Gouden greep: het kinderklavier TV WEER Het raadsel van de zakkende Guinnessbubbels Stemmingmakerij Kamp Het Gesprek van de Dag w VRIJDAG 17 MAART 2000 COM E N T A A R Het WD-Kamerlid Kamp heeft grote verontwaardiging over zich afgeroepen met zijn suggestie dat artsen buitenlandse patiënten bij de politie moeten aangeven als blijkt dat die illegaal in Neder land verblijven. De artsenorganisatie KNMG reageerde boos en ook van zijn collega's in de Tweede Kamer kreeg Kamp geen enke le bijval. De verontwaardiging is terecht. De suggestie van de WD- er is in strijd met de medische beroepsethiek. Een dokter behoort zich uitsluitend om het welzijn en de gezondheid van zijn patiën ten te bekommeren. Een arts is geen politieman. Dat is een onaantastbaar grondbegin sel in een beschaafde samenleving. Maar los van dit principe kan worden vastgesteld dat de problematiek van de illegale aanwezig heid van vreemdelingen slechts zou worden vergroot, indien hun medische hulp zou worden onthouden. Het zou de groei in de hand kunnen werken van kwakzalverij en geknoei, met allerlei on gewenste bijverschijnselen. Bovendien zou de algemene volksge zondheid in het gedrang komen wanneer illegalen met besmette lijke ziekten zich uit vrees niet zouden laten behandelen. Ook daarom is het goed dat de suggestie van Kamp bij een grote Kamermeerderheid en minister Borst geen voet aan de grond krijgt. Wel rijst de vraag welk belang Kamp erbij denkt te hebben een schrikbeeld op te roepen van een ware intocht van vreemde lingen, aangezogen door vrij beschikbare medische zorg. Volgens minister Borst hebben Nederlandse artsen vorig jaar voor vijf mil joen gulden vergoeding gevraagd voor onverzekerde hulp aan ille galen. Het gaat alles bij elkaar om verwaarloosbare bedragen. Afgezet tegen deze achtergrond en het feit dat de gemiddelde Ne derlander er geen biertje minder om zal drinken, lijkt Kamps' sug gestie over 'medisch toerisme' verdacht veel op stemmingmakerij. En dat is nu precies wat de Oostenrijker Jörg Haider voortdurend wordt verweten. Naaktdansen als kunstvorm 'Dossier'. Als een televisiemaker dat woord in de titel van zijn pro gramma stopt, denk je onwillekeurig toch dat er aan dat program ma enig onderzoek te pas is gekomen. Dat journalisten duchtig aan het graven zijn geweest om ons kijkers iets duidelijk te maken. Maar dat is geweest. Na gisteravond heb ik bij het woord 'dossier' geen verwachtingen meer. Dat komt door het programma RTL- Dossier. Dat bracht een 'reportage' over het verschijnsel 'strippen in de nieuwbouwwijk'. En zo bleek het woord 'dossier' ook geschikt als een dun excuus om blote borsten te laten zien. Om het geheel een beetje een serieus aanzien te geven was presenta trice Vivian Boelen ingehuurd. Die kondigde, vooreen heel serieus decor, in haar mantelpakje en met de handen sereen gevouwen, steeds de reclame tussendoor aan. Met zinnen als: „Nou, we zullen na de reclame zien of het Carrie lukt om op te klimmen tot 'table- dancer'.En warempel, na de reclame zat het meisje bloot op het randje van een tafel, in een duistere bar vol schreeuwende mannen. Ze had 'promotie gemaakt', zei Vivian. Er zaten ook 'interviewtjes' in het programma. Erg diep ging dat niet. „Je doet het ofje doet het niet", zei er een. „Het is het een of het ander.Een ander legde uit dat bloot dansen veel minder erg is dan prostitutie. Wij dansen naakt, dat is een kunstvorm. Een jong meisje vertelt: Soms ga ik naar huis en dan denk ik: ik haat alle mannen. Klootzakken zijn het, allemaal. Altijd die smeri ge opmerkingen hangen me de strot uit.Maar even later, als ze in de kleedkamer staat, verontschuldigt ze haar handtastelijke publiek alweer. „Nou