=f
Denksport
ERDAG 27 NOVEMBER 1999
DGE
kei
nwoordig wordt er in een wedstrijd
tegen elkaar opgeboden en dan moet
!ten wanneer je moet stoppen, double-
itif verder gaan. Soms gaat het bieden
aam omhoog, maar vaak ook met
tgen. Beslissingen zijn dan een kwes-
m ervaring, maar er is ook een hulp-
de 'Law of total tricks', de 'Wet van
otaal aantal slagen' van de Fransman
es. Maar die wet gaat dikwijls ook niet
let is altijd wel een goede aanwijzing,
spellen laten dat zien. Het eerste spel
een viertallenwedstrijd uit de 1-ste di-
Oost had daar de volgende verzame-
4 V 10; V 6; B 10 6 5 3 2; 8 7 6 5.
was de gever en niemand was kwets-
Nadat Oost en Zuid hadden gepast,
4de West met 1 Noord 2 V Oost
Zuid 4 V West doublet (algemene
it, weinig hartens, vijf schoppens);
rd pas; Oost?? Moet Oost passen of nog
lieden? Het doublet van West geeft een
e kaart aan en de bereidheid om tegen
elen (4 zal wel down gaan). Maar er
ook de bereidheid zijn om nog zelf
:ontract te spelen als Oost distributio-
waarden heeft. Het goede bod is daar-
In de praktijk werd aan de ene ta-
iderdaad nog 5 geboden. Dat werd
ubleerd. Aan de andere tafel werd ge-
:ren mocht Noord zijn 4 V spelen en ge-
tek( leerd maken. Dit was het spel;
*92
A H B 9 5 4
A74
92
B 104 3
en of niet redden is misschien moei-
e bepalen, maar de Wet van Vemes
hier duidelijk aan, dat Oost had moe-
et Dieden. Deze Wet zegt, dat het totaal
ïtieil slagen, dat NZ en OW kunnen ma
rt hun respectievelijke troefkleur, hier
oor NZ harten en voor OW ruiten, ge-
aan het aantal troeven, dat NZ in har-
n OW in ruiten bezitten. Dat totaal is
11 10 21. Als NZ dus in 4 V 10 sla-
kunnen maken, kunnen volgens de
i OW 11 slagen in ruiten maken en dus
•Qlden een goede aktie. Oost kan uit hel
en concluderen, dat NZ tenminste 10
>ns samen hebben en OW hoogstwaar-
nlijk 10 ruitens. Zoals uit het hele spel
zien, gaat de Wet niet helemaal op,
NZ maken maar 10 slagen en ook OW
c*'p 10 slagen. Maar de Wet geeft wel
n9-goede hint. Hier had het veel punten
Wjleverd. Het volgende spel komt uit een
nationale wedstrijd bij het EK in Polen,
had: B 10 9; V V B 10 6; A 4 3; A
Met Oost gever en OW kwetsbaar
P4'
M<
]de Oost met 1 V Zuid 1 ;West 3
ter, hartensteun, 12-15 p.); Noord 4
jt pas; Zuid pas; West 5 (sleminteres-
Voord 5 Oost??? Moet Oost passen,
ileren of slem bieden? De verdeling
Dost is armzalig. Bovendien heeft hij
peer dan de beloofde opening. Oost is
te zwak om verder te gaan. Zelfs pas-
s niet goed, want dat laat de keuze aan
j. Doublet is het enige goede en ver-
it de partner te passen. Het spel:
V7654
¥7432
H 1082
B 10 9
V B 10 6
A43
A 6 2
bood toch meteen slem, deels als red-
tegen 5 deels om de kans. mee te ne-
dat slem er toch in zit. Dat contract
gedoubleerd door Zuid. Ook hier had
/et' een goede hint gegeven. De 8 har
van OW en de 9 schoppens van NZ
llen, dat zelfs het vierniveau al een
lijke affaire wordt. Oost had Noord's 4
noeten doubleren, want dat gaat na de
start al down. Zelfs 4 V kan niet wor-
jemaakt na de start met schoppenheer
litenvrouw na. Veel spelers zijn te gre-
n het contract naar zich toe te trekken.
