Bonden voelen niets voor loonoffer KLfl|
ECONOMIE
Nederlanders kopen stug door
Massa-ontslag dreigt
in haven Rotterdam
KLM-werknemers gelaten onder malaise
Steun voor arbeidstijdverkorting, maar openbreken CAO is 'brug te ver'
Bank als euro-weldoener
Autoverkoop blijft dafi
Vrachtvervoer
helpt Martinair
schiphol - Martinair heeft een
beperkt aantal maatregelen in
gevoerd wegens de aanslagen
in de VS. Dat heeft de lucht
vaartmaatschappij, voor de
helft in handen van KLM en de
andere helft van Nedlloyd, gis
teren bekendgemaakt. Er komt
een investeringsstop en er wor
den incidenteel vluchten ge
schrapt. „Maatregelen als werk
tijdverkorting en het structureel
schrappen van vluchten wor
den achter de hand gehouden",
aldus Martinair. De maatschap
pij is in tegenstelling tot bij
voorbeeld KLM sterker afhan
kelijk van het vrachtvervoer dan
van het vervoer van passagiers.
Dat lijkt nu in het voordeel van
Martinair te werken, want vol
gens het bedrijf 'zijn er geen
signalen dat de vrachtmarkt
zich anders ontwikkelt dan voor
11 september'.
Veel interesse
veiliger cockpit
nijverdal - Luchtvaartmaat
schappijen hebben grote be
langstelling voor de kogelvrije
panelen voor cockpits van het
Nederlandse bedrijf Ten Cate
Advanced Composites. Twee
grote luchtvaartmaatschappijen
overwegen een order. Het be
drijf uit Nijverdal wil niet zeg
gen om welke vliegmaatschap
pijen het gaat. De belangstel
ling voor kogelvrije scheidings
wanden in vliegtuigen is vol
gens Ten Cate sinds de aansla
gen in de Verenigde Staten
'overweldigend'.
Zwitsers op
vingers getikt
brussel - De Europese Com
missie is in zijn wiek geschoten
door het besluit van de Zwitser
se regering om buiten haar om
de luchtvaartmaatschappij
Swissair noodhulp te geven. De
Zwitserse ambassadeur bij de
Europese Unie is gisteren ont
boden bij de Commissie om
uitleg te geven, zo maakte een
woordvoerder bekend.
Zwitserland is weliswaar geen
EU-lidstaat en daardoor gelden
niet zomaar de strenge Europe
se steunregels. Maar sinds 1999
is er een luchtvaartakkoord tus
sen Zwitserland en de Unie dat
beide partijen verplicht tot
overleg.
TPG bezorgt
Duitse post
amsterdam - TPG en Otto
Group gaan samen post bezor
gen in Duitsland. Zij doen dit
via hun dochters PTT en Her
mes Versand Service. De sa
menwerking is donderdag be
kendgemaakt. De naam van de
nieuwe onderneming luidt EP
Europost AG Co KG. Het be
drijf is bedoeld als concurrent
van Deutsche Post. TPG krijgt
een belang van 71 procent en
Hermes de resterende 29 pro
cent. Op dit moment wordt met
andere partijen over deelname
onderhandeld, zoals postorder
bedrijven en uitgeverijen. Hier
door kan het belang van TPG
dalen tot 51 procent.
Audi haalt
auto's terug
leusden - Audi roept wereld
wijd 41.000 personenwagens
terug. In Nederland gaat het
om ruim 600 auto's die voor re
paratie terug moeten naar de
garage. Bij de wagens kan roest-
vorming ontstaan aan de fu-
seekogels doordat een rubbe
ren hoesje niet goed afsluit. Het
gaat om de Audi-modellen A3,
S3 en TT (vierwiel-aandrijving),
die tussen 1999 en voorjaar
2000 van de band zijn geko
men.
Fiat schroeft
productie terug
rome - De Italiaanse autofabri
kant Fiat gaat de rest van het
jaar 100.000 auto's minder pro
duceren dan was gepland. Het
bedrijf heeft na de aanslagen
van 11 september in New York
en Washington het aantal be
stellingen scherp zien dalen. De
erevoorzitter van Fiat, Gianni
Agnelli, zei dat het familiebe
drijf er ook niet aan zal ontko
men een aantal werknemers te
ontslaan.
