i
'Architecten
moeten vaker
nee zeggen
Binnenland
Wél hoge onderscheiding voor Oostenrijkse ambassadeur
ïlenbos verscherpt
richt op spoorwegen
Winnaars Paaspuzzel 2000
T/M 21 MEI AS.
JWISSFLEX-ACTIE BIJ VAN TIL
van tilMSH
Miljoenenschade brand Drachten
Niveau scholieren beter gevolgd
Oltmans kan zich eindelijk op memoires storten
Record aantal Smarts op pont
'og t/m 21 mei as. profiteert u van onze extra vooriaarsaanbieding
Til brengt nu diverse matrassen en verstelbare bodems van dit
-witsorso topmerk voor speciale actieprijzen!
De vertrekkend ambassadeur van Oostenrijk Christiani krijgt toch
de hoge koninklijke onderscheiding Ridder in het Grootkruis
Oranje Nassau. Dit gebeurt bij alle ambassadeurs die afscheid ne
men. Het gebruikelijke laatste bezoek dat een ambassadeur aan de
koningin brengt, zal daarentegen niet doorgaan. Dit laatste valt
onder de sancties die de EU tegen Oostenrijk heeft afgekondigd.
Christiani beklaagde zich eerder, omdat hij dacht dat hij een lagere
onderscheiding dan gebruikelijk zou krijgen. Hij voelde zich daar
door beledigd.
Volgens premier Kok is er geen enkele reden Christiani de me
daille te weigeren. „De onderscheiding gaat naar de persoon
Christiani. Hij heeft jarenlang voortreffelijk zijn werk gedaan, maar
heeft nu de pech dat in Oostenrijk een regeringswissel heeft
plaatsgevonden."
Omdat binnen de Europese Unie is afgesproken dat ambassa
deurs van Oostenrijk niet door leden van de regering worden ont
vangen, krijgt Christiani zijn medaille pas uit handen van Beatrix
nadat hij is afgetreden. Kok noemde dit alles behalve een 'hypo
criete situatie'. „We hebben in de EU met zijn veertienen afgespro
ken dat Oostenrijkse ambassadeurs niet officieel worden ontvan
gen. Dan kunnen we daar niet ineens van afwijken."
Het CDA wil overigens dat opnieuw wordt gekeken naar de
maatregelen die veertien EU-landen tegen Oostenrijk hebben ge
nomen. CDA-fractieleider De Hoop Scheffer signaleert dat de lid
staten daar nu heel verschillend mee omgaan. Hij vindt dat niet
goed, omdat hierdoor geen duidelijk signaal aan Oostenrijk wordt
gegeven.
De Hoop Scheffer zegt nadrukkelijk niet te pleiten voor afschaf
fing van de sancties. „Maar de veertien landen moeten er wel
eensgezind mee omgaan en dat gebeurt nu niet."
Premier Kok liet gisteren merken het niet eens te zijn met De
Hoop Scheffer. „De Hoop Scheffer is snel van mening veranderd.
Ten eerste is er geen boycot en zijn er geen sancties. De veertien
lidstaten hebben gezamenlijk maatregelen genomen tegen Oos
tenrijk. We moeten nu duidelijk maken dat we het hebben ge
meend met die maatregelen."
13 MEI 2000
Ekorpsen weigeren EK-training
Ljf politieregio's weigeren hun mensen mee te laten
leen speciale training als voorbereiding op een een-
jtreden van de politie tijdens Euro 2000. Het gaat om
jn in Amsterdam, Friesland, Twente, Haaglanden en
1. De politiebond ACP stelt dit op zijn internetsite en
tjgering te betreuren. De vakbond vindt dat de korp-
kans voor open doel laten liggen om de eenheid van de
Use politie uit te stralen'.
it antifileplan opnieuw uitgesteld
I Het kabinet is er gisteren opnieuw niet in geslaagd
|jt te nemen over een antifileplan voor de Randstad,
■niet overeenstemming te bereiken over het plan,
lor acht miljard gulden aan wegen en vijf miljard gul-
ipenbaar vervoer wordt besteed. Volgens premier Kok
Tnitief besluit nu vrijwel rond. Maar woordvoerders
teringspartijen wijzen erop dat de opvattingen nog erg
[en. Komende woensdag is het plan opnieuw onder-
Ihoog politiek beraad.
