GELOOF SAMENLEVING
Albatros is efficiënt zweefvliegtuig Brein pedofiel blijk
Hoe maakt Boeddha een salade?
Gemeente wil geen ambtenaa
die geen homohuwelijken slur
chemisch ontregeh
Nederlandse joden maken solidariteitsreis naar Israël
Sigaretten voor de Maya-god
Vaticaan: Aartsbisschop Milingo zal zijn vrouw ontmoeten
WETENSCHAP
Brazilië wil patent dure
aidsmedicatie schenden
Wetenschappers vinden
gen voor 'malse biefstuk'
VANDAAG
De 23ste au
gustus is
een datum
die één van
de dieptepunten vormt in
de geschiedenis van het
rooms-katholicisme. In het
jaar 1572 vond namelijk in
de nacht van 23 op 24 au
gustus in Frankrijk een
gruwelijke slachtpartij
plaats onder protestanten,
in Frankrijk toentertijd hu
genoten genoemd. Naar
schatting kwamen er twin
tigduizend mensen om in
deze nacht die de geschie
denis inging onder de
naam van de rooms-katho-
lieke heilige van die dag,
Sint Bartholomeus. Kwade
genius achter de bartholo-
meusnacht was de konin
gin-moeder Catharina de
Medicis, Zij wilde de groei
ende invloed van de huge
noten wilde terugdringen,
en wist daarvoor op slinkse
wijze de steun van de
Franse koning te verwer
ven.
Kerk Oene maakt
gedenkboek mkz
oene/anp - De Hervormde Ge
meente in Oene heeft een ge
denkboek over de mond- en
klauwzeerepidemie samenge
steld, van en voor de Oenena
ren. Dominee A. van den Herik
van die kerk heeft dat vandaag
bekendgemaakt. Het 76 pagina's
tellende boek bestaat uit twintig
verschillende bijdragen van in
woners van Oene tussen de 8 en
88 jaar. Het rijk met foto's geïl
lustreerde boek verschijnt in een
oplage van 1200 exemplaren.
Het idee voor het samenstellen
van het gedenkboek is volgens
Van den Herik ontstaan uit de
behoefte tot bezinning op de
mond- en klauwzeercrisis.
Daarnaast is het boek ook be
doeld als bemoediging. Het
wordt donderdag 6 september
gepresenteerd en aangeboden
aan burgemeester L. Eland van
Epe.
donderdag 23 augustus 2<
den haag/anp - Bestuurders van
de joodse gemeenschap in Ne
derland brengen vanaf vandaag
een vijfdaags bezoek aan Israël.
Ze willen daarmee hun sterke
band met het land tot uiting
brengen en aan de Israëlische
bevolking duidelijk maken dat
het 'overgrote deel' van de jo
den in Nederland achter het Is
raëlische streven naar vrede
staat.
Dat heeft het Centrum Informa
tie en Documentatie Israël (CI-
Dl) bekendgemaakt. De delega
tie zal tijdens de 'solidariteits
reis' een gesprek hebben met
onder anderen de Israëlische
president Katsav en de minister
van buitenlandse zaken, Peres.
Op het programma staan ook
ontmoetingen met nabestaan
den van de slachtoffers van de
recente Palestijnse zelfmoord
aanslagen. Tientallen mensen,
onder wie vijf leden van een Ne
derlands-Israëlisch gezin, kwa
men bij de aanslagen om het le
ven, honderden raakten ge
wond. De Nederlandse joden
houden verder een discussiebij
eenkomst met vertegenwoordi
gers van de Israëlische vredes
beweging Vrede Nu en de kolo
nistenbeweging.
In Gilo, een joodse nederzetting
ten zuiden van Jeruzalem die re
gelmatig onder Palestijns vuur
ligt, zullen ze een geschenk aan
de inwoners overhandigen. Ook
is er een bijeenkomst gepland
met het Platform Israël, de ver
tegenwoordiger van de ongeveer
10.000 (ex-) Nederlanders in Is
raël.
