'Ultimatum niet voor burgers Grozny'
Schroder doet het eindelijk eens goed
Buitenland
Rechters verwerpen verzoek Libische Lockerbie-verdachten
Twee maanden
gratis roddelen.
Op zoek naar voedsel
'Cybercriminelen zijn
wetshandhavers voor'
Palestijnen verwerpen
Israëlische handreiking
Dwangarbeiders vinden
Duits bod 'onacceptabel'
AFP Agence France Presie ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
OPA Deutsche Pr esse Agentur CPD Geassocieerde Pers Diensten RTR Reuters
Vazi Brunner is al drie jaar dood'
De wegens oorlogsmisdaden gezochte nazi Alois Brun-
•x, de rechterhand van Adolf Eichmann, is volgens een Franse
ant al drie jaar dood. Brunner zou in 1996 in een Syrisch zie-
;nhuis zijn overleden aan ouderdomskwalen. Dat meldde Ou-
t-France gisteren op gezag van 'een vooraanstaande Syrische
ron'. Brunner wordt verantwoordelijk gehouden voor de de-
ortatie en dood van zeker 150.000 joden, voornamelijk uit de
alkan, Griekenland, Oostenrijk en Frankrijk. Hij werd in 1953
n 1954 bij verstek ter dood veroordeeld. Sinds 1954 woonde
runner in Syrië onder de naam Georg Fischer. Hij handelde in
rapens en leverde hand- en spandiensten aan de Syrische ge-
eime dienst. Hij werd midden jaren tachtig doornazi-jager Si-
on Wiesenthal gevonden. In 1991 verdween de 87-jarige oor-
gsmisdadiger spoorloos.
lengistu ontvlucht Zuid-Afrika
De Ethiopische oud-dictator Mengistu Haile
ariam is Zuid-Afrika ontvlucht, nadat dat land een verzoek
tn Ethiopië om zijn uitlevering in overweging had genomen.
stu is volgens het radiostation Voice of America terugge-
taar zijn huis in Zimbabwe, waar hij sinds zijn afzetting
ballingschap verblijft. Zuid-Afrika bevestigde noch ontkende
it vertrek van Mengistu, die tijdens zijn bewind van 1977-1991
jdracht zou hebben gegeven tot de moord op duizenden Ethi-
jiërs. Zodra Ethiopië vernam dat Mengistu zich in Zuid-Afrika
:vond voor medische behandeling, vroeg het land om zijn uit-
vering. Aanvankelijk wees Zuid-Afrika het verzoek af omdat er
n uitleveringsverdrag bestaat tussen beide landen. Onder
re buitenlandse druk ging Pretoria toch overstag.
mit Tak bergt EgyptAir-Boeing
^hington Het schip Smit Pioneer van de Nederlandse ber-
ngsmaatschappij Smit Tak vertrekt morgen uit een haven in
Amerikaanse staat Rhode Island om de resten van de op 31
rtober in zee gestorte Boeing 767 van EgyptAir te bergen. Dat
•eft de Amerikaanse transportveiligheidsraad NTSB bekendge-
aakt. Het 158 meter lange vaartuig wordt momenteel uitgerust
et speciale grijparmen, een op afstand te bedienen vaartuigje
Sirecisie-navigatiemiddelen. Bij de eerste bergingswerkzaam-
en wisten de autoriteiten de zwarte dozen van het toestel
oven water te krijgen. Daarna moest men echter de bergings-
erkzaamheden met behulp van kleinere schepen door de
echte weersomstandigheden staken.
Veer corruptieschandaal Suriname
ramariboDe Surinaamse president Wij denbosch heeft van-
ag opdracht gegeven voor een onderzoek naar de handel en
andel van minister van financiën Gobardhan. De bewinds
an wordt verdacht van corruptie. Hij zou de invloedrijke za-
inman Sardjoe voor miljoenen dollars hebben bevoordeeld,
irdjoe kreeg het afgelopen jaar enkele malen toestemming van
obardhan om materieel te importeren voor officieel niet gere-
streerde bedrijven. De machines werden vrij van omzetbelas-
ig, invoerrechten en andere heffingen ingevoerd. Ze zouden
»or Sardjoe, die bekend staat als de rijkste man van Suriname,
woon zijn doorverkocht. Het is het tweede corruptieschan-
al in het Surinaamse kabinet in nog geen twee weken tijd.
