Rare jongens, die Galliërs Cultuur Kunst idsgehoorzaal: concurrentie voor zijn :t apart programma klassieke muziek yman laat het warme bad vollopen Stijlloos Sting kiest de gemakkelijke weg ECTOR! SALUTF/v aalkaart bn klaBRtrkrn achtoffer van het fatsoen Trionfo maakt sprankelijke show van Mozart opera HG 17 MAART 2000 941 tdsgehoorzaal in Leiden haar klassieke muziek- 1 voor het komend sei- i een apart programma racht. Timv programma 'Voorpubli- lassiek 2000-2001', een older, is inmiddels toe- rd aan abonnement- rs en regelmatige bezoe- iens an de Stadsgehoorzaal. manier wil het Leidse i zijn concurrenten zo- concertgebouw in Am- i en de dr. Anton Phi- 1 in Den Haag voor zijn. rdvoerder B. Vieveen: eeste programma's van incertgebouwen elders ijnen al rond deze tijd, seizoensprogramma neestal rond 10 april uit. u jammer zijn als onze klanten hun abonne- i al bij andere zalen be- Daarom hebben we li'nd oorpublicatie gemaakt. En het loopt meteen al goed: de abonnementsaanvragen stromen binnen." De Stadsgehoorzaal heeft komend seizoen orkesten van naam en faam op haar pro gramma staan, waaronder The Academy of St. Martin in the Fields, La Stagione Frankfurt, Akademie für Alte Musik Ber lin en The Amsterdam Baro que Orchestra onder leiding van Ton Koopman. Deze or kesten vallen onder de serie Barokmuziek Vroeg-Klas siek. De serie 'meesterwerken' wordt komend seizoen ver zorgd door het Noordhollands Philharmonisch Orkest waar mee de Stadsgehoorzaal sinds vorig jaar samenwerkt. „Dat is ons zo goed bevallen, dat we de samenwerking hebben uit gebreid." Het Noordhollands Philharmonisch verzorgt ko mend seizoen vier concerten met de thema's: swingende muziek uit Amerika - 'an Ame rican party' -, Slavische dansen en een celloconcert van Dvo rak, een concert rond Beetho ven, onder meer met pianist Ronald Brautigam, en een fla menco-optieden met Spaanse composities. Bovendien brengt de Stads gehoorzaal volgend seizoen een extra concert van de Car- mina Burana van Carl Orff door een koor en orkest uit Roemenië, Filarmonica Mold ova. Verder zijn pianist Wibi Soerjadi, het duo Jaap van Zweden en Daniël Wayenberg geprogrammeerd. Een van de hoogtepunten is het optreden van de wereldberoemde pia nist Ivo Pogorelich op 18 april volgend jaar. CD-ópnames van Pogorelich, geboren in Belgrado, behoren tot de best verkopende klassieke albums aller tijden. De kassa van de Stadsge hoorzaal is te bereiken via te lefoonnummer 071-5131704. SUSANNE LAMMERS i Beriny Neyman. Gehoord: 16/3, hoorzaal, Leiden. erst het laatst. Als iemand weet hoe je in ie(( eert de spanning opbouwt, dan is het leyman. Hij valt met 'Alleen is maar al- !t de deur in huis, zingt dan wat minder materiaal, dat hij afwisselt met odes aan en Maastricht, zijn geboortestad, en et tot de pauze vrij rustig. Zijn bronzen 'gt voornamelijk melancholieke en nos- liedjes over voorbije liefdes en plekken iger. De zaal, grotendeels trouwe fans, I" a? met de bekendere nummers en zich in het warme bad dat Neyman met vollopen. ■htspel, dat soms wel erg hinderlijk aan- benadrukt het donzige en geruststellen- 'eel rood, oranje en diep blauw.Neyman sterliedjes met gevoelige teksten, en of (IKI io nou hoog of laag ligt, of de begelei- 1 akoestisch of zwaar elektronisch is, aan houdt hij vast. Die overdaad aan gevoe- Gmt wel een beetje plastic over en de verveling wordt voor de pauze maar ternauwer nood voorkomen. Het uitzonderlijk 'echte' liedje over irritant geklets en geroddel, gegoten in de vorm van een heuse meezinger, is eigenlijk het enige dat opvallend anders is. Na de pauze geeft hij meer van zichzelf, wor den zijn teksten persoonlijker. Hij zingt een - minder geslaagd - protestlied over het milieu, zingt