Zonnig werk van 'Grijze School' shrink
CULTUUR KUNST
Nabootsen van hemel kost meer tijd dan gedacht
verliest geding
Chili Peppers
heet opgediend
in de Oranjehal
Reddingsoperatie op Cuba gevonden Hollandse meester;
Volslank
Nieuwe c
Michael
Jackson:
Foto-expo in
Verzetsmuseum
Leeuwarden - In het Verzets
museum Friesland in Leeuwar
den loopt tot en met 28 oktober
de fototentoonstelling 'Neder-
lands-Indië in de Tweede We
reldoorlog'. De presentatie van
de voorwerpen gebeurt in de
vorm van een chronologich
verslag van de gebeurtenissen
tijdens die periode in Zuidoost-
Azië. Leden van de Stichting
Gastdocenten WOU-werkgroep
Zuidoost-Azië verzorgen rond
leidingen voor groepen. Zij ge
ven met hun persoonlijke ver
haal een extra dimensie aan de
expositie. Het Verzetsmuseum
is gehuisvest in het Fries Muse
um.
Schrijver Hasek
gaat te paard
praac - De schrijver Jaroslav
Hasek (1883-1923), bekend van
zijn boek 'De avonturen van de
brave soldaat Schwejk', krijgt
een standbeeld in zijn geboor
testad Praag. Hoewel vaststaat
dat de schrijver nooit op een
paard heeft gereden, heeft
beeldhouwer Karei Nepras hem
op een imposant ros gezet.
„Hasek geldt als de vorst van de
Boheemse humor en vorsten
behoren op een paard te zit
ten", zo motiveert Nepras zijn
keuze. Het drie meter hoge
standbeeld wordt eind 2002 op
het Prokop-plein in de Praagse
wijk Zizkov opgericht. In de
buurt van het plein begon de
schrijver aan zijn beroemde
boek over Schwejk, een bijten
de satire op de Oostenrijks-
Hongaarse monarchie.
Architectuurprijs
Kees Rijnboutt
Amsterdam - Architect en oud
rijksbouwmeester Kees Rijn
boutt krijgt 6 oktober de archi
tectuurprijs van de Bond van
Nederlandse Architecten, de
BNA-kubus 2001. Met deze
prijs wil de BNA zijn waarde
ring tonen voor de wijze waar
op Rijnboutt inhoud geeft aan
de steeds belangrijker worden
de rol van de architectonische
en stedenbouwkundige regis
seur. Rijnboutt was van 1989 tot
1995 rijksbouwmeester. Op dit
moment maakt hij als architect
en directeur deel uit van een ar
chitectengroep. Sinds 1992 co-
ordineert hij het stedebouw
kundig en architectonisch werk
aan het stadshart van Amstel
veen.
vrijdag 24 AUGUSTUS 2001
ruswuk/anp - Het nabootsen van de hemel
kost veel meer tijd dan regisseur Jeroen Krab
bé had verwacht. Daarom loopt het uitbren
gen van zijn film 'The Discovery of Heaven'
een paar dagen vertraging op. Dat heeft de
distributeur van de film gisteren laten weten.
De rolprent is een verfilming van de bestseller
'De Ontdekking van de Hemel' van Harry Mu-
lisch. De film zou eigenlijk op 11 oktober voor
het eerst in Nederland te zien zijn. Maar om
dat het niet wil vlotten met de speciale effec
ten in de hemel én het uitbeelden van de Tien
Geboden, wordt dat nu 25 oktober.
Vooral de eindmontage veroorzaakt vertra
ging. In de gefilmde beelden moeten compu
teranimaties worden ingebracht Omdat in de
productie een grote maquête de hemel uit
beeldt is dat nog best lastig.
De makers van de film hadden meer tegensla
gen. Zo kregen Krabbé en producent Ate de
Jong geen toestemming om te filmen in Cuba,
waar een deel van het verhaal zich
Die beelden werden geschoten in Zuid-Span-
je. Hetzelfde geldt voor de scènes die in Jeru
zalem zouden worden gefilmd. Door de ge
spannen situatie in het Midden-Oosten dien
de ook voor die beelden Spanje als decor.