andeli jk gehandicapten klussen
'erpleeghuis De Bleerinck in Emmen is enthousiast
nzetten van verstandelijk gehandicapten. Acht bewo-
jorginstelling de Trans verrichten sinds een jaar klus-
Emmer verpleeghuis. Volgens woordvoerder Schie-
t een geslaagd experiment. De gehandicapten verrich-
t hun eigen werkruimte in het verpleeghuis eenvoudi-
aamheden als opruimen, vakken vullen in het winkeltje
ïn water geven. Schievink spreekt van een win-win si-
V(
toeting Kok met EU-chef Prodi
'oorzitter Prodi van de Europese Commissie heeft
een ontmoeting met premier Kok. Ook minister Van
jal bij het gesprek in het Catshuis aanwezig zijn, aldus
oorlichtingsdienst. Kok en Prodi zullen spreken over
van Nederland om gecompenseerd te worden voor het
m de Nederlandse EU-topambtenaar Trojan. Vorige
,akte Prodi onverwacht bekend hem te zullen vervan-
Vlederlandse regering reageerde onaangenaam verrast
sluit en eiste opheldering van Prodi.
lib op A27 door krullend asfalt
Door het warme weer raakte het asfalt op de A27
"n io verhit dat de weg vijf uur moest worden afgesloten
/ei verkeer. Door de hitte ging het asfalt bij de voegover-
rullen. Vijf uur lang was een rijstrook afgesloten we-
dwerkzaamheden. De hobbels en gaten die ontston-
orzaakten gevaarlijke situaties. De gesloten rijstrook
ikte een file van 21 kilometer vanuit Utrecht richting
ig voordat de avondspits op gang kwam.
ten vergaderen provincie mag
en» Provinciale Staten mogen wel degelijk besloten
en. De rechtbank in Leeuwarden bepaalde dit gisteren.
e Nasjonale Partij (FNP) spande onlangs een kort ge-
tegen Gedeputeerde Staten. Via de rechter probeerde
de beraadslagingen over de tot nu toe geheime gege-
miljoenensubsidies van de provincie aan computer-
li openbaar te maken. FNP-fractievoorzitter Van der
ileurgesteld. Hij overweegt in hoger beroep te gaan.
[lell eerste burger van Dordrecht
Burgemeester Bandell (PvdA) verruilt Alkmaar voor
Iht. Het kabinet heeft dit gisteren besloten. De benoe-
lat op 16 juni in. De 53-jarige Bandell is sinds 1 juni 1995
feester van Alkmaar. Hij begon in 1977 als jongste burge-
Jvan Nederland in Moordrecht. Begin 1987 werd hij eer-
Ér van Papendrecht. Volgens Mostert (SGP/RPF/GPV)
ertrouwenscommissie werkt het in Bandells voordeel
ferder burgemeester van Papendrecht is geweest.
over de kwaliteit van het ver
voer. Als die onder de maat is,
Netelenbos (verkeer) legt Netelenbos sancties op.
zj; aantal bevoegdheden Ook krijgen consumentenorga-
11 invloed op de Neder- nisaties meer invloed.
Ie, worwegen te kunnen Om de relatie te verhelderen
zj| ii. Het doel daarvan is komt daarnaast het beheer van
garanderen dat de rei- de rails in handen van de over-
jgoed mogelijk worden heid. Met de bedrijfsvoering zal
g|( Het kabinet stemde Netelenbos zich zolang het
y0 n met voorstellen van goed gaat, niet bemoeien. De
nf )s om de ondoorzich- NS krijgen een grote mate van
ie tussen de Neder- vrijheid om klant- en marktge-
2 loorwegen (NS) en de richt te opereren.
rerduidelijken. Aanlei- Met de concessie voor het
yj. monopoliepositie die hoofrailnet op zak, heeft het
)n len. spoorbedrijf volgens Netelen-
,el tiende tien jaar heeft bos voldoende basis om op Eu-
•a jf het alleenrecht op ropese schaal een rol te spelen
Irailnet. In ruil daar- bij de veiling van de exploitatie
INetelenbos afspraken van hogesnelheidslijnen.
I een prestatiecontract
Om 'lelijke blokkente voorkomen
Architecten moeten vaker nee zeggen tegen hun op
drachtgever. Nu de opdrachten als het ware voor het op
rapen liggen, kunnen ze kiezen voor betere architectuur
in plaats van 'lelijke blokken langs de snelweg' te creë
ren. Dat zegt de Bond van Nederlandse Architecten
(BNA) in Amsterdam.
Volgens de BNA kan Nederland
er een stuk mooier op worden,
als architecten eens wat vaker
hun verantwoordelijkheid zou
den nemen. Dat is mogelijk, nu
de branche op volle snelheid
meegaat op de golven van de
welvaart.
