ZATERDAGS BIJVOEGSEL 7 Isch Dagblad Eindexamenkandidaten kijken terug op hun middelbare schooltijd Als ze minister van onderwijs waren, dan wisten ze het wel. Houden zo, dat systeem. Alleen dat vermaledijde studiehuis, daar mag de slopersbal in. Zelf ontsnappen ze aan deze en andere veranderingen in het onderwijs, voorspellen ze want ze staan er na de schoolonderzoeken goed voor. Kim Nies, die haar kansen op 70 procent schat, is het minst optimistisch. Acht middelbare scholieren uit Leiden en omgeving blikken aan de vooravond van hun eindexamen, dat komende week begint, terug op hun schoolperiode. Het Leidsch Dagblad volgt dit groepje en brengt verslag uit over hun belevenissen in de rubriek Examentijd. Naam: Kim Nies Leeftijd: 16 Woonplaats: Alphen aan den Rijn School: Groene Hart Lyceum Eindexamen: VBO verzorging Slagingskans: Mijn docenten zeg gen dat ik slaag. Ik geef mijzelf 70 kans Vervolgopleiding: Activiteitenbe geleiding aan het Castellum Naam: Daniëlle de Best Leeftijd: 16 Woonplaats: Katwijk School: Andreascollege lokatie Pieter Groen Eindexamen: Mavo Slagingskans: 90 Vervolgopleiding: Sociaal juri disch medewerkster aan het R.O.C. Leiderdorp Naam: Bas van der Weijden Leeftijd: 18 Woonplaats: Leiden School: Visser 't Hooft Lyceum Eindexamen: Havo Slagingskans: 100 Het wordt tijd na 7 jaar Vervolgopleiding: Journalistiek aan de Hogeschool van Utrecht Naam: Jolan Belt Leeftijd: 17 Woonplaats: Leiden School: Da Vinei College Eindexamen: Havo Slagingskans: 95 Vervolgopleiding: Communicatie aan een HBO e zijn alle acht best te spreken jover hun school, maar als ze straks de poort uitlopen met hun diploma's op zak zullen er geen tranen vloei en. Manon Sandee, leerling van het Alphense Groene Hart Lyceum, zegt aan de vooravond van haar eindexamen atheneum dat ze het zat is. Dat gevoel heeft ze eigenlijk al het hele schooljaar. Bas van der Weijden, havist van het Leidse Visser 't Hooft, knikt instemmend. Ook hij heeft het gehad. Nu het einde in zicht is, neemt de school haar ware gedaante weer aan, die van doorgangshuis. Alle acht zeggen ze veel aan hun school te hebben gehad. Zelfs Ruud Berg, die in eerste instantie stoer vertelt dat hij niet heeft ge merkt dat hij iets heeft opgestoken op het vbo (transport en logistiek) van het Leidse Da Vinei College, neemt toch aan dat hem wel het een en ander is bijgebracht dat later van pas komt. Zo'n 70 procent van de lesstof is zinvol, schat het octet. Die andere 30 pro cent moet echt de prullenbak in en liever nog vandaag dan morgen, klinkt het toch wat opstandig. Zo kan Jolan Belt, havo-eind examenkandidate van het Leidse Da Vinei College, zich niet voorstellen dat ze later ooit nog eens 'de elasticiteit van iets', zoals ze bij economie leert, zal berekenen. Erger nog zijn de 'studiemappen' huiswerk die ze heeft moeten doorworstelen. „Van de huiswerk lessen kreeg je nog huiswerk mee ook, zat je thuis te leren hoe je- huiswerk moest ma ken.". Dat ze een periode afsluiten betekent niet in alle gevallen dat ze afscheid nemen, zegt Kim Nies, vbo'er verzorging van het Groene Hart Lyceum, want menig Was- en schoolge- noot van haar slaat na de middelbare school dezelfde studierichting in. Jolan, haviste van het Leidse Da Vinei College heeft eveneens vertrouwen in de vriendschappen die ze de afgelopen jaren heeft opgebouwd, maar ach, als de bestaande relaties verwateren is er nog geen man overboord want je krijgt er nieuwe voor terug. Het is deze nuchtere toon die gedurende het hele gesprek de boventoon voert. Nuch ter zijn ze, de acht eindexamenkandidaten. En realistisch. Ze zijn kritisch over hun school, hun leraren en het onderwijssysteem maar sparen ook zichzelf niet. Veelzeggend in dit verband is de opmerWng van Bas dat hijzelf voor geen goud voor zijn eigen Was zou willen staan. Het kan een erg lastige groep zijn, zegt hij schuldbewust. Maar aan de leraren schort ook het een en ander. Hij krijgt veel bijval van de rest van de groep. Het onderwerp docenten