Het Nederlandse filmfonds gaf een miljoen
gulden subsidie voor de Engelstalige film,
20 miljoen gulden kost. De hoofdrollen w
den gespeeld door Stephen Fry, Greg Wi
Flora Montgomery en Neil Newbon. Hei
Vrienten tekende voor de muziek. De prodi
tie laat zien hoe twee engelen proberen
Tien Geboden terug te halen naar de hemel
door Jorinde Benner
den haag - Grijze, bewolkte luch
ten en koel licht. Het zijn typische
kenmerken van schilderijen uit
de Haagse School. Toch maakten
deze negentiende eeuwse schil
ders ook zonnige werken. Muse
um Mesdag wijdt onder de titel
'Zomer in Mesdag' een tentoon
stelling aan dit werk. Het is de
start van een serie prikkelende
evenementen die het museum
voor eens en altijd uit het slop
moet halen.
Waar de pennenvruchten van
een recensent al niet toe kun
nen leiden. Toen kunstcriticus J.
van Santen Kolff in 1875 over
schilders uit de Haagse School
berichtte, gaf hij hun stroming
de bijnaam 'Grijze School'. Een
typering die bleef bestaan.
De bijnaam was terecht. Israëls,
Mauve, Maris, Gabriël en hun
tijdgenoten zetten de ezel het
liefst in de buitenlucht. En Ne
derland wordt nu eenmaal ge
kenmerkt door grijs weer. Dat
resulteerde doorgaans in grijs
getinte schilderijen, zonder felle
kleuren of lichtcontrast.
Soms ontstond er zomaar een
vrolijk gekleurd werk. Nederland
kent immers ook mooie, zonni
ge dagen. Deze werken kregen
nooit apart aandacht. Tot nu
dan, want Museum Mesdag
komt met de thematentoonstel
ling 'Zomer in Mesdag'. Dat ge
beurt aan de hand van werk uit
de eigen collectie, aangevuld
met bruiklenen van het Haags
Gemeentemuseum, het Stedelijk
Museum Amsterdam, Dor-
drechts Museum en Mesdag
verzamelaar Johan Poort.
Voor het eerst bij een Haagse
School-tentoonstelling spatten
de kleuren van het doek. De
klaprozen in een weilandje van
Willem de Zwart steken fel af bij
de knalblauwe lucht. Zeegezich
ten van Mesdag, Israëls en Mau
ve tonen dat de kust er ook wel
eens zonnig bijligt.
Speciaal voor de zomertentoon-
stelling heeft het museum drie
zalen opnieuw ingericht. Het
krakende parket heeft plaats ge
maakt voor dik, donkerrood ta
pijt. Groen, okergeel en rood
domineren de bont gedecoreer
de wanden. Zoals het er in de
tweede helft van de negentiende
eeuw, toen Hendrik Willem
Mesdag en zijn vrouw Sientje er
woonden, moet hebben uitge
zien. „De wanden en het tapijt
zullen soms vloeken met het
werk dat er hangt", lacht Maar-
tje de Haan, sinds drie maanden
manager en conservator van het
museum. Maar het voormalige
woonhuis verkeert tenminste
weer in originele staat.
De schilderijen lijken er niet he
lemaal te passen. De museum
muren zoals wij die tegenwoor
dig kennen, zijn doorgaans één,
liefst rustige, kleur. Zodat alle
aandacht naar het schilderij
gaat. Het feit dat Museum Mes
dag dit volledig aan zijn laars
lapt, maakt de tentoonstelling
speciaal. De ruimten lijken weer
op de kamers van een woon
huis. En Mesdag had de werken
misschien precies zo opgehan
gen.
Toch is het opmerkelijk dat een
dergelijke herinrichting nodig
was. In 1996 is Museum Mesdag
nog uitgebreid gerestaureerd,
om de negentiende eeuwse
sfeer te herstellen. De huidige
herinrichting is dan ook vooral
bedoeld om meer publiek te
trekken. Na de verbouwing in
1996 stegen voor het eerst sinds
jaren de bezoekersaantallen. Ie
dereen wilde wel een kijkje ne
men in het vernieuwde pand.
Maar al snel was het nieuwtje
eraf en bleef het publiek - op
nieuw - weg.
