Meer huizen, maar nog
meer bos in Nederland
Binnenland
De Grave brengt kerstgroeten naar Bosnië
Kok wil meer geld voor
zorgsector en onderwijs
Explosie blaast pui uit huis
Kerstverkeer eist negen levens
an der Laan toch nog niet 'euromoe'
't Veld: Adelmund had moeten zwijgen
'Belastingplan
laat huisarts
eerder stoppen''
OP NAAR DE VOLGENDE EEUW
16.95
IDAG27 DECEMBER 1999
ierlanders in neergestort vliegtuig
Een vliegtuig van de Cubaanse maatschappij Cubana
iacion is zaterdagavond bij Bejuma in Venezuela neerge-
I Alle 22 inzittenden zijn om het leven gekomen, onder wie
Nederlanders. Over hun identiteit is nog niets bekend. Het
j j :1 had moeten landen op de luchthaven van Valencia, hon-
kilometer ten westen van Caracas. Door de overstromin-
lie eerder deze maand 30.000 tot 50.000 Venezolanen het
kostten, is de belangrijkste luchthaven van Venezuela,
I uetia, gesloten. Vliegtuigen moeten uitwijken naar Valen-
de staat Maracaibo, of naar het toeristeneiland Margarita.
Ive eeuw zonder rijbewijs
rdam De Amsterdamse politie heeft een 70-jarige man
ïrd die 51 jaar zonder rijbewijs reed. Hij had tot stomme
izing van de agenten ook nooit een poging gedaan het rij-
Hj s te halen. Het was volgens de politie de eerste keer dat de
tegen de lamp liep. Tussen zijn au to documenten zat wel
oze papiertje, maar dat was een vals rijbewijs. De bejaarde
heeft zijn auto moeten inleveren,
mptestactie van de eeuw
p rdam Radicaal-links Nederland vindt de aanslag op het
nc rlandse bevolkingsregister in 1943 in Duitse bezettingstijd
;el< otestactie van de eeuw, zo hebben jury en publiek tina
is geoordeeld tijdens een millenniumverkiezing in het Am-
amse kraakpand Vrankrijk. Twee andere acties kregen een
irscheiding als beste actie van de eeuw 'in vredestijd'. Dat
n de honderdste protestactie tegen Shell waarbij benzine-
26 en werden doorgesneden en de inbraak in 1985 in het mi-
S] rie van economische zaken, toen geruchtmakende papie-
2C /erden gestolen over herenakkoorden in de gas- en oliesec-
ui
;u' lieuclubs blijven groeien
rsum» Natuur- en milieuorganisaties zijn het afgelopen jaar
in groeien. Het totale aantal leden liep met 150.000 op tot
3,7 miljoen. Koploper is Natuurmonumenten met 950.000
dat een groei noteerde van 37.000 leden. Op afstand vol-
K iet Wereld Natuur Fonds (730.000, +30.000); Greenpeace
en 094, +14.537); International Fund for Animal Welfare
J, 000, +4.957) en de Dierenbescherming (191.976, +10.976).
top-10 is de Waddenvereniging de enige organisatie die
edental zag dalen. De op de achtste plaats staande organi-
moest een verlies van 1.000 leden incasseren en kwam uit
en totaal van 46.200.
ieUlenniumboom ligt al om
De millenniumboom van de Brabantse gemeente Cra-
lonck is in de kerstnacht door onbekenden omgezaagd. De
rijiar oude beuk was net verplaatst naar een prominente plek
/faj hoofdkem Budel. Op 3 januari zou burgemeester Jorrits-
p 2 laarbij een plaquette onthullen die herinnert aan de eeuw-
iel ïillenniumwisseling. Door de onverlaten met een ketting-
a] zal die festiviteit niet doorgaan, aldus de burgemeester. Hij
M t een beloning van tweeduizend gulden uitgeloofd voor tips
ei eiden naar de dader. De materiële schade wordt geschat op
00 gulden.