laatste spel uit het Cap
ini-viertallentoernooi werden NZ voor
lemen geplaatst. Oost was de gever en
varen kwetsbaar:
4
¥9872
A762
A V B 8 5
4HB98642
¥2
VB94
Ad Oskam PUZZEL
ieide tafels was het begin van het bie-
t hetzelfde: Oost 3 Zuid pas; West 4
ird?? Moet Noord doubleren, passen of
bieden als een uitneembod? OW heb-
10 schoppens samen en NZ 9 klave-
Als 4 gemaakt wordt, gaat 5 vol
de Wet van Vemes maar twee down.
ergét op de Noordkaarten is een red-aktie
4 SA te proberen. Aan tafel 1 doubleer-
oord, een optional double, in principe
tricks, met azen en heren in de verde-
j ig en de bereidheid om tegen te spe-
Zuid paste dan ook terecht. Maar Zuid
n wat ongelukkig met harten uit: 790
en voor OW Aan tafel 2 bood Noord
ost 3 Zuid pas; West 4 direct 4 SA,
uitneembod, een twee of driekleuren-
Na pas van Oost bood Zuid de langste
r, 5 Dat werd gedoubleerd. Na de
tophonneurs in harten vervolgde
met schoppen. Hierdoor ging het
ract maar net een down en 100 punten
OW. In slag 3 had West ruitenheer op
moeten leggen. Dan gaat 5 twee
Q. Al met al is die 'Wet van Vemes' iets
te onthouden! De opgave voor het
te Kaasstadtoemooi op 9 januari 2000
eenvoudig via Johan Kuin
•5053455).
Oplossing
nummer 46
De twee gevraagde woorden van de puz
zel van vorige week waren:
BEELDENAAR en MESTVARKEN
Kruiswoordraadsel
nummer 47
Horizontaal:
1. Meubelstuk; 8. vod; 9. Europeaan; 10.
boom; 12. deel van een fiets; 13. flauwe
kul; 15. welriekende gomhars; 16.
inhoudsmaat; 18. in partjes scheiden; 20.
buffelsoort; 21. liefdevol; 22. alcoholi
sche drank; 24. rekenkundig vraagstuk;
26. muzieknoot; 28. ooit; 30. hoofd van
een moskee; 33. voorzetsel; 34. raadsel;
35. deel van een meerdaagse wielerwed
strijd; 36. nachtspiegel; 37. plaats; 39.
eindstreep; 40. bijwoord; 42. Japanse
gordel; 45. een weinig; 48. rivier in
Frankrijk; 49. eveneens; 51. stekelige
plant; 53. wintersportartikel; 54. afpas
sen; 55. zuurdeeg; 56. sieraad; 57. wiel;
58. een zekere; 60. opstootje; 61. van
ondergeschikte betekenis.
Verticaal:
1. Voegwoord; 2. denkbeeld; 3. persoon
lijk vnw.; 4. Portugese munt; 5. grond
toon; 6. slot; 7. abonnee; 8. oud kaart
spel; ll.proefuitzending (Eng.); 12. lust;
14. landtong; 15. lekkernij; 16. verblijf
voor militairen; 17. kledingstuk; 19. soort
meloen; 23. boze geest; 25. rubber; 27.
dochter van Cadmus; 28. ik (Lat.); 29.
clown; 31. honingdrank; 32. schaakterm;
33. familielid; 38. poedelhond; 39. piep
klein; 41. viseter; 43. strandkleding; 44.
stoel; 46. gelofte; 47. oliehoudend gewas;
49. vogel; 50. duinvallei; 52. geliefde van
Zeus; 54. pampahaas; 58. landbouw
werktuig; 59. voegwoord.
Welke twee woorden worden gevormd
door de letters uit de vakjes 32 27 51
35 48 8 57 41 19 34 en 44 13 5
21 56 2 52 20 40 22
Oplossingen van de kruiswoordpuzzel en/of het cryptogram, bij voorkeur per briefkaart,
dienen uiterlijk woensdag a.s. in het bezit te zijn van het Redactiesecretariaat Leidsch
Dagblad, Postbus 54, 2300 AB Leiden.
Winnaars
Wilna van den Bosch,
Mozartlaan 61,
Hazerswoude-Rijndijk (cryptogram).
Mw. J. W. van Klaveren-Heeren,
Jan Evertsenlaan 325,
Voorschoten (kruiswoord).
Cryptogram nummer 47
Horizontaal:
5. Vreemdeling in de voetbaltoto (4); 6. Niet door
gaan met verblijven (8); 9. Antwoord op de vraag
prijs? (15); 10. Negen is er tussenuit (8); 11. Heeft uit
gesproken zot plaats in Gelderland (6); 12. Een kleur
van schaamte (4); 13. Rustig-brommen? (10); 14.