Afgelopen jaar trok het museum
nog maar achtduizend bezoe
kers. Museum Mesdag is weer in
de vergetelheid geraakt. Veel
mensen verwarren het boven
dien met het veel succesvollere
Panorama Mesdag, dat jaarlijks
200.000 bezoekers trekt. Dat het
Van Gogh Museum in Amster
dam het Mesdagmuseum enke
le jaren geleden onder zijn hoe
de nam, heeft daar geen veran
dering in gebracht. Daarom is
per 1 mei Maartje de Haan als
manager en conservator aange
steld. Zij gaat ervoor zorgen dat
het publiek het museum her
ontdekt, door kleine, nieuwe
tentoonstellingen in te richten,
altijd met de eigen collectie (Ne
derlandse en Franse meesters
uit de Haagse School en School
van Barbizon) als uitgangspunt.
Het Van Gogh Museum blijft
weliswaar geldschieter, maar het
Mesdagmuseum heeft een grote
zelfstandigheid.
'Zomer in Mesdag' is de eerste
tentoonstelling die het museum
zelf inricht. De agenda, waarop
nu ook speciale activiteiten voor
zowel kinderen als volwassenen
prijken, is echter al tot 2003 vol
geboekt.
Expositie Zomer in Mesdag.
Museum Mesdag, Laan van
Meerdervoort 7F, Den Haag.
Van vrijdag 17 augustus tot en
met 28 oktober. Geopend van
dinsdag tot en met zondag van
12.00 tot 17.00 uur.
den haag/gpd - De ene Van
Kooten is de andere niet. Dat
oordeelde gisteren de president
van de rechtbank in Amsterdam
in het kort geding van arts Mar
cel van Kooten tegen Heieen
van Royen, auteur van 'De ge
lukkige huisvrouw'. Volgens de
president is niet gebleken dat,
afgezien van achternaam en be
roep, er enige gelijkenis is tus
sen Van Kooten en Van Royens'
romanpersonage Beau van Koo
ten, 'jet-set shrink van het Gooi'.
Van Royen hoeft haar roman
niet aan te passen en Marcel
van Kooten draait op voor de
proceskosten van 1950 gulden.
Van Kooten had het kort geding
aangespannen, omdat hij zowel
in de privésfeer als in zijn werk
als psychiater werd geassocieerd
met Van Royens personage, in
haar boek omschreven als 'een
type zijden sjaaltjes, noncha
maar toch gekleed'. „Een beetje
a la Marco Bakker na het onge
luk." Van Kooten zei hinder te
ondervinden in de vorm van op
merkingen, grapjes, maar ook
serieuze vragen van beroepsge
noten. Hij vreesde dat zijn inter
nationale carrière schade zou
ondervinden. 'De gelukkige
huisvrouw" is aan zes landen
verkocht en inmiddels uitgege
ven in Engeland en Zweden.
Pikant was tijdens het kort ge
ding de 'behandelrelatie' die
heeft bestaan tussen Van Koo
ten, arts in de geestelijke ge
zondheidszorg, en Van Rooijen.
De naam van de psychiater in
het boek was daarom volgens
Van Kooten niet toevallig geko
zen, al wilde hij op grond van
zijn beroepsgeheim geen verde
re details verschaffen. Van
en erkende dat zij in 1999
tact had gehad met Van Kot
maar tekende aan dat dit
perkt was gebleven tot vij
minuten. De president vai
rechtbank constateert in
vonnis dat Van Kooten
heeft weersproken dat de r<
slechts kortstondig was.
Volgens de president is het
nemelijk' dat de keuze van
Royen voor de achternaam
haar romanpersonage niet
gegeven door een gelijkenis
de bestaande persoon Van
ten. De naam Van Kooten ii
veel voorkomende, aldus
president, en bovendien is
zen voor een afwijkende t
naam. Van schending vai
persoonlijke levenssfeer van
Kooten is daarom geen sp
„Het is immers een veel vo<
mend en moeilijk te voorko
verschijnsel dat een rom
guur de naam draagt van wi
lijk bestaande personen
aldus associaties tussen i
de ontstaan die tot (vaak fla
grappen aanleiding geven."
