Veel vluchtelingen
gedood bij aanval
1
m
Een hoofdstuk uit het instructieboekje van de mens
Buitenland
odental gasexplosie
ostenrijk loopt op
Massaal protest tegen ET A-ge weid
at
Sprong van Christusbeeld
Dorpelingen Kosovo leggen
eigenhandig massagraf bloot
Brit pleegt
zelfmoord met
eigen guillotine
SRDAG 4 DECEMBER 1999
ruchte 'babydief opgepakt
fos aires De beruchte voormalige Argentijnse generaal
llermo Suarez Mason(75) is gisteren opgepakt op verden-
f van betrokkenheid bij de diefstal van honderden baby's tij-
militaire bewind (1976-1983). In totaal zijn nu negen le-
de toenmalige junta in verband met het onderzoek
|t de babydiefstal gearresteerd. De kinderen werden destijds
tnomen van gevangengenomen vrouwen. De vrouwen wer-
na de bevalling doorgaans vermoord. Hun kroost werd on-
in families van militairen of bij families die nauwe
ien hadden met de militaire machthebbers.
iden af van exportsubsidie'
'ion President Chirac van Frankrijk heeft gisteren uitgeslo-
dat de Europese Unie op de Wereldhandelsconferentie in
n|tle instemt met een compromis over terugdringen van
jbouwexportsubsidies. Hij reageerde daarmee op berichten
r$>p de conferentie een tekst van die strekking zou circuleren,
ral de Amerikanen, die voorzitter zijn van de conferentie,
en dat de EU haar subsidies op de uitvoer van landbouw-
jlucten afbreekt. Chirac sprak op een bijeenkomst op het
kse eiland Réunion in de Indische Oceaan, waar hij de Ame-
jtnse wens totaal afwees.
nerikaanse roeit oceaan over
?eloupe De Amerikaanse Victoria Murden is als eerste
tw in de geschiedenis de Atlantische Oceaan in een roeiboot
■gestoken. De 36-jarige vrouw arriveerde gisteren na een
locht van 82 dagen op het Franse eiland Guadeloupe. Ze
rok op 13 september van de Canarische eilanden. Murden
d door haar familie opgewacht. ,,De volgende keer neem ik
'joncorde", was het eerste wat ze kon uitbrengen toen ze uit
>ot stapte. Ze laat met haar succesvolle oversteek twee con-
intes achter zich. Diana Hoff uit Noorwegen en de Frangai-
ggy Bouchet zijn momenteel nog onderweg.
Lf
Iden bij schietpartij Moskou
^-jouEen moordaanslag op een Russische zakenman heeft
»ren vier mensen het leven gekost. Volgens de politie scho-
nog toe onbekende mannen met machinepistolen op de
van de zakenman die handelde in olie. Ze doodden daarbij
tan en zijn drie lijfwachten.
aël test antiraket-raketten
Israël heeft met succes raketten in de VS getest die
lesja-raketten kunnen neerhalen. „In de test werden een
al Katoesja-raketten afgevuurd en het systeem heeft bewe-
dat het de projectielen kon lokaliseren en achtervolgen", al-
een communiqué van het ministerie van defensie. Katoes-
wel zijderupsraketten genoemd, worden beschouwd
|^e favoriete raketten van de pro-Iraanse Hezbollah-bewe-
[jnkier omgekomen bij brand
te carlo De bankier Edmond Safra (68) is gisteren omge-
en bij een brand in zijn appartement in Monaco. Dat heeft
ïerscentrum van het vorstendom bekendgemaakt. De
ld was aangestoken door twee mannen die met maskers op
.pgiet messen gewapend bij Safra waren binnengevallen. Safra
de oprichter van de New-Yorkse Republic National Bank en
volgens het zakenblad Forbes tot de rijkste mensen
(le wereld.
rhtlijn New York - Havana
Een particuliere chartermaatschappij heeft sinds gis-
een directe luchtverbinding tussen New York en Havana.