Brandstof en voedsel innemen (8); 16. Zij vertegen
woordigt de politie (6); 18. Muziekleer? (11); 21.
Accijns op benzine voor melkveehouders (12); 23. De
mooiste objecten worden gekocht (11).
Verticaal:
1. Door landbouw zit de kunst aan de grond (12); 2.
Nooduitgang in het vliegtuig naar België (10); 3. De
standen van militaire stellingen (8); 4. Men krijgt er
lucht van (10); 7. Mis in een vluchtkerk? (11); 8. Een
grote uitgever heeft er de ziekte in (8); 15. Door
muziek maken gaat een meisje aan stukken (8); 17.
Die glorie is verleden tijd (3); 18. Ruzie in de kermis
tent (4); 19. Niet zindelijk en niet koel (6); 20. Die
doorgang is griezelig overdreven (5); 22. Paardje aan
de top (3).
Oplossing
nummer 46
Horizontaal:
3. Misstand; 8. stuurknuppel;
9. hofbeambten; 12. civiel; 13.
eentonig; 15.uitgaanskleding;
17. aanvallers; 18. ooms; 19.
klankcel; 21. doping; 22. pio
niers.
Verticaal:
1Niet thuis geven; 2. balk; 4.
snuffelpaal; 5. drummen; 6.
spotgoedkoop; 7. plan; 10.
egelstelling; 11. minimaal; 14.
innemend; 16. lastdier; 20.
clip.
DAMMEN
Vorig jaar ontving de gemeente
Stadskanaal van de KNDB de
jaarlijkse propagandaprijs. De
prijs was een blijk van waarde
ring voor 'de grote verdiensten
van Stadskanaal voor de
damsport'.
In 1995 organiseerde (damclub)
Stadskanaal het NK en twee
jaar later volgde het WK-kandi-
datentoemooi. Onlangs kreeg
de relatie tussen de damsport
en deze 33.000 inwoners tellen
de gemeente voor de derde keer
in vijf jaar gestalte. Dit keer be
sloot men het NK dammen
voor vrouwen naar het noorden
te halen. Gisteren vond de
prijsuitreiking plaats. Omdat
deze rubriek al na de tweede
ronde werd gemaakt kan ik u
vandaag alleen bezighouden
met fragmenten uit die eerste
partijen.
Tot de titelfavorieten behoor
den vooral Tanja Chub, Nina
Hoekman-Jankovskaja en na
tuurlijk elfvoudig kampioen Ka
ren van Lith. Al in de tweede
ronde liep Van Lith echter grote
schade aan haar titelaspiraties
op door een nederlaag tegen
Hoekman.
Voor laatstgenoemde vormde
dit NK een mooie voorberei
ding op haar volgende maand
te spelen match om de wereld
titel tegen Golubjeva. Wit: K.
van Lith; zwart: N. Hoekman
(NK 1999): 1. 33-29 17-21 2.
39-33 21-26 3. 44-39 11-17 4.
50-44 6-11 5. 32-28 17-21 6.
37-32 26x37 7. 42x31 21-26 8.
32-27 26x37 9. 41x32 19-23 10.
28x19 14x23 11.35-30 10-14 12.
m
m
m
m
m
m
m
0
0
O
0
O
O
0
0
O
R
0
m
9
9
9
m
9
9
9
0
m
O,
0
9
0
0
O
'0
O
O:
0
Én
9
O
0
P
O
O
0
0
O
P
Diagram nr. 1
47-42 20-25 13. 46-41 5-10 14.
41-37 12-17 15. 40-35 14-19
16. 30-24 19x30 17. 35x24 8-12
18. 44-40 3-8 19. 49-44 17-21
20. 33-28 21-26 21. 28x19 1-6
22. 39-33 11-17 23. 43-39
18-22 24. 27x18 12x14 25. 33-28
7-12 26. 39-33 14-20 27. 44-39
13-18 28. 37-31 26x37 29. 42x31
9-13 30. 48-42 17-21 31. 31-26
10-14 32. 26x17 12x21 33. 42-37
6-11 (zie diagram 1) 34. 40-35.
