Kiezers geven gematigden Noord-Ierland harde klap A Buitenland Doodgewone McVeigh werd ongewone terrorist Loutering na racistische Duitse moord wordt drama Chirac biedt EU-landen 'nucleaire paraplu' aan Den Haag favoriet voor nieuwe VN-organisatie Khatami stevent op overtuigende zege af Straffen tot 20 jaar voor Rwandezen Zware strijd in Macedonië IRDAG 9 JUNI 2001 AFP Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press DPA Deutsche Presse Agentur CPD Geassocieerde Pers Diensten RTR Reuters ihony Ouinn uin begraven brk - De afgelopen zon- jerleden acteur Anthony 1 mag in zijn eigen tuin ter vorden besteld. Daar- •eft het stadsbestuur van lerikaanse Bristol toe- ning gegeven. De weduwe uinn had de wens van iverleden man aan de be iers voorgelegd. Quinns loet een officiële gedenk- worden, alhoewel de tuin ipig niet voor het publiek jkelijk zal zijn. -uwe aanklager t Soeharto aan rA - De nieuwe openbaar iger in Indonesië, Ba- in Lopa, heeft ex-presi- oeharto bovenaan de lijst —fan de meeste gezochte psiërs. Dat heeft een an van het OM in Jakarta I. Volgens hem zal Lopa echting van Soeharto tot jpprioriteit' maken. Soe- gisteren 80 geworden, Verdacht van grootschali- fuptie. Een proces tegen 998 afgezette autocraat is (uitgesteld omdat het ex- loofd te ziek zou zijn. -|ue mag in pub les verdrinken imam- De eigenaar van lb in het Britse Rother- «eft William Hague uitge- Hom zijn verdriet weg te Wdrinken. De gisteren af- «n leider van de Conser- Hn mag op kosten van de Hertien 'pints' komen op- __p, aldus Danny Wain- van pub 'Angel'. Het cij- rtien is niet toevallig ge- In een interview liet Ha- ooit ontvallen dat hij tijn jonge jaren in Angel j een drinken kon zetten, pints (zo'n 7,5 liter) op twas niet uitzonderlijk. RUSWUK BENGT VAN ZWOL Een daverende schok trok door de Verenigde Staten, toen bleek dat de verantwoordelijke voor de bloedigste aanslag ooit op Amerikaanse bodem een doodordinaire jongen uit New York was. Niet doorgewinterde terroristen uit Bagdad, Tripoli of Libanon waren verantwoor delijk voor de dood van 168 mensen door het opblazen van een overheidsgebouw in Oklahoma City op 19 april 1995, maar de in 1968 in Pendleton, New York, geboren Timothy Ja mes McVeigh. Maandag wordt hij geëxecuteerd. Waarnemers zien in hem het prototype van de 'generation X', de generatie geboren tussen 1965 en 1979. De onopvallende jongen werd in een conservatief arbeidersmilieu opgevoed door vader Bill en moeder Mildred. In 1978, toen Timothy tien jaar oud was, scheidden zijn ou ders. De opvoeding van Tim en zijn jongere zus Jennifer werd overgenomen door de vader. Timothy leek weinig problemen te hebben door de echtschei- [-Kohl na ling gesloten /W - De Duitse justitie heeft rond ex-bondskanselier Kohl definitief gesloten, left 330.000 gulden be- n ontkomt daarmee aan ng in de zwartgeldaffai- zijn partij, de CDU. De ndskanselier accepteer- er dit jaar een schik- orstel. De helft van het at naar de Duitse rest is bestemd voor doel. Kohl heeft toe- ongeveer 2,3 miljoen lan giften te hebben tarfeen. Tegen de regels in het geld echter buiten jboekhouding. et explodeert asis Moskou - Een Russische S-300 gisteren op een lapceer- in de Russische strijd- i even ten zuiden van geëxplodeerd en in evlogen. Er deden zich rsoonlijke ongelukken conventionele kop van ging niet af. De S-300 is de modernste wapens island over beschikt. De left een bereik van 200 beving treft ten Frankrijk wurg - Het westen van |k is gisteren getroffen h middelzware aardbe- je had een kracht van 5 thaal van Richter, maar aakte geen schade. Nie- lel'.