Van Kooten eiste een dw
som van 10.000 gulden o|
bruik van zijn achtemaai
'De gelukkige huisvrouw1 0
blicaties daaruit 'in welke 1
dan ook'. Maar de advot
van de schrijfster en uitgi
Vassallucci wezen er tijden
geding op dat wijziging va
naam hem weinig soelaas
bieden na het grote verkooj
ces van het boek, dat april
jaar verscheen. Er zijn 61
exemplaren van verkocht e t;
beleeft inmiddels een neg
druk.
muziek recensie
Peter Bruyn
Red Hot Chili Peppers, Prins van
Oranjehal, Utrecht Gezien: donderdag
23 augustus.
Het enige echte nieuwtje bij het
concert van de Red Hot Chili
Peppers gisteravond in Utrecht
was dat zanger Antony Kiedis
zijn haar donker had geverfd en
een stoere snor had gekweekt.
Verder zorgde de Amerikaanse
groep in de Prins van Oranjehal
vooral voor sfeer, massaal mee
zingen en een tropische hitte.
Hun wereldwijde succesalbum
'Californication' is inmiddels al
weer zo'n twee jaar oud. En kort
na het verschijnen ervan ston
den de Peppers - in november
1999 - al in de Haagse Statenhal.
Aan een volgende plaat wordt
nog volop gewerkt en die is ook
pas op z'n vroegst ergens hal
verwege het volgende jaar te
verwachten. Eén nieuw num
mer werd er in Utrecht al ge
speeld en dat klonk in ieder ge
val ontzettend 'pop'. Het geeft
duidelijk aan waar de groep die
in de vroege jaren tachtig nog
behoorlijk experimenteel pio
nierde op de grensvlakken tus
sen funk, metal en rap, anno
2001 als een der populairste
rockbands ter wereld staat.
Die status van de Peppers heeft
alles te maken met een perfecte
combinatie van factoren. Niet
helemaal, maar toch wel een
beetje te vergelijken met de wij
ze waarop Herman Brood tot
een van de grootste Nederland
se popfenomenen kon uitgroei
en. De groep uit Los Angeles
speelde zich in eerste instantie
in oog en oor van de trendset
ters en 'opinionmakers' met een
ontegenzeggelijke eigen stijl.
Vervolgens zorgde men er veel
vuldig voor in de publiciteit te
blijven met sappige verhalen en
pikante schandaaltjes op het
terrein van seks en drugs. En als
klap op de vuurpijl was er in
1991 de wereldhit 'Under de
Bridge'; een ballad nota bene,
die er bij het publiek van 8 tot
88 in ging als koek.
Net als Brood hadden de Pep
pers een tijd lang behoorlijk last
van zelfdestructief gedrag. Maar
in tegenstelling tot de Nederlan
der bleek dat bij de Amerikanen
niet onomkeerbaar.
Met hun uiterst toegankelijke,
maar ook door serieuze poplief
hebbers zeer hoog aangeschre
ven album 'Californication' gin
gen de Red Hot Chili Peppers als
regelrechte 'mainstream'-band
de eenentwintigste eeuw bin
nen. Mede daardoor draait het
weerzien in de Prins van Oran
jehal uit op een regelrecht mee-
zingfestijn. 'Otherside', 'Give it
away', 'Californication', 'Scar
Tissue', 'Parallel Universe", het
blijkt allemaal 'kat-in-'t-bakkie'
voor de tienduizenden fans.
Vrijwel al het repertoire tijdens
het concert is afkomstig van
'Californication' en van het eer
ste grote succesalbum, 'Blood
Sugar Sax Magik' uit 1991. Beide
met gitarist John Frusciante. Het
tussenliggende album 'One hot
Minute' waarop Dave Navarro
gitaar speelt, wordt opvallend
genegeerd.
Het is te prijzen dat de groep tij
dens de huidige tournee weer
gewoon als kwartet - dus zonder
extra toetsenman of blazer - op
het podium staat. In een golf
platen galmbak als de jaarbeurs
kan rock niet 'open' genoeg
klinken. En juist in de sobere
opstelling waarin gitarist Frus
ciante, bassist Flea en drummer
Chad Smith alle ruimte krijgen
is het geluid opvallend open,
terwijl er toch plek is voor korte,
venijnige solo's en loeistrakke
riffs.
