoeken of er sa
menhang is tussen de getallen
die ik invoer en de soorten vor
men die er uit komen. Eén zo'n
Een overheid die oprecht ver
betering van de verkeersvei
ligheid van haar burgers tot
doelstelling heeft, verbiedt
niet het bezit van radardetec
toren, maar het bezit van
voertuigen die in staat zijn de
maximumsnelheid van 120
kilometer per uur te over
schrijden.
Stelling 14 bij het proefschrift
Quality of Trauma Care waar
Michael J.R. Edward 29 novem
ber op promoveerde in de me
dicijnen.
„Het is hetzelfde principe als
die tolpoortjes. Die zijn dan
bedoeld om het autorijden te
rug te dringen, maar in feite
probeert de regering daar ge
woon geld aan te verdienen.
De regering is tegen het ge
bruik van radardetectoren om
dat ze daardoor ook een hoop
boetes en dus geld misloopt.
Als het je echt menens is.de
maximumsnelheid te handha
ven, waarom zet je dan geen
snelheidsbegrenzer op perso
nenauto's? Ik vrees echter dat
niet alleen de overheid onwillig
zou zijn, maar ook de machtige
autofabrikantenlobby én de
automobilisten zelf. Een BMW
is toch leuker dan een Skoda,
simpelweg omdat hij harder
kan? Ikzelf? Ik heb een Porsche
én een radardetector. Ja, ja,
een aantal collega's heeft me al
advocaat van de duivel ge
noemd."
hier te veel, dat maakten ze ons
wel duidelijk. Nederland kon
niks missen na de oorlog. Ze
waren bang dat wij de huizen en
de baantjes zouden inpikken,
dat we ze leeg zouden vreten."
Claproth kwam met zijn moeder
terecht in hotel Het Witte Huis
in Oegstgeest dat destijds dienst
deed als contractpension. „Het
was zwaar voor ons hier. Wij
werden niet zo in de watten ge
legd als de oorlogsslachtoffers
en asielzoekers tegenwoordig.
Wij wprden nauwelijks opgevan
gen. Onze schooldiploma's, be
roepsopleidingen en ons rijbe
wijs: het was allemaal niet geldig
in Nederland. We moesten weer
helemaal opnieuw beginnen en
niemand die ons daarbij hielp.
Het enige dat we kregen was
een voorschot om kleding en
meubels aan 'te schaffen. En dat
voorschot hebben we tot op de
laatste cent moeten terugbeta
len."
Om dan als gezagsgetrouw va
derlander, vijftig jaar na dato,
alsnog 3000 gulden te krijgen
voor die kille aankomst, komt
een beetje als mosterd na de
maaltijd. Maar niet alleen de
hoogte van het bedrag drukt de
stemming in huize Claproth,
vertelt zijn vrouw. Het zijn ook
de oude wonden die weer wor
den opengereten döor deze dis
cussie. „Ik geef mijn man wel
gelijk, want er zitten veel rare
kronkels in de regelgeving voor
Indische mensen. Waarom bij
voorbeeld krijgen mensen die in
een kamp zaten, de zogenoem
de binnenkampers, wel een
pensioen en de 'buitenkampers'
niet? Alsof de mensen buiten
het kamp het in die jaren goed
hadden! Het is zo oneerlijk dat
de regering dat onderscheid
maakt. Wij zijn allemaal oor
logsslachtoffers. We hebben al
lemaal een trauma opgelopen in
die jaren. En dat komt nu van
wege het Indisch Gebaar weer
allemaal naar boven, hè? Dat is
heel moeilijk."
door Herman Joustra
leiden - Centrum Management
Leiden maakt zich zorgen over
zowel de omvang als de invul
ling van het Aalmarktproject. Er
komen weinig winkels bij en
veel banen levert het ook al niet
op. 'Het plan heeft de neiging
eerder een stadsvernieuwings
project te worden dan een eco
nomische investering', stelt de
organisatie, waarin belangenor
ganisaties uit handel en bedrijfs
leven samenwerken om de eco-
jiomie in de binnenstad te ver
sterken, in een reactie aan bur
gemeester en wethouders.