&akte gewond. De be- js vooral voelbaar in het JnentVendée. r m(abe: blanken ^ier aanpakken e(|- De Zimbabwaanse Pt Mugabe heeft zijn t gigen gisteren opgeroe- ptrijd tegen de blanke is van het land op te Hij deed dat in een ide toespraak op de is van een van de aan- van de bezettingactie rderijen van blanken, 'Hitier' Hunzvi. De eteranen' onder lei- Hunzvi bezetten vorig t 2.000 boerderijen in. Zwarten die tegen [fting zijn, zijn volgens p 'verraders en lafaards'. (ra-bende in ilië opgerold ieiro - De Braziliaanse ift twee mannen op- ie leiding zouden heb- ven aan een bende die lillen stal uit apotheken ^praktijken. Eén van de is 71 jaar oud, aldus ïse media gisteren, it bekend of de dieven itiepillen voor eigen n( 'ptie vergaarden of ze «ochten aan derden. ding, en was een opmerkelijk slimme jongen. Hij toonde zijn intellectuele capaciteiten echter nooit op school. Toen hij tien was raakte hij gefascineerd door wapens. Vier jaar later gaf hij voor het eerst toe een survi- valistte zijn. Hij legde voorra den voedsel en kampeerspullen aan, en bemachtigde zijn eerste wapens, voor het geval dat er een nucleaire aanval zou ko men of als communisten de macht overnamen. Tijdens zijn tienerjaren deed zich in de VS de zwaarste na oorlogse economische depres sie voor. Vooral oude industrie steden als Pendleton werden zwaar getroffen. Terwijl 90 pro cent van zijn klasgenoten ging studeren om aan werkloosheid te ontkomen, volgde McVeigh, alleen enkele computercursus sen. Na twee jaar hield hij het voor gezien, omdat hij zich naar eigen zeggen dood ver veelde. Hij nam een baantje als chauf feur van waardetransporten, omdat hij daarbij een uniform en een wapen mocht dragen, maar erg lang hield hij dat niet Timothy McVeigh (midden) bij het begin van zijn rechtszaak in 1995. Foto: AP vol. In die jaren stak zijn afkeer van de Amerikaanse federale overheid de kop op. Als tijdver drijf oefende de steeds ontevre dener survivalist meer en meer met wapens en explosieven in de bossen achter het ouderlijk huis. Op aanraden van zijn vader meldde de twintigjarige McVeigh zich in 1988 bij het le ger. Daar leek hij eindelijk zijn plaats te hebben gevonden. Hij was modelsoldaat, blonk uit in de Golfoorlog en werd meer dan eens onderscheiden. De perfectionist wilde echter meer. Hij schreef zich voor de selec tieprocedure voor commando in, maar moest na twee dagen opgeven. De zwaar teleurgestelde en ge frustreerde McVeigh keerde het leger de rug toe en begon door Amerika te zwerven. Geduren de zijn diensttijd had het op slaan van survivalgoederen BRUSSEL ANP-BELGA Een rechtbank in Brussel heeft gisteren vier Rwandezen cel straffen van twaalf tot twintig jaar opgelegd voor hun deelna me aan de volkerenmoord in 1994. De twee nonnen die te recht stonden, kregen twaalf respectievelijk vijftien jaar. Het openbaar ministerie had eerder levenslang geëist voor alle vier verdachten. Zij zijn in Brussel berecht en veroordeeld op grond van een Belgische wet die rechtszaken voor interna tionale 'misdaden tegen de menselijkheid' mogelijk maakt in België. De vier zijn allen Hutu's. De jury achtte het donderdag al bewezen dat zij betrokken zijn geweest bij massamoorden op Tutsi's. De katholieke zusters krijgen hun straf voor hun aan deel in een bloedbad in een klooster. Daarbij kwamen 7.600 vluchtelingen om. De ex-direc teur van een luciferfabriek kreeg twintig jaar celstraf voor het aanzetten tot massaslach tingen, en een hoogleraar moet twaalf jaar de cel in. SKOPJE DPA-AFP-Rtr Het Macedonische leger heeft gisteren