Weer directeur
weg bij Laurus
den bosch - J. Comuit is als di
recteur personeelszaken ver
trokken bij Laurus. Over de re
den van het vertrek wilde het
supermarktconcern donderdag
niets zeggen. Comuit is de zo
veelste topman op rij die Lau
rus verlaat. Andere 'zware jon
gens' die Laurus dit jaar, al dan
niet gedwongen, vaarwel zeg
den, waren O. van der Straten
(eerst geschorst), P. Stuyts (per
soonlijke redenen), D. Kodde
(al na vier maanden) en T. Ris-
seeuw (onvoldoende respons).
De externe adviseur J. Konings
is inmiddels uitgegroeid tot de
'leider', die het concern weer
uit het slop moet halen.
vrijdag 5 OKTOBER 200
p-Ti
Met een economische terugval voor de deur is het bij de gisteren begonnen dwaze dagen van de Bijen
korf niet minder druk dan anders.Foto: GPD/Phil Nijhuis
door Mark Langeslag
utrecht/den haag - Als Om acht
uur exact de rolluiken van de
Utrechtse Bijenkorf openen en de
Drie Dolle Dagen van start gaan,
is het dringen geblazen. De voor
ste linie gaat massaal door de
knieën om onder het luik door als
eerste naar binnen te kunnen
glippen.
Binnen enkele minuten is het
warenhuis vol en struinen hon
derden mensen langs de bakken
en rekken. De voor de gelegen
heid in fel geel getooide ver
koopsters lopen rood aan achter
hun kassa's. Met tassen tegelijk
wordt er ingeslagen.
Hier houdt niemand zich nog
bezig met de aanslagen in Ame
rika van twee weken geleden, zo
lijkt het. Of toch?
„Ik ben niet echt voorzichtiger
gewordenzegt Edith van Dal-
sem (35), als ze met twee plastic
tassen om de arm haar dochter
in een kinderwagen zet „De
dingen die ik hier koop, heb ik
gewoon nodig. Of er nu oorlog
uitbreekt of niet. Maar als ik nu
op het punt zou staan om een
nieuw huis of een auto te ko
pen, zou ik geloof ik toch wel
even wachten. Waarom? Dat is
moeilijk uit te leggen, een ge
voelskwestie."
Annemieke Keipers (28), werk
zaam op een pr-bureau in
Utrecht, is al helemaal niet bang
voor een economische terug
slag. „Vorige week hebben mijn
vriend en ik nog een old-timer
gekocht. Waren we al lang van
plan. Geen seconde over ge
dacht om het uit te stellen van
wege de aanslagen. Ik geloof er
namelijk helemaal niets van dat
het slecht gaat met Nederland.
Ik zie iedereen om me heen, ook
na de aanslag van 11 september,
juist kopen als gekken."
Verkopers van diverse keuken
winkels bevestigen het beeld dat
de consument vrolijk door-
koopt, ondanks berichten over
geringe economische groei en
dreigende stijging van de werk
loosheid. Ze hebben niets van
de aanslagen gemerkt in de ver
koop, zeggen ze. Hooguit een
lichte omzetdaling in de eerste
twee weken na de aanslag.
De consument reageert dus
vooral nuchter. „Ik heb een
pensioen", zegt C. Muiselaar uit
Rijswijk schouderophalend in
een interieurzaak. „Dat staat los
van de economie en blijft toch
wel hetzelfde. Dat biedt mij fi
nanciële zekerheid. Maar een
vriend van mij is voor een groot
deel van zijn inkomen afhanke
lijk van zijn aandelen. Dan kan
ik me voorstellen dat je mis
schien wat zenuwachtig wordt
nu. Maar je hebt er sowieso
niets aan om je druk te maken.
Dat is alleen maar slecht voor je
hart. Bovendien heb ik al eens
een oorlog meegemaakt en die
heb ik ook overleefd. Ik hoorde
al van iemand die aan het ham
steren is geslagen. Belachelijk."
Victoria Gieskes, die een siera-
denwinkel in de Haagse binnen
stad heeft, denkt er net zo over.
„Je hebt het toch niet in de
hand of het oorlog wordt of niet.
Intussen ga ik rustig door met
ademen", lacht ze.
Ze laat zich niet van de wijs
brengen door de sombere be
richten in de krant, zegt ze.
