Het wonder van Otrobanda
Mobieltjes geliefd bij straatrovers
I
iff
Gesprek van de Dag
Positie staatshoofd
Topmannen lijken
topvoetballers
Televisie-interview
ZATERDAG 16 SEPTEMBER 2000
Commentaar
De positie van het staatshoofd in de Nederlandse sa
menleving heeft iets merkwaardigs. Door het Oranje
gevoel dat in brede lagen van de bevolking leeft, blijkt
het keer op keer moeilijk een onthechte discussie te
voeren over rol en invloed van de koningin. Dat bleek
deze week opnieuw toen PvdA-fractieleider Melkert
het voorstel deed de invloed van het staatshoofd iets te
beperken.
De koningin kan nu eigenmachtig kabinetsinforma
teurs benoemen en daarmee de politiek in een bepaal
de richting sturen. Melkert wil dat de Tweede Kamer
een grotere rol speelt bij kabinetsformaties en kwam
daartoe met enkele concrete voorstellen. De PvdA-
voorman pleit er voor dat de Tweede Kamer direct na
de verkiezingen bijeenkomt en zelf aangeeft welke par
tijen een nieuwe regering gaan vormen. Informateurs
en formateurs zouden verder regelmatig in de Kamer
verantwoording moeten afleggen van hun werkzaam
heden.
In de Nederlandse samenleving is de rol van het staats
hoofd beperkt. Dat is ook goed, want in een democra
tie past geen macht bij mensen die door hun erfelijk
bepaalde positie niet ter verantwoording kunnen wor
den geroepen. Eigenlijk is de rol van de koningin bij de
kabinetsformatie het laatste overblijfsel uit de tijd dat
het staatshoofd veel meer te vertellen had.
Melkert laat nu niet na te benadrukken dat hij niets
aan de positie van het staatshoofd bij kabinetsforma
ties wil veranderen. „De koningin doet dat nu met ver
ve." Daarmee verlaagt de PvdA'er de discussie tot een
bedenkelijk niveau. Het hoort niet te gaan om de vraag
of Beatrix het wel of niet goed doet. Het moet anno
2000 eindelijk eens op een zakelijke manier gaan over
de vraag hoe Nederland zo democratisch mogelijk
wordt ingericht.
Mobiele bellers worden steeds
vaker het slachtoffer van dief
stal en roof van gsm's, vaak met
geweld. Landelijk is het zeker
tientallen keren per dag raak.
De gedupeerde die niet snel
zijn nummer blokkeert, riskeert
ook nog een gepeperde tele
foonrekening of een geplun
derd beltegoed. De politie
spreekt van een levendige zwar
te handel in gestolen mobiele
telefoons. „Het is iets nieuws,
zeg maar de opvolger van fiet
sendiefstal."
Landelijk wordt het aantal ge
stolen gsm's niet bijgehouden.
Libertel, in grootte de tweede
gsm-aanbieder van Nederland,
houdt niet eens bij hoe vaak
klanten vragen hun telefoon te
blokkeren na diefstal. „Maar we
blokkeren wel geregeld num
mers", zegt een woordvoerder.
Ook marktleider KPN blokkeert
geregeld toestellen. Maar de
aantallen, die bij KPN wel wor
den bijgehouden, zijn 'bedrijfs
geheim'.
Rijnmond Rotterdam is een van
de 25 politieregio's die nauwge
zet het aantal aangiftes van
gsm-diefstal registreert. In de
eerste zeven maanden van dit
jaar registreerde het korps 490
aangiften. „Twee a drie meldin
gen van gsm-diefstal per dag
halen we zeker", zegt woord
voerder Anne Geelof, die zon
der meer de stelling aandurft
dat het landelijk om ettelijke
tientallen per dag gaat Moge
lijk zijn het er veel meer, omdat
veel gedupeerden waarschijn
lijk niet eens aangifte doen.
Ook Amsterdam meldt diverse
aangiften van vermiste gsm's
per dag, al is hier niet duidelijk
in hoeveel gevallen het om dief
stal gaat. In het maandag ge
presenteerde jaarverslag stelt
het Amsterdamse korps wel dat
zakkenrollerij blijft toenemen,
mede door de groeiende popu
lariteit van de gsm.
De mobiele beller is een mak
kelijke prooi voor straatrovers.
Deze meestal jonge daders van
grofweg dertien tot en met
achttien jaar benaderen hun
slachtoffers veelvuldig in het
geniep van achteren. Vaak ge
noeg gebruiken ze scooters of
brommers om in het voorbij
gaan iemands gsm af te pakken.