ten noorden van de hoofdstad Skopje zware strijd geleverd met Albanese rebellen. De strijdkrachten voerden artil leriebeschietingen uit op de stad Kumanovo, en op de om geving van de dorpen Slupcane en Matejece. Volgens een woordvoerder probeert het leger met de actie bij Kumanovo een 'humanitaire ramp' te voorkomen. Het wil de watervoorziening voor de hon derdduizend mensen in het ge bied veilig stellen, en de evacu atie van de burgers uit het strijdgebied mogelijk maken. Rebellen werden gisteren ge signaleerd slechts tien kilome ter van Skopje. Ooggetuigen meldden dat ze strijders met automatische geweren in een auto hadden zien zitten in het plaatsje Aracinovo. Duizenden inwoners vluchtten daarop, omdat ze bang waren dat de gevechten zouden overslaan naar hun woonplaats. Volgens Skopje is het plaatsje echter ste vig in Macedonische handen. De naar verzoening stre vende partijen in Noord- Ierland hebben bij de Brit se verkiezingen van don derdag een dramatisch verlies geleden. Zelfs de zetel van Nobelprijswin naar en eerste minister David Trimble van de ge matigde Ulster Unionist Party (UUP) was maar net net veilig voor de radicale, tegen het vredesproces ge keerde Democratie Unio nist Party (DUP) van domi nee Ian Paisley. LONDEN GPD Die groeide van twee naar vijf zetels, de UUP daalde van ne gen naar zes. Aan de nationalis tische (pro-Ierse) kant boekte Sinn Féin, de politieke tak van de IRA, grote winst: van twee naar vier zetels. Daarmee streefde de partij de gematigde SDLP van Trimble's mede-No belprijswinnaar John Hume voorbij. Die bleef op drie zetels staan. In Noord-Ierland begon het tellen van de stemmen pas gisteren, waardoor de uitslag bijna een dag later kwam dan in de rest van het Verenigd Ko ninkrijk. De provincie heeft achttien eigen zetels in het Lagerhuis. De verkiezingen stonden er voor een belangrijk deel in het teken van het vredesproces. Onder de pro-Britse unionisten neemt de onvrede toe over de vermeende toegeeflijke hou ding van Trimble ten opzichte van de erfvijanden Sinn Féin en IRA. Vooral in de kwestie van de ontwapening van de IRA wordt Trimble aangevallen door de DUP. De terroristen hebben nog geen wapen ingeleverd, hoewel ze daar volgens diverse afspraken over drie weken mee begonnen moeten zijn. Twee van de zetels die de UUP donderdag wel veroverde, waren bovendien voor tegen standers van Trimble, want de partij is ook intern verdeeld over het inmiddels drie jaar ou de Akkoord van Goede Vrijdag. De uitslag is daarmee een enor me tegenslag voor het vredes proces. Verwacht wordt dat het Een triomfantelijke Ian Paisley wordt gefeliciteerd door zijn vrouw Eileen, na de grote verkiezingswinst die de partij van de onverzoenlijke dominee haalde. Foto: EPA/Paul Faith dreigende verlies voor Trimble en zijn aanhangers zijn toch al wankele positie als eerste mi nister en partijleider verder ver zwakt. Dat komt vooral uitermate slecht uit omdat in juli het tra ditionele marsseizoen van de protestantse Oranje Orde weer begint. Vooral de beruchte mars over de katholieke Gar- vaghy Road in Portadown, één van de eerste van het seizoen, liep de afgelopen jaren steevast uit op een keiharde confronta tie tussen de Orangisten en or detroepen die hen tegenhiel den. De flinke verschuiving in de politieke verhoudingen ont neemt Trimble volgens analis ten veel van het gezag dat nodig is om een vreedzame oplossing voor de marsenkwestie te be denken, terwijl de nationalisten zich door de winst van Sinn Féin gesterkt zullen voelen in het eis dat alle optochten door katholieke wijken