Gemiddeld is de werkvoor-
raad voor architectenbureaus
toegenomen van dertig maan
den in 1998, naar dik 34 maan
den nu. „En de indicatie is dat
het de komende jaren erg goed
voor de branche blijftstelt be
leidsmedewerker Bax van de
BNA.
De toename in werk vertaalt
zich echter niet altijd in evenre
dige toename van kwaliteit,
meent de BNA. Verreweg de
meeste architecten zijn aange
sloten bij deze organisatie.
„Het gaat tegen je onderne
mersschap in om nee te verko
pen", zegt BNA-woordvoerster
Van Doesburg. „Maar architec
ten moeten zich afvragen of ze
architectonisch de kwaliteit
kunnen leveren die zou moe
ten. Laten we weer gebouwen
ontwerpen die over honderd
jaar op een monumentenlijst
komen."
De BNA vindt dat de wel
standscommissies in Neder
land ook een dubieuze rol spe
len. Wat de architecten betreft
kunnen ze onmiddellijk worden
afgeschaft. Ze houden het werk
alleen maar op en zorgen voor
een vergrijzing van de architec
tuur.
Welstandscommissies bepa
len vooral in de grote steden
wat door de beugel kan. De
commissies worden samenge
steld uit onder andere architec
ten en deskundigen op het ge
bied van bouwen en monu
mentenzorg. „Het zijn commis
sies van zogenaamd wijze man
nen die denken dat zij weten
hoe het moet. Schaf maar af. Ze
halen alle spanning uit de ar
chitectuur". aldus Bax.
De Bond van Nederlandse
Architecten is blij met de toege
nomen belangstelling voor het
vak, maar ziet ook de duistere
zijde. „Het plafond van de
werkvoorraad is nu wel in
zicht", stelt Bax. „Ie kunt niet
maar blijven aannemen en te
gelijkertijd aan de kwaliteitsei
sen blijven voldoen."
Kleinere bureaus zullen moe
ten gaan nadenken over sa
menwerking, meent Bax. „Er is
al sprake van een nijpend per
soneelstekort. Zodanig dat al in
België wordt geworven, en dat
er als het ware een strijd om de
schoolverlater is ontstaan."
De oplossing is: Geen Pasen zonder kruiswoordpuzzel.
Winnaars Haarlem/Ifmuiden:
S. van Riesen, Ruslandstraat 55,
Haarlem
P. J. Does-Heeremans, Hya-
cinthenstraat 11Santpoort
A. Kropman, Boeier 3, Velser-
broek
Mw. Van Zijl, Landzichtlaan 45,
Heemstede
Mw. N. van der Kruk, Schip
laan 77, IJmuiden
Leida van de Putte, Kanaal
straat 254, IJmuiden
Marijke Neeven, Molenaer-
straat 17a, Haarlem
A. C. de Regt, C. van Kieten-
straat 13, Spaarndam
F. J. Vrijhof, Snippenbos 45,
IJmuiden
Willem Beishuizen. Wallen
bergstraat 99, Hoofddorp
Winnaars Leiden:
A. Heerema, Witte Rozenstraat
54, Leiden
Marianne Kors, Stevenshof-
dreef 10a, Leiden
Mw. F. Pont, Doelensteeg 16,
Leiden
M. Weijers, Kievit 19, Zoeter-
woude
H. Middelham, Merelhof 55,
Voorschoten
J. M. Steenvoorden-Brouwer,
Keukenhof 5, Lisse
Elize UphofF-Beij, Westeinde
4, Hazerswoude-Dorp
N. Raaphorst. Hoogwakersbos-
straat 33, Noordwijk
J. de Koning, Provinciepassagc
2, Alphen a/d Rijn
P. Verbeek, Evertsenstraat 7,
Rijnsburg
iperlatieven schieten tekort om de ongeëvenaarde kwaliteit en
orltët ligcomfort van Swissflex te beschrijven. Beter is het daarom
tze matrassen en bedbodems persoonlijk te testen. Kom deze
laand nog proefslapen op Van Til's afdeling Slaapkamerdesign.
designcentrum
De schade van de brand die gis
teren uitbrak bij chemisch af
valverwerkingsbedrijf ATF in
Drachten loopt in de miljoe
nen. De opslagloods waar al het
klein chemisch afval van de
provincie Friesland wordt inge
zameld, is volledig in de as ge-
legd.
De brandweer had de vlam
menzee aan het begin van de
avond onder controle. Het na
blussen neemt vandaag nog de
hele dag in beslag. Het is voor
de vijfde keer in enkele jaren
dat er brand uitbreekt bij ATF.