tegen de intolerantie van de katholieke kerk (met een bandje waarop de Maastrichter Staar hem a capella begeleidt) en zingt onomwonden over zijn homoseksualiteit, bijvoorbeeld in de ode aan Steven, een lied over AIDS. Met zijn dui delijk beleden Griekse beginselen vallen de Griekse trekjes in de arrangementen, benadrukt door de gitaar van bandleider Freek Dicke, ook meer op hun plaats. Met zijn grootste successen wacht Neyman tot het laatst, maar daarvoor gaat hij met zijn band nog even uit zijn dak in een country-setje. Dat kleine slippertje doet hij perfect. De herken ningsmelodie van Bonanza is alleen voor de jon gens, maar met 'Stand by your man' doet Ney man voluit mee. Hij zingt het prachtig, met een klein tipje 'tongue in cheek'. De gitaren janken, de accordeon sleept koket en de hypersmeuïge .viool maakt het af. en Dag in Het Muziekhuis Muzikanten die iets willen leren of collegamuzikanten jontmoeten kunnen morgen terecht op een open dag van luziekhuis. Studenten van de Leidse Hogeschool hebben rogramma opgezet waarin alle ins en outs van het Muziek- ian de orde komen. Zo is er een muziekrommelmarkt en John May workshops slagwerk, salsa en Afrikaanse percus- Zo e bands Don't Fake, Sans Maitre, Panic in Detroit en Doyt zorgen voor muziek op het Q-bus-podium, in de bovenbar 30 Ei erschillende akoestische optredens te beluisteren. De Dag van het Muziekhuis, aan de Uiterstegracht 142 in Lei- luurt van 11.00 tot 18.00 uur. ien Foort en Noddy Riot in Leiden De Rotterdamse dj Lucien Foort draait morgen in het p de nieuwe zaterdagclubnacht. Zijn stijl wordt tech- of progressive genoemd. Foort draait van 0.00 tot 4.00 Ridd-1 het LVC, na de eerste halve finale van de Popjacht 2000 n uur beSint- Underground puberpunkfunkvete- Ie' dj/muzikant Noddy Riot treedt morgen op in Bar Boos, e Koppenhinksteeg in Leiden, met een mix van maat- ipelijke geëngageerde ska en punk. Riott bewoog zich in de 11 rsscene in de jaren tachtig, deed jarenlang zijn funkypunk voor clubs als de Mazzo en de Roxy, de Waakzaamheid en liso. Op vijftienjarige leeftijd verzorgde hij met vriendin Ni- w gen een optreden op het One World Poetry Festival. Filmmuseum werkt samen met OPERA RECENSIE MAARTEN BAANDERS Voorstelling: 'Cosi fan tutte' door Opera Trionfo. Gezien: 16/3, Leidse Schoi^wburg. Het verhaal in Mozarts opera 'Cosl fan tutte' (1790) stelt niet veel voor. Het is een klucht met intriges en verkleedpartijen, waar een publiek van nu niet snel warm voor loopt. Toch heeft Trionfo er een onderhou dende voorstelling van gemaakt. De ongetrouwde Alf onso wedt met twee officieren, Ferrando en Guglielmo, dat vrouwen niet te vertrouwen zijn. Ze gaan hun ver loofden Fiordiligi en Dorabella op de proef stellen. Ver kleed als Turken verklaren de officieren eikaars ver loofden hun liefde. Zij slagen er na veel verwikkelingen in hen tot een huwelijk te verleiden. Per ongeluk stem men de vrouwen in met partnerruil. Afgezien van de muziek kan zo'n verhaal alleen over tuigen als de rollen goed gezongen én gespeeld wor den. Dat wordt in deze voorstelling ruimschoots waar gemaakt. De sopraan Esther Beima (Fiordiligi) klinkt haarscherp, nobel, gedistingeerd, kortom: de stem van een dame die zich niet zomaar laat verleiden. Als de emoties oplopen, bloeit er een gevoelig, subtiel en kwetsbaar timbre in haar stem op. De mezzo-sopraan Ineke Vlogtman heeft een volle, robuuste en hartstoch telijke stem. Dit soort grote contrasten, die er ook zijn tussen de mannenstemmen, maken de voorstelling sprankelend en in duetten, trio's en kwartetten valt op tot wat voor mooie, evenwichtige samenklank deze cast in staat is. Machteld Vennevertloo als kamermeisje is een groot komisch talent. Haar