Gesprek Peres en Arafat
BUITENLAND
Privé-gevangenis is in VS bedrijf als elk ander Thatcher steunt rechtse
Sinn Féin zeer
tevreden over
opiniepeiling
Schuld Amerika
aan VN bereikt
recordhoogte
Toorts voor tolerantie
Rebellen verwoesten orthodoxe kerk
Haaien bijzonder actief voor kust van Florida
kandidaat-leider Tories
en hoop op
Iding kompels
ftSK - Oekraïense hulpver-
[S hebben alle hoop opge-
n dat ze de tien mijnwer-
hinnen redden die na de
Ii/an zondag nog in de
zitten. Brand maakt
)gelijk de kompels, die
die meter diepte zit-
reiken. Het dodental
ijnramp is daarmee op
ïen. Er zijn 36 licha-
argen.
ng Koersk
opgeschort
iisK - Slecht weer in de
Zee blijft de berging
ïzonken Russische
;rzeeër Koersk hinde-
;rochtend werd het
wege de krachtige
;eschort. De berging
dag wegens de wind
ge golven ook al ge-
et werk is 15 juli be
en duurt nog tot zeker
ieptember. Twee Ne-
difcidse bedrijven, Smit Inter-
inal en Mammoet, werken
bij samen. Zij willen de
sk 15 september met 26 ka-
omhoog takelen.
islust Poetin
it Rusland geld
[ou - De reislust van de
ische president Poetin
tzijn land duur te staan,
ludget voor de president
volgend jaar is verdub-
Minister van financiën
rin zei gisteren dat de ver-
ïg nodig is vanwege de ve
zen van de president. Koe-
herinnerde er aan dat Po-
voorganger Jeltsin in zijn
- te jaren Moskou nauwe-
log had verlaten. Daarom
ide reiskosten volgens
nu extra hoog.
er afrekening
der Corsicanen
a - Op Corsica zijn giste-
federom twee nationalis-
oodgeschoten. De Franse
evond de lijken in een uit-
mde auto. Volgens justitie
leide slachtoffers bondge-
ïvan de nationalist Fran-
iantoni, die vorige week op
iruiloft werd vermoord. Na
oord op Santoni hebben
heidene Franse politici er
emier Jospin op aan ge-
'en zijn wetsvoorstel voor
re autonomie voor het ei-
'i voorlopig in te trekken,
nstanders van het wets-
itel menen dat de regering
ize manier de separatisten
it eiland beloont.
ochet mogelijk
h voor rechter
ago - De Chileense ex-dic-
generaal Augusto Pino-
zal mogelijk toch worden
ht wegens mensenrech-
hendingen onder zijn be-
Het hooggerechtshof in
ago besloot gisteren met
ïene stemmen te onder
in of het besluit van een
e rechtbank om hem niet
volgen rechtmatig was.
lof van Beroep bepaalde
juli dat de 85-jarige Pino-
vanwege zijn slechte ge
heid niet berecht kon wor-
Volgens de aanklagers was
tspraak van het hof deels
seerd op een wet die nog
ran kracht is.
tse Helms
laat Senaat'
HNGTON - De uiterst con-
tieve Republikeinse sena-
sse Helms maakt vandaag
id dat hij zich in 2003 niet
iuw verkiesbaar stelt voor
nerikaanse Senaat. Dat
en verscheidende media
VS. De 79-jarige Helms
it met een slechte gezond-
Helms werd in 1972 voor
erst voor de staat North
ina in de Senaat gekozen,
teeg bekendheid als voor
van de commissie buiten-
ie zaken van de Senaat,
is is medeverantwoordelijk
de betalingsachterstand
Ie VN. Ook is hij fel gekant
ihet toekomstige Interna
al Strafhof in Den Haag.
vincie Servië
gt autonomie
ado - De Servische rege-
5 het volgens premier Dj-
eens geworden over meer
lomie voor de Noord-Ser-
e provincie Vojvodina.
woont een grote Hongaar -
nderheid. De provincies
dina en Kosovo genoten
'dood van de Joegoslavi-
president Tito in 1980 ver-
de autonomie. Die werd in
190 afgeschaft door de
nalige Servische president
evic. Dat was één van de
tten tot het uiteenvallen
aegoslavië, omdat de an-
leelrepublieken er een
eken van Servische over-
ing in zagen.
new york/rtr-anp - De schuld
door onze correspondent
Harm Harkema
londen - Sinn Féin, de politieke
tak van het Ierse Republikeinse
Leger (IRA), heeft gisteren tri
omfantelijk gereageerd op een
onderzoek dat aangeeft dat de
Britse bevolking Noord-Ierland,
dat deel uitmaakt van het Ver
enigd Koninkrijk, maar al te
graag afstaat aan de Republiek
Ierland.