Gelet op het verdere partijver
loop verdient 28-23 8-12 33-28
hier naar mijn mening de voor
keur. In de partij blijft wit nu
met een volgepropte rechter
vleugel zitten: 8-12 35. 45-40
11-17 36. 36-31 18-22 37.
31-26 14-19 38. 28-23 19x28
39. 32x23 13-18 40. 37-32
21-27 41. 32x21 16x27 42. 35-30
2-7 43. 40-35 4-10 44. 38-32
27x38 45. 33x42 22-28 46. 23x32
18-13 47. 29x18 20x40 48. 35x44
25x43 49. 42-38 12x23 50. 38x49
15-20 51. 44-39 20-24 52.
39-33 17-22 53. 32-27 22x31
54. 26x37 23-29 55. 33-28
Diagram nr. 2
29-34 56. 49-44 24-30 57.
28-23 30-35 In plaats van de
tekstzet wint 7-12 aanmerkelijk
sneller.
Nu spartelt Van Lith nog even
door: 58. 23-19 34-40 59. 44-39
40-45 60. 37-31 10-15 61.
19-13 45-50 62. 39-34 50-45
63. 34-30 35x24 64. 31-26
45-50 en na nog elf overbodig
geworden zetten gaf wit het op.
Tijd: 2.58/2.20 uur.
De kampioen van 1998, Tanja
Chub, won in de openingsron
de van de debuterende Linda
Schnieders. Chub speelt secuur
en beschikt over een goede
mentale instelling. Dat zij won
van Schnieders had echter
meer te maken met een mis
greep van haar tegenstandster
dan met die alom geprezen ei
genschappen (zie diagram 2).
In deze stelling ging Schnieders
verder met positioneel dubieu
ze 45. 36-31. Een zet als 28-22
had daarentegen een pro
bleemloze remise opgeleverd.
Af te raden is de afwikkeling
Diagram nr. 3
35-30 29x40 30-24 etc. wegens
de plakker 18-22. Heel span
nend spel geeft de zet 39-33
met 29x40 35x44 en 15-20. Par
tijverloop: 45. 29x40 46.
35x44 15-20 47. 44-40 20-24
48. 40-35 12-17 49. 38-33? Op
nieuw niet de beste. Het offer
35-30 24x35 en 39-34 levert
ook nu nog een puntje op.
Meer kansen krijgt wit echter
niet meer: 49. 23-29 50.
28-22 29x38 51. 22x11 16x7 52.
32x43 7-12 53. 43-38 19-23 54.
39-33 23-29 55. 33-28 29-34
56. 38-33 14-20 57. 25x14
13-19 58. 14x23 18x38 59. 27-22
38-43 60. 28-23 43-49 61.
22-18 49-16 62. 18x7 16x2
zwart wint. Volgende week
meer over het NK vrouwen
1999. Tot besluit ook deze week
weer een opgave (zie diagram
3).
Wit forceert de winst in deze
compositie van H. van Es.
SCHAKEN
Paul Bierenbroodspot
Schaaktoernooien worden over
het algemeen gesponsord door
liefhebbers van de schaaksport.
Ook bedrijven worden nog wel
eens bereid gevonden een toer
nooi te organiseren, maar over
het algemeen is dit voor een ge
ring aantal toernooien. Uitzon
dering op deze regel is het
voormalige Hoogovenstoer-
nooi, dat in januari als Corus-
toernooi van start zal gaan. In
tegenstelling tot voetbal kun
nen sponsoren niet zo gemak
kelijk naamsbekendheid op
doen met schaken. Het rende
ment wordt daarom ook vaak
als te gering beoordeeld. Bij
sponsoring door een bedrijf is
er dan ook vaak sprake van een
schaakliefhebber in de top.
Doorgaans is het snel gedaan
met de sponsoring, indien deze
figuur uiteindelijk wegvalt.
Momenteel wordt er in Den
Bosch het toernooi van de Toe
komst gehouden. Hier is sprake
van sponsoring door een
schaakliefhebber. De bij New in
Chess werkende Rene Olthof
heeft het initiatief genomen om
een toernooi op te zetten ter ge
legenheid van zijn veertigste
verjaardag. Hij heeft vanzelf
sprekend vooral bevriende spe
lers uitgenodigd en dat heeft
voor een ongebruikelijk deelne
mersveld gezorgd. Zo doen er
drie grootmeesters mee in Den
Bosch (Nijboer, van der Sterren
en Rogers), verder drie mees
ters (Bosch, Hergott en Welling)
en het veld wordt aangevuld
door Bucker, Stone, Donaldson
en de regionale hoop Span.