im 650.000 rokers willen stoppen
U\
i, 1AAC Meer dan 650.000 Nederlanders willen aan het begin
bi het nieuwe millennium stoppen met roken, zo blijkt uit een
[a 0-peiling. De afgelopen maanden hebben onder het motto
kan ik ook' de Kankerbestrijding en de stichting Volksge-
V( dheid en Roken campagne gevoerd. Met succes, want nog
it hebben zoveel mensen zich voorgenomen om de sigaret
jten liggen. De hele maand december konden potentiële
Jnipers een speciaal telefoonnummer bellen voor ondersteu
nt In meerdere gesprekken worden piensen dan begeleid in
ol stoppen. Sinds afgelopen donderdag is er op tv zes weken
s0ook een speciale cursus te zien.
k spoelt aan in Heemskerk
y, iskerk Op het strand van Heemskerk is zaterdagnacht een
Br aangespoeld van een ongeveer 40-jarige man. De identiteit
het stoffelijk overschot is vooralsnog niet vastgesteld, maar
ogelijk van de man die donderdag op de Noordzee over-
ie rd sloeg van de tanker Camargue uit Malta. Het zoeken naar
eeman werd donderdag bij het invallen van de duisternis
aakt en vrijdag niet meer hervat omdat de kans dat de man
levend zou worden gevonden vrijwel nihil was gezien de
watertemperatuur van 7 graden Celsius.
Toename bebouwd terrein in Zuid-Holland het grootst
ANP Algemeen Nederlands Persbureau GPD Geassocieerde Pers Diensten
'Minder prioriteit overheidsfinanciën
hilversum anp
Nederland wordt snel voller. De hoeveelheid bebouwd
terrein is tussen 1993 en 1996 met 3,5 procent toegeno
men. Door deze stijging is nu bijna tien procent van de
totale landoppervlakte van Nederland verstedelijkt.
Naast de bebouwing groeit ook de hoeveelheid bos. Bei
de doen die een aanslag op het open landschap dat zo
kenmerkend heet te zijn voor Nederland, constateert het
Centraal Bureau voor de Statistiek.
den haag anp
In drie jaar tijd kreeg Nederland
er een hoeveelheid bebouwing
van ruim honderd vierkante ki
lometer bij, ongeveer de opper
vlakte van Rotterdam. In de
provincie Zuid-Holland is de
toename van bebouwd terrein
met 23 vierkante kilometer het
grootst. Noord-Brabant heeft in
absolute zin het meeste be
bouwd terrein, Flevoland het
minste.
Nederland kreeg er tussen
1993 en 1996 overigens meer
bos bij dan bebouwing: 125
vierkante kilometer. Hiermee
komt het aandeel bos op 9,5
procent van de totale landop
pervlakte van ons land tegen
over 9,4 procent voor de be
bouwing. De ontwikkeling van
nieuw bos in Nederland gaat
echter, net als bebouwd terrein,
voornamelijk ten koste van an
dere groene ruimte.
In de provincies Groningen
en Zuid-Holland is de hoeveel
heid bos met een stijging van
meer dan eenderde naar ver
houding het meest toegeno
men. De toename in Groningen
wordt voor een groot gedeelte
verklaard door de gesubsidieer
de aanplant van snelgroeiend
hout op landbouwgrond. Gel
derland heeft met de Veluwe
veruit het meeste bos binnen
haar grenzen, Zeeland het min
ste.
Andere groene ruimte is
voornamelijk landbouwgrond
en natuurlijk terrein. De hoe
veelheid landbouwgrond is tus
sen 1993 en 1996 met bijna 250
vierkante kilometer afgenomen.
Dit komt overeen met een ge
bied groter dan de gemeente
Amsterdam. Het oppervlak na
tuurlijk terrein is ruim 30 vier
kante kilometer afgenomen.
Voor een belangrijk deel is deze
afname toe te schrijven aan de
ontwikkeling van nieuw bos.