Volgens het onderzoek, gehou
den in opdracht van het Britse
dagblad The Guardian, vindt 41
procent van de Britten dat
Noord-Ierland en Ierland moe
ten worden herenigd. Slechts 26
procent pleit voor behoud van
de provincie als deel van het
Verenigd Koninkrijk.
Sinn Féin riep de Britse premier
Blair op rekening te houden met
de uitslag. Het is nu volgens de
partij duidelijk dat alleen volle
dige Ierse eenheid en onafhan
kelijkheid volstaat. De pro-Britse
unionisten in Noord-Ierland,
die voor alles deel willen blijven
uitmaken van het koninkrijk,
reageerden niet op het onder
zoek, maar het staat vast dat ze
er niet blij mee zijn.
Het onderzoek bevestigt de een
zame positie waarin de unionis
ten zich bevinden. Ze zijn de
trouwste onderdanen van het
Verenigd Koninkrijk, maar in
Engeland, Wales en Schotland
worden ze in toenemende mate
beschouwd als fanatici die bui
ten de werkelijkheid staan en in
het verleden leven.
Pijnlijk voor de unionisten is
ook dat het grootste deel van de
Britten geen partij voor hen
kiest in het huidige conflict over
het vredesproces. Maar liefst 64
procent van de Britten vindt dat
republikeinen en unionisten
evenveel schuld hebben aan de
impasse,
In het in 1998 gesloten vredes
akkoord is herbevestigd dat
Noord-Ierland deel uitmaakt
van het Verenigd Koninkrijk.
Wel zijn bestuurlijke banden j
tussen Noord-Ierland en de Re- pretoria - Schoolkinderen in Pretoria steken een kaars op in het kader van een landelijke campagne Toorts voor tolerantie tegen racisme. De kaarsen blijven branden tot de afslui-
publiek aangeknoopt. t'ng - °P 7 september - van de VN-conferentie tegen racisme die de komende weken in het Zuid-Afrikaanse Durban wordt gehouden. Foto: Reuters/Juda Ngwenya
van de Verenigde Staten aan de
Verenigde Naties heeft de re
cordhoogte van 2,33 miljard
dollar (5,62 miljard gulden) be
reikt. Dit heeft de volkerenorga
nisatie gisteren in New York be
kendgemaakt.
Het slechte betaalgedrag van
Washington is de VN al jaren
een doom in het oog. Toegezeg
de contributies worden tegenge
houden door conservatieve
Amerikaanse parlementariërs.
VN-secretaris-generaal Annan
heeft de VS geadviseerd met het
achterstallige geld over de brug
te komen vóór president Bush
in september zijn eerste toe
spraak houdt voor de Algemene
Vergadering van de VN.
Na lange onderhandelingen wa
ren VS en VN vorig jaar en dit
jaar enkele kortingen overeen
gekomen op de Amerikaanse
contributie. In ruil daarvoor be
loofde de Amerikaanse Senaat
nog dit jaar 582 miljoen dollar
over te maken.
Dat geld wordt nu nog tegenge
houden door het Huis van Afge
vaardigden. Conservatieve par
lementariërs willen met de con
tributiebetaling alleen instem- r
men als tegelijkertijd een wet
wordt aangenomen die samen
werking met het Internationaal
Strafhof (ICC) verbiedt.
De conservatieven zijn bang dat
ooit Amerikanen worden aange-.
klaagd wegens oorlogsmisdaden
door het hof, dat naar verwach
ting in 2002 of 2003 in Den Haag
wordt opgericht. Het ICC moet
wereldwijde bevoegdheid krij
gen voor de berechting van ver
dachten van de zwaarste inter
nationale misdrijven, zoals gen
ocide (volkerenmoord), misda
den tegen de mensheid en oor
logsmisdaden. Het ICC wordt
een permanente instelling, in te-
genstelling tot de tribunalen
voor ex-Joegoslavië en Rwanda.