De delegatie bestaat uit bestuur
ders van de grote joodse organi
saties in Nederland en enkele
privé-personen. Het gaat onder
meer om het Centraal Joods
Overleg en het Nederlands-Isra-
elitisch Kerkgenootschap.
Santiago atitlan - Inwoners van Guatemala in aanbidding voor Maximon. De gelovigen offeren sigaretten en likeur en fluisteren hun gebe
den in zijn oor. Maximon is een godheid uit de Maya-tijd. Na de komst van het christendom in Zuid-Amerika is Maximon probleemloos verhuisd
naar het assortiment heiligen van de Rooms-Katholieke Kerk. De meeste gelovigen zien daar geen enkele moeilijkheid in, maar uit de kring van
bekeerde protestanten klinkt het verwijt van hekserij en occultisme.
Foto: Reuters/Jorge Silva
BOEKBESPREKING
Wat zou Boeddha doen?
Zo luidt de niets aan
duidelijkheid te wensen
over latende titel van
een boekje van de Ame
rikaanse boeddhist
Franz Metcalf. Op elke
bladzijde wordt de vraag
in de titel weer gesteld,
en dan uiteraard met
een toevoegsel. Wat zou
Boeddha doen ..wan
neer dwazen hem
kwaad maken? Wat zou
Boeddha doen om een
werknemer discipline
bij te brengen? Wat zou
Boeddha doenmet
faalangst. Wat zou
Boeddha doen wan
neer hij een salade
maakt?
Honderdtwintig bladzij
den en vragen. Een kor
te inleiding en tot slot
een noot over de auteur,
die, zo is te lezen, weliswaar niet op de hoogste
trede van de boeddhistische ladder staat, maar
hoog genoeg is om te kunnen voorspellen wat
de echte Boeddha zou hebben gezegd en ge
daan.
Een hachelijke onderneming, want we weten ei
genlijk bitter weinig over Siddharta Gautama
(circa 560-480 v.C.) die in verlichte staat Boed
dha werd genoemd. Hij heeft zelf nooit geschrif
ten achtergelaten. De vroegste teksten 'over'
Boeddha stammen uit de tweede eeuw na Chris
tus en zijn overwoekerd door legenden. Metcalf
hoeft zich echter niet te schamen, want hij staat
zich als spreekbuis van een religiestichter na
tuurlijk in een rijke traditie. Het joden- en chris
tendom, de islam en het boeddhisme zijn in gro
te mate afhankelijk van de interpretaties van hun
voormannen.
De kernvraag die een potentiële koper van Met-
calfs boekje zich-stelt, is uiteraard: snijdt het
hout wat hij zegt? Heb je er iets aan? Neem de
vraag 'wat te doen met faalangst'. Metcalf c.q.
Boeddha antwoordt: „Evenals Boeddha moeten
we putten uit alles wat we weten, tot een beslis
sing komen en net als hij, ons op onze dharma
storten." Dharma is het woord voor plicht, waar
heid en lering. Boeddha heeft ook getwijfeld,
zegt Metcalf erbij. Hij was een gewoon mens,
een verlichte weliswaar, maar ook die hebben
wel eens twijfels.
„De taak waar Boeddh
voor stond - de wereld |r
en al wat leeft te red
den - leek immens. Te e
overstaan van grote ui n
dagingen", vervolgt M el
calf, „kunnen we, ook j
wanneer we weten da li
we gelijk hebben - voo ti
al wanneer we weten i u
we gelijk hebben - onsgs
acuut bewust worden ii
van de grootsheid van Ri
onze aspiratie en de n ui
tigheid van ons kun
nen... Onze dharma is 1
qua omvang dan mis
schien niet te vergelijl |(-
met die van Boeddha, e
maar hij blijft onze
plicht en als we ons
daardoor laten leiden, dj
zal hij onze waarheid ta
worden."