ïlangs moest minister van handel en industrie Dragman het
ld ruimen. Hij zou steekpenningen hebben aangenomen.
lillenniumremedie soms schadelijk
inden Een aantal remedies tegen de millenniumbug zouden
il eens meer kwaad dan goed kunnen doen. Terwijl zo onge-
er elk groot bedrijf ter wereld miljoenen spendeert aan de be-
ijding van het probleem, vrezen deskundigen dat de oplos-
ngen zelf tot ernstige computercrashes kunnen leiden. Bedrij-
in die proberen hun systemen te beschermen tegen het mil-
nniumprobleem, stellen hun computers namelijk ongemerkt
ik bloot aan gevaren die nieuwe programma's en systemen
et zich meebrengen. Het introduceren van nieuwe systemen
een beperkte tijdspanne leidt tot allerlei nieuwe problemen,
dus de Britse millenniumwerkgroep Taskforce 2000.
liegtuigongeluk Filipijnen: 17 doden
wiLA» Filipijnse soldaten hebben het wrak van een gisteren
rdwenen vliegtuig teruggevonden. De zeventien inzittenden
bben het ongeluk niet overleefd. Dat heeft een woordvoerder
n de luchtvaartautoriteiten in het Aziatische land vanmorgen
ikendgemaakt. Het toestel verdween dinsdag van de radar. De
loot had vlak bij de plaats van bestemming voor het laatst
ntact met de luchtverkeersleiding. Het toestel van het type
T 410 was onderweg van Manila naar Cauayan, zo'n 270 kilo
eter ten noorden van de hoofdstad. Mogelijk is slecht weer
n invloed geweest. Hoewel de luchthaven nog volop in bedrijf
is toen het vliegtuig voor het laatst werd gesignaleerd, moest
ze later op de dag wegens noodweer worden gesloten.
cholierenprotest in Noord-Ierland
Protestantse scholieren in Noord-Ierland hebben gis-
en gedemonstreerd tegen de benoeming van de katholiek
artin McGuinness als minister van onderwijs. Duizenden
erlingen van scholen uit heel Noord-Ierland liepen uit protest
klassen uit. Jongeren zwaaiden met Britse en unionistische
aggen en lieten op luide toon weten de extreem pro-Britse do-
inee Paisley te steunen. Sinn Féin-minister McGuinness liet
krant The Independent weten geen conclusies te verbinden
in de demonstraties. Volgens de bewindsman zit de pro-Britse
imocratische Unionistische Partij (DUP) van dominee Paisley
iter de protesten. „Ik denk dat veel kinderen achter de ak-
lorden van Goede Vrijdag staan. Ze zijn heel erg begaan met
noodzaak van veranderingen en willen daarin een grote rol
leien", aldus McGuinness.
W e nu een Dutchtone Allin of een Business abonnement
"eemt, krijgt twee maanden een gratis belbundel. Over
schrijdt u het door u gekozen aantal belminuten, dan
betaalt u hierover het normale tarief Voor meer infor
matie belt u 0800-0550. of bezoekt u www.dutchtone.nl. dutCt tOfie
Moskou gepikeerd door westerse kritiek
De opperbevelhebber van de Russische troepen in Tsjetsjenië, luitenant-generaal Vik
tor Kazantsev, heeft gisteren ontkend dat het 'vertrek-of-sterf ultimatum gericht is
aan burgers in de Tsjetsjeense hoofdstad Grozny. ,,Dit is een waarschuwing aan het
adres van bandieten; de deadline van een week was aan hen gericht", aldus Kazantsev
tijdens een persconferentie.