wendbare stem komt goed van pas, want ze moet zich verkleden als dokter en ambtenaar van de burgerlijke stand. Zeker als dok ter maakt ze er een mooie komische show van. Leuk is dat er een knipoog gegeven wordt naar de ondeugende kluchtigheid die in Mozarts tijd blijkbaar leuk gevonden werd. Brutale mengelingen met twintig- ste-eeuwse elementen worden niet geschuwd. Fiordili gi en Dorabella zien eruit als jaren-zestig-oostblok- bruidjes en schitterend zijn de officieren wanneer ze als besnorde Turken met snelle zonnebrillen en glitter jasjes de dames het hof komen maken. Op die manier zijn ze verrassender en komischer dan wanneer ze zich beperkt hadden tot het cliché van de oosterling zoals dat in Mozarts tijd was. Hoe mooi dit gespeeld wordt, blijkt als ze weer als gewone officieren verschijnen. Die Turken waren toch wel heel charmant. assieke oudheid is dit jaar het thema van de boeken- Literair medewerker Nop Maas tipt elke dag een boek uit het enorme aanbod. ;een ander heeft Louis Couperus (1863-1923) zich door ci ssieken laten inspireren. In zijn romans en verhalen het van de goden, helden en keizers uit de eerste eeuwen ize jaartelling en daarvoor. De liefhebbers kunnen het er rer eens worden wat zijn mooiste klassieke proza is. De an Licht over het androgyne keizertje Heliogabalus? Is- rover Alexander de Grote? De ironische roman Xerxes1. De l! iianten over twee guitige toneelspelertjes? Of de-vele kor- ïalen waarin hij de oudheid tot leven bracht? Zie, hoe irus in De Balling te Tomi het sterfbed beschrijft van Ovi- Ie dichter die door keizer Augustus verbannen werd uit omdat zijn werk de goede zeden in gevaar bracht: tilings trillende vingers waren die van een dichter, lang en jn oogen waren donker van kleur, maar weergaloos treu- ni c mond en zijn kin waren vrouwelijk week, en geheel zijn omhulde, pijnlijk neêrliggende figuur was die van een i, dien het noodlot had tot stervens toe ziek ge- maar niet had willen vernietigen met éen enkelen slag. mijnde hij al zeven jaren, td woei om het huis, razende, klagende; de vlokken sloe- \m het geoliede papier van het raam, en de banneling, nde, kreunende, nog meer om martelende melancholie n pijn van jicht, viel neer in zijn kussen, en borg de fijne ber$ponder het berenveldek, en sloot de oogleden... te Tomi' van Louis Couperus maakt deel uit van de 1 Antieke Verhalen, waarvan een herdruk in facsimile ver bij uitgeverij Veen) Deze weken maken alle media uitvoerig melding van de twee overzichtsexposities van Theo van Doesburg (1883-1931). Al leen voorde waarlijk grote kun stenaars worden twee exposities tegelijk gehouden. De nu lopen de exposities in het Cen traal Muse um te Utrecht en het Kröller- -Miiller Mu seum in Ot- terloo marke ren de defini tieve erken ning van Theo van Doesburg. Hij is blij vend uit de schaduw van Piet Mondri aan gestapt. Ongetwijfeld heeft ook de vorig jaar ge houden jubi leumten toonstelling Dageraad van de Mo derne kunst' in De Lakenhal de herwaardering voor Van Does burg gestimuleerd. Menig stad zou er trots op zijn, als van Doesburg er gewerkt en geleefd had. De Leidse jaren (1916-1921) van Theo van Doesburg zijn een es- sentiele periode in zijn artistieke ontwikkeling. In 1917 richtte van Doesburg in deze stad het tijdschrift De Stijl op. Interna tionaal gezien is De Stijl de be langrijkste en meest vernieu wende beweging die Nederland de afgelopen eeuwen heeft voortgebracht. The Metropoli- tam Museum of Art in New York, toch één van de meest prestigieuze musea in de wereld, heeft zelfs een afzonderlijke af deling voor De Stijl. De invloed reikt tot in Japan, het land waar de wethouders momenteel zo mee dwepen. Ook in Europa neemt de aandacht voor