Premier Kok pleit voor een
nieuwe politieke agenda, nu
rond de jaarwisseling het be
grotingstekort is verdwenen.
Op die agenda moet er meer
aandacht zijn voor zaken als
onderwijs, zorg en armoedebe
strijding en kan minder priori
teit worden gegeven aan de ver
dere sanering van de overheids
financiën, heeft de premier gis
teren gezegd voor de radio.
Kok lijkt daarmee stelling te
nemen in het debat over de
vraag of de financiële afspraken
die in het regeerakkoord ko
mend voorjaar moeten worden
herzien. De WD heeft al ge
dreigd met een crisis als PvdA
en D66 de zogeheten Zalm
norm loslaten. Volgens dat sys
teem dienen meevallers bij de
(belasting)inkomsten te worden
gebruikt voor de staatsschuld
en lastenverlichting en kunnen
alleen meevallers bij de uitga
ven worden gebruikt voor extra
'leuke dingen'.
Koks eigen PvdA en de D66
willen daarom komend voor
jaar de paarse financiële afspra
ken uit 1998 herzien om meer
ruimte te maken voor extra in
vesteringen in zaken als onder
wijs, zorg en armoedebestrij
ding. De WD is alleen bereid
een groter deel van de inkom
stenmeevallers te besteden aan
de vermindering van de staatss-
schuld ten koste van lastenver
lichting. Die staatsschuld van
ruim 500 miljard gulden kost de
overheid ieder jaar rond de 30
miljard aan rente. Minder
staatsschuld leidt tot minder
rente-uitgaven en die besparing
kan volgens de WD vervolgens
wel aan extra uitgaven worden
besteed.
Kok constateerde overigens
ook dat de WD 'op een aantal
politieke thema's' nogal eens
geïsoleerd staat ten opzichte
van de andere partijen in de
Tweede Kamer. ,,Ik zou me
kunnen voorstellen dat de WD
zich daar voor de langere ter
mijn wel eens zorgen over
maakt als het om toekomstige
partnerkeuzes gaat", aldus Kok.
ruswuk anp
Amsterdam Vier mensen zijn zaterdagnacht
gewondgeraakt door een explosie in de Hase-
broekstraat in de Kinkerbuurt in Amsterdam.
Een 57-jarige vrouw en een evenoude man
zijn zwaargewond opgenomen in het brand
wondencentrum in Beverwijk. Ze verkeren niet
in levensgevaar, aldus de politie. Een 21-jari
ge vrouw ligt in het ziekenhuis. De slachtof
fers woonden niet in dezelfde woning. Twaalf
huizen zijn onbewoonbaar geraakt. Dertig
personen moesten als gevolg van de explosie
hun huizen verlaten. De ontploffing deed zich
voor op de tweede etage. Door de klap vlogen
de ruiten van veel omliggende huizen eruit.
De voorgevel liep zodanige schade op dat in
stortingsgevaar dreigde. Omdat de kans be
stond dat de scheuren in de gevel, die 75 cen
timeter naar voren helde, zich zouden doorzet
ten naar de belendende percelen, moesten die
woningen ook worden ontruimd. Ook de be
woners aan de overkant van de straat moesten
hun huizen uit. Gas is vrijwel zeker de oorzaak
van de explosie.
foto anp evert elzinca
Zeker negen mensen zijn tij
dens het kerstweekeinde om
het leven gekomen door ver
keersongevallen.
Een nog onbekende man is
gisteravond in het Medisch
Centrum Alkmaar (MCA) over
leden aan de gevolgen van een
verkeersongeluk enkele uren
eerder. De man reed samen
met een vrouw richting Alk
maar toen hij de macht over het
stuur verloor en met hun auto
in het Noord-Hollands kanaal
belandde. De slachtoffers wer
den door de brandweer uit het
water gehaald en in kritieke
toestand naar het MCA ge
bracht. De vrouw ligt op inten
sive care.
