E ON AU
Toerisme
E» sva
ifllifffllrnCH TEN
SCHELDEN, TRAPPEN EN DUWEN IN HEILIG JAAR
BRITTEN
:RDAG 16 SEPTEMBER 2000
De Donau heeft een knie.
De kaart van Hongarije
erop naslaand zie je hem,
even boven Boedapest,
liggen. Het is een
bevallige ronding in één
van de mooiste delen van
Hongarije. Tegen de
groenbegroeide heuvels,
aan weerskanten van de
rivier, liggen dorpjes en
stadjes als
kerstboomversieringen
op de hellingen. Vanaf de
kleine strandjes langs de
oevers zwaaien
Hongaren.
Een reisje langs de Donau. Po
pulaire liedjes zijn er niet over
gemaakt, maar dat moet op
een misverstand berustsn.
Want wat heeft de Rijn wat de
Donau niet heeft? Maak vanuit
Passau in Beieren een trip op
de 'Mozart', het grootste ri
viercruise-schip van Europa.
Op zichzelf al een belevenis.
Honderdzeventig tot honderd
tachtig passagiers worden in
de watten gelegd door ruim
tachtig personeelsleden, van
wie zestig het 'hotel-deel' voor
hun rekening nemen. De 'Mo
zart' zal nooit een prijs win
nen vanwege z'n imposante
design. Maar van binnen is het
allemaal prima voor elkaar:
ruime hutten, grote vensters
(waardoor je alles optimaal
kunt bekijken), airco, televisie,
enzovoort.
Ook heeft het varende hotel
(want dat is het) een groot en
gezellig restaurant. En dat is
maar goed ook. Want er wordt
van de passagiers verwacht,
dat ze véél eten aan boord, 's
Ochtends een uitgebreid ont
bijtbuffet, 's middags een
lunch van vijf gangen en 's
avonds een diner van zeven
gangen. Het schip heeft verder
een ruim bovendek - waarop
het bij goed weer lekker zon
nen is - een grote lounge, een
bar, een zwembadje, een sola
rium, een whirlpool en er is
een kapper, masseur en een
arts aan boord. Een voordeel
van de 'Mozart' is verder nog
dat het schip op zondag uit
Passau vertrekt voor z'n acht
daagse reis en ook op zondag
weer arriveert. Hoteldirecteur
- want zo heet dat op de 'Mo
zart' - Roland Manzoni:
„Daarmee voorkomen we dat
we in konvooi varen, zoals
vaak gebeurt als je op zaterdag
vertrekt."
Esztergom
De Donau «is inderdaad onge
looflijk populair. Aanbiedin
gen voor riviercruises in over
vloed. Terecht, meent Manzo
ni. „Ik ben 62 en inmiddels
overal geweest, maar de Do
nau is met afstand de mooiste
rivier in Midden-Europa. Alles
erop en erom is overzichtelijk
en het landschap verveelt
nooit". Dat blijkt als je de ri
vier verlaat en in bijvoorbeeld
de 'Donauknie' Esztergom be
zoekt. Een klein maai' fraai
stadje, dat gedomineerd wordt
door de Dom, de grootste kerk
van Hongarije. Aan een ander
stukje van de 'knie' ligt Szen-
tendre. Het is een leuk, duide
lijk op toeristen ingesteld
dorp, met een fleurig straat
beeld. Visegrad is de derde van
een charmant rijtje. Met name
als je even de moeite neemt
een stukje te klimmen, naar
het restaurant dat boven op de
heuvel is gelegen. Vandaar
heb je een prachtig uitzicht op
dit schitterende stukje Honga
rije. Maai' eigenlijk begint het
mooie landschap al in vertrek-
haven Passau, waar de Inn en
Ilz samenvloeien met de Do
nau, de op één na grootste ri
vier van Europa die in het
Duitse Donaueschingen ont
springt en 2860 kilometer ver
derop in de Zwarte Zee
stroomt. De tocht gaat met
horten en stoten. De Donau
kent een stevig verval en dus
vele sluizen. Op het stukje
Passau - Boedapest passeer je
er heen en terug twaalf en dat
betekent soms zestien meter
zakken of stijgen. Passau is
overigens al tweeduizend jaar
oud, en begroette nogal wat
beroemdheden. Zoals Napole
on, die Weliswaar geen genode
gast was (hij belegerde met z'n
troepen de stad), maar het en
passant wel de mooiste stad
van Duitsland noemde. En zo
als keizerin Sissi natuurlijk, die
in 1854 haar Donau-bruids-
vaart naar Wenen in Passau
begon. Hoogtepunten in de
stad: de barokke Stephansdom
met het grootste kerkorgel ter
wereld, en de Veste Oberhaus,
een uit 1219 daterende verde
digingsburcht.
