Chatten met Marek van der Jagt De gehaktbal j sudderen dot 'Iedere vorm van generalisatie vind ik storend' Bernlef'Als je schrijft weet je nooit waar je uitko Cultuur Kunst Reeks flauwite; van Comedyti: Carry Slee signeert DONDERDAG 15 MAART 2001 De mysterieuze schrijver Marek van der Jagt gaat chatten met lezers. Dinsdag 20 maart kan iedereen de schrijver van het be kroonde boek 'De geschiedenis van mijn kaalheid' bestoken met vragen op de web site van internet-boekenwinkel Bol.com. Algemeen wordt aangenomen dat Marek van der Jagt niet bestaat, maar een pseudo niem is voor schrijver Arnon Grunberg. Een woordvoerster van De Geus beves tigt dat Van der Jagt de chatsessie heeft toe gezegd. „Maar we hebben Bol.com wel ge waarschuwd dat het eventueel niet door kan gaan. Hij is toch een onberekenbaar persoon en we weten niet of hij zich aan de afspraak houdt." Met 'De geschiedenis van mijn kaalheid' won de schrijver vorig jaar de Anton Wach terprijs voor het beste debuut. Omdat Van der Jagt niet wilde dat de jury zou onder zoeken wie achter het pseudoniem schuil gaat, kwam hij niet opdagen en werd de prijs niet uitgereikt. Volgens 'Bol' zijn er technische maatre gelen genomen om de locatie vanwaar Van der Jagt chat geheim te houden. „Dat was zijn absolute voorwaarde om zijn zelfge maakte waas in stand te houden." Op de website zijn tijdens de boekenweek ook in terviews te lezen met de schrijvers Khalid Boudou en Moses Isegawa. Ook signeren Yasmine Alias en Lulu Wang hun boeken met boodschappen die kopers via de web site kunnen opgeven. Destiny's Child en Shaggy bij TMF delft» Muziekzender TMF heeft de eerste namen bekendge maakt van artiesten die optreden bij de zesde uitreiking van de TMF-awards op zaterdag 7 april in Ahoy' Rotterdam. Het gaat om onder meer Destiny's Child, Manic Street Preachers, Krezip en Shaggy. Naast de genoemde artiesten maken ook Kosheen, Brainpower, Alice Deejay, Sarah en Milk Inc. hun opwachting. De artiesten die optreden, hebben allemaal een of meerdere nominaties gekregen voor een TMF-award. De kijkers van TMF bepalen de komende tijd wie de 24 onderscheidingen krijgen. Lid Village People overleden new york» Hun grootste hit was "YMCA' en hun succes lag voor al op het toppunt van de discorage, zo rond 1980. The Village People waren een begrip in disco- en in homokringen. Eén van de bandleden is eerder deze maand gestorven. Het gaat om Glenn Hughes, de 'Leatherman' of 'Biker' van de groep. Hughes is 50 jaar geworden. Behalve aan zijn leren kleding en kettingen was hij bekend om zijn enorme hangsnor. The Village People treden nog steeds op. De plaats van Glenn Hughes is inmiddels ingenomen door een andere 'Leatherman'. Mozart-partituur gevonden londen Een Engelse wetenschapper zegt in een gemeentear chief een tot nu toe onbekende partituur van Wolfgang Ama- deus Mozart te hebben gevonden. Het zou om een bewerking van Handels oratorium 'Judas Maccabeus' uit de jaren tachtig van de 18de eeuw gaan. Tot op heden waren vier door Mozart bewerkte stukken van de componist Handel bekend. In bron nen, opgesteld door tijdgenoten van Mozart (1756-1791), werd echter ook gesproken van een vijfde bewerking. Dure Eagles naar Ahoy' Rotterdam The Eagles komen vrijdag 6 juli naar Ahoy", maar vragen de fans daarvoor wel een rib uit hun lijf. Kaarten voor het eenmalige optreden van de fameuze country-rockformatie kosten 150 tot 195 gulden. The Eagles gelden als de meest in vloedrijke Amerikaanse rockband uit de jaren zeventig. Halver wege de jaren negentig kwam de groep na vijftien jaar opnieuw bij elkaar voor een succesvolle reünie, die haar in de zomer van 1996 ook naar de Kuip bracht. De voorverkoop begint zaterdag bij de bekende adressen. Sesamstraat gaat de theaters in ruswukBert wil boswachter worden, Pino weet het nog niet en Koekiemonster ambieert een drive-in-koekjesrestaurant. Dat zijn de ingrediënten van de theatershow 'Sesamstraat Live: Als ik later groot ben'. In de