Een 45-jarige automobilist uit
Lochem kwam gisteren om het
leven toen hij in een bocht op
de Ruurloseweg in Zelhem door
onbekende oorzaak de macht
over het stuur verloor en fron
taal op een boom botste. De
bestuurder overleed ter plaatse
aan zijn verwondingen.
Gistermiddag liet een 4-jarige
kleuter uit Den Haag het leven
door een verkeersongeval in
zijn woonplaats. Het jongetje
werd tijdens een wandeling met
zijn opa aangereden door een
automobilist. Deze zag het jon
getje over het hoofd toen hij
met zijn auto achteruit de Grote
Marktstraat wilde verlaten.
Een 24-jarige motorrijder uit
Duiven overleed op tweede
kerstdag door een ongeval in
het Gelderse Westervoort. De
man reed samen op met een
22-jarige plaatsgenoot toen bei
den door nog onbekende oor
zaak ten val kwamen. De 24-ja-
rige man botste op een lan
taarnpaal en overleed ter plaat
se.
Een 69-jarige man uit Am
sterdam overleed zaterdag
avond nadat hij met zijn auto
op de Transformatorweg in zijn
woonplaats tegen een tunnel-
wand was gebotst. De man ver
loor door nog onbekende oor
zaak de macht over het stuur en
overleed in het ziekenhuis.
Een 33-jarige man uit Nijme
gen en zijn zoontje van ander
half kwamen kerstavond om
het leven door een ongeval op
de Al5 bij het Gelderse Vuren.
De auto waarin de twee zaten,
raakte door nog onbekende
oorzaak van de weg, gleed voor
de vangrail langs en belandde
in de sloot.
Een 20-jarige vrouw uit Ach
terberg verongelukte tussen
Achterberg en Veenendaal. De
auto waarin zij meereed, raakte
door onduidelijke oorzaak van
de weg en botste tegen een
boom. Het meisje was op slag
dood.
Een 67-jarige inwoonster van
Limmen kwam eveneens op
kerstavond om het leven door
een frontale aanrijding tussen
een personenauto en een
vrachtwagen tussen Heiloo en
Limmen. De vrouw kwam op
de verkeerde weghelft terecht
en botste frontaal tegen de
vrachtwagen.
jieuroparlementariër Louse-
van der Laan zegt nog lang
L te denken aan het einde
|(j haar Europese carrière.
na die indruk is ontstaan door
n( interview in NRC Handels-
lL wil ik die gedachte wegne-
Ik wil nog vele jaren door-
liet ze gisteren weten
f haar vakantieadres in Cu-
het interview zegt Van der
dat haar overstap van de
ipese Commissie, waar ze
woordvoerder was van de Ne
derlandse commissaris Hans
van den Broek, naar het parle
ment haar zwaar is tegengeval
len. Ze vraagt zich openlijk af of
ze bij de volgende verkiezingen
in 2004 nog wel kandidaat wil
zijn.
Vooral de kop boven het in
terview 'Lousewies is moe, eu
romoe' zou veel D66-leden in
het verkeerde keelgat zijn ge
schoten. Het regende de afgelo
pen dagen klachttelëfoontjes en
e-mails bij het hoofdkantoor
van D66. Veel partijleden toon
den zich teleurgesteld in Van
der Laan, die eerder dit jaar
juist een felle campagne voerde
om Europees lijsttrekker te
worden voor D66.
„Het klopt niet dat ik er geen
zin meer in heb", aldus de jon
ge D66-politica. „Ik heb alleen
mijn ergernis uitgesproken over
het vele reizen dat mijn functie
met zich meebrengt, de vele
politieke spelletjes in het parle
ment en de enorme bureaucra
tie. Maar ik wil doorgaan in de
politiek. Wie weet, nog wel
twintig jaar."