Geelof: „Geld kun je wegstop
pen, je mobiele telefoon niet.
Die heb je toch aan je oor als je
aan het bellen bent en anders
steek je het ding wel op een an
dere plek, die vaak in het oog
springt", verwijst de woord
voerder naar allerlei rugzakken
en andere modeaccessoires, die
speciale vakjes aan de buiten
kant hebben voor gsm's. „Bo
vendien let je tijdens het bellen
vaak niet goed op je omge
ving."
De Rotterdamse politiewoord
voerder adviseert gebruikers op
straat te bellen met een 'oortje'.
Tijdens het telefoneren met
zo'n oordopje plus microfoon
tje kan de gsm zelf op een veili
ge plaats worden opgeborgen.
Rob Kouwenhoven van de poli
tie Haaglanden, waar ook
meerdere keren per week aan
gifte van gsm-roof wordt ge
daan, adviseert mobiele bellers
vooral na te denken bij het ge
bruik van hun toestel. „Als je
over straat loopt met aan je
rechterhand een muur, houd je
toestel dan ook tegen je rech
teroor. Dan is het al moeilijker
te pakken."
Volgens Kouwenhoven is er in
middels een grote en levendige
zwarte markt voor gestolen toe
stellen. „Op de hoek van de
straat en in cafés gaan ze voor
een paar tientjes van de hand."
Vaak gaat het de dieven echter
niet om het toestel zelf, maar
om het beltegoed of het abon
nement. Geelof: „Voordat een
toestel geblokkeerd is, kan een
dief of iemand aan wie hij het
toestel heeft verkocht, toch al
gauw voor grote bedragen heb
ben gebeld."
FERDI SCHROOTEN
Al hakkelend leest Philip Freriks bij Het Journaal toch
vier ton per jaar bij elkaar. Maar het is een fooi vergele
van wat Henny Huisman bij elkaar sprokkelt. Met de 5
mix Show en de Mini Playbackshow haalt de goedlach
sentator een slordige 3 miljoen per jaar op. Weer mini
Cor Boonstra bij Philips verdient. Cor komt in zijn laat
niet voor minder dan 3,9 miljoen gulden. En dan hebb
het nog niet over de opties die de topman van Philips
De topmannen van multinationals beginnen steeds nj
voetballers te lijken. Kees Storm, niet de oude spits vat
star maar de eerste man bij verzekeraar Aegon, ziet pe
3,7 miljoen gulden op zijn salarisrekening binnenkom
Storm heeft nog een lawine aan opties met een waardi
een veelvoud van het jaarsalaris bedraagt.
Het rijtje van grootverdieners in het bedrijfsleven gaat
met Cees van Lede van Akzo. En de baas van grootgrui
Ahold, Cees van der Hoeven, blijft daar maar net onde
2,7 miljoen gulden. Karei Vuursteen van Heineken lest
dorst het best voor 1,7 miljoen gulden, terwijl Leo van
van KLM vliegt voor 1,6 miljoen gulden per jaar.
Dat zijn de uitschieters op de inkomenslijst van de jaaj
nanciën Geld 2000. Want de APK keurmeester keurt vo
44.500 gulden per jaar, de directiesecretaresse biedt vo
70.000 gulden haar diensten aan en de bouwvakker bo
voor een halve ton per jaar. De verschillen zijn groot.
den alleen maar groter. Loon naar prestatie, maar wie
teert er nu meer?
lele\isie
Historisch stadsdeel Willemstad met Hollandse miljoenen in oude glorie hersteld
Plannen en goede voornemens waren er voldoende om de oude stadswijk Otrobanda in
het centrum van de Antilliaanse hoofdstad Willemstad van de ondergang te redden.
Maar het geld ontbrak. Het wachten was op een wonder, dat zich drie jaar geleden aan
diende in de persoon van Jacob Gelt Dekker. De Nederlandse miljonair raakte verslin
gerd aan de sfeer en de enthousiaste ideeën die er leefden. Hij besloot zo'n zestig mil
joen gulden uit te trekken voor de aankoop en renovatie van vrijwel de gehele wijk.
Chauffeurs in opstand
Uren besteedden journaals en andere nieuwsrubrieken
deze week aan de opstand van de vrachtwagenchauf
feurs. Elke dag een andere file. Boze chauffeurs en drei
gementen, een dove minister Netelenbos, begripvolle,
boze en verdrietige automobilisten, ministers van OP-
EC-landen, oliemarktanalisten: allemaal kwamen ze
deze week voorbij.