Publiek en Jaarbeursstaf moch
ten zich gelukkig prijzen dat de
airco uitstekend werkte. In de
Prins van Oranjehal, waar het
transpiratievocht nog rijkelijker
vloeide dan het bier, was geen
sprake meer van Californication,
maar van regelrechte 'tropifica-
tion'
HAVANA/ANP - De Nederlandse
Stichting Cultuur Inventarisatie
(SCI) zoekt fondsen om 175 op
Cuba ontdekte Hollandse en
Vlaamse meesters te restaure
ren. De collectie was tot voor
kort in de Nederlandse kunstli
teratuur niet terug te vinden. De
doeken zijn in het verleden naar
Cuba meegenomen en gehaald
door Spaanse gouverneurs en
Cubaanse suikerbaronnen.
De stichting ging kijken nadat zij
over de verzameling had verno
men, en trof tot haar eigen ver
bazing een collectie aan met ze
ker vijftig topstukken. Onder de
meesters zijn De Lairesse, Maes
en de uit Leiden afkomstige
schilder Gabriel Metsu.
Inmiddels heeft de stichting 33
doeken kunnen laten restaure
ren. Die zijn al te zien in het
museum waar ze in de depots
waren gevonden, het Nationaal
Museum in Havana. Voor het
opknappen van de overige doe
ken wordt nog geld gezocht.
Er ligt onder meer een aanvraag
bij de Getty Foundation. De
Stichting wil twee Cubaanse res
tauratoren met enkele op te
knappen doeken naar Neder
land laten komen. De Cubanen
kunnen dan van Nederlandse
collega's de nieuwste ontwikke
lingen op restauratiegebied le
ren, zodat ze hun beroep in hun
vaderland zelf op een hoger ni
veau kunnen brengen.
De SCI is op het ogenblik ook
druk doende met de vertaling
uit het Russisch naar het Engels
van een collectie van vierhon
derd Hollandse meesters uit het
bezit van het Poesjkin Museum
in Moskou. Het ministerie van
OCW en het Prins Bemhard
Cultuurfonds steunen dit finan
cieel. In totaal gaat er 104.000
gulden naar het museum,
ook een deel van de roemife|
Koenigscollectie ligt.
De SCI inventariseert en
menteert onbekende en 0
niet beschreven collectie! '1
Hollandse en Vlaamse me
uit de zestiende en zevent
eeuw die zich buiten Wef1^
ropa bevinden.
1
Bij de Bijenkorf in Amsterdam springt één etalage er echt uit. Het is die waarmee het
grootwinkelbedrijf het Nationaal Ballet feliciteert met het 40-jarig jubileum. Gekozen is
daarbij voor een bijzondere uitingsvorm - een afspiegeling van het stuk 'De liefde voor
de volslanke mens' dat het Nationaal Ballet vanaf 9 oktober opvoert. De choreografe
Maguy Marin wil met de productie laten zien dat dikke mensen ook gracieus kunnen
dansen en bewegen. Het stuk van haar dateert overigens al uit 1989. Foto: ANP
j
n
new york/afp - Het nieiJ1'
album Invincible van 1
Amerikaanse megaster I v
chael Jackson (43) ligt
oktober in de winkels. Plai v
maatschappij Sony Mi
maakte bekend dat in No<lrT
Amerika de eerste cd jsl
Jackson in zes jaar vanal k.
oktober te koop is. In Eur ,|f
en de rest van de wereli
dat een dag later. Het ni
mer You Rock My World zo
Invincible verschijnt 4 t
tember als cd-single. p€
Radio Energy, een klein a.
kaal radiostation in D<
marken, was maandag
eerste die de eerste single c
Michael Jackson in zes y
uitzond. Kort nadat het lt(
tion You Rock My W
twee maal de ether had ii rj.
slingerd werd het teruggi er
ten door uitgever Sony
sic. Het station was erin a
slaagd via enkele contai j
in het buitenland de han
leggen op de plaat Sony e
sic gaf tot nu toe radio
tions geen toestemming 1 e
het uitzenden van de p rj
de eerste van Jackson simi
HlStory uit 1995. j.
Twee Nederlandse radio
tions, 3FM en Radio 538,
ten deze week fragmei n.
van de single op de radio j
ren. Maar Sony Music h
ook hen direct op de vin
getikt. De single mag
vanaf begin september v
reldwijd op de radio woi n
gedraaid. j.a
ïti
s.
ist
Het vernieuwde museum opent zijn deuren met de expositie 'Zomer in Mesdag'. Foto: GPD