Het toernooi wordt gedomi
neerd door Friso Nijboer. Na
zes ronden heeft hij evenzoveel
punten. Daarmee staat hij al
twee punten voor op de rest
van het veld en er moeten rare
dingen gebeuren wil hij het
toernooi niet winnen. Paul van
der Sterren, Ian Rogers en Je
roen Bosch volgen op vier pun
ten, terwijl de rest van het veld
niet boven de vijftig procent
uitkomt.
Het moet altijd een beetje mee
zitten om een monsterscore te
behalen. De loting had er voor
gezorgd dat het belangrijke
duel Nijboer - van der Sterren
al in de eerste ronde gespeeld
werd. In een interessant duel
greep Van der Sterren in tijd
nood mis.
Nijboer - Van der Sterren
Spaans
l.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 a6
4.La4 Pf6 5.0-0 Le7 6.Tel b5
7.Lb3 d6 8.c3 0-0 9.h3 Lb7
10.d4 Te8 ll.Pbd2 Lf8 12.a4
h6 I3.Lc2 exd4 14.cxd4 Pb4
15.Lbl bxa4 16.Txa4 a5 17.b3
Nijboer gaat de hoofdvariant
met 17.Ta3 uit de weg. Mogelijk
heeft hij de tekstzet thuis als
verrassingswapen voorbereid.
17... Ta6 18.Tal g6 19.Lb2 Lg7
20.Lc3 d5
Zwart had een moeilijke keus
welke pion op te spelen. Nadeel
van 20...c5 is dat wit na 21. dxc5
dxc5 de manoeuvre 22.Pe5-c4
achter de hand heeft
21.e5 Pd7 22.h4
Nijboer blijft zijn stijl trouw en
speelt op koningsaanval.
22...C5 23. h5 g5
Een belangrijk alternatief was
23...cxd4. Na 24.Lxb4 axb4
25.Txa6 Lxa6 26.hxg6 d3 27.gxf7
Kxf7 28. Pfl Pxe5 29. Pxe5+
Txe5 30. Txe5 Lxe5 31. Lxd3
Lxd3 32. Dxd3 staat er een re-
mise-achtig eindspel op het
bord.
24.Lf5 cxd4 25.Lxb4 axb4
26.Txa6 Lxa6 27.Dal Lc8 (Zie
diagram 1)
28. Tel
Tweesnijdend was 28. e6 fxe6
29. Lxe6 Kh8 30.Lxd5 Txel+
31.Dxel
28...Lb7 29.Dxd4 Pxe5 30.Dxb4
Pxf3+ 31.Pxf3 Db8 32.Pel d4
33.Pd3 Da8 34. Lh3
In tijdnood laat wit het liever
niet op 34.f3 Lxf3!? aankomen.
De remisevariant 35.gxf3 Dxf3
36.Da5 Te2 37.Tc8+ Lf8 38.Txf8
Kxf8 39.Dd8+ is niet eenvou
dig te vinden met weinig tijd op
de klok.
34...Ld5 35.Da4 Db8 36.Ld7
Lxb3 37.Dc6 Td8 38.Tbl Da7
39.Txb3 (Zie diagram3.)
39...Txd7??
Een verschrikkelijke blunder.
Na het normale 39...Dxd7 kan
allen zwart nog maar winnen.
Nijboer heeft nu geen moeite
meer om het punt binnen te
halen.
40.Dc8+ LfB
Ook 40...Kh7 41.Tb8 mocht niet
meer baten.
41.Tb8 Da3 42.Dxd7 Dxd3
43.g3 Kg7 44.Dd8
1-0
44...Da3 45.Dxd4+ is hopeloos.
FILATELIE
Eindelijk, na dertien jaar zijn de december-
zegels, die PTT Post 30 november presen
teert, echte kerstzegels. Elf jaar lang werden
met de motieven kool en geit gespaard om
te voorkomen dat er ook maar iemand
werd gekwetst. Alleen vorig jaar begon het
er iets op te lijken. Maar dit jaar kunnen er
op kerst- en nieuwjaarspost echte kerstze
gels worden geplakt.