Wil werd er veel wijzer van. Hij leerde bij voorbeeld, dat
er niet veel voor nodig is om een rijksweg af te zetten.
Netwerk toonde beelden van een tiveetal jonge, vrije
chauffeurs, die op een tijd dat de meeste mensen nog op
één oor liggen hun wagen dwars op de snelweg zetten.
Waarmee, ruim voordat de zon zou opgaan, één van de
vele blokkades van deze week een feit was.
Wil leerde ook, dat er dingen zijn waar al die ontstemde
dieselslurpers niet bij stilstaan. Want in een van de files
werden twee automobilisten geïnterviewd, die op dat
tijdstip eigenlijk in de keuken van een verzorgingstehuis
hadden moeten staan. Mensen die heel terecht boos wa
ren dat zij te laat op hun werk zouden komen. Niet voor
zichzelf, maar voor hun 'klanten'. De chauffeurs verlo
ren meteen een boel sympathie.
Maar één ding werd Wil bij al die reportages niet duide
lijk. En dat was, waarom die chauffeurs nou zo boos
waren. Oké, de prijs van diesel en andere brandstoffen
rijst de pan uit. Maar om dan maar meteen half Neder
land lam te leggen lijkt toch een tikje overdreven. Bak
kers hoor je er nooit over als de prijs van het meel explo
deert. Die leggen gewoon een kwartje op de prijs van
een half gesneden bruin en klaar is Kees. Waarom doen
die vrachtivagenchauffeurs dat niet?
Nieuwsrubriek na nieuwsrubriek - Wil zal er heus wei
eens eentje gemist hebben, maar dan nog... - bracht
geen antivoord op deze prangende vraag. Waarom bere
kenen de chauffeurs hun gestegen kosten niet gewoon
door aan de klanten? Uiteindelijk las hij in de krant dat
de chauffeurs dat niet kunnen, omdat die zogenaamde
vrije jongens bijna allemaal vastzitten aan langlopende
contracten.
Tsja. Bij die stortvloed van nieuws op televisie heb je
daar dan toch weer een krant voor nodig.
Daklozen verzorgen ontbijt
Verkopers van de daklozenkrant Z in Amsterdam bie
den trouwe lezers 23 september op de Dam een ontbijt
aan. Dit ter ere van het vijfjarig bestaan van de krant.
In het laatste nummer van Z staat een bon die recht
geeft op de feestmaaltijd. Mensen die nog geen nieuwe
Z hebben kunnen bemachtigen, kunnen er ter plekke
een aanschaffen.
De verkopers willen de lezers bedanken voor hun
steun en belangstelling. Daardoor hebben honderden
zwervers weer greep gekregen op hun leven en staat
dakloosheid hoog op de politieke agenda.
Jay Haviser wandelt als een
kind zo blij door langs de cultu
rele schatten van Kura Hu-
landa, het splinternieuwe mu
seum in Otrobanda waarvan hij
directeur is. De Amerikaanse
antropoloog raakt niet uitge
praat over de bijzondere collec
tie uit de slavengeschiedenis in
het al even bijzondere muse
um. „Uniek voor de regio. We
kunnen ons meten met de gro
tere musea in de wereld. We
hebben een collectie waar an
deren enigszins jaloers naar kij
ken."
Sinds het museum en de nabu
rige conferentiezaal een jaar ge
leden de deuren openden, trek
ken deskundigen uit de hele
wereld naar Willemstad om
over de meest uiteenlopende
zaken van gedachten te wisse
len. „Het is een pracht combi
natie", vervolgt Haviser zijn lof
rede. „Conferenties worden
meestal in kille gebouwen in
uithoeken van een stad gehou
den. Hier zit je te midden van
een stukje eeuwenoude ge
schiedenis."
Het museum en de conferentie
zaal behoren tot de vele Cura-
gaose projecten van Jacob Dek
ker, een opmerkelijke 52-jarige
miljonair die in Nederland zijn
geld verdiende met een keten
fotozaken. Met het geld dat hij
bij de verkoop hiervan op zijn
bankrekening kon bijschrijven,
speculeerde hij succesvol in
Hongkong. In plaats van op zijn
lauweren te rusten, zocht Dek
ker steeds weer het avontuur
op. Hij reisde de wereld rond,
leerde gulzig andere culturen
kennen en verzamelde een
schat aan unieke voorwerpen.