het is onwaarschijnlijk dat er nu ineens horden New-Yor-
friaar Cuba zuilen vliegen om de decadente sfeer van
d, rum en sigaren te doen herleven waarom het Cuba van
^de revolutie berucht was en die is vereeuwigd in films als
Lend in Hanava. Het zijn vooral onderzoekers, journalisten
ubaanse ballingen op familiebezoek die in aanmerking ko-
voor het visum dat vereist is voor de bijna vier uur duren-
tucht naar Havana.
klacht tegen Helmut Kohl
(Ni Een Duitse advocaat heeft een aanklacht ingediend te-
pud-bondskanselier Helmut Kohl, die in opspraak is ge-
t door geheime rekeningen van zijn CDU. De Bondsdag be-
donderdag een parlementair onderzoek in te stellen naar
tkeningen. De onderzoekscommissie moet onder meer
itellen of de CDU met de geheime rekeningen de belasting
benadeeld. Daarop inhakend heeft Matthias Waldraff, ad
at in Hannover, een strafklacht wegens verduistering tegen
el<
ingediend, meldde de krant Hannoversche Allgemeine
fig
Uary benoemt campagneleider
roRKHillary Clinton heeft een voormalige campagneme-
erker van haar man Bill benoemt tot campagneleider voor
gooi naar een senaatszetel voor de staat New York. Dat
>en medewerkers van Hillary gisteren bekendgemaakt. De
iming van de 38-jarige Bill de Blasio kwam een week nadat
officieel had bekend gemaakt zich kandidaat te stellen
n van de twee senaatszetels van de staat New York.
msburg rtr-dpa-afp
ferwoestende gasexplosie
irdagavond in het Oos-
tse Wilhelmsburg heeft
Bker acht mensen het le-
gekost. Reddingswerkers
iden dat zich nog één
bevindt onder de
•pen van de door de ex-
ingestorte flat. De kans
laatste vermiste levend
aangetroffen, wordt ui-
Jein geacht.
"ie vrouwen werden gister-
nd levend onder het puin
an gehaald, onder wie
O-jarige bewoonster. Art-
htenöoesten ter plaatse haar
i amputeren om haar te
in bevrijden. Ze verkeert
n levensgevaar. Aan het
van de nacht werd een
5 van vijftien levend onder
Duin vandaan gehaald,
toestand is stabiel. De
Aveer noemde het een
Sr dat zij het heeft gered,
het moment van het on-
[zouden tien mensen in
tnd zijn geweest. Door de
|ie werd ook een toevalli-
isant op straat gedood,
(bouw van drie verdiepin-
llortte als een kaartenhuis
laar en er ontstond een
oop van vijf meter hoog.
de reddingsacties wordt
inomen door honderden
iveerlieden, soldaten en
:ek-
vrijwilligers. Aanvankelijk pro
beerden zij met blote handen
de puinresten weg te halen, om
zo eventuele overlevenden niet
verder in gevaar te brengen.
Maar toen er geen enkel teken
van leven meer was te horen
werden ook graafmachines in
gezet.
Het gebouw was kort voor de
explosie ontruimd nadat bewo
ners een gaslucht hadden gero
ken. Bij reparatiewerkzaamhe
den hadden monteurs per on
geluk een gasleiding bescha
digd. Maar toen het probleem
leek opgelost, mochten de be
woners van de autoriteiten
weer naar binnen.
Een half uur later volgde de
explosie. Die was zo zwaar dat
stukken beton insloegen in een
gebouw dat 50 meter verderop
staat.
De Oostenrijkse media spe
culeren intussen volop op de
schuldvraag. Het betrokken
energiebedrijf dat de reparatie
uitvoerde, ontkent fout te heb
ben gehandeld. Na de reparatie
zouden er geen concentraties
gas meer zijn vastgesteld. De
onderneming zou zich aan alle
veiligheidsvoorschriften heb
ben gehouden. Getuigen weer
spreken dat en zeggen dat ze
gas hebben geroken voordat
het gebouw veilig werd ver
klaard.