Of een dergelijk ant
woord iemands zelfve !ii
trouwen vergroot, valt te betwijfelen. Het vooi
beeld laat zien dat Metcalf Boeddha op een ze be
christelijke wijze benadert. Boeddha zelf als p s
soon, is 'de' weg en waarheid. Deze devote en
christelijk klinkende toon, komt in het hele
terug. Al probeert de auteur met af en toe eei
grapje - zoals met de vraag over die salade - ei
luchtige sfeer te scheppen. Dat lukt niet hele
maal, want vervolgens komt er een serieus an N
woord. „Wanneer je een blaadje sla pakt, vera s
der het dan in het lichaam van Boeddha; wan ,r
neer je Boeddha's lichaam neemt, verander h |(j
dan in een blaadje sla. Dat is het wonderbaail
ke proces om al wat leeft te redden."
Ook dit doet weer denken aan Christus (neei
dit brood, het is Mijn lichaam, deze wijn is fv
bloed). Afgezien van het praktische, vooral ps
chologische nut dat dit boekje zou kunnen he j*
ben, is deze lezer vooral bijgebleven dat Metc
het boeddhisme beschrijft op een christelijke .j.
wijze. Dit neemt niet weg dat hij christelijke v,
terlingen met dit boekje een blik gunt in hoe j,(
boeddhisten in deze tijd met allerlei problemi
en vragen omgaan.
Onno van 't Klooster
Titel: Wat zou Boeddha doen?
Auteur l'ranz Metcalf
Uitgeverij: Ankh Hermes
Prijs: 29,75 gulden
eb:i
vaticaanstad/rtr-afp-dpa - De
Zambiaanse aartsbisschop Em
manuel Milingo zal zijn echtge
note ontmoeten om haar te ver
tellen welk besluit hij over hun
relatie heeft genomen. Dat heeft
het Vaticaan gisteren aangekon
digd zonder erbij te zeggen
wanneer en waar de ontmoeting
plaatsvindt.
Milingo (71) en de Koreaanse
acupuncturiste Maria Sung (43)
trouwden 27 mei in New York
tijdens een groepshuwelijk van
de Verenigingskerk van Sun My-
ung Moon. De Verenigingskerk
heeft bekendgemaakt de 'zeven
onacceptabele voorwaarden'
waaronder een ontmoeting van
Milingo met zijn vrouw moet
plaatshebben niet te accepteren.
Het echtpaar zou elkaar moeten
treffen in de ambassade van
Zuid-Korea. De twee zouden el
kaar niet langer dan een uur
mogen zien en beiden zouden
vergezeld moeten zijn van een
getuige.
Het Vaticaan dreigde de aarts
bisschop te excommuniceren
als Milingo zijn geliefde en de
Verenigingskerk niet zou verla
ten. Maar het Vaticaans ultima
tum (20 augustus) werd opge
schort nadat de aartsbisschop
een bezoek had gebracht aan
paus Johannes Paulus II.
Milingo trok zich vervolgens op
een geheime plaats in Italië te
rug voor een periode van gebed
en bezinning. Het Vaticaan
meldde vorige week dinsdag op
basis van een handgeschreven
brief van de aartsbisschop dat
hij heeft besloten van zijn vrouw
te scheiden en terug te keren in
de Rooms-Katholieke Kerk.
„Monseigneur Milingo zal Maria
Sung ontmoeten om haar zijn
besluit mede te delen", zei de
Vaticaanse woordvoerder
Joaquin Navarro-Valls. Hij be
nadrukte dat de aartsbisschop
daartoe uit vrije wil heeft beslo
ten.
Sung had de brief van Milingo
eerder vals en zonder waarde
genoemd. Ze is inmiddels ruim
een week in hongerstaking om
af te dwingen dat ze haar man
persoonlijk mag ontmoeten.
Sung had vorige week gezegd
dat ze ervan overtuigd is dat Mi
lingo niet zal terugkomen op
zijn trouwbelofte. Een woord
voerder van de Verenigingskerk
zei overigens geen contact met
het Vaticaan te hebben gehad
over een ontmoeting tussen Mi
lingo en Sung.
veenendaal/anp - Zo'n honderd
gemeenten in Nederland weren
ambtenaren die gewetensbe
zwaren hebben tegen het sluiten
van een huwelijk tussen homo's.