Leeuwenhart
Tja, wat is er verder nog de
moeite waard op deze reis
over de Donau en langs de ba
rok met z'n vele voorbeelden
van uitbundige, soms zelfs
protserige maar altijd weer
vanwege z'n artisticiteit en
vakmanschap imposante
bouwstijl? Teveel om op te
noemen: Daar heb je bijvoor
beeld Diimstein met z'n
prachtige lichtblauwe kerkto
ren en z'n Kueringenburg,
waarin kruisvaarder Richard
Leeuwenhart nog een tijdje
gevangen werd gehouden
(1192). En daar ook heb je
Melk, met z'n overweldigende
klooster, dat in z'n huidige
vorm zo'n drie eeuwen oud is
en dat tot de mooiste barokke
bouwwerken ter wereld mag
worden gerekend. Jawel, het
goud en de krullen spatten er
af. Maar pijn aan je ogen doet
het nergens.
Ook aan de Donau ligt Grein
(met z'n vertederende rococo-
theater uit 1790 dat nog altijd
voor theatervoorstellingen ge
bruikt wordt) en Wenen en
Boedapest uiteraard. Het zijn
steden die nauwelijks nadere
introductie behoeven, wat je
van Bratislava (voorheen Pres
burg), de hoofdstad van Slo
wakije, niet kunt zeggen. Mis
schien dat daarom de verras
sing zo groot is. De stad, die
500.000 inwoners telt, frap
peert vooral in het prachtig
gerenoveerde oude centrum
en lijkt iets terug te krijgen van
de oude grandeur van vroeger,
toen het drie eeuwen lang de
hoofdstad van het Habsburgse
rijk was en toen Mozart en
Haydn er speelden en er kei
zers en keizerinnen werden
gekroond.
Acht dagen varen op de Do
nau. Zowel gemiitlich als inte
ressant. Er gaat wel eens wat
mis natuurlijk. Via boordradio
en krant wordt de passagier
over van alles geïnformeerd
bijvoorbeeld, maar als er iets
buiten het normale patroon
gebeurt, is men daar irritant
zwijgzaam over. En het niveau
van het avondlijk entertain
ment aan boord ligt - een en
kele uitzondering daargelaten
- ook niet op een uitzonderlijk
hoog niveau. Maar goed, dan
kun je altijd nog naar de bar of
naar je 'hotelkamer' vanwaar
je de Donau en z'n mooie om
geving als in een film aan je
voorbij ziet glijden.
ROB DE VRIES
Informatie over deze
Donaucruise, die - afhankelijk
van type hut en seizoen, van 1500
tot 4700 gulden kost - en over
andere riviercruises in Europa, is
te verkrijgen bij Royal Hansa
Voyages en Cruises, Haren,
telefoon 050-537.00.50,
fax 050-535.02.03,
email: royalhansa@wxs.nl
REDACTIE: ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
Pisa
De scheve toren van Pisa zal, als alles volgens plan ver
loopt, op 17 juni volgend jaar weer worden geopend voor
het publiek. Dit als resultaat van een dan afgeronde, tien
jaar durende restauratie, die het bouwwerk - zo verwachten
deskundigen - de eerstkomende drie eeuwen zal behoeden
voor omvallen.
Vreedzaamheid, solidariteit, ver
draagzaamheid. Sleutejwoorden die
het uitgangspunt vormen voor de
viering van het Heilig Jaar 2000 in
Rome. Op de check-points waar de
toeristen een bus kunnen pakken
die hen naai' de belangrijkste be
zienswaardigheden van Rome
brengt, spelen zich echter taferelen
af die in schril contrast staan met de
doelstellingen van de viering. Du
wen, trappen en schelden zijn tij
dens het hoogseizoen geen zeld
zaamheid. Een uurtje wachten in de
verzengende hitte maakt van menig
volgzame toerist of ingetogen pel
grim een getergd wezen dat zich
zonder gewetensbezwaren middels
een scheldkanonade of handge
meen een weg baant naar de met
airco uitgeruste Jubileum-bus.