„Ach, Bush roept nu al tijden
dat er bommen gaan vallen op
Afghanistan. Nou, ik moet het
nog allemaal zien. En dan nog.
Een ander verhaal wordt het pas
als Nederland bij de oorlog be
trokken raakt. Als je partner
wordt opgeroepen bijvoorbeeld,
of als er een bom ontploft op
het Binnenhof. Dan wordt het
wel eng. Maar het is nu allemaal
nog ver van mijn bed."
door Richard Mooyman
schiphol - De vakbonden zijn
niet bereid om nu al salaris in te
leveren om de KLM uit de brand
te helpen. De nationale lucht
vaartmaatschappij kampt met
grote verliezen door het wegblij
ven van passagiers na de terreur
aanslagen in de VS. Maar volgens
de bonden is de situatie niet ern
stig genoeg om CAO-afspraken
open te breken.
Topman L. van Wijk sprak giste
ren de verwachting uit dat de
vakorganisaties hun steentje bij
dragen. Voor 12.000 werkne
mers (ongeveer de helft van het
personeelsbestand) wordt ar
beidstijdverkorting aange
vraagd. In totaal verdwijnen
2500 fulltime arbeidsplaatsen,
waarvan 1200 door natuurlijk
verloop en door het wegsturen
van tijdelijk personeel.
De bonden stemmen in met de
arbeidstijdverkorting, waarbij
werknemers via de WW zeventig
procent van hun loon krijgen
uitgekeerd. De KLM vult het
ontbrekende bedrag aan. Maar
de vakorganisaties hebben grote
problemen met het plan te kor
ten op de lonen, waarmee de
KLM zich het komende half jaar
zo'n 130 miljoen gulden wil be
sparen.
Werknemers moeten afzien van
een loonsverhoging van twee
procent per 1 december. De ein
dejaarsuitkering wordt verlaagd
van acht naar twee procent. Het
loonoffer is minder groot dan
dat van de KLM-top, die vijftien
procent inlevert. Maar terwijl
veel werknemers lauw reageren,
wijst FNV Bondgenoten de
maatregel zonder pardon af.
„De onvrede over het belo
ningsniveau is al aanzienlijk",
aldus bestuurder J. Smeets. „Het
openbreken van de CAO is een
brug te ver." CNV Burgerlucht
vaart wil eventueel pas een
loonoffer brengen als de directie
met een betere onderbouwing
komt. Ook de Vakbond voor Ne
derlands Cabinepersoneel vindt
het te vroeg om in te stemmen
met het loonoffer.
De lange stroom bezuinigingen
en reorganisaties heeft volgens
Smeets al veel van het personeel
geëist. Daarnaast kregen de
KLM-ers te maken met drie af
geketste fusieplannen. Binnen
anderhalf jaar verdwenen Alita
lia, British Airways en het Ame
rikaanse bedrijf UTC (als part
ner voor de Technische Dienst)
uit beeld.
Als de KLM echt in grote moei
lijkheden raakt, is de FNV alsnog
bereid vergaande maatregelen
te overwegen. De bonden zullen
het hier nooit zover laten komen
als bij Sabena, zegt Smeets. De
harde opstelling van de vakorga
nisaties in België zorgde bijna
voor de nekslag van Sabena. Een
faillissement kon alleen worden
verhinderd met noodhulp van
de overheid. Ook het in grote
moeilijkheden verkerende
Swissair werd op het nippertje
gered met overheidssteun.
Volgens het CNV moeten eerst
Brussel en Den Haag over de
brug komen met financiële hulp
aan de KLM. Als andere landen
hun vliegmaatschappijen steu
nen, dan moeten de KLM en de
rotterdam/gpd - Bij de Rotter
damse havenpool SHB dreigt
een massa-ontslag. Om de toe
komst van de noodlijdende le
verancier van personeel in de
haven veilig te stellen, zouden
mogelijk twee- tot vijfhonderd
banen moeten worden ge
schrapt. De directie onderzoekt
op dit moment drie verschillen
de scenario's. Waarschijnlijk
wordt op 1 november de knoop
doorgehakt. Bij de SHB werken
op dit moment ongeveer dui
zend mensen.