Zeventien van de twintig 55 c.-zegels, die
als gebruikelijk in een vel zitten, hebben
een kerstmotief. En dat hebben we aan het
Nederlandse publiek te danken. Evenals
voor de 20-ste eeuwzegels had PTT Post
ook voor de decemberzegels opgeroepen
onderwerpen en ideëen aan te dragen. Pak
te dat m.i. met de 20-ste eeuwzegels deels
verkeerd uit, omdat de herinnering nauwe
lijks verder terug bleek te gaan dan 1945,
met de decemberzegels kan van een succes
worden gesproken.
Bij PTT Post kwamen (van jong en oud) bij
na 6000 ideëen binnen, variërend van pen
tekeningen, schilderijen tot computer-
graphics en het gros van de inzendingen
sloeg echt op de kerst.
Nu het publiek zich zo duidelijk over de
cemberzegels heeft uitgesproken hoop ik
dan ook dat PTT Post daaruit voor de toe
komst lering trekt.
Uit de bijna 6000 inzendingen zijn door
een jury twintig onderwerpen gekozen,
waarvan er zeventien, zoals gezegd, een
kerstmotief hebben. Op de zegels - op de
vier rijen van vijf zegels - steeds van links
naar rechts: een lachende kerstman, een
zingende engel, oliebollen tussen kerstbal
len, een kerstmaan, een kerstman in het
bos, een kerstbalklok, ik droomde dat ik
schaatste, een menselijke kerstboom,
kerstoorbellen, naalden zuigen, een engel
met een harp, een kersthand, een kleuren-
boom, een millenniumkater, in Holland
staat een huis, een babyengel, een kerst
hond, engel in hemelsfeer, de Heilige Fa
milie en een plakboom.
Net als vorig jaar zitten er twintig verschil
lende zelfklevende 55 c.-zegels in een vel.
Oplage: 14,8 miljoen stuks. Het vel is tot 6
januari 2000 te koop op alle postkantoren
en tot 1 december 2000 bij de Collect Club
in Groningen (voorheen Verzamelservice).
Voor frankering zijn de zegels geldig tot en
met 30 juni 2002.
Met dit vel decemberzegels wordt de verza
melaar dit jaar voor de derde keer aan het
werk gezet. Want ongetwijfeld wilt u ze alle
twintig - gestempeld en wel - in uw collec
tie hebben, evenals de tien kunstzegels die
in juni uitkwamen en de tien 20-ste eeuw
zegels van eind oktober. Let u bij de laatste
op de tab. Die hoort er echt bij.
Aan de lijst kerstuitgiften in de vorige ru
briek kunt u Noorwegen nog toevoegen dat
19 november twee zelfklevende 4,00 kr.-ze-
gels uitgaf met huiselijke taferelen die aan
een kerstliedje zijn ontleend: een moeder
die met haar drie kinderen houtblokken
voor de haard binnenbrengt en dezelfde
moeder met haar kinderen voor het raam.
De zegels zitten in boekjes van acht stuks.
Oplage: 1,8 miljoen boekjes.
Noorwegen herdenkt tevens (19 november)
het 100-jarig bestaan van het Nationaal
Theater met twee zegels waarop. De ideale
echtgenoot (3,60 kr., oplage: 3 miljoen) en
Peer Gynt (4,00 kr., 5 miljoen).
Duitsland startte 4 november onder de titel
'Bedreigde diersoorten in Duitsland' een
nieuwe reeks. Op de eerste zegel (100 pf.)
hangende en vliegende vleermuizen (Rhi-
nolophus ferrumequinum).
Volgens Nederlandse overleveringen is
Laurens Jansz. Coster (1405-1484) als de
uitvinder van de boekdrukkunst te be
schouwen. Van hevige discussies, zoals die
vooral in de vorige eeuw hebben gewoed,
over de vraag of Coster dan wel Gutenberg
te Mainz als de uitvinder moet worden be
schouwd, is nu geen sprake meer.
Feit is echter wel dat Liechtenstein 6 de
cember Johannes Gutenberg als uitvinder
met een 3,60 fr.-zegel herdenkt. Op de ze
gel een ets van Gutenberg omkaderd door
boeken.
Behalve deze zegel en de reeds gememo
reerde kerstzegels komt Liechtenstein op
de vierde en laatste emissie dag van dit jaar
(6 december) met drie zegels die symbolen
laten zien die in vroeger jaren in Triesen-
berg en Planken op een huis (70 rp.), een
wand (90 rp.) en op een bijl (1,80 fr.) wer
den aangebracht.