'Gods garage' leidt 1 controverses in Ron Geloof Samenleving Tamar en Juda kunnen beiden de rug recht houden VANDAAG 4 5 BEROEPINGSWERK GO ZATERDAG 4 DECEMBER 1999 979 DEC DEC Veel mensen vieren dit weekeinde het Sint Ni- colaas-heiligenfeest, maar eigenlijk is het de dag waarop de heilige Barbara (circa 305 na Christus) wordt geëerd. Daar waar moderne va ders hun kinderen in deze tijd extra verwennen, was dat voor Barbara niet weggelegd. Haar vader, een koopman met enig aanzien in de stad Nicomedia (Turkije), gedroeg zich als een potentaat tegenover zijn dochter. Hij sloot haar op in een toren en hij zag er geen kwaad in haar te mishan delen. Op de één of andere manier kwam Barbara toch in aanraking met het christendom en bekeerde zich. Boven dien besloot ze maagd te blijven. Woedend begon de vader zijn vrome dochter .te folteren. Uiteindelijk onthoofde hij haar. Zoveel onrecht kon niet door de beugel. Eenmaal buiten werd de man dodelijk getroffen door de bliksem straal. In de jaren zestig van deze eeuw werd Barbara van de heiligenlijst afgevoerd. Rome vond dat er te weinig be wijs was om de gelovigen tot devotie aan te zetten. Zoals een oude weerspeuk zegt: 'Sint Sabbas blaast de weg voor Nicolaas schoon.' Het bete kent dat harde wind op 5 december, de dag van Sint Sabbas, mooi weer voorspelt voor 6 decem ber. de dag van Sint Nicolaas. Sabbas leefde in het Palesti na van de vijfde eeuw. Op z'n 17-de besloot hij kluizenaar te worden. Dat leverde hem het nodige prestige op en al snel een aantal volgelingen. Die bracht hij onder in hutten en grotten rond zijn verblijfplaats. Zo ontstond het naar hem genoemde klooster Mar Saba Het bestaat nog en is daarmee één van de oudste christelijke kloosters. De circa veertig monniken die er nu leven, bidden nog elke dag bij het graf van Sint Babbas. Spaanse bisschoppen vragen vergeving madrid De Spaanse bisschoppen hebben de 'vergeving van God' gevraagd voor alle mensen die tijdens de burgeroorlog (1936-1939) wreedheden hebben begaan. In een verklaring over de pijnlijke periode in de Spaanse geschiedenis laten de bis schoppen zich niet uit over de rol die de Rooms-Katholieke Kerk heeft gespeeld. De RK-Kerk koos ten tijde van de burger oorlog en de daaropvolgende dictatuur meestal de kant van ge neraal Franco. De republikeinen brachten bijna 7000 rk-pries- ters en religieuzen ter dood. Paus johannes Paulus II heeft al zo'n 240 van hen zaligverklaard. El Al koopt Boeings voor pelgrims tel aviv De Israëlische luchtvaartmaatschappij El Al gaat rond de millenniumwende voor het eerst vliegen op Rome. El Al be zat al enkele jaren rechten op de Italiaanse hoofdstad, maar opent nu de route om millenniumpelgrims met één ticket een bedevaart naar Italië en Israël aan te bieden. Nu al ziet de vlieg maatschappij het aantal boekingen met twaalf procent stijgen. En mocht de paus daadwerkelijk besluiten in maart het Heilige Land te bezoeken, dan zal het aantal reserveringen volgens de woordvoerder alleen maar toenemen. El Al heen acht nieuwe Boeings aan haar vloot toegevoegd om plaats te bieden aan de tienduizenden bedevaartgangers en toeristen die in het jaar 2000 worden verwacht. Trommelen voor religieuze leiders kaapstad» Trommelaars van het lapanse gezelschap Shu-Mei- tayKo traden gisteren in het Zuid-Afrikaanse Kaapstad op voor een kleine zevenduizend leiders van religies van