SHB-directeur E. Janssen zegt te
werken aan een 'sociaal aan
vaardbare oplossing'. „We ho
pen dat het meevalt en dat er zo
veel mogelijk werk behouden
kan blijven. De SHB mag niet
failliet gaan en dat zal zeker niet
gebeuren."
De SHB is in de problemen ge
komen door het slechte tweede
halfjaar. Janssen: „De eerste zes
maanden waren goed, maar nu
zit de klad erin. De markt is in
gezakt. En als het bij een klant
regent, stormt het bij ons. Lo
nen drukken zwaar op de begro
ting." Ook de gevolgen van de
aanslagen in Amerika laten zich
voelen.
Eerder deze week voerde de
SHB-directeur overleg met de
vakbonden en de onderne
mingsraad over de situatie bij de
havenpool. Daar wees Janssen
op de problemen bij onder
meer ECT, Hanno, P&O NSF en
Seabrex.
Bestuurder P. Cival van FNV
Bondgenoten reageert verrast
op de plannen van de directie.
„We wisten dat er problemen
waren, maar deze aantallen zijn
onvoorstelbaar." Volgens Cival
is er de afgelopen twee jaar te
weinig vooruitgang geboekt. Het
omscholingsbeleid, de vertre-
kregeling, de aanpak van het
ziekteverzuim en het beleid met
de moeilijk plaatsbare werkne
mers. Het heeft allemaal tot
niets geleid, alleen maar tot
frustraties." Volgens de bestuur
der zijn SHB'ers niet beter inzet
baar geworden, wat de bedoe
ling was.
door Cees Manders)
Van alle banken doet de Rabo
het meest om ouderen voor te
bereiden op de euro. Samen
met de vier ouderenbonden is
de bank al een jaar bezig de
achterban met het nieuwe be
taalmiddel vertrouwd te maken.
Voor niks, maar het moet uitein
delijk toch wel wat opleveren.
U RO
Nog 87 dagen
De Rabo doet dit met inzet van
groot materieel. De bank heeft
vorig jaar 175 ouderen (55+) ge
traind in het euro-onderwijs, al
lemaal vrijwilligers. Ze spraken
al 1500 zaaltjes toe, in bejaar
denhuizen, wijkgebouwen en in
ruimtes van de bank zelf, ver
spreid over het hele land. Hun
onkosten worden betaald door
de bonden, maar het lesmateri
aal komt van of via de Rabo
bank. Tot 1 januari volgen nog
500 bijeenkomsten. En dan we
ten 70.000 tot 80.000 senioren
voldoende over het nieuwe geld.
Eind deze maand krijgen 700
bejaardeninstellingen van de
bank een speciaal 'eurobejaar-
denpakket'. Twee medewerkers
van de bank houden zich twee
jaar lang alleen met deze oude-
renvoorlichting bezig. Deze hele
campagne kost de Rabo 'acht a
negen ton' (in guldens).
Waarom is de vroegere Boeren
leenbank zo'n weldoener? Dat
ligt volgens een woordvoerder
aan de speciale doelstellingen
van de bank. „Wij zijn een co-
operatieve organisatie die wel
winst moet maken, maar die de
winst niet tot enige drijfveer
heeft gemaakt. Die voorlichten
de taak over de euro speciaal
voor de ouderen behoort tot on
ze verantwoordelijkheid."
Maar de Rabo is ook de bank
met het grootste grijze klanten
bestand: anderhalf miljoen
klanten zijn ouder dan 55 jaar.
Veel ouderen aan wie de bank
speciale eurovoorlichting geeft
zijn dus gewoon klant. In de
commercie is gratis nooit hele
maal voor niks.
Nederlandse overheid volgens
het CNV 'niet de braafste jonge
tjes van de klas' blijven. KLM-
topman Van Wijk verwacht ech
ter geen uitgebreide steunpak-
ketten uit Brussel. Wel hoopt hij
op een compensatie voor de di
recte verliezen (110 miljoen gul
den) als gevolg van de aansla
gen. Door de ingrijpende maat
regelen en de goed gevulde kas
zingt de KLM het nog wel een
tijdje uit, aldus Van Wijk. „De
continuïteit van het bedrijf is ze-
kergesteld."