Rio de Janeiro» Eén van de uitgespreide armen van het Christusbeeld op de top van de berg Corcovado
bij Rio de Janeiro diende deze week de dertigjarige Oostenrijker Felix Baumgartner als startpunt voor
een parachutesprong. Het was voor het eerst dat het beeld voor een dergelijk doel werd gebruikt Het
torent 747 meter boven zeeniveau boven Rio uit. foto reuters wolfgang luif
AFP Agencc France Prcwe ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Prcsse Agentur GPD Geassocieerde Pers Diensten RTR Reuters
0a&•»l0•<0a&%•/0(0(O•(O^-déPPèÜeóD0l• 608.i.V-%4RL%L64P*60%6%6*(aiQ*V-%
Grozny volledig omsingeld door Russische militairen
Circa veertig tot vijftig vluchtelingen in de opstandige
Kaukasus-republiek Tsjetsjenië zouden gisteren zijn ge
dood door het Russische leger. Een groep burgers poog
de in een colonne van zo'n acht voertuigen de zwaar be
legerde Tsjetsjeense hoofdstad Grozny te verlaten. Russi
sche soldaten openden even ten zuiden van de hoofd
stad het vuur waardoor onder meer een bus vlam vatte,
aldus het persbureau Itar-Tass.
grozny afp/dpa/rtr
Het Russische leger heeft de
Tsjetsjeense hoofdstad Grozny
gisteravond volledig kunnen
omsingelen. Dat meldt het Rus
sische persbureau Interfax. De
langverwachte totale omcirke
ling van de stad werd mogelijk
nadat enkele cruciale toegangs
wegen ten zuiden van Grozny
in handen van de Russen vie
len.
Argoen is al dagen het toneel
van hevige gevechten. Het was
een van de weinige steden, sa
men met Grozny, Sjali en Oer-
oes-Martan. die nog in handen
van de Tsjetsjeense onafhanke
lijkheidsstrijders was. De ge
vechten in en bij deze plaatsen
zouden gisteren aan tweehon
derd rebellen het leven hebben
gekost. Aan Russische zijde
zouden 'beperkte verliezen' zijn
geleden, aldus het Kremlin.
De Russische president Jel-
tsin kondigde gisteren vanaf
zijn ziekbed in Moskou aan dat
de strijd in Tsjetsjenië onver
minderd doorgaat. Jeltsin, die
kampt met een longonsteking,
liet ook weten dat Moskou na
afloop van de strijd permanent
militair aanwezig wil blijven in
de republiek. En passant deelde
Jeltsin de hoogste militaire on
derscheiding uit aan drie gene
raals die de strijd in de Kauka
sus aanvoeren.
De Doema, de Russische
Tweede Kamer, toonde zich
gisteren op haar beurt in meer
derheid voorstander van een
amnestieregeling. Deze zou
moeten gelden voor alle Tsje
tsjeense rebellen die voor 30
december de wapens neerleg
gen. Het Kremlin reageerde ook
gisteren weer uiterst pissig op
internationale kritiek. Het Rus
sische ministerie van Buiten
landse Zaken verklaarde boos
en verbaasd te zijn over opmer
kingen van de NAVO over het
optreden in Tsjetsjenië. „De
vredeswens van de NAVO, die
nog niet zo lang geleden mili
taire agressie tentoonspreidde
in Joegoslavië, komt ons toch
wel wat cynisch voor", aldus
het departement.
De parlementaire assemblee
van de Raad van Europa waar
schuwde Rusland voor mogelij
ke schorsing van het lidmaat
schap als het land de militaire
campagne blijft doorzetten.
barcelona henk van den boom
zelfde gebeurde de steden Bilbao en Vitoria. De
ETA heeft ruim veertien maanden lang een be
stand in acht genomen. In die periode is het niet
tot een vredesproces gekomen in de Baskische
provincie.
