Op zoek naar een virtuele flirt
uu
Beeldscherm instellen
Geluid en beeld steeds beter
Multi Media
Spraakherkenning: nog niet perfect
u p
t
ZATERDAG 8 APRIL 2000
R
In bijna elk huishouden staat tegenwoordig een personal computer.
Maar wat doen we er mee en wat kunnen we er mee? In de rubriek
PC Wijzer elke week een onderwerp voor de thuiscomputeraar.
Vragen en suggesties kunt u sturen naar:
internetredactie@damiate.hdc.nl
Het is de moeite waard om je
beeldscherm goed af te stellen.
En kijk dan niet alleen naar de
hoogte (stijve nek) en de hel
derheid (vierkante ogen) maar
ook eens naar de kleuren en de
resolutie. In het Control Panel
(Configuratiescherm) van
Windows kan je sleutelen aan
de instellingen van het beeld
scherm. Een van de zaken die
vaak verkeerd staan ingesteld is
de schermresolutie, het oplos
send vermogen. De resolutie is
de hoeveelheid beeldpuntjes
waaruit het beeld wordt opge
bouwd. Antieke computers
quentie of refresh rate. Dit is de
snelheid waarmee de monitor
het beeld ververst. Een lage fre
quentie is te merken aan een
onrustig beeld, dat trilt en knip
pert, vooral als je niet recht
streeks naar de monitor kijkt
maar vanuit je ooghoek. Erg
vermoeiend om lang achter te
werken. Vanaf een verversings
snelheid van 70 begint het dra
gelijk te worden. Goede moni
toren kunnen frequenties aan
van 85 of meer, en dat levert
een rustiger beeld op waarach
ter het prettig werken is. De
platte LCD-schermen van lap-
Eigenschappen voor Beeldscherm
Sdiermbeveibging Vomwjevng
Elfeclen Insieingen
Kleuren Scherm
Hoge kleuren |16-brts) Mif>do -
800 bq 600 pixel*
Probleem oplossenj Geavanceerd
doen het nog wel eens met een
bureaublad van 640 bij 480
pixels (beeldpuntjes) maar met
800 bij 600 pixels staat er al
meer informatie op je monitor,
zelfs al is die niet groter dan 14
inch. Stel je 800 bij 600 in (vaak
moet de computer dan op
nieuw opstarten) dan zijn alle
icoontjes opeens zichtbaar klei
ner geworden. In je tekstver
werker zijn kleinere lettertjes
nog leesbaar, foto's op het
scherm zijn fijnmaziger en mo
gelijk wordt de hele boel er ook
wat langzamer op. Dat is zeker
zo als je nog een stapje hoger
gaat. naar 1024 bij 768 beeld
puntjes. De computer heeft nu
meer rekenkracht nodig om de
ze 789.504 beeldpuntjes aan te
sturen. Bij deze schermresolu
tie of een zelfs nog hogere (1280
bij 1024) loop je al gauw tegen
de beperkingen van de monitor
zelf aan. Een schermresolutie
van 1024 bij 768 komt meestal
pas bij een 17-inch monitor tot
zijn recht. De allerhoogste reso
luties blijven reserveerd voor de
echte bakbeesten, monitoren
van 19 of 21 inch. Krachtige
grafische kaarten zijn nodig om
de computer de enorme reken
kracht uit handen te nemen die
voor deze resoluties nodig
is.Behalve de resolutie kan je
ook experimenteren met de fre-
Als je nu een videofilmpje vanaf
het internet binnenhaalt of di
rect bekijkt, dan krijg je meestal
niet veel meer dan een venster
tje in postzegelformaat. Het ge
luid bij zo'n filmpje klinkt door
gaans nog niet zo geweldig: het
is vaak net alsof we weer terug
zijn bij de goeie ouwe midden
golf-radio. Maar er zijn grote
verbeteringen aan de gang. De
compressietechnieken worden
steeds beter en de bestanden
kleiner.
Microsoft zorgt voor een flinke
stimulans van dit soort ontwik
kelingen met zijn Microsoft
Media-technologie. Windows
Media levert een nieuwe ma
nier om audio en video te com
primeren en zo geschikt te ma
ken voor verzending via het net.