Conservatieve politici willen
zelfs dat de wet de Amerikaanse
president de mogelijkheid geeft
militairen naar Den Haag te stu
ren óm Amerikaanse burgers te
bevrijden die door het ICC wor
den vastgehouden.
skopje/afp - De Macedonische
regering heeft de Albanese UQK-
rebellen er van beschuldigd gis
teren een orthodoxe kerk te
hebben verwoest. Bovendien
zouden de rebellen opnieuw het
staakt-het-vuren hebben ge
schonden.
Het kerkgebouw in het dorp
Lesok, dat onderdeel is van een
kloostercomplex, is in de vroege
ochtend opgeblazen. De kerk is
gebouwd in de 13de eeuw. Het
dorp, in het gebied rond Tetovo,
werd voornamelijk bewoond
door Macedoniërs. Die zijn in
middels verjaagd door de rebel
len.
De Macedonisch-Orthodoxe
Kerk heeft naar de Albanezen er
naar aanleiding van de verwoes
tingen van beschuldigd dat zij
het hart van de Macedonische
beschaving en cultuur hebben
willen treffen. „Deze kerk had
een waarde voor de beschaving
en voor de gehele wereld", rea
geerde de priester Timotej,
woordvoerder van de Orthodoxe
Kerk. „De Albanezen willen de
culturele erfgoederen en de be
schaving van het Macedonische
volk vernietigen."
Minister Samoilova-Cvet-
anovska van cultuur aarzelde
niet een vergelijking te maken
met de vernietiging van eeu
wenoude Boeddhabeelden door
de fundamentalistische Taliban
in Afghanistan. In de nacht is er
onder meer geschoten vanuit de
dorpen Vratnica, Popova Sapka,
Poroj en Gajre. Ook in de regio
Kumanovo openden rebellen
het vuur op Macedonische
strijdkrachten.
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - De Duitse minister van
Buitenlandse Zaken Joschka Fi
scher is er in geslaagd een ge
sprek te organiseren tussen Shi
mon Peres en Yasser Arafat. Zijn
Israëlische collega en de Pales
tijnse president zullen volgende
week praten, mogelijk in Berlijn.
Maar Israëliërs noch Palestijnen
lijken koud of warm te worden
van deze nieuwe kans op een
staakt-het-vuren. Na elf maan
den intifada en een reeks mis
lukte pogingen een eind te ma
ken aan het geweld, geloven ze
niet dat vooruitgang in zicht is.
Ook vanmorgen was er weer ge
weld: bij een urenlang vuurge
vecht met het Israëlische leger
in Nablus op de Westelijke Jor-
daanoever werden zeker vier Pa
lestijnen gedood.
De voornaamste reden voor dat
pessimisme is de indruk dat
geen van beide partijen werke
lijk geïnteresseerd is in een
staakt-het-vuren. Daarom is ook
een eerdere poging van Fischer
op niets uitgelopen. De Duitser
was toevallig in Tel Aviv toen
daar op 1 juni bij een bomaan
slag bij een discotheek 22 meest
jonge Israëliërs omkwamen.
Hij begon onmiddellijk een di
plomatiek offensief dat had
moeten leiden tot de uitvoering
van het internationaal aanvaar
de Mitchell-plan, waarbij hij van
Israël gedaan kreeg dat het geen
wraakactie zou ondernemen.
Fischer's bemiddelingspoging
liep op de klippen doordat Israël
niet serieus werkte aan het ver
lichten van de druk op de Pales
tijnen. En op hun beurt gingen
Palestijnse radicalen na een kor
te pauze door met bomaansla
gen. Peres heeft onlangs toege
geven dat Israël na dat eerste
Duitse initiatief zijn beloften
niet is nagekomen.
De Palestijnen stelden voor een
gesprek met Peres aanvankelijk
als voorwaarde dat Israël de be
zetting van het Orient House
(het PLO-hoofdkwartier in Oost-
Jeruzalem) en andere Palestijnse
instituten zou moeten opheffen.
Maar het kostte Fischer weinig
moeite Arafat over te halen dat
te laten vallen. De Europese
Unie, en Duitsland in het bij
zonder, is tenslotte de grootste
contribuant aan de Palestijnse
schatkist.
In Sharon's kabinet is alleen al
het feit dat Peres met Arafat gaat
praten zeer omstreden. De
meeste ministers vinden dat het
gesprek een verkeerd signaal
geeft. Dat vindt ook oud-pre
mier Barak, van Peres' eigen Arx>'
beiderspartij. Sharon ziet niets
in praten met Arafat, die hij een
'terroristenleider' noemt.