over de hele wereld. Die zijn daar acht dagen bijeen voor een vergadering van het Parlement van de Wereldreligies. foto ap NEDERLANDSE HERVORMDE KERK Aangenomen: naarTollebeek (SoW; parttime), mw. P I Matze uit Amers foort. GEREFORMEERDE GEMEENTEN Beroepen: te Rotterdam-Centrum, A.J. Gunst te Benthuizen; te Rotter dam-Zuid, A. Vermeij te Zwijndrecht. Bouw gaat ten koste van heilige plaatsen hans geleunse De Italiaanse regering moet binnenkort met de rug tegen de muur een besluit nemen over wat in de wandeling 'Gods ga rage' wordt genoemd. De om streden bouw van een parkeer garage onder Vaticaanse bo dem levert namelijk een pro bleem op dat zo oud is als de weg naar Rome. Moet er geko zen worden voor de vooruit gang en een aanpassing aan de behoeften van de moderne tijd, of dient het zorgvuldig beheer van van de vele cultuurhistori sche schatten voorrang te krij gen? In dit geval was de regering ruim van tevoren gewaar schuwd. In februari werden bij de werkzaamheden aan het megaproject kamers van een Romeinse villa ontdekt, com pleet met fresco's aan de mu ren. Toen al zei de bekende ar cheoloog Lorenzo Bianchi, dat de parkeergarage 'heilige plaat sen van het Christendom' voor altijd zou vernietigen. Tot de slachtoffers van deze vooruit gang behoorden volgens hem onder meer de graven van Ne derlandse pelgrims, die in de negende eeuw hielpen de Sint Pieter te verdedigen tegen de Saraceense horden. Afgelopen woensdag werden er fresco-stukken en andere ge broken antiquiteiten gevonden op een vuilnisbelt even buiten de Italiaanse hoofdstad. Het kostte de politie weinig moeite vast te stellen, dat ze afkomstig waren van de bouwplaats van de parkeergarage bij het Vati- caan. Kennelijk had het bouw bedrijf de spullen snel wegge gooid, om te voorkomen dat het werk voor de tweede keer maanden zou worden stilgelegd voor het doen van archeolo gisch onderzoek. Deskundigen hebben van meet af aan gewaarschuwd te gen overhaast gegraaf en be- tonstorten in de Janiculum- heuvel bij het Vaticaan. In 1939 was al vastgesteld dat zich hier een potentiële vindplaats van oudheidkundige schatten be vindt. Alles moest echter wijken voor het door paus Johannes Paulus II uitgeroepen 'Heilige Jubeljaar'. Het Vaticaan ver wacht in het 2000-ste geboorte jaar van Jezus zo'n dertig mil joen bedevaartgangers te moe ten opvangen. Een zes verdie pingen tellende ondergrondse garage voor 105 bussen en meer dan achthonderd perso nenauto's zou enig soelaas bie den voor een stad, waar het blik toch al op de vierkante millime ter wordt geparkeerd. 'Gods garage', de bijnaam die het project al bij de start in 1991 kreeg, kost de Italiaanse staat 130 miljard lire (ruim 150 mil joen gulden) en het Vaticaan nog eens 40 miljard. Het finan ciële gegeven is nie dat de speelruimte mier D'Alema en zij beperkt. Het groots het complex figt o| grondgebied. Daaro' Italiaanse staat niet len. Alleen de inganj gangsweg naar de diepingen vallen on woordelijkheid van reldlijke overheid. Wetgeving uit d Mussolini verplich het werk ne'er te lej een bouwterrein sche vondsten word Het project moest i al vier maanden wo legd toen een muur- gelegd uit de eerste onze jaartelling. D; groot ongenoegen burgemeester Rut! doel het is om de hoofdstad uit de m te halen. De by schermt graag meti lingen die moeten, dat de Romeinen in i derheid vóór de pa] zijn. Hij werd giste gelijk