ja, ik sta daar ook in mijn blootje. Dan gaan de handjes weieens los zitten. Strippen is, dat wordt wel duidelijk in dit 'dossier', veel investeren en hard werken. Een meisje dat een kind heeft gekregen wil graag weer gauw 'in vorm' komen. Ze betaalt vijfduizend gulden voor borstimplantaten. Dat moet terugverdiend worden. „Als je zeven, acht optredens op een avond doet loop je aardig bintien", zegt ze. Je moet er niet aan denken. Vivian kondigt weer de reclame aan. Daarna zegt ze: U kijkt naar RTL-Dossier, waarin we vanavond meeleven met strippers.En daar komen weer een paar ranzige filmpjes. Het woord 'dossier' kreeg gistera vond een andere betekenis. Er ko men nog meer van dit soort boeiende reportages bij RTL4. Vivian kondigde ze aan: „De komende twee weken hebben we het over lin gerie. Waarom dragen vrouwen het en wat doet het met mannen. Dat belooft wat. Noordzeewater opvallend warm De temperatuur van het Noord zeewater is opvallend hoog. De watertemperatuur voor de kust bedraagt momenteel ruim 7 graden. Dat is zo'n 2 graden te warm voor de tijd van het jaar. Het aanhoudend te warme wa ter heeft grote consequenties voor alles wat er in zee leeft. Doordat de laatste 10-12 jaar de gemiddelde watertemperatuur een graad hoger is geweest dan in voorgaande decennia is er, volgens een artikel in het blad Nature, een opmerkelijke da ling opgetreden van de jaarlijk se aanwas van jonge kabeljauw visjes. Een statistisch verband tussen de afname van de kabel jauw en de stijgende watertem peratuur lijkt dan ook aanne melijk. In 1996, toen het zeewa ter tijdelijk net zo koud was als vroeger, bleek de aanwas van jonge kabeljauwvisjes namelijk weer op peil te zijn. Volgens on derzoekers is de kabeljauw bij IJsland en voor de oostkust van Canada al in een eerdere fase volledig verdwenen. Op de weerkaart voltrekken zich de komende dagen veran deringen maar daar merken we morgen nog niet zoveel van. Er is morgen opnieuw vrij veel be wolking waaruit vooral in de ochtend nog wat regen en/of motregen kan vallen. De tem peratuur komt uit op omstreeks 10 graden. De wind ruimt in de loop van de dag langzaam naar noord en 's avonds naar noord noordoost. Aan de kust neemt de wind dan toe tot krachtig, windkracht 6. De kans op kou uit het oosten is ondertussen danig geslonken nu alle atmosfeermodellen het hogedrukgebied boven het noorden van Europa hebben geschrapt. De luchtdruk is en blijft daar onveranderd laag. Wel blijft het zondag, maandag en mogelijk ook dinsdag over wegend droog met af en toe zon dankzij een uitloper van het zich langzaam naar het midden van de Oceaan terug trekkende hogedrukgebied. Het niet op gang komen van een oostelijke stroming (al was het maar voor een paar dagen) toont aan hoe weinig variatie dit sei zoen kent. Steeds maar weer worden we geconfron teerd met win den uit wes- Mondiaal zullen vandaag, ruw ge schat, zo'n 10 miljoen pinten Guinness ter ere van St. Patrick achterover wor den geslagen. Daarbij zal dan onver mijdelijk weer een van 's werelds meest intrigerende vragen rijzen: Waarom gaan de belletjes in een glas Guinness aan de rand van het glas naar beneden in plaats van naar bo ven? Iedereen die weieens een glas van het dikke bruine bier heeft gedronken - de Ieren noemen het: de klaver verdrin ken, naar het symbool van Ierland, het klaverblad - heeft kunnen zien dat de bubbels van Guinness zich tegen het glas verzamelen en vervolgens naar beneden zakken, de natuurwetten trotserend. „De bubbels gaan naar beneden om aan te geven dat het bier zo lekker naar beneden gaat", raadt Mark Bren- nan, een televisieproducent die aan zijn tweede biertje zit in de pub The Odeon. „Nee, dat heeft andere