MOZDOK-MOSKOU Rtr-ANP-GPD
Ook de Russische minister van
binnenlandse zaken, Rushailo,
zwakte gisteren het ultimatum
wat af. Hij zei dat een controle
post buiten Grozny tot na de
deadline komende zaterdag in
gebruik zal blijven.
Hij waarschuwde wel dat ie
dereen die daartoe in staat is de
militaire gebieden zo snel mo
gelijk moet verlaten. Iedereen
die gewapend verzet biedt aan
het Russische leger zal 'simpel
weg worden vernietigd', aldus
de in militair tenue gehulde be
windsman. De Russen maan
den de Tsjetsjenen maandag de
zwaar gebombardeerde stad
vóór zaterdag te verlaten.
De toenemende Westerse kri
tiek op de manier waarop Rus
land de Tsjetsjeense rebellen
bestrijdt, heeft gisteren in Mos
kou tot geïrriteerde reacties ge
leid. Premier Poetin zei op de tv
dat de Westerse landen beter
druk uit kunnen oefenen op de
Tsjetsjeense rebellen dan dat ze
het Russische militaire optre
den te bekritiseren.
Het Russische ministerie van
buitenlandse zaken waar
schuwde de Europese Unie gis
teren voor de gevolgen van de
mogelijke afkondiging van eco
nomische sancties. „Dat is on
aanvaardbaar. te meer daar het
hier een onderwerp van de Rus
sische territoriale eenheid en de
strijd tegen het terrorisme be
treft". zei een bron op buiten-
duy xuyen Een 85-jarige Vietnamees is op weg naar een post van het Internationale Rode kruis om daar te eten te krijgen. Bij de overstromingen
in Vietnam zijn zeker 110 mensen om het leven gekomen. Meer dan een miljoen mensen zijn dakloos. foto ap richard vogel
BERLUN PETER VAN NUUSENBURG
CORRESPONDENT
De Duitse bondskanselier Ger
hard Schroder heeft gisteren de
grootste overwinning in zijn
nog prille carrière als SPD-
voorzitter behaald. Ruim 86
procent van de 522 gedelegeer
den stemde op het partijcon
gres in Berlijn voor de in zijn ei
gen partij vaak omstreden kan
selier. Dat was 10 procent meer
dan in april, toen hij als opvol
ger van de een maand eerder
plotseling afgetreden partij
voorzitter en minister van fi
nanciën Oskar Lafontaine werd
gekozen.
Dat was één opsteker. De twee
de was dat de congresgangers
de kanselier niet de rekening
willen presenteren voor de serie
verkiezingsnederlagen die de
sociaal-democraten dit jaar
hebben moeten incasseren. De
linkervleugel, die Schroder
wantrouwt als een 'kapitalisten
knecht', zal zich vandaag en
morgen nog roeren, maar geen
schade kunnen aanrichten. Dat
is voor een deel de verdienste
van de kanselier en zijn rechter
hand, de gisteren tot secretaris
generaal gekozen Franz Münte-
iering, en voor een groot deel
puur geluk
Schroder heeft de laatste weken
alles gedaan om zijn partijge
noten niet tegen de haren in te
strijken. Hij repte weinig over
de noodzaak van hervormingen
en veel over sociaal-democrati
sche tradities. Hij greep in toen
het noodlijdende bouwconcern
Philipp Holzmann ten onder
dreigde te gaan en redde 60.000
banen. Zijn minister van finan
ciën Eichel loodste een door
links als 'sociaal onevenwichtig'
verketterd bezuinigingspakket
door de Bondsdag, maar Schro
der presenteerde ook plannen
om de 'rijken' aan te pakken.
Voor de dogmatici van de lin
kervleugel gaan die plannen
niet ver genoeg, maar de mees
te partijgenoten kunnen er mee
leven. Müntefering wierf intus
sen bij de basis steun voor
Schroder. De kanselier is nog
steeds niet populair, maar de
meeste sociaal-democraten be
seffen dat er momenteel geen
alternatief is.