(secretaris Adelmund van
ïrwijs heeft haar proble-
met het studiehuis aan
telf te danken, vindt haar
jgenoot In 't Veld, oud top-
aj tenaar en ex-staatssecreta-
an onderwijs. Hij \indt het
onverstandig dat Adelmund
onmiddellijk reageerde op de
klachten van leerlingen over de
werkdruk in het studiehuis, de
hogere leerjaren van het havo-
vwo. „Zij heeft zich laten opja
gen. Maar een minister of
staatssecretaris hoort alleen te
spreken als dat echt noodzake
lijk is. Adelmund had moeten
zwijgen en scholen zelf hun
problemen laten oplossen."
Volgens In 't Veld heeft Adel-
munds interventie ervoor ge
zorgd dat juist de leraren die
zich inzetten voor de vernieu
wingsoperatie, ontmoedigd zijn
geraakt. Adelmund wil scholen
de mogelijkheid geven het
nieuwe verplicht vak algemene
natuurwetenschappen, alsme
de onderdelen van Frans en
Duits tijdelijk te schrappen.
Ook kunnen ze ervoor kiezen
het enorme aantal praktische
opdrachten terug te brengen.
Adelmund heeft steeds bena
drukt dat de maatregelen vrij
willig, en bovendien tijdelijk
zijn. Maar scholen geloven hier
niet in. Niets doen betekent on
tevreden leerlingen, de maatre
gelen wel uitvoeren betekent
dat een school leraren in de
kou zet. Bovendien zijn veran
deringen halverwege een
schooljaar vrijwél niet mogelijk,
zeggen de scholen.
Adelmund heeft zichzelf on
nodig in een moeilijke positie
gemanoeuvreerd, constateert
In 't Veld. Ingrijpen in de zoge
noemde studielast was onno
dig; „Dat heeft de onderwijsin
spectie Adelmund ook hele
maal niet geadviseerd. Scholen
hebben allerlei aanloopproble
men nu ze zich met iets nieuws
moeten bezighouden."
den haag anp
Het tekort aan huisartsen
kan de komende jaren ver
der oplopen doordat oudere
huisartsen hun praktijk we
gens het belastingplan van
het kabinet eerder willen op
geven. Volgens de Landelijke
Huisartsen Vereniging wor
den de uitkeringen van het
zogeheten goodwillfonds in
2003 door de nieuwe belas
tingvoorstellen aanzienlijk
zwaarder belast.
Het verschil kan oplopen
tot 40.000 gulden netto, zo
hebben financiële specialis
ten de vereniging voorgere
kend. Dat kan voor huisart
sen die toch al een goed
pensioen hebben opge
bouwd en voor wie het werk
zwaar begint te vallen, reden
zijn eerder te stoppen, ver
wacht de huisartsenvereni
ging. In het ongunstigste ge
val gaat het om 350 huisart
sen.
Het fonds werd in de jaren
zeventig opgericht om het
afschaffen van de goodwill te
compenseren die beginnen
de huisartsen moesten beta
len voor het overnemen van
een praktijk. In 2003 vinden
de laatste uitkeringen plaats.
Volgens de LHV zijn er mo
menteel circa zevenhonderd
huisartsen boven de 55 jaar
die nog voor een uitkering
van het fonds in aanmerking
komen.
De vereniging ziet op de
korte termijn geen mogelijk
heden de extra leegloop op
te vangen. Er is nu al een te
kort en dat wordt door de
extra opleidingen niet opge
vangen, aldus de LHV. Wel
iswaar wordt de capaciteit
eind 2000 opgekrikt van 325
naar 361 huisartsen per jaar,
maar voor de toekomst zijn
er jaarlijks vijfhonderd no
dig, meent de vereniging.
sisava margit kranenburg
Tot zaterdagavond is het onze
ker. Laat het weer in Bosnië
het toe dat Frank de Grave de
Nederlandse troepen daar per
soonlijk zijn kerstgroeten
komt overbrengen? Er ligt an
derhalve meter sneeuw en het
waait hard. Defensie laat de
trip toch doorgaan tot grote
vreugde van De Grave zelf.