Neerlands nationale trots zal in
Europa zeker niet als eerste in
grote moeilijkheden komen,
maar ook de reserves van de
KLM zijn niet oneindig. Zodra
het voortbestaan van de KLM
echt in gevaar komt, laten de
bonden hun bezwaren tegen
loonoffers ongetwijfeld varen.
Het blauwe front zal zich dan
sluiten zoals vanouds in zware
tijden. Bonden en directie be
seffen maar al te goed dat het
poldermodel meer kans op suc
ces biedt dan keiharde confron
taties zoals bij Sabena.
'Het is hier geen Sabena'
door Oscar Vermeer
schiphol - Personeel van de
KLM wacht de jongste maatre
gelen van de KLM-top maar ge
woon af. Arbeidstijdsverkorting,
geen loonsverhoging en het in
leveren van een deel van de
kerstbonus, voorlopig maakt
niemand zich er echt druk over.
„Het is hier geen Sabena waar
ze gaan staken als het bedrijf
bijna failliet is."
De KLM wil voor 12.000 werkne
mers arbeidstijdverkorting aan
vragen. Ook verdwijnen de uit
zendkrachten en worden con
tracten van tijdelijk personeel
niet verlengd. Ook gaat de be
loofde loonsverhoging van twee
procent in december niet door.
Van de acht procent kerstbonus
wordt voorlopig slechts twee
procent uitgekeerd. Daar waar
de bonden harde taal uitslaan,
overheerst bij het KLM-perso-
neel afwachting. Kees, werk
zaam op de bagage-afhandeling,
staat met twee collega's te pra
ten bij de bushalte. In zijn hand
heeft hij een paar kopietjes met
daarop de belangrijkste maatre
gelen. „Dit is wat ze gezegd heb
ben. Er is nog weinig bekend, er
wordt nogal vaag over gedaan.
De sfeer bij ons is afwachtend
en onwetend." Over het mislo
pen van de salarisverhoging en
een deel van de kerstbonus doet
niemand moeilijk. „Als de pijn
verdeeld moet worden, dan
moet dat maar", zegt een ande
re werkneiher van de bagage-af
handeling. „Je kan beter voor
deze alternatieven kiezen dan
mensen de deur te wijzen." Ook
stewardess Agaath toont begrip:
„Ik kan me wel voorstellen dat
er maatregelen nodig zijn. Dat
zullen we wel accepteren." Een
andere stewardess: „Het is hier
geen Sabena waar ze gaan sta
ken als het bedrijf bijna failliet
is. We gaan hier niet ons eigen
bedrijf om zeep helpen."
Pijnlijker is het ontslag van tijde
lijke arbeidskrachten en uit
zendkrachten. Bij de bagage-af
handeling zijn al tweehonderd
mensen verdwenen. „Dat het
uitzendkrachten zijn, daar sta je
niet bij stil. Je werkt dagelijks
met ze en dan ineens zijn ze
weg", zegt Kees. Stewardess
Agaath heeft een contract tot 1
maart. Het is nog onduidelijk of
ze kan blijven. „Dat hoor je
meestal pas een maand of twee
van tevoren. Het zorgt allemaal
voor een hoop onzekerheid."
Stille hoop is er dat de gevolgen
wel mee zullen vallen. De werk
nemers storen zich aan geruch
ten dat het met de KLM net zo
slecht zou gaan als met Sabena
en Swissair. „Dat is hele andere
koek. Zo'n vaart zal het hier echt
niet lopen", zegt een werkne
mer. Kees: „Wie weet hoe snel
dit weer wordt teruggedraaid.
Straks met de wintersport krijg
je vast weer een toename van
het aantal vluchten. Als de rust
in de wereld terugkeert, dan
komt het wel weer goed. En dan
komt het ontslagen personeel
via de achterdeur weer binnen."
Een medewerker van de vracht
afhandeling heeft al vaker met
dit bijltje gehakt. „Drastische
maatregelen werden altijd weer
deels teruggedraaid. We moeten
maar afwachten. De KLM blaast
alles altijd zo op. Voorlopig
komt er bij ons nog genoeg
vracht binnen."
amsterdam/gpd - De verkoop
van auto's in Nederland blijft
dalen. Over de eerste negen
maanden van dit jaar zijn
439.567 auto's verkocht, bijna
58.000 minder dan in dezelfde
periode van 2000.