Het geluk dat Schroder nu toel
acht, is het leed van de grootste
oppositiepartij, de CDU. De
christen-democraten verkeren
dank zij oud-kanselier Helmut
Kohl in een diepe crisis. Kohl
heeft toegegeven dat hij uit
Gerhard Schroder maakt een overwinningsgebaar na zijn vlakke, maar
goed ontvangen toespraak. foto ap jan bauer
'zwarte kassen' heeft geput om
het werk van partijafdelingen te
financieren, en moet nu vrezen
voor de rechter te worden ge
sleept. De CDU moet wegens
de affaire-Kohl rekening hou
den met een boete van vele mil
joenen wegens het overtreden
van de wet op de partijfinancie
ring. In zijn rede viel Schroder
Kohl en de christen-democra
ten wegens deze affaire scherp
aan. Het waren de enige brui
sende passages in een bewust
vlak gehouden toespraak, waar
voor hij niettemin luid werd
toegejuicht. Na een door blun
ders gekenmerkt eerste jaar als
regeringspartij is de behoefte
aan harmonie immers groot, zo
gaf een sociaal-democraat gis
teren toe.
landse zaken. Een Russische
parlementariër zei: „We zijn
een supermacht en we hoeven
niet te luisteren naar buitenlan
ders die ons vertellen hoe we
bandieten in Tsjetsjenië moe
ten vernietigen."
Ook president Ausjev van In-
gjoesetië, de Russische deelre
publiek die grenst aan Tsjetsje
nië, reageerde negatief op het
Russische ultimatum. Volgens
hem zitten vele duizenden etni
sche Russen vast in de verniel
de Tsjetsjeense hoofdstad. „Het
zijn veelal ouderen en kinderen
die in kelders leven. Ze kunnen
niet weg. Het openbaar vervoer
bestaat niet meer en geld om
een auto te huren hebben ze
niet", zei hij. Voor de door de
Russen voorgestelde veilig
heidscorridor had hij weinig
goede woorden over. „Vanuit
het centrum van Grozny is het
25,30 kilometer lopen naar Per-
vomajskaja, waar de corridor
eindigt. De hele route ligt
steeds zwaar onder vuur", zei
hij tegen het persbureau Inter
fax.
LONDEN Rtr-AFP
De misdaad in cyberspace
blijkt dusdanig snel op te ruk
ken dat politie en justitie zich
ernstig zorgen beginnen te
maken, vooral over de achter
stand die zij hebben ten op
zichte van de criminelen. Cy
ber- of internetcriminaliteit
zou wel eens een bedreiging
kunnen gaan vormen voor zo
wel bedrijven als complete na
ties.
Deze waarschuwing viel gis
teren te beluisteren tijdens
een bijeenkomst in Londen
van bonzen uit de juridische
en zakenwereld. Volgens Mi
chael Vatis van de FBI nemen
de aanvallen op landen via
particuliere bedrijven en door
burgers bestierde computer
netwerken toe.
„In de afgelopen twee jaar is
het aantal misdaden dat ver
band houdt met het internet
in de Verenigde Staten ver
dubbeld", aldus Vatis. Hij
meent dat de privésector het
nieuwe doelwit is van terreur-
en oorlogsdaden. „Dit pro
bleem grijpt snel om zich
heen en iedereen zal ermee te
maken krijgen."
Brian Jenkins, adviseur van
de Internationale Kamer van
Koophandel, vergeleek inter-
netcriminelen met sprinkha
nen. „Ze zullen de handel op
internet plaagsgewijs teisteren
en zijn in staat een enorme
hoeveelheid rijkdom weg te
vreten." De waarde van de
handel via internet wordt ge
schat op ruim 230 miljard in
1999. In 2004 zal dat naar
schatting ruim drie biljoen
gulden zijn.