Dat blijkt uit een vandaag ge
presenteerd onderzoek van de
Reformatorisch Maatschappelij
ke Unie (RMU).
RMU, die allé 504 gemeenten
heeft aangeschreven, kreeg van
bijna driehonderd gemeenten
(58 procent) een reactie. Ruim
eenderde daarvan geeft aan dat
ze geen ambtenaren van de bur
gerlijke stand meer benoemen
die gewetensbezwaren hebben
tegen de openstelling van het
huwelijk voor partners van het
zelfde geslacht. Zij verplichten
nieuwe ambtenaren dus een
dergelijk huwelijk te sluiten, zo
concludeert RMU.
Eveneens eenderde van de ge
meenten liet weten dat benoe
ming van ambtenaren met be
zwaren nog wel mogelijk is,
maar op voorwaarde dat er vol
doende ambtenaren zijn di
homohuwelijk willen sluite El
RMU betreurt de uitkoms !e
het onderzoek. Volgens wa
mend directeur C. Baggern ,e
er uit af te leiden dat er eet n
nemende intolerantie ter
zichte van ambtenaren m$e
wetensbezwaren is.
Eerder dit jaar weigerde'e
trouwambtenaar in Leeuw;111
twee homostellen in de etp=
verbinden. Haar contract
niet verlengd.
Vliegen kost reuzenvogel niet meer inspanning dan stilzitten
rio de janeiro/rtr - Brazilië wil
als eerste land ter wereld het pa
tent op een hiv- en aidsrem-
mend medicament schenden.
Nadat onderhandelingen over
een prijsverlaging met het Zwit
serse farmaceutische bedrijf Ro
che vastliepen, heeft minister
José Serra (volksgezondheid)
gisteren bekendgemaakt dat hij
het Roche-medicijn Viracept wil
laten namaken.
Serra meent dat de huidige prijs
voor Viracept onredelijk hoog is.
Daarom gaat de Braziliaanse
overheid vergunningen verlenen
voor de productie van het mid
del in Brazilië. Hierdoor zouden
de kosten van de medicamenten
met 40 procent moeten dalen.
Brazilië heeft het hoogste aantal
geregistreerde aids-patiënten
van alle landen in Latijns-Ame-
rika. Het grootste land van Zuid-
Amerika telt 230.000 inwoners
met aids. Serra spreekt van een
noodsituatie, op grond waarvan
het patent geschonden mag
worden.
Volgens Serra besteedt Brazilië
nu een kwart van haar aids-
budget aan Viracept. De minis
ter sluit niet uit dat er opnieuw
onderhandelingen volgen met
Roche over een prijsverlaging
van het middel. Roche bood
eerder dit jaar een prijsdaling
van 13 procent aan, maar daar
mee stemde de Braziliaanse
overheid niet in.
door Johan Lamoral
svdney/rtr - Australische we
tenschappers hebben nieuwe
manieren gevonden om beter
vlees te produceren en malsere
en sappiger biefstukken. Ge
sproken wordt over een nieuwe
doorbraak in de gentechnologie.
De Australiërs werkzaam bij het
onderzoekscentrum voor Vee en
Vleeskwaliteit zeggen dat ze ge
nen hebben gevonden die te
maken heeft met de malsheid
van vlees. Ook werd duidelijk
dat koeien die langzaam lopen
beter smaken dan hun snellere
soortgenoten.
De directeur van het centrum,
Bindon, benadrukte dat er geen
sprake is van het manipuleren
van genen van vee. „Wij gebrui
ken die alleen maar als hulp
middel bij de selectie". Hij zei
dat het voor het eerst is dat er
een gen is gevonden dat te ma
ken heeft met de malsheid van
vlees. Eerder was al het gen ge
vonden dat zorgt voor vet in het
spierweefsel.
Het onderzoeksproject heeft de
genen geïdentificeerd die zowel
te maken hebben met mals als
met taai vlees. Fokkers kunnen
daardoor dieren selecteren met
het 'mals-gen' en zonder de
'taai-genen'. Eerder zijn al ge
nen opgespoord die te maken
hebben met bepaalde ziekten,
maar de ontdekking van de ge
nen verantwoordelijk voor vet
gehalte en malsheid zijn de eer
ste die nuttig zijn voor het pro
ductieproces.