Volgens de politie was er
geen direct gevaar voor de
volksgezondheid, omdat de
wind de rookwolken noord
waarts richting natuurgebied
Aide Feanen bij Eernewoude
drijft. Wel moesten de omlig
gende bedrijven worden ont
ruimd. De rookontwikkeling
was in een omtrek van 35 kilo
meter te zien.
De directie van de ATF maakt
de komende dagen een nood
plan voor de inzameling van
het klein chemisch afval in de
provincie Friesland. Woord
voerder Dirks verwacht dat de
inzameling komende maandag
weer kan beginnen. De oorzaak
van de brand is nog onbekend.
HBG en Strukton:
Winst tunnel legaal
ruswuk anp
De valse rekeningen van Hol-
landsche Beton Groep (HBG)
en NS-dochter Strukton waren
bedoeld om een discussie over
de hoge winst op deSchiphol-
tunnel te voorkomen. Dat stel
len beide bedrijven in reactie
op de eis van minister Netelen
bos (verkeer) dat tachtig mil
joen gulden aan te veel betaal
de subisidie moet worden te
rugbetaald. De twee onderne
mingen noemen de behaalde
winst legaal. HBG en Strukton
erkennen dat er valse rekenin
gen zijn gemaakt om winsten te
verschuiven. De aannemers
combinatie geeft verder toe
zwart geld uit de verkoop van
materialen te hebben gebruikt
voor het betalen van vakantie
krachten. Ook zijn privé-factu-
ren in de projectboekhouding
terechtgekomen. Volgens de
aannemerscombinatie is door
deze 'fouten' ten onrechte de
indruk gewekt dat de opdracht
gever is benadeeld. De NS de
len de mening van de aanne
mers dat er niet teveel subsidie
is verstrekt.
den haag anp
Voor scholen en ouders komt er meer duidelijk
heid over het niveau van leerlingen aan het eind
van de basisschool. Met ingang van 1 augustus
2002 wordt aan de hand van concrete doelen be
oordeeld of de scholen het gewenste niveau be
reiken. Nu is het voor scholen vaak onhelder wat
leerlingen bij het verlaten van groep acht in elk
geval moeten weten.
Het kabinet heeft gisteren ingestemd met de
plannen van staatssecretaris Adelmund van on
derwijs. Scholen met veel kinderen van buiten
landse afkomst kunnen extra aandacht geven aan
taal en rekenen. De vorderingen van leerlingen
worden gevolgd met toetsen. Hiervoor komt er
een speciale toetsenbank, waaruit een docent
een keus kan maken.
Ook de inspectie zal het niveau van de leerlin
gen nauwlettend in de gaten houden. De inspec
tie 'screent' daarnaast de school als geheel om te
voorkomen dat het minimumniveau uitgangs
punt wordt. Een 'voldoende' niveau moet de
doelstelling zijn.
amsterdam ronald frisart
„Weet je nog dat premier Lub
bers me een ton bood? En dat
minister van buitenlandse za
ken Van Mierlo met een mil
joen over de brug wilde komen?
En dat ik toen zei: fuck you?"
Voor de Amsterdamse journa
list Willem Oltmans waren de
druiven gisteren zoet. De Staat
moet hem netto acht miljoen
gulden schadevergoeding beta
len. Na aftrek van de kosten
voor advocaten houdt de bijna
75-jarige journalist zeven mil
joen over.
Na 44 jaar van niet aflatende
conflicten met de Nederlandse
overheid en een al sinds 1991
slepend proces, trekt Oltmans
eindelijk aan het langste eind.
„Ik had op drie miljoen gere
kend, maar het is dus veel meer
geworden", aldus gistermiddag
een tevreden Oltmans. In zeer
kleine kring was overigens al
ruim anderhalve week bekend
dat er een bedrag uit de bus
zou rollen dat Oltmans' ver
wachtingen beduidend te bo
ven ging.
De ellende voor de Nederland
se verslaggever-begon in de ja
ren vijftig. Oltmans had het di
ploma van Nijenrode op zak en
op de buitenlandredactie van
het Algemeen Handelsblad zijn
eerste schreden gezet op het
journalistieke pad.
In 1956 bevond hij zich als free
lancer in Rome toen de Indone
sische president Soekarno daar
op bezoek kwam. Oltmans wist
tot het staatshoofd door te
dringen en hem te interviewen
De journalist Willem Oltmans.
foto paul van weel
over het steeds hoger oplopen
de conflict tussen Indonesië en
Nederland over wat toen nog
Nieuw-Guinea heette. In Den
Haag schoot dat contact met
'de vijand' minister Luns van
buitenlandse zaken in het ver
keerde keelgat. Luns deed Olt
mans in de ban en nadien is het
nooit meer goed gekorrien.