worden ver boden. Sommige commentato ren vrezen zelfs dat de uitslag Trimble zó vleugellam maakt dat zijn positie als eerste minis ter uiteindelijk onhoudbaar wordt. BERLIJN WIERD DUK CORRESPONDENT Het had een blije familiehereniging moeten worden, maar de ontmoeting liep uit op een drama. Tien jaar na de moord op haar zoon, Amadeu Antonio, een Angolees die in 1990 in het Oost- Duitse Eberswalde door extreemrechtse jongeren werd doodgetrapt, vloog Hele na Afonso naar Duitsland. De vrouw was in Angola opgespoord door een team van het tv-station NDR. De journalisten hadden Helena (56) ver teld dat haar zoon een vriendin had ge had: Gabi Schimansky. Ze was hoog zwanger toen Amadeu werd vermoord. Uit respect noemde de Duitse haar zoontje naar diens dode vader, Amadeu Antonio. Om via een DNA-test vast te stellen dat Amadeu werkelijk de biologi sche vader was - een kwestie die nog al tijd niet was opgelost - was het noodza kelijk dat Helena op kosten van de NDR naar Duitsland zou reizen. Dan zou He lena eindelijk ook haar kleinzoon ont moeten en meer te weten komen over de achtergronden van de dood van haar zoon. Amadeu Antonio was 28 toen hij werd vermoord. De Angolees was naar Oost- Duitsland gekomen om er vliegtuig- bouwkunde te studeren, maar hij vond zichzelf terug in een slachterij. „Ik moet hier varkens doormidden zagen", schreef Amadeu naar huis. „Gelukkig verdien ik voldoende om jullie te hel pen." Op de avond van 25 november 1990 ontmoette de Afrikaan zijn nood lot: een groep neonazi's sloeg en trapte zo hard en lang op hem in, dat hij enke le dagen later aan zijn verwondingen be zweek. Amadeu Antonio was een van de eerste slachtoffers van de racistisch gemoti veerde geweldsgolf die al ruim tien jaar door Oost-Duitsland trekt: van Rostock en Hoyerswerda naar Mölnn en Solin gen, en ook naar Eberswalde in de deel staat Brandenburg. Het lijk werd overge vlogen naar Angola en daar begraven, maar de familie hoorde verder niets uit Duitsland. Totdat na jaren de NDR- ploeg opdook, en aan Helena vertelde dat zij in Duitsland wellicht kans maakte op schadeloosstelling omdat haar hele gezin financieel afhankelijk was van het geld dat Amadeu uit Eberswalde over maakte. Van compensatie kan echter geen spra ke zijn, zo bleek al snel na aankomst in Duitsland, waar Helena werd verwel komd door haar kleinzoontje en Gabi Schimansky: de zaak is verjaard. De krant meldde nog meer onaangenaam heden: de bloemen die Helena bij dé ge denksteen voor haar zoon in Eberswalde had gelegd, werden door onbekenden verwijderd en de meeste ontmoetingen met de autoriteiten verliepen weinig hartelijk. Werkelijk dramatisch was de uitslag van de DNA-test. Daaruit blijkt dat de tienja rige Amadeu niet Heiena's kleinzoon zijn kan. De mogelijkheid is 0,07 pro cent, dus verwaarloosbaar. Gabi, de moeder die eveneens hoopte op financi ële genoegdoening, zegt er niets van te begrijpen: „Ik had immers geen andere man." Haar advocaat vecht het resultaat aan: misschien is Helena niet de echte moeder van Amadeu? Maar officiële do cumenten sluiten deze versie uit. Wat was gepland als een louterende er varing - ook voor Duitsland - voor het oog van de camera, liep uit op een trau ma voor alle betrokkenen. Helena is te rug in Angola, haar vermeende klein zoon in verwarring achterlatend. Gabi, die hertrouwde met een Afrikaan met wie ze drie dochters heeft, is gestigmati seerd als een onbetrouwbare leugenaar. En zij is bang. „Ooit komen ze", vertelde zij de Tagesspiegel „De daders van des tijds, die hun straf hebben uitgezeten, of de neonazi's