Het gemeentebestuur van Rome be
sloot begin 2000 de touringcars van
de verschillende internationale en
vaderlandse reisorganisaties, met
het oog op de te verwachten storm
loop van vakantiegangers, uit het
centrum te weren. Voor vervoer is
men aangewezen op de J-bussen die
op acht parkeerplaatsen aan de bui
tenkant van de stad één keer per
kwartier vertrekken. Het project, dat
Hoewel de J-bussen vroeg in de ochtend en in de namiddag afgeladen zijn door
kruisen ze Rome de rest van de dag vrijwel leeg.
uit de koker komt van Francesco
Rutelli, de burgemeester van Rome,
is volgens de plaatselijke overheid
een succes. Het merendeel van de
touroperators, gidsen en vakantie
gangers spreekt van een regelrecht
fiasco.
Persvoorlichter van de gemeente
Rome Phillipo Censi vindt dat de
reissector weinig reden tot klagen
heeft. De busritjes kosten maar dui
zend lire en de bussen zijn uitgerust
met airco. „Wat willen de mensen
nog meer?" Hij bekent dat er in het
begin van het jaar wat kinderziektes
waren. „Maar dat is allemaal achter
de rug. Het loopt gesmeerd. En wat
belangrijker is: het centrum van Ro
me is aanzienlijk schoner deze zo
mer." Reisleider Guido Quodbach
van de Nederlandse touroperator
Oad is het daar niet mee eens. „Dit
systeem deugt van geen kant" stelt
hij onomwonden vast. „Toen de ge
meente in januari met de beperken
de maatregelen kwam, nam nie
mand dat serieus. De buschauffeurs
trokken zich geen zier aan van het
nieuwe mobiliteitsplan."
Daar kwam pas eind april, na een
rechterlijke uitspraak, verandering
in. Wie zich nu niet aan de regels
houdt en toch passagiers in het cen
trum dropt, wordt op de bon geslin
gerd. Quodbach: „Dat komt je te
staan op zeshonderd gulden. Ook
kan het gebeuren dat het rijbewijs
wordt ingevorderd waardoor de
chauffeur zijn bus aan de kant van
de weg moet zetten. Gevolg: er zit
niets anders op dan de toeristen af
te zetten bij de check-points."
Daarop spelen zich geregeld chaoti
sche taferelen af. De reisleider: „Alle
groepen komen ongeveer om dezelf
de tijd aan. Je staat daar met een ge
zelschap of vijf. Er komt ieder kwar
tier een bus, met twintig zitplaatsen
en ruim tachtig staanplaatsen. Daar
willen al die mensen tegelijk in. Dat
Rolls Royce
is dringen geblazen. Opsplitsen gaat
niet want dan raak je elkaar kwijt,
dus wachten is de boodschap. Geen
pretje. Temeer daar er op de check
points nog veel wordt gestolen ook.
Een van de beruchtste punten is de
Cavallegerie, bij de Sint Pieter. Een
collega-reisleider is er onlangs be
roofd van 3.000 gulden. En die jon
gen was heel alert, want hij weet dat
het daar riskant is."
Niet alleen de touroperators zijn des
duivels over de beperkende maatre
gelen voor het toeristenvervoer in
Rome, ook de middenstand klaagt
steen en been. De terrassen in de
straten achter de Trevi fontein zijn
uitgestorven. Het Campo di Fiori ligt
er in de middagzon verlaten bij. Ook
stadsgids Cornelius van Duin heeft
geen goed woord over voor het
nieuwe mobiliteitsplan. Maar hoe
wel hij de problemen voor de tour
operators en gidsen onbderkent,
vindt KRO-correspondent Rob Jong
bloed het een verademing dat de
touringcars niet langer in het cen
trum van Rome toegelaten worden.
„Je kunt er weer ademhalen."
MARGRIT TIBBOEL
Hotel Falkenstein in Königstein (Taunusgebergte in Duits
land) biedt zijn gasten een weekendarrangement aan waar
bij de omgeving kan worden verkend met öf een Rolls Royce
Silver Shadow coupé öf een Ferrari 328 GTS Targa. De prijs
is er overigens naar: 1040 Duitse Mark per persoon inlusief
ontbijten een driegangendiner.