De Spaanse en Baskische veiligheidstroepen
zijn sinds gisteren weer in de hoogste staat van
paraatheid. De Franse politie heeft tachtig man
schappen ingezet, omdat ook in Frans Basken
land voor de terreur van de ETA wordt gevreesd.
De Franse politie heeft de laatste maanden veel
ETA-leden die in Frankrijk verbleven gearres
teerd.
Ondertussen proberen de Baskische nationa
listische politieke partijen tot een nieuwe onaf
hankelijkheidsmodel voor Baskenland te komen
in de hoop dat zij de ETA daarmee afhouden van
nieuw geweld. De regering in Madrid heeft de
knieval van de Baskische politici voor de ETA
scherp veroordeeld en betiteld als 'zwichten voor
chantage'. Door de acties van de ETA zijn sinds
1968 bijna 800 mensen om het leven gekomen.
Spanje leeft sinds gisteren weer in angst voor
mogelijke nieuwe aanslagen door de Baskische
afscheidingsbeweging ETA. In honderden steden
en dorpen werd gedemonstreerd tegen het afge
lopen zondag bekend geworden besluit van de
ETA om het plegen van aanslagen en moorden te
hervatten. De politieke vleugel van de ETA, Herri
Batasuna, sloot zich aan bij de demonstraties,
maar sprak op de spandoeken een eigen taal.
De grootste manifestatie vond plaats in de Bas
kische stad San Sebastian. Daar verzamelden
zich zo'n drieduizend mensen voor het gemeen
tehuis om te protesteren tegen nieuw ETA-ge-
weld. Leden van Herri Batasuna en van de met
de ETA sympathiserende jongerenorganisatie
Jarrai sloten zich aan bij de andere demonstran
ten. Zij eisten echter tegelijkertijd overplaatsing
van ETA-gevangenen naar gevangenissen in Bas
kenland en een onafhankelijk Baskenland. Het-
terstenik ap-afp
Wapenopslagplaats gevonden in het zuiden
gen „Laten we gaan, hier zijn
we klaar."
De internationale politie
macht en KFOR-soldaten heb
ben in het zuiden van Kosovo
een grote opslagplaats van wa
pens gevonden in huizen waar
zich leden van het toekomstige
Kosovo Beschermingskorps
TMK ophielden. Het ging om
antitankraketten, mijnen, mi
trailleurs, duizenden patronen
en uniformen. Twee TMK-le-
den werden aangehouden.
Het Kosovo Beschermings-
korps moet een burgermilitie
worden die humanitaire hulp
kan verlenen, assistentie moet
bieden bij het opruimen van
mijnen en kan helpen bij de
wederopbouw van de provin
cie. Het TMK mag slechts be
schikken over tweehonderd
vuurwapens om zichzelf te
kunnen verdedigen.
De Servische politie heeft gis
teren drie JCFOR-soldaten gear
resteerd die zich per ongeluk
op Servisch grondgebied buiten
Kosovo hadden begeven. De
soldaten, een Belg en twee
Fransen, zijn volgens Franse
bronnen in Kosovo meegeno
men naar de in de buurt van
Kosovo gelegen Servische
plaats Novi Pazar. Volgens Beta
werd er onderhandeld over hun
vrijlating.
Inwoners van een dorp in het
noorden van Kosovo zijn giste
ren begonnen een massagraf
bloot te leggen en hebben in
middels vier lijken opgegraven.
De bewoners van Terstenik, 55
kilometer ten noordwesten van
Pristina, wilden niet wachten
tot de onderzoekers van het
Joegoslaviëtribunaal in het
voorjaar, als de grond weer
zacht is, hun werk hervatten.