Juist een omvangrijke investe
ring is belangrijk 'om de bin
nenstad te behouden als vitaal
woonwerk-, woon- en winkelge
bied', stelt Centrum Manage
ment Leiden. De afgelopen ja
ren is de situatie wel verbeterd
ten opzichte van vijfentwintig
jaar geleden, toen grote delen
van de Leidse binnenstad ver
pauperd en verkrot waren. 'Een
gecombineerd proces van stads
vernieuwing, monumentenbe
leid en commerciële investerin
gen heeft dat beeld gekanteld'.
Bovendien heeft de bouw van
grote middenklassewijken als de
Stevenshof en de Merenwijk de
extra koopkracht geleverd die
nodig was om weer nieuw leven
te blazen in de stedelijke detail
handel. Alleen: 'De operatie is
nog niet voltooid. Er zijn nog
steeds zwakke plekken in de
stad en het Aalmarktgebied is
daarvan het grootste en meest
centraal gelegen deel'. Daar
komt nog bij dat in de ogen van
Centrum Management plaatsen
als Leiderdorp, Alphen. Amstel
veen, Leidschendam en Hoofd
dorp, 'mede dankzij flinke in
vesteringen gedurende de laat
ste jaren, nu veel economische
vitaliteit bij Leiden weghalen. In
jaren van onbestemd praten
heeft Leiden het nodige geld en
talent aan zich voorbij zien
gaan. Het is de hoogste tijd voor
een inhaalslag'.
Maar dat moet dan wel een om
vangrijke inhaalslag zijn. 'Een te
kleinschalig verbeteringsplan
voegt na het jarenlange wachten
geen trekkracht toe'. Om meer
consumenten naar die binnen
stad te trekken, zijn nog meer
investeringen nodig, zoals op en
rond de Lammermarkt, het van
Gend Loosterrein en het voor
malige weeshuis aan de Hoog-
landsekerkgracht, stelt Centrum
Management. 'Om ons voor de
verandering negatief uit te druk
ken: het Aalmarktplan is laat en
weinig. Verder uitstel en verdere
schaalverkleining zullen er te
laat en te weinig van maken'.
leiden - De kans dat oud-politi
cus Herman Amptmeijer terug
keert in de Leidse gemeenteraad
is een stuk kleiner geworden.
Het bestuur van Groenlinks
had hem op een verkiesbare,
zesde plaats van de kandidaten
lijst gezet, maar de leden heb
ben anders besloten. Amptmeij
er staat op de definitieve lijst
niet bij de eerste tien. Leden
hebben ervoor gezorgd dat Ge-
raldine Pieterse, maar met name
Rianne Becht en Mark Evers op
een hogere plaats terecht kwa
men. Pieterse, voorzitter van het
wijkcomité
Oranjegracht/Waardgracht, is
de nieuwe nummer zes. Na haar
volgen Anton Dronkers, Rianne
Becht en partijvoorzitter Mark
Evers. Evers komt van buiten de
top tien. Voornaamste slachtof
fer van die wisselingen is Ampt
meijer. Verder zakte Jos Posthu-
ma van de negende naar de
tiende plek; en Nourdin Tchiche
van tien naar elf. Tchiche is de
broer van het kandidaat-raads
lid Jamal Tchiche bij de PvdA.
uit de Leidsch Dagblad lllCIIü El X
ANNO 1901
Donderdag 5 December
SINTERKLAAS - Onlangs werd ergens nog een ern
stige discussie gevoerd over de vraag of het niet in
strijd was met het respect voor de waarheid, dat wij
bij jonge kinderen, rechtstreeks door het zelf te
doen, indirect door toe te laten, dat het door ande
ren gedaan wordt, de Sinterklaasverhalen van den
rijjool over de dakpannen en de nederdaling door
schoorsteenpijpen aan den man brengen. Hebben
die menschen, die daarover aan 't debatteeren
slaan, den heelemaal vergeten, dat zij ook kinderen
zijn geweest, en herinneren zij zich gansch niet
meer, dat die zelfde verhalen tot het verrukkelijkste
behooren, dat zij ooit mochten vernemen? Vooral
ook, omdat er zulke mooie illustraties mee verbon
den waren?