oorza ken", werpt de 30-jarige Vinnie Sam- mon tegen, een Guinnessdrinkende man-van-de-wereld die naar eigen zeggen dichter is. Maar welke dat zijn, weet ook hij niet. Arthur Guinness introduceerde zijn bier in 1739 in Dublin. In zijn tijd stond het donkere bier nog bekend als 'porter', oftewel kruier, omdat het zo populair was onder kruiers en stuwa doors. Het huidige Guinnessbier, een brouwsel van geroosterde en gemoute gerst, hop, gist en water, dateert van 1821, toen de familie Guinness het re cept van Arthur verfijnde om een ster ker bier te maken met meer hop. Vandaag vloeit er in 150 landen Guin ness uit de tap. Maar nergens bestaat zoveel ontzag voor het zwarte goud als in Ierland. „Je kunt niet naar Dublin gaan zonder Guinness te drinken. Dat zou hetzelfde zijn als naar Rome gaan en je gebeden niet opzeggen", zegt taxichauffeur John Kenny. Elk jaar maken zo'n 500.000 Guinness- liefhebbers de bedevaart naar de brou werij in Dublin, gelegen op een land goed van 26 hectare aan de rivier de Liffey. Ze bezichtigen de fabriek, schaffen allerlei Guinnessattributen aan en proeven uiteraard het bruine vocht. Wat ze echter nog steeds niet hebben kunnen doen, is het oplossen van het 260 jaar oude mysterie van de dalende belletjes. Zelfs Joe Bergin, verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de brouwtechnie- ken voor Guinness, geeft toe dat hij het niet wist. „We hebben eigenlijk nooit aan de belletjes gedacht. Het be langrijkste was dat Guinness lekker weg dronk", zegt hij. Professor Clive Fletcher van de Uni versiteit van New South Wales in Syd ney besloot het raadsel te onderzoe ken na een discussie over het bellen mysterie met collega's. Hij wijdde ze ven maanden aan het onderzoek. „We hadden een of twee excursies nodig om een goed glas te vinden en daarbij deden we onderweg natuurlijk enige veldonderzoeken", legt hij uit. Het antwoord? Fletcher concludeerde dat er na het tappen in een goed schoon glas er een groot aantal belle tjes van de bodem opstijgt. Die belle tjes nemen als het ware de vloeistof mee naar boven. Computerberekeningen hebben nu uitgewezen dat dit komt door een combinatie van factoren zoals de stro perigheid of de traagvloeibaarheid van het bier, de ingrediënten en de tempe ratuur. Ook is gebleken dat de belletjes in het midden sneller stijgen dan de belletjes wat verder van het midden. Als de belletjes eenmaal boven zijn, bewegen de binnenste belletjes zich naar buiten en zakken ze weer iets weg naar beneden. Fletcher legt dit zo uit: „Voor kleine belletjes is het remmende effect (van de stroperigheid van het bier-red.) groter dan de opwaartse kracht. Het remmende effect wint het aan de buitenkant en de belletjes wor den naar beneden getrokken' klaart Fletcher. idei Ifii I' bl (v ïes. D in zij en ni< s. He Fletcher en brouwmeester Be ben inmiddels onderzoeksres 'jjte uitgewisseld. Ze denken dat d toekomst kunnen worden gel voor aanpassing van het gistii Anderen geven echter de vooi instandhouding van de magis hebbers als de eerdergenoem mon en Brennan houden ziel "pg met andere belangrijke kwest zoals of iemands nationaliteil lezen uit het aantal schuimrij 'j hij achterlaat in een glas, ofte aantal teugen dat hij neemt v pint. Volgens de overlevering laat vijf of zes ringen achter en ee kaan 17 tot 20 (hij nipt). Een, laat helemaal geen ringen slaat het bier in een keer acht ome doen verzo jkom een is 400. ngee iteder arroi cht g' CAROLINE BYRNE/AP» 'Een nieuwe mogelijkheid om het piano-onderwijs aan jong talent te verbeteren' Na de kinder-wepot, de kinderfiets en het kinderbestek is er nu eindelijk: het kinderklavier. De bedenkers zijn Frans Willem Andriessen en Marcel