bevestigd toet] demonstranten tege van 'Gods garage' ki| testeren. Rutelli kan gerus mand gelooft di D'Alema een 'Jube saboteren door 'bouwen verboden gang te laten hange Het is Chanoeka. Het Lichtenfeest, zoals het in Nederland ook wordt genoemd, begon gister avond. Omdat het joodse jaar met 'maanmaan den' werkt, kan het ook veel later in de maand beginnen en op een andere dag, niet noodzake lijkerwijs op Sjabbat. Maar dit jaar valt de eerste dag van het achtdaagse feest wel op Sjabbat. Chanoeka is het feest van de identiteit. Het is een feest met veel decorum. <De lichtjes - oliepitjes of kaarsen - van de chanoe- kia, de speciale achtarmi- ge kandelaar, geven een gewijde sfeer aan iedere ruimte en dwingen tot stilte en contemplatie. Zelfs als er maar één kaars of pit brandt, zoals op de eerste dag. 'Eén kaars is voldoende./ Zijn.zwakke licht/ zal be ter passen/ geeft mooier harmonie/ als schaduw beelden komen,/ de schimmen van de Liefde.' Zo luidt het eerste couplet van het gedicht Opdat ze komen. De homoseksuele Grieks-joodse dichter Ka- véfis, die in het Egyptische Alexandrië leefde schreef het in 1920. En hij mag <dan joods geweest zijn, dit gedicht gaat beslist niet La over Chanoeka. En uit zijn gedichten waarin de Sy- risch-Griekse koning An- I CL tiochus Epiphanus figureert is niet op te maken, dat juist deze koning een rol speelt in het Cha- noeka-verhaal. Het was Antiochus Epiphanus die, toen hij over Palestina regeerde, joden ver bood volgens de joodse wetten leven, op straffe van de dood. Hij ook bepaalde, dat de tempel in Jeruzalem moest worden gewijd aan de Griekse god Zeus. Juda de Maccabeeër en zijn broers komen in op stand. Ze verslaan opperbevelhebber Lysias in 164 vóór onze jaartelling, eh er komt een einde aan de helleni sering van het joodse land. In hetzelfde jaar sterft Antiochus Ephiphanus. Uiteraard is zijn dood in joodse ogen een straf van God. Als Juda en zijn broers de Grie ken uit de tempel hebben ver dreven, wordt hij schoonge maakt en heringewijd. Voor die herinwijding, die acht dagen duurt, is gewijde olie nodig. De legende vertelt dat maar één kmikje met olie de strijd had overleefd. Net genoeg voor één dag. Maar dan is er het wonder: met dat beetje olie kan het licht van de tempelkandelaar acht dagen brandend worden ge houden. Ter herinnering aan deze gebeurtenis wordt nog ieder jaar de cha- noekia aangestoken. Tegenwoordig in veel lan den ook in het openbaar, zoals in het Witte Huis en in de hal van het stadhuis van Den Haag. De Maccabeeën spraken aan het begin van deze eeuw erg tot de verbeelding van zelfbewuste jo den. In een klimaat van anti-semitisme ontston den in heel Europa sportclubs waar joden pro beerden lichamelijk weerbaar te worden. Het 'gettojoodje' met zijn kromme rug en angstige uitstraling moest een 'spierballenjood' worden, met wie niet te spotten viel. Veel sportclubs kre gen de naam Maccabi, Hebreeuws voor Macca beeër. Het is nog steeds de naam van joodse sportclubs in Nederland en van bijvoorbeeld voetbalclubs als Maccabi Tel Aviv. Over identiteit gaan ook de bijbelverhalen van deze week, de verhalen over Tamar, de moeder van het Joodse volk, en over Jozef en zijn broers. In een week waarin de ontcijfering van het mense lijk genetisch materiaal van chromosoom 22 aandacht krijgt als de grootste weten schappelijke doorbraak van de eeuw, is het verhaal