En is er onder de millioenen bij millioenen Neder-
landsche mannen en vrouwen, - want vergeet niet,
Sint-Nicolaas is in de eerste plaats onze eigen, na
tionale heiligman - ooit één geweest, van wien bewe
zen kan worden, dat hij door het kinderlijk geloof
aan de werkelijke bestaanbaarheid van den weldoe
ner der jeugd, een enkel greintje bijgeloof meer in
zijn brein heeft opgezameld dan hem zonder dat ten
deel gevallen zou zijn?
ANNO 1976
LEIDEN - De Ton Menken IJsbaan aan de Vondellaan floreert. Nadat begin vorige maand de 25.000ste
bezoeker zich op het ijs had gewaagd, kon gisteren alweer de 100.000ste worden verwelkomd. Het
was Tineke Mieremet van de Rijn- en Schiekade, die niet alleen door Ton Menken werd opge^Kht
maar ook door Sint Nicolaas en een vrij bejaarde zwarte piet. Foto: Archief Leidsch Dagblad
Zaterdag 4 december
LEIDEN - Leiden krijgt voorlopig nog geen daklozen-
centrum. De plannen voor een dergelijke voorziening
kunnen ditmaal niet doorgaan, omdat de exploitatie
de gemeente te veel geld zou gaan kosten. Dat heeft
een onderzoek dat de afgelopen maanden door B. en
W. is gehouden uitgewezen. Zelfs een bedrag van
een ton is te weinig om een daklozencentrum van de
grond te krijgen. De gemeenteraad sprak zich vier
jaar geleden, in de zomer van 1972, al uit voor de
stichting van een cpvangmogelijkheid voor daklo
zen. Aan dit besluit werd echter wel de eis verbon
den, dat de exploitatie van het centrum kostendek
kend moest zijn Een ambtelijke werkgroep hield
zich daarna met de mogelijkheden bezig. De plan
nen raakten toen in een ver gevorderd stadium van
uitvoering. Als mogelijke huisvesting voor het cen
trum werd aanvankelijk gedacht aan de voormalige
Witte Poortkazerne aan het Noordeinde. Later echter
achtte men het voormalige Minnehuis aan de Kaar-
senmakerssteeg een betere oplossing.
Voor dit pand werd een plan gemaakt, in samenwer
king met het Leger des Heils, dat ook in andere
plaatsen in het land daklozencentra exploiteert. Het
Minnehuis zou worden gehuurd van de Diakonie. Zo
ver is het echter nooit gekomen, want de traag verlo
pende onderhandelingen met de gemeente, deden
de Diakonie besluiten het Minnehuis te verkopen
aan het Leidse aannemingsbedrijf van de Gebr De
Bolster De oprichting van een daklozencentrum
leek toen voorlopig van de baan, hoewel men in veel
kringen overtuigd bleef van de noodzaak.
LEIDERDORP - „Openheid stimuleert de activiteit
van de bestuurder. Zij voorkomt dat je zou indutten.
Je zit - juist door die openheid - in zo'n glazen huis
datje je niet kunt permitteren om niet op de hoogte
te zijn van wat er onder de bevolking leeft." Burge
meester Van der Have van Leiderdorp ervaart open
heid en voorlichting als een goed functionerend
middel om de Leiderdorper bij het gebeuren m het
dorp te betrekken.
i In deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na plaatsing
ovx-rsthriJvingskaartter waarde van vijf gulden (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) op tësturen
Dagblad. t.a.v. Leidsch Dagblad Archieven, postbus 54, 2300 AB leiden of door contante betaling aar
igblad .i.in de Rooseveltstruat 82. U ontvangt de foto binnen drie weken.
Ingevulde cheque (geen
te sturen naar het Lefctsch
aan de balie van liet I ridsch