Een deel daarvan is uitgestald
in het museum, dat aan het uit
groeien is tot een van de be
langrijkste publiekstrekker op
het eiland.
Otrobanda was in het grijze
verleden het stadsdeel waar
handelaren hun zaken deden
en zeelieden hun vertier zoch
ten. De eeuwenoude panden en
sfeervolle straatjes met de ka
rakteristieke Curagaose bontge
kleurde gevels waren een wal
halla voor toeristen. Maar in de
jaren tachtig begon het verval
zich af te tekenen. De kwakke
lende economie droeg er mede
Een tijdje terug ben ik gebeld door een
mevrouw van de Vara. De club bestaat
binnenkort 75 jaar. Of ik mee wilde
werken aan een programma te pre
senteren doorSonja Barend over
roemruchte Var a-programma's uit
het verleden. Ik zou moeten praten
over De Straten makeropzeeshow. Ik
zei dat ik dat wel wilde en ik vroeg
wanneer ik verwacht werd. Maar
dat lag niet zo eenvoudig. Er zou
eerst door redacteuren met mij ge
praat worden 'en natuurlijk ook met
een aantal anderen'. Daarna zou de
voltallige redactie kijken wie er met
wie 'matchte' (spreek uit: metsjte). En
vervolgens werd er beslist of ik bij
Sonja in de uitzending mocht. Ik zei dat
de vraag dus eigenlijk was of ik een
proefgesprekje wilde komen houden. „Zo
zou ik het niet willen stellen", zei de me
vrouw, „maar het komt er wel een beetje
op neer.
Ik zei meteen dat ik niet wilde. Die uitzen
dingen leveren toch al nooit wat op. Na af-
Verval en herstel in Otrobanda.
toe bij dat er geen geld was
voor het noodzakelijke onder
houd van de gebouwen. Kra
kers en junks namen hun intrek
in de huizen, die eerder toebe
hoorden aan ambachtslieden
en andere oorspronkelijke be
woners. De straten werden het
domein van zwervers, prostitu
ees en andere ongewenste indi
viduen.
Verstandige mensen bleven er
weg, de definitieve ondergang
van Otrobanda leek slechts een
kwestie van tijd. Totdat Dekker
door de wijk wandelde en op
het terras van café Klein Kwar
tier belandde. Daar raakte hij in
gesprek met mede-eigenaar
Ton Massizzo, een avonturier
en antiquair die al jaren verbe
ten vocht voor de wederop
bouw van de wijk. Klein Kwar
tier was een voorzichtige aanzet
daartoe.
„Plannen hadden we genoeg,
maar er was gewoonweg geen
geld om ze uit te voeren", zegt
Massizzo. „Een grootse aanpak
was nodig om Otrobanda uit de
sfeer van 'gevaarlijk en bedrei
gend' te halen. Dekker was zo
enthousiast dat hij na enige tijd
besloot in de wederopbouw te
investeren."
Wat miljoenen kunnen doen, is
vandaag de dag in Otrobanda te
zien. Hoewel de wijk nu nog
een grote bouwput lijkt, zijn de
eerste tekenen van hernieuwd
leven al duidelijk zichtbaar.
Meer dan zestig gebouwen wer
den opgekocht en worden in
ere hersteld. De meeste krijgen
een nieuwe bestemming. Ca-
fé's, restaurants en een luxe ho
tel, verspreid over verschillende
panden in de wijk, zullen Otro
banda moeten maken tot het
uitgaanscentrum van Curasao.
Er is nu permanent bewaking
om prostituees, zwervers en an
dere ongewenste figuren weg te
houden. Voor een deel van de
illegale bewoners die de huizen
hebben moeten verlaten, is bui
ten de wijk voor andere opvang
gezorgd. „Anders verplaats je
het probleem alleen maar", al
dus Massizzo.
Volgens museumdirecteur Ha
viser zal de renovatie van de
wijk een mentale opkikker voor
Curasao betekenen. „We laten
zien dat verval een halt kan
worden toegeroepen. Als men
sen op het eiland bereid zijn de
handen ineen te slaan, kan ie
dereen hiervan mee profiteren.
Het helpt ons van het slechte
imago van Curasao af te ko
men." Haviser blijft tijdens een
rondleiding staan bij een rom
melig terrein tegenover café
Klein Kwartier. „Hier komt een
zwembad met een poolbar,
FOTO CPD HAN Bil!
waar de hotelgasten ei
kunnen relaxen. Kunj
voorstellen, een groen
je midden in de stad?l
je toch nergens anden
Het zal nog zeker twee
jaar duren voordat Oü
zo zal zijn zoals Dekkf
voor ogen heeft. „Mas
klaar is heeft Curacao
waar de wereld jaloers
zijn", voorspelt Ton N
„Alles wat je nodig hel
een paar bevlogen me
enkele miljoenen guld
wel."