De overlevenden van Terstenik
willen zo snel mogelijk zeker
heid over het lot van dertien
mensen die nog worden ver
mist sinds Servische politietroe-
pén door hun dorp trokken, en
kele dagen voordat de NAVO-
strijdmacht Kosovo binnen
kwam.
Het dodental in Terstenik
stond op 52. Een vader, zijn
twee zoons en een neef die gis
teren werden opgegraven ko
men daar nog bij. Een van de
kinderen werd door een fami
lielid herkend aan het elektrici
teitsdraad dat voor extra stevig
heid om zijn schoenen was ge
bonden. De plaats van het mas
sagraf is aangewezen door een
75-jarige man die vanuit zijn
schuilplaats het geluid van bull
dozers had gehoord en een Ser
vische politieman hoorde zeg-
londenanp
Een teneerL
duwnaar heeft
geslage
?ft zich:
izelf met
een kunstig vervaardigde
guillotine van het leyen be
roofd. Het Britse dagblad
The Times meldde gisteren
dat de zelfmoordenaar, Co
lin Vincent. zichzelf on
langs precies twee maan
den na de dood van zijn
vrouw Joan van het leven
beroofde.
De als handige doe-het-
zelver bekendstaande Vin
cent had hard gewerkt aan
zijn guillotine. Hij vertelde
rond dat dit apparaat de
beste manier was om zelf
moord te plegen. Hij bouw
de het in de toegang tot zijn
kelder van zijn huis in Ha
lifax, in West-Yorkshire
Het scherpe staal suisde
naar beneden doordat Vin
cent een touwtje waar de
valbijl mee omhoog gehou
den werd, doorknipte. De
patholoog-anatoom heeft
geconstateerd dat het
hoofd van Vincent 'schoon'
van de romp is gekapt on
der aan zijn nek. Er waren
drie man nodig om de val
bijl op te lichten.
leiden onno havermans
Wetenschappers spreken onomwonden van een mijlpaal in het
onderzoek. De ontcijfering van chromosoom 22 is een ferme
stap op weg naar de kennis van het leven. Binnen nu en vijf jaar
zal het overgrote deel van het menselijke DNA in kaart zijn ge
bracht. Vervolgens zal het nog jaren duren voordat we weten
hoe het mechanisme in een menselijke cel werkt en vooral: hoe
we het kunnen manipuleren. Maar dat we straks kunnen ingrij
pen in de bron van het leven staat vast. Is de mens dan eindelijk
God geworden?
Nadat het wetenschappelijke weekblad Nature bekend had ge
maakt dat chromosoom 22 is blootgelegd, uitten onderzoekers de
ze week hun vreugde over deze doorbraak in het genetisch onder
zoek. „Het is de eerste keer dat we een hoofdstuk uit het menselij
ke instructieboek in handen hebbenzei Francis Collins, direc
teur van het Amerikaanse instituut dat tien jaar geleden het mega-
onderzoek naar het menselijk genoom (het geheel van alle genen
van de chromosomen van een mens) begon.
„Een revolutie, ofschoon lang niet alle wetenschappers dat zo
zien", stelt de Leidse hoogleraar in de biofysische organische che
mie Huub de Groot. „We staan aan het begin van een hele nieuwe
richting in de wetenschap. We weten nog niet wat we gaan vinden,
maar het hek staat nu open. We kijken naar de basiseenheid van
het leven: de cel, die zichzelf kan reproduceren. Hoe dat werkt be
ginnen we nu te begrijpen, maar dat is nog maar een klein facet.