Een EU-waarnemer bekijkt de resten van de kerk in Lesok. Foto: Reu-
ters/Petr Josek
new smyrna beach/ap - Bijna
de helft van alle aanvallen van
haaien op mensen in de wereld
heeft dit jaar plaatsgevonden
voor een klein stuk van de oost
kust van Florida. Alleen al afge
lopen weekeinde werden zes
surfers door haaien aangevallen
langs de ongeveer tachtig kilo
meter kuststrook van Volusia
County, het gevaarlijkste 'haai-
engebied' ter wereld. De stran
den daar staan bekend als een
paradijs voor surfers, maar wer
den maandag voor een deel af
gesloten vanwege de aanwezig
heid van haaien.
De universiteit van Florida
houdt sinds 1958 het aantal
aanvallen van haaien op men
sen bij. Dat liep van 58 in 1999
op naar 79 vorig jaar, ofschoon
het aantal haaien is afgenomen.
Wereldwijd zijn er dit jaar tot nu
toe 40 aanvallen van haaien op
mensen gemeld, waarvan 17
voor de kust van Volusia Coun
ty. Vorig jaar vonden 34 aanval
len plaats in Florida, waarvan 12
in Volusia.
Meestal zijn surfers het doelwit
van de haaien, volgens biologen
omdat zij liggend op hun boards
voor de haai een grote gelijkenis
vertonen met zeehonden en
schildpadden, de normale
prooidieren. Ook is er een over
vloed aan vis dicht bij de kust,
waardoor de haaien steeds va
ker in de buurt van de stranden
komen. En daar zijn ook de sur
fers.
Slechts een klein deel van de
aanvallen is dodelijk. Vorig jaar
kwamen tien mensen door haai-
enbeten om, van wie één in Flo
rida. Maar ernstig zijn de gevol
gen van een aanval vaak wel.
Vorige maand werd van een 8-
jarig jongetje een arm afgebeten.
Die kon door chirurgen weer
worden aangenaaid, maar het
jongetje licht nog altijd in coma.
Enkele keren per jaar zijn de
verwondingen zó ernstig dat
een arm of been moet worden
geamputeerd.
De afgelopen dagen is ook voor
de westkust van Florida onrust
ontstaan over haaien. Enkele
honderden dieren scholen daar
samen voor de kust. Het is niet
ongebruikelijk dat er in de Golf
van Mexico haaien zijn, maar
volgens deskundigen is het wel
zeldzaam dat verschillende
soorten haaien bij elkaar ko
men. Onderzoekers proberen
uit te vinden waarom de vissen
er zitten.
door onze correspondent
Jaap van Wesel
Washington - De aandelen van de Correc
tions Corporation of America, de grootste
private gevangenisonderneming in de VS,
staan onder druk. Recente berichten willen
dat het aantal gevangenen in Amerika
daalt, en dat is slecht nieuws voor de be
drijfstak van privé-gevangenissen.
De California Correctional Peace Officers
Association, de cipiersvakbond in Cali-
fomië, maakt dus ook een lichte crisis
door. Deze vakorganisatie, die de belan
gen van cipiers in privé-gevangenissen
behartigt, draagt veel geld bij aan verkie
zingscampagnes van politici in Califor-
nië, met als motto: strengere straffen.
De vakbond, één van de machtigste poli
tieke organisaties in Califomië, heeft er
een direct belang bij dat er streng wordt
gestraft. Dat betekent immers meer ge
vangenissen en dus werkgelegenheid. Zie
daar een paar bijverschijnselen van de
privatisering van het gevangeniswezen,
een idee dat dezer dagen ook in Neder
land weer in discussie is.
Het is met de discussie over privatisering
van gevangenissen in Amerika als met ie
dere andere overheidstaak. De voorstan
ders wijzen op grotere efficiency als ge
volg van concurrentie. Sommige studies
wijzen erop dat privé-gevangenissen vei
liger zijn voor bewakers en gevangenen.
Er ontsnappen minder gedetineerden, en
de kans op een geslaagde terugkeer in de
maatschappij is groter dan in de staats
gevangenissen.
Dat beweert tenminste de Corrections
Corporation of America. Anderen heb
ben hun twijfels. De gevangenissen moe
ten winst maken in het belang van de
aandeelhouders. Om kosten te besparen,
worden vaak slecht gekwalificeerde be
wakers in dienst genomen, en de kwali
teit van het eten laat te wensen over. En
de staat van de cellen is vaak erbarmelijk.