meivakantie komt deze Amerikaanse voorstelling naar Nederland. De show bestaat al jarenlang, maar is voor het eerst in Nederland te zien. De vertrouwde stemmen van onder anderen Wim T. Schippers en Paul Haenen zijn te horen, terwijl in de pakken de ervaren Amerikaanse ac teurs zitten. In de Amerikaanse Sesamstraat-versie is Pino een gele vogel. Om dit verschil voor de jonge kijkers te verklaren komt 'onze' blauwe Pino in de voorstelling langs om zijn gele soortgenoot te introduceren als neef Jan. De show is te zien in Den Haag (Congrescentrum, 27 april tot 6 mei), Den Bosch (Maaspoort, 8 en 9 mei) en in Amsterdam (RAI, 11 tot 13 mei). Collectie Slingenberg onder de hamer Amsterdam Christie's in Amsterdam veilt op 29 maart de col lectie van gynaecoloog/verzamelaar dr. Bodo Slingenberg (1875-1974). De medicus woonde van 1907 tot zijn dood in een monumentaal pand aan de Keizersgracht in Amsterdam, waar hij een grote verzameling schilderijen, meubilair, Chinees por selein, horloges en Delfts aardewerk aanlegde. Zijn verzameling zakhorloges wordt door het veilinghuis imposant genoemd. Het gaat om ruim tachtig gouden en zilveren exemplaren. Topstuk is een geëmailleerd Huaud/Hager-horloge uit circa 1680 dat naar schatting 120.000 tot 180.000 gulden zal opbrengen. Kleien in de Lakenhal leiden Na een bezoek aan de tentoonstelling van werk van Harm Kamerlingh Onnes kunnen bezoekers van Stedelijk Mu seum De Lakenhal binnenkort zelf de handen uit de mouwen steken. Tijdens twee workshops mogen ze zich onder begelei ding van Corine de Groot uitleven met klei. De eerste workshop wordt gehouden op 18 en 25 maart, de tweede staat gepland op 1 en 8 april. Deelname aan de workshops kost 50 gulden, inclu sief materiaal. Liefhebbers kunnen zich inschrijven bij de balie van het museum aan de Oude Singel of op 071-5165361. dick van teylingen Voorstelling: 'Fantasieën van Farjatjev' van Alia Sokolova. Regie: Ira Ju- dkovskaja. Spel: Elsje de Wijn, Olaf Pieters, Lidewij Benus, Manoushka Kraal, Barbara Sobels. Gezien: 14/3, LAKtheater, Leiden. Nog te zien al daar: vanavond. Hunkerende mensen die noodgedwongen op eikaars lip zitten en dromen over een andere toekomst, al we ten ze niet hoe en wat. On handige idealisten die bou wen aan een grootse schep ping, maar uiteidelijk kiezen voor wat haalbaar is. Zusters die naar de grote stad willen. Een zorgzame moeder die haar mond niet kan houden en af en aan sloft. Het stuk speelt wel in Rus land, maar is niet van Tsje- chov. Een kleine eeuw later verpieteren de mensen niet in een vervallen huis op het platteland, maar in een veel te krap flatje met papieren muren. En het is niet de samovar die pruttelt, maar een pan gehaktballen. Alia Sokolova schreef 'Fantasieën van Farjatjev' in 1975 en leunt stevig op haar Tsje- chov. Sinds 'Drie zusters', 'Oom Wanja' en 'De meeuw' schijnt er maar weinig veran derd te zijn in het Russische gemoed. Pavel Farjatjev is tandarts, maar zijn blik reikt verder dan de gebitten van zijn klanten. Volgens hem hoort de mens eigenlijk op een an dere planeet thuis. Ooit zijn onze voorouders uit het heelal op aarde geland en konden 'door omstandighe den' niet meer weg. Omdat de mensheid ontheemd is, lijdt ze aan allerlei ziekten, die genezen zullen worden als het contact met de werke lijke voorvaderen Dan zal iedereen begrijpen. Zijn theorieën li een uitleg voor digheid. Hij is he; Tl dat met een sans komt om zijn üefi te zetten. Want hi N op Alexandra, die gen geleden on; een feest van hun se vriend Bedel charismatische h de muziekschool Alexandra werkt, verliefd op Bedd dat niks lijkt te ki iki den kiest ze uit pr s overwegingen voi 101 Totdat Bedchoet mi stoep staat. Dan ne eerdere toezeggii k( ten, en gaat ze n op hem mee (dat zf er chov nou weer ren). Farjatjev opjee kiest voor het gn ;k< zusje als tweede 1 'Fantasieën van een aardig stuk, en rollen waar j o] kan, maar staat v ar schaduw van Tsjen is minder onorfle tragikomisch en soms