De bestanden worden zeer
De ongekende mogelijkheden van liefde on line
Internet is niet alleen een enor
me bron van informatie, maar
ook een ideale plek om andere
mensen te ontmoeten. Bijvoor
beeld via chatboxen, nieuws
groepen en datingsites. Of door
gewoon 'ns een spannend e-
mailtje te sturen naar een virtu
ele flirt. Marie-Claire van den
Berg schreef een handboek
voor vrouwen die on line op
liefdespad gaan. Over valkuilen,
voor- en nadelen en vurige
vrijpartijen in cyberspace. ,,Hoe
verklaar je dat je opgewonden
kunt raken als een man intikt:
'Ik kus nu het scherm'."
Internet niet romantisch? Na
tuurlijk wel, zegt Marie-Claire
van den Berg (1974). „Juist het
feit dat je iemand niet kunt zien
en alleen maar zijn berichtjes
kunt lezen maakt het zo span
nend en romantisch. Boven
dien kun je eindeloos flirten
zonder dat de ander je ziet blo
zen."
Van den Berg schreef 'Liefde op
internet', een handboek voor
vrouwen die via Internet een
partner willen vinden. De elek
tronische snelweg is volgens
haar een ideale plek om contact
te leggen, te flirten of zelfs de
liefde te bedrijven. Kaarsje aan,
glaasje wijn erbij, en dan maar
surfen naar datingsites (verge
lijkbaar met contactadverten
ties in de krant), chatboxen
(een soort babbelboxen) en
nieuwsgroepen (een elektro
nisch prikbord waar mensen
berichten kunnen plaatsen).
„Omdat je elkaar niet kunt zien,
valt er een stukje gêne weg,
waardoor je veel intiemer en
persoonlijker durft te zijn. Via
de computer verstuur je je
diepste gedachten en verlan
gens die iemand anders achter
zo'n zelfde apparaat leest. Het
enige dat jullie verbindt zijn
twee apparaten en toch voel je
een bijzondere verbondenheid.
Hij tikt een zin en jij droomt er
bij wat je erbij wilt dromen. En
wie droomt er niet van een man
die een gedicht voor je schrijft
of zelfs voordraagt? De woor
den dansen over het scherm en
je denkt: dat heeft hij speciaal
voor mij gemaakt!"
Volgens een onderzoek van de
Internet Society Nederland zijn
er alleen al in Nederland meer
dan 3,8 miljoen mensen regel
matig on line en gebruikt 51
procent van de Nederlanders e-
mail en/of andere internetdien
sten. Wereldwijd zijn dat er
meer dan 200 miljoen. En dat
zijn echt niet alleen maar nerds,
muurbloempjes of enge types,
schrijft Van den Berg. Grote
kans zelfs dat er een leuke vrij
gezel tussen zit. „Internet kent
geen grenzen. Je kunt romanti
sche afspraakjes maken in Pa
rijs, door het centrum van New
York wandelen of een biertje
drinken in een virtuele kroeg."
Daarnaast zijn er gespeciali
seerde chatboxen die onderver
deeld zijn per onderwerp en
waarin mensen rechtstreeks
met elkaar kunnen kletsen. En
klikt het met iemand in het bij
zonder, dan ga je met z'n twee-
en 'apart'.
„Eigenlijk verschilt de virtuele
liefde niet zoveel van de 'echte'
liefde', zegt Van den Berg. 'Het
is net als een kroeg vol vrijge
zellen, maar dan elektronisch.
En of je nu verliefd wordt in een
virtuele wereld of in het echt,
het blijft hetzelfde heerlijke ge
voel."
Van den Berg maakt de lezers
wegwijs in de digitale wereld en
verschaft ze de broodnodige
basiskennis van het World Wi
de Web. Ook behoedt ze hen
voor valkuilen ('Tik geen din
gen die je nooit hardop zou
zeggen en wees voorzichtig met
namen, plaatsen en telefoon
nummers') en geeft ze tips hoe
de internetgebruiksters leuge
naars kunnen ontmaskeren.