Baudet uit Haarlem, respectievelijk pianorestaurateur en pianodocent. Zaterdag presenteren ze een proto-type in het conserva torium in Den Haag tijdens een symposium van de Young Pianist Foundation, een stichting die het onderwijs aan jong pianotalent wil verbeteren. Het is een absolute wereldpri meur. En dat is eigenlijk heel merkwaardig. Want het idee ligt zo voor de hand. Een piano waarvan de toetsen twintig pro cent smaller zijn en bovendien korter. Voor kleine handjes is dat ideaal. Op het speciaal voor hen ontworpen klavier komen kinderen eindelijk aan echt spelen toe. Andriessen liep al jaren met het idee voor een kinderklavier rond. „Kinderen die viool leren spelen, oefenen op een kwartvi ool of een achtste. Ook cello leer je spelen op een kleiner in strument. Maar piano's bestaan niet in een kleinere uitvoering." Toch waren de meeste piano- docenten die Andriessen hierop aansprak niet geïnteresseerd in zijn suggestie. Ze zagen alleen maar praktische bezwaren. „De gevolgen zouden niet te over zien zijn. Zo kreeg ik vaak te ho ren, dat niet alleen de docent, maar ook de leerling zo'n in strument zou moeten aan schaffen." Maar Baudet bleek een uitzon dering. Als voorzitter van de Young Pianist Foundation was hij meteen enthousiast. An driessen toog aan het werk, na dat hij eerst op verschillende basisscholen in Haarlem en Amsterdam kinderhanden had opgemeten. Zijn conclusie: een kinderhand is gemiddeld vijf tien tot twintig procent kleiner dan een volwassen hand. Bau det: „Daardoor komen kleine kinderen helemaal niet toe aan pianospelen. Ze moeten voort durend acrobatische toeren met hun handen uithalen." Om maar een voorbeeld te ne men: het bekend stuk FürElise van Beethoven. Zelfs voor een getalenteerde basisscholier is dat op een gewone piano bijna niet te spelen. Met zijn rechter- pink en -ringvinger doet Baudet voor hoe krampachtig kinderen de eerste maten spelen ('e-dis, e-dis, e-dis'). Harkerig springen de vingers van toets naar toets, zonder de tonen te kunnen ver binden. Bovendien slaagt een kind er niet in meer dan zes toetsen te omvatten, terwijl vol wassenen gemakkelijk een be reik van tien toetsen halen. Baudet: IhAl is dat niet eens zo van belang. Veel belangrijker is, dat ze op een kinderklavier een voudiger een dubbelgreep kun nen maken, dus twee toetsen tegelijkertijd indrukken." De 8-jarige Lucia uit Bussum Mea culpa Een kinderhand is gemiddeld vijftien tot twintig procent kleiner dan een volwassen hand. Kleine kinderen slagen er daardoor niet meer dan zes toetsen te omvatten, terwijl volwassenen gemakkelijk een bereik van tien toetsen halen. foto paul reintjes studeert sinds enige weken op het proto-type dat Andriessen heeft gemaakt. Volgens Baudet kan ze er opvallend goed mee uit de voeten. Het symposium aanstaande zaterdag mag zij af sluiten met een mini-optreden van tien minuten. Baudet hoopt dat de internationale gasten onder de indruk zullen raken van de mogelijkheden van het junior-instrument. „Al is het geen tovermiddel. Ik zie het als één van de mogelijkhe den 'om het piano-onderwijs aan jong talent te verbeteren", legt hij uit. „Want er moet ont zettend veel gebeuren, zeker in Nederland. Belangrijke interna tionale concoursen worden zel den of nooit door Nederlandse Frans Willem Andriessen en Marcel Baudet uit Haarlem, bedenkers van het kinderklavier. foto united photos de boer poppe de boer trooi aangevraagd op zijn vin ding: een klavier dat zonder problemen in vrijwel elke ge wenste piano kan worden ver wisseld met het bestaande. „Het verlengde van de toetsen waaiert uit, waardoor ze toch aansluiten op het inwendige mechaniek." Inmiddels is hij op zoek naar een fabrikant, die