van Tamar en Juda (niet de Maccabeeër, maar de stamvader, de zoon van Jakob) wel heel toepasse lijk. De 'selfish genes' van Ta mar, zoals geneticus Richard Dawkins ze zou noemen, zijn wel heel zelfzuchtig. De hele evolutie vindt plaats, aldus Dawkins, omdat genen koste wat kost willen voortle ven in volgende generaties. Het hele leven van Tamar is erop gericht nako melingen voort te brengen. Als het haar niet lukt om van haar eerste twee mannen zwanger te worden, zet zij, zo lijkt het, alle moraal opzij om zich te laten bezwangeren door Juda. Wat is het verhaal? Tamar wordt uitgehuwlijkt aan Juda's oudste zoon Er. Omdat hij slecht is in de ogen van God laat deze hem sterva Er en Tamar nog geen kinderen hebbl zij uitgehuwlijkt aan Onan. Dit 'zwaga moet ervoor zorgen dat Er alsnog nak krijgt. Een kind van Tamar en Onan z naam staan. Dat zint Onan niet, en hi ter aarde', staat er in Genesis 28:9. Vo| gende kerk uit, dus. Dat is iets anders] turberen, wat ook wel onaneren word en door verhaal een erg negatieve bijb kreeg. Want ook Onan wordt door Gol omdat zijn gedrag Hem zeer mishaag! Volgens de joodse wet moet Tamar nu met Juda's derde zoon, Sjela. Maar Jut het ongeluk van zijn eerste twee zonej Tamar en onthoudt haar Sjela. Jarenli kommert zij in het huis van haar vada neemt ze het lot in eigen handen. Ze t prostituée langs de kant van de weg sl langs Juda naar het zuiden reist en vej Als Tamar zwanger wordt van een on man, belandt ze bijna op de brandsta ze heeft Juda om zijn zegelring, zijn g zijn staf gevraagd als onderpand voor bokje dat hij haar als betaling zal stur in dit verhaal is dat het Tamar er niet wraak te nemen op Juda. Als ze door beschuldigd van ontucht, zegt ze niet mij zelf zwanger gemaakt', maar wijs onderpand, zeggende 'Van de man ai, dingen toebehoren, ben ik zwanger'. teit van de vader van haar kinderen gen blijven. Het zal niet lang duren voor ieders DJ databank zit en bekend is wie bij wie l~ heeft verwekt. Maar in het verhaal vat Juda kan hun versluierend gedrag er f zorgen, dat beiden de rug recht kunn» WEEROVERZICHT BUITENLAND Weersvooruitzicht KNMI Geldig tot en met zaterdag. Finland: Zaterdag vooral in de zuidelijke helft perioden met sneeuw. Zon dag opklarend en een enkele winterse bui. Maxima dalend naar -15 in het noorden en -5 graden in het zuiden. Noorwegen: In het westen wisselvallig met re gen en sneeuw. Landinwaarts veel droger en wolkenvelden met een enkele opklaring. Kouder met maxima zondag van -16 gra den in het noordoosten tot iets boven het vriespunt in het zuid westen. Zweden: Zaterdag in het zuidoosten nog regen of sneeuw. Verder geregeld de zon en op de meeste plaatsen droog. Maxima uiteenlopend van plus 2 graden langs de zuidkust tot -16 graden in het noorden. Denemarken: Veel wolken en enkele winterse buien Zondag droger en rusti ger. Middagtemperatuur dalend naar rond het vriespunt. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Wisselend bewolkt en enkele winterse buien, in Schotland sneeuwbuien. Zondag ook gere geld zon. Maxima van 2 graden m Schotland tot 11 graden in Ierland. België en Luxemburg: Kouder en winterse buien, maar ook wat zon. Zondag droger en rustiger. Maxima ongeveer 6 gra den. Noord- en Midden-Frankrijk: Wisselend bewolkt en vooral za terdag buien, ook met winterse neerslag. Zaterdag nog tamelijk veel wind, vooral langs de kusten van het Kanaal. Middagtempera tuur dalend naar omstreeks 5 graden. Portugal: Perioden met zon en droog. Maxima aan zee tussen 15 en 18 graden, landinwaarts iets lager. Madeira: Wisselend bewolkt en enkele buien. Maxima ongeveer 20 gra den. Spanje: In het noorden bewolkt en af en toe regen, in de bergen over gaand in sneeuw. Elders gere geld zon en vrijwel overal droog. In het noordoosten zondag veel wind. Canarische Eilanden: Wisselend bewolkt en enkele buien. Maxima rond 22 graden. Marokko: Westkust: wolkenvelden en af en toe regen. Maxima tussen de 16 en 20 graden. Tunesië: Zaterdag nog geregeld zon en droog. Zondag van het noorden uit meer bewolking, een toene mende kans op een bui en meer wind. Lagere maxima, zondag aan zee rond 17 graden. Zuid-Frankrijk: Wisselvallig met van tijd tot tijd buien, ook met winterse neer slag. Sneeuwgrens in de Alpen en Pyreneeën dalend tot 1200 meter. Later van het noorden uit ook opklaringen en de loop van het weekeinde steekt een storm achtige Mistral op. Daling van temperatuur en zondag maxima tussen 3 en 11 graden. Mallorca en Ibiza: Perioden met zon en mogelijk een bui. Flink aanwakkerende koude noordenwind. Middagtem peratuur dalend naar omstreeks ■aft bewolkt onweer V warmtefront regen sneeuw koufront opklaringen hagel L lagedruk mist windnehbng /y hogedruk zonnig 19 temperatuur lftAn luchtdruk in 1000 hecto pascal 15 graden op zondag. Italië: Overgang naar zeer onbestendig weer met buien, in de bergen ook sneeuw en in het noorden veel wind. Vooral in het zuiden eerst nog zon. Maxima tussen 6 in het noorden tot 17 in het zui den. Corsica en Sardinië: Zaterdag nog wat zon en droog. Zondag enkele buien en een fors aanwakkerende wind. Maxima dalend tot omstreeks 13 graden. Griekenland en Kreta: Perioden met zon, maar in het noorden en westen mogelijk een bui. Middagtemperatuur veelal tussen 14 en 19 graden. Turkije en Cyprus: Weerrapporten 03 december 16 uur: ZONDAG 5 DECEMBER 1999 Zon- en maanstanden Zon op 08.31 Zon onder 16.29 Maan op 05.29 Maan onder 15.44 Waterstand IJmuiden Katwijk Hoog 01.55 14.16 01.28 «13.49 Laag 10.05 22.25 09.46 22.06 MAANDAG 6 DECEMBER 1999 Zon- en maanstanden Zon op 08.32 Zon onder 16.28 Maan op 06.34 Maan onderl6.10 Waterstand IJmuiden Katwijk Hoog 02 41 14.55 02.14 14.28 Laag 10.56 23.15 10.37 22.56 station weer wind tem nlai P n tersl Amsterdam hagelbui w 13 8 7 0.1 De Bilt regenbui w 10 8 6 0.1 Deelen regen w 15 8 5 0.1 Eelde regen w 15 8 5 2.0 Ernrflioven regen zw 14 9 4 0.1 Den Heider licht bew w 19 8 7 0.6 Rotterdam Twente regen regen wil zw 13 8 7 7 5 0.1 0.2 Vlissmgen regen w 15 9 6 0.1 Maastricht zwaar bew zw 15 8 4 0.4 Aberdeen sneeuwbui w8 5 0. 1.0 Athene onbewolkt nnoB 17 11 0.0 Barcelona licht bew. wzw 7 16 6 0.0 Berlijn zwaar bew. zzw9 5 1 5.0 Boedapest hall bew. zzo 3 4 2 0.2 8ordeaui zwaar bew ozo3 10 2 0.0 Brussel regen zzwl2 8 5 0.5 Cyprus half bew. wnwl 20 10 0.0 Dublin licht bew. w9 B 7 7.0 Frankfurt zwaar bew. zzwll 7 4 0.2 Genève onbewolkt wzw3 10 -1 0.1 Helsinki half bew. zo2 -1 -4 0.8 Innsbruck licht bew. ver. 1 6 -2 0.0 Istanbul regenbui n7 14 10 0.0 Klagenfurt grondmist ver 1 3 -9 0.0 Kopenhagen regen z 15 5 1 0.0 Las Palmas zwaar bew zzw5 22 17 0.0 Lissabon half bew. w.s.0 18 11 0.0 Locarno onbewolkt zl 7 •5 0.0 Londen half bew. w8 10 8 0.0 Luxemburg zwaar bew wzw 11 7 3 1.0 Madnd licht bew. z2 15 1 0.0 