Theo van Doesburg toe. In de Europe se hoofdstad Straatsburg was al lang een straat naar Theo van Doesburg vernoemd, zelfs in de binnenstad (in Leiden is Van Doesburg nog steeds niet ver noemd). Kort geleden zijn in Straatsburg door Van Doesburg ontworpen ruimten in het thea ter l'Aubette in oude luister her steld en weer te bezichtigen. In 1917 richtte de toenmalige Leidenaar Van Doesburg niet alleen De Stijl op, maar ont wierp hij ook de fontein Vier kant in Vierkant. Al enige jaren ijveren Leidse burgers, verenigd rond de Stichting Vierkant in Vierkant, voor het eindelijk bouwen van deze fontein. Ge pleit wordt voor een plekje op het immense en lege plein voor het Station Leiden Centraal. Het mag niet van de wethouders. Zij doen alsof zij met met dat plein al andere plannen hebben, die, zo al aanwezig, blijkbaar ge heim zijn. Wel grappig is het ar gument dat Vierkant in Vier kant niet zou passen bij de boogvormige bebouwing bij het station. De wethouders moeten toch eens gaan kij ken wat zij laatste tijd bij het station hebben laten neerzetten. Wat zullen zij een lol hebben ge had bij het pes terig verzinnen van een alter natieve lokatie, volsterkt onge schikt voor de plaatsing van de Van Does burgfontein. De opstelling van de wet houders past in hun patroon van repressieve arrogantie: 'Als burgers denken iets beter te weten dan wij, dan straffen we dat wel even af. Het parkeerterrein bij de Haagweg is bedacht door creatieve winke liers en mag daarom niet blij ven. Liever voeren de wethou ders een parkeerplan uit de ja ren zestig uit - de parkeergarage Boommarkt - waarvan zij zelfs nu nog niet weten of die voor stallen van auto's van bewoners of voor parkeren van bezoekers is bedoeld. Nog een voorbeeld. Een aantal instellingen (waar onder de Universiteit, Amnesty International, Vluchtelingen werk en de Raad van Kerken Leiden) vragen het nieuwe atrium in het stadhuis te ver noemen naar Nelson Mandela, onder meer Leids eredoctor en afkomstig uit de regio van cle partnerstcid East-London. Via een ambtenaar laten de wet houders weten er niet voor voe len. Er is nog steeds geen andere Het meest stijlloos is toch wel de bejegening van de initiatiefne mers voor de bouw van de Van Doesburgfontein. Deze krant vatte op 18 februari 2000 de re actie van de erven van Theo van Doesburg hierop krachtig sa men onder de kop: 'Wethouder liegt'. In dit geval dekte de kop de inhoud van het artikel. Ter verdediging van de wethouder cultuur vul ik aan, dat hij zich deze keer wel verontschuldigd heeft voor het niet beantwoor den van brieven. Het Stationsgebied hoeft niet stijlloos te blijven. De Van Does burgfontein kan het plein als nog interessant maken en uit stralen clat Leiden er trots op is de bakermat van De Stijl te zijn. beeldinstituut Scènes uit de Asterix-strip dienden als uitgangspunt voor de tentoonstelling 'Asterix en Europa'. foto les édition albertrené/goscinny-uderzo Concert: Brand New Day Tour van Sting plus zevenkoppige band. Gezien: 16/3, Ahoy', Rotterdam Sting in Ahoy'. Nog wel goed voor tweemaal uitverkocht, maar toch geen concertvisite meer waarvoor half popmin- nend Nederland in verhoogde Staat van paraatheid raakt. En daar lijkt de voormalige front man van The Police zich net zo mee te hebben verzoend als de trouwe achterban. Het avontuur waarmee de Britse zanger-bassist (48) bij de start van z'n solocarrière hal verwege de jaren tachtig vriend en vijand verraste, heeft stilaan plaatsgemaakt voor ambachte lijkheid. Op het podium nog meer dan op de plaat. Z'n jong ste (elfde) eigen album 'Brand New Day' was bepaald geen da verende surprise, maar her bergde toch nog wel zoveel (subtiele) frisse wendingen dat het zeker niet als een