Want natuurlijk surfen er niet
uitsluitend integere heren rond
op het net. Maar geen nood:
met één druk op de knop ben je
van die lastpost of engerd af.
'En als er één gezegde uit het
dagelijks leven van toepassing
is op internet, dan is het wel:
"Voor jou tien anderen'."
En dan breekt het moment aan
dat de virtuele geliefden achter
hun computer vandaan komen
en elkaar in het echt willen ont
moeten. Van den Berg waar
schuwt haar lezeressen voor al
te hooggespannen verwachtin
gen. 'Je kunt in een chatbox
nog zo goed bij elkaar passen,
maar als er geen aantrekkings
kracht is, houdt het op.'
Dat overkwam Eveline (27), die
op internet iemand had leren
kennen met wie het heel goed
klikte. 'We hadden geweldige
gesprekken en hebben zelfs on
line gedichten voor elkaar ge
schreven!', vertelt ze in het
boek. 'Na acht uur kletsen wis
selden we telefoonnummers uit
en ook het telefoongesprek was
heel leuk. Hij had een sympa
thieke stem en sprak net zo on
derhoudend als in de chatbox.
Uiteindelijk besloten we elkaar
te ontmoeten.'
Maar haar 'droompartner' viel
in werkelijkheid tegen. 'Toen
we elkaar zagen was de chemie
er niet en waren we meteen uit
gepraat'.
'Liefde op Internet' is een
handboek voor vrouwen die on
line op liefdespad willen. Voor
een serieuze relatie, een span
nende flirt of zelfs een vurige
virtuele vrijpartij. „Cyberseks
kan", zegt Van den Berg, „als
het goed gebeurt een ongeloof
lijke ervaring zijn." En het is sa
fe seks bovendien. Maar de
schrijfster geeft toe dat het een
gecompliceerd onderwerp is.
„Want hoe verklaar je dat je
seksueel opgewonden raakt als
je iemand ziet tikken dat hij
langzaam je blouse losknoopt
of wild de kleren van je lijf rukt?
In een interview noemt Marie-
Claire van den Berg zichzelf een
echt 'net-sletje'. 'Flirten op het
net geeft me het gevoel dat ik
gewild ben, niet zo'n eenzame
vrijgezel.' Ook vertelde ze dat ze
eens geprobeerd heeft virtueel
de liefde te bedrijven. Tot een
climax kwam het evenwel niet.
Terwijl haar partner tot in de
kleinste details zijn opwinding
beschreef, verbeterde zij gie
rend van de lach zijn spelfou-
Marie-Claire van den Berg: Liefde
op Internet; Surfen, flirten en ver
liefd worden in de digitale we
reld: Uitgeverij Arena; ISBN 90
6974 371X; prijs 19,90 gulden.
tops zijn tegenwoordig voor
veel geld ook voor de PC te krij
gen en leveren een beeld dat zo
helder en stil is als een dia.Ver-
geet in het configuratiescherm
niet te kijken naar de kleuren-
diepte. Je kan kiezen uit 16
kléuren (roept herinneringen
op aan de Commodore 64), 256
kleuren (al beter, maar foto's
zien er slecht uit), hoge kleuren
en ware kleuren. Hoge kleuren,
dat zijn er 65.000 en dat is pri
ma. AJs je ware kleuren instelt
betekent dat je je grafische
kaart opzadelt met veel reken
werk om miljoenen kleuren uit
elkaar te houden. Behalve voor
professioneel grafisch gebruik
maakt dat de boel alleen maar
langzamer.Verander in het con
figuratiescherm niet verschil
lende instellingen tegelijkertijd.
Als blijkt dat je monitor of je PC
je ingestelde waarden niet aan
kunnen kan het hele scherm
onleesbaar worden. De oude
waarden herstellen gaat niet:
het hele scherm is immers on
leesbaar. Verander je één waar
de tegelijk en je reageert niet op
de vraag of je met het resultaat
tevreden bent, dan herstelt
Windows de oude waarden au
tomatisch na 15 seconden.
SILVAN SCHOONHOVEN
'Bekend moet niet met een D, maar met een thee'
JAN VAN DER NAT
'De verdachte bekend dat hij op
de plaats van de misdaad was.