maakt de tongen los. Even lijkt het erop dat de kwaliteit van het lerarenkorps zeer te wensen overlaat, maar de nuances volgen rap. „Er zijn veel goede leraren, hoor", stelt Daniëlle de Best, die de mavo volgt op het Andreas College „Maar er is een klein aantal dat het gemid delde enorm naar beneden haalt." Als de acht hun docenten een cijfer moeten geven komt dat tussen de zes en de zeven uit. Gevraagd naar de criteria, reageert als eer ste Zoeterwoudenaar Ruud: een leraar moet vooral goed gehumeurd voor de Was ver schijnen. „Als hij chagrijnig is, houdt alles op, want dan word je om het minste of ge ringste de Was uitgestuurd." Daniëlle kent het probleem. Het grote ver schil is dat haar Wasgenoten zelf opstappen als de les niet bevalt of de docent geen orde kan houden. De represailles die daar op staan wuift ze weg. „Dan krijg je een gele kaart ofeo, en pas bij vijf gele kaarten volgt een maatregel. Ik heb er nooit een gehad hoor, maar bij sommige anderen lijkt het wel alsof ze ze sparen." De Leiderdorpse gymnaste Frédérique van Kauuwen heeft wat meer begrip voor hu meurige leraren. „Je kan toch niet van ie mand verlangen dat-ie altijd opgewekt voor de Was staat. Moet je ons soms zélf zien zit ten. Wij zijn ook niet altijd even vrolijk." Jolan vindt inlevingsvermogen en toleran tie belangrijke vereisten. Zij kent docenten die met nog geen stok uit hun eigen denkwe reld zijn te slaan en die alles, maar dan ook alles, volgens het boekje willen doen. „Soms kun je er echt niets aan doen dat je te laat bent, we zijn ook maar mensen. En als je dan toch een briefje moet halen..." Er wordt een grof onderscheid gemaakt tussen jonge en oude leraren. Veel oudere draaien hun verhaal af, beperken zich tot kennisoverdracht. De jongere zijn meer ge neigd het gezellig te maken in de Was en doen meer hun best te boeien, door bij voor beeld te vertellen over hun eigen belevenis sen. Klikt het met een docent, dan wordt het vak er vaak leuker op en doen de leerlingen beter hun best. Maar ook dat effect moet niet worden overdreven, zeggen Manon, Frédéri que en Danielle. Als een vak je echt niet ligt kan de man of vrouw voor de Was nog zo sympathiek zijn, warm zullen ze er niet voor lopen. Of het moet zijn om een onvoldoende te voorkomen. Een collectieve ergernis is de belofte aan het begin van elk schooljaar dat leerlingen zo veel mogen vragen als ze zelf maar willen. „Wij zijn hier om jullie vragen te beantwoor den", is een veelgehoord citaat. Maar wee de leerling die na de tweede uitleg nog niet be grijpt hoe de vork in de steel zit en om een derde poging vraagt. De verstandhoudingen tussen sommige leraren en sommige Wassen zijn ronduit slecht. Ruimte om daarover een gesprek te voeren, is er wel maar als het puntje bij het paaltje komt, krijgt de docent toch gelijk. En verandert er niets, zo is de ervaring. Dat is toch de wereld op zijn kop,want het is lasti ger om dertig leerlingen zich aan één leraar te laten aanpassen dan andersom. Maar om daar nou een agendapunt voor de leerlin- genraad van te maken... Je zit in de eerste plaats op school om te leren en niet om vriend te worden met de leerkracht, luidt de nuchtere slotsom. En dan is het toch eigen lijk wel logisch dat leerlingen aan het kortste eind trekken. De vervolgopleiding zal beter bevallen, denken ze. „Dan krijg je echt alleen nog maar vakken waar je zelf voor hebt geko zen", meent Kim. De middelbare school heeft de meeste leerlingen nauwelijks beïn vloed in hun keuze. Hooguit hebben de sta ges die sommigen volgden een stempel ge drukt. Ze weten daardoor wat ze niet willen. Zoals Wilma de Jong vbo'er groen aan het Rijnsburgse Groen College die meeliep in een bloemenzaak en zich nu richt op een se cretaresse-opleiding, Kim die na haar stage in de Wnderopvang West voor activiteitenbe geleiding en Daniëlle die op het gemeente huis ontdeWe dat ze toch iets directer met mensen wil werken. Bas' zijn vervolgopleiding is wel ingegeven door school, zij het dan door