Informatie: Kempinski, telefoon (0049)61/74.900.
Doolhof
Op het eiland Samsp aan de oostkust van Jutland (Dene
marken), is onlangs 's werelds grootste doolhof geopend.
Liefhebbers kunnen zich uitleven op een met 50.000
naaldbomen beplant terrein van zes hectare met daarin een
web van in totaal vijf kilometer wandelpad. In het labyrint
staat een aantal sculpturen van de Deense kunstenaar Hen-
rik Wessel Fyhn.
Kinderkaart
Het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme (GOBT) heeft
een kaart uitgegeven met daarin 'honderd-en-één tips voor
dagjes uit, kinderfeestjes en vakanties met de (kleinkinde
ren'. Een plattegrond van Overijssel geeft aan waar in de
provincie kindvriendelijke attracties en accommodaties te
vinden zijn en uiteraard verstrekt de brochure (op de ach
terzijde) aanvullende informatie. De kaart is voor 3,95 gul
den (exclusief portokosten) te koop bij het GOBT, telefoon
(0570).680.700.
Erfgoed
Onder de naam 'Overseas Visitors Pass' geeft de organisatie
'English Heritage' (Engels Erfgoed) een document uit,dat
de bezitter gedurende een bepaalde periode toegang ver
schaft tot 130 van de bekendste Engelse landgoederen,
kastelen, abdijen en tuinen. De pas kost 12,50 pond per
persoon (zeven dagen geldig) en kan worden aangevraagd
bij voornoemde organisatie, telefoon (0044)20/7407.6880
en/of de website www.english-heritage.org.uk.
Jazzland
In New Orleans is onlangs het zoveelste Amerikaanse pret
park geopend. Ditmaal betreft het 'Jazzland', dat veel aan
dacht schenkt aan de in de Deep South ontstane jazzmu
ziek. Maar ook staat er in het park - kan niet missen - een
aantal achtbanen. Hoogtepunt van een dagje 'Jazzland'
moet 's avonds de muzikale optocht worden. Daarin wordt
het fameuze carnaval (Mardi Gras) van New Orleans nage
bootst.
Schiphol
De Stichting Industrieel Toerisme organiseert in het najaar
vier dagtochten. De eerste (op woensdag 27 september)
gaat naar onder meer Schiphol en de Dutch Dakota Associ
ation), de tweede en de derde (woensdag 4 en donderdag
12 oktober) leiden de deelnemers naar het centrum van
Amsterdam waarbij zowel de Beurs als theater Carré worden
bezocht en de vierde vindt plaats op dinsdag 24 oktober als
de Amsterdamse havens en de Zaanstreék centraal staan.
Bovendien wordt er op die dag een bezoek gebracht aan het
gebouw van 'De Telegraaf' en de Forbo-fabriek (linoleum) in
Krommenie.
Informatie: VW Amstelland, telefoon (020).645.26.15.
M
Omdat hij er door de schurkachtige, professor Moriarty om het
leven werd gebracht, staat in Meiringen een Sherlock Holmes-
-museum. En worden er Sherlock Holmes-excursies georgani
seerd.
Gevolg: bijna driekwart van de buitenlanders die het plaatsje
in het Berner Oberland in Zwitserland bezoekt, komt uit het
Verenigd Koninkrijk. Britten adoreren hun helden. Ook als ze
zijn ontsproten aan de fantasie van een schrijver. Vanuit Lon
den worden er door de 'The Sherlock Holmes Society' zelfs pel
grimstochten naar Meiringen georganiseerd.
Omdat ik er toch was, liep ik eens met zo'n groep op. Heb niet
het lef om te lachen. Holmes' verscheiden is een diepernstige
zaak. Dat bleek aan het eind van de pelgrimage, toen we op de
plek belandden waar de fameuze detective volgens zijn beden
ker in de Reichenbachwaterval werd geworpen. Vanaf een spe
ciaal gebouwd platform keken de deelnemers diepbedroefd de
kolkende diepte in en het scheelde weinig of ze waren in huilen
uitgebarsten. Kijk daarom niet gek op als
die gekke Britten aan het eind van deze
eeuw met de 'James Bond Society' mas
saal naar Crab Key, Jamaica reizen om
daar met eigen ogen de plek te zien waar
Honey Rider (Ursula Andress) op zo'n
onvergetelijke wijze uit het water oprees
(Dr. No).