Australië is al de grootste vlees-
exporteur ter wereld. En Bindon
verwacht dat de nieuwe door
braak het land een voorsprong
zal geven op de concurrenten.
Met zijn lange slanke vleugels is
de grote albatros een perfecte
zweefvlieger. Het merkwaardige
daarbij is, dat hij tijdens zijn soms
urenlange vluchten nauwelijks
meer energie verbruikt dan tij
dens een rustpauze op het land.
Franse biologen van het Centre
National de la Recherche Scienti-
fique (CNRS) in Villers-en-Bois en
Amerikaanse wetenschappers
van de universiteit van Californië
in Santa Cruz, hebben voor het
eerst de vliegtechniek van de al
batros bestudeerd en kwamen
tot merkwaardige bevindingen.
Volgens hun verhaal in het Brit
se wetenschappelijk vaktijd
schrift Proceedings of the Royal
Society, kozen zij voor hun expe
rimenten de grote trekalbatros,
die op de Possession-eilanden
broedt, tussen Madagascar en
de Zuidpool. Daar rustten zij
enkele albatrossen met een zen
dertje uit dat via de satelliet kon
worden gevolgd. De vogels kre
gen ook sensoren mee die de
hartslag registreerden en signa
leerden wanneer zij in de lucht
waren of op de golven dobber
den en op het land uitrustten.
De trekalbatros of Diomedea
exulans brengt het grootste deel
van zijn leven in de lucht boven
de open zee door waar hij naar
voedsel speurt. Zijn voorkeur
gaat uit naar inktvissen, maar hij
vangt meestal alles wat zwemt
en beweegt en versmaadt zelfs
de eetbare resten niet die door
de scheepskoks overboord wor
den gekiept.
In tegenstelling tot de meeuwen
die een gelijkaardig menu heb
ben maar tussendoor dikwijls
landen en opstijgen, blijft de al-
Niksdoen en vliegen kosten de albatros weinig moeite, maar opstij
gen drijft zijn hartslag tot grote hoogte. Foto: Kina
batros soms urenlang in de
lucht. En daar heeft hij een goe
de reden voor. Met zijn gewicht
van soms meer dan tien kilo, is
weer opstijgen na een landing
op zee een uiterst moeizame en
uitputtende bedoening. Zowel
te land als op het water moet de
albatros bij het opstijgen krach
tig met de vleugels slaan en te
gelijkertijd zo hard mogelijk lo
pen. In rusttoestand is zijn hart
slag niet hoger dan die van een
mens, maar tijdens het opstij
gen stijgt de hartslag tot 230 sla
gen per minuut.
Wanneer hij dan eindelijk zijn
vlieghoogte heeft bereikt, duurt
het soms meer dan een half uur
voordat zijn hartslag weer nor
maal is geworden. Met zijn drie
meter lange vleugels laat hij zich
dan moeiteloos op de wind drij
ven en kiest daarvoor feilloos de
meest gunstige thermiek uit.
Een albatros haalt zonder grote
inspanning een snelheid van ge
middeld vijftig kilometer per
uur. Zijn hartslag bedraagt dan
niet meer dan zeventig slagen
per minuut en dat is precies zijn
hartslag tijdens rustpauzes op
het lanfl of op zee. Daarmee is
de albatros een van de vogels
die het zuinigst met hun energie
omspringen.
Voor de albatros is de zeevisserij
de grootste bedreiging. De vo
gels storten zich namelijk maar
al te graag op de aaslijnen die de
vissers uitzetten en blijven er
aan hangen. Visserij-experten
hebben uitgerekend dat jaarlijks
tienduizenden vogels op die
manier aan hun einde komen.
Het voortbestaan van de grote
albatros komt daardoor in ge
vaar, want hij plant zich moeilijk
en langzaam voort. De grote al
batros, die meer dan vijftig jaar
oud kan worden, begint zich
immers pas op zijn tiende voort
te planten en broedt om de twee
jaar niet meer dan één ei uit.