Nee, niet met een D, maar met
een thee'. Ook bij een tweede
en derde poging blijft VoiceX-
press 'bekend' met een 'd'
schrijven en in plaats van de
letter 't' keert telkens weer de
warme drank terug.
Spraakherkenning voor de
computer is inmiddels een heel
eind gevorderd, maar nog altijd
niet perfect, zo blijkt uit een
test. Ook na het inlezen van
compact, maar de kwaliteit
blijft heel behoorlijk. Zelfs men
sen die verbinding met het in
ternet hebben via de telefoon
kunnen een heel aardig resul
taat bereiken. Via betere ver
bindingen - de kabel of straks
adsl - wordt de beeld- en ge
luidskwaliteit zelfs heel behoor
lijk. Schermvullende videofilm
pjes komen binnen handbereik
en het geluid krijgt vrijwel de
cd-kwaliteit.
Microsoft verwacht dat vooral
geluidsbestanden in het
Windows Media-formaat een
grote vlucht zullen krijgen. De
technologie is geschikt voor een
veilige distributie van digitale
muziek, omdat er beveiligingen
in zitten die illegaal kopiëren
van de bestanden tegen gaan.
drie verschillende scripts blijft
het aantal fouten aanzienlijk,
maar na wat herstelwerkzaam
heden wordt dat aardig be
perkt. Er is veel verbeterd sinds
het Belgische bedrijf Lernout
Hauspie voor het eerst op de
markt kwam met zijn spraak
herkenningspakket VoiceX-
press. De 4.0 versie kan heel
veel meer dan de voorgangers.
Het programma begint steeds
beter te werken als je het een
tijdje gebruikt en op den duur
heb je het toetsenbord nauwe
lijks meer nodig.
Of dat ook het geval zal zijn bij
het schrijven van langere tek
sten moet worden betwijfeld.
Het aantal correcties dat moet
worden uitgevoerd is voorlopig
nog te groot om blind te kun
nen varen op het programma.
Jammer is natuurlijk dat de
spellingscontrole van Word het
voorbeeld in de opening van dit
artikel niet zal corrigeren, om
dat de woorden 'bekend' en
'thee' gewoon bestaan.
VoiceXpress is er ook in een
versie die meer kan dan tekst
herkennen. Met de professio
nele uitvoering kunnen op
drachten worden gegeven bin
nen alle programma's van Offi
ce 2000 en dat werkt heel be
hoorlijk. Word-commando's
gaan ook prima in de basisver
sie en de iets uitgebreidere vari
ant. 'Ga naar het begin van het
document'; 'selecteer hele do
cument'; 'maakt dit rood' en
'maakt dit twaalf punt' zijn op
drachten, waarmee het pro
gramma geen enkele moeite
heeft. Er dat scheelt een hele
boel muisklikken en dat kan
weer geen kwaad in de strijd te
gen RSI.
Wie met VoiceXpress wil gaan
werken moet wel uitgaan van
een behoorlijke voorbereidings-
Dragon Organizer
Niet alleen Lernout Hauspie maakt het moge
lijk om 'ver weg' van de pc via spraakherkenning
opdrachten te geven en die thuis of op kantoor te
laten 'vertalen', ook Dragon - recentelijk overi
gens overgenomen door L&H - brengt een digita
le recorder op de markt, waarmee dat haalbaar
is: de 'Dragon NaturallySpeaking Mobile Organi
zer'.
Anders dan de naam zou vermoeden is dit geen
echte organizer, of elektronische agenda, maar
slechts een digitale recorder. Wel een hele slim
me, want hij verstaat niet alleen gesproken tekst,
maar kan ook opdrachten herkennen en deze
uitvoeren. Een gesproken (Engelse) tekst kan bij
voorbeeld als een e-mail bericht aangeduid wor
den en in Microsoft Outlook worden geplaatst.
Het programma achterhaalt automatisch het
adres van de geadresseerde en kan vervolgens op
commando het bericht versturen. Maar dat kan
pas wanneer het apparaat op de werkplek aan de
computer wordt gekoppeld.