Hetgeen trouwens niet betekent dat de
situatie in de staatsgevangenissen beter
is.
De privatisering van het gevangeniswe
zen, die in Amerika sinds de tachtiger ja
ren bloeit, staat of valt met het toezicht
door de overheid. De normen die de ver
schillende staten stellen voor de privé-
gevangenissen verschillen van staat tot
staat. Maar gevangenen gelden in Ameri
ka nu eenmaal als niet volwaardige we
zens. De leefomstandigheden in veel ge
vangenissen, privé en van de staat, zijn
dan ook erbarmelijk.
De overheden stellen aan het bedrijfsle
ven geen overdreven hoge normen voor
het runnen van hun gevangenissen. En
het toezicht op de handhaving van die
normen is beperkt. Er is immers meestal
geen haan die daarnaar kraait. Het afge
lopen voorjaar vond er een landelijke
studentenactie plaats tegen de kwaliteit
van het voedsel in de privé-gevangenis
sen, dat volgens de demonstranten nog
veel slechter is dan de buitengewoon on
smakelijke hap in de meeste staatsgevan
genissen.
De gevangenen spelen in de discussie
over hun lot nauwelijks een rol. Alleen als
er sprake is van misbruik dat de spuiga
ten uitloopt, kunnen zij naar de rechter
stappen en schadevergoeding eisen, zo
als iedere consument een bedrijf kan
aanspreken. Daarbij moet wel de aante
kening worden gemaakt dat het juridisch
nog niet vaststaat wie precies de consu
ment is van de privé-gevangenis: de op
drachtgever - de overheid dus - of de ge
vangene zelf.
De privé-gevangenissector in Amerika
groeit. Maar het aantal in deze instellin
gen ondergebrachte criminelen bedraagt
toch nog minder dan 10 procent van het
totaal van ruim 3,5 miljoen gevangenen
in Amerika. Sommige staten, zoals Alaba
ma, hebben geen keus. De staatsgevan
genissen zijn overvol en er is geen geld
om nieuwe gevangenissen te bouwen.
Ook andere economische factoren spe
len een rol. Vooral kleinere steden zien in
de gevangenisbranche mogelijkheden
voor het scheppen van werkgelegenheid
in economisch slechtere tijden.
En hoe zit het dan met de teruglopende
aantallen gevangenen? John Ferguson,
president van Corrections Corporation of
Amerika maakt zich geen zorgen. Zeker
de vraag van belangrijke afnemers als
Texas neemt wat af. Maar de vooruitzich
ten op lange termijn zijn goed, vooral
omdat het aantal gedetineerden in fede
rale gevangenissen in snel tempo toe
neemt.
londen/ap - De Britse oud-pre
mier Margaret Thatcher heeft
haar partijgenoten gisteren op
geroepen haar geestverwant Iain
Duncan Smith tot leider van de
Conservatieven te kiezen. In een
brief aan The Daily Telegraph
stelde Thatcher dat Duncan
Smith, defensiewoordvoerder
van de Tories, een veel betere
kandidaat is dan de pro-Euro-
pese Kenneth Clarke, die de par
tij volgens haar naar de afgrond
zou leiden.
Duncan Smith en Clarke zijn de
twee resterende kandidaten in
de race om het leiderschap van
de Conservatieve Partij. Partijlei
der William Hague kondigde in
juni zijn vertrek aan. nadat hij
bij de parlementsverkiezingen
een vernederende nederlaag
had geleden. Ook Hague schaar
de zich het afgelopen weekeinde
achter de kandAtuur van
Duncan Smith, dietegen Britse
deelname aan de euro is en niet
wil dat de partij opschuift naar—
het politieke midden.
Clarke zat overigens niet met de
steun van Thatcher voor Smith. .-
De voormalige Iron Lady' geldt
tegenwoordig niet meer als een
stemmentrekker, maar eerder-;
als het tegenovergestelde: een
kus des doods. In een interview
maakte Clarke zich dan ook vro
lijk om de zaak: „Er is niets dat
jonge mensen en zwevende kie
zers méér van de Conservatieve
Partij vervreemdt dan de steun
van Margaret Thatcher."
De leden van de Conservatieve
Partij hebben tot 11 september
de tijd om een stem uit te bren
gen.
De uitslag wordt op 12 septem
ber bekendgemaakt.