De top vier van best verkochte
automerken zit allemaal dik in
de min. Opel daalde 8,6 procent,
Volkswagen maar liefst 20,7 pro
cent, Renault 8,8 procent
(40.865 auto's) en Ford 7,0 pro
cent. Bij de Aziatische automer
ken begint de terugval dramati
sche vormen aan te nemen. Al
leen Toyota telt nog een beetje
mee met 18.164 verkochte au
to's maar dat is in vergelijking
met 2000 23 procent mij^
de kleinere merken als fl®
42,5 procent), DaewoK^
procent), Daihatsu (-3j
cent) en Honda (-37,9 q
is het nog droeviger gestie
Desondanks ziet de RAlfjd
een lichtpuntje. Het hn(
kwartaal (juli, augustus, t
ber) laat namelijk een k]jro|-
ging zien. Des te opmo^
omdat ook RAI-secretaiaat
Hooning verwacht dat gch
slagen in de VS zijn invfo n
len hebben op de autolew
„Na 11 september was jen
matisch stil in de showfeen
aldus Hooning. >rg€
Bce
ien
Een KLM-toestel op Schiphol. De directie van de luchtvaartmaatschappij heeft drastische maatreg
aangekondigd om de crisis na de aanslagen in New York het hoofd te bieden. Foto: ANP/Olaf Kra;
verschil
2001
2000 in
1.
Opel
57 272
62.651 -8.6
2.
Volkswagen
48.753
61 495 -20,7
3.
Renault
40 865
44.811 -8,8
4.
Ford
40.853
43.932 -7,0
5.
Peugeot
38.887
37.977 +2,4
6.
Toyota
18.614
24.220 -23,1
7.
Citroen
18.161
16.768 +8,3
8
Seat
17.116
17 490 -2,1
9
Mercedes
15.402
14.255 +8,0
10
Volvo
15.131
14.047 +7,7
11
Fiat
14 738
21.574 -31,6
12.
BMW
11 262
11.190 +0,6
13.
Suzuki
11.046
11.336 -2,6
14.
Hyundai
10.592
11.831 -10,5
15.
Nissan
9 708
12796 -24,1
16.
Audi
9.302
10.223 -9,0
17.
Mitsubishi
8.797
9:920 -1.1,3
18.
Mazda
7.534
13.112 -42,5
19.
Skoda
6.473 i
4.361 +48,4
20.
Alfa
6.409 I
6.404
21.
Daewoo
5.616
9.625 -41,7
22.
Chrysler
4.824
4.486 +7,5
23.
Saab
3.635
3.593 +1,2
24.
Daihatsu
3.331
5.464 -39,0
25.
Honda
2.865
4.614 -37,9
26
Kia
2.383
4 484 -46,9
27
MCC Smart
1.920
2.229 -13,9
28
Rover
1 884
4.055 -53,5
29.
Land Rover
1 275
1.201 +6,2
30.
Lancia
1.100
2 480 -55,6
31.
Subaru
1.088
2.031 -46,4
32.
Jaguar
986
1.304 -24,3
33
Lexus
625
392 +59,4
34
Porsche
239
249 j -4,0
35.
Lada
134
111 +20,7
36.
Mini
133
0
37
Ssangyong
88
98 -10,2
38.
Ferran
23
31 -25,8
39.
Aston Martin
23
22 +4,5
40.
Bentley/R.R.
11
24 -54,2
Totaal
EEPJHEM EEMfcEEl BIM
De Ford Mondeo, eel be
vallende stijger in de e> bi
negen maanden van 2flhei
van 6.854 (eerste drie pn
talen 2000) naar 7 7 0£te
ste drie kwartalen 200>ge
STIJGERS
EN DALERS
Itc
n
2001 jQ
Ford Mondeo 11.019 (ft g
Citroen C5 3 842 fan
Volvo S60 3.7461 de
Alfa 147 3.133ZOi
Nissan Alm. Tino 2.869 Öpi
O ft
Opel Astra 18.050 kon
Ford Focus 16.854 Jan
Renault Scenic 10 730 Dae
VW Passat 10.497 t m
FiatSeicento 4 707 rd.
De Opel Astra, de
opvallendste daler.
|p<
Licht herstel in derde kwartaal
rde
In h
Personenautoverkopen et[
eerste negen maanden 2001 r™f