Die pc moet dan wel minstens een Pentium 266
aan boord hebben met 64Mb ram voor Windows
95/98 en 96Mb ram voor NT. Verder zijn een se
riële poort en zo'n 250 Mb vrije harddiskruimte
vereist. Het pakket kost inclusief software 895
dollar (ex. btw).
tijd, vooral wan
neer er nog wat
vakjargon moet
worden inge
voerd. De vijf
minuten die je
volgens de hand
leiding nodig
zou hebben is
wat al te opti
mistisch gesteld.
Maar als die klus
eenmaal achter
de rug is, kun je
aan de slag.
Voorwaarde is
wel dat het ach
tergrondgeluid
tot een mini
mum wordt be
perkt, want als er
iemand vlak ach
ter je iets zegt
kan VoiceXpress
in de stress raken.
Bij de test gebruikten we de
meest uitgebreide versie - Pro
fessional - met als extra het
speciale dicteerapparaatje, dat
onderweg gebruikt kan worden
en vervolgens via de seriële
poort aan de computer kan
worden gekoppeld. Het pro
gramma in de pc moet dan wel
worden gevoed met stemher-
kenning voor het recordertje,
maar dan is het ook een mooie
oplossing voor mensen die veel
buiten kantoor werken.
Huis-, tuin- en keukengebrui
kers kunnen volstaan met de
standaard-versie, die slechts 99
gulden kost. De andere versies
zijn aanzienlijk duurder: Ad
vanced kost 249 gulden, Profes
sional 399 gulden en Mobile
Professional 599 gulden. Voor
alle pakketten is een Pentium
266 Mhz met 64 Mb ram een
eis. Verder is 275 Mb vrije ruim
te op de harde schijf nodig. De
professionele versies zijn niet
bij elke softwarezaak te koop,
maar wel te bestellen via Avan-
te, de Nederlandse vertegen
woordiger van L&H (040-
2522211).
SAMENSTELLING FRANK BUURMAN EN JAN'
Internetdetective
Zoekt en gij zult vinden. Een
eeuwenoud gezegde. Maar
het dateert uit de tijd dat
zoeken een beperkte hande
ling was. Zoeken op internet
is echter een heel ander ver
haal. Natuurlijk zijn er uit
stekende zoekmachines,
maar die zoeken vaak zó ver
door, dat er een paar hon
derd hits worden uitge-
12.000 soundclips
Het optuigen van een websi
te is steeds minder een pro
bleem voor 'webmasters',
die qua creativiteit niet tot
de top behoren. Allerlei soft
warebedrijven brengen pak
ketten uit, waarmee van de
saaiste website iets leuks te
maken is. Komt de een met
een pakket, waarin 100.000
spuwd. Alleen ervarei
fers weten opdrachter
ven, die hun dichterbi
geen brengt wat ze zo
Het is dan ook logisch
software-ontwikkelaa
meer en meer gaan rii
op 'intelligente' zoekp
gramma's. Internetdi
van Easy Computing i
programma. Webpagi
maar één van de ondi
want je kunt ook rech
streeks zoeken naar e
reeks onderwerpen,
netdetective zoekt op
web in allerlei zoekmi
en zet het beste snel
zichtelijk op een rijtji
handige hulp om het
van het gewenste kon
scheiden.
Min. systeemeisen: Pei
90, Windows 95,16 M
en 5 Mb ruimte op del
schijf.
plaatjes zitten, kun jc
ten op de ander met
afbeeldingen, die vrij;
bruikt kunnen wordef>e|
bescheiden toegepast
ook aardig om wat
te voegen. Dat kan op
plaaten van het intern
worden gehaald, maa
eenvoudiger is het pai
12.000 soundclips vat
Computing aan te scl
Tien cd's vol met gelu
van klassiek tot techn
ook eentje met specia
geluidjes. Het is een
van simpel verslepen
gewenste geluid in d<
directory te krijgen.