van nu. Zij zullen proberen om ons iets aan te doen. De NDR-journalist heeft vooral medelij den met de kleine Amadeu. „De jongen gaat vragen stellen. En vroeg of laat zal zijn moeder hem de waarheid moeten vertellen." dwangmatige vormen aangeno men. Ondertussen was de Ber- lijnse Muur gevallen en was het Oostblok ingestort, waardoor de communistische en nucleai re dreiging wegviel. Baantjes volgden elkaar in rap tempo op. Tijdens zijn omzwer vingen probeerde McVeigh de kost te verdienen als wapen handelaar en bezocht hij oude strijdmakkers die zijn passie voor wapens deelden. Mede onder invloed van allerlei survi- valist-literatuur nam de para noia bij Tim toe. Hij beweerde dat het leger een microchip in zijn bil had geïmplanteerd om hem te kunnen bespioneren, en hij vreesde dat de overheid zijn voorraad survivalgoederen in beslag zou nemen. Anderhalf jaar na zijn ontslag uit het leger bracht hij voor het eerst langere tijd door bij zijn oude strijdmakker Terry Ni chols. In Michigan kwam hij voor het eerst in aanraking met paramilitaire anti-overheidsmi- lities. De samenzweringslectuur die veel van dergelijke organisa ties verspreiden, sloeg aan bij McVeigh. Als hij nog een zetje nodig had om tot geweld over te gaan dan voorzag het militiemilieu hem daarvan in ruim voldoende ma te. De schietpartij in augustus 1992 tussen federale agenten en Randy Weaver, waarbij de sur vivalist zijn vrouw en zoon ver loor, en de bestorming van de boerderij van de Branch Davi- dian-sekte op 19 april 1993 in Waco, Texas, waardoor zo'n tachtig mensen omkwamen ra dicaliseerden McVeigh verder. Het blijft een raadsel wat de laatste druppel voor McVeigh moet zijn geweest, waardoor hij tot de aanslag besloot Duide lijk is wel dat het een wraakac tie betrof voor de bestorming in Waco. De 19de april is daar naast een belangrijke dag in de Amerikaanse onafhankelijk heidsoorlog, een onderwerp waarnaar survivalists veelal ver wijzen als ze hun denkbeelden onderbouwen. De veldslagen bij Lexington en Concord van 19 april 1775 vormden het be gin van de Amerikaanse revolu tie tegen de Britse koloniale overheerser. PARUS HENK GLIMMERVEEN CORRESPONDENT De Franse president Chirac heeft zich gisteren in een toe spraak voor een prestigieus de fensie-studiecentrum in Parijs vierkant gekeerd tegen de plan nen van de Amerikaanse presi dent Bush om een anti-raket- schild in de ruimte te ontwikke len. In plaats daarvan wil hij dat de belangrijkste Europese part ners zich aaneensluiten om te voorkomen dat een wapenwed loop in de ruimte ontstaat. Chirac ging zelfs zover de EU-landen een plaatsje aan te bieden onder de Franse atoom paraplu. Overigens liet het Franse staatshoofd er in één adem op volgen dat de Franse president de enige blijft die be slist over het inzetten van de Franse atoomraketten. De vei ligheid van Frankrijk zal nog ve le jaren moeten worden gega randeerd door de nucleaire af schrikking van het Franse atoomprogramma Force de Frappe, aldus Chirac. Frankrijk onderkent volgens de Franse president het gevaar van verspreiding van ballisti sche raketten over de wereld. „Wij hebben alleen een andere inschatting dan de Amerikanen van de mate van het gevaar", zo zei hij. In de visie van de Franse president dreigt het raketschild van Bush te leiden tot een nieu we wapenwedloop, 'met desa streuze gevolgen voor de hele wereld'. Het Franse staatshoofd ziet veel meer in handhaving van de bestaande structuren. Zijn aan bod aan de Europese partners om gebruik te maken van het Franse atoomprogramma is vrij verrassend. Frankrijk