nogal lang gebeurt wat je had. Regisseuse jij dkovskaja vertaal el met Michel Mosl n had het meer nnwa ken. Ook had ze ar van de personag kl belang, onmai meer accent en mogen geven. Dédi genover dat ze 1 tot naar een goed n te gecoacht; niet a er rot in het vak El ttei als moeder, maaijdel te van Pavel en die ze onder hun iei ben. l I ic voorschoten Carry Slee signeerde gistermiddag bij boekhandel De Carry Slee is vooral bekend door haar succesvolle kinderboeken, zo- Kler in Voorschoten, en later in Leiderdorp, haar boek 'Moederkruid' dat ook veel jonge lezers gistermiddag voor haar in de rij stonden, en ander werk. 'Moederkruid' is haar eerste roman voor volwassenen. foto henk bouwman Hafid Bouazza, schrijver boekenweekessay 'Een beer in bontjas maarten baanders 'Een onbewuste handlanger' noemt schijver J. Bernlef hem. Als hij schrijft, heeft hij niet genoeg aan rationeel denken. Er is ook nog iets anders in hem aan het werk, iets onbewusts, dat in je hoofd zit zonder dat je het weet. maar dat tijdens het schrijven naar bo ven komt en de roman een beslissende wending kan geven. Bernlef vertelde gisteravond in het Gemeentecentrum in Oegstgeest hoe hij als schrijver te werk gaat. Een boei end thema, want als het goed is, kun je daar in een roman niets van zien. Bernlef vertelde over hoe hij schrijver was geworden, vanaf een verhalen ver tellende oma en de verwondering dat al die verhalen zomaar uit haar hoofd kwamen, tot de verhalen die hij schreef in Zweden, waar hij van zijn moedertaal geïsoleerd was. Maar hij sprak vooral over zijn nieuwste boek 'Boy' en hoe dit ontstaan is. Bernlef was gefascineerd door de begintijd van de film, de jaren waarin men sprakeloos keek naar het wonder dat men beelden kon laten bewegen. Een filmpje van stromend water was al genoeg om het publiek stomverbaasd te doen kijken. Bernlef las boeken over de stomme films en bekeek ze om te zien hoe acteurs erin slaagden zonder woorden een verhaal over te brengen. „Wij zien zo'n film alsof we doof zijn." Hij dacht na over een boek, maar een historische roman wilde hij niet schrijven. „Dat is zoiets als een invul oefening, een tekening overtrekken die al bestaat." Hij bedacht een verhaal over een bioscoopje in Brooklyn, met een romance tussen een pianiste en een technicus, maar dit bevredigde hem niet. Toen schoot de onbewuste handlanger te hulp en hij kreeg een prachtidee: een doofstomme hoofd persoon. De thema's regen zich aaneen. Van de stomme film was hij op de vraag gekomen: hoe geef je met woorden de binnenwereld weer van iemand die woordeloos leeft en alleen in beelden denkt? „Als je schrijft, weet je nooit waar je uitkomt. Door de onbewuste handlanger ontwikkelt het boek zich en gaat het kanten op waar je zelf door verrast wordt." Bernlef wordt gefascineerd door we relden die onbereikbaar zijn. Het boek 'Hersenschimmen' is daar een voor beeld van. „De wetenschap kan met doofstommen en dementen niets an ders doen dan hun gedrag van buiten af beschrijven. Wat er in die mensen omgaat weten we niet. Juist daar ligt het terrein waar je literair iets mee kan doen. Je werkt met je kracht. Ik heb niet de dementie of doofstom^ ven, maar gewerkt van hoe schrijf je van binni wereld van iemand die beschikt?" Een onmogelijke opg< die onmogelijkheid acc Zou de keuze voor zip v ook te maken hebben lt voor dingen die onbere e ons afstaan? Bernlef was een middeleeuws ballai eerste Nederlandse aute 5 is. Verder blijft hij mystiIC is geen letter van hem o\ a wunandzeilstra Voorstelling: De Comedytrain. Spel: Murthy Mossel. Steef Cuijpers. Cindy Pie- terse, Nico van de Knaap en Karin Bruers (presentatrice). Gezien: 14/3, Stadsge hoorzaal, Leiden. Wordt stand-up comedy niet erg overschat?! Het populaire genre dat de laatste jaren nogal in zwang is geraakt, heeft de naam flitsend en actueel te zijn. Bovendien zouden stand-up comedians voortdurend inspe len op reacties uit de zaal. In ons land heeft de Comedytrain een