Volgens de deskundigen
groeien ook verschijnselen als
elektronische bedrijfsspionage
explosief. Elektronische chan
tage en sabotage, bijvoorbeeld
door middel van de versprei
ding van virussen, zou kun
nen leiden tot enorme los-
geldeisen. „We zijn niet langer
op zoek naar politiemensen,
maar naar techneuten", aldus
Raymond Kendall, secretaris
generaal van Interpol.
JERUZALEM Rtf
De Palestijnen hebben vandaag
een aanbod van de Israëlische
premier Barak om de impasse
in het vredesproces te doorbre
ken verworpen. De afwijzing
komt terwijl Barak in gesprek is
met de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken Al
bright over een mogelijke op
lossing van het conflict.
„Het aanbod van Barak bete
kent geen bevriezing van de
stichting van nederzettingen.
Het blijft vaag", aldus Nabil
Abu Rdainah. een hoge advi
seur van de Palestijnse leider
Yasser Arafat. De Palestijnen
hadden zo n bevriezing wel ge-
eist. Barak had gisteren aange
boden de bouw van 1.800 ge
plande huizen in bezet gebied
niet uit te voeren. Hij zei echter
de stichting van 3.200 andere
huizen niet te kunnen tegen
houden. Deze bouw was al
goedgekeurd door de conserva
tieve regering van Baraks voor
ganger Netanyahu.
Maandag schortten de Pales
tijnen de besprekingen over
een definitief vredesakkoord op
wegens de voortdurende bouw
van joodse kolonies in bezet ge
bied.
lingsronde hadden de Duitse
regering en het bedrijfsleven
hun bod verhoogd van 6 mil
jard naar 8 miljard mark. De
advocaten eisen minstens 10
miljard mark. De Amerikaanse
delegatie mocht drie weken na
denken over het Duitse bod.
In het Amerikaanse Los An
geles is officier van justitie Ed
Fagan intussen een zaak be
gonnen tegen een aantal grote
Japanse bedrijven die in de
Tweede Wereldoorlog dwang
arbeiders hebben ingezet. De
officier zegt de zaak te hebben
aangespannen namens ex-
dwangarbeiders uit Nederland,
Australië, Canada en China, die
hopen op compensatie voor de
verrichte arbeid en de mishan
delingen en vernederingen die
zij moesten ondergaan. Japan is
van mening dat alle aanspraken
op compensatie in 1951 zijn ge
regeld bij de vredesakkoorden
BONN-NEW YORK DPA-Rtr
Een akkoord over schadever
goeding voor ex-dwangarbei
ders in Duitsland staat op de
helling. De Amerikaanse advo
caten van de dwangarbeiders
hebben het laatste Duitse aan
bod voor een schadevergoeding
van 8 miljard mark als 'volledig
onacceptabel' verworpen. De
advocaten willen wel verder on
derhandelen. Ook het Joods
Wereld Congres noemde het
aanbod niet toereikend.
Een dag voor het aflopen van
de afgesproken bedenktijd be
vestigde de Duitse onderhande
laar Lambsdorff nog eens dat
dit bedrag het hoogste is dat de
Duitse regering en het bedrijfs
leven zullen bieden. De Duitse
kanselier Schroder heeft dat en
kele dagen geleden ook in een
brief aan de Amerikaanse presi
dent Clinton duidelijk gemaakt.
Bij de laatste onderhande
van San Francisco.
SOESTERBERG MARJOLUN DE COCQ
De twee Libische verdachten van de bomaanslag
op een Amerikaans vliegtuig boven het Schotse
plaatsje Lockerbie moeten terechtstaan op ver
denking van samenzwering. Dat heeft de rechter
vandaag bepaald.
De advocaten van de verdachten hadden de
Schotse rechtbank gisteren gevraagd de aan
klacht wegens samenzwering tot moord tegen
hun cliënten te laten vallen. De Libiërs worden
beschuldigd van samenzwering tot moord en
moord op de 259 inzittenden van vlucht PanAm
103 en elf inwoners in Lockerbie in december
1988. De advocaten hadden echter de bevoegd
heid van de Schotse rechters betwist om te oor
delen over samenzwering tot moord, omdat de
beweerde voorbereidingen van de aanslag niet
op Schots grondgebied hebben plaatsgehad.