ARMANDSNUDERS*
enselijk
loop krijg je van een assistente een fles wijn met
een etiket. Altijd van een assistente want de bazen
schamen zich, denk ik, voor dat schamele hono
rarium. Op dat etiket staat: Vin zus en zo, ap-
pelation controlé, de VARA dankt u voor uw me
dewerking. Op sommige flessen staat trouwens:
'DeAVRO dankt u voor uw medewerking'. En op
weer andere: 'De NCRV dankt u voor uw mede
werking'. Hilversum koopt die flessen zonder eti
ket denk ik per vrachtwagen in en verspreidt ze
dan over de diverse omroepen. En die laten hun
assistenten die flessen uitdelen aan al de schle
mielen die in de praatprogramma's opdraven om
hun zege te doen.
Maar wat zeur ik. Ik ben niet eens uitgenodigd
voor een uitzending. Uitgenodigd worden voor
een uitzending is iets van vroeger. Van heel vroe
ger. Toen werd je gebeld of je bij Sonja of Hans
van Willigenburg wilde komen. Je meldde je een
halfuurtje voor aanvang. Soms wisselde je een
paar woorden met de interviewer en dan begon
de opname.
Een aantal jaren geleden deed het voorgesprek
zijn intrede. Je werd een paar dagen voor de op
name opgezocht door een dame of heer van de re
dactie die een praatje met je maakte. Dat praatje
werd opgenomen op een cassetterecorder. En met
die gegevens konden de Sonja 's en de Witteman-
nen dan hun voordeel doen tijdens het echte
tv-gesprek.
Maar nu is het kennelijk nog een slag ingewikkel
der geworden. Huidige gang van zaken: redactie
lid vraagt je voor een televisie-interview. Als je
daar op ingaat komt er iemand met je praten.
Dat gesprek wordt op video opgenomen en later
vertoond aan andere redactieleden. En dan wordt
er beslist of je werkelijk met Paul of Sonja praten
mag. Je moet dus eerst op auditie. En als je aan
genomen wordt komt er misschien weer een an
der redactielid voor een officieel voorgesprek. En
dan kom je pas in de uitzending om je fles wijn te
verdienen.
Ik zei dus nee tegen die mevrouw van Vara 75
jaar. Misschien vraagt u zich af of ik mij te goed
voel vooral die voorgesprekken? Heb ik het mis
schien te hoog in mijn bol om al die verplichte fi
guren te dansen?
Dat klopt helemaal lieve vrienden. Zegt het voort.
i Popzanger ELTON
JOHN is er woens
dagavond tussen-
uitgeknepen vlak
voordat hij moest
optreden in Portu-
aI. Dat heeft een
I woordvoerder van
I het casino in Esto-
I ril bij Lissabon,
I waar het optreden
I zou plaatsvinden,
I gisteren gezegd.
I Een half uur voor
het optreden leek
de zanger ongerust over de halflege
zaal, zei woordvoerder Nuno Lima de
Carvalho. ,,Hij zei dat hij even een
luchtje ging scheppen, maar sprong
toen in zijn auto en reed naar het vlieg
veld om zijn prive-vliegtuigte nemen.
Hij heeft tegen niemand iets gezegd",
aldus De Carvalho. Een deel van het
publiek - in totaal 1.250 mensen, on
der wie ministers, bankdirecteuren en
hoofdredacteuren van kranten - zat vol
gens De Carvalho nog in dee«
het casino. Daardoor kreeg de
het idee dat hij voor een halfk
moest optreden.
Twee JAPANSE TAXICHAUF
zijn gisteren na een rit van
meter aangekomen in Londen
de standplaats van 's wereld
bezochten. Zij werden begroe
stoet Britse collega's. De va<
deden twaalf weken over hui
Tokyo naar de Londense Jux<
waar volgens de overlevering
meen gemotoriseerde taxi
vader kon zij tranen met moei
gen toen hij feestelijk werd m
door zijn collega's uit de Brits
stad. De Londenaren staken t
zie op de Japanners niet onde
of banken. „Ik zou dolgraagv
den naar Tokyo rijden", steldf
jarige rijder. „Het is de droon
re taxichauffeur om de open
gaan."