handige herhalingsoefening kon worden afgedaan. Zoveel geestelijke lenigheid spreidt de wereldster op deze aansluitende tournee helaas niet ten toon. Meer dan voor heen grijpt Sting terug op de klassiekers die hij alweer meer dan tien jaar geleden voor z'n persoonlijke glorie, dan wel eerder ten faveure van The Poli ce schreef. De enige publieks- sensatie van recenter datum die Sting werkt in Ahoy' de twee uur durende set af als ware het een klassiek concert. foto anp in het gretige Rotterdamse sportpaleis aan die onverwoest bare klapstukken werd toege voegd was het titelnummer van z'n actuele cd, als single zeker niet het rentreesucces waarop artiest en platenmaatschappij zo gebrand waren, maar wel een geheide meezinger. De wijze waarop Sting z'n mooiste nummers etaleerde was vooral vakkundig. Anders dan bij Mick Hucknall en diens Simply Red de avond tevoren op hetzelfde platform, kreeg de ware-spelvreugde geen moment de overhand. De twee uur du rende set werd afgewerkt als ware het een klassiek concert, enkele 'dankjoewels' van de nog altijd geblondeerde maes tro tussendoor ten spijt. Die zorgvuldige presentatie, ook het zaalgeluid was uitstekend, in combinatie met de overdosis aan overbekend werk (zoals 'Every Little Thing She Does Is Magic', 'Roxanne, 'Englisman In New York', 'Message In A Bottle, 'Fragil') leverde natuur lijk wel het vrolijke feestje op waar iedereen eigenlijk toch voor gekomen was. Het Filmmuseum in Amster dam en het beeldinstituut Las Palmas in Rotterdam hebben een overeenkomst gesloten over samenwerking. De twee organisaties gaan samenwerken op het gebied van onder meer programmering, archivering, het opzetten van collecties en activiteiten op internet. Het Filmmuseum zou aan vankelijk ohderdeel worden van het instituut. Vorig jaar besloot het bestuur dat het niet zou verhuizen naar Rotterdam. Dat besluit kwam voor velen als een verrassing omdat de directie van het museum de indruk had gewekt dat de instelling de overstap wel zou maken. In een verklaring staat dat 'beide instellingen zullen sa menwerken om eikaars activi teiten te versterken, en te voor komen dat er verdubbeling ont staat op het gebied van collec tievorming, conservering en presentatie'. Las Palmas mag daarbij in de programmering gebruik gaan maken van de rol prenten van het Filmmuseum. Dat geldt ook voor speciaal voor het museum gemaakte producties. Andersom mag het Filmmuseum producties van Las Palmas in haar programma opnemen. De archieven en col lecties van de organisaties wor den voor elkaar toegankelijk. tiegetrouw vastgesnoerd is aan een boom om hem het zwijgen op te leggen. Wie het rijk voor zich alleen wil hebben, laat met een druk op de knop het geblèr van de dorpszanger door de zaal schallen. Bij de uitgang van het dorp wordt de bezoeker opgewacht door een levensgrote Obelix, die een menhir staat te hakken. De Asterix- liefhebber is na het lezen van het bijschrift wel meteen een illusie armer: de histori sche Galliërs blijken nooit menhirs ge maakt te hebben. Naast het 'Gallische dorp' bestaat de ten toonstelling uit nog zes van zulke afdelin gen, waarin telkens een ander aspect van het leven in het Romeinse Rijk belicht wordt. 'Ten aanval' heet bijvoorbeeld de af deling waarin van alles opgestoken kan worden over de Romeinse en Gallische vechttechnieken. Want in dat opzicht geeft de strip geen verkeerde voorstelling van za ken: er werd heel wat afgeknokt en het ging er een stuk bloediger aan toe dan de stof wolkjes in de strip suggereren. Op een mi niatuurslagveld kunnen de verschillende gevechtstactieken van de Romeinen en Galliërs bestudeerd worden. In dezelfde ruimte hangen Romeinse dolken, zwaarden en helmen, evenals een bronzen masker, dat door Romeinse soldaten gedragen werd om vijanden af te schrikken. Iets waar de Galliërs zich overigens nooit aan zouden wagen, want deze wildemannen wierpen zich regelmatig naakt in de strijd, wat de Romeinen met verbazing hebben opgete kend. In in het 'multimediabos' kan op de computers een vergelijking worden getrok ken tussen het Romeinse Rijk en het Euro pese Unie van nu. Want wat dat betreft zijn we in tweeduizend jaar tijd weinig opge schoten: ook de Romeinen hadden al één munt. 