Malaga licht bew zzo 3 19 16 0.0 Mallorca licht bew. wzw 3 18 4 0.0 Malta half bew. o2 19 12 0.1 Moskou sneeuwbui zw 1 3 -1 0.3 München licht bew zzw2 6 4 2.0 Nice half bew. z2 9 6 0.0 Oslo half bew nno 7 3 -5 0.0 Panp zwaar bew wzw 10 8 4 0.2 Praag zwaar bew zzwB 7 0 3.0 Rome zwaar bew z3 8 0.4 Split zwaar bew. w.s.0 14 9 0.1 Stockholm licht bew. w.s.0 -2 -8 0.0 Warschau regenbui zzw6 3 2 0.6 Wenen half bew z5 13 2 0.9 ZOnch licht bew w5 9 1 0.5 LEIDSCH DAGBLAD (Opgericht 1 maart 1860) Flinke perioden met zon en vrij wel overal droog. Maxima van een graad of 11 in het noorden tot 18 graden langs de zuidkust en op Cyprus. Duitsland: Zaterdag meest bewolkt en win terse buien, in de Alpen vanaf 1200 meter sneeuw. Zondag droger en soms wat zon. Middag temperatuur dalend tot in de buurt van het vriespunt op zon dag. KANTOOR Rooseveltstraat 82 071-5356 356 Postadres: Postbus 54, 2300 AB Leiden ABONNEESERVICE Abonnementen 071-5128030 Geen krant ontvangen? Bel voor nabezorging Ma. t/m/vr.18.00-19 30 uur en Zaterdag 10.00-12.00 uur 071-5128 030 DIRECTIE B.M. Essenberg, W.MJ. Bouterse (adjunct) J. Kiel (adjunct) HOOFDREDACTIE J.G. Majoor, T. van Brussel (adjunct) L.F. Klein Schiphorst (adjunct) PU8UC RELATIONS W. H. C. M. Steverink 071-5356 356 REDACTIE A. Maandag, chef eindredactie algemeen T. Brouwer de Koning, chef redactie Rijn- en Veenstreek D C van der Plas. chef eindredactie regio J Rijsdam, chef redactie nieuwsdienst/kunst W Spierdijk, chef sportredactie E Straatsma, chef redactie Regio Leiden R.I.M. van der Veer. chef redactie Duin- en Bollenstreek W.F. Wegman, chef redactie Leiden INTERNET: www leidschdagblad.nl TELEFAX Advertenties 071-5323} Familieberichten: 023- 5f- 023- 5320 216 Redactie 071-5321 921 Hoofdredactie: 071-531 ADVERTENTll Maandag t/m vrijdag van 8} 071-5356 230 RUBRIEKSADVER1 Maandag t/m vrijdag van 8j 071-5143 545 ABONNEMENf bij vooruitbetaling: per maand (acceptgiro) per kwartaal (acceptgiro) I per half jaar (acceptgiro) per jaar (acceptgiro) K Abonnees die ons een machtig! het automatisch afschrijven va abonnements- geld, ontvang» betaling. VERZENDING PEIhj Voor abonnementen die per pW worden verzonden geldt een tta aan portokosten per verschijnt LEIDSCH DAGBLAD OP Voor mensen die moeilijk lef hebben of blind zijn (of eenf leeshandicap hebben), is ee" van het regionale nieuws urf Dagblad op geluidscassette! informatie 0486-486486 (Centrum voor Gesproken LC* Auteursrechten voor# Dagbladuitgeverijl Zwitserland: Perioden met regen of sneeuw, eerst vooral in het noorden later in het zuiden. Sneeuwgrens da lend tot omstreeks 1100 meter. Zaterdag in het zuiden eerst nog wat zon. Oostenrijk: Overwegend bewolkt en van tijd tot tijd regen of sneeuw. Sneeuwgrens dalend tot om streeks 1100 meter. ZIEKENHUI 4J ONGEVALLENDIENST Rijnland Ziekenhuis, vestiging St. Elisabeth: 24 u. per dag. Diaconessenhuis: maandag t/m vrijdag 08.00-17.00 u. (uitgezo#-- feestdagen). Leids Universitair Medisch Centrum: 24 u. per dag. Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: geen ongevallendiens^ INLICHTINGEN BEZOEKUREN ZIEKENHUIZEN Diaconessenhuis: tel. 071-5178178. Rijnland Ziekenhuis, vestiging Elisabeth, tel. 071-5454545. Rijnland Ziekenhuis, vestiging Rijnoord: tel 0172-463131. f Leids Universitair Medisch Centrum: tel. 071-5269111

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1999 | | pagina 14