de vinding in productie gaat nemen. Baudet denkt dat de vraag groot zal zijn. „Op alle muziekscholen zal toch min stens één exemplaar aanwezig moeten zijn." Maar ook de ou ders van getalenteerde kinde ren zullen belangstelling tonen, aangezien het aanpassen van een bestaande piano niet meer dan zo'n tweeeneenhalfdui zend gulden gaat kosten. „Dat is toch niet te veel? En als ou ders dat niet kunnen betalen, zouden ze zo'n klavier geduren- Mijn achterbetovergrootvader uit Naaldwijk begaf zich ergens in de zeventiende eeuw in een donkere au gustusnacht naar de stal van zijn buurman en heeft daar toen, in het kader van een reeds jaren sluime rende vete, diens stier gecastreerd. Hij werd voor het gerecht gesleept, maar Lepie zoals deze verre J voorouder werd genoemd, had een en ander zo sluw uitgevoerd dat er niets bewezen kon worden. Bij gebrek aan bewijs moest men hem weer vrij laten. Stel nu dat ik in onze familieboerderij te Naaldwijk de sokkel van ons familiewapen zou vastgrijpen en God om vergeving zou smeken voor datgene wat mijn voorouder heeft uitgespookt, zou u dat dan acceptabel vindenDan zou u toch zeggen: die man is zwaar getikt, sluit hem op. En toch heb ik zelfs ongelovigen opgetogen zien en horen reageren op het Mea culpa van de paus. Ik begrijp daar niets van. Ik vind het een loos, gratuit gebaar. Verplicht dit verlate excuus de rooms-katholieke kerk tot iets? Krijgen wij protes tanten een schadevergoeding uitgekeerd omdat MAARTEN 'T HART papen indertijd onze voorouders levend op de brandstapel hebben gecremeerd? Worden de islamie ten schadeloos gesteld die indertijd zo verschrikkelijk geleden hebben onder de kruistochten? Krijgen de jo den hun verwoeste synagogen terug? Het is wel heel makkelijk om theatraal uit te roepen: Mea culpa, en dan vergrijpen van honderden jaren geleden op te sommen. En het is ook typerend dat sommige zaken verzwegen zijn. Geen woord over de verbijsterende heksenverbrandingen waaraan de roomse kerk zich eeuwenlang schuldig heeft gemaakt. Geen woord ook over het feit dat Pius de Twaalfde heeft gezwegen over de jodenvervolging voor en in de Tweede Wereldoorlog. Daarbij komt, vind ik, dat die misdaden uit het verre verleden zo verschrikkelijk waren dat je je daar niet van afkunt maken met zo'n Mea culpa. Zoals de kerk de Albigenzen, de Waldenzen, de Hussieten, de aan hangers van de Nye Lere heeft vervolgd! Ze hebben jo den in synagogen gedreven en deze vervolgens in brand gestoken. En dan nu hupsakee Mea culpa, en we kunnen weer meteen schone lei beginnen? Een en ander zou pas geloofivaardig zijn als de paus z'n makkelijk Mea culpa vergezeld had doen gaan van een lijstje actiepunten. Ten eerste, had hij moeten zeggen, zal ik er mijn uiterste best voor doen dat ik opgevolgd word door Pausin Maria Magdalena. Ten tiveede hef ik met ingang van vandaag het verbod op op voorbehoedmiddelen. Niet langer kunnen wij aan zien dat niet alleen aids, maar ook andere ziekten zo als syfilis en gonorroe, miljoenen slachtoffers eisen. Ten derde mogen vanaf vandaag homoseksuelen in de kerk trouwen, We zullen ze voortaan als volstrekt gelijkwaardige medemensen behandelen. Ook zullen wij alsnog ons excuus maken voor het feit dat de kerk hen eeuwenlang zo ongelofelijk gediscrimineerd heeft. En ten vierde halen wij vandaag nog een streep door al die flauwekul die wij eeuwenlang over God Zoon hebben verkondigd. Het zal even wennen zijn, maar vanaf nu staat de kerk op de bres voor de waarheid, en die waarheid is dat het bestaan van God uiterst discutabel moet worden genoemd en dat zo langza merhand iedereen duidelijk inziet dat die nogal ge- exalteerde jongeman uit Nazareth een heel gewoon, feilbaar