'Asterix en Europa' is tot en met 1 oktober 2000 te zien in het Rijksmuseum van Oudheden, Rapenburg 28 te Leiden; di. t/m vr. van 10.00 tot 17.00 uur, za., zo. en op feestdagen van 12.00 tot 17.00 uur. Meer informatie geeft de internet-site van het museum: www.rmo.nl. Bij de ten toonstelling is een boekje verschenen, 'Rare jongens, die Europeanen', dat ver krijgbaar is in de boekhandel. (vervolg van voorpagina) Bloeddorstige jongens, die Galliërs. Zoveel wordt wel duidelijk op de ten toonstelling 'Asterix en Europa', die vanaf vandaag in het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden te zien is. Al direct na binnenkomst staat de argeloze bezoeker oog in oog met een stel grijnzende schedels die een nagebouwd Gallisch tempeltje versieren. Maar dat ook de Romeinen geen lieverdjes wa ren, en zeker niet de bange bleekneuzen die de Asterix-strips ons tonen, il lustreert een mansgrote, strijdlustige Romein die de bezoeker bij de ingang van de expositie opwacht. Want zo komisch en vrolijk als het er in de strips van Goscinny en Uderzo aan toe gaat, zo ruig en hard was het Europa van tweeduizend jaar geleden. Dat in 'Asterix' regelmatig een spelletje met de historische feiten wordt gespeeld, zal geen enkele lezer van deze strip zijn ont gaan. Denk bijvoorbeeld aan het album 'Asterix en Cleopatra' waarin de neus van de Egyptische sfinx het begeeft onder het niet geringe gewicht van Obelix. Maar an derzijds komt het Asterix-universum na tuurlijk ook niet zomaar uit de lucht vallen. De kleding, de huizen, de gebruiken: René Goscinny en Albert Uderzo baseerden zich voor hun albums wel degelijk op weten schappelijke kennis en archeologische vondsten. De strip leent zich dan ook goed om een tentoonstelling over het leven van alledag ten tijde van het Romeinse Rijk te verlevendigen. En daar koos het Rijksmuse um van Oudheden dan ook voor. Marijke Brouwer, adjunct-directeur van het muse um, vatte het tijdens de opening als volgt samen: „In deze tentoonstelling combine ren we het nuttige met het aangename, zo als dat ook in de strips van Asterix ge beurt." In 'Asterix en Europa' worden levensgro te reconstructies van scènes uit de stripal bums samen gebracht met archeologische vondsten uit de Romeinse tijd. De bezoeker waant zich voortdurend in een Asterix- avontuur. Zo is bijvoorbeeld een deel van het Gallische dorp - dat de doorgewinterde Asterix-lezers kennen als 'het dorp van de dwazen' - voor deze tentoonstelling nage bouwd. De bezoeker kan een kijkje nemen in de hut van visboer Kostunrix om zelf eens een snuifje te nemen van de vislucht waarmee hij zijn mede-Galliërs altijd lastig Een klein bronzen beeldje van een dansende Lar, die door de Romeinen vereerd werd als beschermer van huis en haard. foto pr valt. Maar ook kunnen in zijn viskraam echte Keltische vishaken bekeken worden. En zo gaan fictie en historische werkelijk heid in deze tentoonstelling voortdurend hand in hand. In de smidse van Hoefnix zijn bijvoor beeld authentieke Keltische ringen, gespen, spelden en armbanden tentoongesteld. En natuurlijk zou het dorp niet compleet zijn zonder Assurancetourix, de bard die tradi-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 21