behoorlijke reputatie op dit gebied verworven. Geen won der dus dat de Stadsgehoorzaal erg goed bezet was. Maar het futloze gebabbel van gisteravond kan toch nie mand flitsend of actueel noemen? Kennelijk stoort het merendeel van de toeschouwers zich daar niet aan. Met regelmaat barst er zelfs een bulderende lach los - als reactie op vaak hoogst mid delmatige flauwiteiten. De on miskenbare populariteit van het genre heeft iets onverklaar baars. De Comedytrain is een verza melnaam. Dat betekent dat je van tevoren niet weet, wie er zullen optreden. In Leiden wa ren gisteravond Murthy Mossel, Steef Cuijpers, Cindy Pieterse en Nico van de Knaap te gast. De vijfde 'comedian' was pre sentatrice Karin Bruers, die vo rige maand in dezelfde rol ook tijdens de week van het Leids Cabaretfestival te zien was. Licht-ironisch moederlijk bab belt ze er ook nu weer met haar In een kleine t\« hele stoet voortev vertelt binnen ei tier zijn verhaal, i medytrain verde trucs worden da schuwd. Je vraagt voorste rij naarz werk of zijn woor hele reeks voorsp r| kingen dringt zie medians maken i dankbaar gebruik r, Murthy Mossel $j hulp van zijn trui ge manier een Verder is zijn bijd id lijk tamelijk leeg. zet iets steviger i: Brabantse tongval lustig op los. 'Geen muziek en geen topentertainers' aardig belachelijk vertelt plastisch wendig onderzoefcf; ondergaan. Cindy hi op dezelfde toen d naast het thema dat binnen het steeds vaker besiei worden. Nico van der Kr e heeft ongetwijfeld in en steekt veel ei n voordracht, die ei h delijk uitblinkt. D m de is bij allen op En van muziek v< te bekennen. Da si toegangskaartje Stadgehoorzaal sp in van 'muzikale to| Ia berust dan ook o ei stand: er is geen zijn geen topenteifcri amsterdam jacob moerman Schrijven tussen twee culturen? Het thema van de Boekenweek is bepaald niet van toepassing op Hafid Bouazza. Hij was ze ven jaar toen hij in Nederland arriveerde en Marokko achter zich liet. Bouazza voelt zich niet alleen Nederlander, maar is Ne derlander. „Voordat mijn eerste boek verscheen, heb ik mijn uitgever meteen duidelijk ge maakt dat ik beoordeeld wilde worden als Nederlands auteur", vertelt de 31-jarige Bouazza in zijn Amsterdamse woning. „Ik wil niet met andere ogen wor den gelezen omdat ik uit Ma rokko kom en pas later Neder lands heb moeten leren. Ik wil als schrijver serieus worden ge nomen, niet worden beoor deeld op mijn afkomst of ijver, maar op mijn literaire resulta ten. Het gaat uiteindelijk om de taal die wordt gehanteerd." In de zomer van vorig jaar werd hij benaderd door Henk Kraima, directeur van de stich ting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek, om het Boekenweekessay te schrij ven en daarmee in de voetspo ren te treden van onder ande ren Jan Wolkers, Jeroen Brou wers, Gerrit Komrij en Geert Mak. „Ik voelde me natuurlijk vereerd", reageert Bouazza. „En ik werd vrij gelaten in mijn keuze voor het onderwerp. Ik heb de opdracht snel daarna aangenomen." Was Bouazza niet bang om in een hoekje te worden geplaatst? Dat van de jonge allochtone schrijver die nog steeds vol ver langen terugdenkt aan het land dat hij ooit verliet en slechts met moeite twee culturen in zich kan verenigen? „Ja, na tuurlijk, maar Kraima wist al hoe ik daarover denk. En ik blijf erbij dat het thema 'schrijven tussen twee culturen' een maatschappelijk, en niet een li terair thema is. Daarnaast is het Hafid Bouazza: „Reizen in je hoofd is het grootste avontuur dat er bestaat." ook zo dat lang niet iedere im migrant zich tussen twee cultu ren verscheurd voelt. En ik vind het belangrijk om dat te bena drukken. Iedere vorm van gene ralisatie vind ik storend. Een Nederlandse schrijver die in Marokko geboren is, kan zich ook heel goed bezig houden met thema's die niets met zijn afkomst te maken hebben. Om die reden is mijn essay deels polemisch van aard geworden." Dat mensen vaak niet willen geloven dat hij geen verscheur de gevoelens heeft, Bouazza kan er maar