Vandaar dat internationaal gere
nommeerde biologen er bij de
grote visserijlanden in de Indi
sche Oceaan op aandringen
dringend maatregelen te nemen
om de albatros niet langer in ge
vaar te brengen.
maastricht/gpd - In de herse
nen van pedofielen komen meer
stresshormonen voor dan bij
andere mensen. Dat blijkt uit
onderzoek van de Maastrichtse
hoogleraar psychiatrie M. Maes.
Pedofielen hebben meer stress
en daardoor ook meer
stresshormonen in de hersenen.
Maes denkt dat antidepressiva,
zoals Prozac, heilzaam kunnen
zijn voor deze mensen.
Maes doet sinds begin jaren
tachtig onderzoek naar psychi
sche stoornissen zoals depressi
viteit en schizofrenie. Hij richtte
vier jaar geleden zijn vizier op
pedoseksuelen, mede door het
schokkende kindermisbruik in
de affaire-Dutroux. De professor
onderzocht de biochemische re
acties in de hersenen van 25
Vlaamse pedofielen. Hij consta
teerde dat bij de onderzoeksper-
sonen het serotoninesysteem
was ontregeld. Serotonine speelt
in de menselijke huishouding
een belangrijke rol als het gaat
om stemmingen en gedrag.
De wetenschapper trof boven
dien een veel hogere concentra
tie stresshormonen aan dan
normaal en ontdekte in sommi
ge gevallen een ongebruikelijke
vetzuurwaarde in het brein. De
bevindingen van het onderzoek
zijn deze maand verschenen in
enkele internationale vakbladen.
De 25 proefpersonen kwamen
uit de provincie Antwerpen. Van
hen is een aantal naar voren ge
schoven door de Belgische justi
tie, maar niettemin deed ieder
een vrijwillig mee aan het on
derzoek. Omdat veel pedofielen
kampen met andere kwalen zo
als depressiviteit of alcoholisme,
was een strenge selectie nodig
voor de betrouwbaarheid van
het onderzoek. „Het was vrij
moeilijk om 'zuivere' pedofielen
te rekruteren", aldus Maes.
De onderzochte pedofielen
brachten vijf tot zes uur door op
een ziekenhuisbed van de Uni
versiteit Antwerpen. Ze k
een medicijn toegediend
aanmaak van serotonine s
leert. Iedere dertig
werd een bloedmonster afj
men en moest telkens opi
dezelfde vragenlijst wordf pj
gevuld. If;
De bloedanalyses gaven aa y
de biochemie in de her K
van de proefpersonen
spoord was. Terwijl de ant rs
den op de repeterende ie
een goed beeld gaven v
stemmingswisselingen di n
pedofielen ondergingen,
andere woorden: het g di
werd duidelijk beïnvloed
de afwijkende biochemiscl
acties in de het brein.
Maes is inmiddels druk d( je
om een vervolgonderzof p,
poten te zetten. De nadruk d(
dan te liggen op het make
hersenscans van pedo n -
Maes hoopt zo het bioc di
sche proces in het brein te
gronden.
Verder gaat de hoogleraa
therapie opzetten voor pe
len. „Ze lijden aan een c<
lestoornis van hun impuls re
bouwen geestelijk een
spanning op die zich mljr
ontlaadt in een seksuele
Telkens weer. Met antidejfao
va zoals Prozac zou de b er
mische spiegel beter be jn
baar zijn."
Hij tekent daarbij aan dat
filie niet alleen een kwes4Sl
biochemie hoeft te zijn m
aanleg voor pedofilie kan
goed worden veroorzaakt
een trauma in de kindei s\
Dat kan leiden tot stress ai
ontregeling van het bioc uj;
sche proces veroorzaken."
Of iedere pedofiel dan ei et
dwongen behandeling mo en
dergaan? Maes: „Dat is n ip
reet mijn probleem, ma;
de politiek. Ik ben weten;
per."
1
ill
lo
la-