mens was, netzoals u en ik. MENSELI de een paar jaar kunnen huren, totdat de handen van hun kind zijn volgroeid." De dag van de presentatie van het kinderklavier is aanstaande, en nu al rinkelt de telefoon bij de firma Andriessen aan de Bo termarkt voortdurend. Journa listen van kranten, radio en te levisie struikelen over elkaar heen om de pianorestaurateur en zijn compaan Baudet te on dervragen over de wereldpri meur. Het begint Andriessen, gesteld op de rust in zijn werk plaats, flink te benauwen. Hij voorziet een hectische toe komst. „Nooit meer stemblok- ken lijmen, maar de hele dag telefoneren met fabrikanten. Of, nog erger, e-mailen." Hij kijkt naar zijn eigen handen, die naar verhouding wat klein en worsterig zijn uitgevallen. „Dan zal ik voor mezelf meteen maar een nieuw toetsenbord voor mijn pc ontwerpen, want mijn vingers blijven steeds tussen de knoppen steken." KEES VAN DER LINDEN ADÈLE BLOEMENDAA woensdagavond tijdens treden getroffen doore den h herseninfarct. Bloemen F?n8f haar voorstelling in het theater De Metropole a overgebracht naar hetljjer kenhuis in Amsterdam dergingzij gisteren eer onderzoeken. VolgensI orin8 linck Stuurman Theate 'aiJier lijkt het er op dat het sj °taat mogen van de artieste i F Ne tast. „Daardoor leek he n'eerT avond alsof zij met dub !aen 0 sprak", aldus woordvoe van Gemert. „Met dron had het echter niets te Adèle kreeg haar kaken meer in beweging." Of daal blijvende gevolgen beroerte zal ondervindef1? Heh' nog blijken. „Maar de: lijkt mee te vallen." De Arnhemse kledingw MEN AT WORK beloon april de eerste tien klai hun ondergoed aan de men. De gelukkigen mi tis kleding ter waarde gulden mee naar huis ludieke actie valt same officiële opening van De stunt isgeïnspireeri soortgelijke actie in Oo Daar mochten de eerst klanten onlangs voor 7 aan kleding meenemei tig filialen van een klei kelketen. De stunt opfiet "e blijft beperkt tot de wil 'B^is Arnhem en geldt dusn andere filialen in Nede 'verliezers' krijgen op! |oerer troostprijs. as S10 üoper irlid :e gro Tijgen 'loed. ewerk :en b ze d heeft landt [ens d negab iet pl aan org De Asser accordeonist BOERS doet zaterdag^' in het Guinness Booki te komen, door 24 uurL op zijn geliefde instruf spelen. De muzikant b elf uur's ochtends café Bonaparte aan eei dig repertoire, variërer P^®1 pen uit Amsterdam tot mood. Het spel wordt1 op film en juryleden vo prestaties. Twee medii een oogje in het zeil. niet tegen het wakkert „Wateren vooral veel moeten mij overeind f zie wel op tegen de 22 mijn arm. Dat wordt De Assenaar doet de ging voor een goed di 'Doe een wens Sticht'i) een rekening geopem die mij en kinderen vensbedreigende ziel onder de riem wil stel hierop geld storten kan van dit geld hele gen doen voor doodzii Celstraffenl voor seksva liar TW( sn. D even te, stc en de 02 Bt mB 1» H< kern jk te' 1 staai :erVa d. Als artne; ïgbet OO. Een openbare aankla Franse Nice heeft straffen geëist tegen i sen die de ex-man Stéphanie van Mon< Ducruet, in 1996 in strik zouden hebbenj gevolg van de val lief Ujk tussen Stéphanit op de klippen. Tegen het vermoedi achter het complot, Stephane Lisiecki eis klager zes maanden waardelijk en een ht voorwaardelijk. Tegs sche stripteasedansi 'Fili' Houteman metl cruet in augustus 19! naakt aan de rand va u< zwembad werd aang werd een jaar voorw geëist. Tegen fotogra :n eleki Hoogewys eiste de oj aanklager eveneens f jaar onvoorwaardelij maanden voorwaard Het proces tegen dei gevoerd op aandring cruet. In een civiele eist hij nog eens een goeding van 2,5 milj De rechter doet op 2 spraak. RTR/AFP/DPA op di de A;

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2000 | | pagina 2