moeilijk bij. „Ik voel me niet verbonden met Marokko. Maar mijn geval past misschien niet helemaal in de manier waarop over immigran ten wordt gedacht. Ik heb ook vaak gemerkt dat er een grote behoefte bestaat om het begrip foto gpd/marcel israel 'immigratie' te romantiseren. Mijn vader ging hier gewoon werken als fabrieksarbeider, om geld te verdienen. Dat heeft niets romantisch. Voor mij be stond de romantiek uit de ont dekking van de muziek, de film, de literatuur. Reizen in je hoofd is het grootste avontuur dat er bestaat." „Op school kon ik me aan vankelijk helemaal niet ver staanbaar maken, zat gewoon tussen Nederlandse kinderen in het plaatsje Arkel. Ik moest op een intuïtieve manier omgaan met de taal. Gelukkig had ik een juf die me af en toe wat extra aandacht gaf. Maar voor de rest werd ik gewoon in het diepe ge gooid. Maar goed, als kind maak je je een taal ontzettend snel eigen." „Ik ging vaak naar de bio scoop en las stripboeken. Er was ongelooflijk veel te ontdek ken, vooral voor een kind uit een Marokkaans dorp. Van heimwee heb ik nooit last ge had. En ik had bepaald geen problemen om me aan te pas sen. In de derde klas merkte ik niets meer van een taalachter stand. Alles ging heel soepel, ei genlijk." Maar toch. In 'Een beer in bontjas' presenteert Bouazza zichzelf als een schrijver die als puber voortdurend aan het bla deren is in het woordenboek en het ene na het andere klassieke literaire meesterwerk verslindt. Waar kwam die behoefte van daan? „Dat weet ik eigenlijk niet. Op mijn 15de wist ik al dat ik schrijver wilde worden. Ik vond het dus erg belangrijk om de Nederlandse taal goed te kennen. En het lezen heb ik al tijd als een soort leerschool be schouwd. Ik was niet zo'n jon gen die uitging, was eigenlijk al leen maar bezig met films en boeken." Zijn eerste boek verscheen in 1996: de verhalenbundel 'De voeten van Abdullah'. Het was in de periode dat de allochtone schrijvers in Nederland in op komst waren. Bouazza: „Vanaf het begin heb ik gezegd: als ik iets doe, een interview geven of voorlezen voor publiek, dan doe ik het alleen. Ik wil niet bij een groep horen en op een hoopje worden gegooid." Laatst nog, belt een redacteur van een gerespecteerd tijd schrift hem op met de vraag of hij samen met andere Marok kaanse schrijvers op de foto wil. „Dat verzoek heb ik dus gewei gerd. Ik ben geen voetballer." In het essay 'Een beer in bontjas' keert hij terug naar zijn kindertijd in Marokko. Heeft hij dus toch niet duidelijk inge speeld op de verwachtingen? „Wat ik beoog is dit: het land van herkomst heeft niet te ma ken met de plaats, maar met de tijd. Dét is het verschil. De kin dertijd is altijd een goudmijn geweest voor een schrijver. Als je over die tijd schrijft, keer je niet terug naar een plaats, maar wil je de sfeer opnieuw proe ven, probeer je in die kinderziel te kruipen. Natüürlijk, ik vond het leuk om over Marokko te schrijven. Maar dat was niet mijn doel." Tegelijk met 'Een beer in bontjas' rolde 'De slachting in Parijs' van de persen, een door Bouazza gemaakte vrije bewer king van het gelijknamige to neelstuk van Christopher Mar lowe, een tijdgenoot van Shake speare. De Toneelgroep Am sterdam brengt het stuk de ko mende maand op de planken. „De afgelopen tijd ben ik vaak aanwezig geweest bij de repeti ties, zodat ik nauwelijks aan schrijven toekwam." Tijdens de Boekenweek heeft Bouazza weer een vol program ma, met signeersessies en le zingen. „Dat ik dit Boeken weekessay heb kunnen schrij ven is natuurlijk ontzettend leuk. En ook al die aandacht die plotseling voor mij is ontstaan. Maar ik vind het veel belangrij ker dat ik blijf schrijven. Want daar gaat het uiteindelijk om." Hafid Bouazza signeert mor gen vanaf 16.00 uur bij boek handel Van Stockum aan de Breestraat 113 in Leiden. 'Een beer in bontjas'. Uitgeverij CP NB, Amsterdam. Prijs: f. 4,95 tijdens de Boekenweek tot 24 maart.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2001 | | pagina 18