Min. systeemeisen: Pei d
133, Windows 95,16/s i
10 Mb ruimte op de ha i te
schijf voor de speciale 11 d
Websites voor slechtzienden
SJi'i
se
•rli
men enkele van de or|(v\
werpen die in het boe de;
bod komen. Site Seeii
geschreven door twee
centen van Bartiméus
Velleman en Henk Sn
laar, op basis van hun
ring met hun visueel) )ar
dicapte leerlingen.
www.bartimeus.nl
Prins Bernhard jr, zoon van
Pieter van Vollenhoven en
prinses Margriet, krijgt op 25
april het eerste exemplaar
van het boek 'Site Seeing',
een Engelstalige handleiding
voor website-ontwerpers, die
rekening willen houden met
de belangen van slechtzien
de en blinde mensen en an
deren met leesproblemen. In
de handleiding worden tips
en adviezen gegeven om de
visuele toegankelijkheid van
websites te vergroten. Kleur
gebruik, aangepaste software
en toepassingen die zonder
muis te gebruiken zijn, vor-
Ingebouwde camera
Sony introduceert een notebookcomputer, waarin een dte|
camera is ingebouwd. De Vaio PCG-C1XD is een zeer coi0
pc die draait onder Windows 98 en die niet meer weegt (f
kilo. Met het apparaat kan men op elke gewenste plek vil0n
beelden of foto's maken, die dankzij de bijgeleverde softjsc
meteen in een document kunnen worden opgenomen. (L
verzenden per e-mail kan eenvoudig worden gerealiseeri
apparaat werkt op een Mobile Pentium Il-processor mett^
snelheid van 400 MHz. De notebook is uitgerust met eenLc
schijf van 12 GB, 64 MB RAM-geheugen en een tft-schen£ei
krap negen inch. trs
De ontwerpers van Sony hebben nog een ander nieuw si j-
toegepast: een zogenaamd jog dial-systeem, een wieltje€ja|
mee de muiscursor op het scherm kan worden bediend.
gaat volgens hen op die manier erg gemakkelijk. Adviespi
5800 gulden.
Euro 2000 nu al online
De officiële website van de
UEFA rond het Europees
voetbalkampioenschap is
opengesteld. De ontwikke
laars van de website, PSINet,
verwacht dat de Euro 2000-
site 150 miljoen keer per dag
zal worden bezocht. Als dat
aantal wordt gehaald, dan is
de website de best bezochte
ter wereld. Ter vergelijking:
de website van het WK in
Frankrijk in 1998 scoi
ventig miljoen hits pe
en dat werd toen al b
schouwd als een enoi
tal.
De website is op één
bereikbaar, maar feit
de informatie onderg
op tien verschillende
in negen landen. Op(
nier kan een spreidin
de bezoekers worden
reikt. Wie de website
zoekt, wordt zonden
daar iets van merkt a
tisch doorgekoppeld
locatie die het dichtst
dus ook het snelst.
Kruiswoordraadsel
HORIZONTAAL: 1Door middel van; 4. jong dier; 6. houten vat; 9. halfgoud;
11. uitroep; 12. eenheid van lichtgevoeligheid; 13. boom; 15. onbesmet;
17. eretitel van een dame in Spanje; 19. roem; 20. Europeaan; 21. in orde;
23. vierkante zuil; 24. klaar; 25. vod; 27. soort slee; 28. tot het leenstelsel
behorend; 32. flauw schijnsel; 34. tweetal; 35 gehoororgaan.
VERTICAAL: 1. Familielid; 2. onheilsgodin; 3. heilige vogel, 4. pausennaam;
5. persoonlijk vnw.; 7. oliestaat; 8. deel van een plant; 9. figuur uit westerns;
10. stal met renpaarden; 11. boom; 14. plaaggeest; 16. een beetje; 18. domoor;
22. luxe kerstbrood; 23. bijbels figuur; 26. Germaanse godheid; 29. ik (Lat.);
30. berg op Mindanao; 31compactdisc; 33. bijbelse stad.
Oplossingen van vrijdag:
Horizontaal: 1. Rekels; 4. pleister; 6. Hugo; 8. demi; 9. afgewezen.
Verticaal: 1 Rap; 2. kreng; 3. lust; 5. rammen; 6. haal; 7. over; 8. doek.