Duizenden wetenschappers uit de hele wereld werken aan het
genenpaspoort, waarin de volgorde van het ons erfelijk materiaal
op een rijtje wordt gezet. Ze kijken in de kern van de menselijke
cel, waar het DNA verpakt zit in 46 chromosomen, verdeeld in 22
gelijke paren plus twee chromosomen die de sekse bepalen (twee
keer X bij een vrouw, X en Y bij een man). Een chromosoom be
staat uit twee in elkaar gedraaide draden van DNA-materiaal,
waartussen de genen zich ophouden, in totaal zo'n honderddui
zend. Speciale computerprogramma's pikten tot dusver 545 genen
uit de erfelijke soep van chromosoom 22. De onderzoekers gaan er
van uit dat dit aantal zal oplopen tot ongeveer duizend. Hoewel er
dus nog puzzelstukjes ontbreken, weten zij inmiddels genoeg om
te stellen dat de code is gekraakt.
Ook van andere chromosomen is al het een en ander ontcijferd.
De ontwikkeling gaat steeds sneller, ook al omdat het door diverse
overheden gesponsorde onderzoek - de kosten lopen in de miljar
den; Nederland draagt slechts enkele miljoenen bij - wordt opge
jaagd. De Amerikaanse particulier Craig Venter denkt al over twee
jaar met een ruwe versie van de genenkaart te kunnen komen en
hij dreigt meteen octrooi aan te vragen op de ingrepen die straks
mogelijk zijn om bijvoorbeeld ziekten te voorkomen.
Bestrijding van ziekten is de meest voor de hand liggende toe
passing van de kennis van onze genen. Door de volgorde van het
DNA te bepalen, zien wetenschappers een overzicht ontstaan van
alle eiwitten in het menselijk lichaam en de verbanden die ze heb
ben met bepaalde ziekten. Kanker, Alzheimer, schizofrenie, Down
syndroom en tal van andere ziekten ontstaan door een reeks van
fouten in het DNA.
.Als je weet welk eiwit te maken heeft met zo'n afwijking in het
DNA, kun je dat corrigeren zegt De Groot. „Nu al worden in
Amerika proeven gedaan waarbij patiënten stukjes genetisch ma
teriaal krijgen ingespoten die zorgen dat het hart een eiwit aan
maakt dat nodig is voor doorstroming van het bloed. Dat is de
simpelste vorm van genentherapie: een eiwit toevoegen dat per
abuis in het lichaam ontbreekt. De basis daarvoor is de kennis
over wat er in de chromosomen zit en wat verantwoordelijk is voor
welke ziekte."
Maar de doorbraak heeft volgens De Groot nog veel meer ge
wicht. „Voor het eerst krijgen we een totaal overzicht van het erfe
lijk materiaal. Een hele bibliotheek. Er zitten nog wel fouten in.
maar die zullen in de loop der jaren worden verbeterd. Daarmee
kun je aan data-mining gaan doen. Echt vergelijkbaar met mijn
bouw. Met de computer kun je snel veel en voortdurend informa
tie halen uit die grote hoeveelheid en daar steeds meer kennis mee
opdoen. We hebben straks een overzicht van alle eiwitten in het li
chaam en hoe ze werken. We weten straks de wisselwerking van
het ene stukje DNA op het andere. Zo ontstaat een soort menselij
ke mecanodoos."
De Groot voorziet tal van toepassingen voor de nieuwe kennis.
„Je kunt eiwitten ook gebruiken als een soort fabriekje. Als je in
zicht hebt in hun functie, omdat je weet waar je ze kunt halen en
waarvoor het lichaam ze gebruikt, kun je ze sturen en dingen ma
ken die nuttig zijn. Dat kan in de gezondheidszorg, maar ook in de
chemische industrie of in de agrarische sector. Ik zie in de toe
komst wel boerderijen ontstaan waar in plaats van een paar hon
derd varkens twintig ferenteermachines zachtjes staan te zoemen.
Dan maak je gebruik van onze agrarische traditie, zonder mestpro
bleem. Dergelijke ontwikkelingen zullen de samenleving naar een
geheel ander niveau tillen."
Probeert de wetenschapper daarmee op de stoel van God te
klimmen? Absoluut niet. vindt De Groot. „Er zitten nog zoveel ge
heimen aan het leven. We weten nog zoveel niet."