De aanklacht wegens samenzwering 'vermeldt
een aanzienlijk aantal locaties, die geen van alle
in Schotland liggen', betoogde advocaat Bill Tay
lor. „Er wordt niet beweerd dat er heimelijke ac
tiviteiten zijn geweest in Schotland en er wordt
niet beweerd dat de beklaagden zich in het
rechtsgebied bevonden." De voorzittende rech
ter Ranald Sutherland verwierp dat argument en
zei dat de Schotse rechtbank wel degelijk be
voegd is, gezien de ernst van het misdrijf. Dat de
planning van de aanslag niet in Schotland heeft
plaatsgevonden weegt daarom minder zwaar, zei
Sutherland.
Ook de aanklager Colin Boyd was gisteren van
mening dat het Schotse Hof wel over samenzwe
ring kon oordelen. „Het hof heeft bevoegdheid
als het resultaat van een samenzwering in de
praktijk een misdaad in Schotland is."
De twee Libische verdachten Abdelbaset Ali
Mohmed Al Megrahi (47) en Al Amin Khalifa Fhi-
mah (43) willen ook niet langer worden gekarak
teriseerd als 'agenten van de Libische geheime
dienst'. Dat bleek gisteren tijdens de eerste open
bare hoorzitting van het Schots gerechtshof dat
voor de berechting van de Libiërs in Kamp Zeist
bij Utrecht zitting heeft.
Op een geïmproviseerde beklaagdenbank vol
gen de verdachten achter verrijdbare glazen pa
nelen de zitting, die vandaag op de voormalige
legerbasis bij Soesterberg wordt voortgezet. „In
de aanklacht staan gepeperde verwijzingen naar
de Libische inlichtingendienst. Maar dat is niet
relevant", aldus advocaat Bill Taylor. Volgens
hem proberen de aanklagers de verdachten al bij
voorbaat zwart te maken. „Het gaat hier om twee
personen en niet om de inlichtingendienst. Het
hadden ook padvinders kunnen zijn."
De twee, die na jarenlange onderhandelingen
met het regime-Gaddafi aan het Schots gerechts
hof werden uitgeleverd, wilden per se zelf bij de
hoorzitting aanwezig zijn. De Libiërs maakten,
geflankeerd door tolken en met morele onder
steuning van enkele familieleden in de zaal, een
ontspannen indruk. „Wij willen gerechtigheid,
voor ons allemaalzei de broer van Al Megrahi.
Omdat het gerechtshof in Kamp Zeist nog in
aanbouw is, fungeerde gisteren en vandaag een
afgeschot deel van de oude sporthal op de basis
als primitieve, tijdelijke rechtszaal voor de tradi
tioneel bepruikte aanklagers en strafpleiters.
Tijdens de hoorziting werd gisteren vooral ge
discussieerd over de wegen die de Libiërs tussen
1985 en 1988 zouden hebben bewandeld om een
semtex-bom met tijdschakelaar te verkrijgen, te
testen en aan boord te brengen van het PanAm-
toestel 'Maid of the Seas'.
De hoorzitting wordt geleid door een van de
drie rechters die voor het Lockerbie-proces zijn
benoemd in plaats van de voor het Schotse recht
gebruikelijke jury. Rechter Lord Sutherland, aan
gesproken als 'Mylord', maakte met goudkleurige
scepter en in wit-rode toga zijn opwachting. Aan
vankelijk gingen zijn opmerkingen gisteren door
problemen met de geluidsapparatuur goeddeels
voor het publiek verloren. Maar later legde hij
met de scherpe vragen, waar hij in Schotland om
bekend staat, de advocaten het vuur na aan de
schenen en bracht hij aanklager Boyd tot gestot
ter en gestamel.