„Zo'n bezoek hoort erbij als je
een goede werkgever wilt
zijn", zegt hij Tweede Kerstdag
opgetogen aan boord van het
luchtmachttoestel. „Het is niet
niks dat we meer dan duizend
mensen naar een ver land stu
ren."
De minister van defensie vindt
het na alle aandacht voor Koso
vo belangrijk om juist de man
nen en vrouwen in Bosnië een
hart onder de riem te steken.
Vandaar zijn bliksembezoek,
want hij keert vanmiddag al
weer terug. Maar even later
blijkt het weer toch voor pro
blemen te zorgen: onverwachte
zware turbulentie boven de Al
pen maakt de passagiers dood
stil. Zeker een kwart van hen
houdt de net gegeten lunch niet
binnen.
Een opgewekte minister De Grave demonstreert hoe de christmas-crac-
kers geopend moeten worden. foto anp hennie keeris
De papieren zakken zijn onmis
baar. De Grave, voor de gele
genheid gekleed in een blauwe
commandotrui en een sportie
ve lichte broek, ziet ondanks
verwoede pogingen om het
kopje stil te houden zijn koffie
door de lucht vliegen. De vlek
ken op zijn broek dwingen hem
de rest van de dag met steeds
zijn ene been over het andere te
zitten. Maar de minister ver
trekt geen spier. „Gaat het een
beetjevraagt hij vrolijk aan
zijn bleke mede-passagiers.
Aangekomen in de Bosnische
hoofdstad blijken de wegen te
slecht om met auto's vqrder te
gaan. Er is een helikopter gere
geld. Degenen die net een beet
je waren bijgekomen, worden
weer misselijk. De minister
deert het allemaal niet. Bij aan
komst in Sisava loopt hij onver
stoorbaar op gewone schoenen
door de sneeuw naar het oude
wintersporthotel. Ongeveer
driehonderd Nederlandse mili
tairen, onder wie acht vrouwen,
zitten daar sinds begin novem
ber voor een uitzending van
een halfjaar. Zij melken deel uit
van de SFOR-vredesmacht.
De Grave schudt overal handen
en stelt volop vragen bij de uit
leg door commandant Bastin.
De Grave drinkt wijn en loopt
doodleuk een slaapkamer in
waar vijf jongens wat hangen.
Hij verblikt of verbloost niet
van alle blote vrouwen aan de
muur, maar vraagt hen of het
een beetje uit te houden is zo.
's Avonds is het ineens echt
kerst. De minister woont een
kerstdienst bij en zingt de lied
jes mee. De dominee staat stil
bij de mensen waarvoor de Ne
derlandse militairen in Bosnië
actief zijn; de moslims, Kroaten
en Serviërs. „Wij hebben veel
geld maar hun winter is nog
lang niet over. Hun portemon
nee is niet gevuld."
De Tweede Kerstdag in Bosnië
wordt besloten met een diner
van zeven gangen voor onge
veer 150 militairen, de rest heeft
de vorige avond al gedineerd.
De Grave krijgt de opdracht bij
elke gang aan een andere tafel
te gaan zitten. Dat doet hij
graag, met een toepasselijk pa-
Kieren kerstmutsje op zijn
oofd.
1897 Een eeuw door de beugel,
Sinds 1897 :ii Grolsch Premium
Pilsner in de herkenbare fles mei de
metalen heugel en de porseleinen
dop. HeI lekkerste bier kan al
meer dan een eeuw door de beugel.
En natuurlijk gaan we de volgende
eeuw gewoon door.
Aanbieding alleen mei Bonus kaart en geldig I'm 2 |anuari as
1999 Met de beugel door de eeuw,
Sluit het jaar feestelijk af met Grolsch Morgen,
een 2 liter-beugel, voor een avond lang mijmeren
over de toekomst.
Of kies voor het vertrouwde
krat Grolsch-beugels.
Nü van 19.65 voor