de schoolkrant. Hij wil volgend jaar de HBO opleiding jour nalistiek gaan doen. Frédérique is ook door school op het spoor gezet. Zij gaat door in het enige vak dat ze leuk vindt: lichamelijke opvoeding. Ook al vervult hun school de rol van weg-* wijzer niet of nauwelijks, 'het systeem' hoeft van de zes meisjes en twee jongens niet op de schop. De wereldhit 'Another brick in the wall' uit 1979 van Pink Floyd, met tekstregels als 'We don't need no education We don't need no thought control No dark sarcasm in the class room Teachers, leave us Wds alone', blijkt behoorlijk generatiegebonden te zijn. Het nummer staat in elk geval mijlen ver af van deze acht jongeren, die zeggen dat ze redelijk representatief zijn voor de rest van de schoolbevolking. Internet als aanjager van een omwenteling in het onderwijssysteem? Ze moeten er niet aan denken. Daarvoor is hun zelfkennis te groot: scholieren hebben een stok achter de deur nodig. En het vermeende grote voor deel van een personal computer, dat je hem op zelf gekozen momenten kunt aan- en uit zetten en je dus nooit te Iaat voor welke les dan ook bent, is in de praktijk juist de dood steek voor de toch al geringe zelfdiscipline. Ze hebben liever schoolmuren om zich heen dan dat ze alle vrijheid genieten in de virtu ele werkelijkheid. Nee, cyberspace is niet de toekomst voor het onderwijs. Op dat moment gaat de gsm van Daniëlle af. Ze krijgt het toestel maar moeilijk uitge schakeld. Van hilariteit is nauwelijks sprake. Het tafereeltje is de gewoonste zaak van de wereld. „Op school moet-ie uit", zegt ze met enige spijt in haar stem. Een 06-nummer is voor scholieren een groter goed dan een in- ternet-aansluiting. Ja, voor uittreksels, werkstukken en boek besprekingen is internet wel handig. Maar voor kennisoverdracht is een mens van vlees en bloed nodig. Bovendien kunnen ze niet buiten de sociale contacten op school. Kim: .Andere leerlingen stimuleren je om dingen te doen." En ook de sociale vaardigheden die je op school leert zijn uiterst waardevol, vindt Bas. „Je moet het op school doen met de mensen die daar zitten. En er zitten er bij die je niet aardig vindt. Toch zul je ook met die mensen iets moeten. Het is goed om dat nu al te leren, later zal het niet veel anders zijn." Dat dergelijke vaardigheden aan het einde van de rit niet worden meegewogen, wordt wel betreurd maar toch vooral geaccepteerd. Natuurlijk is het wrang dat de sympathieke klasgenoot, die zich ondanks zijn moeilijke thuissituatie dikwijls voor de groep heeft in gezet, straks zakt en de grote treiteraar, van een paar banken verderop, met vlag en wim pel slaagt. Maar je privé-leven is je privé-le- ven en je bent niet op school om de wereld te verbeteren. „Als je je inzet voor anderen, gesprekken aanknoopt met de rector om een probleem op te lossen, is dat mooi, maar niemand verplicht je daartoe", zegt Jolan. Niemand spreekt haar tegen. Kim: „Het gaat uiteindelijk om het diploma. Je krijgt een eindcijfer voor je vakken en je karakter is geen vak." MARIJN KRAMP WIM KOEVOET Naam: Wilma de Jong Leeftijd: 16 Woonplaats: Katwijk School: AOC Groen College Rijnsburg Eindexamen: VBO groen Slagingskans: 100 Vervolgopleiding: Secretaresseopleiding van Schroevers Naam: Frédérique van Kauuwen Leeftijd: 18 Woonplaats: Leiderdorp School: Stedelijk Gymnasium Eindexamen: Gymnasium Slagingskans: 100 Ik ga niet nog een keer zakken Vervolgopleiding: Haagse Acade mie lichamelijke opvoeding Naam: Manon Sandee Leeftijd: 18 Woonplaats: Alphen aan den Rijn School: Groene Hart Lyceum Eindexamen: VWO Slagingskans: Ik denk dat ik het wel in een keer haal Vervolgopleiding: Theater, film en televisiewetenschappen in Rijksuniversiteit Utrecht Naam: Ruud Berg Leeftijd: 17 Woonplaats: Zoeterwoude School: Da Vinei College Eindexamen: VBO Transport en Logistiek Slagingskans: 80 Vervolgopleiding: Chauffeursop leiding. Geen, ik wil een baan in de transport 530 ZATERDAG

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 49