Waar Oltmans ook ging, telkens
wist het Haagse departement,
soms met inschakeling van vei
ligheidsdiensten, te bewerkstel
ligen dat hij stuitte op visum
problemen of gesloten deuren.
Op Nederlands initiatief, zo
heeft oud-premier Lubbers ver
klaard, werd Oltmans in 1992
uit Zuid-Afrika gegooid. Vol
gens Lubbers was het ook aan
een Nederlandse demarche te
wijten dat de journalist in 1995
het bezoek van koningin Bea
trix aan Indonesië niet kon ver
slaan. Het zijn slechts twee be
trekkelijk recente voorbeelden
uit een ellenlange reeks.
Nadat hij decennia lang in zijn
werk was gedwarsboomd - en
daardoor van inkomen was be
roofd - besloot Oltmans in 1991
een proces tegen de Staat te be
ginnen om schadevergoeding te
krijgen. De zaak had eenvoudig
kunnen worden afgehandeld
als de overheid met de relevan
te schriftelijke documentatie
over de brug was gekomen,
maar de Staat vertikte dat.
Oltmans en zijn advocaten Ver
meer jr., Nicolai en Pasman wa
ren daarom gedwongen een
stoet van getuigen op te roe
pen. Voor de Haagse rechter
Punt moesten ze komen vertel
len wat ze wisten over de kwes
tie.
Dat op zichzelf leidde weer tot
de nodige conflictstof. Zo had
het heel wat voeten in de aarde
voordat prinses Margriet einde
lijk kwam opdraven, zij het ach
ter gesloten deuren. Het gewe
zen hoofd van de Binnenlandse
Veiligheidsdienst Docters van
Leeuwen stribbelde ook hevig
tegen. Pas toen gedreigd werd
dat de marechaussee hein zou
komen halen, maakte hij de
gang naar de rechtbank.
In zaal O van de Haagse recht
bank ging het er geregeld heet
aan toe. Zo kwam oud-minister
van buitenlandse zaken Van der
Stoel bijkans tot ontploffing
toen Oltmans deze getuige er
van betichtte 'ingestudeerde
leugens' te verkopen.
Zelfs rechter Punt had het in
april vorig jaar bij Oltmans ver
bruid. Voor hij de zaal demon
stratief verliet, overhandigde de
journalist de edelachtbare een
brief waarin hij onder meer
schreef: „Ik acht me thans
slachtoffer van een door de
overheid gecoördineerde actie
welke begint te lijken op
een aanslag. U bent de rechter
die dit allemaal laat gebeuren."
Zijn erfenis was opgegaan aan
processen, een behoorlijk inko
men kon hij door het getreiter
van de Staat niet verwerven en
dus moest hij het uiteindelijk
dóen met een bijstandsuitke
ring. „Ze hopen dat ik een her
senbloeding of een beroerte
krijg, dan kunnen ze de boeken
sluiten", foeterde hij vorig jaar
in zijn drie hoog gelegen stu-
diootje van zes bij zes meter
aan de rand van de Jordaan.
Begin dit jaar waren er inder
daad tekenen dat het gevecht
zijn gezondheid begon aan te
tasten. Oltmans moest onder
meer slaap- en kalmeringspil-
len slikken.
Sinds gistermiddag is eindelijk
alle last van hem afgevallen.
Zijn kleine Amsterdamse be
huizing gaat hij verruilen voor
iets aardigers en in de Ameri
kaanse staat Florida heeft hij al
een appartement op het oog.
Eindelijk kan hij zich volledig
wijden aan het voltooien van
zijn memoires. Als hij tijd van
leven heeft, belooft dat nog en
kele boeiende boeken op te le
veren.
schoonhoven Normaal biedt de pont over de Lek bij het Zuid-Hollandse Schoonhoven plek aan 24 doorsnee personenauto's. De importeur van
het milieuvriendelijke autootje Smart gokte dat er driemaal zoveel auto's op konden. Met wat passen en meten werd dat doel gisteren bereikt en
lukte het 72 Smarts op de pont te krijgen. Het record, mogelijk gemaakt door Herz Lease, De Hypotheker en Smart zelf, zal worden aangemeld bij
het Guinness Book of Records. foto wfa guido benschop
swissiFiuixr