heeft zich tot dusver op defensiegebied weinig gelegen laten liggen aan de NAVO, waarvan de meeste EU-landen deel uitmaken. Vol gens Chirac is het Franse aan bod een gevolg van de 'natuur lijke en groeiende onderlinge solidariteit van de EU-landen'. GENEVE BOB KROON CORRESPONDENT Als de ontwapeningsconferen tie van de Verenigde Naties het dit jaar eens wordt over het nieuwe verdrag tegen biologi sche oorlogvoering, is het zo goed als zeker dat het perma nente inspectoraat voor de na leving hiervan in Den Haag wordt gevestigd. Dit bevestigen nauw bij de onderhandelingen betrokken Nederlandse diplo maten. Als hoofdkwartier voor deze nieuwe organisatie, waar zeker 800 internationale inspecteurs en andere ambtenaren komen te werken, hadden zich ook het Zwitserse Genève en de Oos tenrijkse hoofdstad Wenen aan gemeld. Maar Genève zit met meer dan honderd internatio nale instellingen al redelijk vol, en Wenen had van meet af aan weinig kans. Tot tweemaal toe kwam mi nister Aartsen (buitenlandse za ken) in Genève persoonlijk lob byen voor de Nederlandse kan didatuur. Zijn doorslaggevende argument was dat in Den Haag al het inspectoraat op chemi sche wapens is gevestigd. Dat vertoont qua opzet en structuur grote overeenkomst met het toekomstige controle-orgaan op biologische wapens. Samen werking tussen beide instanties op dezelfde locatie is kostenbe sparend en voor de VN is dat een belangrijk argument. Overigens krijgt de residentie voldoende tijd om naar een ge schikt kantoorgebouw en voor al huisvesting uit te kijken voor deze nieuwe aanwinst. Volgens een eerdere beslissing van de Algemene Vergadering van de VN moet het verdrag tegen bio logische oorlogvoering, waar aan al jaren wordt gedokterd, voor het eind van dit jaar in kannen en kruiken zijn. Maar daar ziet het voorlopig niet naar uit. De Amerikaanse president Bush ligt dwars, en ook landen als China hebben moeite met al te indringende inspecties. TEHERAN Rtr-AFP De hervormingsgezinde Iraanse president Khatami stevent af op een overtuigende overwinning bij de presidentsverkiezingen in zijn land. De eerste uitslagen geven hem een zeer grote meerderheid van de stemmen in de twee belangrijkste provin cies van het land. Khatami ligt straatlengtes voor op de andere kandidaten in de provincies Isfahan en Fars, zo meldden lokale func tionarissen. Volgens een peiling van het persbureau IRNA krijgt Khatami circa driekwart van al le stemmen. De conservatieve kandidaat Tavakoli zou 12 pro cent krijgen. Khatami behaalde in 1997 70 procent van de stem men. Als hij nu evenveel of meer stemmen zou krijgen, wordt dat gezien als een grote overwinning voor de hervor mers. De Raad van Toezicht op de Grondwet, een orgaan dat door conservatieven wordt gedomi neerd, meldde gisteren dat er onregelmatigheden bij de stem busgang zijn gecwistateerd. Deze zouden 'het tfiHang van het volk schaden'. Ook de cam pagneleider van Tavakoli ver klaarde dat er zou zijn gefrau deerd ten gunste van 'een kan didaat'. Hij doelde op Khatami. Het ministerie van binnen landse zaken sprak de bewerin gen tegen, en beschuldigde de Raad van Toezicht juist van een gebrek aan samenwerking bij de organisatie van de verkiezin gen. Omdat gisteren bleek dat de opkomst groter was dan ver wacht, moesten er meer stem biljetten en stembussen wor den aangevoerd. De stemloka len in verscheidene delen van het land bleven twee uur langer open. De definitieve uitslag van de verkiezingen zal in de loop van vandaag bekend worden gemaakt.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2001 | | pagina 7